Przedmiotowy System Oceniania z chemii w kl.iii w Gimnazjum w Sieciechowie

Transkrypt

1 Przedmiotowy System Oceniania z chemii w kl.iii w Gimnazjum w Sieciechowie Przedmiotowy system oceniania z chemii w gimnazjum opracowany został oparciu o: 1. Rozporządzenie MENiS z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz. U. nr 199 z 2004 r). 2. Podstawę programową z chemii dla gimnazjum. 3..Program nauczania chemii w gimnazjum. Chemia Nowej Ery, autorzy: T.Kulawik i M. Litwin. 4. WSO Gimnazjum w Sieciechowie. W obecnym roku szkolnym wykorzystujemy podręcznik: klasa III: Chemia Nowej Ery 3, autorzy: Jan Kulawik, Teresa Kulawik, Maria Litwin, Wydawnictwo Nowa Era. I. Cele ogólne oceniania na chemii 1. Rozpoznawanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowaniu przez ucznia, wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagao programowych. 2. Poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięd edukacyjnych i postępach w tym zakresie. 3. Udzielanie uczniowi pomocy w nauce poprzez przekazanie uczniowi informacji o tym, co zrobił dobrze i jak powinien się dalej uczyć. 4. Ocenianie bieżące z zajęć edukacyjnych ma na celu monitorowanie pracy ucznia oraz przekazywanie uczniowi informacji o jego osiągnięciach edukacyjnych pomagających w uczeniu się, poprzez wskazanie, co uczeń robi dobrze, co i jak wymaga poprawy oraz jak powinien dalej się uczyć. 5. Motywowanie ucznia do dalszej pracy. 6. Pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu biologicznym. 7. Przekazanie rodzicom lub opiekunom informacji o postępach dziecka. 8. Dostarczenie nauczycielowi informacji zwrotnej na temat efektywności jego nauczania. 9. Prawidłowości doboru metod i technik pracy z uczniem. II. Rodzaje osiągnięd uczniów podlegających sprawdzaniu i ocenianiu: wiadomości, umiejętności postawa ucznia i jego aktywnośd III. Metody i narzędzia oraz szczegółowe zasady sprawdzania i oceniania osiągnięd uczniów. 1.Wypowiedzi ustne - przynajmniej raz w semestrze, pod względem rzeczowości, stosowania języka chemicznego, umiejętności formułowania dłuższej wypowiedzi Przy odpowiedzi ustnej obowiązuje znajomość materiału z trzech ostatnich lekcji, w przypadku lekcji powtórzeniowych- z całego działu.

2 2.Kartkówki min obejmujące materiał z trzech ostatnich lekcji nie muszą być zapowiadane, ale podlegają poprawie. Uczniowie nieobecni na kartkówce piszą ją w najbliższym terminie (jeden tydzień) 3.Sprawdziany pisemne całogodzinne w tym testy dydaktyczne ( przynajmniej jeden w ciągu semestru) przeprowadzane po zakończeniu każdego działu zapowiadane tydzień wcześniej. Sprawdziany mogą zawierać dodatkowe pytania ( zadania) na ocenę celującą. Sprawdziany są obowiązkowe. Jeżeli uczeń opuścił sprawdzian z przyczyn losowych, powinien go napisać w terminie nieprzekraczającym 2 tygodni od powrotu do szkoły. Czas i sposób do uzgodnienia z nauczycielem, w przypadku odmowy piania sprawdzianu uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną. Prace pisemne powinny być ocenione i oddane w ciągu 2 tygodni. Ocenę niedostateczną ze sprawdzianu można poprawić. Poprawa jest dobrowolna, odbywa się poza lekcjami, w ciągu 1 tygodnia od oddania prac i tylko 1 raz. Przy pisaniu i poprawianiu sprawdzianu punktacja nie zmienia się, a do dziennika wpisywana jest uzyskana ocena wyższa. (Ocena niedostateczna z poprawy nie może być wpisana do dziennika). Wszystkie prace są archiwizowane- uczniowie i ich rodzice mogą je zobaczyć i otrzymać uzasadnienie wystawionej oceny. Nie ocenia się ucznia po dłuższej nieobecności w szkole. 4.Prace domowe obowiązkowe ( przynajmniej jedną w ciągu semestru ) i dla chętnych. 5.Systematyczna obserwacja zachowania uczniów, w tym aktywność na lekcjach, umiejętność samodzielnego rozwiązywania problemów, współpraca w zespole, udział w dyskusjach prowadzących do wyciągania wniosków. 6.Uczeń może otrzymywać za udział w lekcjach plusy i minusy, gdy zgromadzi pięć plusów uzyskuje ocenę bardzo dobrą, a gdy uzyska ich mniej, w końcu semestru zostają one zamienione odpowiednio przy czterech plusach na ocenę dobrą, a przy trzech na ocenę dostateczną. Jeśli uzyska trzy minusy otrzymuje ocenę niedostateczną. 7.W przypadku sprawdzianów pisemnych lub kartkówek przyjmuje się skalę punktową przeliczaną na oceny cyfrowe wg kryteriów. ocena celująca...100% plus zadanie dodatkowe bardzo dobra...100%-95% dobra...90%-75% dostateczna...74%-51% dopuszczająca...50%-31% niedostateczna...30%-0%. 8. Na życzenie rodziców i uczniów oceny bieżące oraz śródroczne i roczne oceny klasyfikacyjne ze wszystkich albo wybranych obowiązkowych lub dodatkowych zajęć edukacyjnych a także śródroczna i roczna ocena klasyfikacyjna zachowania mogą być ocenami opisowymi. 11.Prace dodatkowe, schematy, plansze, rysunki, wykresy w skali ocen bardzo dobry- dobry. Przy ocenianiu uwzględnia się: wkład włożonej pracy,

3 twórczość pracy, estetykę wykonania. 12. Uczeń zobowiązany jest do posiadania podręcznika i zeszytu ćwiczeń, oraz prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Oceny wystawiane przez nauczyciela są jawne. IV. Sposoby dokumentowania osiągnięć uczniów. Przy każdej ocenie w dzienniku lekcyjnym jest wpis określający rodzaj aktywności ucznia, zakres materiału i forma sprawdzianu np. na górze w dzienniku, za co stawiana jest ocena. Przy każdej pracy sprawdzającej stopień opanowania większej partii materiału ( klasówka), nauczyciel wskazuje ustnie uczniom ich osiągnięcia i braki. V. Sposoby informowania uczniów i rodziców o przedmiotowych osiągnięciach, postępach i zagrożeniach: Na pierwszych godzinach lekcyjnych nauczyciel zapoznaje uczniów z PSO. Wymagania na poszczególne oceny udostępnione są wszystkim uczniom na stronie internetowej szkoły. Oceny cząstkowe są jawne, oparte o opracowane kryteria. Sprawdziany i inne prace pisemne są przechowywane w szkole do końca danego roku szkolnego. Nauczyciel na pierwszym zebraniu informuje rodziców o sposobie oceniania z przedmiotu. O ocenach cząstkowych lub klasyfikacyjnych informuje się rodziców na zebraniach rodzicielskich lub w czasie indywidualnych spotkań z rodzicami udostępniając zestawienie ocen. Informacja o grożącej ocenie niedostatecznej klasyfikacyjnej jest przekazywana zgodnie z procedurą WSO. VI. Sposób ustalania ocen semestralnych i koocowo rocznych: Wystawienie oceny klasyfikacyjnej dokonuje się na podstawie ocen cząstkowych, przy czym większą wagę mają oceny ze sprawdzianów ( prac klasowych), w drugiej kolejności są kartkówki i odpowiedzi ustne. Pozostałe oceny są wspomagające VII. Sposoby korygowania niepowodzeń szkolnych i podnoszenia osiągnięć uczniów. 1.Możliwość poprawy oceny z pracy klasowej sprawdzianu w przypadku oceny niedostatecznej, lub możliwość poprawy z,,kartkówki oceny(1-4) przy spełnieniu ustalonych przez n-la zasad. 2.Uczeń może być zwolniony z pracy klasowej, z kartkówki lub odpowiedzi ustnej w wyjątkowych sytuacjach losowych. 3.Istnieje możliwość konsultacji z nauczycielem w przypadku, gdy uczeń zgłosi chęć uzupełnienia braków z przedmiotu. 4.Pomoc koleżeńska. 5.Uczeń może być nieprzygotowany raz w semestrze VIII. Ewaluacja PSO Ewaluacja PSO dokonywana jest na podstawie określonych źródeł informacji: -ankiety do ucznia, -analizy dokumentu( dziennika lekcyjnego ), -rozmowy z reprezentatywną grupą uczniów (o różnym poziomie). IX. Wymagania ogólne na poszczególne stopnie szkolne:

4 Ocenę celującą otrzymuje uczeń, który: -posiada wiadomości i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania, -potrafi korzystać z różnych źródeł informacji nie tylko tych wskazanych przez nauczyciela, -potrafi stosować wiadomości w sytuacjach nietypowych ( problemowych ), -proponuje rozwiązania nietypowe, -umie formułować problemy i dokonywać analizy syntezy nowych zjawisk, -potrafi precyzyjnie rozumować posługujące się wieloma elementami wiedzy, nie tylko z zakresu chemii, -potrafi udowodnić swoje zdanie, używając odpowiedniej argumentacji, będącej skutkiem zdobytej samodzielnie wiedzy, -osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach chemicznych lub wymagających wiedzy chemicznej, szczebla wyższego niż szkolny, -jest autorem pracy związanej z chemią o wartościach poznawczych i dydaktycznych. Laureaci konkursów przedmiotowych o zasięgu wojewódzkim oraz laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych otrzymują z danych zajęć edukacyjnych celującą roczną (semestralną) ocenę klasyfikacyjną. Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował w pełnym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane programem, -potrafi stosować zdobytą wiedzę do rozwiązania problemów i zadań w nowych sytuacjach, -wskazuje dużą samodzielność i potrafi bez nauczyciela korzystać z różnych źródeł wiedzy, np. układu okresowego pierwiastków, wykresów, tablic, zestawień, -sprawnie korzysta ze wszystkich dostępnych i wskazanych przez nauczyciela, dotrzeć do innych źródeł wiadomości, -potrafi planować eksperymenty chemiczne, -potrafi biegle pisać i samodzielnie uzgadniać równania reakcji chemicznych, -wykazuje się aktywną postawą w czasie lekcji, -bierze udział w konkursie chemicznym lub wymagającym wiedzy i umiejętności związanych z chemią, -potrafi poprawnie rozumować o kategoriach przyczynowo-skutkowych wykorzystując wiedzę przewidzianą programem również pokrewnych przedmiotów. Ocenę dobrą otrzymuje uczeń, który: -opanował w dużym zakresie wiadomości i umiejętności określone programem, -poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do samodzielnego rozwiązywania typowych zadań i problemów, natomiast zadania o stopniu trudniejszym wykonuje przy pomocy nauczyciela, -potrafi korzystać ze wszystkich poznanych na lekcji źródeł informacji ( układ okresowy pierwiastków, wykresy, tablice i inne ), -potrafi bezpiecznie wykonywać doświadczenia chemiczne, -rozwiązuje niektóre zadania dodatkowe o niewielkiej skali trudności, -poprawnie rozumuje w kategoriach przyczynowo-skutkowych, -jest aktywny w czasie lekcji. Ocenę dostateczną otrzymuje uczeń, który: -opanował w podstawowym zakresie te wiadomości i umiejętności określone programem, które są konieczne do dalszego kształcenia, -poprawnie stosuje wiadomości i umiejętności do rozwiązywania, z pomocą nauczyciela, typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, -potrafi korzystać, przy pomocy nauczyciela, z takich źródeł wiedzy, jak układ okresowy

5 pierwiastków, wykresy, tablice, -potrafi przy pomocy nauczyciela pisać i uzgadniać równania reakcji chemicznych, -w czasie lekcji wykazuje się aktywnością w stopniu zadawalającym. Ocenę dopuszczająca otrzymuje uczeń, który: -ma braki w opanowaniu wiadomości określonych programem nauczania, ale braki te nie przekreślają możliwości dalszego kształcenia, -rozwiązuje z pomocą nauczyciela typowe zadania teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności, -z pomocą nauczyciela potrafi pisać proste wzory chemiczne i równania chemiczne, -przejawia niesystematyczne pewne zaangażowanie w proces uczenia się. Ocenę niedostateczną otrzymuje uczeń, który: -nie opanował tych wiadomości i umiejętności określonych programem, które są konieczne do dalszego kształcenia się, -nie potrafi rozwiązać zadań teoretycznych lub praktycznych o elementarnym stopniu trudności nawet przy pomocy nauczyciela, -nie zna symboliki chemicznej, -nie potrafi napisać prostych wzorów chemicznych i najprostszych równań chemicznych nawet z pomocą nauczyciela, -nie potrafi bezpiecznie posługiwać się prostym sprzętem laboratoryjnym i odczynnikami chemicznymi, -nie wykazuje zadawalającej aktywności poznawczej i chęci do pracy. Dostosowuje wymagania edukacyjne na podstawie opinii publicznej poradni psychologicznopedagogicznej, w tym poradni specjalistycznych do indywidualnych potrzeb psychofizycznych i edukacyjnych ucznia, u których stwierdzono zaburzenia i odchylenia rozwojowe lub specyficzne trudności w uczeniu się. Uczeń z Zespołem Aspergera: starannie należy wybrać miejsce do siedzenia w klasie, biorąc pod uwagę czynniki rozpraszające uwagę, przy zadawaniu pytania wskazane jest dłuższe oczekiwanie na odpowiedź, powtórzenie pytania, wskazane jest wydłużenie czasu pracy przy pisemnych formach wypowiedzi, robić krótkie przerwy między zadaniami tak, aby dać czas na ich przetworzenie, podawać tylko jedno polecenie na raz, wydawane polecenie musi być jednoznaczne, w ocenianiu przywiązywać wagę do wypowiedzi ustnych, a prace pisemne jeśli to możliwe stosować w formie testów, uczeń prowadzi zeszyt przedmiotowy i robi notatki z lekcji, wykonuje prace dodatkowe.

6 Szczegółowe kryteria oceniania z chemii Wymagania programowe na poszczególne oceny Spełnienie wymagań z poziomu wyższego uwarunkowane jest spełnieniem wymagań z poziomu niższego, co oznacza, że ubiegając się o kolejną, wyższą ocenę, uczeń musi mieć opanowane również zagadnienia przyporządkowane ocenie niższej. Dział VII. Węgiel i jego związki z wodorem - zna odmiany - rozumie zależność alotropowe węgla pomiędzy właściwościami - umie opisać fizycznymi właściwości odmian a wykorzystaniem w alotropowych technice alotropowych węgla odmian węgla - wskazuje różnice - napisze wzory sumaryczne pomiędzy i strukturalne węglowodorów właściwościami nasyconych diamentu i grafitu - poda wzór ogólny - wskazuje węglowodorów nasyconych występowanie i nienasyconych węglowodorów - rozumie różnice w - zapisuje wzór budowie kolejnych węglowodoru na węglowodorów szeregu podstawie modelu i homologicznego wzoru - dostrzega zależność strukturalnego między rodzajem wiązań a - zapisuje wzór nazwą węglowodoru strukturalny na - umie otrzymać acetylen z podstawie modelu węgliku wapnia - podaje stan - zna nazwy pięciu skupienia węglowodorów węglowodoru z szeregu alkanów, alkenów - wytłumaczy i alkinów zasady -zna produkty spalania bezpiecznego węglowodorów obchodzenia się z - umie zidentyfikować gazem produkty spalania - zna zastosowanie węglowodorów węglowodorów reakcji całkowitego spalania podanego węglowodoru - określi znaczenie pojęć: chemia organiczna, substancja organiczna, węglowodory nasycone, węglowodory nienasycone, szereg homologiczny - zbuduje modele cząsteczek węglowodorów nasyconych i nienasyconych - wyjaśni przyczynę zmian właściwości fizycznych (stanu skupienia ) kolejnych węglowodorów nasyconych - wyjaśni dlaczego węglowodory nie rozpuszczają się w wodzie, natomiast mieszają się ze sobą tworząc mieszaniny jednorodne - wyjaśni dlaczego nie można gasić wodą palącej się benzyny - zna nazwy dziesięciu węglowodorów nasyconych - poda sposoby doświadczalnego odróżnienia etenu i etynu od węglowodorów nasyconych - wyjaśni wpływ obecności wielokrotnego wiązania w cząsteczce etenu i etynu na ich właściwości chemiczne - zapisuje równania reakcji spalania węglowodorów (całkowitego, częściowego i niecałkowitego) - identyfikuje węglowodory nienasycone - rozumie zależność pomiędzy wielkością cząsteczki węglowodoru, jego lotnością, palnością i wybuchowością - wyjaśni na czym polega reakcja polimeryzacji reakcji całkowitego i niecałkowitego spalania węglowodorów - wskaże podobieństwo i różnice między węglowodorami szeregu metanu reakcji węglowodoru nienasyconego z chlorowcem reakcji otrzymywania acetylenu - porówna węglowodory nasycone i nienasycone - umie otrzymać węglowodór nasycony z nienasyconego - wyznacza wzór elementarny węglowodoru na podstawie masy cząsteczkowej i zawartości procentowej - interpretuje schematy reakcji - chemografy - wykonuje obliczenia z zastosowaniem gęstości Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. - określa wzory i nazwy węglowodorów na podstawie znajomości produktów spalania - potrafi zapisać ogólne równanie reakcji spalania węglowodorów - ustala wzór sumaryczny węglowodoru z danego szeregu homologicznego na podstawie liczby atomów wodoru w cząsteczce

7 Dział VIII. Pochodne węglowodorów - podaje nazwy - wyjaśni pojęcie alkoholu, najprostszych kwasu alkoholi i kwasów - rozumie zależność między organicznych grupą funkcyjną a nazwą - opisuje związku właściwości - zapisuje wzory kwasów: fizyczne mrówkowego i octowego, i zastosowanie palmitynowego, oleinowego alkoholi i kwasów - napisze wzór sumaryczny - napisze wzory i strukturalny glicerolu sumaryczne - przedstawia równania i strukturalne dwóch reakcji charakterystycznych pierwszych alkoholi dla kwasów i kwasów w szeregu - rozumie zależność homologicznym pomiędzy długością - przyporządkuje łańcucha i właściwościami związki do fizycznymi kwasu odpowiedniego organicznego szeregu na - podaje właściwości i podstawie podanego zastosowanie estrów wzoru - zna substancje tworzące - dostrzega mydło szkodliwe działanie reakcji, w alkoholu na której można otrzymać organizm ludzki mydło - określi znaczenie pojęć: detergenty, estry, tłuszcze - modeluje cząsteczki alkoholi i kwasów organicznych - wymieni wspólne właściwości metanolu i etanolu - wskazuje glicerynę jako alkohol wielowodorotlenowy - opisze właściwości kwasu octowego i stearynowego - poda jak zmieniają się właściwości kwasów karboksylowych wraz ze wzrostem długości łańcucha węglowego - wskazuje wzory: alkoholi, kwasów, estrów wśród podanych związków - modeluje cząsteczki estrów - zapisuje równania reakcji spalania alkoholi i kwasów - układa równania reakcji, w wyniku której powstaje mydło - oblicza masy cząsteczkowe alkoholi, kwasów, estrów reakcji otrzymywania estru - wyjaśni, jak zmieniają się właściwości estrów, w miarę wzrostu łańcucha węglowego - wyjaśni, co to są aminy i aminokwasy - opisze właściwości i występowanie amin i aminokwasów - wymieni i napisze wzory dowolnych alkoholi, kwasów karboksylowych - określi znaczenie pojęcia: reakcja estryfikacji - zapisze wzór estru i poda jego nazwę na podstawie wzoru - zapisze wzór mydła - rozwiąże zadania z zastosowaniem masy cząsteczkowej alkoholi, kwasów, estrów i stężenia procentowego - napisze wzór sumaryczny i strukturalny aminy i aminokwasu - zanalizuje, jakie są konsekwencje istnienia dwóch grup funkcyjnych (kwasowej i zasadowej) w cząsteczce aminokwasu - wskaże i nazwie rodniki i grupy funkcyjne w cząsteczkach aminokwasu i amin Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. - poda nazwę i wzór sumaryczny alkoholu, kwasu i estru znając jego masę cząsteczkową - napisze wzory strukturalne i poda nazwy wszystkich możliwych estrów na podstawie danego wzoru sumarycznego, np.c 4 H 8 O 2 - potrafi napisać wzory strukturalne wszystkich możliwych aminokwasów na podstawie podanego wzoru, np. C 3 H 7 O 2 N Dział IX. Związki chemiczne w żywieniu i w życiu codziennym - podaje jakie związki chemiczne nazywane są związkami organicznymi - wykrywa węgiel i - wymieni pierwiastki wchodzące w skład białek, węglowodorów i tłuszczów - wymieni rośliny - poda doświadczalny sposób wykrywania obecności glukozy, skrobi, białka - wyjaśni różnice we właściwościach skrobi i - wyjaśnia fakt, że tłuszcz to ester gliceryny i kwasu tłuszczowego - zapisuje równania hydrolizy i zmydlania

8 wodę w produktach spożywczych - wymieni podstawowe związki chemiczne występujące w żywności i wchodzące w skład organizmów żywych - podaje przykłady występowania i właściwości, rodzaje i zastosowanie cukrów, białek, tłuszczów w przyrodzie - napisze wzór sumaryczny, opisze właściwości, występowanie i zastosowanie glukozy, sacharozy - omówi występowanie skrobi i celulozy w przyrodzie - wymieni pierwiastki wchodzące w skład białek - podaje przykłady produktów żywnościowych zawierających duże ilości białka - wymieni naturalne włókna białkowe - zna właściwości i zastosowanie polietylenu i PCV - wymieni popularne leki życia codziennego zawierające duże ilości glukozy i tłuszczów - omówi budowę cząsteczki glukozy - wymieni zastosowanie sacharozy i celulozy - poda czynniki powodujące denaturację białek - wyjaśnia rozpuszczalność tłuszczów w różnych rozpuszczalnikach - wybiera odczynniki do wykrywania obecności glukozy, białka, skrobi - omawia reakcje: Tollensa, Trommera, biuretową i ksantoproteinową - wymieni włókna syntetyczne - poda przykłady niekorzystnego wpływu nadużywania leków na organizm ludzki celulozy na podstawie budowy cząsteczek tych związków - opisze właściwości białek - wyjaśni na czym polega denaturacja białek i co ją może spowodować - opisze sposób użytkowania włókien białkowych - zidentyfikuje włókna białkowe (wełna, jedwab ) i włókna syntetyczne - poda przykłady naturalnych produktów zawierających substancje o właściwościach leczniczych (np. cytryna, sok z malin) - wyjaśnia proces hydrolizy cukrów złożonych i tłuszczów - przeprowadza reakcję hydrolizy cukrów złożonych - zapisuje równanie reakcji hydrolizy cukrów złożonych - odróżnia tłuszcze od substancji tłustych od np. oleju maszynowego tłuszczów - wyjaśnia pozytywny i negatywny wpływ wybranych produktów spożywczych na organizm człowieka (np. masła, mleka) - zaplanuje doświadczenie pozwalające wykryć C, H, O w składnikach żywności - odróżni tłuszcze nasycone od nienasyconych - napisze równania reakcji otrzymywania mydła z tłuszczów - wyjaśni na czym polega proces utwardzania tłuszczów ciekłych reakcji fermentacji alkoholowej glukozy - udowodni, że sacharoza jest cukrem złożonym hydrolizy skrobi - rozplanuje doświadczenie pozwalające wykryć białka spośród innych substancji - wyjaśni, jaki wpływ na organizm człowieka ma kofeina, nikotyna, narkotyki i do czego prowadzi ich zażywanie Wybrane wiadomości i umiejętności wykraczające poza treści wymagań podstawy programowej; ich nabycie przez ucznia może być podstawą do wystawienia oceny celującej. - rozwiązuje trudniejsze zadania z wykorzystaniem prawa zachowania masy i podaną wydajnością reakcji - posiada umiejętność obliczania ilości spożywczych składników pokarmowych na podstawie znajomości składu chemicznego pokarmów - rozwiązuje zadania na stężenie procentowe roztworu z określoną ilością cząsteczek wody - ustali liczbę atomów pierwiastka w cząsteczce białka, cukru o określonej masie cząsteczkowej i procentowej zawartości danego pierwiastka