PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów. Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów OPINIA Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów dla Komisji Prawnej w sprawie dążenia do odnowy konsensusu w sprawie egzekwowania praw własności intelektualnej: plan działania UE (2014/2151(INI)) Sprawozdawczyni komisji opiniodawczej: Catherine Stihler AD\ doc PE v02-00 Zjednoczona w różnorodności

2 PA_NonLeg PE v /7 AD\ doc

3 WSKAZÓWKI Komisja Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów zwraca się do Komisji Prawnej, właściwej dla tej sprawy, o uwzględnienie w końcowym tekście projektu rezolucji następujących wskazówek: 1. uznaje, że egzekwowanie praw własności intelektualnej nie jest jedynie siłą napędową zatrudnienia i wzrostu w Unii, lecz ma też kluczowe znaczenie dla właściwego funkcjonowania jednolitego rynku, zwłaszcza w kontekście takich czynników, jak udział w unijnym PKB czy zatrudnienie, oraz szeregu sektorów przemysłu, które czerpią korzyści z praw własności intelektualnej i je wykorzystują, oraz odgrywa kluczową rolę w stymulowaniu innowacyjności, kreatywności, konkurencyjności i różnorodności kulturowej; 2. podkreśla, że prawa własności intelektualnej obejmują nie tylko prawa autorskie, ale też m.in. znaki towarowe i patenty i że każdy z tych rodzajów praw ma zasadnicze znaczenie dla wartości europejskich towarów i usług; 3. z zadowoleniem przyjmuje plan działania Komisji, w którym skupiono się na egzekwowaniu, m.in. przez podejście polegające na podążaniu śladem pieniędzy, mające zapewniać, że sprawcy poważnych nadużyć w zakresie praw własności intelektualnej, zwłaszcza na skalę handlową, zostaną wzięci na cel i będą ponosić straty finansowe; podkreśla, że główna odpowiedzialność za egzekwowanie praw własności intelektualnej spoczywa na organach publicznych państw członkowskich; 4. podkreśla potrzebę dostosowania działań Komisji w zakresie egzekwowania praw własności intelektualnej do rozwoju jednolitego rynku cyfrowego oraz traktowania w taki sam sposób zarówno cyfrowych, jak i materialnych naruszeń praw własności intelektualnej; zauważa, że handel podrobionymi i naruszającymi prawa własności intelektualnej towarami materialnymi oraz ich sprzedaż w coraz większym stopniu odbywa się na rynkach online, na których organy państw członkowskich mają ograniczone możliwości kontrolowania sprzedaży; podkreśla potrzebę zaangażowania właścicieli platform handlowych we wszelkie działania na rzecz wzmocnienia praw własności intelektualnej, w tym w wysiłki zmierzające do usunięcia podrobionych towarów z ich stron internetowych i wykluczenia z nich sprzedawców takich towarów; 5. przypomina, że od maja 2011 r. istnieje dobrowolny protokół ustaleń dotyczący sprzedaży podrobionych towarów w internecie, oraz wzywa Komisję do przeprowadzenia oceny wyników wdrażania tego protokołu i przedstawienia jej Parlamentowi; 6. uznaje znaczenie dobrowolnych protokołów ustaleń, które wprowadzają solidne zasady uzgodnione w czasie rozmów z zainteresowanymi podmiotami, ponieważ pomogą one ograniczyć naruszenia praw własności intelektualnej na skalę handlową w środowisku internetowym; ponadto oczekuje na regularne sprawozdania dotyczące skuteczności wszelkich dobrowolnych środków; 7. podkreśla konieczność ustanowienia wskaźników wykonania tych porozumień, by móc ocenić ich skuteczność oraz przedstawić wyniki tej oceny obywatelom europejskim; AD\ doc 3/7 PE v02-00

4 8. uważa, że Komisja powinna także przeanalizować skuteczność istniejących inicjatyw oraz możliwych przyszłych działań w odniesieniu do roli pośredników w walce z naruszeniami praw własności intelektualnej; 9. podkreśla, że produkty naruszające prawa własności intelektualnej nie tylko powodują bezpośrednią utratę dochodów przez legalne przedsiębiorstwa i europejską gospodarkę, ale również prowadzą do bezpośredniej i pośredniej utraty miejsc pracy, utraty reputacji oraz podwyższenia kosztów egzekwowania praw, a jednocześnie często mają związek z przestępczością zorganizowaną, stwarzają potencjalne zagrożenie dla zdrowia i bezpieczeństwa konsumentów oraz są dla nich potencjalnym źródłem szkód; podkreśla w tym kontekście, że jakość i bezpieczeństwo produktu nie są automatycznie powiązane z jego autentycznością i że status praw własności intelektualnej oraz ich ewentualne naruszenie podlegają innemu zbiorowi zasad niż bezpieczeństwo i jakość produktów konsumpcyjnych; 10. wyraża uznanie dla Komisji za zaangażowanie na rzecz konsumentów, szczególnie należących do młodszego pokolenia i nieświadomych skutków takich naruszeń, za pośrednictwem publicznych kampanii informacyjnych oraz innych stosownych środków, i zachęca Komisję oraz państwa członkowskie do dalszego opracowywania działań uświadamiających skierowanych do określonych grup odbiorców i odpowiednich rynków, na przykład przez stworzenie internetowego systemu ostrzegania konsumentów; przyjmuje ze szczególnym zadowoleniem działania obserwatorium podlegającego Urzędowi Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (UHRW), których celem jest poprawa wiedzy konsumentów na temat korzyści płynących z wyboru produktów powstałych z poszanowaniem praw własności intelektualnej oraz ułatwienie dostępu do takich produktów; 11. uważa równocześnie, że konsumenci powinni umieć lepiej odróżniać oferty naruszające prawa własności intelektualnej, aby mogli decydować, że nie dokonają danego zakupu; ubolewa, że plan działań Komisji nie przewiduje żadnych akcji mających zwiększać zdolność konsumentów do odróżniania towarów i treści naruszających te prawa, oraz wzywa Komisję do dalszej refleksji nad opracowaniem specjalnych narzędzi, w szczególności w odniesieniu do dzielenia się najlepszymi praktykami; 12. zwraca się do organów państw członkowskich o dopilnowanie, aby towary naruszające prawa własności intelektualnej, które stanowią zagrożenie dla bezpieczeństwa, były ujmowane w zgłoszeniach systemu RAPEX niezależnie od tego, czy są sprzedawane w danym państwie członkowskim legalnie czy nielegalnie; 13. oczekuje do końca 2015 r. na informacje o istniejących krajowych inicjatywach w dziedzinie egzekwowania praw własności intelektualnej w postępowaniach cywilnych dotyczących MŚP; z zadowoleniem przyjmuje zapowiedzianą zieloną księgę dotyczącą potrzeby dalszych działań unijnych w oparciu o najlepsze praktyki stosowane w systemach wsparcia MŚP finansowanych na szczeblu krajowym w celu egzekwowania przysługujących im praw własności intelektualnej; wzywa Komisję do uwzględniania MŚP przy opracowywaniu przepisów oraz ponownie stwierdza, że we wszystkich przypadkach należy stosować zasadę najpierw myśl na małą skalę ; 14. podkreśla, że dla MŚP kwestią o kluczowym znaczeniu jest istnienie jasnych i łatwych w PE v /7 AD\ doc

5 stosowaniu struktur egzekwowania ich praw własności intelektualnej; 15. domaga się rozwoju usług mediacyjnych oraz stworzenia innych alternatywnych systemów rozwiązywania sporów, zwłaszcza dla MŚP, do stosowania w dziedzinie praw własności intelektualnej; 16. z zadowoleniem przyjmuje zaproponowaną przez Komisję zieloną księgę dotyczącą konsultacji z zainteresowanymi podmiotami na temat wpływu systemów zwrotu i systemów pokrewnych na zwalczanie naruszeń praw własności intelektualnej na skalę handlową oraz oceny potrzeby podjęcia konkretniejszych działań w tym obszarze, zarówno w odniesieniu do sprzedaży w internecie, jak i poza nim; uważa, że wprowadzenie w całej UE prawa zwrotu wszystkich bezwiednie nabytych podrobionych towarów mogłoby przynieść korzyści konsumentom i zachęciłoby handlowców do sprawdzania towarów przed rozpoczęciem ich sprzedaży; 17. popiera priorytetowe potraktowanie w planie działania współpracy z państwami członkowskimi, dzielenia się informacjami i najlepszymi praktykami oraz koordynowania działań w ramach transgranicznego egzekwowania przepisów; z zadowoleniem przyjmuje stworzenie grupy ekspertów państw członkowskich ds. egzekwowania praw własności intelektualnej, ponieważ dzielenie się najlepszymi praktykami ułatwi opracowanie polityki oraz realizację planu działania w oparciu o dane i badania przygotowane przez poszczególne państwa oraz przez pracowników obserwatorium; 18. zauważa, że szkolenia w zakresie rozwijania sektorowego egzekwowania praw własności intelektualnej na szczeblu krajowym mają zasadnicze znaczenie, podobnie jak rola, jaką ma do odegrania działające w ramach UHRW obserwatorium przy szkoleniu organów państw członkowskich i dzieleniu się najlepszymi praktykami, szczególnie przez wspieranie prowadzonych za pośrednictwem internetu kampanii o wynikach współmiernych do nakładów oraz przez ich koordynowanie wspólnie z odpowiednimi agencjami i organami; 19. podkreśla, że obowiązek uzyskiwania przez Urząd Harmonizacji Rynku Wewnętrznego (UHRW) danych dokumentujących naruszenia praw własności intelektualnej oraz tworzenia wiarygodnych danych i analiz na temat faktycznego wpływu naruszeń na podmioty gospodarcze powinien znaleźć się w dziesięciopunktowym planie działania i być podstawą dalszych działań w poszczególnych sektorach, których ten problem najbardziej dotyczy; w związku z tym wzywa Komisję do ulepszenia opracowanej przez UHRW bazy danych ACIST, aby umożliwiała uzyskanie dostępu do informacji na temat producentów podróbek i tym samym unikanie nabywania podrobionych towarów przez instytucje zamawiające; 20. podkreśla, że uzyskanie znacznej skuteczności egzekwowania praw własności intelektualnej wymaga dostępności i osiągalności pełnych informacji na temat rodzaju praw własności intelektualnej, z którym mamy do czynienia w danej sytuacji (np. patent, znak towarowy czy prawo autorskie), statusu ich ważności oraz tożsamości właścicieli, w tym formy metadanych w przypadku plików cyfrowych; 21. podkreśla kluczową rolę, jaką odgrywają organy publiczne na wszystkich szczeblach, w tym na szczeblu lokalnym, regionalnym i krajowym, dzięki zamówieniom publicznym i AD\ doc 5/7 PE v02-00

6 zakupom, i pochwala zamiar opracowania przez Komisję, propagowania oraz opublikowania wytycznych dotyczących najlepszych praktyk dla organów publicznych na wszystkich szczeblach, umożliwiających im unikanie zakupu podrabianych towarów; 22. ponadto odnotowuje propozycje konsultacji z udziałem wszystkich zainteresowanych podmiotów, w tym dostawców usług płatniczych, dotyczące stosowania unijnych zasad należytej staranności w całym łańcuchu dostaw w celu zapobiegania naruszeniom praw własności intelektualnej oraz wnioskuje o przedstawianie mu wyników tych konsultacji i funkcjonowania dobrowolnego unijnego systemu należytej staranności co roku zamiast raz na dwa lata; 23. z zadowoleniem przyjmuje wszelkie ewentualne działania dotyczące należytej staranności w całym łańcuchu dostaw, prowadzące do zmniejszenia liczby towarów naruszających prawa własności intelektualnej; podkreśla, że takie działania muszą mieć ukierunkowany charakter, nie mogą tworzyć dodatkowych obciążeń administracyjnych dla przeciętnego podmiotu handlowego, a ponadto muszą być elastyczne, ponieważ sprawcy naruszeń praw własności intelektualnej zmieniają produkty w celu uniknięcia kontroli; 24. wzywa Komisję do zapewnienia przejrzystości i terminowości wszystkich konsultacji z zainteresowanymi podmiotami oraz do dopilnowania, by ich wyniki były analizowane zarówno pod względem jakościowym, jak i ilościowym oraz by przekazywano je zainteresowanym podmiotom, w tym Parlamentowi i innym instytucjom UE; 25. wzywa Komisję do przedłożenia niezbędnych wniosków dostosowanych do zainteresowanych podmiotów, jeżeli po pierwszej publikacji sprawozdania dotyczącego praw własności intelektualnej w gospodarce UE, które ma się ukazywać co roku, okaże się, że dobrowolne środki się nie sprawdzają; 26. podkreśla, że wszelkie przepisy dotyczące praw własności intelektualnej muszą odzwierciedlać rozwój technologii cyfrowych z uwzględnieniem środowiska internetowego i różnych sposobów dystrybucji, gwarantując zrównoważone podejście reprezentujące interesy wszystkich zainteresowanych stron, a zwłaszcza interesy konsumentów oraz przynależne im prawo dostępu do treści, a zarazem wspierające artystów, twórców i innowacyjność w Europie; 27. jest zdania, że egzekwowanie praw własności intelektualnej powinno odbywać się z pełnym poszanowaniem zasady proporcjonalnego równoważenia praw właścicieli treści i praw użytkowników, które muszą być w pełni zgodne z Kartą praw podstawowych Unii Europejskiej oraz z przepisami dotyczącymi ochrony danych, a mianowicie z przepisami w zakresie ochrony danych osobowych, poszanowania życia prywatnego i prawa dostępu do wymiaru sprawiedliwości. PE v /7 AD\ doc

7 WYNIK GŁOSOWANIA KOŃCOWEGO W KOMISJI Data przyjęcia Wynik głosowania końcowego +: : 0: Posłowie obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy obecni podczas głosowania końcowego Zastępcy (art. 200 ust. 2) obecni podczas głosowania końcowego Dita Charanzová, Carlos Coelho, Sergio Gaetano Cofferati, Lara Comi, Daniel Dalton, Nicola Danti, Pascal Durand, Vicky Ford, Ildikó Gáll- Pelcz, Evelyne Gebhardt, Maria Grapini, Antanas Guoga, Sergio Gutiérrez Prieto, Liisa Jaakonsaari, Antonio López-Istúriz White, Jiří Maštálka, Marlene Mizzi, Jiří Pospíšil, Virginie Rozière, Christel Schaldemose, Andreas Schwab, Olga Sehnalová, Igor Šoltes, Ivan Štefanec, Catherine Stihler, Mylène Troszczynski, Anneleen Van Bossuyt, Marco Zullo Roberta Metsola, Adam Szejnfeld, Ulrike Trebesius, Sabine Verheyen, Inês Cristina Zuber Jonathan Arnott, Philippe De Backer, Norbert Lins, Andrey Novakov AD\ doc 7/7 PE v02-00