Biodostępność i znaczenie prozdrowotne polifenoli roślinnych

Transkrypt

1 Zrównoważona produkcja roślin warzywnych i leczniczych osiągnięcia i wyzwania 20 czerwca 2013 SGGW Biodostępność i znaczenie prozdrowotne polifenoli roślinnych prof. dr hab. Zbigniew Janeczko mgr Justyna Makowska-Wąs Katedra Farmakognozji Uniwersytet Jagielloński Collegium Medicum

2 Zainteresowanie substancjami bioaktywnymi Profilaktyka chorób cywilizacyjnych, Poprawa jakości życia Starzenie się społeczeństw w Europie i USA Zainteresowanie alternatywną medycyną bniżenie kosztów ochrony zdrowia Wzrost badań naukowych o efektach leczniczych naturalnych substancji W USA powstało National Nutraceutical Centre Charleston koordynuje badania uprawowe, medyczne i przemysłowej produkcji nutraceutyków.

3 Polifenole to substancje bogate w podstawniki fenolowe (Ar- ) charakter chemiczny etc. z różnych grup metabolitów wtórnych - flawonoidy - nie-flawonoidy: kwasy fenolowe (C 6 -C 1 ) stilbeny lignany przykładowe struktury fenol

4 PLIFENLE FLAWNIDY FLAWN + IZFLAWN FLAWNL ANTCYJANIDYNA FLAWANN FLAWAN-3-L LIGMERY FLAWAN-3-LU

5 PLIFENLE c.d. STILBENY KURKUMINIDY H FENLKWASY H C CH 3 CH 3 kurkumina trans - resweratrol C kwas kawowy H kwas galusowy LIGNANY CH 3 H 3 C H H CH 3 CH 3 H sekoizolarycyresinol kwas chlorogenowy H CH 3 pinorezinol

6

7 Biodostępność (polifenoli) Co to jest biodostępność? Dostępność biologiczna (F) określa ułamek dawki leku, jaki dostaje się do krążenia ogólnego oraz szybkość, z jaką ten proces zachodzi. Metabolizm etapy ADME Absorption wchłanianie leku Distribution rozmieszczenie leku w kompartmentach organizmu Metabolism biotransformacja leku Excretion wydalanie leku Czynniki wpływające na nią: (M+E=Eliminacja)

8 Czynniki wpływające na dostępność biologiczną: charakter fizyko-chemiczny: budowa wielkość cząsteczek hydrofilowość / lipofilowość stereoizomeria czynniki fizjologiczne: zmniejszenie lub nasilenie motoryki przewodu pokarmowego równoczesne podanie innych substancji/leków upośledzenie wchłaniania metabolizm wpływ pożywienia czynniki technologiczne: słaba rozpuszczalność substancji zjonizowanie cząsteczek w przewodzie pokarmowym duża wielkość cząstek postać farmaceutyczna formulacja postaci leku

9 Grupa polifenoli Zawartość w pożywieniu (mg/100g lub mg/100 ml; SD) Najbogatsze źródła w diecie (zawartość) antocyjany bez czarny (1316), aronia (878), czarna porzeczka (595) flawanole kakao (3410), ciemna czekolada (1589), orzechy laskowe (495) flawanony sok pomarańczowy (38-51), sok grejpfrutowy (46) flawony 4 12 pszenna mąka pełnoziarnista (73), karczochy (58), czarne oliwki (27) flawonole czerwona cebula (158), szpinak (119), szalotka (112) izoflawony mąka sojowa (466), prażona soja (246), tempeh (148) poch. kwasu hydroksybenzoesowego poch. kwasu hydroksycynamonowego kasztan jadalny (1215), orzechy włoskie (449), maliny (121) kawa (278), cykoria (203), karczoch (202) stilbeny czerwone wino (3.4), brusznica (3.0), czerwona porzeczka (1.6) lignany olej sezamowy (1294), mączka lniana (867), mączka sezamowa (776) Na podstawie: Perez Jimenez et al. Agric Food Chem 2010;58:4959

10 PLIFENLE ŻŁĄDEK oligomery monomery TKANKI I KMÓRKI CIAŁA Glikozydy JELIT CIENKIE hydroliza enzymatyczna Aglikony Koniugacja WĄTRBA metylacja glukuronidacja sulfonowanie? ŻÓŁĆ Glikozydy KRĘŻNICA Aglikony Wydalanie z moczem KAŁ

11 Jelito grube szacuje się, ze znajduje się tam około na gram bakterii, co jest największym zagęszczeniem organizmów żywych jakie kiedykolwiek opisano. Duda-Chodak A. J Physiol Pharmacol 2012;63(5):497

12 Mikroflora/bakterie jelitowe metabolizują polifenole przy udziale własnych enzymów takich jak: β-glukozydaza, β- glukuronidaza, esterazy, hydrogenazy, dehydroksylazy, demetylazy, dekarboksydazy, izomerazy H H H FLAWNL (kwercetyna) FLAWANN (naryngenina) IZFLAWN (genisteina) H H + FLAWAN-3-L (epikatechina) ANTCYJANY (cyjanidyna) Selma et al. J Agric Food Chem 2009;57:6485

13 Przykładowy szlak metabolizmu kwercetyna i pochodne flawan-3-olu H HC kwas 3,4 -dihydroksyfenylooctowy kwercetyna CH 3 HC HC kwas 3 -hydroksyfenylooctowy kwas 3 -metoksy-4 hydroksyfenylooctowy flawan-3-ol H R 1 R 2 R 1 R 2 γ-walerolakton R 1 =H, R 2 = (epi)katechina R 1 =, R 2 = (epi)galokatechina R 1 =H, R 2 =H 5-(4 -hydroksyfenylo)-γ-walerolakton R 1 =H, R 2 = 5-(3,4 -dihydroksyfenylo)-γ-walerolakton R 1 =, R 2 = 5-(3,4,5 -trihydroksyfenylo)-γ-walerolakton

14 Główne czynniki wpływające na biodostępność polifenoli z diety Czynniki zewnętrzne czynniki środowiskowe (tj, ekspozycja na słońce, stopień dojrzałości); dostępność pożywienia Czynniki związane z przetwarzaniem żywności temperatura, homogenizacja, liofilizacja, gotowanie/przetwarzanie, przechowywanie Czynniki związane z żywnością rodzaj produktu, obecność (pozytywnych lub negatywnych) czynników wpływających na absorpcję (tłuszcz, błonnik) Interakcje z innych związkami wiązanie z białkami (albuminy) lub polifenolami Czynniki związane z budową polifenoli struktura chemiczna, zawartość w diecie Inne czynniki związane z pracą jelit (aktywność enzymów, pasaż jelitowy, mikroflora okrężnicy) Czynniki systemowe (wiek i płeć, choroby i/lub patologie, czynniki genetyczne) Na podstawie D Archivio at al. Bioavailability of the Polyphenols: Status and Controversies. Int J Mol Sci 2010;11:1321

15 PLEPSZANIE BIDSTĘPNŚCI współrozpuszczalność glicyryzyna w wyciągach stopień rozdrobnienia mikronizacja * nośniki β-cyklodekstryny, liposomy (Phytosome ) albuminy ** promotory wchłaniania monoterpeny piperyna nanotechnologia nanosfery ( nm) * Mauludin R. et al. International Journal of Pharmaceutics 2009;370:202 **

16 Powstające przy udziale bakterii jelitowych metabolity mogą wchłaniać się do krwioobiegu. Charakteryzują się często własną aktywnością farmakologiczną. Ten efekt metabolizm koegzystujących bakterii do łatwo wchłanialnych metabolitów istotny jest szczególnie dla dużych polifenoli (jak rozbudowane glikozydy, galo- i elagotaniny czy procyjanidyny (skondensowane garbniki). Zróżnicowanie mikrobiologicznej ekologii jelita jest to także czynnik różnicujący populacyjnie (*izoflawony szybcy metabolizerzy).

17 FLAWNIDY -RZPUSZCZALNŚĆ -STAŁA pka -ŚRDWISK KWAŚNE -SRDWISK ALKALICZNE -CHARAKTERYSTYCZNE REAKCJE -Z BIAŁKAMI -JNAMI METALI

18 FLAWNIDY SĄ NAJCZĘŚCIEJ ŻÓŁTYMI LUB BEZBARWNYMI ZWIĄZKAMI PLIFENLWYMI (WYJĄTEK ANTCYJANZYDY). GLIKZY: RZPUSZCZALNE W WDZIE (K. 10%) I ALKLU ETYLWYM, NIERZPUSZCZALNE W ETERZE, CHLRFRMIE I BENZENIE. AGLIKNY: PRAKTYCZNIE NIERZPUSZCZALNE W WDZIE, RZPUSZCZAJĄ SIĘ W RZPUSZCZALNIKACH RGANICZNYCH: W CTANIE ETYLU, ACETNIE, METANLU NIEKTÓRE ZWIĄZKI PCHDNE FLAWNU LUB FLAWANNU, NP. DISMINA, HESPERYDYNA, SĄ BARDZ TRUDN RZPUSZCZALNE I MGĄ KRYSTALIZWAĆ W SKU KMÓRKWYM.

19 DZIAŁANIE FLAWNIDÓW NA RGANIZM JEST W ZNACZNYM STPNIU ZALEŻNE D ICH RZPUSZCZALNŚCI. TKSYCZNŚĆ TYCH ZWIĄZKÓW JEST MINIMALNA, DLATEG MGĄ BYĆ DŁUŻEJ STSWANE, TAKŻE U SÓB STARSZYCH. KMPLEKSY FLAWNIDWE ZAWARTE W SURWCACH RŚLINNYCH WYWIERAJĄ SILNIEJSZY WPŁYW NA RGANIZM NIŻ CZYSTE ZWIĄZKI

20 DZIAŁANIE FARMAKLGICZNE PLIFENLI a) wpływ uszczelniający i wzmacniający na ściany naczyń kapilarnych w związku z czym mają zastosowanie jako środki zapobiegające krwawieniom, wybroczynom, żylakom, a także w miażdżycy; b) działanie diuretyczne c) wpływ na krążenie (przepływ wieńcowy) w mięśniu sercowym oraz hipotensyjny niektórych flawonoidów (np. Crataegus sp.); d) działanie spazmolityczne, m.in. na mięśnie gładkie naczyń krwionośnych; e) działanie antyagregacyjne na płytki krwi f) działanie przeciwzapalne, g) działanie chroniące wątrobę (flawonolignany);

21 AKTYWNŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA B FL... R RH R RH B B FL. A o C H B Me AKTYWNŚĆ ANTYKSYDACYJNA FLAWNIDÓW ZWIĄZANA JEST Z DWMA CZYNNIKAMI: # BARDZ WYSKĄ REAKTYWNŚCIA Z RÓZNYMI RDNIKAMI H Me Me # WYSKĄ STABILNŚCIĄ TWRZNYCH PŚREDNI RDNIKÓW ANTYKSYDACYJNYCH

22 FLAWNIDY DLACZEG? NIETKSYCZNE?, MUTAGENEZA? NIE KUMULUJĄ SIĘ? INTERAKCJE? RZPWSZECHNIENIE LEKI CZY SUPLEMENTACJA?

23 PDSTAWWE UKŁADY FLAWNIDÓW FLAWNY FLAWNLE FLAWANNY FLAWANLIGNANY? KATECHINY ANTCYJANZYDY IZFLAWNY

24 ZWIĄZKI FLAWNIDWE STSWANE W TERAPII DISMINA RUTZYD HESPERYDYNA NARYNGINA SYLIMARYNA (SYLIBINA) KATECHINY, PRANTCYJANIDYNY ANTCYJANZYDY GENISTYNA

25 LEKI ZAWIERAJĄCE FLAWNIDY RUTINA, RUTISL, RUTINSCRBIN, RUTVEN, DETRALEX, DAFLN, DISMIN DISMININ, TREX 600 HESPERYDYNIN, SYLIMARL, SYLIMARSL, SYLICYNAR, LEGALN PYCNGENL, VINCRED (?) DIFRAREL, STRIX, MYRTCYAN, SYFEM, SYFEM PLUS, PHYTFEM

26 BIDSTĘPNŚĆ FLAWNIDÓW WCHŁANIANIE Z PRZEWDU PKARMWEG (FARMAKEKNMIKA) DMS, GLIKL PRPYLENWY, CYKLDEKSTRYNY, LIPSMY, MIKRNIZACJA METABLIZM TRZEWIWY METABLIZM WĄTRBWY WIĄZANIE SIĘ Z BIAŁKAMI SCZA KRWI

27 BIDSTĘPNŚĆ FLAWNIDÓW c.d. KRES PÓŁTRWANIA WYDALANIE Z MCZEM WYDALANIE Z KAŁEM (RECYRKULACJA) KUMULACJA? TAK ZATRUCIE NIE

28 Flawony H H H H H H H H Iziwiteksyna Izoorientyna H H H H H H Witeksyna rientyna H H H H Apigenina Luteolina Bajkaleina

29 FLAWNY FLAWNY ( rumianek, mięta, rozmaryn miłorząb, głóg,... ) H H apigenina, luteolina, bajkaleina, diosmetyna H o H C-GLUKZYD APIGENINY (WITEKSYNA) diosmina

30 WITEKSYNA (FLAWNY) DZIAŁANIE: -RZSZERZAJĄCE NACZYNIA KRWINŚNE (W DŚWIADCZENIACH NA PSACH UDWDNIN ZWIĘKSZENIE PRZEPŁYWU KRWI PRZEZ NACZYNIA 80%), D -BNIŻAJĄCE CIŚNIENIE KRWI, H H -USPKAJAJĄCE. H H o C-GLUKZYD APIGENINY (WITEKSYNA)

31 DISMINA (FLAWNY) -STSUNKW DBRZE RESRBUJE SIĘ Z PRZEWDU PKARMWEG (mikronizacja). - MA DZIAŁANIE PRZECIWBRZĘKWE I PDWYŻSZAJĄCE TNUS ŻYŁ: znosi bolesność i skurcze. -WPŁYWA HAMUJĄC NA SYNTEZĘ NRADRENALINY RAZ WYDZIELANIE HISTAMINY. -STSWANA W LECZNICTWIE W PRZEWLEKŁEJ NIEWYDLNŚCI KRĄŻENIA ŻYLNEG (PREPARAT DAFLN, DISMIN, DETRALEX IN.). -KSYLZYD I GLUKZYD DISMETYNY ZMNIEJSZAJĄ STĘŻENIE CHLESTERLU W SURWICY KRWI. - hamuje adhezję i agregację trombocytów, poprawia reologię krwi

32 H Flawonole H KEMFERL (kasztanowiec, perełkowiec japoński, głóg, gryka, dziurawiec, ruta, fiołek...) H H RUTYNA -GLUKZA(6 1)RAMNZA Kolor : żółty Kwercetyna: źle rozpuszczalna w wodzie mm (ph=7.4), dobrze w alkoholu i mieszaninie a/w (jako wyodrębniona substancja) W pirydynie; DMS, formamidzie, roztworach alkaliów, glikol propylenowy, cyklodekstryny, liposomy (poprawa wchłaniania) kemferol, kwercetyna, rutozyd mirycetyna, moryna, galangina, ramnetyna

33 FLAWNLE BIDSTĘPNŚĆ: -25% kwercetyny po podaniu doustnym wchłania się w jelicie cienkim : -efekt pierwszego przejścia, metabolizm wątrobowy, -wiązanie z albuminami krwi, -dystrybucja do różnych tkanek, -maksymalne stężenie 0,7 do 7 godz. po podaniu, -czas połowicznej eliminacji po 24 godz.

34 FLAWNLE RUTYNA (RUTZYD): słaba rozpuszczalność w wodzie, alkoholu, mieszaninie w/a (ok. 10%); pirydyna, DMS, formamid, roztwory zasad, BIDSTĘPNŚĆ: -praktycznie wchłania się jako monoglukozyd i aglikon; w jelicie grubym ulega hydrolizie przez glikozydazy enterobakterii anaerobowych do kwercetyny a także dalszemu rozkładowi do odpowiednich fenolokwasów -we krwi i w moczu występują jako koniugaty z kwasem glukuronowym i siarkowym - czynniki poprawiające wchłanialność -glikol propylenowy, cyklodekstryny, liposomy, DMS, alkohol

35 H H C HIMAK ( 3-- -D-GLUKURNID MIRYCETYNY )

36 FIRMA: S. P. WYPUŚCIŁA NA RYNEK PREPARAT Z CHARAKTERYSTYKĄ FARMAKKINETYCZNĄ. 600 (Diosmin) tab., 1 tabletka zawiera 600 mg diosminy* W badaniach na zwierzętach diosmina podana doustnie dobrze się wchłania z przewodu pokarmowego; max.: stęż. we krwi po 5 godz. Dystrybucja zachodzi powoli: w naczyniach o zwiększonej przepuszczalności oraz w żyle odpiszczelowej stężenie diosminy narasta do 9 h od chwili podania i utrzymuje się przez 96 h; eliminacja * preparatu zachodzi z głównie moczem (79%) a także żółcią i kałem

37 FLAWANNY HESPERYDYNA (cytrusy, lukrecja, wierzba, limba...), -żółte kryształy, bez smaku i zapachu; rozp. w rozcieńczonych alkaliach, pirydynie, słabo w metanolu,, na gorąco w kwasie octowym, rozpuszczalność w wodzie 1:50; izolacja z surowca na gorąco wodą i metanolem. hesperetyna, naryngenina, pinocembryna, likwirytygenina, - nierozpuszczalna: w acetonie, benzenie i chloroformie, - mikronizacja; preparat Detralex

38 HESPERYDYNA, Hamuje uwalniania histaminy z komórek mastoczyarnych, hamuje fosfodiesterazę wpływając na camp i cgmp Związek bezpieczny, bez efektów ubocznych, brak przeciwwskazań do stosowania (nawet w okresie ciąży i karmienia) Nie toksyczny, nie kumuluje się, brak efektów mutagennych i kancerogennych.

39 GLYCINE MAX (SJA HISPIDA) SKŁADNIKI BILGICZNIE AKTYWNE: GENISTEINA DAIDZEINA GLYCITEINA DAIDZYNA GENISTYNA GLYCITYNA genisteina 6 --ACETYLDAIDZYNA, 6 --ACETYLGENISTYNA, 6 --ACETYLGLYCITYNA 6 -MALNYL-PCHDNE BIAŁK (40%), LEJ (20%), MAKR- I MIKREL. daidzeina estradiol

40 FRMMNETYNA DESMETYLANGLENSYNA DAIDZEINA EKWL H H DISCREA TCR -DEMETYLANGLENSYNA H EKWL NAJAKTYWNIEJSZY METABLITY IZFLAWNÓW GLUKURNIDY, SIARCZANY KNJUGACJA WĄTRBA MCZ I ŻÓŁĆ BAKT. GLUKURNID. DEKNJUGACJA ZFLAWNY SJWE WCHŁANIAJĄ SIĘ Z PRZEWDU PKAREMWEG D 13-35% RECYRKULACJA

41 MECHANIZM DZIAŁANIA CH3 H WYKAZUJĄ AKTYWNŚĆ ESTRGENNĄ H ESTRADIL DAIDZEINA IN VIV I IN VITR WIĄŻĄ SIĘ Z RECEPTRAMI ESTRGENWYMI HAMUJĄ: KINAZĘ TYRZYNWA EPIDERMALNY CZYNNIK WZRSTU PRLIFERACJĘ KMÓREK ZŁŚLIWYCH RÓŻNICWANIE I ANGIGENEZĘ SPEŁNIAJĄ RLĘ NATURALNYCH ZWIĄZKÓW PRZECIWRAKWYCH

42 CZY FITESTRGENY DZIAŁAJĄ KARDIPRTEKTYWNIE ESTRGENY ZMIENIAJĄ PZIM LIPIDÓW W SCZU DZIAŁAJĄ JAK AGNIŚCI ESTRGENÓW U KBIET P MENPAUZIE I MGĄ KAZYWAĆ WŁAŚCIWŚCI KARDIPRTEKTYWNE PDBNIE JAK ESTRGEN, SPŻYWANIE ESTRGENÓW SJWYCH W CDZIENNEJ DIECIE CHRNI UKŁAD SERCW-NACZYNIWY PRZEZ BEZPŚREDNIE DDZIAŁYWANIE NA LIPIDY

43 Piranoizoflawony Me Me H Me Me Kraussianon 1 Eriosema kraussianum ( Papilionaceae) -siąga aktywność spazmolityczną 80-65% efektywności Sildenafilu w stosunku do mięśniówki gładkiej ciał jamnistych

44 PRANTCYJANIDYNY (LIGMERY) PRANTCYJANIDYNY- ( głóg, kasztanowiec, winorośl, oczar, chmiel, herbata, kakao, winogrona, wierzba, sosna, czereśnia...) FLAWAN-3-L katechina, epikatechina, galokatechina epigalokatechina

45 PLIFENLE CZARNEJ HERBATY (teaflawiny, tearubiginy)

46 Choroby sercowo-naczyniowe 1.Choroby naczyń wieńcowych kobiet i mężczyzn w Holandii Zielona i czarna herbata 6 filiżanek herbaty dziennie Tylko u 68%badanych w tej grupie wystąpiło ryzyko ataku serca w porównaniu z nie spożywającymi tego napoju 4 filiżanki 12 letnie badania 8 522Japończyków herbaty dziennie Ryzyko śmierci spowodowane zaburzeniami krążenia wieńcowego 58% mniejsze w porównaniu z badanymi spożywającymi tylko 3 filizanki dziennie lub mniej

47 Brak efektu protekcyjnego u kobiet pijących zieloną herbatę na śmiertelność spowodowaną chorobą naczyń wieńcowych 3 filiżanki herbaty dziennie; 11% spadek ryzyka ataku serca 2. Zawał serca U kobiet japońskich, nie palących i nie pijących alkoholu przez 4 lata; protekcyjny przeciwzawałowy wpływ herbaty spożywanej w ilości 1-5 filiżanek dziennie ziel. herb. W grupie 552 Holendrów spożywających przez 15 lat 2-5 filiżanki herbaty dziennie stwierdzono spadek liczby zawałów o 31% w porównaniu z grupą pijącą mniej niż 1-4 f/d

48 3.Wpływ na funkcje endotelium Czarna herbata wpływa na normalizację endotelium naczyń Galusan epikatechiny bserwowano endotelium-zależną wazodilatację 2 godz. po wypiciu 1 filiżanki czarnej herbaty lub 3 filiżanek zielonej herbaty przez 4 tygodnie, w porównaniu z grupą kontrolną piącą wodę. Brak efektu wazodilatacyjnego w 2 godz. po przyjęciu 200 mg kofeiny, dawce odpowiadającej 1 filiżance czarnej herbaty sugeruje wpływ polifenoli na ten efekt. U pacjentów z podniesionym cholesterolem spożywanie 3 filizanek czarnej herbaty przez 4 tygodnie również poprawiło endotelium- zależną wazodilatację

49 B FL... R RH R RH B B FL. o H B Me ANTYKSYDACYJNA AKTYWNŚĆ FLAWNIDÓW ZWIĄZANA JEST Z DWMA CZYNNIKAMI: A H Me C Me # BARDZ WYSKĄ REAKTYWNŚCIA Z RÓZNYMI RDNIKAMI # WYSKĄ STABILNŚCIĄ TWRZNYCH PŚREDNI RDNIKÓW ANTYKSYDACYJNYCH

50 WCE

51 Antocyjanozydy (borówka czernica, bez czarny, aronia, czarna porzeczka, hibiskus...) Związki rozpuszczalne w wodzie, alkoholu, mieszaninie woda alkohol Barwa: pomarańczowa czerwona fioletowa -barwa trwała w środowisku kwaśnym -ph 7-8 niebieska, powyżej 8 oliwkowo brunatna -Reakcje z jonami magnezu, wapnia, ołowiu, żelaza, kwasem pikrynowym, białkiem cyjanidyna, pelargonidyna, delfinidyna, malwidyna

52 Antocyjanozydy Stwierdzono wyjściowe związki w osoczu krwi, brak moczu (Aronia) Wzrost aktywności antyoksydacyjnej osocza min po podaniu soku z żurawiny. Sok z czarnej jagody brak aktywności przeciwutleniającej Zmniejszenie przepuszczalności i kruchości naczyń krwionośnych Poprawa krążenia peryferyjnego, a także mikrokrążenia ocznego Retinopatia cukrzycowa w

53 ARNIA MELANKARPA- ARNIA CZARNWCWA ANTCYJANY: GALAKTZYD, GLUKZYD, ARABINZYD, KSYLZYD CYJANIDYNY DEPSYDY : KWAS CHLRGENWY I NECHLRGENWY (DPWIEDNI 35.5 I 21.5MG/100G) PRCYJANIDYNY PCHDNE EPIKATECHINY PŁĄCZNE Z GLIKZYDAMI CYJANIDYNY STRUKTURA TA (JEDYNA ZNANA) PRZYCZYNIA SIĘ D ZWIĘKSZENIA BIDSTĘPNŚCI TYCH PŁĄCZEŃ (SZMIAŃSKI I WSP. 1989, 1995) Witaminy: P, C, B2, ; substancje mineralne: bor, molibden, mangan, miedź Geriasol, Bioaron zalecane są w nadciśnieniu w miażdżycy, nieżycie żołądka, hemoroidach, w zaburzeniach krążenia w naczyniach włosowatych w obrzękach oparzeniach

54 Antocyjany aronii w osoczu i w moczu pacjentów pijących soki aroniowe bjaśnienia: A; B- osocza po pierwszych 6-tygodniach picia; C- mocz 1-cyjanidyno-3-galaktozyd; 2- cyjanidyno-3-glukozyd; 3-cyjanidyno-3-arbinozyd; 4-cyjanidyno-3-ksylozyd;

55 SAMBUCUS NIGRA BEZ CZARNY ANTCYJANZYDY H [Cl] - + H H 3 _ GLUKZYD CYJANIDYNY

56 -3--GLUKZYD CYJANIDYNY, 3,5--DIGLUKZYD CYJANIDYNY, 3--SAMBUBIZYD CYJANIDYNY, 3-- SAMBUBIZYD-5--GLUKZYDCYJANIDYNY, 3-- RAMNGLUKZYD CYJANIDYNY, 3--KSYLZYD CYJANIDYNY -KWAS SZIKIMWY, CHLRGENWY -GLUKZYD CYJANGENNY SAMBUNIGRYNA, - CUKRY, PEKTYNY ŚRDEK ŁAGDNIE PRZECZYSZCZAJĄCY, ANYCYJANY DETERMINUJĄ AKTYWNŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCĄ SURWCA KAGAN I WSP. UWAŻAJĄ, ŻE GLIKZYDY ANTCYJANWE BZU SĄ W. STANIE REGENERWAĆ TKFERL (Toc) Z RDNIKA TKFERKSYLWEG (Toc ) (J. Agr. Food Chem. 1998)

57 VACCINIUM MYRTILLUS-czarna jagoda (borówka czernica) CH 3 [Cl] - [Cl] - H + CH 3 H H H + H H 3 _ GLUKZYD MALWIDYNY 3-GALAKTZYD MALWIDYNY _ GLUKZYD DELFINIDYNY 3-GALAKTZYD DELFINIDYNY 3

58 ANTCYJANY: GLIKZYDY DELFINIDYNY, CYJANIDYNY, PETUNIDYNY, PENIDYNY, MALWIDYNY GLUKURNZYD KWERCETYNY KATECHNA, EPIKATECHINA, GARBNIKI SKNDENSWANE PEKTYNY, WITAMINA C MYRTCYAN, STRIX ZABURZENIA MIKRKRĄŻENIA CZNEG AKTYWNŚĆ PRZECIWZAPALNA, PRZYSPIESZA GJENIE RAN, PRZECIWWRZDWA, PRZECIWMIAŻDŻYCWA, CHRNNA NA NACZYNIA, PRZECIWBIEGUNKWA

59 Winorośl właściwa Vitis vinifera L. ANTCYJANY: 3-glukozydy delfinidyny, petunidyny, cyjanidyny, peonidyny, 41,2% 3-glukozydu malwidyny, H Acylowane glikozydy kwasami fenolowymi: (kumarowy, H kawowy, ferulowy Poch flawanu: (+)-katechina, (-) epikatechina, (-)- galokatechina, 3--galusan (-) epikatechiny Leukoantocyjanidyny (flawan 3,4-diole, glikozydy? ) ligomery proantocyjanidynowe (wolne lub związane z kwasem galusowym Pochodne kwasu benzoesowego, glukoza, fruktoza, resweratrol, triterpeny (kwas oleanolowy), linalol, octan linalilu, geraniol, dimer proantocyjanidynowy

60 H R R=H RESWERATRL R=GLUKZA GRANICZA PRCESY MIAŻDŻYC WE (ZAWAŁY, ZATRY) AKTYWNŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA 1.HAMWANIE UTLENIANIA LDL LUDZKICH LIPPRTEIN 2.HAMWANIE AGREGACJI PŁYTEK KRWI 3. WZRST FRAKCJI HDL W FTALMLGII (PRANTCYJANIDYNY)

61 FRAGARIA X ANANASSA- TRUSKAWKA 3-GLUKZYD PELARGNIDYNY KWAS ASKRBINWY (WIT. C) CAŁKWITA AKTYWNŚĆ PRZECIWUTLENIAJĄCA DLA SUMY FENLI JEST NIŻSZA W PRÓWNANIU Z CZARNĄ I CZERWNĄ PRZECZKĄ WYŻSZA DLA TRUSKAWKI W MDELU ANTYKSYDACYJNYM NA LUDZKICH LDL LIPPRTEINACH DELFINIDYNA>CYJANIDYNA>MALWIDYNA>P ELARGNIDYNA

62 RIBES NIGRUM PRZECZKA CZARNA WCE ZAWIERAJĄ: 3-RUTYNZYDY I 3-GLUKZYDY CYJANINY I DELFINIFYNY, WITAMINĘ C (0,12%), WITAMINY Z GRUPY B, KWAS CYTRYNWY, PEKTYNY, CUKRY, SLE MINERALNE: PTAS I ŻELAZ..

63 DZIAŁANIE I ZASTSWANIE: *BGATE W WITAMINY I ANTCYJANY WCE ZWIĘKSZAJĄ DPRNŚĆ RGANIZMU NA INFEKCJE. *ANTYKSYDANT

64 XYCCCUS PALUSTRIS ŻURAWINA BŁTNA KWASY: CYTRYNWY, CHINWY, JABŁKWY I BENZESWY; WITAMINY C, A, B1, B2, GLIKZYDY FLAWNIDWE PCHDNE; KWERCYTYNY, KEMFERLU; ANTCYJANY; CYJANIDYNA, DELFINIDYNA, PENIDYNA, MALWIDYNA;, PRANTCYJANIDYNY, TANIDY WŁAŚCIWŚCI LECZNICZE:1.W STANACH ZAPALNYCH DRÓG MCZWYCH, 2.ANTYKSYDANT, 3.CHRBA WRZDWA, 4.WŁAŚCIWŚCI PRZECIWBAKTERYJNE I PRZECIWGRZYBICZE, 5. CHRBY PRZYZĘBIA VITABUTIN

65 Dopiero ostatnie badania przeprowadzone przez naukowców z Rutgers w New Jersey rzuciły nowe światło na rozwiązanie tej zagadki. Wyizolowali oni z owoców żurawin cykliczne proantocyjanidyny (11).

66 PRANTCYJANIDYNY Z ŻURAWINY BŁTNEJ

67

68 ACYLGLUKZYDY CYJANIDYNY [Cl] - H + BRASSICA LERACEA- KAPUSTA CZERWNA H H R 1 R 1 H R 2 = KWAS SYNAPINWY H R 2 = KWAS FERULWY

69 SKŁAD CHEMICZNY SUBSTANCJE MINERALNE: MG/100G, WAPŃ 45-77MG/100G,MAGNEZ, MANGAN, ŻELAZ 15 ANTCYJANZYDÓW W TYM 5 ACYLWYCH PCHDNYCH CYJANIDYNY B-KARTEN, WITAMINY: C, KWAS FLIWY, B6, BITYNA, B1, B2, A ZWIĄZKI INDLWE: TRYPTFAN, INDL-3- KARBINL GLUKNASTURTINA PREKURSR FENYL-ETYL IZTICJANIANU GLUKBRASSICYNA- PREKURSR INDL-3- KARBINLU

70 MED.. LUD. KŁADY-WRZDZENIA, DMRŻENIA, SK ZE ŚWIEŻEJ KAPUSTY-LECZENIE WRZDÓW ŻŁĄDKA, W REUMATYŹMIE WYNIKI BADAŃ FARMAKLGICZNYCH I KLINICZNYCH 1. WPŁYWA NA METABLIZM ESTRGENÓW- MŻE CHRNIĆ PRZED NWTWRAMI PIERSI (INDL- 3-KARBINL), 2. DIINDLILMETAN, WYKAZAŁ WŁAŚCIWŚCI PRTEKCYJNE W BADANIACH NA ZWIERZĘCYM MDELU RAKA PIERSI, ML DZIENNIE PRZEZ DNI GRANICZA SYMPTMY TWARZYSZĄCE WRZDM ŻŁĄDKA

71 CZERWNA KAPUSTA, KAPUSTA BRUKSELKA, BRKUŁY, KALAFIRY I INNE N CH 2 C S 3 - S GLUK N S 3 C S GLUK - N H GLUKBRASICYNA GLUKNASTURTINA MIRZYNAZA -GLUK R-N=CS, R-CN+S, R-S-CN } + S -- 4 IZTICJANIAN, NITRYL, TICJANIAN SULFRAFANY?

72 N H SULFRAFANY (IZTICJANIANY) INDL-3-KARBINL formastat.gif 90 x 150 pikseli - 11k Formastat-I3C-anti-estrogen-rder. WZRST DETKSYKACJI WĄTRBY I AKTYWNŚCI WĄTRBWYCH ENZYMÓW DTRUWAJĄCYCH II FAZY, (TRANSFERAZA GLUTATINWA, NAD(P)H, REDUKTAZA CHINNWA, GLUKURNZYLTRANSFERAZA). ENZYMY TE ELIMINUJĄ KARCINGENY ( M.IN..WLNE RDNIKI) -CHRNA PRZED MUTACJAMI, NWTWRAMI I TKSYCZNYMI DLA RGANIZMU SUBSTANCJAMI -DEAKTYWACJA METABLITÓW ESTRGENU

73 INNE FENLE H H CH C CH C 5 1 H H CYNARYNA C CH CH H C KWAS GALUSWY H CH CH C H H KW. KAWWY RESWERATRL H - H3C CH3 H -G LUKZYD-TRANS-RESWERATRLU H KURKUMINA

74