E ko n o m i c z n e a s p e k t y go s p o d a r k i l e ka m i w sz p i ta l u

Transkrypt

1 Ekonomiczne aspekty gospodarki lekami w szpitalu Poznań r.

2

3 Nocna i świąteczna opieka zdrowotna Rehabilitacja Poradnia przyszpitalna Opieka koordynowana

4 Sieć szpitali - Zasady ustalania wartości kontraktu x L l,s,i T s,i Q l,s,i C z l,s,i L l,a,i T a,i Q l,a,i C l,a,i R l,0 = w s,0 + w i=1 k a,0 0 j=1 k 0 + D l,0

5 Podział finansowania

6 Wartość ryczałtu na I okres rozliczeniowy Dz. U. 2017, Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA1) z dnia 20 czerwca 2017 r. w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej na pierwszy okres rozliczeniowy x L l,s,i T s,i Q l,s,i C z l,s,i L l,a,i T a,i Q l,a,i C l,a,i R l,0 = w s,0 + w i=1 k a,0 0 j=1 k 0 + D l,0

7 wartość ryczałtu na I okres rozliczeniowy x L l,s,i T s,i Q l,s,i C z l,s,i L l,a,i T a,i Q l,a,i C l,a,i R l,0 = w s,0 + w i=1 k a,0 0 j=1 k 0 R l,0 wartość ryczałtu dla danego świadczeniodawcy l, i oznacza i-te świadczenie leczenia szpitalnego, objęte ryczałtem (i=1,..., x), x liczba świadczeń i; j oznacza j-te świadczenie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, objęte ryczałtem (j=1,..., z), z liczba świadczeń j; + D l,0 w s,0 wskaźnik dynamiki wysokości środków finansowych zaplanowanych na finansowanie świadczeń leczenia szpitalnego, w formie ryczałtu, określony w planie zakupu, odpowiadający relacji wyceny świadczeń na pierwszy okres rozliczeniowy do wyceny świadczeń według stanu na dzień wejścia w życie ustawy zmieniającej; L l,s, i liczba świadczeń, o których mowa w art. 5 ust. 1 albo ust. 2 ustawy zmieniającej, w zakresie dotyczącym świadczeń leczenia szpitalnego, dla danego świadczeniodawcy; T s,i taryfa odpowiadająca danemu świadczeniu leczenia szpitalnego, według stanu na dzień wejścia w życie ustawy zmieniającej; Q l,s,i współczynnik korygujący, w zakresie leczenia szpitalnego, dla danego świadczeniodawcy, określony na podstawie przepisów wydanych na podstawie art. 137 ust. 2 ustawy, według stanu na dzień wejścia w życie ustawy zmieniającej; C l,s,i cena jednostki rozliczeniowej, w zakresie leczenia szpitalnego, dotycząca danego świadczeniodawcy, według stanu na dzień wejścia w życie ustawy zmieniającej; k 0 współczynnik proporcjonalności czasowej, stanowiący iloraz liczby miesięcy w roku kalendarzowym oraz liczby miesięcy w pierwszym okresie rozliczeniowym; D l,0 dodatkowa korekta ryczałtu danego świadczeniodawcy, wynikająca z art. 136c ust. 4 ustawy, polegająca na zwiększeniu lub zmniejszeniu ryczałtu.

8 Finansowanie wartość ryczałtu na kolejny okres rozliczeniowy ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ZDROWIA z dnia 22 września 2017 r. w sprawie sposobu ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej Rozporządzenie określa sposób ustalania ryczałtu systemu podstawowego szpitalnego zabezpieczenia świadczeń opieki zdrowotnej, zwanego dalej,,systemem zabezpieczenia, o którym mowa w art. 95l ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych, zwanej dalej ustawą.

9 wartość ryczałtu na kolejny okres rozliczeniowy 1) R l,i+1 = J l,i+1 C i+1 Q l ; 2) J l,i+1 = k A l + N l + U l ; L l T l + D l, gdy L l < 0,98, 3) A l = ቐ P l T l + D l, gdy L l 0,98; 4) L l = L l ΤP l, z zastrzeżeniem, że jeżeli P l = 0, to L l = 1 ; R l,0 ΤC 0 + B + l B l, gdy okresem obliczeniowym jest pierwszy 5) P l = okres rozliczeniowy systemu zabezpieczenia, J l,i +B + l B l w pozostałych przypadkach; m 6) T l = S l,s T s,i+1 K l,s,i+1 s=1 7) N l = N l + N, gdy N < 1, N l +, gdy N 1; m s=1 S l,s T s,i K l,s,i ;

10 wartość ryczałtu na kolejny okres rozliczeniowy 8) ΔN = l ΔL l <0,98 N l l ΔL l >1 N l + 9) N l + = L l P l I l L l, gdy L l > 1; 10) N l = P l L l, gdy L l < 0,98; 11) I l = a l L l + b l ; n 12) U l = d A l l=1 j=10 ൫A l + N l ) I l ; n ሺA l + N l ) I l σ l=1 13) Q l = 1 + q l,j, z zastrzeżeniem, że wartość nie może być większa niż 1,05. j=1

11 Premia za jakość udzielanych świadczeń R l,i+1 = k A l + N l + U l C i+1 Q l Q l współczynnik korygujący (jakościowy) obliczany dla świadczeniodawcy l, na podstawie 13; j=10 13) Q l = 1 + q l,j, z zastrzeżeniem, że wartość nie może być większa niż 1,05. j=1 Współczynnik Q ma promować określony sposób udzielania świadczeń.

12 j Charakterystyka współczynnika q l,j, współczynni Wartość ka q l,j, Przekazanie dyrektorowi oddziału wojewódzkiego Funduszu, nie później niż do końca drugiego miesiąca okresu planowania, certyfikatu akredytacyjnego, o którym mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 5 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (Dz. U. z 2016 r. poz. 2135), dotyczącego profili systemu zabezpieczenia, ważnego przynajmniej przez jeden dzień w okresie planowania, w tym: uzyskanego z wynikiem co najmniej 90% możliwej do uzyskania liczby punktów albo 0,02 1 uzyskanego z wynikiem co najmniej 80% i poniżej 90% możliwej do uzyskania liczby punktów, albo 0,015 uzyskanego z wynikiem co najmniej 75% i poniżej 80% możliwej do uzyskania liczby punktów 0,01 W odniesieniu do pkt 2 i 3 przekazanie, w okresie obliczeniowym, dyrektorowi oddziału wojewódzkiego Funduszu dokumentu, ważnego w okresie obejmującym okres planowania: świadectwa wydanego przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce 2 Mikrobiologicznej medycznemu laboratorium diagnostycznemu lub mikrobiologicznemu, będącemu jednostką organizacyjną świadczeniodawcy zapewniającą realizację w lokalizacji udzielania świadczeń czynności laboratoryjnej diagnostyki mikrobiologicznej 0,005 3 świadectwa wydanego przez Centralny Ośrodek Badań Jakości w Diagnostyce Laboratoryjnej w zakresie chemii klinicznej medycznemu laboratorium diagnostycznemu, będącemu jednostką organizacyjną świadczeniodawcy zapewniającą realizację w lokalizacji udzielania świadczeń czynności diagnostyki laboratoryjnej Współczynniki mają zastosowanie od trzeciego okresu rozliczeniowego umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w systemie zabezpieczenia. 0,005

13 j Charakterystyka współczynnika q l,j, współczynni Wartość ka q l,j, W odniesieniu do pkt 4 7 zmiana parametrów świadczeń opieki zdrowotnej sprawozdawanych w ryczałcie w okresie obliczeniowym, w porównaniu do okresu porównawczego 4 2 wzrost liczby jednostek sprawozdawczych świadczeń ambulatoryjnych o co najmniej 10%. 0, spadek liczby jednostek sprawozdawczych świadczeń ambulatoryjnych o ponad 5% 0, w przypadku poziomów szpitali III stopnia i ogólnopolskiego: wzrost średniej wartości hospitalizacji, w jednostkach sprawozdawczych, o ponad 3% 0, W przypadku poziomów szpitali III stopnia i ogólnopolskiego: spadek średniej wartości hospitalizacji, w jednostkach sprawozdawczych, o co najmniej 3%. 0,01 1) Współczynniki mają zastosowanie od trzeciego okresu rozliczeniowego określonego w umowie, o której mowa w art. 159a ustawy. 2) Obliczona z uwzględnieniem wartości względnych odpowiadających tym świadczeniom, wyrażonych w punktach, obowiązujących, zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 146 ust. 1 ustawy, w okresie porównawczym.

14 wartość ryczałtu na kolejny okres rozliczeniowy Do czasu otrzymania przez dany oddział wojewódzki Funduszu danych co do liczb L l, wartość ryczałtu dla świadczeniodawcy l, na okres planowania, ustala się na podstawie następującego wzoru: R (l,i+1) = R (l,i ) k

15 Struktura kontraktu szpitala Leczenie szpitalne Świadczenia objęte ryczałtem podstawowego zabezpieczenia Świadczenia rozliczane na zasadach odrębnych Hospitalizacje wg JGP Porady w poradni przyszpitalnej Chemioterapia Świadczenia związane z realizacją chemioterapii Program lekowy Świadczenia związane z realizacją programu Ryczałt określony wzorem Łączna wartość kwoty zobowiązania (budżet)

16 Racjonalna gospodarka lekami Obowiązek Przedmiot kontroli Pożytek ekonomiczny dla jednostki Jedno z narzędzi w rękach kierującego jednostką

17 Racjonalna gospodarka lekami

18 Składowe kosztów farmakoterapii Koszty leczenia działań niepożądanych Transport pacjenta z i do szpitala,l Koszty pobytu pacjenta Koszty monitorowania Koszty podania Koszty przygotowania Koszty magazynowania Koszt nabycia Koszty nabycia leków stanowią zarówno w krajach zachodnich jak i w Polsce (*) jedynie 8 12% wydatków szpitali (*) Na podstawie niepublikowanych wyników 2 różnych badań ankietowych jednego z konsultantów wojewódzkich ds. farmacji szpitalnej

19 Elementy racjonalnego zarządzania lekami System Komitet Terapeutyczny. Optymalizacja standardów leczenia Pharmaco- -vigilance Minimalizacja Błędów Farmakoterap. dystrybucji i zarządzania zapasami Racjonalne Zarządzanie Lekiem Optymalna procedura przetargowa Pełne liczenie kosztów szpitala - najlepiej na pacjenta Dokumentacja i analiza kosztów leków, procedur aptecznych i leczenia

20 System Receptariusza Szpitalnego System Receptariusza jest opracowanym i opublikowanym w formie zarządzeń, procedur zbiorem zasad dotyczących zarządzania i stosowania leków w danej jednostce szpitalnej oraz standardów stosowania i nadzorowania procesami farmakoterapii. Dzięki Systemowi Receptariusza personel medyczny działający w Komitetach Terapeutycznych analizuje, ocenia i wybiera z licznie dostępnych leków i produktów leczniczych te, które są uznane za najbardziej użyteczne w opiece zdrowotnej. Dzięki temu System Receptariusza jest skutecznym narzędziem do racjonalizacji gospodarki lekowej i jej kosztów. System Receptariusza sprzyja dostarczaniu, przepisywaniu, dyspensowaniu i zarządzaniu lekami pod ich nazwami międzynarodowymi.

21 System Receptariusza Szpitalnego obejmuje: Informacje o polityce szpitala i obowiązujących w nim procedurach organizacyjnych dotyczących leków, zestaw wzorów obowiązujących formularzy i druków, Szpitalną Listę Leków (nie Receptariusz) Informacje dodatkowe dotyczące grup dostępności, cen, sposobów przechowywania itp. skład Komitetu Terapeutycznego wybranego zespołu ludzi, który decyduje o wpisaniu czy skreśleniu leków z receptariusza, podstawowe standardy terapeutyczne, wytyczne terapeutyczne stosowania leków.

22 System Receptariusza Szpitalnego Głównym powodem tworzenia i rozwoju Systemów Receptariusza szpitalnego jest uwzględnienie merytorycznie i ekonomicznie uzasadnionych standardów leczenia w danej placówce medycznej. Celem wprowadzenia Receptariusza Szpitalnego jest racjonalizacja farmakoterapii z dostosowaniem jej do profilu oddziałów wchodzących w skład szpitala. Według ASHP celem Systemu Receptariusza jest dostarczenie informacji dotyczących polityki i procedur organizacyjnych kierujących użyciem produktów leczniczych, podstawowych danych terapeutycznych na temat każdego leku, dodatkowych informacji o sposobie dawkowania i zasadach dotyczących przepisywania leków. Podstawową przesłanką za umieszczeniem określonych leków w Receptariuszu jest wykazanie ich skuteczności i bezpieczeństwa w wiarygodnych badaniach klinicznych i rekomendacja ich stosowania w przyjętych w Polsce standardach farmakoterapii opracowywanych przez towarzystwa naukowe. Dobrze zorganizowany System Receptariusza umożliwia dużą redukcję kosztów związanych z opieką medyczną.

23 System Receptariusza Szpitalnego Racjonalizacja farmakoterapii poprzez : - wybór optymalnego leku do leczenia poszczególnych schorzeń na podstawie: * analizy dowodów naukowych potwierdzających ich skuteczność i bezpieczeństwo; * rekomendacji ich stosowania w standardach farmakoterapii opracowanych przez towarzystwa naukowe; * analizy kosztów leczenia. 23

24 System Receptariusza Szpitalnego - zmniejszenie kosztów leczenia poprzez: * zmniejszenie ilości stosowanych leków; * Usunięcie z SzLL leków identycznych lub bardzo zbliżonych we wskazaniach; * ograniczenie nadużywania leków poprzez okresowe przeglądy zużycia leków w rozpoznaniach na oddziałach; * usunięcie leków nieskutecznych (o niekorzystny profilu bezpieczeństwa) z Receptariusza. 24

25 KONSTRUKCJA LEKOSPISU Szpitalna Lista Leków (Lekospis, SzLL) to wykaz leków usystematyzowany wg nazw międzynarodowych, przyporządkowanych klasyfikacji Anatomiczno-Terapeutyczno-Chemicznej (ATC) w której leki są pogrupowane według działów terapeutycznych i przynależności do grup farmakologicznych. Każda pozycja lekospisu ma przypisaną dawkę, postać, oraz stosowane dotychczas produkty wg nazw handlowych i międzynarodowych i ich ceny. Opisy produktów leczniczych powinny być poszerzone o DDD (jeśli zostało określone przez WHO) i informację o ostatniej cenie zakupu. Uzupełnienie ww. informacji o dawkowanie określone w charakterystyce produktu daje podstawę do porównywania kosztów terapii. Status leku, określa jego dostępność w szpitalu w którym obowiązuje lekospis. Informacje dotyczące producenta produktu leczniczego są uzupełnieniem dla farmaceutów przygotowujących specyfikacje zakupowe.

26 Etapy porządkowania lekospisu Spis z natury ; Usystematyzowanie zakupywanych leków (ATC + nazwy INN, postaci, moce, DDD, nazwy handlowe, ceny, ilość, wartość); Weryfikacja zasadności pozostawania w liście; Przydzielenie poziomu dostępności leku; Przygotowanie przetargu na leki; Rozstrzygnięcie przetargu; Uzupełnienie receptariusza o preparaty które wygrały przetarg; Przygotowanie standardowych raportów zużycia.

27 ANALIZA Szpitalna Lista Leków podstawą zarządzania SLL Specyfikacja przetargowa Przetarg + Dokumentacja przetargu + Załącznik Raporty zużycia leków, Realizacja planu finansowego Roczny plan finansowy na leki Informacja o leku, Opieka Farmaceutyczna

28 Sposób oceny leku na potrzeby SzLL Istotność Efektywność Opłacalność Możliwości finansowe Włączenie do SzLL Umieszczenie w specyfikacji do przetargu

29 Analizy farmakoekonomiczne... czy dodatkowa skuteczność droższego leczenia uzasadnia nadwyżkę kosztów poniesionych na jego zastosowanie w porównaniu z alternatywnym sposobem terapii? Skuteczność Kliniczna Koszty

30 Usystematyzowanie leków Leki Leki zalecane (LP) Leki rezerwowe (LR) Leki rezerwowe zastrzeżone (LRZ)

31 Wprowadzenie leku do receptariusza Kierownik Kliniki składa Wniosek o wprowadzenie leku do Receptariusza do Komitetu terapeutycznego Szpitala. Zespół ds. Farmakoterapii, przeprowadzając aktualizację Receptariusza Szpitalnego, rozpatruje wniosek o wprowadzenie i/lub wycofanie leków stosowanych w Szpitalu, a ostateczne ustalenia przedkłada w formie wniosku Dyrektorowi Szpitala wraz z aktualną ujednoliconą listą leków. Na podstawie zgody wyrażonej przez Dyrektora na wprowadzenie zmian do Receptariusza Szpitalnego, Dział Organizacji przygotowuje odpowiednie Zarządzenie zmieniające, które podpisuje Dyrektor Szpitala.

32 Zasady wprowadzania leków z receptariusza Zawiera: Wniosek o wprowadzenie leku do receptariusza, nazwę międzynarodową leku zgodna z rejestracją, postać farmaceutyczna, dawkę/dawki, przewidywane 12 miesięczne zużycie w szpitalu, uzasadnienie merytoryczne w tym: - co najmniej pięć pozycji piśmiennictwa lub rekomendację towarzystwa naukowego

33 Zasady wycofywania leków z receptariusza Kierownik kliniki składa wniosek o wycofanie leku z Receptariusza do Komitetu Terapeutycznego szpitala. Wycofanie leków z receptariusza odbywa się także na wniosek Przewodniczącego Komitetu Terapeutycznego po wcześniejszej analizie zużycia leku (mniej niż 5 op./rok). Zespół ds. farmakoterapii przeprowadzając aktualizację receptariusza rozpatruje wniosek o wycofanie leków stosowanych w szpitalu i ostateczne wnioski przedkłada dyrektorowi szpitala wraz z aktualną, ujednoliconą listą leków, wykazami substancji czynnych stosowanych w programach terapeutycznych, chemioterapii Dział organizacji przygotowuje odpowiednie zarządzenie zmieniające

34 LISTY DODATKOWE LEKOSPISU - Wyodrębnione z uwagi na sposób finansowania - Związane z koniecznością prowadzenia dodatkowej dokumentacji i ewidencji (w tym aptecznej) - Ograniczony status dostępności DOTYCZY ODRĘBNYCH UMÓW LUB ODRĘBNEGO SPOSOBU ROZLICZANIA Z NFZ Programy lekowe - Chemioterapia - Lek lub wyrób medyczny nie ujęty w kosztach świadczenia - Ratunkowy dostęp do technologii lekowych RDTL, import doceowy LISTA DODATKOWA POZWALA NA AKTUALIZACJĘ SzSL BEZ KONIECZNOŚCI ZMIANY CAŁEGO RECEPTARIUSZA

35 Leki spoza receptariusza Leczenie lekiem spoza SLL, a finansowanym z budżetu szpitala realizowane jest na podstawie procedury akceptacji przez Dyrektora Szpitala na wniosek kierownika kliniki lub osoby przez niego upoważnionej oraz w przypadku tego wymagającym wypełnienie wniosku dotyczącego terapii niestandardowych zgodnie z odrębnymi przepisami (import docelowy, ratunkowy dostęp do technologii lekowych) Po akceptacji wniosku kierownik kliniki lub osoba upoważniona składa zapotrzebowanie do apteki celem zakupu.

36 Zakup leków Przetarg na leki znajdujące się w receptariuszu szpitalnym; Specyfikacja przetargowa przygotowywana jest nie później niż 3 miesiące przed zakończeniem umowy lub wyczerpaniem asortymentu; Specyfikację przygotowuje zespół apteczny w oparciu o nazwy międzynarodowe leków na pojedyncze ampułki lub tabletki; Specyfikację akceptuje kierownik apteki i przekazuje dyrektorowi szpitala; Wycena leków w oparciu o analizę aktualnego stanu rynku, cen urzędowych, liczby pacjentów, i wyceny leków przez NFZ

37 Zakup leków AWARYJNY Zakup leków awaryjny ratujący życie jest możliwy ze względu na pilną potrzebę udzielenia zamówienia niewynikającą z przyczyn leżących po stronie Zamawiającego wcześniej nie można było przewidzieć, nie można zachować terminów wymaganych dla trybów przetargowych BEZ PRZETARGU Po uzyskaniu zgody dyrektora szpitala: Na wniosek o sprowadzenie leku spoza receptariusza, Na leki niezarejestrowane na podstawie Zapotrzebowania na sprowadzenie z zagranicy produktu leczniczego nie posiadającego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu, niezbędnego dla ratowania życia lub zdrowia pacjenta, Na ratunek życia.

38 Zyski z Systemu dla finansów szpitala Dzięki powiązaniu wymogów przetargowych ze Szpitalną Listą Leków (SLL), procedurami ogólno-szpitalnymi i zasadami sprawozdawczości wykorzystania leków, składających się na System Receptariusza Szpitalnego możliwe było mimo zwiększania liczby leków w SLL utrzymywać od roku 2000 budżet lekowy na stałym (±3%) poziomie.

39 Komitet terapeutyczny W polskich szpitalach kilka lat temu zaczęło funkcjonować pojęcie Komitetów Terapeutycznych głównie za sprawą NFZ, który wymagał istnienia tychże komitetów oraz Szpitalnych List Leków przy kontraktowaniu usług medycznych. Niestety Komitety Terapeutyczne w polskich szpitalach strukturą, zakresem, działaniami i kompetencjami niestety w niewielkim stopniu przypominają one swoje amerykańskie, czy nawet europejskie odpowiedniki. W polskim systemie prawa zabrakło do tej pory regulacji, które konstytuuje działanie Komitetów Terapeutycznych.

40 Komitet Terapeutyczny Ogólne warunki realizacji świadczeń zdrowotnych Oferent powinien spełniać wymogi zawarte w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dn r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać pod względem fachowym i sanitarnym pomieszczenia urządzenia Zakładu Opieki Zdrowotnej Warunkiem koniecznym jest funkcjonowanie w strukturach szpitala: Komitetu ds. Zakażeń Szpitalnych, Komitetu Terapeutycznego Szpitalnej Listy Leków Materiały informacyjne NFZ

41 Rola Komitetu Terapeutycznego Komitet Terapeutyczny (KT) jest ciałem doradczym Zarządu Szpitala lub Dyrektora zakresie dostępności, zgodności ze sztuką medyczną, jakości, opłacalności i bezpieczeństwa terapii prowadzonych w szpitalu. Rolą Komitetu Terapeutycznego jest także nadzorowanie całokształtu farmakoterapii prowadzonej na terenie szpitala. Skuteczność nadzoru musi być realizowana poprzez ustanowione przez Komitet Terapeutyczny ogólne zasady zarządzania lekiem, obowiązujące na terenie szpitala.

42 Komitet Terapeutyczny + Standardy Procedury Systemu ISO

43 Komitet terapeutyczny - zadania opracowanie założeń polityki zastosowania leków, śsspż, wyrobów medycznych w szpitalu; nakreślanie priorytetów wydatków przeznaczonych na leki i wyroby medyczne; dostarczanie informacji o charakterze edukacyjnym i doradczym dla kierownictwa medycznego szpitala we wszystkich sprawach dotyczących zastosowania leków; przygotowanie standardów leczenia jednostek chorobowych najczęściej występujących na oddziałach / zatwierdzenie standardów leczenia, które wcześniej są przygotowane przez Komisje Oddziałowe; tworzenie i rozwijanie standardów, które określą sposoby stosowania leków na terenie szpitala a także ciągłe ich uaktualnianie. tworzenie programów i procedur, które zapewnią bezpieczną, skuteczną i aktualnie najtańszą farmakoterapię na terenie szpital.

44 Komitet terapeutyczny - zadania bieżące informowanie personelu medycznego zaangażowanego w opiekę nad pacjentem, kierownictwa medycznego, a także część personelu administracyjnego o działaniach, ustaleniach i zaleceniach Komitetu Terapeutycznego; definiowanie procedur obowiązujących w szpitalu (tj. zakupy, zarządzanie lekiem, przepisywanie leków itp.); udział w opracowywaniu procedur mających zapewnić wysoką jakość działań związanych z dystrybucją, administracją i użyciem leków; wybór leków do receptariusza; oparty na obiektywnej ocenie ich terapeutycznej skuteczności, bezpieczeństwie ich stosowania i kosztów związanych z ich wprowadzeniem do farmakoterapii na terenie szpitala; przygotowanie procedur, wzorów wniosków dotyczących włączenia, zamiany lub usunięcia danego leku ze Szpitalnej Listy Leków;

45 Komitet terapeutyczny - zadania Kontrolowanie stosowania SLL na oddziałach poprzez ocenę Karty Miesięcznego Zastosowania i kontrolowanie zgodności zastosowania leku ze standardami od momentu kiedy zostaną wprowadzone; Kontrolowanie leków znajdujących się w Szpitalnej Liście Leków; Kontrolowanie zastosowania leków rezerwowych; Kontrolowanie sprawozdań dotyczących niepożądanych działań leków (pharmacovigilance); Rozpatrywanie wszystkich spraw związanych z farmakoterapią pacjentów szpitala;

46 Komitet terapeutyczny - zadania Prowadzenie analizy statystycznej miesięcznego zastosowania leków przez oddziały szpitalne; Inicjowanie lub kierowanie programami oceny zastosowania leków i analizowania wyników leczenia pacjentów z wykorzystaniem informacji zdobytych dzięki tym programom w dalszej działalności; planowanie programów edukacyjnych dotyczących odpowiedniego zastosowania leków w celu ciągłego dokształcania personelu medycznego i administracyjnego szpitala; Przygotowanie szkoleń na temat wybranej grupy leków w szpitalu dwa razy w ciągu roku;

47 Komitet terapeutyczny - zadania monitorowanie i analizowanie zgłoszeń o niepożądanych działaniach leków w ustawionej farmakoterapii pacjentów i ustanowienie odpowiednich zaleceń aby zapobiec ich występowaniu; ustanawianie procedur i określenie leków, które mogą być dostępne osobom upoważnionym przez Komitet w czasie zamknięcia Serwisów Szpitalnych w nagłych przypadkach medycznych; Określanie i zatwierdzanie uprawnienia farmaceutów do inicjowania, monitorowania i modyfikowania terapii lekowej indywidualnego pacjenta zgodnie z regulacjami i polityką szpitala; współdziałanie z innymi organizacjami, zespołami medycznymi związanymi z użyciem leków.

48 Sprawozdawczość - Analiza kosztów leków/leczenia

49 Analiza ilościowo-wartościowa zużycia

50 Ranking wartościowo-ilościowy

51 Podstawowe dane farmakostatystyczne

52 Optymalizacja systemu dystrybucji i zarządzania zapasami

53 Działania organizacyjne - Apteka 1. Opracowanie zasad logistyki zaopatrzenia w leki i wyroby medyczne ekonomicznie zasadny czas/okres zamówień, ekonomicznie uzasadnione ilości 2. Opracowanie procedur ogólno-aptecznych (utrzymanie czystości, higieny) 3. Opracowanie zasad tworzenia załączników do specyfikacji przetargowej i kontroli rozstrzygnięć przetargowych 4. Opracowanie i walidacja procedur produkcji aptecznej

54 Wady obecnego systemu dystrybucji leków Pomnażanie zapasów = zamrożenie kapitału Brak kontroli zapasów Nieodpowiednie warunki przechowywania = gorsza trwałość leku Trudności w zebraniu informacji na temat leczenia i kosztów Zarządzanie lekami = straty czasu personelu pielęgniarskiego i straty leków (decentralizacja) Konsekwencje błędów w podawaniu leków = powstawanie wysokich (do uniknięcia) kosztów

55 Koncepcja dawki jednostkowej Apteka otrzymuje indywidualne recepty pacjentów Przygotowuje zestaw leków dla pacjenta Oddział otrzymuje leki w podzielonych porcjach na pacjenta Ilość leków w oddziale ograniczona do aktualnych potrzeb Dostarczanie dawki jednostkowej do oddziału tuż przed jej podaniem

56 Zalety systemu dawki jednostkowej Kontrola terapii i eliminacja większości błędów Kontrola zapasów Ograniczenie marnotrawstwa leków = mniejsze koszty Możliwość wykorzystania wiedzy farmaceutów w procesie farmakoterapii Umożliwienie opracowania i szacowania procedur farmakoterapeutycznych Możliwość policzenia rzeczywistych kosztów leczenia pacjenta

57 Skutki wprowadzenia systemu dawki jednostkowej Zmniejszenie ilości błędów - porównanie z systemem tradycyjnym o 40% (szpitale w Australii wg AJHP 1997) o 80%(szpitale w USA wg AJHP, 1995) Oszczędności $ przy budżecie na leki $ (Włochy 1993)

58 Ilość magazynowa (w tysiącach) Zarządzanie lekami zapas aktywny możliwość A 1,2 1 0,8 0,6 Stałe ilości / zmienne okresy Ilość Stan minimalny 0,4 0, Czas (w miesiącach)

59 Ilość magazynowa (w tysiącach) Zarządzanie lekami zapas aktywny możliwość B 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 Zmienne ilości/stałe okresy Ilość stan minimalny stan krytyczny Czas (w miesiącach)

60 Zarządzanie lekami ekonomicznie uzasadniony okres zamówień A = Koszt sporządzenia zamówienia p S 288 U Wzór Wilsona A T U = Cena jednostkowa preparatu S = Liczba jednostek w roku T = Koszty magazynowania A i T = wartości stałe Częstość składania zamówień jest wyłącznie funkcją rocznej wartości ( S x U ) potrzeb szpitalnych na dany preparat

61 Skumulowany % wartości Metoda ABC sposób planowania % 96% A B C Udział % preparatów

62 Metoda ABC sposób planowania Grupa A - zapasy "cenne" (vital few), stanowiące 5-20% liczebności asortymentowej zapasów, ale mające znaczny udział w wartości, sięgający 75-80%, grupę tę, o wysokiej wartości i dużym udziale w kosztach materiałowych ogółem, należy traktować ze szczególną uwagą w zakresie: Analizy rynkowej Szczegółowego przygotowania zamówień Precyzyjnych procedur dysponowania Właściwego zarządzania poziomami zapasów Precyzyjnego ustalania poziomów tzw. zapasów bezpieczeństwa (stanów minimalnych). Grupa B - zapasy mające udział w wysokości 15-20% zarówno w liczebności asortymentowej zapasów, jak i w ich wartości. Grupa C - zapasy o charakterze masowym (trivial many), mające największy udział w liczebności asortymentowej (60-80%) i bardzo niski udział w wartości (około 5%). W odniesieniu grupy A racjonalne przesłanki wskazują na celowość zastosowania ostrego reżimu przy ich zamawianiu, a więc w odniesieniu do nich dąży się do realizacji zasady Just in time. W stosunku do pozostałych materiałów, zwłaszcza grupy C ("najtaniej"), można sobie pozwolić liberalniejsze zasady zamawiania i tworzenia zapasów

63 Metoda XYZ Metoda XYZ jest odwrotnością metody ABC i polega na podziale zapasów na grupy, w których opisywane są struktury użytkownika. Grupa X składa się z materiałów, które charakteryzuje regularne zapotrzebowanie (przy założeniu możliwości występowania niewielkich wahań), jak również wysoka dokładność prognozowania poziomu tego zapotrzebowania (zużycia) Grupa Y, tj. materiał, które charakteryzuje zapotrzebowanie mające charakter wahań sezonowych lub określonego trendu oraz średnią dokładność prognozowania Grupa Z, w skład, której wchodzą materiały o bardzo nieregularnym zapotrzebowaniu i niskiej dokładności prognozy tego zapotrzebowania. Zastosowanie Jeżeli w sferze zaopatrzenia metoda XYZ zostanie uznana za instrument wsparcia decyzyjnego, to na jej podstawie może się okazać celowe opracowanie dla materiałów zakwalifikowanych do grupy X systemu zaopatrzenia zsynchronizowanego z procesami produkcyjnymi i zasada Just in time, dla grupy Y - systemu zaopatrzenia z zadaniem utworzenia określonego poziomu zapasów magazynowych, dla grupy Z - systemu zaopatrzenia zgodnego z nieregularnymi potrzebami.

64 Metoda XYZ Dokładność prognozy reprezentowana przez grupy XYZ oraz wartościowość reprezentowana przez grupy ABC Kombinacje: XA Wysoki poziom wartości zużycia, wysoka dokładność prognozy XB Średni poziom wartości zużycia, wysoka dokładność prognozy XC Niski poziom wartości zużycia, wysoka dokładność prognozy YA wysoki poziom wartość zużycia, średnia dokładność prognozy YB Średni poziom wartości zużycia, średnia dokładność prognozy YC Niski poziom wartości zużycia, średnia dokładność prognozy ZA Wysoki poziom wartości zużycia, niska dokładność prognozy ZB Średni poziom wartości zużycia, niska dokładność prognozy ZC Niski poziom wartości zużycia, niska dokładność prognozy *Abt Stefan, Zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne, Warszawa 1998 Gołembska Elżbieta, Podstawy logistyki Wydawnictwo Naukowe Wyższej Szkoły Kupieckiej,

65 Analiza ABC XYZ A B C X Leki o wysokiej cenie jednostkowej, dużym regularnym zużyciu ilościowym Leki o średniej cenie jednostkowej, dużym regularnym zużyciu ilościowym Leki o niskiej cenie jednostkowej, ale dużym regularnym zużyciu ilościowym Y Leki o wysokiej cenie jednostkowej, dość dużym regularnym zużyciu ilościowym leki o średniej cenie jednostkowej, dużym regularnym zużyciu ilościowym Leki o niskiej cenie jednostkowej i średnim regularnym zużyciu ilościowym Z Leki o wysokiej cenie jednostkowej, nieregularnym i niewielkim zużyciu ilościowym Leki o średniej cenie jednostkowej, nieregularnym i niewielkim zużyciu ilościowym Leki o niskiej cenie jednostkowej, nieregularnym zużyciu bądź zużyciu stosunkowo regularnym, ale niewielkim ilościowo

66 Analiza ABC XYZ Udział preparatów sklasyfikow anych w edług metody XYZ w grupach A,B i C 100% 80% 60% 40% 20% 0% A B C Z (%) 0,00 15,72 61,63 Y (%) 19,74 18,87 17,52 X (%) 80,26 65,41 20,85

67 Analiza ABC XYZ leków Optymalny okres zamówienia ( w miesiącach) % leków Okres pokrywany przez zapas zabezpieczenia 0,5 4,06 3 tygodnie 1 15,19 1 miesiąc 2 16,78 6 tygodni 3 17,14 2 miesiące 6 29,51 10 tygodni 12 17,31 14 tygodni

68 Optymalna procedura przetargowa

69 Opis przedmiotu zamówienia musi być precyzyjny

70 Załącznik w formie elektronicznej

71 Bezpieczeństwo pacjenta

72 bezpieczeństwo pacjenta Szacuje się, że około 8 12 proc. pacjentów szpitali w UE cierpi z powodu zdarzeń niepożądanych, do których doszło podczas leczenia, takich jak: zakażenia nabyte w trakcie leczenia (stanowią około 25 proc. zdarzeń niepożądanych) błędy w stosowaniu leków błędy chirurgiczne awarie sprzętu medycznego błędne diagnozy brak reakcji w odpowiedzi na wyniki badań. W wielu przypadkach szkodliwym skutkom dla zdrowia można zapobiec, ale w praktyce wdrażanie strategii temu służących przebiega różnie w zależności od kraju

73 Skutki błędów w stosowaniu leków Ponad 50% leków stosuje się nieprawidłowo Częstość działań niepożądanych 0,66-50,6% Działania te stanowią przyczynę 10% hospitalizacji U 40% pacjentów brak optymalnych efektów farmakoterapii Koszty umieralności i leczenia błędów terapeutycznych w USA to około 170 mld US$ Ernst F.R., Grizzle A.J.: Drug related Morbidity and Mortality: Updating the Cost of Illness model. J.Am.Pharm.Assoc. (2001)

74 Podział częstości błędów Nieprawidłowa wielkość dawki 53% Błąd w częstotliwości dawkowania 10% Inne błędy w dawkowaniu 15% Nierozpoznane alergie, interakcje 5% 78% 63% Wybór złej postać lub/i drogi podania 3% Źle wypisana/odczytana recepta 2% Inne błędy przypadkowe 12% Można minimalizować poprzez wykorzystanie TDM (*) wg. JAMA, 1997 (badania w USA, Francji, Hiszpanii ) 74

75 Klasyfikacja błędów pod kątem wpływu na pacjenta 0 : brak błędu 1 : błąd nie mający wpływu na pacjenta 2 : błąd możliwy do wykrycia specjalnymi metodami laboratoryjnymi 3: błąd mający wpływ na czynności życiowe pacjenta nie wymaga leczenia 4: błąd mający wpływ na pacjenta wymaga dodatkowego leczenia i przedłużenia pobytu w szpitalu 5 : błąd wymagający intensywnego leczenia 6 : błąd powodujący śmierć pacjenta 75

76 Przyczyny powstawania błędów w stosowaniu leków Związane z lekami Związane z personelem Związane z systemem pracy Związane z komunikacją międzyludzką Związane ze środowiskiem pracy *American Society of Hospital Pharmacists

77 Minimalizacja błędów farmakoterapeutycznych Ograniczenie błędów wpływających na brak skuteczności Ograniczenie działań niepożądanych Utworzenie procedur farmakoterapeutycznych Kontrola przestrzegania już zatwierdzonych procedur

78 Strategie minimalizowania błędów w stosowaniu leków w szpitalu Prawidłowe określenie m.p.k. (miejsc powstawania kosztów) w tym rozliczanie leków na pacjenta Zmiana systemu dystrybucji leków i zarządzania zapasami Praca w Systemie Zapewnienia i Kontroli Jakości Akredytacja szpitali nie tylko oddziałów klinicznych Rozszerzenie aktywności zawodowej farmaceutów w tym wprowadzenie opieki farmaceutycznej jako metody rozwiązywania problemów lekowych

79 Optymalizacja standardów leczenia Uporządkowanie lekospisu z wykorzystaniem struktury ATC oraz jednostek farmakostatystycznych; Analiza standardowych raportów zużycia leków; Wykorzystanie metod farmakoepidemiologi, farmakoekonomiki oraz monitorowania stężenia leków (TDM) do oceny procedur farmakoterapeutycznych; Nadzór nad przestrzeganiem ustaleń Komitetu Terapeutycznego w tym Receptariuszem; Zapewnienie prawidłowej procedury przetargowej.

80 Filozofia rozumienia kosztów apteki Koszt utrzymania apteki szpitalnej to cena jaką podmiot leczniczy płaci za zapewnienie bezpieczeństwa i optymalizacji farmakoterapii. Koszt leków to cena jaką podmiot leczniczy płaci za wynikające z potrzeb zdrowotnych pacjentów (albo nie wynikające z nich) decyzje terapeutyczne lekarzy.

81