Arbitraż. i spory z zakresu własności intelektualnej

Transkrypt

1 Arbitraż i spory z zakresu własności intelektualnej dr Iga Bałos Krakowska Akademia im. A. Frycza Modrzewskiego Kancelaria Rzeczników Patentowych LOGOPROTECT igabalos@vp.pl Warszawa, 13. października 2015 r.

2 Arbitraż ( )polega na tym, że zwaśnione strony zgodnie wskazują osobę trzecią, która ma wydać wyrok rozstrzygający ich spór. A.W. Wiśniewski, Międzynarodowy arbitraż handlowy w Polsce, Warszawa 2011, s. 29

3 CO DAJE wyrok arbitrażowy?

4 art KPC 1. Wyrok sądu polubownego lub ugoda przed nim zawarta mają moc prawną na równi z wyrokiem sądu lub ugodą zawartą przed sądem po ich uznaniu przez sąd albo po stwierdzeniu przez sąd ich wykonalności.

5 Argumenty ZA tempo postępowania kwalifikacje arbitrów poufność postępowania przyszłe relacje między stronami rozstrzyganie sporów o charakterze międzynarodowym koszt postępowania

6 Czynniki hamujące brak wiedzy o istnieniu trybu postępowania arbitrażowego niewłaściwe wyobrażenie o arbitrażu obawa przed mało precyzyjnymi regułami postępowania preferowanie zasad procedury cywilnej obawa przed treścią orzeczenia obawa przed brakiem apelacji ograniczona zdatność arbitrażowa sporów tzw. postępowanie postarbitrażowe (NOWE PRZEPISY!!)

7 Porównanie kosztów B. Gessel-Kalinowska vel Kalisz, R. Morek (red.), e-przegląd Arbitrażowy, nr 3 (lato) 2011 r., s. 12

8 TARYFA OPŁAT za czynności Sądu Arbitrażowego przy Stowarzyszeniu Inżynierów Doradców i Rzeczoznawców w Warszawie (obowiązuje od 1 lutego 2015 r.) 1. Wysokość opłaty arbitrażowej uzależniona jest od wartości przedmiotu sporu i wynosi odpowiednio: a. przy wartości przedmiotu sporu do zł wynosi zł, b. przy wartości przedmiotu sporu od zł do zł wynosi zł + 0.9% od kwoty przekraczającej wartość zł, 6 c. przy wartości przedmiotu sporu od zł do zł wynosi zł + 0,3 % od kwoty przekraczającej wartość zł, d. przy wartości przedmiotu sporu powyżej zł wynosi równowartość zł + 0,1% od kwoty przekraczającej zł. 2. Wysokość opłaty arbitrażowej nie może przekroczyć zł. 3. Opłatę arbitrażową pobiera się także od pozwu wzajemnego i od zarzutu potrącenia w wysokości określonej w punkcie 1.

9 Co może pójść nie tak? art KPC 3. Sąd odmawia uznania albo stwierdzenia wykonalności wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej, jeżeli: 1) według przepisów ustawy spór nie może być poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego, 2) uznanie lub wykonanie wyroku sądu polubownego lub ugody przed nim zawartej byłoby sprzeczne z podstawowymi zasadami porządku prawnego Rzeczypospolitej Polskiej (klauzula porządku publicznego).

10 Czy dany spór NADAJE SIĘ DO ARBITRAŻU?

11 Zdatność arbitrażowa sporu WŁAŚCIWOŚĆ SPORU wynikająca z przepisów prawa, która powoduje, że może on zostać poddany pod rozstrzygnięcie sądu polubownego.

12 Zdatność arbitrażowa według polskiego KPC

13 Ugoda sądowa w KPC Art Sprawy cywilne, których charakter na to zezwala, mogą być uregulowane drogą ugody zawartej przed wniesieniem pozwu. Sąd uzna ugodę za niedopuszczalną, jeżeli jej treść jest niezgodna z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa.

14 Ugoda materialnoprawna czyli umowa ugody w KC

15 Ustawowe wyłączenia zdatności ugodowej spory z zakresu ubezpieczeń społecznych (art KPC) spory dotyczące uznania postanowień wzorca umowy za niedozwolony (art KPC)

16 Spory rozstrzygane w drodze arbitrażu zasądzenie świadczenia ustalenie prawa ustalenie stosunku prawnego ukształtowanie stosunku prawnego

17 UWAGA spory związane z branżą budowlaną

18 Na co zwrócić uwagę? czy wszystkie potencjalne strony sporu wyraziły zgodę na arbitraż? czy przepisy nie przewidują wyłącznej właściwości danego organu przy rozstrzyganiu sporu? zwłaszcza w przypadku inwestycji międzynarodowych: co na temat rozstrzygania sporów jest w umowie z zamawiającym? tryb zawarcia umowy (np. w drodze przetargu w związku z PZP) nie przekreśla arbitrażu

19 DLACZEGO I KIEDY ARBITRAŻ w sporach z zakresu własności intelektualnej?

20 Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości

21 Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości

22 Zestawienie opracowane przez Naczelnika Statystyki Ministerstwa Sprawiedliwości

23 Dane dotyczące Polski (ICC 2008) 16. miejsce w kategorii najczęściej występujące strony 15. miejsce narodowość arbitrów 11. miejsce najczęściej wybierane miejsce arbitrażu 9. miejsce wybierany język (w !!) 8. najczęściej wybierane prawo

24 spory z zakresu PRAWA AUTORSKIEGO

25 SPORY O PRAWA OSOBISTE spory o ustalenie autorstwa spory dotyczące udziału w prawie wspólnym spory związane z wykonywaniem praw osobistych (m.in. spory dotyczące nadzoru autorskiego) UWAGA: wyłączna właściwość Prezesa UZP i KIO spory dotyczące umowy o stworzenie utworu GRANICE!!

26 SPORY O PRAWA MAJĄTKOWE spory dotyczące umów o korzystanie z utworu (treść stosunku prawnego; zakres korzystania; wynagrodzenie; zgoda na przenoszenie praw na osoby trzecie etc.) spory dotyczące umów przenoszących prawa spory dotyczące umowy o stworzenie utworu nie ma znaczenia czy chodzi o umowę o dzieło czy o pracę

27 spory z zakresu WŁASNOŚCI PRZEMYSŁOWEJ na przykładzie sporów dotyczących patentu

28 Podstawowe rodzaje sporów z zakresu własności przemysłowej na przykładzie patentu dotyczące umów o przeniesienie patentu dotyczące umów o korzystanie z opatentowanego wynalazku dotyczące ważności patentu dotyczące prawa do patentu dotyczące autorstwa wynalazku

29 Sprawy dotyczące patentu (i wynalazku) rozpatrywane w trybie cywilnym Sprawy o: prawo do autorstwa wynalazku ustalenie prawa do patentu wynagrodzenie za korzystanie z wynalazku odszkodowanie za przejście na SP prawa do patentu naruszenie patentu stwierdzenie prawa korzystania z wynalazku przeniesienie patentu, uzyskanego przez osobę nieuprawnioną

30 Spory dotyczące patentu rozstrzygane w trybie postępowania spornego

31 Spory dotyczące patentu (wynalazku) rozstrzygane w trybie postępowania spornego unieważnienie patentu udzielenie licencji przymusowej na korzystanie z wynalazku zmiana decyzji o udzieleniu licencji przymusowej stwierdzenie wygaśnięcia patentu na wynalazek dotyczący materiału biologicznego lub jego użycia

32 Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady jak w Polce, ale wynikające wprost z przepisów. Art. L Kodeksu własności intelektualnej ustanawia w sporach dotyczących patentów właściwość trybunałów wielkiej instancji precyzując, że nie wyłącza to możliwości poddania sporu pod arbitraż na zasadach wynikających z art i 2060 KC. Zdatność arbitrażową posiadają spory dotyczące praw, którymi strony mogą swobodnie rozporządzać.

33 Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady o wiele bardziej liberalne niż w Polsce Tytuł Kodeksu Stanów Zjednoczonych Ameryki dopuszcza arbitraż w sporach dotyczących patentu w tym także jego ważności. Arbitraż dot. ważności patentu: skutek jedynie inter partes, obowiązek zamieszczenia informacji w rejestrze.

34 Zdatność arbitrażowa sporów dotyczących patentu Zasady najbardziej liberalne W zasadzie nie ma ograniczeń zdatności arbitrażowej sporów dotyczących patentu. Wyrok sądu arbitrażowego jest podstawą do zmiany treści rejestru, z unieważnieniem patentu włącznie.

35 spory dotyczące KNOW-HOW

36 korzystanie z know-how (np. warunki umowy) kwestie dotyczące nieopatentowych wynalazków szkody powstałe w wyniku ujawnienia informacji objętej tajemnicą

37 spory z zakresu NIEUCZCIWEJ KONKURENCJI

38 Spory powstałe w związku z: naruszaniem niezarejestrowanych oznaczeń nieuczciwą reklamą podrabianiem produktu lub usługi utrudnianiem dostępu do rynku naruszeniem tajemnicy przedsiębiorstwa rozpowszechnianiem nieprawdziwych informacji nakłanianiem pracowników konkurenta do nielojalnego postępowania

39 Opis badania Badanie ankietowe wykonane dzięki Adresaci ankiet: rzecznicy patentowi Ilość wypełnionych ankiet: 91 Publikacja wyników: I. Bałos, O potrzebie utworzenia stałego sądu polubownego do spraw własności intelektualnej, Przegląd Prawa Handlowego, nr 2/2014, s. 51 i n.

40 Zalety utworzenia stałego sądu polubownego przy Urzędzie Patentowym popularyzacja arbitrażu zwrócenie uwagi, że arbitraż w sporach z zakresu własności przemysłowej jest możliwy wiarygodność dla podmiotów zagranicznych przewaga stałego sądu nad arbitrażem ad hoc dostęp do ekspertów technicznych oraz wyspecjalizowanych prawników

41

42

43

44

45

46

47

48

49

50

51

52

53 DZIĘKUJĘ..zwłaszcza za ewentualne pytania!