Proj. zmiany Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Poznania r. UWARUNKOWANIA STREFA A centrum miasta

Transkrypt

1 A CENTRUM MIASTA STREFA A Teren graniczny: trami klejwymi d ulicy Pznańskiej d dliny rzeki Warty, dliną rzeki Warty, ulicami Królwej Jadwigi, Twarwą, mstem Dwrcwym, ulicą F.D.Rsevelta (część szczegółwa - mapa S/2). 1. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I OCHRONA DZIEDZICTWA KULTUROWEGO 1.1. Śrdwisk przyrdnicze Gelgia, ukształtwanie terenu, wdy pdziemne i pwierzchniwe, pwietrze atmsferyczne Strefę charakteryzuje urzmaicne ukształtwanie terenu, z widczną frmą Przełmwej Dliny Warty, której szerkść w klicach Stareg Miasta wynsi d 4 km. Teren w nieznacznej części bjęty bszarem bezpśrednieg zagrżenia pwdzią wdy 100 letniej (1%). Na terenie strefy znajduje się zasypane Stare Kryt Warty. Obszar wyróżnia się intensywną zabudwą stanwiącą barierę eklgiczną, niekrzystnych warunkach mikr i biklimatycznych (przewietrzanie, nasłnecznienie, wilgtnść). Jest t teren: grmadzenia i grawitacyjneg spływu mas wychłdzneg i zanieczyszczneg pwietrza, dużym udziale terenów uszczelninych, gdzie następuje utrudniny spływy czysteg pwietrza z dużych kmpleksów leśnych znajdujących się w tczeniu miasta. Wtórne nawietrzanie terenu następuje z małych zespłów zieleni publicznej: parków, zieleńców, zieleni przyulicznej, zieleni izlacyjnej. Strefę charakteryzuje niekrzystne nagrmadzenie zanieczyszczeń atmsferycznych, ze względu na przewagę grzewania budynków z małych ktłwni węglwych lub indywidualnych pieców węglwych, intensywneg ruchu kmunikacyjneg, wąskich ulic Tereny zieleni Parki: im. St. Mniuszki - fragment ringu (rejestr zabytków A274), im. H. Wieniawskieg fragment ringu (rejestr zabytków A274), im. A. Mickiewicza - fragment ringu, bejmujący także teren zieleni przy Centrum Kultury Zamek (rejestr zabytków A274), im. K. Marcinkwskieg - fragment ringu, miejsca pcmentarne: cmentarza parafii Św. Marcina, cmentarza parafii Ewangelickiej Św. Krzyża (rejestr zabytków A274), im. J. H. Dąbrwskieg - fragment ringu, miejsce pcmentarne: cmentarza parafii Ewangelickiej Św. Krzyża (rejestr zabytków A274), im. F. Chpina dawniej Park przy Klegium Jezuickim XVII w. (rejestr zabytków A25), w rejnie Pmnika Armii Pznań. Zieleńce: przy ulicy Za Grblą, na Górze Przemysła, na Wzgórzu Św. Wjciecha, przy ulicy Masztalarskiej, między ulicami Strzelecką i Królwej Jadwigi. Ogrdy: jrdanwski przy ulicach Slnej i Działwej. Cmentarze: 103

2 Zasłużnych Wielkplan przy ulicy Księcia Józefa. Zieleń twarzysząca: ulicm i placm w tym: - Ring Stübbena, - plac Karmelicki, - plac Cyryla Ratajskieg, - aleja Niepdległści, - Aleje Marcinkwskieg, - plac przy ulicy Zielnej, zabytkwym frtyfikacjm: - pas zieleni twarzyszącej biektm użytecznści publicznej pwstały p likwidacji frtyfikacji pruskich w 1902 rku (rejestr zabytków A274), zabudwie w tym: - gród przy Pałacu Działyńskich, - gród przy Muzeum Etngraficznym między ulicami Grblą i Mstwą, - zieleń przy Liceum Ogólnkształcącym Marii Magdaleny, - zieleń przy Liceum Ogólnkształcącym nr XII przy ulicy Kutrzeby, - zieleń przy Szpitalu im. J. Strusia. Inne tereny zieleni: stardrzew p dawnym Ogrdzie Głównej Kmendantury przy ulicy Slnej, wzdłuż strumieni, ptków i zbirników wdnych w tym: wzdłuż rzeki Warty Obszary i biekty cenne przyrdnicz: bjęte frmą chrny przyrdy: na terenie strefy znajdują się wpisane d Wjewódzkieg Rejestru pmników przyrdy: aleje pmnikwe (przy ulicy T. Kściuszki - aleja kasztanwców białych, alei Niepdległści - liczne lipy krymskie, platany klnlistne) raz drzewa pmnikwe (przy ulicy Libelta 22/24 - platan klnlistny, ul.szklnej 8/12 platan klnlistny, w parku Marcinkwskieg leszczyna turecka). w strefie zstał wskazany (element pierścienia frtyfikacji pznańskich) prjektwany bszar NATURA 2000 zgłszny d zatwierdzenia przez Kmisję Eurpejską Ochrna dziedzictwa kulturweg Obszary i biekty cenne kulturw: Objęte frmą chrny zabytków: Zespół urbanistyczn architektniczny miasta lkacyjneg (w brębie murów miejskich) wraz z budynkami użytecznści publicznej, sakralnymi raz kamienicami. Zespół urbanistyczn architektniczny Stareg Rynku wraz z kmpleksem budynków jak Ratusz, Odwach, dmki budnicze, pałac Działyńskiech, kamienice brzeżne raz studnia Przerpiny i figura św. Jana Nepmucena. Zespół urbanistyczn-architektniczny śródmieścia, wpisany (w brębie XIX wiecznej twierdzy pruskiej) wraz z zabudwą. Zespół urbanistyczn architektniczny najstarszych dzielnic miasta wraz z budynkami użytecznści publicznej, sakralnymi, załżeniami parkwymi i willwymi, zabytkami architektury przemysłwej i kamienicami. Zespół urbanistyczn - architektniczny tzw. Ringu Stübbena (w miejscu rzebranych frtyfikacji) - pierścień prmenad nwej bwdnicy i starej ulicy wałwej, z frum reprezentacyjnym (Zamek, Bank, Filharmnia, Dyrekcja Pczty, Teatr Wielki, Cllegium Maius, Cllegium Minus, Cllegium Iuridicum, Akademia Muzyczna) gmachami użytecznści publicznej i terenami zielnymi (m.in. parki: Drwęskich, Marcinkwskieg, Dąbrwskieg, Mickiewicza, Wieniawskieg, Mniuszki), raz pzstałściami frtyfikacji (wału człweg frtu Grllmana i kazamatów frtu Clmba przy ulicach Twarwej i Pwstańców Wlkp. Zespół kszarwy w rejnie ulic Pwstańców Wielkplskich, F. Ratajczaka i T. Kściuszki. Cmentarz Zasłużnych Wielkplan. W brębie strefy istnieją biekty wpisane d rejestru zabytków. (aneks nr 1 rejestr zabytków nieruchmych m. Pznań, 2003r). 104

3 2. ŁAD PRZESTRZENNY I WYMOGI JEGO OCHRONY 2.1. Struktura funkcjnaln przestrzenna Funkcja terenu i charakter zabudwy (część gólna - mapa O/13) Strefa twrzy tereny, na których zstała histrycznie ukształtwana przestrzeń, z centralnie płżnym bszarem starmiejskim raz terenami skupinymi wkół nieg, aż p rejn, któreg granicę wyznacza urbanistyczny układ Ringu Stübbena. Występuje tu przewaga zwartej, histrycznej zabudwy śródmiejskiej, twrzącej czytelne, klarwne układy urbanistyczne funkcji mieszkaln - usługwej. Strefa skupia funkcje charakterystyczne dla centrum śrdka metrplitalneg i centrum miasta, wykazuje tendencje d przekształceń funkcjnalnych na terenach pprzemysłwych. Stanwi centrum kulturalne, turystyczne, naukwe i bizneswe znaczeniu pnadreginalnym. Dminują funkcje wyższeg rzędu, centrtwórcze i gólnmiejskie. Miejscem szczególnej kncentracji usług jest bszar starmiejski raz tereny wzdłuż Ringu Stübbena. Na brzeżach strefy występują enklawy funkcji mieszkaniwej w zabudwie wln stjącej charakterze willwym. W rejnie ulicy Nwwiejskieg-Slna enklawa funkcji mieszkaniwej w zabudwie blkwej, nie przystającej d charakteru zabudwy w strefie. W rejnie ulicy Szyperskiej i trów klejwych przy stacji Pznań-Garbary raz ulicy Twarwej skupiła się funkcja przemysłwa, magazynw-składwa. Nastąpił tu przemieszanie zabudwy różnym charakterze głównie substandardwej i halwej. W tej części centrum rzpczął się prces przekształceń struktury funkcjnaln przestrzennej: rzwój funkcji mieszkaniwej wielrdzinnej (w rejnie ulic Bóżniczej, Grchwych Łąk, Szyperskiej), funkcji centrtwórczej (ulica Kutrzeby - biekt szkły wyższej). W strefie zlkalizwanych jest 10 biektów handlu wielkpwierzchniweg (pw. pwyżej 400 m 2 ) łącznej pwierzchni sprzedaży m 2. W strefie występują niekrzystne elementy funkcjnaln-przestrzenne: tereny funkcjach prdukcyjnych w bszarze zabudwy mieszkaniwej, m.in. w rejnie ulic Św. Wjciech, Szyperskiej, 3 Maja. pwiększające się tereny tymczasweg użytkwania i zabudwy (pawilny, dzikie parkingi). Ptencjał strefy bejmuje: tereny przeznaczne pd funkcje usługwe w ścisłym centrum raz na bszarze starmiejskim (m.in. rejn ulic 27 Grudnia, Kzia), tereny pprzemysłwe z zespłami histrycznej zabudwy, wymagające kreślenia nwej funkcji (teren dawnej rzeźni, gazwni), tereny niezagspdarwane (w tym zagspdarwane tymczasw) głównie w półncn-wschdniej części centrum, bejmujące kł 32,6 ha, pjedyncze tereny pd zabudwę plmbwą. W strefie występują tereny zamknięte (wjskwe) Wzajemne zależnści między funkcjami (część gólna - mapa O/18) Funkcje stymulujące rzwój: centrtwórcze, pnadlkalne, Funkcje zagrżne: mieszkalnictw, usługi pdstawwe, Funkcje agresywne: usługi handlu, Funkcje wypierane: mieszkaniwe, przemysłwe Bariery funkcjnaln przestrzenne (część gólna - mapa O/19) Ciąg ulic: Slna, Wlnica, Małe Garbary, Estkwskieg stanwi negatywną barierę przestrzenn-funkcjnalną Pdstawwe parametry zabudwy Wyskść zabudwy (część gólna - mapa O/14) W strefie wykazan przewagę zabudwy wyskści 5 kndygnacji (17,5 m.) 105

4 Występuje tutaj zasada wyznaczania krawędzi na skraju jednrdnych układów urbanistycznych. W strefie w kierunku zieleni twartej klina, wyskść zabudwy ulega bniżeniu: półncny pas zabudwy między aleją Niepdległści, ulicami: Kutrzeby, Półncną a trami klejwymi Gęstść zabudwy (część gólna - mapa O/15) Średni prcent zab. działki budwlanej dla terenów brutt kreśln pwyżej 75%. W strefie następuje dgęszczanie zabudwy Stan zabudwy i zainwestwania Wartść estetyczna struktur przestrzennych (część gólna - mapa O/16) Cała jednstka stanwi zespół urbanistyczny. Ze względu na brak wyraźnej struktury w części półncnej (szczególnści pwyżej ulicy Slnej), całść zstała zakwalifikwana jak struktura niekmpletna Trwałść zainwestwania (część gólna - mapa O/17) W strefie wyznaczn: struktury trwale zainwestwane, struktury zainwestwaniu w części utrwalnym: - rejny graniczne ulicami: Estkwskieg, Małe Garbary, Wlnicą, Slną, al. Niepdległści, trami klejwymi i dliną rzeki Warty raz ulicami: Garbary, Mstwą, Kazimierza Wielkieg. W strefie występują tereny zainwestwaniu trwałym i w części utrwalnym wykazujące cechy dpwiedni d zachwania i chrny lub rewalryzacji i przekształceń Fizjnmia miasta Bramy centrum (część gólna - mapa O/19) Miejsca bramwe wprwadzające d centrum są wykształcne jedynie d ulicy Dlna Wilda raz w zachdniej części strefy A miasta Pznania tzn. ulicami: Św. Marcin, Fredry, Libelta i Nwwiejskieg. Pzstałe wlty d centrum nie mają wytwrznych punktów bramwych na skrzyżwaniu ulic: Estkwskieg Garbary, Królwej Jadwigi Strzelecka, aleja Niepdległści - Przepadek raz wjazd ulicą Wierzbięcice Główne ciągi miejskie (rysunek prjektu zmiany studium uwarunkwań i kierunków zagspdarwania przestrzenneg miasta Pznania - UWARUNKOWANIA): Cechą charakterystyczną ciągów miejskich na tym terenie zarówn kulturwych jak i handlwych jest: brak ciągłści, słab ukształtwana (zanikająca) przestrzeń publiczna (pszerzanie pasów d parkwania ksztem chdników) raz lkalizacja wzdłuż głównych arterii kmunikacyjnych stanwiących barierę w ich funkcjnwaniu. Występujące na tym terenie ciągi miejskie handlwe t: szereg ciągów handlwych w bszarze ścisłeg centrum: Stary Rynek, ulica Paderewskieg, ulica Szklna, ulica Wrcławska, ulica Wdna, ulica Wźna d Stareg Rynku d ulic Ślusarskiej, ulica Wielka, ulica Wrniecka, ulica 23 Luteg d Alej Marcinkwskieg d ulicy Wrnieckiej wraz z placem Wielkplskim, ciąg ulic: św. Marcin - Pdgórna d alei Niepdległści d ulicy Wrcławskiej, ciąg ulicy Fredry, ciąg ulic: Gwarna, Mielżyńskieg i plac Cyryla Ratajskieg, ciąg ulicy 27 Grudnia z Placem Wlnści, ciąg ulic: Ratajczaka d ulicy Ogrdwej d ulicy 3 Maja, ciąg: pasaż Apll i ulica Wyska, ciąg ulicy Półwiejskiej, ciąg ulicy Garbary d ulicy Małe Garbary d placu Bernardyńskieg łącznie. Występujące na tym terenie trakty kulturwe t: 106

5 trakt ulicą Chwaliszew, trakt ulicą Św. Wjciech i ulicą Działwą Panramy, punkty i ciągi widkwe (rysunek prjektu zmiany studium uwarunkwań i kierunków zagspdarwania przestrzenneg miasta Pznania - UWARUNKOWANIA): Zabudwa strefy kształtuje panramy z punktów i ciągów widkwych takich jak: P1 - skrzyżwanie ulic Wingrady, Księcia Mieszka I, Armii Pznań i Pułaskieg, P2 - klice belisku na Cytadeli, P3 - skrzyżwanie ulic Słwiańskiej i Księcia Mieszka I, P4 - skrzyżwanie ulic Serbskiej i Księcia Mieszka I, P12 - pętla tramwajwa na Ogrdach, P13 - skrzyżwanie ulic Bukwskiej i Kraszewskieg, P15 - wiadukt nad dliną rzeki Warty w ciągu ulicy Hetmańskiej, P16 - skrzyżwanie ulic Dlna Wilda i Św.Jerzeg, P17 - wiadukt nad ulicą Inflancką w ciągu ulicy Krzywusteg, P19 - skrzyżwanie ulic Garbary i Półncnej, P21 - skrzyżwanie ulic Warszawskiej i Św. Michała, P22 - skrzyżwanie ulic Warszawskiej i Krańcwej, P26 - mst klejwy w sąsiedztwie Dwrca Pznań Garbary, P27 - mst klejwy w sąsiedztwie Śrdki, P28 - mst Chrbreg, P29 - ulica Estkwskieg przy Starym Krycie Warty, P31 - mst Królwej Jadwigi, P32 - mst Św. Rcha, P33 - mst Teatralny, P34 - mst Uniwersytecki, P35 - mst Dwrcwy, A-A - strna zabudwy centrum - ciąg d mstu Teatralneg d mstu Dwrcweg, C-C - zachdnia pierzeja zabudwy d ulicy Pznańskiej d wyskści Dwrca Zachdnieg, F-F - wschdnia skarpa dliny rzeki Warty d mstu Królwej Jadwigi d wiaduktu w ciągu ulicy Hetmańskiej, H-H - wschdnia skarpa dliny rzeki Warty d mstu klejweg na Zawadach d mstu Królwej Jadwigi, K-K - półncn zachdnia i płudniw wschdnia krawędź Chwaliszewa, S-S - zachdnia krawędź Ostrwa Tumskieg, W-W estakada PST. Istnieją w zasadzie wyłącznie punkty i ciągi widkwe histrycznych panram miasta. Panramę kształtują dminanty strefy, zabudwa miasta Dminanty wyskściwe i przestrzenne (cześć gólna mapa O/13) W brębie tej strefy istnieje wiele, biektów, które kształtują przestrzeń centrum miasta i bardz znacząc na nią ddziaływują (np. wieża Ratusza Pznańskieg, wieże kściła Bernardynów Św. Franciszka Serafickieg, a także budynek Akademii Eknmicznej ddziaływaniu miejskim, kściół Farny, budynek pływalni przy ulicy Wrnieckiej, zespół wieżwców przy ulicy Królwej Jadwigi htel i budynek biurwy znaczeniu dzielnicwym). Niestety w brębie tej strefy pwstał również kilka współczesnych budynków wyskich, które knkurują z istniejącymi histrycznymi dminantami niszcząc ład przestrzenny charakterystyczny dla centrum miasta. Dtyczy t przede wszystkim zespłu wieżwców przy ulicy Piekary, przy ulicy Św. Marcin i budynki htelwe przy ulicy Slnej i al. Niepdległści. 107

6 108