Biogazownie jako element gospodarki o obiegu zamkniętym Biogaz jako odnawialne źródło energii w polskich warunkach rynkowych i prawnych

Transkrypt

1 Biogazownie jako element gospodarki o obiegu zamkniętym Biogaz jako odnawialne źródło energii w polskich warunkach rynkowych i prawnych Michał Ćwil, Gobarto S.A. Narol, 5 kwietnia 2018 r.

2 Agenda prezentacji Wprowadzenie poznajmy możliwości biogazu Rynek biogazu Uwarunkowania rozwoju biogazowni w Polsce Regulacje prawne obowiązujące planowane zmiany Podsumowanie Dyskusja biogaz w systemie certyfikatów biogaz obecnie biogaz po nowelizacji ustawy

3 WPROWADZENIE - poznajmy biogaz

4 Dlaczego biogaz? 1. Możliwość zasilania każdego sektora energetycznego. biomasa (masa organiczna) biogaz tylko rolniczy biopłyny biogaz przemysł lub odbiorcy indywidualni energia użytkowa elektryczna ciepło / chłód paliwa transportowe

5 Dlaczego biogaz? 2. Utylizacja odpadów organicznych. Redukcja odorów Względna koncentracja (%) w czasie retencji (dni)

6 Dlaczego biogaz? 3. Produkcja nawozów organicznych z masy pofermentacyjnej. woda składniki mineralne N, P, K,... sucha masa związki organiczne C-O-H-N...

7 Dlaczego biogaz? 4. Swoisty magazyn energii: bilansowanie systemu. Liczba godzin w roku: h Czas produkcji biogazu w biogazowni rocznie: h (magazynowanie) Czas pracy agregatu prądotwórczego rocznie: ok h Czas pracy agregatu prądotwórczego średniorocznie pełną mocą: ok h

8 Dlaczego biogaz? 5. Zwiększa bezpieczeństwo energetyczne jako substytut gazu ziemnego. 5 mld m 3 Konsumpcja roczna gazu ziemnego: ok. 16,5 mld m 3 (przemysł, odbiorcy indywidualni, elektrownie) 4,5 mld m 3 2 mld m 3 10 mld m 3

9 RYNEK BIOGAZU

10 Rynek biogazowni w Polsce i scenariusz rozwoju Biogaz zawiera średnio ok. 55% metanu. Gaz ziemny ok. 98%. koniec 2017 r r. Biogaz wysypiskowy: ok. 98 szt. (60 MW) Biogaz z osadów ściekowych: ok. 99 szt. (50 MW) Biogaz rolniczy: ok. 92 szt. (103 MW) Biogaz mieszany : 3 szt. (ok. 3 MW) 0,35 mld m 3 rocznie biogazu 0,19 mld m 3 roczny ekwiwalent gazu ziemnego szt MW el. 7,7 mld m 3 rocznie biogazu 4 mld m 3 roczny ekwiwalent gazu ziemnego ekwiwalent 25% aktualnego krajowego zapotrzebowania na gaz ziemny..... Rozwój (tylko) 2 tys. biogazowni w Polsce może wprowadzić do krajowej gospodarki 140 mld zł.

11 Otoczenie rynkowe biogazu: zagrożenia (i szanse) Zagrożenie ze strony substytutów konwencjonalne źródła gaz z łupków Rynek przetargowy dostawców rośliny energetyczne biomasa leśna pozostałości produkcji rolnej odpady przetwórstwa rolno-spożywczego odpady komunalne zwiększony popyt na substraty blokada przyłączeń przez inne źródła Groźba nowych wejść na rynek żywność pasza dla zwierząt biopaliwa chemia materiały oligopol energetyczny niestabilność rynku energii elektrycznej Siła przetargowa odbiorców

12 Wykorzystanie biogazu rolniczego z instalacji istniejących 92 instalacji* 0 instalacji biogaz rolniczy 0 instalacji przemysł odbiorcy indywidualni Biogaz rolniczy wykorzystany jest w głównej mierze do wytwarzania energii elektrycznej (i ciepła). *) Możliwość migracji do systemu aukcyjnego **) Zapowiadają wprowadzenie specjalnych aukcji dla kogeneracji

13 Uczestnicy rynku energii elektrycznej Operatorzy sieci przesyłowi dystrybucyjni Spółki obrotu sprzedawcy z urzędu sprzedawcy zobowiązani pozostali sprzedawcy URE Producenci źródła konwencjonalne źródła odnawialne KOWR prosumenci Odbiorcy gospodarstwa domowe przemysł biznes

14 UWARUNKOWANIA ROZWOJU BIOGAZOWNI W POLSCE

15 Od czego zacząć? Koncepcja

16 Od czego zacząć? 1. wybór lokalizacji Wybór lokalizacji z priorytetem pod względem: Pod względem dostępności substratu / klasyfikacja rodzaju biogazu Pod względem możliwości zagospodarowania masy płynnej nawozowo oraz: Możliwości przyłączenia do sieci, Uwarunkowań środowiskowych, w tym adaptacji dla inwestycji wśród społeczności, Warunków geotechnicznych posadowienia budowli, Dostęp do drogi, i wiele innych. Rekomendacja: Wykonać biznes plan (studium wykonalności) z uproszczoną analizą finansową przedsięwzięcia

17 Od czego zacząć? 2. Dobór substratów klasyfikacja biogazu biogaz gaz uzyskany z biomasy, w szczególności z instalacji przeróbki odpadów zwierzęcych lub roślinnych, oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów; Każdy rodzaj biogazu jest odnawialnym źródłem energii biogaz rolniczy gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, lub biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne lub leśne, z wyłączeniem biogazu pozyskanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów;

18 Od czego zacząć? 3. Wybór technologii Magazynowanie: pryzma, silos, zbiornik wstępny, spotowa kontraktacja Wstępna obróbka: higienizacja, rozdrabnianie Podawanie: dozowniki, pompy Procesy fermentacji: łącznie, hydroliza odrębnie Mieszanie: mieszadła centralne, skośne, zatapialne, mieszanie obiegiem, recyrkulacja Kondycjonowanie biogazu: biologicznie, ruda żelaza, filtry Energetyczne zagospodarowanie biogazu: CHP, wtłaczanie do sieci gazowej

19 Od czego zacząć? 4. Biznes plan studium wykonalności. Finansowanie

20 Od czego zacząć? 5. Zainicjowanie procedur administracyjnych 1. Rodzaje przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko 2. Rodzaje przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko Biogazownie rolnicze do 0,5 MW nie kwalifikują się do żadnej z grup. Pozostałe kwalifikują się do drugiej kategorii wymagana decyzja środowiskowa

21 A potem.. Proces rozwoju i życia biogazowni rolniczej ok. 0,5 mln. zł ok. 100% rynek PL ok. 16 mln. zł ok. 70% + rynek PL ok. (15-30) 2,7 mln. zł ok. 95% + rynek PL 1,5 roku 1 rok lat / MW rozwój deweloperski budowa eksploatacja wybór miejsca lokalizacji studium wykonalności decyzja środowiskowa decyzja lokalizacyjna (WZ / MPZP) warunki przyłączenia do sieci projekt budowlany pozwolenie na budowę zakup działki montaż finansowy projekty wykonawcze wybór wykonawców wybór dostawców budowa z nadzorem dostawa i montaż urządzeń rozruch technologiczny odbiory pozwolenie na użytkowanie dozór i obsługa serwis i konserwacja urządzeń i obiektów logistyka i dostawa biomasy logistyka i odbiór masy nawozowej dostawa i montaż części zamiennych i eksploatacyjnych sprawozdawczość sprzedaż energii modernizacja / rozbudowa repower lub utylizacja Ale: system wsparcia tylko na 15 lat!!!

22 REGULACJE PRAWNE obowiązujące

23 Wejście na rynek: aukcje, koncesje i rejestracje małe źródła - rejestracja URE/ARR komercyjne źródła - koncesja URE / rejestracja ARR mikro źródła - rejestracja OSD wytwarzanie energii

24 Definicje z ustawy o OZE / ustawy Prawo energetyczne Instalacja odnawialnego źródła energii instalację stanowiącą wyodrębniony zespół: a) urządzeń służących do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy, w których energia elektryczna lub ciepło są wytwarzane z odnawialnych źródeł energii, lub b) obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno-użytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego a także połączony z tym zespołem magazyn energii, w tym magazyn biogazu rolniczego;, Biogaz rolniczy gaz otrzymywany w procesie fermentacji metanowej surowców rolniczych, produktów ubocznych rolnictwa, płynnych lub stałych odchodów zwierzęcych, produktów ubocznych, odpadów lub pozostałości z przetwórstwa produktów pochodzenia rolniczego lub biomasy leśnej, lub biomasy roślinnej zebranej z terenów innych niż zaewidencjonowane jako rolne lub leśne, z wyłączeniem biogazu pozyskanego z surowców pochodzących z oczyszczalni ścieków oraz składowisk odpadów; Paliwa gazowe gaz ziemny wysokometanowy lub zaazotowany, w tym skroplony gaz ziemny oraz propan-butan lub inne rodzaje gazu palnego, dostarczane za pomocą sieci gazowej, a także biogaz rolniczy, niezależnie od ich przeznaczenia; Kogeneracja równoczesne wytwarzanie ciepła i energii elektrycznej lub mechanicznej w trakcie tego samego procesu technologicznego; Wysokosprawna kogeneracja wytwarzanie energii elektrycznej lub mechanicznej i ciepła użytkowego w kogeneracji, które zapewnia oszczędność energii pierwotnej (...)

25 System wsparcia dla istniejących biogazowni rolniczych 92 instalacji* 0 instalacji hurtowa cena energii elektrycznej gwarantowana zielony certyfikat (błękitny od 1 lipca 2016) biogaz rolniczy!! brak gwarancji zakupu biometanu (brak analogii do energii elektrycznej) brązowy certyfikat (taki jaki błękitny po 1 lipca 2016)! niepewna sytuacja żółtych certyfikatów po 2018 r.** 0 instalacji przemysł odbiorcy indywidualni! brak wsparcia dla CNG / LNG *) Możliwość migracji do systemu aukcyjnego **) Zapowiadają wprowadzenie specjalnych aukcji dla kogeneracji Nie ma już możliwości wejścia do systemu zielonych/błękitnych certyfikatów z instalacjami wytwarzającymi energię elektryczną.

26 Systemy wsparcia (istniejące i planowane instalacje OZE) CAPEX OPEX do 15 lat Tylko do energii elektrycznej dotacje + preferencyjne pożyczki +/- rozliczanie nadwyżek 10 kw lu b/i zielony /błękitny certfikat + żółty * certyfikat lub fioletowy * certyfikat lu b aukcje lu b feed in tariff 500 kw lu feed b in premium > 500 kw brązowe certyfikaty gwarantowana sprzedaż energii w cenie oferty gwarantowana dopłata do średniej rynkowej ceny sprzedaży energii na giełdzie 1 MW e >1 MW e Określono w ustawie o OZE limit pomocy publicznej dla instalacji OZE; jednostkowo ustalony ceną referencyjną zawierającą poziom jednostkowej pomocy i cenę hurtowej sprzedaży energii elektrycznej. *) Wsparcie wysokosprawnej kogeneracji ustalone jest do końca 2018 r. Żółte dla wszystkich biogazowni rolniczych lub dla wszystkich innych o mocy do 1 MW. Alternatywnie tańszy fioletowy dla wszystkich biogazowni.

27 Wsparcie operacyjne OZE istniejące i planowane w przepisach obowiązujących czas wprowadzenia po raz pierwszy energii do sieci...30.vi VII dzień po zamknięciu wygranej aukcji...do 2035 Cena energii gwarantowana w systemie zielonych certyfikatów Wielkość / Rodzaj OZE: wszystkie/ wszystkie Dla kogo: przedsiębiorcy Ile: hurtowa rynkowa cena + zielony certyfikat (ok. 170 PLN / MWh) + (ok. 70 PLN* / MWh) Feed in Tariff w systemie aukcji Wielkość/ Rodzaj OZE: do 500 kw / Wszystkie Dla kogo: przedsiębiorcy wygrywający aukcję Ile: cena oferowana (max cena referencyjna inna dla danego rodzaju OZE) Dla biogazowni rolniczych zielony zmieniono na błękitny Wielkość / Rodzaj OZE: wszystkie/ wszystkie Dla kogo: przedsiębiorcy Ile: hurtowa rynkowa cena + błękitnycertyfikat (ok. 170 PLN / MWh) + (ok. 300 PLN* / MWh) Feed in Premium w systemie aukcji Wielkość/ Rodzaj OZE: powyżej 500 kw / Wszystkie Dla kogo: przedsiębiorcy wygrywający aukcję Ile: cena energii rynkowa + dopłata OREO liczona do średniej giełdowej (max max cena referencyjna inna dla danego rodzaju OZE) Brązowe certyfikaty Wielkość/ Rodzaj OZE: wszystkie / biogaz rolniczy wtłaczany do dystrybucyjnej sieci gazowej Dla kogo: przedsiębiorców Ile: hurtowa cena sprzedaży gazu (niegwarantowana) + brązowy certyfikat (ok. 1 PLN / m3) + (ok. 300 PLN* / MWh_ekwiwalent) *) Cena zależna od popytu Przedsiębiorcy aktywni w systemie zielonych/błękitnych certyfikatów z instalacjami wytwarzającymi energię elektryczną mogą przejść do systemu aukcyjnego (tzw. migracja). Wsparcie przysługuje 15 lat od dnia wytworzenia energii elektrycznej, dla której skorzystano z wsparcia, max do 2035 r. Sprzedaż na rynku energii elektrycznej w cenie wyższej niż średni giełdowy indeks sprzedaży energii dla feed in premium daje wyższe przychody niż oferta aukcji i odwrotnie odpowiednio.

28 Mechanizmy sprzedaży energii, w tym po wygraniu aukcji wszystkie OZE oddane do użytku przed wejściem w życie ustawy OZE cena gwarantowana hurtowa cena z rynku konkurencyjnego z poprzedniego roku / kwartału całą ilość oferowaną do sprzedaży zobligowany jest do zakupu sprzedawca z urzędu / sprzedawca zobowiązany dodatkowo przysługują świadectwa pochodzenia OZE mikro 40 kw po wejściu w życie ustawy OZE dla OZE do 10 kw: rozliczanie bilansowe prosumenckie 1 : 0,8 (możliwość pobrania 0,8 MWh za 1 MWh wprowadzoną do sieci) dla OZE > 10 kw: rozliczanie bilansowe prosumenckie 1 : 0,7 (możliwość pobrania 0,7 MWh za 1 MWh wprowadzoną do sieci) ilość produkowaną nadwyżkowo do potrzeb własnych zobligowany jest do zakupu sprzedawca zobowiązany w cenie hurtowej OZE 500 kw po wejściu w życie ustawy OZE cena gwarantowana z oferty po wygraniu aukcji całą ilość produkowanej energii zobligowany jest do zakupu sprzedawca zobowiązany OZE > 500 kw po wejściu w życie ustawy OZE cena sprzedaży rynkowa po wygraniu aukcji powołana do rozliczeń instytucja OREO zwraca różnicę między ceną z oferty wygranej aukcji oraz średniej giełdowej ceny energii cała ilość produkowanej energii wytwórca sprzedaje na wolnym rynku

29 System aukcyjny organizacja aukcji Aukcja publikowana przez Prezesa URE z wolumenem ilości energii dostępnej w aukcji*. Nie rzadziej niż raz na rok. Organizowane z podanym wolumenem odrębnie dla różnych koszyków technologicznych. Oddzielnie dla źródeł o mocach zainstalowanych: do1 MWel powyżej 1 MWel. *) 25% wolumenu energii ma być zarezerwowany dla źródeł do 1 MW. Organizowane do 2021.

30 System aukcyjny cena referencyjna Maksymalna cena do rywalizacji między wytwórcami na aukcji ustalona jest ceną referencyjną (odrębną dla każdej technologii OZE i mocy (powyżej i poniżej 1 MW)) ustalana przez Ministra Energii. Zwycięzcą aukcji są wytwórcy, którzy złożyli najniższą cenę sprzedaży aż do wyczerpania całkowitego przewidzianego w danej aukcji wolumenu energii. Przy określaniu ceny referencyjnej, Minister Energii bierze pod uwagę, że cena referencyjna w aukcji przeprowadzanej w latach dla wszystkich instalacji OZE wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej, wynosi nie mniej niż 550 zł/mwh. Cena referencyjna: to maksymalny przychód jednostkowy z tytułu sprzedaży energii elektrycznej w systemie aukcyjnym. to suma przychodów ze sprzedaży na rynku konkurencyjnym/regulowanym energii i jednostkowej pomocy publicznej). W systemie certyfikatów, pomoc udzielana jest do energii wyprodukowanej. W systemie aukcyjnym do energii wprowadzonej do sieci.

31 System aukcyjny koszyki technologiczne 1. o stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej, łącznej bez względu na źródło pochodzenia, większym niż 3504 MWh/MW/rok; 2. wykorzystujących do wytworzenia energii elektrycznej ulegającą biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych, pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadów ściekowych, zgodnie z przepisami o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania odpadów; 3. w których emisja CO2 jest nie większa niż 100 kg/mwh, o stopniu wykorzystania mocy zainstalowanej elektrycznej większym niż 3504 MWh/MW/rok; 4. przez członków klastra energii; 5. przez członków spółdzielni energetycznej; 6. wykorzystujących wyłącznie biogaz rolniczy do wytwarzania energii elektrycznej; 7. innej niż wymieniona w pkt 1 6. Oddzielnie dla źródeł o mocach zainstalowanych: do1 MWel powyżej 1 MWel.

32 REGULACJE PRAWNE planowane zmiany

33 Zmiana definicji mikroinstalacji i małej instalacji Zwiększenie max mocy progowej w definicjach mikroinstalacji i małej instalacji: małe źródła - rejestracja URE/ARR komercyjne źródła - koncesja URE / rejestracja ARR mikro źródła - rejestracja OSD wytwarzanie energii *) 50 kw (propozycja zmiany progowej mocy w projekcie noweli ustawy o OZE) **) 500 kw (jak wyżej) ***) 500 kw (jak wyżej)

34 Proponowana zmiana definicji instalacji OZE OBOWIĄZUJĄCA: Instalacja odnawialnego źródła energii instalację stanowiącą wyodrębniony zespół: a) urządzeń służących do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy, w których energia elektryczna lub ciepło są wytwarzane z odnawialnych źródeł energii, lub b) obiektów budowlanych i urządzeń stanowiących całość techniczno-użytkową służący do wytwarzania biogazu rolniczego a także połączony z tym zespołem magazyn energii, w tym magazyn biogazu rolniczego;, PROPONOWANA w NOWELI: Instalacja odnawialnego źródła energii instalację stanowiącą wyodrębniony zespół: a) urządzeń służących do wytwarzania energii i wyprowadzania mocy opisanych przez dane techniczne i handlowe, w których energia elektryczna lub ciepło są wytwarzane z odnawialnych źródeł energii, lub (...)

35 Proponowane zmiany w systemie wsparcia Wolumen na 2018 w ustawie zamiast w rozporządzeniu: Wpisanie bezpośrednio do ustawy o OZE wolumenu i wartości energii, które rząd planuje do zakupu w tegorocznych aukcjach (wcześniej takie wartości były określane w rozporządzeniach). Wartości szacowane w oparciu o podany wolumen źródło: gramwzielone

36 Proponowane zmiany w systemie wsparcia Stała cena zakupu: Nowe mechanizmy wsparcia dla instalacji OZE o mocy do 500 kw, w postaci stałej ceny, z której będą mogli skorzystać producenci energii z elektrowni wodnych ora z biogazu każdego rodzaju: dla instalacji o mocy zainstalowanej mniejszej niż 500 kw: feed-in-tariff (FIT), dla instalacji o mocy nie mniejszej niż 500 kw i mniejszej niż 1 MW: feed-in-premium (FIP). Stała cena zakupu energii ma wynosić 90 % ceny referencyjnej dla danego rodzaju instalacji i powinna być waloryzowana corocznie średniorocznym wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem z poprzedniego roku kalendarzowego. Wprowadza się dwie możliwości sprzedaży nadwyżek wyprodukowanej energii przez wytwórców, którzy zadeklarują chęć skorzystania z proponowanych rozwiązań i zakwalifikują się do systemu sprzedaży energii elektrycznej po stałej cenie : sprzedaż do sprzedawcy zobowiązanego albo sprzedaż do podmiotu innego niż sprzedawca zobowiązany wraz z prawem wytwórcy do pokrycia ujemnego salda.

37 PODSUMOWANIE

38 Nowela.. (ustawy o OZE) Potrzeba jej wprowadzenia wynika z Dyrektywy 2009/WE/28 z r. Ma usprawnić działania na rzecz rozwoju OZE by w roku 2020 osiągnąć cele. Polska winna ją wdrożyć ustawą z rozporządzeniami do r. Pierwszy projekt ustawy opublikowano r. Po kilkunastu wersjach (>10) uchwalono ustawę r. Zanim ustawa weszła w życie została znowelizowana z odroczeniem jej wejścia w życie o pół roku do r. i później nowelizowana kilka razy. W marcu 2018 zamieszczono na stronach RCL nowy projekt noweli ustawy. (...) Rozwój OZE silnie zależny od polityki Państwa i stanowionych przepisów, które ciągle zmieniane nie dają szansy na podejmowanie decyzji inwestycyjnych, nie mówiąc o budowaniu strategii biznesowych rozwoju rozproszonej energetyki opartej o obiegu zamkniętym. Oby niezwłocznie stan zamrożenia rozwoju projektów biogazowych i innych OZE zakończył się.

39 Podsumowanie > MW > MW > MW tańsza energia na wspólnym rynku energetycznym?! W OZE inwestują także inne kraje UE a także wszystkie inne wiodące światowe gospodarki jak Chiny, Indie, Brazylia. Budujmy własne źródła rozproszone i zasoby odnawialne. To jest klucz do : budowy bezpieczeństwa energetycznego uniezależniania się od importu paliw i energii tańszej energii w przyszłości dostępnej do przedsiębiorców i społeczeństwa Jeżeli nie rozwiniemy własnych źródeł, zmuszeni będziemy konsumować tańszą energię z im portu!

40 Polecam..

41 Grupa Kapitałowa CEDROB Dziękuję za uwagę! DYSKUSJA Michał Ćwil, Gobarto S.A. Narol, 5 kwietnia 2018 r.