KOBIETY BARDZIEJ DBAJĄ O ZDROWIE NIŻ MĘŻCZYŹNI? DONIESIENIE WSTĘPNE DO WOMEN CARE MORE ABOUT HEALTH THAN MEN? A PRELIMINARY STUDY
|
|
- Ludwika Czech
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Nowiny Lekarskie 2012, 81, 5, JOANNA PNIEWSKA 1, ALINA CZAJKOWSKA 2, KRYSTYNA GÓRNA 1, GRAŻYNA LICZBIŃSKA 3, DOROTA ŁOJKO 4, WIKTOR PAŁYS 4, ALEKSANDRA SUWALSKA 4, KRYSTYNA JARACZ 1 KOBIETY BARDZIEJ DBAJĄ O ZDROWIE NIŻ MĘŻCZYŹNI? DONIESIENIE WSTĘPNE DO WOMEN CARE MORE ABOUT HEALTH THAN MEN? A PRELIMINARY STUDY 1 Katedra Pielęgniarstwa, Zakład Pielęgniarstwa Neurologicznego i Psychiatrycznego Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: dr hab. Krystyna Jaracz 2 Praktyka Lekarza Rodzinnego AR MED, Sokolniki Kierownik: lek. med. Arkadiusz Czajkowski 3 Instytut Antropologii, Zakład Ekologii Populacyjnej Człowieka Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab. Jan Strzałko 4 Klinika Psychiatrii Dorosłych Uniwersytet Medyczny im Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Kierownik: prof. dr hab. Janusz Rybakowski Streszczenie Wstęp. Gdy zadajemy pytanie kto bardziej dba o swoje zdrowie? zwykle odpowiedź brzmi: kobiety. Czy rzeczywiście tak jest? Cel. Celem badania było porównanie zachowań zdrowotnych starszych kobiet i mężczyzn z rolniczych terenów Wielkopolski. Materiał i metody. Do badania włączono 156 osób (95 kobiet i 61 mężczyzn) w wieku lat (72,2 ± 7,31) zamieszkujących rolnicze tereny Wielkopolski. Grupy mężczyzn i kobiet nie różniły się pod względem wieku. Dane demograficzne dotyczące stanu zdrowia oraz stylu życia zebrano za pomocą kwestionariusza wywiadu skategoryzowanego. Wyniki i wnioski. Mężczyźni w badanej grupie mieli lepsze wykształcenie niż kobiety, dłuższy również był tok ich edukacji. Analiza nawyków dietetycznych i aktywności fizycznej wykazała, że kobiety statystycznie istotnie częściej niż mężczyźni spożywają pieczywo z pełnego przemiału i drób oraz częściej ćwiczą indywidualnie w domu. Mężczyźni natomiast istotnie częściej spożywają ryby i uczestniczą w grupowych zajęciach ruchowych. Występowanie chorób somatycznych nie różniło się w obu grupach. W badanej grupie starsi mężczyźni i kobiety prezentują zróżnicowane nawyki prozdrowotne, jednak nie wykazują różnic w zakresie dolegliwości somatycznych. Badania są kontynuowane we współpracy ze specjalistami w zakresie żywienia celem ustalenia związków pomiędzy zwyczajami żywieniowymi, stylem życia i występowaniem chorób somatycznych. SŁOWA KLUCZOWE: płeć, osoby starsze, styl życia. Summary Introduction. When we ask the question: who cares more about own health condition, the usual the answer is: women. Is this true? Aim. The aim of the study was to compare health behaviours of older men and women living in a rural area in Wielkopolska province. Material and methods. The study sample consisted of 156 persons (95 female and 61 male) aged years (the mean of 72.2 ± 7.3 years). The groups of men and women did not differ with regard to age. Demographic characteristics, health status and lifestyle data were collected using of the semi-structural questionnaire. Results and conclusions. Men had higher education level than women. Analysis of dietary habits and physical activity showed that women tend to eat more whole meal bread and poultry, and more frequently do physical exercise and fitness activity at home. Men eat significantly more fish and more frequently participate in group physical activities. The frequency of somatic diseases did not differ in those two groups. In the studied group older men and women present different health behaviour models, however no differences in somatic complaints were observed. The study is being continued in collaboration with nutritionists in order to elucidate putative associations between dietary habits, lifestyle and somatic diseases. KEY WORDS: gender, old people, lifestyle. Wstęp Promocja zdrowego stylu życia jest tematem powszechnie poruszanym w literaturze. Większość autorów obejmuje tym zagadnieniem tematykę związaną z regularną aktywnością fizyczną, prawidłową dietą, zachowaniem rytmu dobowego, wyeliminowaniem nałogów oraz rozwijaniem umiejętności radzenia sobie ze stresem [1]. Z obserwacji struktury wiekowej populacji przedstawionej na rycinie 1 [2] oraz danych z piśmienni-
2 Kobiety bardziej dbają o zdrowie niż mężczyźni? Doniesienie wstępne 467 ctwa [3] wynika, że w Polsce stopniowo przybywa osób w wieku podeszłym. W społeczeństwie tkwi stereotypowe podejście, że sporty, basen i gry zespołowe zarezerwowane są dla młodych, a odpoczynek dla starszych [4]. Coraz częściej jednak osoby w podeszłym wieku podejmują aktywność ruchową, chcąc żyć dłużej oraz być samodzielnymi i niezależnymi zarówno fizycznie jak i mentalnie [3, 5]. Przeprowadzone w ostatnich latach badania przeglądowe literatury wskazują, że aktywność fizyczna wywiera istotny protekcyjny wpływ na funkcje poznawcze [6, 7]. Do krzewienia promocji zdrowego stylu życia wśród osób starszych przyczyniają się Uniwersytety Trzeciego Wieku. Organizowane w nich wykłady dotyczące prawidłowej diety oraz formy zbiorowej aktywności ruchowej mobilizują słuchaczy do podejmowania działań. W tego typu aktywnościach częściej uczestniczą kobiety, które żyją średnio około 10 lat dłużej od mężczyzn. Nasuwa się zatem pytanie: Kto bardziej dba o swoje zdrowie? Kobiety czy mężczyźni? Praca ta jest próbą udzielenia odpowiedzi na to pytanie, poddając rozważaniom dwa pierwsze z wymienionych elementów zdrowego stylu życia, czyli dietę i aktywność fizyczną. Celem badania było porównanie zachowań zdrowotnych starszych kobiet i mężczyzn z rolniczych terenów Wielkopolski. Materiał i metody Do badania włączono 156 osób (95 kobiet i 61 mężczyzn) w wieku lat. Średnia wieku wynosiła 72,2 ± 7,3 lat. Wszyscy badani pochodzili z rolniczych terenów Wielkopolski. Byli kwalifikowani z rejestru jednego lekarza rodzinnego. Grupy mężczyzn i kobiet nie różniły się pod względem wieku (średni wiek mężczyzn wynosił 71,7 ± 7,2 lat, kobiet 72,5 ± 7,1 lat). Dane demograficzne dotyczące stanu zdrowia oraz stylu życia zebrano za pomocą kwestionariusza wywiadu skategoryzowanego. Pytano badanych o wykształcenie i liczbę lat edukacji. Dieta oceniana była przy pomocy tabeli, w której osoba badana zaznaczała, czy często spożywa produkty z danej grupy, po wyjaśnieniu, że oznacza to jedzenie przynajmniej 3 razy w tygodniu. O aktywność fizyczną pytano w dwojaki sposób. Początkowo, czy badany podejmuje dany rodzaj ruchu, a jeśli tak to ile razy w tygodniu. Badanie przeprowadzono metodą indywidualnych spotkań z osobami badanymi. W analizie statystycznej zastosowano test chi-kwadrat oraz test U Manna-Whitneya. Za poziom istotności statystycznej przyjęto p < 0,05. Obliczeń dokonano w programie Statistica 9. Wyniki Poziom wykształcenia osób badanych przedstawiono na rycinie 2. Mężczyźni istotnie częściej posiadali wykształcenie zawodowe i wyższe. Wśród kobiet największy odsetek stanowiły osoby posiadające wykształcenie podstawowe. Mężczyźni wykazywali również istotnie dłuższy czas edukacji niż kobiety (Tabela 1). Porównanie spożycia poszczególnych produktów żywieniowych w badanych grupach przedstawia rycina 3. Ponad 90% zarówno kobiet, jak i mężczyzn spożywało często warzywa i owoce. Niestety również ponad 50% z nich deklarowało, że codziennie je słodycze. Osiemdziesiąt cztery procent kobiet i 90% mężczyzn zwracało uwagę na lekkostrawność diety, co nie przeszkadzało ok. 60% z nich jeść potraw smażonych. Różnice istotne statystycznie występowały w spożyciu białego chleba, ryb i czerwonego mięsa. Były to produkty znacznie częściej wybierane przez mężczyzn. Kobiety preferowały drób i pieczywo pełnoziarniste. Nawyki żywieniowe w badanej grupie nie były istotnie zależne od wykształcenia. Aktywność fizyczna osób badanych była znaczna. Tylko 7 kobiet i 6 mężczyzn deklarowało niepodejmowanie żadnej formy aktywności i było to wynikiem złego stanu zdrowia. Podejmowane przez badanych formy ruchu przedstawia rycina 4, a ich częstość tabela 2. Ponad 70% zarówno kobiet, jak i mężczyzn spacerowało, a ponad 50% z nich uprawiało ogród. Ćwiczenia indywidualne częściej podejmowały kobiety, za to zaję- Rycina 1. Struktura wiekowa populacji polskiej [2]. Figure 2. Age structure of Polish population [2].
3 468 Joanna Pniewska, Alina Czajkowska, Krystyna Górna i inni * różnice istotne statystycznie, p < 0,05. Rycina 2. Porównanie poziomu wykształcenia badanej grupy. Figure 2. Comparison of education level of the studied groups. Tabela 1. Porównanie edukacji [lata] Table 1. Comparison of education [years] PŁEĆ KOBIETY (n = 95) MĘŻCZYŹNI (n = 61) X SD Me X SD Me LICZBA LAT EDUKACJI 7,9 3,0 7 9,3 3,9 8* * różnica istotna statystycznie, p < 0,05 Tabela 2. Porównanie częstości podejmowania aktywności fizycznej Table 2. Comparison of the frequency of physical activity PŁEĆ KOBIETY (n = 95) MĘŻCZYŹNI (n = 61) RAZEM (n = 156) ILE RAZY W TYGODNIU X SD Me X SD Me X SD Me ćwiczenia indywidualne 1,3 2,9 0 0,6 1,8 0 0,9 2,6 0 spacery 4,3 3,2 7 4,0 3,0 4 4,2 3,1 7 jazda na rowerze 2, ,5 2,8 1 2,3 2,9 0 gry zespołowe 0,0 0,1 0 0,2 1,3 0 0,1 0,8 0 uprawianie ogrodu 3,3 3,3 3 3,0 3,3 1 3,2 3,3 2 Rycina 3. Porównanie spożycia poszczególnych produktów żywieniowych. Figure 3. Comparison of consumption of various food products.
4 Kobiety bardziej dbają o zdrowie niż mężczyźni? Doniesienie wstępne 469 * różnice istotne statystycznie, p < 0,05 Rycina 4. Porównanie podejmowania wysiłku fizycznego. Figure 4. Comparison of physical activity. Rycina 5. Porównanie częstości występowania chorób somatycznych. Figure 5. Comparison of the prevalence of somatic diseases. cia grupowe mężczyźni. Mężczyźni również istotnie częściej niż kobiety deklarowali jazdę na rowerze, jednak częstość uprawiania tej formy aktywności ruchowej nie różniła się istotnie między grupami. Aktywność fizyczna wśród badanych osób starszych nie była istotnie zależna od ich wykształcenia. Występowanie chorób somatycznych w badanej grupie obrazuje rycina 5. Kobiety częściej niż mężczyźni chorowały na nadciśnienie tętnicze, choroby tarczycy, choroby reumatyczne i cukrzycę. Nie były to jednak różnice istotne statystycznie. Dyskusja Pojęcie zdrowego stylu życia dla większości badanych przez nas osób brzmi sztucznie. Zdrowa dieta, ruch w realiach wiejskich zyskuje inny wydźwięk. Osoby badane uważały, że odżywiają się zdrowo, bo jedzą to co wyhodują nie pryskane, mało przetworzone. Również aktywność fizyczną oceniają jako dobrą w gospodarstwie czy ogrodzie ciągle jest coś do zrobienia, a to ruch na świeżym powietrzu. Codziennie trzeba iść lub jechać rowerem do sklepu, nierzadko 4 5 km, raz w tygodniu do kościoła czy na cmentarz. Jest to specyficzna grupa osób starszych. W naszym badaniu kobiety chętniej niż mężczyźni spożywają drób i pieczywo pełnoziarniste. Również częstsze spożycie wśród kobiet bogatego w błonnik chleba odnotowano w badaniach w ramach projektu HEPRO [8], a większe ilości spożywanego drobiu w badaniach WOBASZ [9]. W tych samych badaniach [8, 9] opisano także, że kobiety istotnie częściej spożywają owoce i warzywa, czego nie potwierdziliśmy w niniejszej pracy.
5 470 Joanna Pniewska, Alina Czajkowska, Krystyna Górna i inni Z projektu WOBASZ [9] wynika również, iż kobiety spożywają więcej ryb, czego również nie obserwowaliśmy w badanej przez nas populacji. Z badań odnośnie ewaluacji nawyków żywieniowych Polaków w latach 90. jednoznacznie wynika, że właśnie w grupie kobiet odnotowano wyraźny wzrost spożycia owoców, warzyw, drobiu i przetworów mlecznych, przy jednoczesnym spadku spożycia wieprzowiny i wędlin [10]. Zarówno w badaniach projektu HEPRO [8], jak i w pracy Kirschner i wsp. [10], stosowanie zdrowej diety było istotnie statystycznie powiązane z wykształceniem badanych. Również zbliżone wyniki uzyskano w ramach projektu Pol MONICA bis, realizowanego na terenie Warszawy [11]. Autorzy pracy zaobserwowali brak istotnego związku pomiędzy uzyskanym poziomem edukacji a nawykami żywieniowymi badanych. Rozbieżności pomiędzy rezultatami innych badań a naszymi wynikami mogą być spowodowane różnicami w zakresie badanych populacji związanymi z miejscem przeprowadzenia badania. Wszystkie przytoczone wyniki analiz obejmowały swym zasięgiem mieszkańców miast. Badania prezentowane w niniejszej pracy prowadzone były na terenach wiejskich z dużym udziałem rolnictwa w strukturze gospodarki. Dlatego też rozkład wykształcenia w porównywanych grupach był odmienny. Wspomniane wcześniej specyficzne podejście do ruchu sprawia, że tylko 7 kobiet i 6 mężczyzn deklaruje niepodejmowanie żadnej formy aktywności, co stanowi 7 i 9% badanych. Porównując zatem uzyskane wyniki z danymi z programu WOBASZ, badana populacja należała do bardzo aktywnych. Z przytoczonego programu wynika, iż wśród Wielkopolan tylko 35% mężczyzn i 29% kobiet podejmowało prawidłową aktywność ruchową (30 min przez większość dni w tygodniu), a aż 50% mężczyzn i 57% kobiet deklarowało bardzo niską aktywność fizyczną w czasie wolnym [9]. Po bardziej wnikliwej analizie ukazał się autorom inny niż miejski obraz wzoru czynnego spędzania wolnego czasu nacechowanego większą celowością działań. Nie ruch dla samej aktywności fizycznej, ale też, aby mieć z tego jakieś wymierne korzyści. Z tych rozważań wyniknęło umieszczenie na rycinie podejmowanych aktywności uprawiania ogrodu, które deklarowało ponad 50% badanych. Spacery, bez podziału na te celowe i prozdrowotne, podejmowało aż 90% badanych. Wśród tych aktywności autorzy nie odnotowali różnic wynikających z płci. Kobiety częściej ćwiczyły indywidualnie w domu. Mężczyźni preferowali zajęcia grupowe, jak również częściej deklarowali jazdę na rowerze, przy braku istotnych różnic co do częstości podejmowania tej aktywności. Z przytoczonych już wcześniej badań HEPRO [8] populacji poznańskiej wynika, że mężczyźni istotnie częściej pracowali w ogrodzie, natomiast kobiety częściej jeździły na rowerze. Autorzy pracy nie wykazali istotnego statystycznie związku pomiędzy poziomem wykształcenia a aktywnością fizyczną badanych, co nie jest zgodne z wynikami otrzymanymi w badaniach w ramach projektów HEPRO i Pol MONICA [8, 11] oraz doniesieniami porównującymi zachowania zdrowotne populacji polskiej pod koniec XX wieku [10, 12]. Przyczyny tych rozbieżności również można wiązać ze specyfiką badanej przez nas populacji. W badanej populacji nie obserwowano istotnych różnic w zakresie występowania chorób somatycznych u kobiet i mężczyzn. Kobiety nieco częściej chorowały na nadciśnienie tętnicze, choroby tarczycy, choroby reumatyczne i cukrzycę. Przyczyn tych należało dopatrywać się w specyfice poszczególnych dolegliwości, bowiem na cukrzycę typu II, choroby tarczycy i choroby reumatyczne są bardziej narażone kobiety [13]. Natomiast czynnikiem sprzyjającym występowaniu nadciśnienia tętniczego jest otyłość [13], która wśród badanych dotyczyła również w większości kobiet. Wnioski W naszym badaniu starsi mężczyźni jak i kobiety prezentują zróżnicowane zachowania, które można zaliczyć do pro-, ale także antyzdrowotnych. Kobiety spożywają więcej chudego mięsa i błonnika, a mężczyźni jedzą więcej ryb. Nie stwierdziliśmy jednak istotnego wpływu nawyków dietetycznych na obecność lub brak dolegliwości somatycznych w badanej grupie. Badania są kontynuowane we współpracy ze specjalistami w zakresie żywienia przy zastosowaniu kwestionariusza częstotliwości spożycia żywności (Food Frequency Questionnaire FFQ) oraz Międzynarodowego Kwestionariusza Aktywności Fizycznej. Oświadczenie Praca realizowana w ramach grantu MNiSW N N , pt. Starzenie poznawcze ocena przydatności badania markerów procesu zapalnego i identyfikacji zapachu jako czynników predykcyjnych pogorszenia czynności poznawczych u osób w starszym wieku. Piśmiennictwo 1. Cendrowski Z.: Dekalog zdrowego stylu życia. Lider. Promocja zdrowia, kultura zdrowotna i fi zyczna. 2005, 7 8, , Główny Urząd Statystyczny.: Prognozy demograficzne. W: Rocznik demograficzny GUS, Warszawa 2010, Uchwała Międzynarodowej Konferencji Naukowej Ageing and Physical Activity: Application to Fitness, Sport and Health. Rydzyna, września Otręba I., Waleczek J.: Wpływ aktywności fizycznej na proces starzenia się. Lider. Promocja zdrowia, kultura zdrowotna i fi zyczna. 2010, 7 8, 234, Górecka M., Nikisch J.: Aktywność fizyczna osób w starszym wieku. Pielęgniarstwo Polskie. 2008, 2, 28, Kołodziejczyk I.: W zdrowym ciele zdrowy duch? Wpływ aktywności fizycznej na funkcjonowanie poznawcze w starszym wieku. Kosmos. Problemy nauk biologicznych, 56/2007, 3 4, , Pniewska J., Jaracz K., Górna K., Suwalska A.: Czynniki protekcyjne funkcji poznawczych w procesie starzenie
6 Kobiety bardziej dbają o zdrowie niż mężczyźni? Doniesienie wstępne 471 się przegląd piśmiennictwa. Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 2011, 6, 3 4, Iwanowicz E.: Raport o stanie zdrowia poznaniaków z badania ankietowego w ramach projektu HEPRO Zbiór Narzędzi dla Profili Zdrowotnych. Wydawnictwo Miejskie, Poznań Sygnowska E., Waśkiewicz A., Głuszek J. i wsp.: Spożycie produktów spożywczych przez dorosłą populację Polski. Wyniki Programu WOBASZ. Kardiologia Polska, 2005, 63, 6 (supl. 4). 10. Kirschner H., Kosińska I., Narojek L.: Zmiany zachowań żywieniowych w Polsce w latach dziewięćdziesiątych. Zdr. Publ., 2002, 112, 3, Waśkiewicz A., Sygnowska E.: Wpływ wykształcenia na zachowania zdrowotne i czynniki żywieniowe związane z powstawaniem otyłości badanie Pol MONICA bis Warszawa. Zdr. Publ., 2006, 116, 2, Łopuszańska M., Szklarska A., Jankowska E.A.: Zachowania zdrowotne dorosłych mężczyzn i kobiet w Polsce w latach 1984 i Zdr. Publ., 2004, 114, 1, Szczeklik A., Gajewski P. (red.).: Choroby wewnętrzne. Kompendium Medycyna Praktyczna, Kraków Adres do korespondencji: mgr Joanna Pniewska Zakład Pielęgniarstwa Neurologicznego i Psychiatrycznego Uniwersytet Medyczny im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu ul. Smoluchowskiego Poznań tel.: asia.pniewska@gmail.com
Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się
Stan zdrowia, problemy i potrzeby zdrowotne pracowników w kontekście struktury wieku i starzenia się Eliza Goszczyńska Krajowe Centrum Promocji Zdrowia w Miejscu Pracy Instytut Medycyny Pracy im. prof.
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 98 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoZDROWIE Zasady zdrowego stylu życia NA TALERZU Poradnik dla
ZDROWIE Zasady zdrowego stylu życia NA TALERZU Poradnik dla Ucznia Rodzica Nauczyciela Zdrowie człowieka to fundament, na którym opiera się całe jego szczęście i wszystkie umiejętności. Benjamin Disraeli
Bardziej szczegółowoOCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA
Katedra i Zakład Promocji Zdrowia Wydział Nauk o Zdrowiu Collegium Medicum UMK OCENA STYLU ŻYCIA DLA POTRZEB DZIAŁAŃ Z ZAKRESU PROMOCJI ZDROWIA I. WYWIAD WIEK.. PŁEĆ WYKSZTAŁCENIE. MIEJSCE ZAMIESZKANIA
Bardziej szczegółowoW zdrowym ciele zdrowy duch
W zdrowym ciele zdrowy duch "Ruch może zastąpić niemal każdy lek, ale żaden lek nie zastąpi ruchu Wojciech Oczko-nadworny lekarz Stefana Batorego Można wyróżnić aktywność fizyczną podejmowaną: w czasie
Bardziej szczegółowoKamil Barański 1, Ewelina Szuba 2, Magdalena Olszanecka-Glinianowicz 3, Jerzy Chudek 1 STRESZCZENIE WPROWADZENIE
Czynniki socjodemograficzne wpływające na poziom wiedzy dotyczącej dróg szerzenia się zakażenia w kontaktach niezwiązanych z procedurami medycznymi wśród pacjentów z WZW typu C Kamil Barański 1, Ewelina
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 318 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MIROSŁAW
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 300 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 300 SECTIO D 2003 Zakład Antropologii Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Department of Anthropology Academy
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 152 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 152 SECTIO D 2004 * Samodzielna Pracownia Umiejętności Położniczych Wydział Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Akademii
Bardziej szczegółowoPRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW
PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE NASTOLATKÓW Młody organizm, aby mógł prawidłowo się rozwijać potrzebuje wielu różnorodnych składników odżywczych, które powinny być nieodłączną częścią diety każdego dojrzewającego
Bardziej szczegółowoAgnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLI, 2008, 4, str. 987 991 Agnieszka Stawarska, Andrzej Tokarz, Magdalena Kolczewska WARTOŚĆ ENERGETYCZNA ORAZ ZAWARTOŚĆ SKŁADNIKÓW PODSTAWOWYCH W DIETACH LUDZI STARSZYCH ZRZESZONYCH
Bardziej szczegółowoAnaliza wyników badań
Analiza wyników badań WSTĘP Aktywność fizyczna należy do jednej z podstawowych potrzeb człowieka w każdym okresie życia. Szczególnie istotna jest w trakcie rozwoju dziecka, ponieważ jest jednym z niezbędnych
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 96 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowoPREFERENCJE ŻYWIENIOWE STUDENTÓW KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO
PREFERENCJE ŻYWIENIOWE STUDENTÓW KIERUNKU PIELĘGNIARSTWO Food preferences of nursing faculty students MONIKA SANDER GRABOWSKA 1, BEATA PRZYSTAŚ 1, ELŻBIETA SZUDY 1, BEATA HAOR 2 1Studenckie Koło Naukowe
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 9
Szkoła Podstawowa nr 9 im. Jana Pawła II w Ostrowie Wielkopolskim w drodze do uzyskania statusu SZKOŁY PROMUJĄCEJ ZDROWIE ZDROWIE to stan pełnego, dobrego samopoczucia fizycznego, psychicznego i społecznego,
Bardziej szczegółowotel. (87) 610 27 47 e-mail: ppp_elk@o2.pl www.ppp.elk.edu.pl
tel. (87) 610 27 47 e-mail: ppp_elk@o2.pl www.ppp.elk.edu.pl ZDROWIE jest jedną z najważniejszych wartości w Życiu człowieka. TROSKA O NIE to najlepsza inwestycja na jaką możemy i powinniśmy sobie pozwolić.
Bardziej szczegółowokształtującym zdrowe nawyki żywieniowe dzieci Wyniki oceny programu
Program Owoce w szkole skutecznym narzędziem kształtującym zdrowe nawyki żywieniowe dzieci Wyniki oceny programu Warszawa, 2012 OCENA SKUTECZNOŚCI PROGRAMU I. Podstawa prawna Przeprowadzanie regularnej
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 277 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 277 SECTIO D 2003 Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego z Pracownią Pielęgniarstwa Onkologicznego Wydziału Pielęgniarstwa
Bardziej szczegółowoJoanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia
Joanna Rodziewicz-Gruhn Charakterystyka wysokości i proporcji wagowo-wzrostowych kobiet między 20 a 75 rokiem życia Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 7, 89-93 2007
Bardziej szczegółowoMateriał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie:
Materiał pomocniczy dla nauczycieli kształcących w zawodzie: DIETETYK przygotowany w ramach projektu Praktyczne kształcenie nauczycieli zawodów branży hotelarsko-turystycznej Priorytet III. Wysoka jakość
Bardziej szczegółowoDuŜo wiem, zdrowo jem
DuŜo wiem, zdrowo jem Projekt edukacyjny: Pogadanki do dzieci w przedszkolach, szkołach podstawowych i gimnazjach oraz prezentacje do ich rodziców Cel projektu: Podniesienie świadomości na temat odżywiania
Bardziej szczegółowoProgram Owoce w szkole i jego ocena
Program Owoce w szkole i jego ocena Warszawa, marzec 2012 Od roku szkolnego 2009/2010 Agencja Rynku Rolnego administruje programem Wspólnej Polityki Rolnej Owoce w szkole Obecnie trwa trzeci rok szkolny
Bardziej szczegółowoZWYCZAJE ŻYWIENIOWE STUDENTEK UMB W ZALEŻNOŚCI OD SYTUACJI EKONOMICZNO-SPOŁECZNEJ
ROCZN. PZH 2011, 62, Nr 1, 59-63 ZWYCZAJE ŻYWIENIOWE STUDENTEK UMB W ZALEŻNOŚCI OD SYTUACJI EKONOMICZNO-SPOŁECZNEJ NUTRITIONAL HABITS OF FEMALE STUDENTS OF THE MEDICAL UNIVERSITY OF BIALYSTOK DEPENDING
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 317 SECTIO D 2005 Akademii Wychowania Fizycznego w Krakowie Academy of Physical Education, Krakow URSZULA MIĄZEK, MARIA
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 7 SECTIO D 5 1 Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pielęgniarstwa Higher State Vocational School
Bardziej szczegółowoCharakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Bardziej szczegółowoTalerz zdrowia skuteczne
Talerz zdrowia skuteczne narzędzie zdrowego odżywiania PSSE Chełm Kierownik Sekcji OZiPZ Alicja Bork PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Gwarancją właściwego rozwoju fizycznego, sprawności umysłu oraz dobrego zdrowia
Bardziej szczegółowoWiedza i zachowania zdrowotne mieszkańców Lubelszczyzny a zmienne demograficzno-społeczne.
Michał Nowakowski Zakład Socjologii Medycyny i Rodziny Instytut Socjologii Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej Luiza Nowakowska Samodzielna Pracownia Socjologii Medycyny Katedra Nauk Humanistycznych Wydziału
Bardziej szczegółowootyłości, jako choroby nie tylko groźnej samej w sobie, lecz sprzyjającej rozwojowi wielu innych schorzeń skracających życie współczesnemu
Informacja o Szwajcarsko-Polskim Programie Współpracy ( KIK/34) pt. Zapobieganie nadwadze i otyłości oraz chorobom przewlekłym poprzez edukację społeczeństwa w zakresie żywienia i aktywności fizycznej
Bardziej szczegółowoChoroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych
Choroby somatyczne, izolacja społeczna, utrata partnera czy nadużywanie leków to główne przyczyny częstego występowania depresji u osób starszych 23 lutego, przypada obchodzony po raz szósty, ogólnopolski
Bardziej szczegółowoOCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 718 722 Ewa Stefańska, Lucyna Ostrowska, Danuta Czapska, Jan Karczewski OCENA SPOSOBU ŻYWIENIA KOBIET O ZRÓŻNICOWANYM STOPNIU ODŻYWIENIA Zakład Higieny i Epidemiologii
Bardziej szczegółowoOCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW PWSZ W NYSIE*
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLVIII, 2015, 3, str. 457 462 Marta Misiarz 1, Elżbieta Grochowska-Niedworok 1, Lechosław Dul 2, Joanna Wyka 1, Ewa Malczyk 1, Beata Całyniuk 1 OCENA WIEDZY ŻYWIENIOWEJ STUDENTÓW
Bardziej szczegółowoKatedra i Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu
Katedra i Zakład Fizjologii, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu KWESTIONARIUSZ ANKIETY SPOSÓB ŻYWIENIA I AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA OSÓB STOSUJĄCYCH KĄPIELE ZIMOWE Zwracamy się do Państwa
Bardziej szczegółowoOCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH NA TEMAT DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 2012, 3, str. 1055 1059 Aneta Kościołek 1, Magdalena Hartman 2, Katarzyna Spiołek 1, Justyna Kania 1, Katarzyna Pawłowska-Góral 1 OCENA STANU WIEDZY UCZNIÓW SZKÓŁ POLICEALNYCH
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LIX, SUPPL. XIV, 97 SECTIO D 2004 Wydział Nauk o Żywieniu Człowieka i Konsumpcji Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Faculty
Bardziej szczegółowo10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA
10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA 10 ZASAD ZDROWEGO ŻYWIENIA: 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. Należy spożywać produkty z różnych grup żywności (dbać o urozmaicenie posiłków) Kontroluj masę ciała (dbaj o zachowanie
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA CHORÓB SERCA I NACZYŃ
Realizator Projektu: Powiat Piotrkowski TWOJE SERCE TWOIM ŻYCIEM Program Zmniejszenia Nierówności w Zdrowiu Mieszkańców Powiatu Piotrkowskiego z Ryzykiem Wystąpienia Chorób Układu Krążenia PROFILAKTYKA
Bardziej szczegółowopotrafi wybrać produkty spożywcze odpowiednie na śniadanie, obiad, podwieczorek, czy kolację;
ZADANIE I Aktywny przedszkolak to zdrowy przedszkolak. Zdrowie to ruch i zdrowe nawyki żywieniowe. Oczekiwane efekty i umiejętności dzieci. 1. Orientuje się w zasadach zdrowego żywienia. dziecko wie jakie
Bardziej szczegółowoSZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE PROJEKT
Szkoła Podstawowa nr 1 im. Bohaterów Warszawy w Kamienicy SZKOŁA PROMUJĄCA ZDROWIE Plan działań Czas realizacji 2014 2017 PROJEKT W szkole, gdzie naturalnym procesem jest nauczanie i kształtowanie postaw,
Bardziej szczegółowoSTRES OKOŁOEMERYTALNY
dr n. hum. Filip Raciborski filip.raciborski@wum.edu.pl STRES OKOŁOEMERYTALNY WSTĘPNE WYNIKI PROJEKTU WPŁYW PRZEJŚCIA NA EMERYTURĘ NA ZDROWIE Teza I (pozytywny wpływ pracy): Późniejsze przejście na emeryturę
Bardziej szczegółowoZajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe
Wymagania podstawowe Wymagania ponadpodstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania podstawowe Zajęcia żywieniowe Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: wymienia zasady bezpieczeństwa obowiązujące podczas zajęć żywieniowych
Bardziej szczegółowoPropagowanie i utrwalanie zdrowego stylu życia w różnych aspektach u wszystkich przedszkolaków, uczniów i ich rodziców oraz nauczycieli.
Zdrowie na widelcu Program promocji zdrowia w Szkole Podstawowej im. Astrid Lindgren w Zastrużu na rok / ds. promocji zdrowia Anna Gwóźdź Zdrowie to nie tylko brak choroby, lecz stan dobrego samopoczucia
Bardziej szczegółowoABC zdrowia dziecka. OPRACOWAŁA : Grażyna Lewińska LOGO
ABC zdrowia dziecka OPRACOWAŁA : Grażyna Lewińska SZKOLNE ABC Rok szkolny to czas kiedy nasze dzieci spędzają w szkole po kilka godzin dziennie. Aby mogły one jak najlepiej przyswajać wiedzę zarówno w
Bardziej szczegółowoROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski
Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa
Bardziej szczegółowoUczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji ruchowej w 2012 r.
Materiał na konferencję prasową w dniu 29 maja 2013 r. GŁÓWNY URZĄD STATYSTYCZNY Departament Badań Społecznych i Warunków Życia Notatka informacyjna WYNIKI BADAŃ GUS Uczestnictwo Polaków w sporcie i rekreacji
Bardziej szczegółowoStrategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości
Strategie radzenia sobie ze stresem u osób z głuchotą prelingwalną, korzystających z implantu ślimakowego od okresu dorosłości Joanna Kobosko, Edyta Piłka, Agnieszka Pankowska, Henryk Skarżyński STRESZCZENIE
Bardziej szczegółowoMaria E. Pyzik, Joanna Rodziewicz-Gruhn Nawyki żywieniowe kobiet w różnych grupach wiekowych
Maria E. Pyzik, Joanna Rodziewicz-Gruhn Nawyki żywieniowe kobiet w różnych grupach wiekowych Prace Naukowe Akademii im. Jana Długosza w Częstochowie. Kultura Fizyczna 6, 185-191 2005 PRACE NAUKOWE Akademii
Bardziej szczegółowoOCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLIX, 2016, 3, str. 474 478 Grzegorz Galiński, Jolanta Czarnocińska, Katarzyna Zaborowicz OCENA JAKOŚCI DIETY STUDENTÓW W ZALEŻNOŚCI OD ICH PŁCI I WIEDZY ŻYWIENIOWEJ Katedra Higieny
Bardziej szczegółowoDobre życie, choć niezdrowe
Większość z nas uważa, że prowadzi zdrowy styl życia. Nawet jeśli pali papierosy i ma nadwagę wynika z badania Mapa polskiego serca, w którym udział wzięło 39 tys. osób. W kwestii swojego zdrowia Polacy
Bardziej szczegółowoZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY. Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r
ZALECENIA ŻYWIENIOWE DLA DZIECI I MŁODZIEŻY Gimnazjum nr 1 w Piastowie Lidia Kaczor, 2011r PRAWIDŁOWE ODŻYWIANIE - definicja Prawidłowe odżywianie to nie tylko dostarczenie organizmowi energii, ale także
Bardziej szczegółowo... Dzienniczek Badań. Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010
... Dzienniczek Badań Centrum Promocji Zdrowia i Edukacji Ekologicznej Warszawa Bemowo 2010 ... lekarz prowadzący imię nazwisko wiek adres MASA CIAŁ A Masę ciała można ocenić na podstawie wskaźnika BMI
Bardziej szczegółowoSTOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI
Wojciech Marcin Orzechowski STOSUNEK HEMODIALIZOWANYCH PACJENTÓW Z ZABURZENIAMI DEPRESYJNYMI DO LECZENIA TYCH ZABURZEŃ Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk o zdrowiu Promotor: prof. dr hab. n. med.,
Bardziej szczegółowopomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności 2% 1
Zdrowy styl życia Strona 1 1. Jaką najważniejszą rolę pełni odżywianie? pomaga w nawiązaniu i utrzymaniu więzi towarzyskich 2% 1 dostarcza niezbędnych składników odżywczyc 97% 62 przynosi wiele przyjemności
Bardziej szczegółowoGDZIE POLACY KUPUJĄ ŚWIEŻĄ ŻYWNOŚĆ? SKLEPY SPECJALISTYCZNE NADAL GÓRĄ Marzec 2013
GDZIE POLACY KUPUJĄ ŚWIEŻĄ ŻYWNOŚĆ? SKLEPY SPECJALISTYCZNE NADAL GÓRĄ Marzec 2013 POLACY NA ŚWIEŻĄ ŻYWNOŚĆ PRZEZNACZAJĄ 45% WSZYSTKICH WYDATKÓW NA ARTYKUŁY SPOŻYWCZE I ŚRODKI HIGIENY W przeciwieństwie
Bardziej szczegółowoAKTYWNA SZKOŁA AKTYWNY UCZEŃ WYDANIE SPECJALNE
Jak wiecie, w tym roku szkolnym nasza szkoła bierze udział w konkursie Aktywna szkoła aktywny uczeń. W tym specjalnym wydaniu gazety szkolnej przedstawiamy wyniki sondażu na temat Jak żyć i odżywiać się
Bardziej szczegółowoTRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania. Warszawa, Grudzień 2017
TRYB ŻYCIA I PRZYJMOWANE SUPLEMENTY DIETY raport z badania Warszawa, Grudzień 2017 O badaniu Grupa docelowa Próba Realizacja Metodologia All 20+ użytkownicy Internetu N=220 Grudzień 2017 CAWI (online)
Bardziej szczegółowoIs there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Bardziej szczegółowoGraj na zdrowie! ale i ciekawe!
Graj na zdrowie! Zastanawiasz się jak zachęcić swoje dziecko do prawidłowej diety i aktywności fizycznej? Poznaj nową aplikację Zdrowice, dzięki której jedzenie warzyw i owoców, picie wody czy aktywność
Bardziej szczegółowoAkademia Zdrowego Przedszkolaka Publiczne Przedszkole w Szerzynach sprawozdanie.
Akademia Zdrowego Przedszkolaka Publiczne Przedszkole w Szerzynach sprawozdanie. Grupa dzieci starszych Wiewiórki z Publicznego Przedszkola w Szerzynach na przełomie grudnia i lutego wzięła udział w II
Bardziej szczegółowoSzkoła Podstawowa nr 3 Rogoźno, 12 stycznia 2015 r. im. Powstańców Wielkopolskich 64 610 Rogoźno Wlkp. ul. Seminarialna 16 Jury Konkursu
Szkoła Podstawowa nr 3 Rogoźno, 12 stycznia 2015 r. im. Powstańców Wielkopolskich 64 610 Rogoźno Wlkp. ul. Seminarialna 16 Jury Konkursu Aktywna Szkoła Aktywny Uczeń Al. Jerozolimskie 151, lokal 2222 02-326
Bardziej szczegółowoURZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU
URZĄD STATYSTYCZNY W BIAŁYMSTOKU Opracowania sygnalne Białystok, marzec 2013 r. Kontakt: e-mail: SekretariatUSBST@stat.gov.pl tel. 85 749 77 00, fax 85 749 77 79 Internet: www.stat.gov.pl/urzedy/bialystok
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYCZNY GMINNEGO PRZEDSZKOLA NR 1 W CHEŁMIE ŚLĄSKIM ZAGADNIENIE PROGRAMU: BEZPIECZNE ZACHOWANIA W DOMU
PROGRAM PROFILAKTYCZNY GMINNEGO PRZEDSZKOLA NR 1 W CHEŁMIE ŚLĄSKIM ZAGADNIENIE PROGRAMU: BEZPIECZNE ZACHOWANIA W DOMU Środowisko domowe to miejsce, w którym również istnieje wiele zagrożeń dla bezpieczeństwa
Bardziej szczegółowoOCENA STANU ZDROWIA I ODŻYWIENIA OSÓB W WIEKU POWYŻEJ 75 LAT W POPULACJI POLSKIEJ BADANIE WOBASZ-SENIOR
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLV, 0, 3, str. 4 8 Anna Waśkiewicz, Elżbieta Sygnowska, Grażyna Broda OCENA STANU ZDROWIA I ODŻYWIENIA OSÓB W WIEKU POWYŻEJ 75 LAT W POPULACJI POLSKIEJ BADANIE WOBASZ-SENIOR Zakład
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 412 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 412 SECTIO D 2005 Zakład Pielęgniarstwa Internistycznego z Pracownią Pielęgniarstwa Onkologicznego WPiNoZ Akademii Medycznej
Bardziej szczegółowoOcena programu Owoce i warzywa w szkole, czyli jak skutecznie kształtować nawyki żywieniowe dzieci
Ocena programu Owoce i warzywa w szkole, czyli jak skutecznie kształtować nawyki żywieniowe dzieci - Wyniki pięcioletniej oceny programu w latach szkolnych 2011/2012 2015/2016 - Program Owoce i warzywa
Bardziej szczegółowoŻywienie człowieka. Nauk o Zdrowiu. Kierunek studiów Poziom kształcenia Forma studiów. Zdrowie Publiczne Studia II stopnia Stacjonarne
Sylabus Przedmiotu: ŻYWIENIE CZŁOWIEKA Nazwa przedmiotu Nazwa jednostki prowadzącej przedmiot Żywienie człowieka Wydział Medyczny UR, Instytut Pielęgniarstwa i Nauk o Zdrowiu Kod przedmiotu Studia Kierunek
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 59 SECTIO D 2005
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LX, SUPPL. XVI, 59 SECTIO D 2005 Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Zakładzie Epidemiologii AM w Lublinie Students Scientific Association
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 232 SECTIO D 2003
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 232 SECTIO D 2003 *Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Białej Podlaskiej Instytut Pedagogiki i Pielęgniarstwa 21-500
Bardziej szczegółowoSzkoła Promująca Zdrowie koncepcja i strategia
Szkoła Podstawowa nr 2 w Gostyniu od września 2010 roku realizuje projekt Szkoły Promującej Zdrowie. 14 listopada 2012 roku otrzymała certyfikat Wielkopolskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie. Szkoła Promująca
Bardziej szczegółowoDOBRA STAROŚĆ DŁUGIE ŻYCIE
DOBRA STAROŚĆ DŁUGIE ŻYCIE Jak dobrze się zestarzeć i pozostać sprawnym przez długie lata? dr n. med. Agnieszka Jabłeka DOBRA STAROŚĆ, DŁUGIE ŻYCIE DOBRA WIADOMOŚĆ Starość nie jest chorobą Ludzie nie umierają
Bardziej szczegółowoi form pracy (pokaz, praktyczne działanie, komunikacja alternatywna, metody audiowizualne, metody aktywizujące).
Ewaluacja programu ŻYJMY ZDROWO dla wychowanków Ośrodka Rehabilitacyjno Edukacyjno Wychowawczego w Krośnie Planowanie i organizowanie sytuacji sprzyjających zdobywaniu wiedzy, wytwarzaniu odpowiednich
Bardziej szczegółowo"Program pilotażowy - Dieta Mamy".
"Program pilotażowy - Dieta Mamy". Dnia 1.10.2019 r Szpital Powiatowy im.t.malińskiego w Śremie podjął współpracę z programem pilotażowym Standard szpitalnego żywienia kobiet w ciąży i w okresie poporodowym-dieta
Bardziej szczegółowoJerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski 2, Jan Pilch 2, Brunon Zemła 3, Włodzimierz Dziubdziela 4, Wirginia Likus 5, Grzegorz Bajor 5 STRESZCZENIE
Czynniki ryzyka związane ze stylem i jakością życia a częstość zachorowań na nowotwory złośliwe górnych dróg oddechowych w mikroregionie Mysłowice, Imielin i Chełm Śląski Jerzy Stockfisch 1, Jarosław Markowski
Bardziej szczegółowoZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE
ZASADY PRAWIDŁOWEGO ŻYWIENIA W OKRESIE SZKOLNYM Opracowała: Iwona Konowalska Prawidłowe żywienie powinno stanowić bardzo istotny element promocji zdrowia. Tworząc szkolne programy prozdrowotne należy koncentrować
Bardziej szczegółowoOCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM
OCENA SPOŻYCIA WITAMIN ORAZ WSKAŹNIK DIETY ŚRÓDZIEMNOMORSKIEJ W DIETACH OSÓB ZE STWARDNIENIEM ROZSIANYM Elżbieta Karpińska*, Katarzyna Socha, Maria H. Borawska Zakład Bromatologii Uniwersytetu Medycznego
Bardziej szczegółowoSport i odżywianie. sport. odżywianie
Sport i odżywianie sport forma aktywności człowieka, mająca na celu doskonalenie jego sił psychofizycznych, indywidualnie lub zbiorowo, według reguł umownych. odżywianie proces życiowy polegający na pozyskiwaniu
Bardziej szczegółowoBADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ
BADANIE BIOFIZYCZNE WYDOLNOŚCI UKŁADU KRĄŻENIA MŁODZIEŻY LICEALNEJ Katarzyna Gliniewicz, VI Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie Opiekunowie: mgr Piotr Chmiel, dr Aneta Mika Plan prezentacji Biofizyka
Bardziej szczegółowoZróżnicowanie umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia w Polsce w 2007 roku.
Zróżnicowanie umieralności spowodowanej chorobami układu krążenia w Polsce w 2007 roku. Objaśnienia. Materiałem badawczym były informacje zawarte w kartach zgonów, które przeniesione zostały na komputerowy
Bardziej szczegółowo... data* DANE OSOBOWE. ... Telefon: * ... Imię i nazwisko: * ... Płeć: * ... Preferowane godziny kontaktu telefonicznego:
DANE OSOBOWE........................ data*.................................................. Imię i nazwisko: *............................................... Telefon: *..................................................
Bardziej szczegółowoOCENA ZNAJOMOŚCI ZASAD PROFILAKTYKI MIAŻDŻYCY WŚRÓD MIESZKAŃCÓW LUBELSZCZYZNY
ROCZN. PZH 2009, 60, Nr 1, 79-83 OCENA ZNAJOMOŚCI ZASAD PROFILAKTYKI MIAŻDŻYCY WŚRÓD MIESZKAŃCÓW LUBELSZCZYZNY EVALUATION OF THE KNOWLEDGE OF ATHEROSCLEROSIS PREVENTION AMONG THE INHABITANTS OF THE LUBLIN
Bardziej szczegółowoOcena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli
Uniwersytet Medyczny w Lublinie lek. dent. Adriana Kleinert Ocena zachowań prozdrowotnych w zakresie higieny jamy ustnej obywateli polskich przebywających za granicą Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Bardziej szczegółowoAktywność fizyczna Polaków w wieku lat - kluby fitness i sportowe, siłownie, zorganizowane zajęcia fizyczne
Aktywność fizyczna Polaków w wieku 20-65 lat - kluby fitness i sportowe, siłownie, zorganizowane zajęcia fizyczne wyniki badania sondażowego Katowice, sierpień 2017 r. WSTĘP Metodologia badawcza: badanie
Bardziej szczegółowoZMIANY ODŻYWIANIA SIĘ KOBIET W CZASIE CIĄŻY
Agnieszka Palka, Kamil Rzeźnikowski Akademia Morska w Gdyni ZMIANY ODŻYWIANIA SIĘ KOBIET W CZASIE CIĄŻY Dieta kobiety ciężarnej jest istotnym czynnikiem wpływającym na zdrowie zarówno matki, jak i dziecka.
Bardziej szczegółowoOCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH STUDENTÓW UCZELNI MEDYCZNEJ W LATACH 2003/2004 I 2008/2009
BROMAT. CHEM. TOKSYKOL. XLII, 2009, 3, str. 723 727 Danuta Czapska, Lucyna Ostrowska, Ewa Stefańska, Jan Karczewski OCENA ZAWARTOŚCI WYBRANYCH SKŁADNIKÓW MINERALNYCH W CAŁODZIENNYCH RACJACH POKARMOWYCH
Bardziej szczegółowoDyskryminacja ze względu na wiek w ochronie zdrowia w opinii seniorów
Sylwia Kropińska Katarzyna Wieczorowska-Tobis Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu Dyskryminacja ze względu na wiek w ochronie zdrowia w opinii seniorów Streszczenie: Problemowi dyskryminacji
Bardziej szczegółowoZnaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży. Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka
Znaczenie pierwszego śniadania, czyli zdrowe odżywianie dzieci i młodzieży Na podstawie materiałów ORE- Anna Pisowacka JAK PRAWIDŁOWO SIĘ ODŻYWIAĆ? Zalecenia żywieniowe 6 + 1 U według S. Bergera Urozmaicenie
Bardziej szczegółowoSilver Generation Jutro jest dziś, czyli senior shopper
Silver Generation Jutro jest dziś, czyli senior shopper Oferta zakupu raportu GfK 2017 1 Wstęp Nowość! Od dłuższego czasu seniorzy stanowią rosnącą grupę w populacji Polaków. Według danych Głównego Urzędu
Bardziej szczegółowoZachowania żywieniowe i aktywność fizyczna młodzieży w świetle badań HBSC. (Health Behaviour in School-aged Children)
Zachowania żywieniowe i aktywność fizyczna młodzieży w świetle badań HBSC (Health Behaviour in School-aged Children) Cyklicznie powtarzane międzynarodowe badania ankietowe nad zachowaniami zdrowotnymi
Bardziej szczegółowoS YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne. Żywienie dzieci i młodzieży Cykl:2015/2018 r.a. 2017/2018. Rok 3, semestr II
S YL AB US MODUŁ U ( PRZEDMIOTU) I nforma cje ogólne Żywienie dzieci i młodzieży Cykl:2015/2018 r.a. 2017/2018 Rodzaj modułu/przedmiotu Wydział PUM Kierunek studiów Specjalność Poziom studiów Forma studiów
Bardziej szczegółowoCo to jest dietetyka?
Co to jest dietetyka? Dietetyka to nauka, która bada jak to, co spożywamy wpływa na nasze zdrowie i wydajność organizmu. Bada pewne składniki pożywienia, które mogą wpływać na nasze zdrowie. Na przykład
Bardziej szczegółowoMarcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz
Marcin Skrok, Alicja Nowicka, Tomasz Miklusz Realizacja zajęć z zakresu pierwszej pomocy podczas kursów prawa jazdy, wśród osób egzaminowanych w Wojewódzkim Ośrodku Ruchu Drogowego w Bydgoszczy Przegląd
Bardziej szczegółowoDokumentacja zdjęciowa z projektu gimnazjalnego skierowanego do rodziców i młodzieży.
Dokumentacja zdjęciowa z projektu gimnazjalnego skierowanego do rodziców i młodzieży. Czy wiesz, co jesz? Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 5, Gimnazjum nr 14 W Bytomiu JUŻ WKRÓTCE! Opiekun projektu:
Bardziej szczegółowoWybrane uwarunkowania demograficzne korzystania z usług gastronomicznych (na przykładzie aglomeracji warszawskiej)
Edyta Kwiatkowska Zakład Ekonomiki i Finansów Instytut Turystyki i Rekreacji, Akademia Wychowania Fizycznego w Warszawie Wybrane uwarunkowania demograficzne korzystania z usług gastronomicznych (na przykładzie
Bardziej szczegółowoKatarzyna Szczerbińska, Beata Piórecka, Marta Malinowska-Cieślik
Zdrowie Publiczne i Zarządzanie, vol. 1/2011, pp. 60-75 Kraków 2012 Published online March 28, 2012 DOI 10.4467/20842627OZ.11.004.0341 FAZY GOTOWOŚCI DO ZMIANY ZACHOWAŃ I ICH UWARUNKOWANIA A ZACHOWANIA
Bardziej szczegółowoDr hab. n med. Tomasz Zatooski. Analiza wyników badań
Dr hab. n med. Tomasz Zatooski Analiza wyników badań MATERIAŁ I METODY BADAWCZE Badanie ankietowe przeprowadzono na grupie 3092 (3345/10000) uczniów z 34 szkół podstawowych i gimnazjalnych na terenie Wrocławia
Bardziej szczegółowoRaport z ewaluacji wewnętrznej Szkoły Podstawowej nr 9 im M. Kopernika w Tarnowskich Górach rok szkolny 2013/2014
Działania szkoły na rzecz bezpieczeństwa i zdrowia uczniów oraz kształtowania ich postaw prozdrowotnych. Raport z ewaluacji wewnętrznej Szkoły Podstawowej nr 9 im M. Kopernika w Tarnowskich Górach rok
Bardziej szczegółowoPlan działań w Szkole Promującej Zdrowie rok II
Plan działań w Szkole Promującej Zdrowie rok II TERMIN REALIZACJI PROGRAMU: Rok szkolny 2017/2018 MIEJSCE REALIZACJI: Publiczna Szkoła Podstawowa im. Powstańców Śląskich z oddziałami wygaszanego gimnazjum
Bardziej szczegółowoZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH
S ł u p s k i e P r a c e B i o l o g i c z n e 1 2005 Władimir Bożiłow 1, Małgorzata Roślak 2, Henryk Stolarczyk 2 1 Akademia Medyczna, Bydgoszcz 2 Uniwersytet Łódzki, Łódź ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ
Bardziej szczegółowoSposób odżywiania Japończyków na podstawie badań ankietowych
PRACA ORYGINALNA Sposób odżywiania Japończyków na podstawie badań ankietowych STRESZCZENIE WSTĘP Celem pracy jest ocena sposobu odżywiania Japończyków, z uwzględnieniem podziału na 6 grup produktów spożywczych.
Bardziej szczegółowoInterwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie
Interwencje żywieniowe u dzieci otyłych aktualne spojrzenie H. Dyląg, 1 H. Weker 1, M. Barańska 2 1 Zakład Żywienia 2 Zakład Wczesnej Interwencji Psychologicznej karmienie na żądanie 7-5 posiłków 3 posiłki
Bardziej szczegółowo