Temat zajęć. Zasłona przeciwsłoneczna dla niedźwiedzia polarnego. przedszkole, I i II klasa szkoły podstawowej (5-8 lat)

Transkrypt

1 Temat zajęć Zasłona przeciwsłoneczna dla polarnego Klasa: przedszkole, I i II klasa szkoły podstawowej (5-8 lat) Związek z programem nauczania: przyroda i Ŝycie człowieka, zmiany klimatu, oszczędzanie energii Czas trwania: 2 h (wprowadzając niewielkie modyfikacje, nauczyciele mogą stosować poszczególne sekwencje w godzinach szkolnych) Słowa kluczowe: zmiana klimatu, róŝnorodność biologiczna, energia odnawialna, uŝytkowanie i dostarczanie energii, wpływ człowieka, topnienie lądolodów, niedźwiedzie polarne, regiony polarne, zdobywanie poŝywienia, presja polowania. Treści i tło teoretyczne: Niedźwiedzie polarna spędzają zimę na zbitym lodzie. Polują wtedy na róŝne gatunki fok, mniejsze wieloryby, ryby. Tylko w lecie, kiedy lód się topi, zostają na suchym lądzie. Muszą wówczas przetrwać długie okresy głodu. Jeśli na Arktyce zabraknie lodu, niedźwiedzie polarne stracą fundamentalną podstawę do Ŝycia. Topienie lodu wiosną skraca okres polowania tak, Ŝe niedźwiedzie polarne muszą pościć przez dłuŝszy czas. Chore osobniki oraz młode niedźwiadki mają małe szanse na przeŝycie tego trudnego okresu. Propozycja zajęć Zasłona przeciwsłoneczna dla polarnego pokazuje to zjawisko w sposób zrozumiały dla dzieci. Lód nie zamarza tak jak powinien. śycie na biegunie północnym staje się bardzo trudne, więc niedźwiedź polarny wybiera się w długą podróŝ do dzieci. Ma nadzieję, Ŝe uzyska od nich pomoc.

2 W trakcie zajęć dzieci dowiadują się wielu ekscytujących szczegółów o Ŝyciu małego niedźwiadka. Wykorzystuje się tutaj gry i historyjki. Uczestnicy stają się opiekunami zwierząt i klimatu. Cele edukacyjne: Dzieci poznają Ŝycie niedźwiedzi polarnych oraz cechy klimatu regionów bieguna północnego. Dzieci odkryją związek pomiędzy działalnością człowieka a ocieplaniem się klimatu. Dzieci zrozumieją wpływ zmian klimatu na bioróŝnorodność. Dzieci rozwiną pomysły i idee dotyczące swoich własnych działań: Ja sam mogę coś zmienić lub wywołać. Atmosfera nauczania: Dzieci wyglądają i zachowują się jak niedźwiedzie polarne. Prowadzący, którzy posiadają identyfikatory i słuŝbowe ubrania pomagają uczestnikom zorientować się w przebiegu zajęć. Działania w pomieszczeniach zamkniętych oraz na otwartym terenie. Środki dydaktyczne: Pacynka - niedźwiadek (np. Taśma krepowa, marker Pytania do gry prawda-fałsz Hula-hoop Czarno-szary koc Kawałki kry (zrobione z kartonu lub cienkiego drewna) Karty Dawniej i dziś Plakat z elektrownią, węglem, (jeśli to moŝliwe) Kostiumy niedźwiedzi polarnych (jeśli to moŝliwe) Kostki lodu Maszyna do topienia lodu Zasłona przeciwsłoneczna (parasol) Urządzenia elektryczne: np. suszarka, czajnik, lampa, radio, wentylator

3 Ordery Ratownik polarnego Przygotowanie: Ukrycie polarnego Zrobienie kostek lodu i przygotowanie maszyny do ich topienia Plakat elektrowni/ węgla Ukrycie kart Dziś Przygotowanie kostiumów polarnego Przygotowanie Hula hoop i kry Plan zajęć: PoniŜsza tabela opisuje plan programu dla grupy 15 dzieci. Przygotowanie materiałów nie powinno stanowić problemu, dlatego w przypadku większej grupy proponujemy przeprowadzenie zajęć równolegle (w innym pomieszczeniu i z innym prowadzącym). Czas grupa 1 (8-15 dzieci) grupa 2 (8-15 dzieci) trwania 20 Powitanie i instrukcje Powitanie i instrukcje 10 Poszukiwanie polarnego Poszukiwanie polarnego 15 Gra Polowanie na foki lub Jak bardzo stopił się lód? Gra Polowanie na foki lub Jak bardzo stopił się lód? 10 Sposoby postrzegania problemu: historia polarnego Sposoby postrzegania problemu: historia polarnego 10 Gra: topnienie kry Gra: topnienie kry 20 Dyskusja z niedźwiedziem polarnym, porównanie śycie dawniej i dziś Dyskusja z niedźwiedziem polarnym, porównanie śycie dawniej i dziś 20 Temat: konsumpcja energii i elektryczności, plakat: elektrownia Temat: konsumpcja energii i elektryczności, plakat: elektrownia 10 Gra : Pomagamy niedźwiedziowi. Gra : Pomagamy niedźwiedziowi. 5 Niedźwiedź polarny dziękuje i Ŝegna się Niedźwiedź polarny dziękuje i Ŝegna się

4 Przebieg zajęć: Czas Treść trwania 5 Powitanie. Dzieci otrzymują identyfikatory (najłatwiejszy sposób na taśmie krepowej) Dyskusja na temat Czy znasz niedźwiedzie polarne, gdzie one mieszkają, czego potrzebują do Ŝycia? (załącznik nr 1) Środki dydaktyczne taśma krepowa, marker 15 Gra: Niedźwiedź polarny i foki: (załącznik nr 2) Prowadzący rysuje linię na podłodze i dzieli dzieci na dwie grupy. Dzieci stoją naprzeciwko siebie. W jednej grupie znajdują się niedźwiedzie polarne, w drugiej foki. Kiedy prowadzący wypowiada zdanie zgodne z prawdą, niedźwiedzie polarne polują na foki. Kiedy zdanie, które mówi jest nieprawdziwe, sytuacja się odwraca i to foki polują na niedźwiedzie. Po kaŝdej rundzie złapane foki i niedźwiedzie są liczone. Polowanie trwa tak długo, aŝ prowadzący je przerwie. zdania przeczytania do 10 Poszukiwania polarnego: Prowadzący prosi dzieci, aby razem z nim poszukiwały jednego zwierzęcia, którego gatunek staje się coraz rzadszy. Po chwili znajdują polarnego, ukrytego pod zasłoną przeciwsłoneczną. 15 PoniewaŜ mały niedźwiadek czekał na dzieci bardzo długo, jest bardzo głodny. Musi więc coś zjeść, zanim powie dlaczego się tu znalazł! Gra: Polowanie w przerębli (w pomieszczeniu): Jedno dziecko odgrywa rolę polarnego (kostium), wszystkie inne dzieci są fokami. Foki leŝą na podłodze w odległości 10m od. Muszą dostać się do przerębli (Hula-hoop), aby ocaleć i nie zostać zjedzone przez (dotknięte ręką). Mogą jedynie czołgać się po podłodze ze skrzyŝowanymi rękoma. Wystarczy dotknąć przerębli jedną ręką. Niedźwiedź polarny musi polować na trzech łapach, trzymając jedną łapą nosa. (dodatkowa informacja: niedźwiedź jest dobrze zaadaptowany do otoczenia, poniewaŝ ma jasne futro. Z powodu tego kamuflaŝu, trudno zwierzętom przebywającym w wodzie dostrzec, Ŝe niedźwiedź chce na nie zapolować. Aby ukryć jedyny szczegół, który moŝe zdradzić obecność czarny nos musi on zasłaniać go swoją jasną łapą). Foki, które zostały zjedzone przez będą odgrywały w następnej rundzie rolę. Lub alternatywnie: Jak bardzo stopił się lód? (na zewnątrz pomieszczenia): Prowadzący rysuje linię mety. Za linią znajduje się przerębel. Jedno dziecko odgrywa rolę. pacynka polarnego, zasłona przeciwsłoneczna hula-hoop kostiumy polarnego

5 Pozostałe dzieci to foki. Foki biegają za niedźwiedziem pytając go jak bardzo stopił się lód? Niedźwiedź odpowiada bardzo, tak bardzo, Ŝe nie mogę was dosięgnąć Gra jest powtarzana, foki biegają za niedźwiedziem zadając pytanie, tak długo aŝ krzyknie: tak słabo, Ŝe mogę was zjeść! Wtedy próbuje złapać foki, a one próbują uciec poza linię (przerębel). Złapana foka staje się niedźwiedziem w kolejnej rundzie. 10 Niedźwiadek wyjaśnia swój problem (prowadzący posługuje się pacynką niedźwiadka). Niedźwiadek opowiada, dlaczego zawsze ma ze sobą zasłonę przeciwsłoneczną. Od kilku lat lód na biegunie północnym topi się coraz intensywniej i kaŝdego roku coraz wcześniej. Dlatego próbuję się chronić przed słońcem zasłoną. Jednak nie za bardzo to pomaga. Niedźwiedzie mają mniej czasu na polowania i nie mogą uzyskać odpowiedniej grubości warstwy chroniącego tłuszczu. Musimy pogrubić tę warstwę zanim przyjdzie lato. Wtedy jest bardzo mało poŝywienia. W dawniejszych czasach mi rodzice i dziadkowie byli o wiele grubsi (aby lepiej zrozumieć zasadę topnienia lodu dzieci grają w grę Topnienie kry - załącznik nr 3). 10 Gra: Topnienie kry Wszystkie dzieci przebrane są za niedźwiedzie polarne, (jeśli to moŝliwe) i stoją wśród kawałków kry. Niedźwiedź wyjaśnia, ze znajdują się na zbitym lodzie połączonych kawałkach lodu. Ten lód, mówi niedźwiadek, staje się coraz cieńszy. Od 20 lat, w związku ze zmianą klimatu, robi się coraz cieplej. Niedźwiadek grę: jest 1987 rok lód jest twardy i nie topi się (wszystkie kry leŝą). Następnie opowiada o tym jak płynie czas, jednocześnie zbiera z podłogi kilka kawałków lodu. Dzieci muszą stanąć bliŝej siebie i trzymać się razem, aby nikt nie wpadł do wody. Dzieci odkrywają trudności z jakimi musi borykać się nasz niedźwiadek. kry (zrobione z kartonu lub cienkiego drewna), kostiumy 20 Prowadzący i dzieci razem myślą nad przyczynami topnienia lodu. Niedźwiadek: Ja Ŝyję tak samo jak Ŝyli moi rodzice i dziadkowie. Co moŝe być, więc powodem szybkiego topnienia lodu? MoŜe to wy, którzy Ŝyjecie inaczej, niŝ Ŝyli wasi dziadkowie? Gra: Dawniej i dziś (załącznik nr 4) Karty zostały wcześniej ukryte w pomieszczeniu. Karty Dawniej leŝą odkryte na podłodze. Jedna karta Dawniej zostaje podniesiona i naleŝy odnaleźć pasującą kartę Dziś. Następnie szukamy kolejnych par. Po dobraniu wszystkich par kart zostają one przedstawione i wyjaśnione. Następnie dzieci próbują wymyślić więcej przykładów Dawniej i karty i dziś Dawniej

6 dziś (lodówka piwnica, motor - rower, telewizor ksiąŝka, komputer zabawa). 20 Dzieci odkrywają, Ŝe uŝytkują więcej energii niŝ ich dziadkowie i pradziadkowie. Ale jak energia jest wytwarzana? Z pomocą plakatu elektrowni (załącznik nr 5) dzieci uczą się, Ŝe większa cześć energii jest wytwarzana przez spalanie węgla. WiąŜe się to z uwalnianiem szkodliwego dla klimatu CO 2 (waŝne: plakat przedstawiający dym z elektrowni). Pomysły na grę ilustrującą problem: czarno-szary koc przykrywa ciasno dzieci siedzące na podłodze. Koc symbolizuje emisję CO 2. Temperatura pod kocem wzrasta bardzo szybko! Niedźwiadek jest zaskoczony. Czy nie ma rozwiązania? Dzieci muszą się dowiedzieć, które urządzenia pobierają więcej, a które mniej energii. Eksperymentują z miernikami energii i próbują określić wielkość pobieranej energii. Czas trwania tego ćwiczenia jest wyznaczony przez maszynkę do topienia lodu ( zdjęcie, załącznik nr 6). W momencie stopienia lodu czas eksperymentu kończy się. 10 Dzieci nie mogą dopuścić do stopienia lodu na biegunie. Poprzez oszczędzanie energii muszą zatrzymać ten niekorzystny proces. Niedźwiadek i dzieci pracują nad wskazówkami dotyczącymi oszczędzania energii (załącznik nr 7). Niektóre przykłady: - zamykać okno podczas uŝywania ogrzewania, - zakręcać wodę podczas mycia zębów, - wyłączać światło, kiedy nikogo nie ma w pomieszczeniu. 5 Niedźwiadek dziękuje dzieciom za pomoc. W ramach wdzięczności dzieci zostają udekorowane orderem Ratownik Niedźwiedzia Polarnego (załącznik nr 8). Niedźwiadek Ŝegna się grą na poŝegnanie i odchodzi na biegun północny. Najszybsza na świecie gra poŝegnalna : Dzieci formują koło. Trzymają się za ręce (dłońmi wskazując koło). Następnie kaŝde dziecko kładzie swoją prawą rękę na lewej ręce sąsiada. Prowadzący zaczyna klaskać prawą ręką w prawą rękę sąsiadującego mówi do widzenia. Następne dziecko robi to samo. plakat elektrowni, węgiel, czarnoszary koc urządzenia elektryczne z otoczenia dzieci, 2-4 mierniki energii, 1 maszynka do topienia lodu. ordery Ratownik polarnego