Diagnozowanie układu napędowego

Transkrypt

1 Diagnozowanie układu napędowego data aktualizacji: analiza spalin (5) W poprzednich częściach artykułu przedstawiono wpływ czynników eksploatacyjnych na skład spalin, metodę badania toksyczności spalin, warunki techniczne i przebieg analizy spalin oraz wymagania prawne dotyczące analizatorów spalin. Natomiast w tej części opisano rodzaje, zasadę działania oraz przykładowe rozwiązania konstrukcyjne analizatorów spalin. Rodzaje i zasada działania analizatorów spalin Względy techniczne (utrzymanie silnika w stanie zdatności), ekonomiczne (zmniejszenie zużycia paliwa) i ekologiczne (ograniczenie emisji szkodliwych składników) decydują o konieczności badania stężenia składników spalin pojazdów samochodowych znajdujących się w fazie użytkowania. Przyrządami przeznaczonymi do badania gazów spalinowych są analizatory spalin, umożliwiające pomiar jednego, dwóch lub kilku gazów (CO, CO2, CH, O2 i NOx). Pierwsze analizatory spalin do celów diagnostycznych zastosowano w latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku. Były to tak zwane analizatory składu mieszanki wyposażone w galwanometr. Analizatory spalin działające na zasadzie zmiany przewodnictwa cieplnego gazów, mierzące stosunek mas powietrza do paliwa (AFR) i przybliżoną zawartość tlenku węgla w procentach, stanowiły kolejne rozwiązania. Ze względu na niewielką dokładność pomiaru stężenia CO przyrządy te mogą być stosowane jedynie do diagnozowania i regulacji gaźnikowego układu zasilania. Nie nadają się natomiast do diagnozowania wtryskowego układu zasilania z katalizatorem. Postęp techniczny w zakresie budowy analizatorów spalin jest bardzo duży. W najnowszych przyrządach do badania składu spalin wykorzystano zdobycze elektroniki, ponieważ bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące toksyczności spalin powodują konieczność szybkiego i dokładnego sprawdzania ich składu i stężenia.

2 Rys. 1. Schemat analizatora działającego wg zasady różnych zdolności pochłaniania promieniowania podczerwonego przez poszczególne składniki spalin: 1 promiennik podczerwieni, 2 tarcza wirująca, 3 komora porównawcza, 4 komora pomiarowa, 5 odbiornik promieniowania (detektor), 6 wzmacniacz, 7 wskaźnik, 8 kondensator, 9 silnik elektryczny, 10 pompa, 11 filtr. Obowiązująca od lat siedemdziesiątych ubiegłego wieku w krajach rozwiniętych sytuacja prawna ograniczająca emisję CO w spalinach spowodowała powstanie następnej serii analizatorów działających według zasady pochłaniania przez spaliny promieniowania podczerwonego. Przyrządy te pozwalają na szybkie i dokładne określenie stężenia w spalinach takich składników, jak: CO, CO2, CH. Najczęściej budowane były jako dwuskładnikowe umożliwiające pomiar stężenia CO i CO2 lub CO i CH. Zasadę działania tego typu analizatora przedstawiono na rys.1. Polega ona na wykorzystaniu właściwości pochłaniania przez gazy promieniowania podczerwonego o określonej długości fali. Promienniki (1) wysyłają dwie równoległe wiązki promieniowania podczerwonego, z których jedna przechodzi przez komorę porównawczą (3), a druga przez komorę pomiarową (4). Komora porównawcza jest wypełniona gazem wzorcowym (np. azot lub argon), którego pochłanianie jest równe zero. Natomiast przez komorę pomiarową przepuszcza się gazy spalinowe, pobierane w sposób ciągły z rury wydechowej pojazdu. Ich składniki pochłaniają częściowo promieniowanie, w związku z czym wiązka ta ma mniejsze natężenie niż przechodząca przez komorę porównawczą. Wiązki promieniowania trafiają do detektora (5) wypełnionego badanym gazem (np. CO, CH) i przedzielonego w połowie kondensatorem przeponowym (8). Różnice absorpcji promieniowania podczerwonego w komorach (3 i 4) sprawiają, że inny jest stopień nagrzania a więc i ciśnienie nad i pod przeponą. Spowoduje to ugięcie przepony oraz odpowiednią zmianę pojemności kondensatora, którą przetwarza się na zmianę napięcia prądu. Układ pomiarowy jest wyposażony we wzmacniacz (6) i wskaźnik (7) wyskalowany w procentach stężenia odpowiedniego składnika gazów spalinowych. Ponieważ zmiany pojemności nie są duże, w celu ułatwienia pomiaru stosuje się modulację o małej częstotliwości, wywołaną przez wirującą tarczę (2) z otworami, napędzaną silniczkiem (9). Rys. 2. Schemat działania czteroskładnikowego analizatora spalin: 1 promiennik podczerwieni, 2 komora pomiarowa, 3 filtry interferencyjne, 4 odbiorniki promieniowania (detektory), 5 wzmacniacz, 6 mikroprocesor, 7 wskaźnik, 8 czujnik tlenu (komora galwaniczna), 9 separator wody, 10 filtr, 11 pompa spalin, 12 zawór zwrotny. Znane są rozwiązania konstrukcyjne analizatorów spalin, które na podstawie zmierzonych zawartości CO i CO2 obliczają tak zwaną skorygowaną wartość (CO)k. Jeżeli występuje różnica między zmierzonym stężeniem tlenku węgla i obliczoną skorygowaną jego zawartością, to świadczy to o nieszczelności układu wydechowego silnika lub przewodu wlotowego analizatora. Ewentualną regulację gaźnika można wtedy przeprowadzić na podstawie skorygowanej wartości (CO)k. Zastosowanie analizatorów do mierzenia dwóch i trzech gazów, działających według zasady absorpcji promieniowania podczerwonego, jest jednak ograniczone do badania spalin silników gaźnikowych i z wtryskiem benzyny bez katalizatora lub z katalizatorem nieregulowanym pojedynczego działania. Najnowsze analizatory spalin mogą mierzyć cztery gazy, oprócz CO, CO2 i CH dodatkowo tlen O2. Jednocześnie są przystosowane do pomiaru prędkości obrotowej silnika i temperatury oleju silnikowego oraz obliczają współczynnik nadmiaru powietrza l lub AFR. Obecnie dostępne są także analizatory wieloskładnikowe, które dodatkowo mierzą stężenie tlenków azotu NOx, co pozwala na lepszą ocenę skuteczności działania katalizatora. Z powodu wysokiej ceny analizatory przystosowane do pomiaru stężenia NOx nie są jeszcze powszechnie stosowane na

3 stanowiskach diagnostycznych. Rys. 3. Analizator spalin ETT 8.55 firmy Bosch przykład pojedynczego urządzenia pomiarowego z wyświetlaczem, przyciskami sterującymi i drukarką wewnętrzną. Zasadę działania analizatora do pomiaru czterech gazów przedstawiono na rys. 2. Spaliny z układu wydechowego silnika, po oczyszczeniu z wody w separatorze (9) oraz z zanieczyszczeń przez filtr (10), są doprowadzane do komory pomiarowej (2). Objętości gazów CO, CO2 i CH są mierzone na zasadzie pochłaniania promieni podczerwonych. Promiennik (1) wysyła wiązkę światła podczerwonego, która przechodzi przez spaliny w komorze pomiarowej. Każdy z badanych gazów pochłania inne długości fali promieniowania podczerwonego. Specjalne filtry (3), umieszczone po stronie odbiorczej bloku pomiarowego, odfiltrowują określone długości fal i każda z nich jest mierzona oddzielnym detektorem (4) lub pojedynczym czujnikiem optycznym. Proporcjonalnie do koncentracji gazu dociera do detektora mniejsza lub większa dawka wysyłanego promieniowania podczerwonego o określonej długości fali. Intensywność odbieranego promieniowania jest miarą stężenia danego gazu. Tabela 1. Maksymalne dopuszczalne wartości błędów pomiarowych dla analizatorów spalin klasy 0 i klasy 1 (według wymagań OIML) Stężenie tlenu w spalinach mierzy się z wykorzystaniem elektroniki. Do tego celu stosuje się galwaniczną komorę pomiarową (8), w której przebiegają procesy chemiczne. W wyniku reakcji chemicznych powstaje sygnał elektryczny proporcjonalny do zawartości tlenu w spalinach. Do mikroprocesora (6) doprowadzane są sygnały z detektorów (4) i komory galwanicznej (8). Po odpowiednim opracowaniu wynik pomiaru pojawia się na wskaźniku (7). Rys. 4. Kompleksowe stanowisko diagnostyczne BEA 350 do badania spalin silników o zapłonie iskrowym i samoczynnym (źródło: Bosch): 1 pilot zdalnego sterowania, 2 szafka z modułem analizatora spalin, 3 drukarka wewnętrzna, 4 klawiatura, 5 moduł dymomierza, 6 wózek jezdny, 7 uchwyt na czujniki, 8 monitor ciekłokrystaliczny. Za pomocą tego rodzaju analizatorów czteroskładnikowych można również z zależności matematycznych obliczyć, na podstawie stężeń poszczególnych gazów, współczynnik nadmiaru powietrza l lub AFR. Współczynnik nadmiaru powietrza jest obliczany przez mikroprocesor analizatora spalin. Do pomiaru zawartości tlenków azotu NOx w spalinach stosuje się analizatory chemiluminescencyjne. Wykorzystują one zjawisko emisji promieniowania elektromagnetycznego towarzyszące reakcji tlenku azotu NO z ozonem O3. Do reaktora, przy bardzo małym ciśnieniu utrzymywanym przez pompę próżniową, są doprowadzane spaliny oraz ozon z wytwornicy. W wyniku reakcji z tlenku azotu NO i ozonu O3 powstaje dwutlenek azotu NO2 oraz wytwarza się energia promieniowania proporcjonalna do jego stężenia. Energia ta zamieniana jest następnie na proporcjonalny sygnał elektryczny. Nowe wersje analizatorów spalin są wyposażone w drukarki rejestrujące wyniki pomiarów oraz mogą współpracować z zewnętrznym komputerem klasy PC (przez złącze RS 232), co pozwala na elektroniczne przetwarzanie i archiwizację danych. Obecnie analizatory spalin wykorzystuje się nie tylko do badania składu spalin, ale również do oceny stanu technicznego układu zasilania i układu wydechowego silników spalinowych. Stanowisko

4 diagnostyczne stacji obsługi powinno być wyposażone przynajmniej w analizator do mierzenia dwóch gazów działający na zasadzie absorpcji promieniowania podczerwonego lub najlepiej w analizator do mierzenia kilku gazów. Natomiast stacje kontroli pojazdów, przeprowadzające okresowe badania techniczne, muszą być wyposażone w analizator czteroskładnikowy z odczytem współczynnika nadmiaru powietrza l. Przyrządy te powinny wykonywać pomiary z dokładnością zgodną z wymaganiami OIML (Organisation Internationale de Metrologie Legale). W tabeli 1 podano wymaganą dokładność pomiaru dla analizatorów klasy zerowej i pierwszej. Rys. 5. Wieloskładnikowy analizator spalin Eurogas 8020 włoskiej firmy Motorscan. Jeżeli analizator spalin stanowi wyposażenie stacji kontroli pojazdów, to powinien również spełniać obowiązujące wymagania prawne dotyczące jego legalizacji (wprowadzania do obrotu) i okresowej kalibracji. Współczesne analizatory spalin wykonywane są w postaci pojedynczych przyrządów pomiarowych (rys. 3) lub stanowią część kompleksowego stanowiska diagnostycznego, które obejmuje również moduł dymomierza, stanowisko komputerowe z monitorem i drukarką oraz mobilny wózek (rys. 4). Rys. 6. Wieloskładnikowy analizator spalin AT 505 firmy Actia Atal: a moduł analizatora z sondą poboru spalin, b komputer zewnętrzny (laptop) niezbędny do współpracy z analizatorem. Do zasadniczych podzespołów analizatora spalin należą: - układ doprowadzania spalin (sonda poboru spalin i pompa ssąca), - układ przygotowania spalin (zespół filtrów i chłodnica spalin ze skraplaczem pary wodnej), - główne ścieżki pomiarowe dla CO i CH, - dodatkowe ścieżki pomiarowe dla CO2 i O2, które w połączeniu z głównymi ścieżkami pomiarowymi pozwalają na obliczenie współczynnika nadmiaru powietrza l, zgodnie z wzorami wynikającymi z teorii spalania. Stężenie CO, CH i CO2 mierzone jest metodą kontroli absorpcji promieniowania podczerwonego. Natomiast zawartość NOx i O2 określana jest za pomocą ogniw elektrochemicznych o stabilnej temperaturze utrzymywanej automatycznie. Uzupełniająca informacja o stężeniu CO2 pozwala również ocenić, czy pomiary nie są obarczone nadmiernym błędem z powodu rozcieńczenia spalin powietrzem (np. nieszczelny układ wydechowy, niewłaściwie zamontowana sonda poboru spalin, wyłączenie z pracy jednego lub więcej cylindrów). Korzysta się tutaj z faktu, że dla spalin nierozcieńczonych (stechiometrycznych) suma stężenia CO i CO2 wynosi około 15%. Mniejsza wartość wskazuje na rozcieńczenie spalin. Analizator umożliwia określenie skorygowanej (rzeczywistej) zawartości tlenku węgla. W przypadku dużej różnicy w koncentracji zmierzonej i skorygowanej zawartości CO, świadczącej o rozcieńczeniu spalin, należy przed badaniem zlokalizować i usunąć nieszczelność, aby otrzymać wyniki pomiarów stężenia składników spalin zgodne ze stanem faktycznym.

5 Analizator spalin umieszczony jest najczęściej w prostopadłościennej obudowie. Na przednim panelu znajdują się elementy do sterowania pomiarem (przyciski) oraz umożliwiające odczyt mierzonego parametru (wyświetlacze). Na płycie tylnej umieszczono gniazda do podłączenia: napięcia zasilania, sondy poboru spalin, miernika temperatury oleju, sondy umożliwiającej pomiar prędkości obrotowej silnika. Często są też instalowane gniazda przyłączeniowe dodatkowych urządzeń, na przykład komputera PC, modułu drukarki zewnętrznej, modułu dymomierza. O nowoczesności analizatorów spalin decydują przede wszystkim następujące cechy: - zastosowanie techniki mikroprocesorowej umożliwiającej automatyzację procesu pomiarowego, - możliwość współpracy z komputerem zewnętrznym oraz z centralną jednostką sterującą (np. linii diagnostycznej, hamowni podwoziowej), - duża dokładność pomiaru i rozdzielczość wskazań (spełnienie wymagań OIML klasy 0 lub klasy 1), - samoczynne zerowanie, - obliczanie współczynnika nadmiaru powietrza l (AFR) na podstawie zmierzonych składników spalin, - wyposażenie w dodatkowe sondy do pomiaru prędkości obrotowej silnika oraz temperatury oleju, - łatwość obsługi i krótki czas nagrzewania do stanu gotowości do pracy, - wyposażenie w drukarkę rejestrującą zmierzone parametry i dodatkowe dane (pojazdu, stacji kontroli itp.), - dokładne filtrowanie spalin i samoczynne wytrącanie kondensatu. Obecne wymagania dotyczące kontroli składu spalin w stacjach kontroli pojazdów zmuszają do stosowania precyzyjnych urządzeń pomiarowych. Stan techniczny podzespołów tych urządzeń wpływa na dokładność wyników pomiarów. Należy pamiętać o legalizacji analizatorów spalin oraz o okresowej kalibracji, konserwacji, czyszczeniu, wymianie filtrów. Dla analizatorów czteroskładnikowych istotny jest fakt, że ścieżki pomiarowe dla CO, CO2 i CH są wykonane w oparciu o bezobsługowe (poza okresową kalibracją) analizatory typu NDIR. Natomiast pomiar stężenia O2 odbywa się za pomocą ogniwa elektrochemicznego o ograniczonej żywotności, które po około trzech latach należy wymienić. Dokładność pomiaru O2 ma bowiem duże znaczenie dla określenia wartości współczynnika l. Sprawne urządzenia pomiarowe gwarantują uzyskanie prawidłowych wyników pomiarów podczas badań kontrolnych. Przykładowe rozwiązania konstrukcyjne analizatorów spalin W dalszej części przykładowo przedstawiono wybrane rodzaje wieloskładnikowych analizatorów spalin różnych wytwórców. Eurogas 8020 firmy Motorscan Analizator spalin Eurogas 8020 firmy Motorscan (rys. 5) jest nowoczesnym, mikroprocesorowym urządzeniem umożliwiającym pomiar koncentracji CO, CO2, CH, O2 i NOx (opcjonalnie) w spalinach różnych rodzajów silników o zapłonie iskrowym (zasilanych benzyną lub gazem LPG i CNG). Istotną zaletą analizatora jest układ pomiarowy firmy Siemens, który charakteryzuje się dużą dokładnością (klasa 1 wg OIML) i stabilnością pomiarów, krótkim czasem nagrzewania (maks. 5 min) oraz niewielkimi rozmiarami. Zatwierdzony do użytkowania na podstawie ustawy prawo o miarach (zatwierdzenie typu GUM). Przyrząd oblicza współczynnik nadmiaru powietrza l oraz mierzy prędkość obrotową silnika i temperaturę oleju (za pomocą sond znajdujących się w wyposażeniu). Analizator standardowo wyposażony jest w drukarkę wewnętrzną, która pozwala na otrzymanie dwóch rodzajów protokołów z badań: wydruku stężenia zmierzonych gazów w spalinach i wydruku wyników pomiarów z diagnozą dotyczącą stanu elementów silnika. Procedura zerowania i kalibracji uruchamiana jest każdorazowo w chwili włączenia zasilania przyrządu, a także może być zainicjowana w trakcie pomiaru przez diagnostę. Możliwe są dwa rodzaje kalibracji: automatyczna (wykonywana za pomocą symulacji elektrycznej) lub z wykorzystaniem gazu wzorcowego z butli. W fazie nagrzewania analizator przypomina (pulsującym kodem cyfrowym) o konieczności wykonania próby szczelności układu poboru spalin. Próba ta może być również przeprowadzona po zakończeniu nagrzewania urządzenia. Każdorazowo w fazie

6 nagrzewania przeprowadzany jest test na obecność węglowodorów w układzie zasysania spalin. Jeżeli zawartość HC przekroczy dopuszczalną wartość, urządzenie wyłącza się automatycznie, pokazując na wyświetlaczu odpowiedni kod. W przypadku nieszczelności w układzie wydechowym silnika, analizator oblicza skorygowaną wartość tlenku węgla (CO)k, co pozwala uniknąć nadmiernych błędów podczas pomiarów. Rys. 7. Urządzenia do badania spalin oferowane przez włoską firmę Brain Bee: a czterogazowy (opcjonalnie 5-gazowy) analizator spalin AGS-688, b uniwersalne stanowisko do badania spalin silników o zapłonie iskrowym i samoczynnym (analizator spalin, dymomierz, laptop, wózek), c sposób prezentacji wyników analizy spalin na ekranie monitora. Konstrukcja analizatora umożliwia jego współpracę z różnymi urządzeniami zewnętrznymi, jak: moduł dymomierza Smoke Module 9010, komputer klasy PC, pilot zdalnego sterowania, drukarka zewnętrzna, modem do przesyłania danych. Podłączenie do analizatora modułu dymomierza umożliwia pomiar zadymienia spalin silników o zapłonie samoczynnym. Integracja z komputerem zewnętrznym za pomocą złącza RS 232 pozwala na pokazanie wyników pomiaru na monitorze oraz ich wydrukowanie. Połączenie urządzenia z pilotem zdalnego sterowania umożliwia wprowadzanie danych do pamięci analizatora, a także wykonywanie pomiarów z miejsca kierowcy. Zaletą analizatora jest łatwa obsługa za pomocą przycisków umieszczonych poziomo w jednym rzędzie. Firma Motorscan dostarcza również stanowisko wielofunkcyjne Multex, które składa się z: analizatora spalin, dymomierza i pilota zdalnego sterowania, umieszczonych na wózku. To kompleksowe stanowisko umożliwia badanie toksyczności spalin zarówno silników o ZI, jak i o ZS. AT 505 firmy Actia Atal Analizator spalin AT 505 firmy Actia Atal (rys. 6a) jest nowoczesnym 4 (5)-gazowym przyrządem przeznaczonym do kontroli emisji spalin oraz do badania i regulacji silników o zapłonie iskrowym. Umożliwia pomiar CO, CO2, CH i O2. Na podstawie wartości tych składników oblicza współczynnik nadmiaru powietrza l i skorygowaną zawartość tlenku węgla (CO)k. W wyposażeniu dodatkowym dostępna jest opcja umożliwiająca pomiar NOx. Dokładność pomiaru urządzenia jest zgodna z rygorystycznymi wymaganiami klasy 0 OIML. Wprowadzony do obrotu na podstawie dyrektywy MID. Z modułu analizatora spalin przez złącze USB dane przesyłane są do komputera zewnętrznego (rys. 6b), z którym musi współpracować w celu przetworzenia, wyświetlenia, zapisania i wydrukowania wyników pomiaru. Przyrząd mierzy prędkość obrotową silnika na podstawie tętnienia napięcia w instalacji elektrycznej samochodu (po przyłączeniu do zacisków akumulatora) oraz temperaturę oleju silnikowego. Analizator spalin stanowi część systemu modułowego Multi- Diag. Charakterystyczne cechy urządzenia: krótki czas nagrzewania (maks. 10 min), mała masa modułu analizatora (5 kg), niewielkie wymiary oraz możliwość zasilania z sieci (230 V) lub instalacji elektrycznej pojazdu (12 V). Minimalne wymagania dotyczące komputera współpracującego z analizatorem: Windows 2000/XP, napęd CD ROM, HDD 1 GB, RAM 32 MB i złącze USB.

7 W ofercie firmy Actia Atal znajdują się również zintegrowane komputerowe stanowiska diagnostyczne, tak zwane stacje kombi. Odmiana AM 705 takiego stanowiska jest najbardziej rozbudowana i składa się z analizatora spalin (AT 505), dymomierza (AT 605) oraz modułu do pomiaru prędkości obrotowej i temperatury silnika (AT 113). Natomiast wersja AM 505 stacji kombi dostarczana jest bez dymomierza. Każde z tych stanowisk składa się ponadto z: ergonomicznego wózka z umieszczonym na nim 19-calowym monitorem, komputera PC (odmiana przemysłowa), drukarki, klawiatury z myszą oraz bezprzewodowego pilota zdalnego sterowania (na podczerwień). Do włączenia i wyłączenia stanowiska oraz systemu Windows używa się jednego przycisku. Do stacji kombi można podłączyć inne urządzenia diagnostyczne wymagające współpracy z komputerem oraz zainstalować dodatkowe oprogramowanie. AGS-688 firmy Brain Bee Firma Brain Bee wytwarza analizator spalin AGS-688 (rys. 7a), który jest wyposażony w nowej generacji układ pomiarowy amerykańskiej firmy Sensors. Spełnia rygorystyczne kryteria unijne dotyczące dokładności pomiaru. Dzięki precyzji wykonania i powtarzalności wyników pomiarów urządzenie zaliczono do najwyższej klasy dokładności (klasa 0). Przyrząd został wprowadzony do obrotu na podstawie dyrektywy MID 2004/22/CE. Analizator służy do pomiaru stężenia czterech rodzajów gazów CO, CO2, CH i O2 i obliczenia wartości współczynnika składu mieszanki l. Opcjonalnie może być urządzeniem 5-składnikowym i dodatkowo mierzyć zawartość NOx. Do charakterystycznych cech tego mikroprocesorowego przyrządu należą: zwarta budowa i mała masa (około 5 kg) oraz duże możliwości pomiarowo-diagnostyczne. Dzięki możliwości podłączenia do zewnętrznego komputera uzyskano dostęp do dodatkowych programów diagnostycznych (np. pomiar zawartości cząstek CH w oparach czynnika chłodzącego, co pozwala ocenić stan uszczelki głowicy). Dostępna jest również opcja ewidencjonowania wyników badania w formie plików. Przyrząd automatycznie wykonuje takie czynności, jak: zerowanie, test na obecność resztkowych węglowodorów, odprowadzenie kondensatu oraz kontrolę czujnika tlenu i informowanie o jego zużyciu. Wyposażenie standardowe analizatora obejmuje: sondy poboru spalin i temperatury oleju silnikowego, indukcyjną sondę prędkości obrotowej silnika oraz wbudowaną drukarkę termiczną. Zasilanie przyrządu z instalacji elektrycznej o napięciu 230 V lub opcjonalnie 12 V, co umożliwia jego wykorzystanie w warunkach drogowych (Inspekcja Transportu Drogowego, policja). Analizator spalin można opcjonalnie wyposażyć w uniwersalny miernik temperatury oleju i prędkości obrotowej silnika MGT 300/R, umożliwiający bezprzewodowy pomiar prędkości obrotowej metodami wykorzystującymi tętnienie napięcia w instalacji elektrycznej lub przebieg drgań bloku silnika (czujnik wibracyjny). W ofercie firmy Brain Bee znajduje się także kompleksowe stanowisko (rys. 7b), które składa się z analizatora spalin AGS-200, modułu dymomierza OPA-100, komputera i mobilnego wózka. Takim uniwersalnym stanowiskiem diagnostycznym można wykonać analizę spalin silników o ZI (zasilanych etyliną lub paliwami alternatywnymi) oraz pomiar zadymienia spalin silników o ZS. Na rys. 7c przykładowo przedstawiono sposób prezentacji wyników analizy spalin na ekranie monitora. dr inż. Kazimierz Sitek Źródło: