Opakowania wielomateriałowe w myśl koncepcji GOZ

Transkrypt

1 IV KONGRESU PRZEMYSŁU OPAKOWAŃ 2 października 2018, Poznań Opakowania wielomateriałowe w myśl koncepcji GOZ BIOCOMPACK-CE, PIOIRO, Konrad Nowakowski

2 Konrad Nowakowski Opakowania Opakowania wielomateriałowe w myśl koncepcji GOZ POLSKA IZBA ODZYSKU I RECYKLINGU OPAKOWAŃ ul. Zachodnia 70 lokal 308, Łódź, Polska FAX: ; TEL biuro@pioiro.pl TAKING COOPERATION FORWARD 2

3 AGENDA Dzisiaj Zakres obowiązków Wymogi zasadnicze Jutro Zakres obowiązków TAKING COOPERATION FORWARD 3

4 Podstawa prawna: DYREKTYWA 94/62/WE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY z dnia 20 grudnia 1994 r. w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych zmiany: 2004/12/WE, 2005/20/WE, 2013/2/UE, 2015/720/UE TAKING COOPERATION FORWARD 4

5 Podstawa prawna: Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 185, poz. 1243, z późn. zm.), Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach (Dz. U. z 2013 r. poz. 21), Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o opłacie produktowej (t.j. Dz. U. z 2007 r. Nr 90, poz. 607, z późn. zm.). Ustawa z dnia 13 czerwca 2013 o gospodarce opakowaniami i odpadami opakowaniowymi (Dz. U. z 2013 r. poz. 888) Ustawa z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638, z późn. zm.), TAKING COOPERATION FORWARD 5

6 OPAKOWANIE WIELOMATERIAŁOWE? Srebro złoto Tektura PET TAKING COOPERATION FORWARD 6

7 OPAKOWANIE WIELOMATERIAŁOWE? Urząd Miasta Kętrzyn Urząd Miasta Kętrzyn Jeśli przy próbie oddzielenia od siebie materiałów, na jednym z nich pozostaną fragmenty drugiego, to mamy do czynienia z opakowaniem wielomateriałowym. TAKING COOPERATION FORWARD 7

8 OPAKOWANIE WIELOMATERIAŁOWE? TAKING COOPERATION FORWARD 8

9 Dobrowolne Porozumienie Organizacja samorządu gospodarczego reprezentująca grupę przedsiębiorców wprowadzających m. in. produkty w opakowaniach wielomateriałowych albo środki niebezpieczne w opakowaniach (w tym środki ochrony roślin), będzie mogła zawierać porozumienie z marszałkiem województwa w zakresie utworzenia i utrzymania systemu zbierania, transportu, odzysku lub unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych powstałych z tych opakowań. Porozumienie będzie określać m. in. cele i terminy realizacji tego porozumienia, sposób finansowania, podmioty uprawnione do kontroli realizacji porozumienia. TAKING COOPERATION FORWARD 9

10 OPAKOWANIA ORAZ ODPADY OPAKOWANIOWE Roczne poziomy odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych od roku 2014 Poz. Odpad powstały z: Poziom 1 rodzaj produktów symbol PKWiU odzysku recyklingu opakowania razem bez względu na symbol PKWiU 61 1) 56 2 opakowania z tworzyw sztucznych bez względu na symbol PKWiU 3 opakowania z aluminium bez względu na symbol PKWiU 4 opakowania ze stali, w tym z blachy stalowej bez względu na symbol PKWiU bez względu na symbol PKWiU 5 opakowania z papieru i tektury 6 opakowania ze szkła bez względu na symbol PKWiU 7 opakowania z drewna bez względu na symbol PKWiU 23,5 1) ' 2) 8 opakowania wielomateriałowe bez względu na symbol wg. rodzaju PKWiU materiału przewazającego 9 pozostałe opakowania bez względu na symbol PKWiU TAKING COOPERATION FORWARD ) 51 1) 61 1) 61 1) 16 1)

11 SYSTEM POTWIERDZANIA OBOWIĄZKÓW OiR- DZIŚ Źródła 1. nieruchomości rozproszone: zamieszkane = gospodarstwa domowe, czyli np. domowe śmietniki 2. nieruchomości mieszane = częściowo zamieszkane, np. kamienica z częścią handlową 3. nieruchomości niezamieszkane =przemysł lub handel, czyli np. śmietniki w sklepach, biurach, stołówkach GMINA Przedsiębiorstwo ZBIERAJĄCE ODPADY, SORTOWNIA RECYKLER w tym odzysk ORGANIZACJA ODZYSKU OPAKOWAŃ lub STOWARZYSZENIE PRZEDSIĘBIORCÓW Źródła skoncentrowane: 1. nieruchomości niezamieszkane =przemysł lub handel czyli z tyłu sklepu u producenta, np. zakup surowców do produkcji w opakowaniach PRZEDSIĘBIORCA WPROWADZAJĄCY OPAKOWANIA ODPADY TAKING COOPERATION FORWARD 11

12 AGENDA Dzisiaj Zakres obowiązków Wymogi zasadnicze Jutro Zakres obowiązków TAKING COOPERATION FORWARD 12

13 WYMAGANIA DOTYCZĄCE OPAKOWAŃ ZAWARTE W DYREKTYWIE 94/62/EC Spełnienie wymagań według Decyzji Parlamentu Europejskiego i Rady dotyczącym pisemnej deklaracji zgodności, bez znakowania znakiem CE Wewnętrzna kontrola przeprowadzana podmiot gospodarczy wprowadzający do obrotu opakowania i ich elementy, a także zapakowane towary TAKING COOPERATION FORWARD 13 13

14 DOSTAWCA OCENA ZGODNOŚCI Sprawdzenie zgodności z limitem zawartości metali ciężkich. Procedura minimalizacji zawartości substancji niebezpiecznych dla środowiska Każde opakowanie powinno spełniać wymagania przydatności przynajmniej do jednej formy odzysku. Opakowania wielokrotnego użytku dodatkowo spełnienie wymagań w tym zakresie Zapobieganie odpadom przez zastosowanie metody redukcji u źródła OCENA POZYTYWNA ELEMENT OPAKOWANIE WSZYSTKIE STOPNIE PAKOWANIA DEKLARACJA ZGODNOŚCI TAKING COOPERATION FORWARD 14 14

15 HIERARCHIA POSTĘPOWANIA Z ODPADAMI TAKING COOPERATION FORWARD 15

16 PARTNERZY BIOCOMPACK-CE Program: Central Europe, Interreg Priorytet: Innowacja i rozwój wiedzy Partner wiodący: National Institute of Chemistry, Ljubljana Slovenia WPM lider Koordynator: Prof. Andrej KRŽAN Partnerzy(9): Papirol, Maribor, Słowenia Ecocortec, Beli Manastir, Chorwacja RERA, Split, Chrowacja COBRO, Warszawa, Polska WPT3 lider PIOIRO, Warszawa, Polska Słowacki Uniwersytet Techniczny, Bratysława, Słowacja Omnipack, Debrecen, Węgry WPT2 lider Legambiente, Milano, Włochy WPC lider Innovhub, Milano, Włochy WPT1 lider + 8 Partnerów stowarzyszonych TAKING COOPERATION FORWARD 16

17 CELE Ogólne Zwiększenie innowacyjności zrównoważonych biokompozytów w Europie Centralnej Realizowanie założeń gospodarki cyrkularnej Umacnianie ekonomii Współpraca regionalna Szczegółowe Międzynarodowe Centrum Opakowań Biokompozytowych (TBPC) Przewodniki - publikacje Przykłady rozwiązania ( działania pilotażowe ) TAKING COOPERATION FORWARD 17

18 1 KRAJOWE WARSZTATY W BUSKU ZDROJU Z MAPOWANIA ŁAŃCUCHA WARTOŚCI TAKING COOPERATION FORWARD 18

19 MAPOWANIE ŁAŃCUCHA WARTOŚCI Zasoby naturalne Dystrybucja i sprzedaż Użytkownicy końcowi / konsumenci Produkcja materiałów opakowaniowych Magazynowanie i logistyka Gospodarowanie odpadami Projektowanie i produkcja opakowań Pakowanie Wsparcie TAKING COOPERATION FORWARD 19

20 MAPOWANIE ŁAŃCUCHA WARTOŚCI AKTORZY Zasoby naturalne Paliwa olej / kopalne ekstraktory Rafinerie Lasy Tartaki Produkcja opakowań Producent polimerów Papiernie Producenci folii Producenci granulatów Projektowanie i produkcja opakowań Projektanci Producenci (opakowania i produkty) Drukarnie Co-packers Dystrybucja i sprzedaż Detalista (w tym supermarkety) Hurtownik Producenci (produkt) Firmy importujące / eksportujące Magazynowanie i logistyka Centra logistyczne Producenci Firmy transportowe Magazyny Pakowanie Producent opakowań Producent produkt Co-packers Użytkownicy końcowi / konsumenci Klienci indywidualni Konsumenci instytucjonaln Gospodarowanie odpadami Recykling Organizacje Odzysku Opakowań Administracja lokalna i krajowa Ale także - producenci i użytkownicy końcowi Wsparcie Dostawcy energii Wywieranie nacisku Instytuty badawcze Kancelaria QA / QM Marketing / PR TAKING COOPERATION FORWARD 20

21 MAPOWANIE ŁAŃCUCHA WARTOŚCI TOWARY / USŁUGI Zasoby naturalne Paliwa olej / kopalne ekstraktory Rafinerie Lasy Tartaki Produkcja opakowań Producent polimerów Papiernie Producenci folii Producenci granulatów Projektowanie i produkcja opakowań Projektanci Producenci (opakowania i produkty) Drukarnie Co-packers Dystrybucja i sprzedaż Detalista (w tym supermarket) Hurtownik Producenci (produkt) Firmy importujące / eksportujące Magazynowanie i logistyka Centra logistyczne Producenci Firmy transportowe Magazyny Pakowanie Usługi pakowania Użytkownicy końcowi / konsumenci Klienci indywidualni Konsumenci instytucjonalni Gospodarowanie odpadami Recykling Organizacje Odzysku Opakowań Administracja lokalna i krajowa Ale także - producenci i użytkownicy końcowi Wsparcie Energia Usługa lobbingu Badania, opinie ekspertyzy Asystowanie podczas wdrażania Doradztwo TAKING COOPERATION FORWARD 21

22 AGENDA Dzisiaj Zakres obowiązków Wymogi zasadnicze Jutro Zakres obowiązków TAKING COOPERATION FORWARD 22

23 RACJONALNOŚĆ Z powodu błędnego zaprojektowania, trudności w rozbiórce wyrobu czy problemów z wydzielaniem różnych frakcji pozostałości, większość materiałów ląduje w niskowartościowym łańcuchu gospodarki recyklingowej (jeśli w ogóle poddawana jest recyklingowi). Można by zaoszczędzić mnóstwo pieniędzy, gdyby różne rodzaje materiałów trzymano oddzielnie i używano powtórnie, zamiast operowania zmieszanymi, pojedynczymi strumieniami, stwarzając ryzyko ich zanieczyszczenia. Według Wzrost Wewnątrz Europa mogłaby mieć w roku 2030 PKB wyższy o siedem procent w porównaniu ze scenariuszem robimy po staremu, gdyby wybrała ścieżkę gospodarki o obiegu zamkniętym, czyniąc o wiele lepszy użytek z materiałów i stawiając wydajność zasobową wyżej na liście priorytetów. Przegląd ponad 60 raportów badawczych wykazał również, iż przejście ku gospodarce o obiegu zamkniętym miałoby wyraźnie pozytywny skutek w zakresie zatrudnienia. TAKING COOPERATION FORWARD 23 23

24 "ZRÓWNOWAŻONE OPAKOWANIE = SKUTECZNE OPAKOWANIA Zrównoważone pakowanie polega na znalezieniu optimum między zmniejszeniem ilości materiału opakowaniowego (waga i objętość) i minimalizowanie strat produktu (ochrona produktu) przy uwzględnieniu jego poużytkowych etapów życia. To również redukcja kosztów WESTLAND Cheese Maaslander wprowadzony w 2011 r. Do ponownego zamykania pakuj opakowanie do sera w plastrach. "To nowe opakowanie zmniejszyło ilość tworzywa o więcej niż 65%. Poza tym opakowanie można łatwo otworzyć i zamknąć szczelny, dzięki czemu ser zachowuje świeżość i smak przez dłuższy czas ", mówi Robin van de Bruinhorst, menedżer marki Maaslander. TAKING COOPERATION FORWARD 24 24

25 EFEKTYWNE OPAKOWANIE TAKING COOPERATION FORWARD 25 25

26 NOWE CELE W UNIJNYM PAKIECIE DOTYCZĄCYM GOSPODARKI O OBIEGU ZAMKNIĘTYM Komisja Europejska ujawniła w grudniu nowe cele i zmiany legislacyjne, aby zamknąć pętlę i poprawić gospodarkę obiegową. Te cele obejmują: 65% odpadów komunalnych przeznaczonych do recyklingu do 2030 r 75% odpadów opakowaniowych do recyklingu do 2030 r Ograniczenie składowania odpadów do maksymalnie 10% wszystkich odpadów do 2030 r Zakaz składowania selektywnie zbieranych odpadów; Promowanie instrumentów ekonomicznych w celu zniechęcenia do składowania; Uproszczone i ulepszone definicje oraz zharmonizowane metody obliczania współczynników recyklingu w całej UE; Konkretne środki promujące ponowne wykorzystanie i stymulujące symbiozę przemysłową; Ekonomiczne zachęty dla producentów do wprowadzania bardziej ekologicznych produktów na rynek i wspierania programów odzysku i recyklingu (np. W przypadku opakowań, baterii, sprzętu elektrycznego i elektronicznego oraz pojazdów) TAKING COOPERATION FORWARD 26 26

27 PODATKI Na poniższym wykresie można zobaczyć, że podatki za środowisko w UE-27 nieco wzrosły z czasem, przy czym podatki od zanieczyszczenia środowiska stanowią najmniejszą ich część. TAKING COOPERATION FORWARD 27 27

28 PORÓWNANIE STAWEK OPŁAT ZA WPROWADZENIE WYROBÓW W OPAKOWANIACH NA RYNEK TAKING COOPERATION FORWARD 28 KIG

29 ZMIANA PRAWA W ZAKRESIE OPAKOWAŃ NA POZIOMIE UE Komisja Europejska w Waste package proponuje w perspektywie do roku 2030 następujące poziomy recyklingu: , papier drewno tworz. sztucz. szkło stal aluminium recykling i pon. użycie TAKING COOPERATION FORWARD 29 29

30 PORÓWNANIE PROGNOZY MASY ODPADÓW SUROWCOWYCH ZBIERANYCH SELEKTYWNIE PRZEZ GMINY I MASY ODPADÓW SUROWCOWYCH KONIECZNYCH DO OSIĄGNIĘCIA POZIOMÓW TAKING COOPERATION FORWARD 30

31 CO BĘDZIE? Wprowadzenie centralnej, elektronicznej bazy danych dedykowanej dla podmiotów gospodarujących opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Ustanowienie GIOŚ jedynym podmiotem koordynującym system gospodarowania opakowaniami i odpadami opakowaniowymi Pełna Partycypacja w kosztach systemu wprowadzających produkty w opakowaniach na rynek TAKING COOPERATION FORWARD 31

32 ZOBRAZOWANIE GOSPODARKI O OBIEGU ZAMKNIĘTYM, ELLEN MACARTHUR FOUNDATION TAKING COOPERATION FORWARD 32 32

33 ZALEŻNOŚCI MIĘDZY MODELAMI BIZNESOWYMI OBIEGU ZAMKNIĘTEGO Zawracanie dóbr według Accenture Źródło: [Lacy, Rutqvist 2016, s. 9]. TAKING COOPERATION FORWARD 33 33

34 CZY SAM MOGĘ ZMIENIĆ RYNEK TAKING COOPERATION FORWARD 34 34

35 OPTYMALIZACJA TO ELEMENT GOZ TAKING COOPERATION FORWARD 35 35

36 TAKING COOPERATION FORWARD 36 36

37 TAKING COOPERATION FORWARD 37 37

38 OPAKOWANIA WIELOMATERIAŁOWE LAMINATY Najczęściej stosowane struktury: Warstwy w opakowaniu wielomateriałowym: Każda warstwa spełnia określoną rolę Zewnętrzna/zadrukowana - informacje i komunikacja marketingowa o PAP/Al/PE o PET/Al/PE o PET/PETmet/PE o PET/PAP/AL/PE o OPP/OPP met Środkowa bariera Wewnętrzna - zgrzewalność TAKING COOPERATION FORWARD 38 38

39 TAKING COOPERATION FORWARD 39 39

40 TAKING COOPERATION FORWARD 40 40

41 Zero waste TAKING COOPERATION FORWARD 41 41

42 Dziękuję za uwagę TAKING COOPERATION FORWARD 42