Ocena możliwości i warunków osiągnięcia celów redukcyjnych HELCOM dla azotu i fosforu. II Bałtycki Okrągły Stół 13 maja 2014 r

Transkrypt

1 Ocena możliwości i warunków osiągnięcia celów redukcyjnych HELCOM dla azotu i fosforu II Bałtycki Okrągły Stół 13 maja 2014 r

2 Deklaracja Ministrów HELCOM w Kopenhadze Raport podsumowujący opracowanie zweryfikowanych maksymalnych dopuszczalnych ładunków (MAI) i uaktualnionego podziału celów redukcyjnych pomiędzy kraje (CART) - załącznik do Deklaracji Ministrów w Kopenhadze, określa poziom oczekiwanych redukcji ładunków azotu i fosforu ogólnego odprowadzanego przez Kraje Członkowskie HELCOM, wodami do Morza Bałtyckiego. Oczekiwane na rok 2021 redukcje, określono w stosunku do średnich znormalizowanych rocznych ładunków odprowadzanych przez Kraje Członkowskie do wód Bałtyku w okresie referencyjnym Oczekiwane redukcje w stosunku do Polski wynoszą odpowiednio t azotu (z czego redukcja ładunku odprowadzanego wodami stanowi t azotu) i t fosforu. Oczekiwane redukcje powodują, że docelowy roczny ładunek jaki Polska może odprowadzać do Bałtyku Właściwego wodami, powinien osiągnąć, w roku 2021 poziom t azotu oraz ok t fosforu.

3 tytuł slajdu 3

4 4

5 tytuł slajdu 5

6 6

7 Ładunki azotu i fosforu (faktyczne i znormalizowane) odprowadzane do Bałtyku w latach bilansowych PLC Rok Odpływ km3/rok Roczny ładunek Obliczony t/rok Roczny ładunek Znormalizowany t/rok Azot Fosfor Azot Fosfor , , , ,

8 Bilanse biogenów odprowadzonych do wód na polskim obszarze zlewni Bałtyku w latach 2000, 2006 i 2012 LP. ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZENIA AZOT [N] T/R FOSFOR [P] T/R PLC-4 PLC-5 PLC- 6 PLC-4 PLC-5 PLC-6 1. ŁĄCZNIE OBSZAROWE ludność rolnictwo kanalizacja** deszczowa tło depozycja atmosferyczna* transgraniczne* PUNKTOWE komunalne przemysłowe ośrodki hodowli ryb zrzuty bezpośrednie

9 Ładunki azotu odprowadzane do wód na polskim obszarze zlewni Bałtyku w roku 2012 tys. t/rok 9

10 Ładunki fosforu odprowadzane do wód na polskim obszarze zlewni Bałtyku w roku 2012 tys. t/rok tytuł slajdu 10

11 Porównanie oczekiwanych redukcji ze stanem aktualnym zanieczyszczenia wód Docelowy roczny ładunek jaki Polska może odprowadzać do Bałtyku wodami powinien osiągnąć w roku 2021 poziom t azotu oraz t fosforu. Przy obserwowanych, w ostatnim dwudziestoleciu, średnim odpływie wód z Polski wynoszącym ok. 61,5 km3/rok, wymagane dla osiągnięcia wyznaczonego celu stężenia to: 2,50mg/l azotu oraz 0,072 mg/l fosforu.

12 Średnie stężenia azotu w przekrojach odpływowych Wisły (w Kiezmarku) i Odry (Krajniku) w okresie , N mg/l 5,5 5 4,5 4 3,5 y = -0,0816x + 4,4195 Wisła Odra Liniowy (Odra) Liniowy (Wisła) 3 2,5 y = -0,0669x + 3, ,5 1 0,5 0

13 Średnie stężenia azotu, w latach , w polskich rzekach w oparciu o pp sprawozdawanych do UE - WISE SoE. mgn/l 5,5 5,0 4,5 4,0 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 4,51 3,83 3,50 2,53 Lata

14 Średnie stężenia fosforu w przekrojach odpływowych Wisły (w Kiezmarku) i Odry (Krajniku) w okresie , P mg/l 0,45 0,40 0,35 0,30 0,25 0,20 0,15 0,10 0,05 y = -0,0029x + 0,2226 y = -0,0137x + 0,3995 Wisła Odra Liniowy (Odra) Liniowy (Wisła) 0,00 rok

15 Średnie stężenia fosforu, w latach , w polskich rzekach w oparciu o pp sprawozdawanych do UE - WISE SoE. mgp/l 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,455 0,343 0,253 0,220 0,1 0 Lata

16 Profile podłużne - średnie stężenia fosforu ogólnego w przekrojach badawczych Wisły w latach 1994, 2001, 2008 mg P/l 1,10 1,00 0,90 0,80 0,70 Rok 1994 Rok 2001 Rok ,60 0,50 0,40 0,30 0,20 0,10 0, km

17 Średnie roczne stężenia fosforu ogólnego w niemieckich rzekach w latach (146 punktów WISE SoE) mgp/l 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0, lata

18 Podsumowanie Aktualnie gromadzone w Polsce dane nie dają podstaw do określenia teoretycznie możliwej redukcji ładunku fosforu odprowadzanego z obszaru Polski do Morza. Określenie tej wartości wymaga: zwiększenia częstotliwości pomiarów stężeń w przekrojach przyujściowych Wisły i Odry wyznaczenia obszarów bezpośrednio oddziaływujących na Bałtyk na terenie zlewni największych rzek Kraju (Odry i Wisły). dokładnej informacji o ładunkach pochodzących z punktowych i obszarowych źródeł zanieczyszczeń na wyznaczonych obszarach. opracowania szczegółowego planu działań dla maksymalnie efektywnego ograniczenia ładunków z tych obszarów. określenia kosztów i harmonogramu czasowego zaplanowanych działań.

19 Podsumowanie cd Szacunkowe analizy danych monitoringu rzek wskazują, że docelowy osiągalny znormalizowany ładunek fosforu odprowadzany z obszaru Polski do Bałtyku może przypuszczalnie osiągnąć poziom t P w perspektywie lat. Osiągnięcie tego poziomu wymaga zespolonych działań resortów rolnictwa i ochrony środowiska ukierunkowanych na ograniczenie ilości fosforu odpływającego do Morza.

20 WSZYSTKIE WYNIKI UZYSKANO W OPARCIU O PAŃSTWOWY MONITORING ŚRODOWISKA REALIZOWANY PRZEZ GŁÓWNY INSPEKTORAT OCHRONY ŚRODOWISKA ORAZ WOJEWÓDZKIE INSPEKTORATY OCHRONY ŚRODOWISKA WYKONYWANY W ZAKRESIE JAKOŚCI WÓD PRZEZ INSTYTUT METEOROLOGII I GOSPODARKI WODNEJ PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - PIB Dział Monitoringu Jakości Wód ul. Jordana 10 /11; Katowice tel/fax ; omjw@imgw.pl

21 Dziękuję za uwagę Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej - PIB, Dział Monitoringu Jakości Wód, ul. Jordana 10 /11; Katowice, tel/fax ; omjw@imgw.pl