Jak nałożyć karę porządkową? odpowiedzialność porządkowa pracownika

Transkrypt

1 VII EDYCJA Konwent Prawa Pracy r.pr. Agata Kamińska Jak nałożyć karę porządkową? odpowiedzialność porządkowa pracownika 1 1

2 Odpowiedzialność porządkowa pracownikaco to takiego? Uprawnienie pracodawcy, do zastosowania wobec pracownika, za uchybienie przez niego, obowiązkom pracowniczym, jednej z kar przewidzianych w przepisach Kodeksu pracy. 2 2

3 Obowiązki pracownicze Obowiązki o charakterze organizacyjno porządkowym z zakresu bhp lub ochrony przeciwpożarowej 3 3

4 Obowiązki pracownicze Przestrzeganie: ustalonej organizacji pracy i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, przyjętego sposobu potwierdzenia przybycia i obecności w pracy, przyjętego sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy. 4 4

5 Sankcja Kara upomnienia albo Kara nagany Jaka występuje różnica pomiędzy powyższymi karami? 5 5

6 Kara upomnienia a kara nagany Przyjmujemy, że kara upomnienia ma lżejszy charakter. Hierarchia ustawowa stosowania kar. Zastosowanie najniższej z możliwych kar porządkowych jest usprawiedliwione nawet w przypadku niewielkiego stopnia winy pracownika (vide: wyrok SN z dnia 1 lipca 1999 r. I PKN 86/99, OSNP 2000, nr 18, poz. 683) 6 6

7 Obowiązki pracownicze Przestrzeganie: przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, nie opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia, nie stawianie się w pracy w stanie nietrzeźwości, nie spożywanie alkoholu w czasie pracy. 7 7

8 Sankcja Kara pieniężna w maksymalnym wymiarze jednodniowego wynagrodzenia za jedno przewinienie, łączna wysokość kar w danym okresie obrachunkowym nie może przewyższać 1/10 wynagrodzenia przypadającego do wypłaty po dokonaniu innych potrąceń, wpływy z kary są przeznaczone na poprawę warunków bhp. 8 8

9 Okres obrachunkowy Uzgodniony okres, za który pracodawca wypłaca pracownikowi wynagrodzenie za pracę (z reguły jednomiesięczny). 9 9

10 Kary porządkowe przewidziane w przepisach prawa pracy Rodzaje kar upomnienia nagany pieniężna Nie wolno nakładać za to samo przewinienie kary pieniężnej i kary upomnienia lub nagany

11 Kary porządkowe a zwolnienie Czy można równocześnie udzielić pracownikowi kary nagany i zwolnić go bez zachowania okresu wypowiedzenia? 11 11

12 Kary porządkowe a zwolnienie Wymierzenie pracownikowi kary porządkowej nie wyklucza możliwości uznania tego samego nagannego zachowania się pracownika, stanowiącego przesłankę ukarania, za przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. (vide: wyrok SN z dnia 25 października 1995 r. I PRN 77/95) 12 12

13 Przesłanki zastosowania kary porządkowej Zachowanie pracownika naruszające obowiązki przewidziane w art. 108 k.p. Wina pracownika (conditio sine qua non odpowiedzialności) 13 13

14 Wina pracownika Wina umyślna nieumyślna Wina pracownika będzie z reguły występowała w formie umyślnej, choć nie można wykluczyć nieumyślnej. (vide: wyrok SN z dnia 27 lipca 1990 r. I PRN 29/90) 14 14

15 Jak wybrać odpowiedni rodzaj kary? Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności: rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika, dotychczasowy stosunek pracownika do pracy

16 Procedura nakładania kar porządkowych PODSTAWA WSZCZĘCIA PROCEDURY Informacja (uzyskana przez pracodawcę) o naruszeniu obowiązku pracowniczego. UWAGA DWA TERMINY: 2 TYGODNIE 3 MIESIĄCE od powzięcia wiadomości o naruszeniu obowiązku od naruszenia 16 16

17 Jak prawidłowo liczyć terminy? W sprawach nie unormowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, jeżeli nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. (art. 300 k.p.) Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu, a gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było- w ostatnim dniu tego miesiąca. (art. 112 k.c.) 17 17

18 Jak prawidłowo liczyć terminy? Przykład: Naruszenie obowiązku: 19 października 2015 r. Informacja o naruszeniu: 21 października 2015 r. Termin na nałożenie kary: do 4 listopada 2015 r. Termin na powzięcie wiadomości i ewentualne nałożenie kary: do 19 stycznia 2016 r

19 Procedura nakładania kar porządkowych W K Z Wysłuchanie Karanie Zawiadomienie 19 19

20 Procedura nakładania kar porządkowych KROK 1 Wysłuchanie pracownika. 1. Obligatoryjne przed nałożeniem kary. 2. Dobrowolne- nie można zmusić pracownika do składania wyjaśnień. 3. Może być na piśmie

21 Procedura nakładania kar porządkowych Czy wysłuchanie pracownika przez inny podmiot niż pracodawca jest możliwe? 21 21

22 Procedura nakładania kar porządkowych Nie narusza art. 109 par. 2 k.p. wysłuchanie pracownika przez inną wyznaczoną do tego osobę niż uprawniona do wymierzenia kary porządkowej. (vide: wyrok SN z dnia 9 kwietnia 1998 r. I PKN 45/98) 22 22

23 Procedura nakładania kar porządkowych A co w sytuacji gdy pracownik jest nieobecny? Czy można pominąć ten krok i nałożyć karę? 23 23

24 Procedura nakładania kar porządkowych Nieobecność pracownika Termin dwutygodniowy Termin dwutygodniowy rozpoczęty Nie rozpoczyna się Ulega zawieszeniu Do dnia stawienia się pracownika w pracy 24 24

25 Procedura nakładania kar porządkowych KROK 2 Nałożenie kary na pracownika Przy stosowaniu kary bierze się pod uwagę w szczególności: rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, stopień winy pracownika, dotychczasowy stosunek pracownika do pracy

26 Procedura nakładania kar porządkowych KROK 3 Zawiadomienie na piśmie Wskazujące: rodzaj naruszenia obowiązków pracowniczych, datę dopuszczenia się przez pracownika tego naruszenia, informację o prawie do sprzeciwu i terminie jego wniesienia

27 Akt ukarania a zawiadomienie o ukaraniu Akt ukarania Zawiadomienie Brak regulacji prawnej Regulacja ustawowa Dowolność formy Forma pisemna Powyższe potwierdza wyrok SN z dnia 21 maja 1999 r. (I PKN 70/99, OSNAPiUS 2000 nr 15, poz. 583) 27 27

28 Obowiązki pracodawcy w związku z ukaraniem 1. Wysłuchanie pracownika. 2. Zawiadomienie o ukaraniu. 3. Złożenie odpisu zawiadomienia do akt osobowych pracownika

29 Uprawnienia pracownika w związku z ukaraniem Co może zrobić pracownik? Czy może się odwołać? 29 29

30 Złożenie sprzeciwu 1. Termin 7 dni od zawiadomienia o ukaraniu. 2. Uzasadnienie sprzeciwu może być oparte na: zarzutach naruszenia prawa materialnego np. ukaranie za naruszenie innych obowiązków niż wymienionych w art. 108 k.p., brak winy pracownika, zarzutach formalnych dotyczących procedury nakładania kary np. uniemożliwienie pracownikowi złożenia wyjaśnień

31 Obowiązki pracodawcy w związku z sprzeciwem Rozpoznanie sprzeciwu (Termin 14 dni) decyzja Uwzględnienie Odrzucenie drak decyzji w terminie 14 dni 31 31

32 Odrzucenie skargi i dalsze uprawnienia pracownika Odrzucenie skargi 14 dni (termin zawity) na wystąpienie do sądu z pozwem może wystąpić wyłącznie pracownik, który wniósł sprzeciw UWAGA PRACODAWCO: NIE MASZ OBOWIĄZKU POUCZANIA PRACOWNIKA O PRZYSŁUGUJĄYM MU UPRAWNIENIU DO WYSTĄPIENIA Z POZWEM DO SĄDU 32 32

33 Konsekwencje uznania sprzeciwu przez pracodawcę/wyroku uchylającego karę Uwzględnienie sprzeciwu lub wyrok o uchyleniu kary = Uznanie kary za niebyłą Odpis zawiadomienia o ukaraniu należy usunąć z akt osobowych pracownika 33 33

34 Zatarcie kary Karę uważa się za niebyłą po roku nienagannej pracy. Nienaganna praca = rok bez ponownego otrzymania kary porządkowej. A czy wcześniejszy termin jest dopuszczalny? 34 34

35 Zatarcie kary Pracodawca, z własnej inicjatywy lub na wniosek reprezentującej pracownika organizacji związkowej, może uznać karę za niebyłą w wcześniejszym terminie

36 Dziękuję za uwagę