DOKUMENT ROBOCZY. PL Zjednoczona w różnorodności PL w sprawie programu Erasmus+

Transkrypt

1 PARLAMENT EUROPEJSKI Komisja Kultury i Edukacji DOKUMENT ROBOCZY w sprawie programu Erasmus+ nowego, wieloletniego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu;pp Komisja Kultury i Edukacji Sprawozdawczyni: Doris Pack DT\ doc PE v02-00 Zjednoczona w różnorodności

2 Kontekst Nowy program Erasmus+ oparty jest na wcześniejszych inicjatywach Unii propagujących wymianę oraz rozwój systemów kształcenia i szkolenia, a także pracę z młodzieżą. - Program Erasmus uruchomiono w 1987 r. Jednocześnie sektor młodzieży wspierały programy Młodzież dla Europy ( ) oraz Młodzież dla Europy II ( ). - W 1995 r. powstał bardziej rozbudowany program Socrates. Dodatkowo, oprócz podprogramu Erasmus dla szkolnictwa wyższego, powstał podprogram Comenius dla szkolnictwa podstawowego i średniego, Grundtvig dla kształcenia dorosłych, Lingua dla edukacji w zakresie języków europejskich, a także Minerva dotyczący technologii informacyjnej i komunikacyjnej w kształceniu. Oddzielny program, Leonardo da Vinci, dotyczył kształcenia i szkolenia zawodowego. Program Młodzież dla Europy III ( ) był kontynuacją wcześniejszych inicjatyw w sektorze młodzieży. Jednocześnie w roku 1998 r. uruchomiono program wolontariatu europejskiego (European Voluntary Service EVS). - W latach działały programy Socrates II oraz Leonardo da Vinci II. Wolontariat europejski włączono do programu Młodzież czwartego programu dla sektora młodzieży. - Program Uczenie się przez całe życie ( ) połączył programy Socrates oraz Leonardo da Vinci. Włączono także do niego zapoczątkowany w 1989 r. program Jean Monnet, wspierający nauczanie i badania w zakresie integracji europejskiej. W tym samym okresie program Młodzież w działaniu stanowił oddzielną inicjatywę w sektorze młodzieży. Program Erasmus stał się jedną z najbardziej znanych i odnoszących najwięcej sukcesów inicjatyw: w latach w wymianie wzięło udział 2,3 mln studentów, a sam program służy jako wzór dla programów mobilności w innych sektorach kształcenia, szkolenia i pracy z młodzieżą. Ponadto programy mobilności między państwami członkowskimi (oraz innymi uczestniczącymi państwami, takimi jak Szwajcaria) uzupełniano programami współpracy w zakresie szkolnictwa wyższego z innymi rejonami świata, jak Erasmus Mundus ( ), Tempus (od 1990 r.), Alfa (od 1994 r.), Edulink (od 2006 r.), oraz programami współpracy z krajami uprzemysłowionymi (od 2002 r.). Wniosek Komisji W listopadzie 2011 r. Komisja przedstawiła wniosek dotyczący rozporządzenia w sprawie nowego wieloletniego programu na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży i sportu na lata Połączył on wszystkie aktualne działania w zakresie kształcenia, szkolenia oraz młodzieży, a także objął przepisy dotyczące działań w ramach programu Jean Monnet oraz osobny rozdział dotyczący sportu. Kolejnym nowym elementem był także instrument gwarancji kredytowych dla studentów, przeznaczony dla osób podejmujących studia magisterskie. Komisja zaproponowała budżet większy o 70% od budżetu przeznaczonego na PE v /6 DT\ doc

3 wszystkie programy w latach Oprócz znacznie większego budżetu, kolejną istotną zmianą było radykalne uproszczenie struktury programu. Poprzednie programy składały się z relatywnie autonomicznych podprogramów, które były przeznaczone dla konkretnego sektora oraz obejmowały działania kompleksowe i szczegółowe. W nowym wniosku natomiast rozdział dotyczący kształcenia, szkolenia oraz młodzieży opisuje jedynie trzy kluczowe działania, z których każde odnosi się do wszystkich trzech sektorów. Kluczowe działania Kluczowe działanie 1: Mobilność edukacyjna osób Kluczowe działanie 2: Współpraca na rzecz innowacji i dobrych praktyk Kluczowe działanie 3: Wsparcie reform politycznych Kierunek działalności Personel, studenci szkół wyższych, osoby kształcące się zawodowo i odbywające szkolenie zawodowe, wspólne programy studiów magisterskich, program Erasmus Master (instrument gwarancji kredytowych dla studentów), młodzież Partnerstwa strategiczne, sojusze na rzecz wiedzy, sojusze na rzecz umiejętności sektorowych, platformy informatyczne Wsparcie zarządzania strategią Europa 2020 oraz otwarta metoda koordynacji Stanowiska Rady i Parlamentu Rada osiągnęła częściowe porozumienie w sprawie podejścia ogólnego 11 maja 2012 r. Jego podstawowe postanowienia obejmują: - wprowadzenie oddzielnego rozdziału dotyczącego młodzieży oraz oddzielnego budżetu na działania związane z młodzieżą; - przywrócenie listy sześciu instytucji akademickich aktywnych w obszarze badań z dziedziny integracji europejskiej, które otrzymały dotacje operacyjne w ramach podprogramu Jean Monnet stanowiącego część programu Uczenie się przez całe życie; - odrzucenie wniosku o powołanie jednej krajowej agencji koordynującej w każdym państwie członkowskim, a w zamian za to poparcie idei istnienia jednego lub wielu organów krajowych oraz agencji krajowych w państwach członkowskich - wprowadzenie do tekstu minimalnych przydziałów budżetowych dla każdego sektora edukacyjnego; DT\ doc 3/6 PE v02-00

4 - pozostawienie otwartymi kwestii ogólnego budżetu na program, rozdziału środków pomiędzy sektorami, minimalnego przydziału środków oraz systemu gwarancji kredytowych. Sprawozdawczyni PE przedstawiła projekt sprawozdania 9 lipca 2012 r. Przedłożono 1057 poprawek. Komisja Kultury i Edukacji przeprowadziła głosowanie w dniu 27 listopada 2012 r. Główne zmiany wprowadzone do wniosku Komisji Europejskiej: - zaakceptowanie w całości, częściowo lub co do istoty szeregu ulepszeń zaproponowanych przez Radę, zwłaszcza oddzielnego rozdziału dotyczącego młodzieży oraz oddzielnego budżetu przeznaczonego na działania związane z młodzieżą; - przywrócenie ugruntowanych nazw: Comenius, Erasmus, Erasmus Mundus, Leonardo da Vinci, Grundtvig oraz Młodzież w działaniu (Komisja zaproponowała ich porzucenie na rzecz nazw: Erasmus szkoły, Erasmus zaangażowanie młodzieży itd.); - odrzucenie proponowanej nazwy programu Erasmus dla wszystkich, która mogła wprowadzać w błąd co do istoty programu oraz co do zakresu dostępu do działań związanych z mobilnością; - przekształcenie szczegółowych celów dotyczących kształcenia, szkolenia i młodzieży w cele programu jako całości oraz wprowadzenie dodatkowych celów szczegółowych dla poszczególnych sektorów kształcenia; - uszczegółowienie kluczowych działań w celu sprecyzowania, które działania w poszczególnych sektorach kształcenia będą kwalifikować się do objęcia finansowaniem; - utrzymanie odniesień do wszystkich działań w zakresie sportu pierwotnie proponowanych przez Komisję Europejską, zwłaszcza z myślą o wspieraniu europejskich imprez sportowych o charakterze niekomercyjnym; - przeniesienie zaproponowanych przez Komisję Europejską wskaźników oceny programu do załącznika oraz umożliwienie ich zmiany w drodze aktów delegowanych; - poparcie systemu gwarancji kredytowych dla studentów oraz dodanie załącznika zawierającego szczegółowe informacje dotyczące wdrożenia systemu i zabezpieczeń socjalnych, które pośrednicy finansowi muszą oferować studentom; - wyraźne określenie środków budżetowych na rzecz kształcenia, szkolenia, młodzieży, sportu i działań Jean Monnet oraz uwzględnienie minimalnego przydziału środków w wysokości 83% na poszczególne sektory kształcenia. PE v /6 DT\ doc

5 Porozumienie W dniu 18 grudnia 2012 r. Komisja Kultury i Edukacji powołała zespół negocjacyjny (przewodniczący, sprawozdawca i kontrsprawozdawcy), którego mandat negocjacyjny określono w przyjętym sprawozdaniu. W dniach 19 lutego, 11 marca, 23 kwietnia, 14 maja i 17 czerwca przeprowadzono obrady trójstronne z Radą (pod przewodnictwem Irlandii) i Komisją, które zakończyły się w dniu 26 czerwca, kiedy to COREPER potwierdził wynik negocjacji. Zasadnicze punkty osiągniętego porozumienia przedstawiają się, jak następuje: - Nowy program nazwano Erasmus+. Posłowie uważają, że nazwa ta jest wysoce rozpoznawalna oraz łatwa do zrozumienia i przetłumaczenia. Ponadto podkreśla ona, że działania Erasmus stanowią centralny podprogram na rzecz mobilności, a jednocześnie wskazuje, że program obejmuje więcej niż tylko działania na rzecz mobilności w szkolnictwie wyższym. Wreszcie, zwraca ona uwagę na poszerzony zakres (młodzież, sport, programy współpracy zewnętrznej) oraz ambicje programu (z którymi wiąże się o wiele większy budżet). - Zachowano dobrze ugruntowane nazwy (Comenius, Leonardo itd.) dla poszczególnych podprogramów oraz wprowadzono dodatkowe szczegółowe informacje dotyczące kluczowych działań w zakresie kształcenia, szkolenia i młodzieży w celu sprecyzowania, które działania będą kwalifikować się do objęcia wsparciem. - Na europejskie imprezy sportowe o charakterze niekomercyjnym dostępnych będzie do 10% kwoty środków budżetowych przeznaczonych na sport. - Wskaźniki dotyczące programów zostały określone w załączniku, nie zaś opracowane odrębnie przez komitet ds. programów. - Określono wysokość środków budżetowych na kształcenie i szkolenie (77,5%), młodzież (10%), działania Jean Monet (1,9%), sport (1,8%), dotacje operacyjne dla agencji krajowych (3,4%) oraz wydatki administracyjne (1,9%). W ramach środków na kształcenie i szkolenie 85% budżetu przeznaczono na sektory kształcenia (43% na szkolnictwo wyższe, 22% na kształcenie i szkolenie zawodowe, 15% na edukację szkolną i 5% na naukę osób dorosłych). Margines elastyczności w przypadku poszczególnych sektorów jest ograniczony do 5% każdej z przyznanych kwot. - Na instrument gwarancji kredytowych dla studentów przeznaczonych zostanie 3,5% całkowitego budżetu programu (Parlament nalegał na 5%; Rada postulowała ograniczenie do 2%). Do końca 2017 r. Komisja przedstawi szczegółowe sprawozdanie dotyczące skutków instrumentu dla beneficjentów i systemów szkolnictwa wyższego. - Całkowity budżet programu był jednym z przedmiotów negocjacji dotyczących wieloletnich ram finansowych na lata Komisja pierwotnie proponowała budżet w wysokości 17,299 mld EUR, jednak w toku negocjacji w sprawie WRF kwota ta została zmniejszona do 13,010 mld EUR w dziale 1a oraz nieokreślonej DT\ doc 5/6 PE v02-00

6 jeszcze kwoty dodatkowej (szczególnie na działania w zakresie współpracy z krajami trzecimi) w dziale 4. Zarówno we wniosku, jak i podczas związanych z nim negocjacji w sprawie puli środków finansowych opierano się na cenach z 2011 r. W cenach bieżących całkowita pula środków finansowych wynosi około 14,7 mld EUR. Podsumowanie Przyszły program racjonalnie połączy obecną gamę odrębnych programów, jednocześnie utrzymując ich indywidualną tożsamość w poszczególnych sektorach. Całkowity budżet programu znacznie przewyższył obecne wsparcie UE dla programów w tych obszarach, co stanowi dobry wynik w trudnych warunkach gospodarczych. Podział budżetu odzwierciedla stosunkową wagę danych sektorów, natomiast instrument gwarancji kredytowych dla studentów pozwala spodziewać się efektu dźwigni przy ograniczonych środkach finansowych. Zachowano przyjazne użytkownikom nazwy oraz zapewniono klientom programów informacje wystarczające do jasnego zrozumienia, które działania kwalifikują się do objęcia wsparciem. W skrócie ogólne porozumienie stanowi dobry kompromis i znaczne ulepszenie w stosunku do pierwotnego wniosku Komisji. Przedłużenie procedury ustawodawczej opóźniłoby uruchomienie nowego programu co najmniej o rok, bez perspektyw na jakiekolwiek skompensowanie tego dalszymi udoskonaleniami w tekście. Zespół negocjacyjny zaleca zatem zgromadzeniu plenarnemu zatwierdzenia osiągniętego porozumienia bez poprawek. * * * PE v /6 DT\ doc