PODRĘCZNIK INSTRUKTORA PZKite

Transkrypt

1 PODRĘCZNIK INSTRUKTORA PZKite

2 Podręcznik Instruktora Polskiego Związku Kiteboardingu Wersja 2.6 Aktualizacja: Autor: Oparte na pracy zbiorowej : Komisji do spraw Szkolenia Instruktorów PZKite W składzie: Igor Czernik, Paulina Ziółkowska, Dariusz Ziomek, Dorian Krzystanek, Przemysław Wójcik, Łukasz Koniuszewski Opracowano w oparciu o materiały szkoleniowe: ( IKA ) ( IKO ) Pod redakcją: Przemysława Wójcika Grafika: Hela Sikora, Zdjęcia: Opracowanie własne komisji szkolenia Opracowanie merytoryczne: Igor Czernik Współpraca :Marek Rowiński-senior, Michał Olbrychski, Michał Lussa, Andrzej Stawicki Kopiowanie i powielanie oraz wszelkie rozpowszechnianie wyłącznie za zgodą Komisji Szkolenia PZKite. Autorzy zastrzegają sobie prawo zmiany treści. Prawa autorskie Komisja Szkolenia PZKite

3 Spis treści Wprowadzenie do PZKite Program Kursu Instruktorskiego PZKite - Wprowadzenie KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział I Kto może zostać Instruktorem PZKite? Kryteria Kwalifikacji Instruktora PZKite samoocena Standardy Jakości PZKite Odpowiedzialność Instruktora PZkite Zasady dotyczące sprzętu KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział II - Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo Bezpieczeństwo Szkoły z licencją PZKite Karta Kursanta PZKite Plan Awaryjny Szkoły z licencją PZKite Mapa Spotu Indywidualna Ocena Spotu Bezpieczna Strefa Szkolenia Organizacja Spotu w stosunku do rodzaju akwenu Szkolenie przy użyciu łodzi motorowej Znaczenie flag Warunki na spocie wiatr, woda, plaża Zasady dotyczące szkolenia grupowego Wyposażenie instruktora PZKite Zalecenia Bezpieczenstwa dla Kursanta PZKite Sytuacje Zagrożenia Systemy Bezpieczeństwa Tabela analizy błędów popełnianych podczas Kursu Kitesurfingowego KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział III ćwiczenia praktyczne KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział IV ćwiczenia praktyczne KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział V prezentacje zagadnień KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział VI Profesjonalizm Profesjonalizm Zadowolenie Klienta KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział VII Zasady Nauczania PZKite Podstawowe Zasady Nauczania Etapy Nauczania Pamięć Krótkotrwała Pamięć Mięśniowa Nauka na błędach Znaczenie Samonauczania Krzywa Procesu Nauczania Feedback Stan Psychiczny Kursanta Podstawowe Zasady Komunikacji 8 Etapów Szkolenia wg PZKite Odpowiedzialność Instruktora względem Kursanta Odpowiedzialność Instruktora w kwestii wyboru sprzętu i spoyu Ramowy program szkolenia PZKite KURS INSTRUKTORSKI PZKite Rozdział VIII Organizacja Zajęć Planowanie lekcji 2

4 Wprowadzenie do PZKite PPolski Związek Kiteboardingu PZKite został zarejestrowany w KRS jako zrzeszenie trzech stowarzyszeń: Polskie Stowarzyszenie Kiteboardingu. Stowarzyszenie Dobra Marina. Warszawskie Towarzystwo Kiteboardingowe. PSKite działało wcześniej jako Stowarzyszenie Sportów Extremalnych Kamikadze i od 2004 roku wspierało organizację imprez kitesurfingowych w Polsce. Głównym celem statutowym jest promowanie bezpiecznego uprawiania kiteboardingu w każdej z odmian. PZKite promuje i rozwija następujące dyscypliny: freestyle, race, wave, freeride, slalom, snowkite, landkite, foil, snowkite. Jednym z większych osiągnięć Związku jest praca Komisji Szkolenia PZKite. Komisja została pierwotnie powołana ponad 3 lata temu przy PSKite. Pierwszym Przewodniczącym Komisji Szkolenia był Maciek Zimowski. Od września 2013 Igor Czernik kieruje pracami Komisji, a także zespołu do spraw przygotowania metodyki szkolenia kursantów i instruktorów. Owoce działania tego zespołu, w składzie ( Igor Czernik, Paulina Ziółkowska, Dorian Krzystanek, Darek Ziomek, Przemek Wójcik, Mateusz Zieliński ) widzimy obecnie. Obecny system, wypracowany na podstawie doświadczeń wielu polskich szkół kiteboardingowych wprowadzi porządek i wysoki standard nauczania kiteboardingu. Mamy nadzieję, że wszystkie szkoły przyłączą się do tego programu, przez co poziom wyszkolenia i bezpieczeństwa wzrośnie. Równie ważnym sukcesem jest stale rosnący poziom polskich zawodników w rywalizacji międzynarodowej. W konkurencji freestyle i race nasi zawodnicy okupują czołowe miejsca na najważniejszych imprezach. Tu wielkie gratulacje i podziękowania za wytrwałość i wolę walki dla wszystkich zawodników! A nasi członkowie tacy jak: Karolina Winkowska, Agnieszka Grzymska, Asia Litwin, Kasia Lange, Maks Żakowski, Błażej Ożóg, Tomek Janiak, Denis Żurik, Marek Rowiński, mogą być wzorami dla utalentowanej młodzieży, której nie brakuje w naszym kraju. Cieszy nas także rosnąca liczba uprawiających kiteboarding w Polsce. Obecny skład zarządu PZKite 2015/2016: - Prezes - Łukasz Ceran - Wiceprezes Tomasz Grzymski - Wiceprezes - Maciej Boszko - Wiceprezes - Dariusz Wądołowski - Wiceprezes - Michał Zieliński - Członek Zarządu - Mariusz Czapliński - Członek Zarządu - Marek Rowiński Sr - Członek Zarządu - Krzysztof Celiński - Członek Zarządu - Igor Czernik 3

5 Program Kursu Instruktorskiego PZKite - wprowadzenie DZIEŃ 1 Wprowadzenie 1. Kto może zostać Instruktorem PZKite? 2. Sprawdzenie umiejętności i predyspozycji kandydatów. 3. Wprowadzenie uczestników w działalność Polskiego Związku Kiteboardingu. 4. Standardy PZKite-bezpieczeństwo. 5. Odpowiedzialność Instruktora PZKite. 6. Standardy sprzętu i wyposażenia (jak powinien wyglądać profesjonalny zestaw do szkolenia kitesurfingu). Bezpieczeństwo 1. Bezpieczeństwo Bazy. 2. Indywidualna ocena spotu (IOS). 3. Zabezpieczenie Szkoły PZKite. 4. Zalecenia bezpieczeństwa instruktor, kursant. 5. Sytuacje zagrożenia. 6. Systemy bezpieczeństwa. 7. Symulacja realnego zagrożenia. 8. Organizacja bezpiecznego miejsca do szkolenia (spotu). 9. Rodzaje i kierunki wiatrów. 10. Szkolenie przy użyciu łodzi motorowej. 11. Znaczenie flag sygnalizacyjnych. 12. Organizacja spotu ze względu na rodzaj akwenu. Tabela analizy błędów popełnianych podczas kursu 1. Sprawdzian umiejętności praktycznych. 2. Akcja ratownicza na łódce. 3. Sprawdzian umiejętności kitesurfingowych. 4. Przygotowanie i prezentacja wybranego zagadnienia kitesurfingowego. DZIEŃ 2 1. Egzamin. 2. Teoria 3. Ćwiczenia praktyczne 4. Podsumowanie zajęć. 5. Zadanie dla uczestników Podstawy psychologii nauczania według PZKite: 1. Profesjonalizm 2. Zadowolenie klienta. 3. Etapy nauczania. 4. Pamięć krótkotrwała. 5. Pamięć mięśniowa. 6. Krzywa procesu nauczania. 7. Znaczenie samo-nauczania. 4

6 8. Feedback. 9. Stan psychiczny kursanta. 10. Podstawowe zasady komunikacji. 8 etapów szkolenia według PZKite. 1. Ocena kursanta. 2. Wyznaczenie celu. 3. Motywacja. 4. Feedback Obserwacja. 6. Feedback Wskazówki dotyczące błędów kursanta. 8. Feedback 3. Program Nauczania PZKite Ramowy program szkolenia podstawowego PZKite i ocena kursantów: 1. Planowanie lekcji. 2. Karta zgłoszeniowa kursanta PZKite. 3. Wizualny plan lekcji wg PZKite. 4. Lekcja na latawcu 2-linkowym (trenażer). 5. Przygotowanie latawca pompowanego. 6. Sprawdzenie i start latawca przez instruktora. 7. Pierwsze sterowanie. 8. Wspólny body drag. 9. Samodzielny bodydrag 10. Akcja ratunkowa. 11. Zakładanie deski. 12. Ćwiczenie generowania siły ciągu (steady pull). 13. Pierwszy start z wody. 14. Utrzymanie ślizgu. 15. Kontrola prędkości i toru jazdy poprzez zakrawędziowanie deski. Ostrzenie i odpadanie. 16. Zwroty. 17. Pływanie switch. 18. Skoki. Prezentacja wybranego zagadnienia kitesurfingowego DZIEŃ 3 Praktyka 1. Lekcja Demonstracyjna (prowadzi instruktor, wykładowca). 2. Lekcja Ćwiczeniowa (kandydaci). 3. Informacja zwrotna (feedback). 4. Prezentacja wybranego zagadnienia kitesurfingowego. Podsumowanie zajęć 5

7 DZIEŃ 4 Sesja Ćwiczeniowa Podsumowanie kursu DZIEŃ 5 1. Egzamin końcowy 2. Ocena i podsumowanie egzaminu. Zakończenie kursu 1. Podsumowanie i podziękowanie za współpracę na zajęciach. 2. Rozdanie Dyplomów Instruktora PZKite. DZIEŃ 6 Rezerwowy w przypadku braku wiatru lub niemożliwości przeprowadzenia kursu z innych powodów. ZAŁĄCZNIKI TEMATYCZNE: W poniższych załącznikach znajdują się opracowania zagadnień tematycznych. Załącznik A Szkoły z licencją PZKite Załącznik B Kursy INSTRUKTORSKIE - zasady organizowania Załącznik C Kurs INSTRUKTORSKI PZKite - ogólne zagadnienia Załącznik D Kursy INSTRUKTORSKIE - Unifikacja Załącznik E KURSY I STOPIEŃ POMOCNIKA INSTRUKTORA. Załącznik F KARTA KITEBOARDERA. Załącznik G - RAMOWY PROGRAM SZKOLENIA. Załącznik H - OBRAZOWY PROGRAM SZKOLENIA Załącznik I - OBRAZOWY PLAN AKCJI SELF-RESCUE. Załącznik J - Prawo drogi KSPD wg Marka Rowińskiego Załącznik K - PROCEDURA W PRZYPADKU SPLĄTANIA LINEK. Załącznik L - Tabelka Analiza Błędów. Załącznik M - Meteorologia. Załącznik N - Sprzęt Załącznik O - Słownik 6

8 Ramowy plan kursu instruktorskiego PZKite Dzień 1. Rano Wprowadzenie. Wykład: Bezpieczeństwo. Po południu Akcja asekuracyjna z użyciem łodzi motorowej. Feedback Wykładowcy. Dzień 2. Rano Wykład: Podstawy psychologii nauczania PZKite Prezentacja wybranego zagadnienia kite. Po południu Analiza umiejętności praktycznych uczestników na Poziom IV PZKite. Wykład: Metodyka Poziom I PZKite Lekcja demonstracyjna (egzaminator - kursant). Dzień 3. Rano Prezentacja wybranego zagadnienia kite 2. Wykład: Metodyka Poziom II PZKite Po południu Lekcja ćwiczeniowa (kandydaci). Feedback Wykładowcy Dzień 4. Rano Prezentacja wybranego zagadnienia kite 3. Wykład: Metodyka Poziom III i IV PZKite Po południu Lekcja ćwiczeniowa (kandydaci). Feedback Wykładowcy Dzień 5. Rano Prezentacja wybranego zagadnienia kite 4. Wykład: Meteorologia i Sprzęt ( kandydaci ) Po południu Lekcja ćwiczeniowa (kandydaci). Feedback Wykładowcy 7

9 Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ I. WPROWADZENIE Witajcie! Przed Wami pierwszy dzień Kursu Instruktorskiego PZKite. Ten podręcznik będzie pomocą dydaktyczną do ćwiczeń i wykładów znajdziecie w nim dużo przydatnej wiedzy teoretycznej, która będzie pomocą w późniejszym szkoleniu. Powodzenia! 8

10 KTO MOŻE ZOSTAĆ INSTRUKTOREM Polskiego Związku Kiteboardingu? Wymagania: Ukończone 18 lat. Ukończony kurs Pomocnika Instruktora PZKite ( lub zaświadczenie o stażu pracy jako instruktor lub pomocnik ). Aktualny kurs pierwszej pomocy. Umiejętność pływania ostro na wiatr, wykonywanie kontrolowanych manewrów takich jak zwroty, skoki. Potwierdzam, że w dniu. rozpoczęcia Kursu Instruktorskiego PZKite spełniam wymagania formalne dla kandydatów kursu, oraz że przedstawione przeze mnie dokumenty poświadczające spełnienie wymagań są autentyczne. (Załącznik zgłoszeniowy nr 01). Ins Imię i Nazwisko: podpis kandydata: Zaczynamy! Po krótkim wprowadzeniu nadchodzi czas na zapoznanie się z grupą: Przedstaw się. Opowiedz o swoim doświadczeniu w pływaniu, szkoleniach kite. Opowiedz o doświadczeniu w innych sportach. Jakie są Twoje cele w ukończeniu kursu instruktorskiego? IW Zapisz poniżej uczestników Twojego kursu : ( załącznik 02 ) Instruktor wykładowca: Kandydaci: 9

11 KRYTERIA KWALIFIKACJI INSTRUKTORA samoocena 1 Podkategorie kwalifikacji Przygotowan ie Lekcji Szkolenie w praktyce. Egzamin pisemny. Umiejętności pedagogiczn e. Poziom umiejętności kite. Aktywność na kursie. Kompetencje psychiczne kandydata. Zadowolenie klienta. Sprzęt. Bezpieczeńst wo kursanta. Akcja asekuracyjna prowadzona z łódki. Bezpieczeństwo osobiste. Kryteria zaliczenia. Instruktor planuje lekcję przed jej rozpoczęciem. Sprawdza pogodę i sprzęt przed przybyciem kursanta. Ma kompletne i sprawne wyposażenie własne. Instruktor realizuje plan lekcji. Dostosowuje się do zachowania kursanta, jego słabszych i mocniejszych stron. Wybiera ćwiczenia adekwatne do poziomu kursanta. Musi zostać zdany w min. 75%. Stosuje technikę 8 kroków szkolenia według PZKite. Konsekwentnie ostrzy, wykonuje kontrolowane skoki z grabem, zwroty. Zna i stosuje przepisy prawa drogi, pływa bezpiecznie i bezkolizyjnie. Czynnie uczestniczy w kursie, dodaje swoje uwagi, konstruktywnie komentuje osiągnięcia. Od instruktora wymagany jest odpowiedni poziom empatii, profesjonalizmu, komunikacji i troski o klienta. Brak tych cech u kandydata skutkuje niezaliczeniem egzaminu. Instruktor otrzymuje pozytywny feedback od klientów, dokonuje obiektywnej samooceny plusów i minusów swoich działań. Instruktor zna i dobiera odpowiedni do warunków sprzęt. Potrafi go ztrymować i przygotować. Sprawdza i utrzymuje systemy bezpieczeństwa w stanie sprawności. Ocena bazowana na podstawie lekcji praktycznej instruktor prowadzi zajęcia w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem przekazania niezbędnych zasad teorii bezpieczeństwa. Instruktor jest zdolny podjąć kursanta wraz ze sprzętem na głębokiej wodzie, przy użyciu łodzi motorowej. Instruktor pływa bezkolizyjnie, nie zagrażając innym użytkownikom akwenu, przestrzega przepisów prawa drogi, używa lischa. T/N Ocena własna w kategor ii 0/10 10

12 STANDARDY JAKOŚCI PZKite PZKite corocznie aktualizuje i ulepsza swoje standardy jakości. W oparciu o doświadczenie organizacji międzynarodowych, jak również własne, tworzymy system oparty na dwóch filarach, bezpieczeństwie i efektywności szkolenia. Bezpieczeństwo naszych kursantów to najistotniejszy element szkolenia. Efektywność szkolenia, a co za tym idzie - satysfakcję klienta zapewnia autorski system metodyki i psychologii szkolenia PZKite. Pełną listę standardów PZKite znajdziecie na stronie w zakładce szkolenia. ODPOWIEDZIALNOŚĆ INSTRUKTORA PZKite Przez udział w tym kursie zobowiązujesz się do przestrzegania zasad i obowiązków instruktora do jakich należą: zasady bezpieczeństwa kursanta i instruktora. przestrzeganie metodyki nauczania PZKite. zapewnienie kursantowi bezpiecznych i odpowiednich do nauczania warunków. zapewnienie bezpiecznego i sprawnego sprzętu do nauki. 11

13 ZASADY DOTYCZĄCE SPRZĘTU W czasie trwania kursu PZKite wymaga używania jedynie bezpiecznego i funkcjonalnego wyposażenia, dostosowanego do warunków wiatrowych oraz wagi i umiejętności kursanta. Latawce używane do szkolenia w wodzie muszą mieć możliwość restartu z wody ( latawce pompowane lub zamknięto-komorowe ). Bary muszą być wyposażone w stu procentach sprawne systemy bezpieczeństwa i regulacji mocy (depower). W trakcie szkolenia, kursant musi być wyposażony w kask, trapez, leash, kamizelkę asekuracyjną. W trakcie szkolenia, zwłaszcza na początku, zaleca się stosowanie krótkich linek. 12

14 Kurs Instruktorski PZKite. Rozdział II - BEZPIECZEŃSTWO. BEZPIECZEŃSTWO Nadrzędnym celem PZKite jest zapewnienie bezpieczeństwa podczas kursów prowadzonych przez Instruktorów PZKite w Szkołach licencjonowanych lub indywidualnie. Jako Instruktorzy, jesteście najważniejsi w zapewnieniu kursantom bezpiecznej, uczciwej lekcji, nabywania nowych umiejętności i wykorzystywania ich bez strachu i szkody dla siebie i innych osób przebywających na spocie. Jako Instruktorów, obowiązuje was odpowiedzialność wykraczająca czasowo poza granice kursu i trwająca do czasu, aż kursant osiągnie poziom samodzielności. Dlatego też musicie upewnić się, że w pełni przekazaliście zasady i zostały one zrozumiałe przez kursantów. 13

15 BEZPIECZEŃSTWO SZKOŁY Z LICENCJĄ PZKite Najważniejsze informacje dotyczące zagadnień dla szkół z licencją PZKite: (Więcej informacji znajdziesz w załączniku A ) 1. Szkoła posiada w gotowości oryginał i kopię mapy spotu oraz plan awaryjny w sytuacji zagrożenia zdrowia lub życia. 2. W bazie, minimum 1/3 kadry musi posiadać unifikację PZKite lub licencje instruktora PZKite stopień I. Pozostali instruktorzy mogą posiadać inne uprawnienia instruktorskie. 3. Szkoła posiada ważne ubezpieczenia. W widocznym miejscu Szkoła udostępnia : 1. Mapę spotu z uwzględnionymi kierunkami wiatrów i oznaczeniami niebezpieczeństw (wykonujemy bezpośrednio na zajęciach). 2. Plan awaryjny szkoły. 3. Zasady bezpieczeństwa szkoły i spotu. 4. Codzienne prognozy wiatrowe i warunków atmosferycznych. 5. Telefony alarmowe. 6. Trąbkę sygnałową. 7. Zestaw pierwszej pomocy apteczka W przypadku trudnych warunków wiatrowych (wiatr side-off/offshore), szkoła musi zapewnić łódź asekuracyjną, a instruktorzy na wodzie powinni posiadać środek komunikacji (telefon/radio ) z bazą. Każdy kursant znajduje się w systemie szkoły poprzez wypełnienie Karty Kursanta PZKite. Szkoła posiada na wyposażeniu kompletną i sprawną motorówkę dostępną do asekuracji w trakcie działania szkoły. Strefa szkolenia musi być wolna od przeszkód i niebezpiecznych obiektów oraz w miarę możliwości innych użytkowników akwenu. Szkoła powinna przede wszystkim wybierać do nauki spoty side/side-on shore Szkoła używa kasków i kamizelek asekuracyjnych (najlepiej widocznie oznaczonych). 14

16 KARTA KURSANTA PZKite Jest ona oficjalnym dokumentem uczestnictwa w kursie i systemie rejestracji szkoły. Powinna zawierać: imię i nazwisko kursanta. datę urodzenia, adres, numer telefonu, . telefon osoby kontaktowej w razie wypadku. miejsce do zaznaczenia etapów szkolenia i postępów kursanta ( feedback z miejscem samooceny ). miejsce do zapisywania rozliczeń szkoła-kursant. dodatkowe dane dla karty kiteboardera. regulamin szkoły. PLAN AWARYJNY SZKOŁY PZKite W każdej, nawet najlepszej szkole może zdarzyć się wypadek. Dlatego zawsze musi być gotowy plan postępowania w sytuacji awaryjnej. Musi on zawierać: Procedurę zawiadomienia wodnych jednostek ratunkowych: SAR /WOPR / kapitanaty portów. Procedurę postępowania w przypadku udzielania pierwszej pomocy przedmedycznej. Procedurę transportu osoby poszkodowanej, z wody na brzeg, (lub do najbliższej placówki medycznej jeżeli pomoc nie może dotrzeć na miejsce zdarzenia). Procedurę raportu wypadków karta z danymi kursanta i instruktora, opisem wypadku i odniesionych obrażeń oraz rodzaj zastosowanej pomocy. Raport jest oficjalnym dokumentem wystawianym przez szkołę na potrzeby ubezpieczyciela lub ewentualnych roszczeń poszkodowanego. Zadanie Na podstawie zdobytych informacji przygotuj plan awaryjny dla Szkoły w której odbywa się kurs instruktorski. 15

17 MAPA SPOTU W ramach ćwiczenia naszkicuj swój lokalny spot, uwzględniając: adres i nazwę spotu. rodzaje aktywności na spocie (strefa: wind/kite/motorowodna/dla plażowiczów) najlepsze i najgorsze kierunki wiatrów. ewentualne pływy. zagrożenia i których grup użytkowników dotyczą. numery telefonów awaryjnych. adres i numer telefonu najbliższej placówki medycznej. INDYWIDUALNA OCENA SPOTU PRZEZ KITESURFERA ( IOS ) Instruktor, odpowiada za nauczenie kursanta Indywidualnej Oceny Spotu i jego przydatności do użycia. Jest to bardzo istotne w późniejszym samodzielnym działaniu kursanta. Każdy spot jest trochę inny, tym bardziej w zależności od kierunku i siły wiatru. Dlatego tak istotne jest dokonanie IOS przed każdym pływaniem lub sesją szkoleniową. Żeby dokonać prawidłowej oceny spotu, musimy zwrócić uwagę na następujące szczegóły: 16

18 a) Miejsce musi być wolne od przeszkód zarówno na stronie nawietrznej jak i na stronie zawietrznej. Należy zwrócić szczególną uwagę na niebezpieczeństwo kolizji z przeszkodami znajdującymi się na brzegu (linie energetyczne, drzewa, płoty i inne niebezpieczne przedmioty). b) Stan wody przypływ/odpływ jak również zafalowanie płaska woda/chop. Należy również sprawdzić dno czy nie ma na nim niespodziewanych podwodnych przeszkód, czy ma równomierną głębokość. c) Warunki pogodowe siła i kierunek wiatru, temperatura i ewentualne opady, prognoza na czas najbliższej sesji (nierówny wiatr, turbulencje). d) Zasady i zwyczaje panujące na spocie czy nie planujemy lekcji w zatłoczonym miejscu, czy są specjalne strefy do szkolenia, czy nie przeszkadzamy innym użytkownikom plaży. e) Pierwsza pomoc Instruktor powinien posiadać wiedzę o lokalizacji najbliższej jednostki pomocy medycznej, oraz posiadać sprawny telefon z numerami telefonów alarmowych. ORGANIZACJA BEZPIECZNEGO MIEJSCA DO SZKOLENIA (SPOTU) Spot - miejsce w którym uprawiamy kitesurfing / przeprowadzamy lekcje. Wybór miejsca do szkolenia, zwanego w tym podręczniku spotem jest jednym z najważniejszych obowiązków instruktora. Dostosowanie odpowiedniego miejsca do siły i kierunku wiatru. Zorganizowanie bezpiecznej strefy szkoleniowej. Zastosowanie się do powyższych zasad będzie bezpośrednio wpływało na przebieg twojej pracy i postępu kursanta. Nazwy kierunków wiatru względem spotu 17

19 Zadanie Które kierunki wiatru względem spotu są według ciebie łatwiejsze, a które trudniejsze do szkolenia? Przygotuj kilka argumentów/przykładów na poparcie tezy w dyskusji w grupie. BEZPIECZNA STREFA SZKOLENIA Bezpieczna strefa szkolenia to rejon w którym zaplanowane jest szkolenie kite. Musi ona spełniać specyficzne wymogi bezpieczeństwa PZKite. Zawsze przed zajęciami dokonaj oceny bezpieczeństwa twojej strefy. 1. Miejsce przygotowywania, lądowania i startowania sprzętu. Nikt nie powinien niepotrzebnie przebywać w tej strefie. 2. Miejsce wejścia do wody. Powinno być oznaczone flagą (chyba że jest nim łódka). 3. Wyznaczając strefę szkolenia należy wziąć pod uwagę bezpieczną odległość od brzegu i innych przeszkód; minimum 2 standardowe długości linek (ok 50m.) 4. W sytuacji szkolenia przy wietrze on shore, wymagana odległość minimalna od brzegu ( miejsce zakończenia ćwiczenia ) wynosi 4 standardowe długości linek ( ok 100m ) 5. Upewnij się że twój kursant rozumie schemat cyrkulacji szkolenia. (Przemieszczania się w wodzie np. między dwoma instruktorami). 6. Miejsce zakończenia ćwiczenia. To punkt w którym kursant kończy ćwiczenie i wraca do instruktora. Powinno być oznaczone na brzegu lub boją na wodzie. 7. Miejsce wyjścia z wody to punkt oznaczony flagą, w którym kursant wychodzi z wody, najlepiej pod opieką asystenta. 8. Zawietrzna granica strefy szkoleniowej. Kursanci nie mogą przekraczać tej linii. Jeżeli kursant nie jest w stanie samodzielnie zatrzymać się, powinien użyć systemu bezpieczeństwa. Zawsze zwracaj uwagę na siłę i kierunek wiatru, jako czynniki które decydują o ukształtowaniu Strefy Szkolenia. Idealne kierunki wiatru do tworzenia bezpiecznych Stref Szkolenia to SIDE-SHORE i SIDE-ON SHORE W Strefie Szkolenia może przebywać jednocześnie wielu instruktorów i tym samym wiele grup szkoleniowych. Zadbaj o to aby twoje miejsce szkolenia w strefie umożliwiało swobodne i bezpieczne wykonywanie ćwiczeń twojego kursanta bez ryzyka splątania i kolizji z innymi użytkownikami akwenu. Używaj znaków i sygnałów lub komunikacji radiowej, żeby stale utrzymywać kontrolę nad zajęciami i zachowaniem bezpiecznej odległości twojego kursanta od przeszkód, innych użytkowników akwenu i instruktora. 18

20 Schemat szkolenia przy kierunku side-shore na głębokim akwenie 19

21 Schemat szkolenia przy kierunku one-shore na głębokim akwenie 20

22 Schemat szkolenia przy kierunku side-onshore na głębokim akwenie Zwróć uwagę na miejsce zacumowanej łodzi asekuracyjnej! 21

23 Schemat szkolenia na płytkim akwenie 1\3 (w przygotowaniu) 22

24 Schemat szkolenia na płytkim akwenie 2\3 (w przygotowaniu) 23

25 Schemat szkolenia na płytkim akwenie 3\3 (w przygotowaniu) 24

26 SYSTEM ZNAKÓW Jako instruktor nieraz znajdziesz się w sytuacji, gdzie kontakt słowny jest bezużyteczny. Warto być przygotowanym na taką sytuację i zawczasu ustalić z kursantem wizualny system znaków. Taka forma komunikacji jest ogólnie przyjęta na świecie, jest to konieczność przy organizowaniu bezpiecznego szkolenia. Pamiętaj że nawet kontakt radiowy może być zawodny. OK - startuj Ląduj latawiec Skieruj latawiec do zenitu początek ćwiczenia Koniec ćwiczenia zatrzymaj się Uruchom zrywkę bezpieczeństwa Wskazanie kierunku ćwiczenia Lewo/Prawo Uruchom zrywkę bezpieczeństwa 25

27 ORGANIZACJA SPOTU W STOSUNKU DO RODZAJU AKWENU Pamiętaj, musisz dobrze znać akwen na którym szkolisz. Płytka woda Zazwyczaj są to akweny najlepsze i najbezpieczniejsze do szkolenia. Dlatego, o ile kierunek wiatru na to pozwala, zawsze staraj się wybierać takie miejsca. Upewnij jednak się że: nie jest za płytko (min. do połowy uda kursanta). spot ma bezpieczne dno. zawsze utrzymuj bezpieczny dystans od przeszkód i innych użytkowników spotu (za bezpieczny uznaje się dystans min 2x długość linek latawca). Instruktor ma obowiązek odpowiedniego ustawienia się względem kursanta: Poziom I ustawienie Face to Face (instruktor ustawiony w dole wiatru), Poziom II i III instruktor nie stoi w miejscu tylko idzie za kursantem( dzięki temu jest bliżej kursanta co pozwala na lepszą komunikację werbalną, oraz ustawienie bokiem do kursanta, gdy zwiększamy dystans co pozwala na efektywne korzystanie ze znaków) Głęboka woda Strefa szkoleniowa powinna być wyznaczona flagami. Kursanci muszą znać punkty wejścia i zakończenia ćwiczenia. W miarę możliwości asystenci powinni zapewniać kursantom konieczną asekurację. Łódź asekuracyjna powinna być w pogotowiu podczas całego szkolenia. Pamiętaj! Do Twoich obowiązków należy jak najszybsze dotarcie do kursanta w sytuacji zagrożenia.! Na głębokiej wodzie kursanci musza używać kamizelek asekuracyjnych.! Nieostrożne posługiwanie się łódką może przynieść więcej szkody niż pożytku w sytuacjach awaryjnych. Przybój Zajęcia nie mogą odbywać się w przyboju wyższym niż do ramienia. W mniejszym przyboju można rozważyć możliwość szkolenia, o ile nie ma innych czynników uniemożliwiających je ( paliki, przeszkody podwodne itp.). Całe szkolenie w wodzie powinno być przeprowadzane poza głównym prądem przyboju. Należy pamiętać o tzw. rzekach są to prądy wynoszące w głąb morza i powstają najczęściej przy wietrze do brzegu! Kursant musi być odpowiednio przygotowany ( na plaży ) do przejścia przyboju na początku z instruktorem, następnie samodzielnie. W początkowym etapie szkolenia instruktor przekazuje kursantowi latawiec dopiero po wspólnym przejściu przez przybój. Lisze do desek są zabronione jako element potencjalnie niebezpieczny, zwłaszcza w warunkach przyboju. Gdy tylko wysokość fali przekracza dopuszczalną normę lub znacząco utrudnia lekcję, należy natychmiast przerwać szkolenie. 26

28 SZKOLENIE PRZY UŻYCIU ŁODZI MOTOROWEJ Zarówno na głębokiej jak i na płytkiej wodzie używanie motorówki do celów szkoleniowych jest jak najbardziej zasadne. Poza ważnym aspektem asekuracyjnym, może w istotny sposób przyczynić się do podniesienia efektywności szkolenia. Dotyczy to oczywiście miejsc w których warunki lokalne umożliwiają poruszanie się łodzi z napędem motorowym. Szkolenie z łodzi motorowej wymaga spełnienia następujących zasad: Przed użyciem łodzi sprawdź wyposażenie oraz jej stan techniczny. Rozstaw bojkę w dole wiatru aby ustanowić granicę przy której kursanci powinni się zatrzymać i czekać na instruktora. Przed wyjściem kursanta do wody należy ustalić awaryjne sygnały ostrzegawcze, flaga lub gwizdek, oraz znaczenie tych sygnałów wracaj do brzegu, wracaj do łodzi. Należy zachować bezpieczną odległość pomiędzy łodzią a kursantem, kontroluj na bieżąco odległość od brzegu. Na łodzi zawsze powinien być instruktor. Instruktor musi posiadać dobry system komunikacyjny z brzegiem (telefon lub radio z w pełni naładowanymi bateriami). Te wytyczne powinny być ustalone zanim kursant wejdzie do wody. Instruktor musi mieć do pomocy asystenta na lądzie, gotowego aby wesprzeć go dodatkową łodzią jeśli zajdzie taka konieczność. Możesz prowadzić zajęcia jedynie z łódki, która jest w bezpiecznej odległości od brzegu dla wszystkich rodzajów ćwiczeń na wodzie. Niezależnie od ustawienia instruktor musi mieć kontrolę nad kursantem przez cały czas i być zawsze w stanie dotrzeć do kursanta. (dotyczy wody płytkiej oraz głębokiej) Jeżeli instruktor znajduje się na nawietrznej względem kursanta powinien komunikować się z nim przez radio lub za pomocą sygnałów dźwiękowych, żeby nie stracić kontroli nad zajęciami (dotyczy wody płytkiej oraz głębokiej) ZNACZENIE FLAG Flagi pomagają w oznakowaniu strefy szkolenia, oraz mogą być użyte do informowania i ochrony osób pływających pod opieką szkółki. Znaczenia flag: Zielona: Bezpieczna strefa, obszar nadzorowany/początek strefy szkolenia. Żółta: Pływanie może być niebezpieczne, obszar nadzorowany/miejsce zakończenia ćwiczenia. Czerwona: Wracaj do brzegu, pływanie zabronione, niebezpieczeństwo/miejsce wyjścia z wody. Brak flag: Obszar niestrzeżony. 27

29 WAUNKI NA SPOCIE WIATR, WODA, PLAŻA: Szkwalisty wiatr: Szkwalisty wiatr jest częstym powodem wielu wypadków, szczególnie w przypadku wiatru on-shore oraz o sile powyżej 16 knts. w przypadku szkwalistego wiatru kursant nie może bezpiecznie operować latawcem w okolicach zenitu, ponieważ szkwał może poderwać latawie nauczanie na lądzie w szkwalistym wietrze powyżej 4bft powinno odbywać się przy maksymalnej ostrożności i uwadze. kursant nie może być zostawiony bez opieki nawet na chwilę. w celu uniknięcia zagrożeń powinny być używane małe latawce na krótkich linkach. Przypadkowe poderwanie przez wiatr: Upewnij się czy kursant wie, że nie może operować na lądzie latawcem blisko zenitu (godziny 11-1). Kursant nie powinien poruszać się po brzegu z latawcem samodzielnie w takich warunkach. W przypadku szkwalistego wiatru, kursant może zostać przypadkowo poderwany przez wiatr i poniesiony. Żeby uniknąć takiego efektu, w początkowym etapie nauczania staraj się asekurować swojego kursanta trzymając go za rączkę trapezową. Kiedy kursant oswoi się już z warunkami i będzie poprawnie reagował podczas szkwalistego wiatru należy umożliwić mu kontrolę latawca bez asekurcji, pamiętaj jednak, żeby zachować szczególną ostrożność. W sytuacji gdy kursant wychodzi na wodę powinien trzymać latawiec nisko i szybko odejść od lądu (plaży). Wiatr on shore: Wiatr wiejący prosto w kierunku brzegu stwarza dwa zagrożenia. Poruszamy się w kierunku największej przeszkody, którą stanowi brzeg. W celu uniknięcia zagrożenia zaleca się prowadzić zajęcia z dala od brzegu. Każde ćwiczenie powinno kończyć się w odległości bezpiecznej od brzegu co stanowi minimum 4 standardowe długości linek(ok 100m) Wszyscy użytkownicy akwenu pływają prostopadle do brzegu, w związku z tym może się zdarzyć się tak, że użytkownik/kitesurfer/windsurfer będzie musiał przepłynąć przez nasze okno wiatrowe, żeby dostać się w górę albo w dół wiatru. W celu uniknięcia splątania lub kolizji instruktor powinien bezwzględnie kontrolować moment rozpoczęcia i zakończenia każdego ćwiczenia wykonywanego przez kursanta. W przypadku niezatłoczonego akwenu kierunek on-shore jest bardzo komfortowy do szkolenia. Wiatr side-shore i side-on shore: Kierunki najwygodniejsze i najbezpieczniejsze do szkolenia zarówno na płytkich jak i na głębokich akwenach. Należy zachować szczególną ostrożność podczas poruszania się w stronę brzegu oraz podczas wychodzenia z wody w przypadku szkolenia na głębokim akwenie Zajęcia powinny być prowadzone w taki sposób aby podczas poruszania się w kierunku od brzegu utrzymać bezpieczną odległość od kursanta, oraz nie przekraczać wyznaczonego miejsca zakończenia ćwiczenia W przypadku szkolenia na płytkim akwenie przy tym kierunku wiatru instruktor ma możliwość swobodnego ustawienia się z kursantem w taki sposób, żeby nie kolidować innym użytkownikom akwenu. 28

30 Wiatr Offshore i side-offshore: Szkolenie przy tym kierunku wiatru w każdym wypadku musi być wsparte asekuracją motorówki Należy zwrócić uwagę na ograniczenie strefy szkolenia w taki sposób, żeby podczas prowadzenia zajęć nie oddalać się coraz bardziej od brzegu W przypadku zajęć odbywających się daleko od brzegu w godzinach popołudniowych należy zakończyć je najpóźniej z zapasem 1h przed zmrokiem. Wiatr on-shore i klif lub wysoka przeszkoda na brzegu: Mając do czynienia ze spotem, który charakteryzuje się wiatrem prosto do brzegu za którym znajduje się wysoka przeszkoda należy wziąć pod uwagę dwa zagrożenia: Zły dobór sprzętu przez błędna ocena siły wiatru. Pomiar wiatru bezpośrednio przed przeszkodą może być przekłamany dlatego, że wiatr unosi się przed każdą przeszkodą. Należy zmierzyć wiatr w miejscu maksymalnie wysuniętym w stronę wody lub bezpośrednio w miejscu szkolenia na wodzie, sugerować się siłą wiatru podawaną przez profesjonalne portale meteorologiczne, a jeżeli nie jesteś sam na spocie możesz sugerować się sprzętem innych użytkowników Należy zachować bezpieczną odległość od brzegu, którą należy ocenić samodzielnie. Podpływanie lub podchodzenie z latawcem pod przeszkodę może skutkować przepadaniem latawca. Wąskie spoty i głęboki akwen: Spot do nauczania może być wąski, ale musi zawsze mieć dużo miejsca w dół wiatru. Zalecaną metodą jest korzystanie z krótkich linek na wąskiej plaży. Jeśli Twoja plaża jest szeroka na 10 metrów możesz używać 4 metrowych linek. Najlepszym sposobem jest posiadanie drugiego miejsca do nauczania, gdzie kursant może nauczyć się operować latawcem treningowym i symulować to, co będzie robić później w wodzie na otwartym szerokim spocie. Szerokie spoty i płytki akwen: Szeroki spot umożliwia wyznaczenia sobie bardzo obszernej i bezpiecznej strefy szkolenia zarówno na plaży jak i w wodzie. Niweluje ryzyko splątania i kolizji. Nawet na takim spocie powinieneś bezwzględnie kontrolować swoje zajęcia i pamiętać o niezbędnych zasadach bezpieczeństwa podczas zajęć. 29

31 ZALECENIA BEZPIECZEŃSTWA dla Instruktora PZKite Jako Instruktor PZKite zobowiązujecie się do przestrzegania i uczenia według standardów PZKite. Należą do nich: ZAWSZE prowadź zajęcia zgodnie z zasadami bezpieczeństwa Szkoły PZKite ZAWSZE sprawdź posiadanie ważnego ubezpieczenia OC prywatnego oraz szkoły. ZAWSZE sprawdź warunki pogodowe i pływowe przed i w trakcie lekcji. ZAWSZE miej na sobie trapez z leashem bezpieczeństwa, przed wystartowaniem latawca. ZAWSZE sprawdź latawiec w powietrzu zanim przekażesz go kursantowi, również po każdorazowej zmianie ustawień. ZAWSZE upewnij się, że Twój kursant potrafi korzystać i ma sprawne oba systemy bezpieczeństwa. ZAWSZE miej bliski dostęp do zestawu pierwszej pomocy (własnego lub w bazie). ZAWSZE utrzymuj kontakt wzrokowy ze swoim kursantem. ZAWSZE dbaj o komfort cieplny swój i kursanta, kontroluj okresowo jego kondycję.! NIGDY nie oddalaj się od swojego kursanta na odległość większą niż umożliwiającą udzielenie natychmiastowej pomocy. Przedział czasowy jednej minuty to czas, w przeciągu którego mózg nie ulega uszkodzeniu w przypadku braku dopływu tlenu.! NIGDY nie przekraczaj wyznaczonego przez PZKite stosunku liczby kursantów na jednego instruktora. ZASADY DOTYCZĄCE SZKOLENIA GRUPOWEGO Pomocnik PZKite maks. 1 latawiec. pod nadzorem instruktora. Instruktor PZKite poziom 1 1 latawiec. Instruktor PZKite poziom 1 2 latawce z pomocnikiem. Instruktor PZKite poziom 2 2 latawce. Pamiętaj! Instruktor powinien mieć wagę zbliżoną do kursanta. Jeśli tak nie jest, a różnica wagi przekracza 25 kg należy zachować szczególną ostrożność przy szkoleniu osób cięższych od siebie. 30

32 WYPOSAŻENIE INSTRUKTORA PZKITE Zawsze powinieneś być odpowiednio wyposażony i przygotowany do pomocy swojemu kursantowi. Nie zapomnij o: Trapezie z leashem. piance/suchym kombinezonie odpowiednim do panujących warunków pogodowych. kamizelce asekuracyjnej do szkolenia w głębokiej wodzie. krótkofalówce, radiu lub innym środku komunikacji jeśli nie jesteś w bezpośredniej bliskości szkoły. zestawie pierwszej pomocy jeśli uczysz poza terenem swojej szkoły. Następujące rzeczy również będą Ci pomocne w pracy instruktorskiej: pompka gwizdek sygnałowy zapasowy bar zegarek śrubokręt woda pitna krem UV środki łączności ZALECENIA BEZPIECZEŃSTWA dla kursanta PZKite: Poniższe zalecenia bezpieczeństwa powinny być przedstawione przed lekcją i egzekwowane w jej trakcie. Służą one przyswojeniu przez kursantów podstawowych zasad bezpieczeństwa. 10- podstawowych zasad bezpieczeństwa: 1. Zawsze noś trapez z leashem, kask i kamizelkę asekuracyjną. 2. Noś piankę/suchy kombinezon i buty, jeśli wymaga tego temperatura. 3. Nigdy nie wchodź pomiędzy latawiec a osobę sterującą nim, nie przebywaj w oknie wiatrowym, unikaj kontaktu z pracującymi linkami i latawcem. 4. Nigdy nie startuj latawca bez pozwolenia instruktora. 5. Zawsze podpinaj leash bezpieczeństwa przed startem latawca. 6. Nigdy nie oplątuj linek dookoła ręki lub jakiejkolwiek części ciała. 7. Nigdy nie steruj latawcem na brzegu, chyba że wykonujesz polecenia instruktora. 8. Szanuj zasady panujące na spocie i wyznaczone przez Twojego instruktora 9. Nigdy nie używaj leash`a do deski. 10. Podpinaj leash`a do latawca tak, żeby zrywka znajdowała się zawsze w zasięgu twoich rąk (prawo-ręczni prawa strona trapezu). 31

33 Obowiązkowe wyposażenie kursanta PZKite: Kask. Kursant musi mieć założony kask przed wpięciem latawca w trapez. Trapez wyposażony w uchwyt dla instruktora. Leash. Kamizelka asekuracyjna jest obowiązkowa w każdych warunkach. Pamiętaj! Szczegóły takie jak: komfort psychiczny i fizyczny kursanta jego bezpieczeństwo, wygoda, utrzymanie stałej i odpowiedniej temperatury ciała mają kluczowy wpływ na przebieg lekcji i stopień zadowolenia kursanta. Zwracaj szczególną uwagę na potrzeby swojego kursanta np.: zimne dni majowe/wrześniowe zakładamy dodatkową piankę, rękawy, buty. Pełne słońce w lipcu/sierpniu możemy użyć lżejszych pianek, okularów i kremu UV. Sytuacje zagrożenia W czasie praktyki jako instruktor kitesurfingu, nieraz możesz spotkać się z nietypowymi sytuacjami wymagającymi natychmiastowej reakcji. Zadanie W podgrupach przedyskutujcie różne scenariusze sytuacji awaryjnych, wspólnie przygotujcie Plan Awaryjny Szkoły. 32

34 SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA (1/3) 33

35 SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA (2/3) Każdy kursant uczący się według standardów PZKite musi znać i umieć zastosować systemy bezpieczeństwa latawca w celu uniknięcia wypadku. Jako Instruktor, ponosisz bezpośrednią odpowiedzialność za bezpieczeństwo swojego kursanta. ZAWSZE bądź na bieżąco ze wszystkimi systemami bezpieczeństwa latawców używanymi w twojej szkole. Jeśli pracujesz na nowym systemie bezpieczeństwa poświęć swój czas na jego sprawdzenie i przetestowanie zasad działania. NAUCZ się systemów stosowanych przez różnych producentów. Przetestuj każdy system bezpieczeństwa przed rozpoczęciem lekcji. ZAWSZE używaj podpiętego leasha bezpieczeństwa.! NIGDY nie używaj leasha do deski. Od początku wdrażaj i przygotowuj kursantów poprzez wielokrotne powtarzanie jak prawidłowo używać systemów bezpieczeństwa. Zorganizuj symulację realnego zagrożenia, aby nauczyć kursanta właściwej kolejności podejmowanych kroków: Puszczenie baru. Użycie pierwszego systemu bezpieczeństwa ( chicken loop ). Użycie drugiego systemu bezpieczeństwa (leash) tylko w sytuacjach, które tego wymagają! Odzyskanie latawca poprzez przyciągnięcie go na jednej lince (leash)- na lądzie lub płytkiej wodzie. Zwinięcie baru i odzyskanie latawca na głębokiej wodzie, samodzielny powrót do brzegu. Pamiętaj! Jako Instruktor, podejmujesz odpowiedzialność za bezpieczeństwo kursanta na kursie, a także po nim. Przez powtarzanie powyższych zadań automatyzujesz u kursanta nawyki które w przyszłości mogą uratować mu życie. 34

36 SYSTEMY BEZPIECZEŃSTWA (3/3) SYTUACJA AKCJA JAK? bar znajduje się poza PUŚĆ Spróbuj zatrzymać ruch latawca a zasięgiem rąk kitesurfera. moc jest za duża żeby ją kontrolować. kursant utracił kontrolę nad latawcem (np. obrócił się plecami do latawca, zaciąga bar tylko 1 ręką). kursant upadł na ziemię. latawiec ciągnie kursanta w BAR potem puścić bar obiema rękami w tym samym czasie. stronę przeszkód na zawietrznej. linki latawca są w kontakcie z przeszkodą. kursant wciąż jest ciągnięty przez latawiec pomimo puszczenia baru. kursant upadł w zasięgu przeszkody. kursant jest bardzo przeżeglowany. kursant stracił kontrolę nad latawcem. kursant splątał się latawcem. latawiec wciąż generuje ciąg ( np.: kiteloopy ), nawet po użyciu zrywki bezpieczeństwa. URUCHOM ZRYWKĘ BEZPIECZEŃSTWA UŻYJ ZRYWKI BEZPIECZEŃSTWA NA LISZU uruchom zrywkę i natychmiast puść jej uchwyt obie ręce pozostają wolne (nie trzymamy baru ani jego elementów). Użyj zrywki bezpieczeństwa na leashu i puść go. Latawiec odleci swobodnie, a ty jesteś bezpieczny. Zadanie Samodzielne przygotowanie baru. Co roku wiele się zmienia w konstrukcji barów i ich systemów bezpieczeństwa. Większość użytkowników niestety zna tylko ten jeden swój własny. Jako Instruktor będziesz miał dostęp do wielu różnych systemów, konstrukcji i rozwiązań. Poniższe ćwiczenie pozwoli ci na bliższe zapoznanie się z systemami barów. Nadszedł czas na małą przerwę i zajęcia w praktyce. Weź ze sobą trapez, leash i jeden z barów szkoleniowych. W grupie przetestujcie systemy bezpieczeństwa w waszych barach, sprawdźcie długość linek i trym baru. Upewnijcie się że systemy bezpieczeństwa w waszych barach są 100% sprawne. Ćwiczenie kończy się Symulacją Realnego Zagrożenia przez każdego z kandydatów. Uważnie wysłuchaj feedbacku wykładowcy i pozostałych kandydatów. Które z systemów wydają się najłatwiejsze? Które nie działają sprawnie? 35

37 TRYMOWANIE LATAWCA *trym latawca odpowiednie ustawienie krawędzi natarcia latawca w stosunku do wiatru. Gwarantuje optymalną pracę latawca i zapobiega przepadaniu. Podczas całego procesu szkolenia musisz zwracać stałą uwagę na odpowiednie strymowanie latawca na barze, idealnym ustawieniem ( sweet spot) baru do pływaniu jest odległość w ok 1/3 linki depowera od chicken loopa. Większość ćwiczeń wymaga jednak zmniejszenia zakresu mocy latawca w fazie początkowej (sterowanie, body dragi, steady pull) w tym celu najlepiej skorzystać z depowera. Jeżeli podczas zajęć zmienią się warunki wiatrowe i nie możesz zmienić sprzętu na mniejszy możesz zmienić ustawienie na uździe latawca(bridlach) lub na przedłużkach przy barze. Jeśli wymaga tego sytuacja wiatrowa, wyląduj latawiec z pomocą kursanta i strymuj sprzęt adekwatnie do warunków. ZADANIE : PRAWO DROGI W parach, przedstawiamy kolejno 7 podstawowych zasad prawa drogi. Użyj demonstracji, zachowaj właściwą kolejność zasad. Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ III. ĆWICZENIA PRAKTYCZNE TABELA ANALIZY BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PODCZAS KURSUKITESURFINGOWEGO 1/3 Przykład tabeli analizy błędów (całość w załączniku K ) Na koniec zajęć wykładowca przeprowadza przykład analizy błędów. Po zajęciach grupa kończy zadanie. 36

38 Generowanie i kontrolowanie siły ciągu steady pull Generowanie siły ciągu ( steady pull ) to bardzo istotne ćwiczenie przejściowe pomiędzy body dragami, a pierwszym startem z wody. Kursant ze stopami w strapach, utrzymuje pozycję do startu i spływając z wiatrem pracuje latawcem tylko po jednej stronie okna wiatrowego, przygotowując się do pierwszego startu. Skutkiem tego przesuwa się pomału na halsie, krawędziując deską traci bardzo niewiele wysokości względem wiatru. Również bardzo ważnym aspektem tego ćwiczenia jest kontrola deski i ciała kursanta w stosunku do latawca. Instruktor podąża z wiatrem. Po przebyciu niewielkiego dystansu, poleca kursantowi zatrzymać latawiec w zenicie i zacząć wykonywać ćwiczenie na drugim halsie. Dzięki temu kursant i instruktor spotykają się ze sobą w miarę schodzenia z wiatrem. Ćwiczenie przygotowuje kursanta do prawidłowej pracy latawcem ( ósemki : 45st.-zenit-45st. ) oraz do właściwego krawędziowania deską - zapieramy się, deska nie może być ustawiona na płasko. Ćwiczenie zaczynamy od zdepowerowanego lub mniejszego latawca, możemy użyć latawca z poprzedniego ćwiczenia. Żeby nauczyć kursanta właściwej kontroli, zwiększamy stopniowo moc latawca. Jest to innowacyjna metoda nauki startu z wody, analogiczna do wakeboardu oraz światowych standardów szkolenia. 37

39 Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ IV. ZAJĘCIA PRAKTYCZNE SPRAWDZIAN UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH(2/3) (Sprawdzian możemy przeprowadzić zamiennie w zależności od warunków pogodowych.) Akcja self-rescue Każdy instruktor PZKite musi być doskonale przygotowany do prawidłowego nauczenia i zastosowania akcji self-rescue. Zostanie ona zaprezentowana przez twojego instruktora wykładowcę. Następnie połączycie się w pary aby akcję ratunkową przedstawić w praktyce. Każdy z kandydatów musi przedstawić wykonanie akcji ratunkowej oraz zademonstrować trzy sposoby zwinięcia latawca i powrotu na brzeg. Zadanie domowe Poniżej zapisz kolejno kroki postępowania w przypadku akcji ratunkowej. 38

40 Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ V. ZAJĘCIA PRAKTYCZNE SPRAWDZIAN UMIEJĘTNOŚCI PRAKTYCZNYCH (3/3) (Oba sprawdziany możemy przeprowadzić zamiennie w zależności od warunków pogodowych.) Akcja asekuracyjna z łódki Kandydat na instruktora powinien uważnie przyglądać się prezentacji Instruktora wykładowcy. Upewnij się że twoje umiejętności prowadzenia łódki odpowiadają zasadą które określił Instruktor wykładowca. Wykaż się umiejętnością podjęcia z wody kursanta i latawca z zapewnieniem bezpieczeństwa. 39

41 SPRAWDZIAN UMIEJĘTNOŚCI KITESURFINGOWYCH Podczas tego sprawdzianu, musisz wykazać się umiejętnością sprawnego, bezpiecznego i bezkonfliktowego pływania na kitesurfingu. Mamy nadzieję że większość z Was posiada o wiele wyższe od wymaganych umiejętności w kitesurfingu. Na tym kursie jednak, aby zaliczyć ten element praktyczny, wymagamy powtarzalnego sterowania latawcem podczas prezentacji ćwiczeń oraz pływanie na poziomie pokazowym w tym: wykazania się umiejętnością stałego, bezproblemowego pływania na wiatr. wykonywania zwrotów. wykonania skoku z grabem. pływania toeside ( na switchu ) Niezbędne do zaliczenia egzaminu praktycznego będą również: umiejętność samodzielnego doboru i przygotowania sprzętu do zajęć. znajomość i respektowanie zasad prawa drogi. odzyskiwanie deski na głębokiej wodzie. znajomość własnych ograniczeń. 40

42 Kurs Instruktorski PZKite PREZENTACJE ZAGADNIEŃ WYBÓR I PRZYGOTOWANIE WYBRANEGO ZAGADNIENIA (1/3) Celem tego ćwiczenia jest przygotowanie i rozwinięcie twoich zdolności komunikacji i przekazywania wiedzy. Zagadnienie prezentujesz przed uczestnikami kursu, którzy robią notatki na podstawie twojej prezentacji. Sprawdzian odbywa się pomiędzy prezentacją tematów. Maksymalny czas na przedstawienie zagadnienia to 15 minut. 1. Efekty wiatrowe ( turbulencje, zmiany wiatru w zależności od kierunku, wpływ efektów wiatrowych na organizację Strefy Szkoleniowej, efekt Venturi ). 2. Bryza morska ( bryza dzienna i nocna, jej wpływ na szkolenie, mechanizm działania ). 3. Podłączanie latawca 4/5 linkowego ( kroki i elementy najistotniejsze przy podłączaniu różnych typów latawców ). 4. Pierwsze sterowanie ( od podłączenia latawca do nauczenia kursanta prawidłowego sterowania jakie kroki podejmiesz? ). 5. Startowanie latawca z asystentem (kiedy i jak należy przeprowadzić to ćwiczenie?). 6. Start latawca z wody ( kroki i elementy kluczowe, różnice między 4 a 5 linkami, potencjalne błędy i sposoby ich uniknięcia, wskazówki ). 7. Bodydragi ( przygotowanie do bodydragów, cel ćwiczenia, sposoby jego przeprowadzania, potencjalne przyczyny błędów i sposoby ich uniknięcia, wskazówki). 8. Start z wody ( przygotowanie do startu z wody, cel ćwiczenia, sposoby jego przeprowadzania, potencjalne przyczyny błędów i sposoby ich uniknięcia, wskazówki). 9. Pływanie na wiatr ( ostrzenie ) - ( przygotowanie do ostrzenia, cel ćwiczenia, sposoby jego przeprowadzania, potencjalne przyczyny błędów i sposoby ich uniknięcia, wskazówki). 10. Pierwszy skok. 11. Generowanie ciągu ( balans ciała, praca latawcem i deską ). 12. Szkolenie pływania toeside 13. Pływy i prądy dla początkujących. 14. Samodzielny start latawca. Zapisz poniżej swoje zagadnienie:. 41

43 WYBÓR I PRZYGOTOWANIE WYBRANEGO ZAGADNIENIA (2/3) Po Twojej prezentacji będziesz oceniany zarówno przez wykładowcę jak i pozostałych kandydatów. Wysłuchaj uważnie ocenę grupy, zwróć uwagę na słabsze strony prezentacji. Wskazówki: Plan lekcji Rozbij zagadnienie na kilka punktów którymi będziesz się posługiwał i zapisz je, sporządź rysunki pomocnicze lub przygotuj niezbędny sprzęt, jeśli jest to potrzebne. Zaznacz wstęp ( temat ), punkty kluczowe ( 3-4 do zapamiętania dla kursanta ), oraz na koniec informację zwrotną ( feedback ) zadaj pytania - czy zagadnienie zostało zrozumiane? Komunikacja Mów głośno, wyraźnie, raczej zwięźle. Używaj zróżnicowanych materiałów rysunków, diagramów, sprzętu do demonstracji. Utrzymuj kontakt wzrokowy ze słuchaczami. Interakcja Włącz swoich kursantów do lekcji, poproś ich o wykonywanie poszczególnych zadań, zapytaj o opinię, przygotuj eksperyment z udziałem słuchaczy. Zawsze zapytaj o informację zwrotną. Zawsze podziel się swoją pozytywną energią! Notatki:

44 WYBÓR I PRZYGOTOWANIE WYBRANEGO ZAGADNIENIA (3/3) DZIEŃ 2 RANO Podstawy Psychologii Nauczania PZKite: 1. Profesjonalizm. 2. Zadowolenie klienta. 3. Etapy nauczania. 4. Pamięć krótkotrwała. 5. Pamięć mięśniowa. 6. Krzywa procesu nauczania. 7. Znaczenie samo-nauczania. 8. Feedback. 9. Stan psychiczny kursanta. 10. Podstawowe zasady komunikacji. 8 etapów szkolenia według PZKite: 1. Diagnoza kursanta. 2. Wyznaczenie celu. 3. Motywacja. 4. Feedback. 5. Obserwacja. 6. Feedback Wskazówki dotyczące błędów kursanta. 8. Feedback 3. POPOŁUDNIE Ramowy Program Szkolenia PZKite: Poziomy umiejętności kitesurfingowych. Podstawowy plan lekcji. Karta Kursanta PZKite. Kontrola jakości. Prezentacja wybranego zagadnienia kite. Zakończenie dnia: Feedback. Egzamin Nauka własna. Notatki:.. 43

45 Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ VI. PROFESJONALIZM PROFESJONALIZM Profesjonalne podejście do klienta. Jednym z podstawowych celów szkolenia PZKite jest wzrost satysfakcji klienta, przez profesjonalne podejście instruktorów i szkół. Zadowoleni klienci to twoja najlepsza reklama. Rekomendują twoje szkolenie, wracają do ciebie i przyprowadzają znajomych. Jak zapewnić sobie lojalność klienta? Przez bycie profesjonalnym: Zawsze zachowuj się profesjonalnie Bądź zawsze na czas i przygotowany do lekcji Naucz się imion swoich kursantów od samego początku zajęć Wyglądaj profesjonalnie ubieraj się schludnie i czysto, dbaj o higienę, pamiętaj o zasadach dobrego wychowania. Wyglądając i zachowując się jak profesjonalista będziesz cieszył się szacunkiem swoich kursantów. Przez pracę w teamie: Pamiętaj że każdy instruktor reprezentuje PZKite. Przez przestrzeganie zasad i standardów PZKite kreujesz pozytywny wizerunek siebie i naszej organizacji. Dyskutuj z innymi instruktorami o sposobach podniesienia standardów nauczania. Wymieniajcie między sobą uwagi, w duchu konstruktywnej krytyki. Pracując z innymi instruktorami zawsze okazuj swój profesjonalizm w celu zapewnienia pozytywnej atmosfery pracy. Pamiętaj! Zadowolony klient zarekomenduje cię kilku potencjalnym klientom. Niezadowolony klient będzie o tobie mówił wszystkim. 44

46 Stosuj się do następujących wskazówek: Bądź pozytywny! Bardzo ważne jest Twoje nastawienie do klienta i lekcji. Bądź zachęcający i pozytywnie motywujący przed, w czasie oraz po lekcji. Oznacza to również szacunek wobec wszystkich kursantów nie porównuj ich do siebie, nie mów o nieobecnych. Każdy ma swój własny poziom aspiracji i tempo szkolenia. Imiona Poznaj imiona swoich kursantów, zapamiętaj je i używaj podczas lekcji. Jeśli zapomniałeś nie zmyślaj, zapytaj. Naukowo udowodnione jest że najprzyjemniejszym dla naszego ucha jest brzmienie własnego imienia. Poznaj cele swoich kursantów Zapytaj dlaczego wzięli udział w kursie i czego po nim oczekują. Zaoferuj rozwiązania, które spełnią ich oczekiwania. Przedstaw jakie ćwiczenia czekają ich na poszczególnych etapach szkolenia będzie im łatwiej zrozumieć i sprecyzować swoje cele. ZADOWOLENIE KLIENTA (2/2) Słuchaj Zawsze pozwól swoim kursantom mówić o tym co czują, w trakcie i po każdym ćwiczeniu. Pamiętaj o feedbacku im więcej wiesz o spostrzeżeniach kursantów, tym bardziej poczują się docenieni przez ciebie. Szanuj zasady kontraktu Jeśli masz do zrobienia 2 godziny zajęć, zrób tyle, niemniej. Kontrakt dotyczący lekcji musi być jasny, a każdy kursant musi dokładnie wiedzieć za co płaci. Zawsze przychodź minut przed zajęciami, tak żebyś miał czas się do nich przygotować. Bycie spóźnionym jest bardzo nieprofesjonalne. Pamiętaj - jeżeli kursant czeka na ciebie, a ty w tym momencie ubierasz piankę traci swoje pieniądze. Zawsze zorganizuj zajęcie kursantowi tak, aby nie czekał na ciebie lub zmianę sprzętu. Jeśli nie ma wiatru, zaproponuj lekcję słabowiatrową, teoretyczną lub przełóż lekcję na inny termin. Bądź pomocny Zawsze odpowiadaj na pytania, nie tylko kursantów, lecz także innych ludzi. Dobre rady i wskazówki są zawsze w cenie używaj swej wiedzy nie tylko do zarabiania lecz także dla ogólnego podwyższania bezpieczeństwa wśród kitesurferów i promowania siebie jako instruktora. 45

47 Kurs Instruktorski PZKite ROZDZIAŁ VII. ZASADY NAUCZANIA PODSTAWOWE ZASADY NAUCZANIA PZKite Celem PZKite jest rozwój i propagowanie bezpiecznego i efektywnego szkolenia kitesurfingu, w Polsce i na świecie. Etapy Szkolenia PZKite zostały stworzone, aby pomóc każdemu z kursantów w drodze do bezpiecznego, samodzielnego pływania. Oznacza to, że instruktor w czasie szkolenia ma służyć pomocą techniczną, pomagając kursantowi w osiągnięciu jego celów. Jako instruktor, zawsze przejmuj inicjatywę w kontakcie z kursantem. Poświęć czas na to, żeby się z nim zapoznać i dostosować nauczanie do niego. Im bardziej poznasz swojego kursanta, tym bardziej wzmocnisz jego wiarę w siebie, a to bardzo ułatwi Ci szkolenie. Każdy kursant uczy się trochę inaczej. Zapamiętaj w jaki sposób najlepiej do każdego z nich dotrzeć ( przypominanie im o wykonanym progresie, pozytywne wsparcie, pomoc techniczna, używanie materiałów pomocniczych PZKite ). Zasady nauczania PZKite oparte są na systemie feedback ( informacji zwrotnej ) pomiędzy kursantem, a instruktorem. Kursant powinien być zachęcany do zadawania pytań, wyrażania opinii, samooceny. Powoduje to stworzenie motywującej więzi instruktor kursant. Feedback może być wyrażany na wiele sposobów (ustnie, notatka, rysunek, demonstracja), natomiast zawsze w obecności instruktora, co zapewnia właściwą korektę błędów i ich zrozumienie przez kursanta. 46

48 Odpowiednie tempo kursu. Staraj się nie przedłużać swoich wypowiedzi, pozwól kursantom się wypowiedzieć, ustalaj ćwiczenia na zasadzie małych kroków (wiele łatwych do osiągnięcia celów). Używaj przerw daj kursantom czas na wizualizację i utrwalenie tego co właśnie zrobili. Poświęć czas na powtarzanie i automatyzowanie osiągniętych umiejętności. Zawsze zapewniaj sprawiedliwą i faktyczną ocenę umiejętności kursanta. Nigdy nie omijaj umiejętności i ćwiczeń, które na Twoim spocie wydają się niepotrzebne. Twój kursant może ich potrzebować w przyszłości, a od ich prawidłowego zastosowania może zależeć jego bezpieczeństwo. Pamiętaj! Każdy kursant jest inny i wymaga indywidualnego podejścia. Bądź gotowy do dopasowania metody nauczania do każdego z nich. Standardy szkolenia PZKite powstały by ułatwić Ci naukę i ocenę kursanta. Każdy kursant jest dla ciebie kolejnym doświadczeniem im bardziej przykładasz się do każdego kursu, tym lepszym będziesz instruktorem. ETAPY NAUCZANIA KROKI JAK? W JAKIM CELU? 1.Wizualizacja zadania i określenie celu 2.Próby i błędy Kursant otrzymuje pierwszą informację o tym co ma zostać wykonane przez opis, demonstrację, obserwację live lub wideo. Kursant próbuje wykonać ćwiczenie i popełnia błędy. Wraz z instrukcjami i wskazówkami, oraz samooceną błędów, kursant dochodzi do zrozumienia ćwiczenia. Proces wizualizacji uruchamia mechanizm motywacji w psychice kursanta. Jest on bardzo ważny dla zrozumienia punktów kluczowych, jeszcze przed wykonaniem ćwiczenia. Sama wizualizacja nie wystarczy do nauczenia, muszą ją poprzeć wskazówki i opis punktów kluczowych, oraz wyznaczenie celu. Próba i błąd prowadzi do wykonania właściwego ćwiczenia np. ósemki przez zenit, bodydragi, założenie deski. Żeby umożliwić ten proces, należy stworzyć system, małych, łatwych do wykonania ćwiczeń, które jednocześnie będą stanowiły wyzwanie dla kursanta. Cel musi być jasno sprecyzowany np.: płyń do zielonej boi, ugnij lewą nogę, wstań na deskę. Dopóki kursant nie spełni celu, należy mu udzielać wskazówek które do tego doprowadzą. 3.Wykonanie Pierwsza udana próba ćwiczenia. Jest to bardzo istotny moment eureka 47

49 4.Automatyzacja/ pamięć mięśniowa Po tym kroku wracamy do punktu pierwszego żeby nauczyć się następnego ćwiczenia. Kursant powtarza zadanie do momentu kiedy wykonuje je automatycznie i odruchowo. Kursant odkrywa JAK wykonać ćwiczenie prawidłowo. Instruktor powinien pochwalić kursanta, zapytać o feedback, nagrodzić i powtórzyć punkty kluczowe. Instruktor prosi o powtórzenie ćwiczenia. Automatyzacja oznacza że kursant będzie wykonywał i pamiętał ćwiczenie na zawsze. Doskonalenie ćwiczenia jest możliwe również przy nauce innych, trudniejszych elementów np.: można się nauczyć zakładania deski przy nauce startu z wody. Pamiętaj! W czasie standardowego kursu nie zawsze będzie możliwość automatyzacji wszystkich kroków. Mimo to upewnij się że kursant osiągnął automatyzację minimum wszystkich procedur bezpieczeństwa. PAMIĘĆ KRÓTKOTRWAŁA Jest to zdolność zapamiętywania uczuć, słów lub czynności, które zdarzyły się w ciągu ostatnich kilku minut. Pamięć o tych zdarzeniach jest przechowywana w mózgu tylko przez krótki czas i będzie utracona, o ile nie zostanie zapisana jako pamięć długotrwała. Aby pomóc kursantowi w zapamiętaniu czynności, najlepszą metodą jest poprosić ich o opowiedzenie własnymi słowami tego, czego właśnie się nauczyli. Pozwól im wyrazić swoje doświadczenia, opinię pomoże im to zapamiętać dużo więcej po każdym ćwiczeniu. Staraj się tłumaczyć nie JAK coś wykonać, ale DLACZEGO należy to wykonać dajesz w ten sposób kursantowi logiczne podstawy zrozumienia wykonywanych ćwiczeń. Podczas kursu samo tłumaczenie zwykle nie wystarcza. Sprawdź poniższe punkty i zobacz jak komunikacja ułatwia zapamiętywanie. Zapamiętujemy! 10% tego o czym czytamy 20% tego o czym usłyszymy 30% tego co zobaczymy 50% tego o czym usłyszymy i co zobaczymy równocześnie 70% tego o czym opowiemy 90% tego o czym opowiemy zaraz po wykonaniu zadania 100% w momencie osiągnięcia automatyzacji, przy częstym wykonywaniu zadania 48

50 PAMIĘĆ MIĘŚNIOWA To potoczna nazwa na proces neuromięśniowy, który rozwija umiejętności motoryczne kursanta. Oznacza to zapamiętywanie i utrwalanie umiejętności motorycznej przez jej powtarzanie. Możemy podzielić pamięć mięśniową na czynności manualne (wymagające tylko użycia naszych rąk np.: użycie zrywki bezpieczeństwa, regulacja taśmy depower) oraz czynności całościowe ( gdy musimy użyć całego ciała bieganie, pływanie na kite ). Aby uzyskać pamięć mięśniową, kursanci muszą zamienić to, czego nauczyli się przez wizualizację i demonstrację, w automatyczną czynność, bez zastanawiania się lub wahania nad nią. Jako przykład weźmy jazdę samochodem w momencie gdy uczysz się zmieniać biegi, musisz się nad tą czynnością skupić. Gdy umiesz już jeździć, wykonujesz tą czynność bez zastanawiania się. Podobnie jest w kite nie myślisz o tym czy uda ci się start z wody, zwrot, skok. Umiesz czynność automatycznie. W nauczaniu kite, jak większości sportów, stosujemy metodę prób i błędów. Wraz z poprawnymi wskazówkami i powtarzaniem ćwiczenia, kursant wykonuje je, aż stanie się ono dla niego czynnością automatyczną. NAUKA NA BŁĘDACH Jest to bardzo ważny element nauczania. Tylko przez próbę i błąd kursant może faktycznie przekonać się w jakim stopniu jest w stanie wykonać ćwiczenie. Przed każdym nowym ćwiczeniem kursant, musi wiedzieć co ma wykonać (instrukcje), a po każdej nieudanej próbie, musi otrzymać wskazówki dlaczego popełnił błąd. Wiedza kursanta o tym, co powinien oraz czego nie powinien zrobić, jest tak istotna z punktu widzenia nauczania, bo tylko dzięki niej kursant może dokonać realnej samooceny i wykształcić pamięć mięśniową. ZNACZENIE SAMONAUCZANIA Istotne jest, żeby kursanci wiedzieli, że efekty szkolenia są zależne również od nich samych, od ich zapału, skupienia i aktywności przy wykonywaniu ćwiczeń. Zawsze zachęcaj swoich kursantów do dokonywania samooceny i analizowania dlaczego i w którym momencie popełnili błąd. To ich zmotywuje i pomoże poprawić swoje osiągnięcia. Używaj i zachęcaj swoich kursantów do korzystania z różnych kanałów komunikacji także po zakończeniu swojej lekcji i przed następną ( książki, materiały wideo, wideoanaliza ) 49

51 KRZYWA PROCESU NAUCZANIA Każdy kursant uczy się we własnym tempie. Możemy jednak zaobserwować pewne typowe stany emocjonalne w trakcie nauki wśród których można rozróżnić: - Początek kursu. Wielu kursantów uczy się nadspodziewanie szybko, łatwe ćwiczenia są wykonywane płynnie co daje kursantom dużą pewność siebie. - W trakcie kursu wraz ze wzrostem poziomu trudności technicznej ćwiczeń, mogą pojawić się pierwsze błędy, to może demotywować kursanta. Kursant szuka powodów swojego błędu. Jest to kluczowy moment w procesie nauczania kursant musi być wsparty fachową wskazówką instruktora i zapewniony, że będzie w stanie osiągnąć sukces. - jeśli w odpowiednim momencie instruktor spełni swoją rolę i ćwiczenie zostanie wykonane i zautomatyzowane, kursant będzie potrafił je wykonać już zawsze. Jeśli tak się nie stanie i kursant zostanie pozostawiony bez wsparcia, może uznać że był niewłaściwie szkolony lub że jest niezdolny do wykonania ćwiczenia. Twoim celem jest zapewnienie bezpiecznego i płynnego przebiegu szkolenia. FEEDBACK Czyli informacja zwrotna. Bez niej kursant nie zdaje sobie sprawy ze swoich osiągnięć i może mu zabraknąć motywacji do szkolenia. Komunikacja między kursantem a instruktorem to rzecz kluczowa. Może zawierać pochwałę z powodu właśnie wykonanego ćwiczenia, wskazówki do korekty. Możesz również poprosić kursanta o feedback, o przedstawienie właśnie wykonanego ćwiczenia i czy rozumie cel następnego zadania. Bardzo ważne jest ciągłe sprawdzanie stanu psycho-fizycznego kursanta. Wspólne pozytywne emocje bardzo pomagają w zapamiętywaniu. Przykład: - Jak się czułeś podczas pierwszego body drag-a? - świetnie bardzo mi się podobało kontrolowanie ciągu po przez zaciąganie i odpuszczanie baru - Bardzo dobrze pokaż to ćwiczenie jeszcze raz. 50

52 STAN PSYCHICZNY KURSANTA Jest bardzo istotnym czynnikiem w każdym procesie nauczania. Zawsze staraj się określić, w jakim stanie znajduje się twój kursant, zarządzaj jego emocjami tak, żeby nie pozwolić mu z jednej strony na lęk, a z drugiej na nadmierną pewność siebie. Twoim zadaniem jest przeprowadzić kursanta, od stanu niewiedzy do momentu świadomości wszystkich zagrożeń, bez straszenia go, a raczej przez zrównoważone nauczanie. Początkujący kursanci czują zwykle podekscytowanie i zaciekawienie. Na tym etapie poziom emocji zwykle się waha. Strefa ryzyka przy wzroście umiejętności i trudności technicznej ćwiczeń ( np.: pierwszy bodydrag ) kursant często nie zdaje sobie sprawy ze swoich ograniczeń, co skutkuje nadmierną pewnością siebie, prowadzącą do licznych zagrożeń. Doświadczeni kitesurferzy znają swoje ograniczenia. Zdają sobie sprawę ze swoich zalet i słabości, potrafią dostosować się emocjonalnie do porażek i sukcesów. Jako Instruktor, twoim głównym zadaniem jest nadzorować i dostosowywać swoje działania do stanu psychicznego kursanta. Jeśli twój kursant nie może przełamać się do danego ćwiczenia pozwól mu wyrazić swoje obawy i odpowiednio dopasuj kolejne ćwiczenia. Na przykład kursant obawiający się pierwszego sterowania, chętniej to zrobi w pozycji siedzącej. Kursant który nie panuje nad latawcem przy body dragach, powinien zacząć od spływania w dół wiatru bez poruszania latawcem ( dryfowania ). Czasami musisz być stanowczym i powiedzieć nie żeby uniknąć zbędnego niebezpieczeństwa przy szkoleniu. 51

53 PODSTAWOWE ZASADY KOMUNIKACJI Prawidłowa komunikacja jest niezbędna do przekazywania wiedzy we właściwym procesie nauczania. Jest to wymiana informacji przy użyciu języka i innych środków wyrazu które są zrozumiałe dla obu stron. Jako instruktor powinieneś pamiętać o jak najczęstszym feedbacku od kursanta. Sprawdzaj jaka jest jego opinia o wykonanym ćwiczeniu, czy zna cel następnego zadania, jaki jest jego stan psychiczny i fizyczny. Obserwuj sposób w jaki wykonuje ćwiczenie i szczerze go oceń. Pamiętaj! Jednostronna komunikacja ( monolog instruktora ) jest jednym z podstawowych błędów w szkoleniu. Kursant uczy się dużo więcej przez interakcję z instruktorem i grupą. Musisz być zawsze pewny, że kursant rozumie twoje wskazówki/instrukcje. Aby tak się stało należy skupić się na znalezieniu właściwego kanału komunikacji pomiędzy instruktorem, a kursantem; porównań, skojarzeń, odwołań do podobnych czynności ruchowych lub ich zakresu oraz używania przejrzystych treści, nie za długich i łatwych do zrozumienia. Jeżeli Twój kursant nie wykonuje ćwiczenia poprawnie, spróbuj znaleźć inną metodę wykonania tego zadania np.: rozbicie zadania na łatwiejsze kroki, demonstracja, porównanie itp. Zadanie 1. Nazwij przynajmniej 5 sposobów komunikacji których możesz używać jako instruktor. 2. Określ przynajmniej 5 przykładów zakłóceń poprawnej komunikacji. 52

54 Kilka wskazówek jak zapewnić lepszą komunikację między Tobą, a kursantami: Naucz się i zapamiętaj ich imiona. Poznaj indywidualne doświadczenie, poziom umiejętności fizycznych i tempo nauki swoich kursantów. Zanim zaczniesz mówić, zawsze zdobądź ich uwagę. Mów głośno, akcentuj najistotniejsze rzeczy. Staraj się mówić zawsze z pozycji nawietrznej wobec kursanta. Upewnij się że twoje wskazówki są dobrze słyszane i rozumiane, działaj przez interakcję z kursantem. Staraj się zachowywać kontakt wzrokowy. Używaj różnych kanałów komunikacji. Poproś kursanta o powtarzanie ważnych informacji używając metody punktów kluczowych. Zachęcaj kursantów do zadawania pytań. 8 ETAPÓW SZKOLENIA WEDŁUG PZKite 1/5 1. Diagnoza kursanta Diagnoza kursanta to pierwszy etap kursu. Składają się na niego poniższe punkty. Oczywiście, to nie jedyne możliwe aspekty oceny kursanta. Jednak te wymienione są najważniejsze i nie można o nich zapominać: - Przeciwwskazania zdrowotne Jest to najważniejszy punkt w ocenie kursanta. Jeżeli występują uzasadnione przeciwwskazania nie można kontynuować lekcji. - - Inne doświadczenia kursanta związane ze sportami wodnymi, jak również innymi nie związanymi z wiatrem i wodą. Wiedza na temat wcześniejszych sportowych doświadczeń kursanta, pomoże przewidzieć szybkość nauki i pozwoli lepiej dopasować plan zajęć do jego fizycznych i kondycyjnych możliwości. - Wcześniejsze lekcje kitesurfingu i spostrzeżenia kursanta na ich temat. Jeżeli kursant uczestniczył wcześniej w lekcjach kitesurfingu trzeba ocenić jego umiejętności, poprzez sprawdzenie jak radzi sobie z zadaniami na niższym poziomie zaawansowania, aby nie rozpocząć zajęć ze zbytnim zaufaniem do umiejętności kursanta ( co może skutkować brakiem postępów w nauce lub skończyć się konsekwencjami spowodowanymi brakiem kontroli nad sprzętem ). W takim wypadku należy jednak zachować daleko idący dystans do słów kursanta ponieważ często mijają się z prawdą. Dodatkowa wiedza na temat wcześniejszych rozczarowań lekcjami kitesurfingu pozwoli uniknąć ich w przyszłości. 53

55 - Motywacja kursanta - Kursanci z różnych względów podejmują naukę kitesurfingu. Inne podejście trzeba mieć do osoby która jest mocno zmotywowana do nauki, niż do osoby która pierwszy raz w życiu zobaczyła latawiec i po prostu chce zobaczyć czym jest kitesurfing. - Oczekiwania kursanta - Kursanci są bardzo różni. Jedni przychodzą po prostu żeby miło spędzić czas, a inni chcą się bezpiecznie nauczyć pływać na kitesurfingu. Zatem przy pierwszej rozmowie trzeba w zależności od sytuacji ostudzić lub rozbudzić nadzieję kursanta. Zdarza się, że kursant przychodząc na pięć godzin kursu oczekuje, że będzie po nich skakał i robił zaawansowane ewolucje co jest niemożliwe. W takim wypadku trzeba spokojnie wytłumaczyć jak wygląda kurs, czego i w jakim czasie można się realnie nauczyć. Czasem również występują odwrotne sytuacje. Kursantom brak pewności siebie, którą instruktor powinien w nich wzbudzić. - Pytania kursanta. Na początku każdych zajęć instruktor powinien zaznaczyć, że w każdej chwili kursu kursant może zadawać pytania. Dobrą praktyką jest samemu pytać kursantów czy mają jakieś pytanie i zachęcać do ich zadawania. Często zdarza się, że kursanci mają wiele wątpliwości, ale brak im odwagi aby zadać pytanie. - Feedback. Na powyższych przykładach widać, jak krótki wywiad może pomóc instruktorowi w planowaniu zajęć z kursantami. Dodatkowo taka rozmowa pozwala poczuć się kursantowi swobodnie. Instruktor powinien pamiętać, że dla wielu osób pierwsze momenty kursu mogą być stresujące. Wprowadzając miłą i sympatyczną atmosferę na początku lekcji instruktor tworzy sobie dobre przygotowanie pod kolejne zajęcia. 8 ETAPÓW SZKOLENIA WEDŁUG PZKite 2/5 2. Wyznaczenie zadania ( celu ) oraz wytłumaczenie sposobu jego realizacji Wyznaczenie zadania, to kolejny krok w prowadzeniu zajęć. Lekcja składa się właśnie z wielu małych zadań, które kursant powinien wykonać. Cel powinien być jasny, zrozumiały i odpowiedni dla poziomu kursanta. Kursant powinien wiedzieć jakie są najczęstsze błędy przy wykonywaniu danego ćwiczenia i jak ich uniknąć. Ważne jest, aby kursant wiedział dlaczego uczy się danej umiejętności. Czasem kursantowi może wydawać się, że dane ćwiczenie jest nudne i niepotrzebne. Rolą instruktora jest wytłumaczenie dlaczego jest inaczej. Warto wyznaczać cele po kolei, tak aby kursant mógł maksymalnie skupić się na jednym zadaniu. Przykładowy cel: Wykonaj Body drag. 54

56 połóż się na brzuchu. utrzymuj latawiec na godzinie 12. trzymaj nogi szeroko, tak aby latawiec nie obracał twojego ciała. wybierz bar na tyle żeby latawiec reagował, ale nie podciągaj się na barze. nie dotykaj dna. Sposoby za pomocą których można tłumaczyć zadania: 1. Tłumaczenie słowne. 2. Demonstracja. 3. Symulacja na lądzie. 4. Film instruktażowy. 5. Zdjęcia. 6. Obserwacja innych kursantów lub osób już pływających. 7. Wizualizacja. 8. Wyznaczenie ram czasowych i obszaru ćwiczeń. 9. Używanie znaków, sygnałów 3. Feedback Na tym etapie instruktor powinien być pewny, że kursant zrozumiał co ma zrobić i wie jak to zrobić. Rolą instruktora jest sprawdzenie czy kursant rozumie feedback. Może to uczynić na parę sposobów: Zadając pytania kursantowi czy zrozumiał polecenie. Prosząc kursanta aby opowiedział co ma zrobić własnymi słowami. Prosząc kursanta o zadawanie pytań w razie jakichkolwiek niejasności. 4. Motywacja W zależności od postawy kursanta punkt ten może być kluczowy. Podczas gdy kursant jest bojaźliwy i przestraszony, trzeba spokojnie pomóc przełamywać mu te uczucia. Nie naciskać. Priorytetem jest zapewnienie kursantowi poczucia bezpieczeństwa. Nigdy nie krytykować kursanta i zawsze mówić mu o dobrych stronach wykonywanych przez niego ćwiczeń. Gratulować po każdym udanym ćwiczeniu. Natomiast jeśli chodzi o przeciwną sytuację i zbytnią pewność siebie kursanta. Trzeba studzić emocje kursanta. Tłumaczyć, że pośpiech nie jest wskazany. Robić chwilę przerwy aby uspokoić kursanta. 55

57 8 ETAPÓW SZKOLENIA WEDŁUG PZKite (3/5) Aby lekcja nie była nudna i utrzymywała zadowalające zaangażowanie kursanta, powinna być prowadzona z energią i odpowiednią dynamiką. Warto podzielić sobie lekcję na etapy: Powtórka z poprzednich zajęć. Opis nowych ćwiczeń. Trening nowych ćwiczeń. Czas na zadawanie pytań oraz powtórka ćwiczeń sprawiających najwięcej trudności kursantowi. 5. Obserwacja kursanta Jedna z kluczowych umiejętności instruktora. To dzięki niej instruktor potrafi szybko nauczyć kursanta pływać na kitesurfingu. Dodatkowo nie jest to czynność, której można przypisać konkretną instrukcję. Nabywa się jej z czasem, wraz z przepracowanymi godzinami na wodzie. Nie znaczy to, że w inny sposób nie można się jej uczyć. Poniżej sposoby jak poprawić obserwację kursanta: Oglądanie filmów instruktażowych pokazujących najczęstsze błędy przy konkretnych ćwiczeniach. Spędzanie dużej ilości godzin na wodzie w różnych warunkach. Wcielenie się w rolę kursanta np. próba wykonania startu jednocześnie. analizując każdą wykonywaną przy tym czynność. Częstym problemem instruktorów jest automatyczne pływanie, instruktorzy nie potrafią pokazać poszczególnych faz danego ćwiczenia (np. próba wykonania startu z wyraźnym akcentem każdej demonstrowanej fazy ). Warto dodać, że jednym z niewybaczalnych błędów instruktora jest brak wzrokowego kontaktu z kursantem. Jeśli kursant pyta instruktora czy widział jak udało mu się wykonać zadane- ćwiczenie, instruktor zgodnie z prawdą powinien odpowiedzieć, że oczywiście widział. Doświadczony instruktor potrafi rozpoznać błędy pracy barem poprzez obserwację pracy latawca 6. Feedback nr 2 Po pierwszym wykonaniu zadanych ćwiczeń przychodzi czas na kolejny feedback. Warto w tym momencie zapytać o odczucia kursanta. Poprosić aby opisał to co zrobił i sam wskazał swoje błędy. Kursant zdecydowanie lepiej będzie się czuł jeśli sam wskaże swoje błędy zamiast być poprawianym przez instruktora. Jest to pewna forma sprawdzianu dla instruktora. Jeśli dobrze przyłożył się do zajęć na wcześniejszych etapach nie powinien w tym miejscu mieć dużo pracy. Natomiast jeśli nie podszedł należycie profesjonalnie do kursanta w tym momencie pojawi się dużo pytań i niejasności. W razie niezadowalającego postępu kursanta w tym momencie można zmienić ćwiczenia i sposób komunikacji. Dla każdego profesjonalnie 56

58 podchodzącego do swojej pracy instruktora powinien być to jeden z kluczowych punktów. Na tym etapie warto przemyśleć i konstruktywnie przeanalizować swój sposób nauczania. Jest to moment w którym instruktor może nabrać doświadczenia o którym była mowa w punkcie 5 dotyczącym obserwacji. 8 ETAPÓW SZKOLENIA WEDŁUG PZKite 4/5 7. Wskazanie błędów kursanta Może się zdarzyć, że po drugim feedbacku kursant wciąż popełnia błędy. Zatem instruktor w tym momencie powinien wskazać te błędy. Ważny jest sposób wskazywania tych błędów. Niewłaściwe zachowanie instruktora może spowodować niechęć kursanta do kolejnych lekcji. Trzeba pamiętać o następujących rzeczach poprawiając kursanta: Instruktor zawsze powinien rozpocząć od pochwalenia postępów kursanta. Dobrą praktyką jest spojrzenie na sposób swojego nauczania i najpierw spróbowanie znalezienia błędu w swojej pracy. W niektórych przypadkach potrzebna jest dodatkowa demonstracja w celu ponownej wizualizacji ćwiczenia z wyróżnieniem kluczowych elementów Błędy powinny być wskazywane spokojnie bez zbędnych emocji. Nie można w żadnym wypadku wyładowywać swojej frustracji na kursancie. 8. Feedback 3 - końcowy Potwierdzenie i analiza zdobytej wiedzy oraz poziomu zaawansowania, w kwestionariuszu postępów kursanta. Po każdej lekcji podsumuj postęp kursanta, wskaż najlepsze i najsłabsze elementy lekcji, pochwal i przedstaw to czego będziecie się uczyć na następnych zajęciach. Odpowiedzialność instruktora względem kursanta Obowiązki instruktora Zakres wiedzy kursanta Obserwacje instruktora Przyczyny Działania instruktora które należy podjąć Kursant wykonuje ćwiczenie za pierwszym razem lub wykonuje więcej niż przewidziano w zadaniu. Kursant jest znudzony, nie słucha instrukcji, wykazuje brak zainteresowania. Kursant robi coś innego niż to, o co został poproszony. Poziom umiejętności kursanta jest zbyt wysoki wobec ćwiczenia. Poziom umiejętności kursanta jest za niski. 57

59 Stan emocjonal ny kursanta Stan fizyczny kursanta Kursant jest sfrustrowany, gdy przebywa w grupie, zwłaszcza z lepszymi od siebie. Kursant nie reaguje, gdy go o coś prosimy. Kursant ignoruje zasady bezpieczeństwa. Kursant zawsze robi więcej niż jest w stanie. Kursant jest podekscytowany i wydaje mu się że już wszystko umie. Kursant szuka kontaktu wzrokowego z instruktorem. Trzyma kurczowo bar. Kursant przestaje wykonywać ćwiczenie, oczy szeroko otwarte. Kursant chce przerwać lekcję. Kursant jest zmęczony już po kilku minutach sterowania. Kursant nie jest w stanie samodzielnie wpiąć się w trapez. Kursant zachowuje się nietypowo, ma problemy z utrzymaniem równowagi, ma rozszerzone źrenice lub czuć alkohol w oddechu. Motywacja Kursant nie jest zainteresowany lekcją lub nie widzi jej celu. Kursant często się irytuje. Kursant zwykle chce szybciej skończyć zajęcia. Kursant nie słucha poleceń. Kursant często się spóźnia. Zbyt pewny siebie. Przestraszony kursant. Nadwaga, niezdrowy tryb życia, problem z alkoholem lub narkotykami. Problem z motywacją, brak wiary we własne możliwości, lub zbyt duża wiara we własne możliwości, lub niska ocena pracy i wiedzy instruktora, lub brak zainteresowania sportem (np. kurs otrzymany w prezencie). Pamiętaj! Częstym problemem w osiągnięciu sukcesu przez kursantów jest napięcie mięśniowe spowodowane stresem psychicznym lub brakiem rozgrzewki i rozciągania. Praktyka stosowania rozgrzewki i stretchingu przed oraz relaksacji po lekcji pomaga zmniejszyć ryzyko kontuzji i poprawić efekty lekcji. 58

60 Odpowiedzialność instruktora w kwestii wyboru sprzętu i spotu Obowiązki instruktora Wybór sprzętu Trymowanie sprzętu Pogoda Obserwacje Przyczyny błędu Kursant jest unoszony nzły wybór że ustać w miejscu nawe sprzętu Kursant jest podniesiony i wywraca sie przez deskę w czasie ćwiczeń startu z wody. Kursant nie może wstać na deskę nawet pomimo poprawnie wykonywanego ćwiczenia. Kursant nie może Sprzęt źle utrzymać kite na 12. strymowany Kursant potrafi lub w złym skierować latawiec w stanie. lewo, ale nie potrafi w prawo. System bezpieczeństwa nie działa. Kite nie traci mocy po puszczeniu baru. Kite rotuje zbyt szybko. Kite zawsze cofa się do strefy mocy (power zone). Kite nie trzyma pozycji na 12, cofa się do power zone. Kite ciągle łopocze, nawet przy wybranym barze. Kite nie wstaje z wody. Kursant ma trudności z przedostaniem się do strefy szkolenia. Zbyt silny, szkwalisty wiatr, zły kierunek wiatru, duży przybój, chop. Działania instruktor, które należy podjąć Karta kiteboardera Zakres umiejętności 59

61 Spot Kursant musi czekać na swoją kolej zanim będzie w stanie wykonać ćwiczenie. Kursant nie ma miejsca do bezpiecznego wystartowania/wylądo wania latawca. Przez strefę okna wiatrowego wciąż przechodzą plażowicze. Na zawietrznej znajdują się przeszkody kamienie, drzewa, linie wysokiego napięcia, betonowe nabrzeże itp. Spot jest zbyt mały, zatłoczony, pełen przeszkód terenowych. Przerwanie lekcji przez instruktora W pewnych przypadkach do Twoich obowiązków jako instruktora będzie należało przerwanie lekcji. Oto kilka sytuacji w których musisz bezwzględnie przerwać zajęcia: - nieodpowiednie warunki spotu - niekorzystna zmiana warunków wiatrowych - kontuzja kursanta / instruktora - kursant fizycznie niezdolny do lekcji ( choroba/alkohol/narkotyki /wyziębienie) - zmęczenie kursanta. Przyjmujemy że optymalnym czasem na sesję indywidualną są 2h. - Powtarzająca się niesubordynacja kursanta DZIEŃ

62 Ramowy program szkolenia podstawowego PZKITE. Punkty programowe Opis Poziom I Umiejętność wskazania kierunku wiatru. Wskazanie kilku prostych metod weryfikacji kierunku wiatru dla osób, które nie miały nigdy styczności z sportami wiatrowymi. Umiejętność określenia kierunku Wskazanie możliwych kierunków, omówienie wiatru względem lądu (onshore, krótkiej charakterystyki i zagrożeń związanych z offshore, sideshore). każdym z nich Znajomość budowy latawca treningowego. Znajomość podstawowych zasad bezpieczeństwa: Podstawowe elementy: brzuch, plecy, krawędź natarcia i spływu, linki, bridle. Wybór odpowiedniego miejsca do rozłożenia i startowania latawca, wskazanie zagrożeń, umiejętność korzystania z systemów bezpieczeństwa latawca treningowego. Rozumienie zagrożeń wynikających z charakterystyki akwenu i warunków atmosferycznych. Znajomość międzynarodowych Wyląduj mnie, wystartuj, potrzebuje pomocy. znaków komunikacji. Umiejętność sterowania małym latawcem treningowym: Znajomość okna wiatrowego. Znajomość budowy latawca i umiejętność przygotowania sprzętu i poprawnego zabezpieczenia go na plaży Umiejętność bezpiecznego poruszania się z latawcem po plaży, Zapoznanie się z działaniem systemów bezpieczeństwa latawców 4/5 linkowych. Umiejętność złożenia latawca oraz zwijania baru. Umiejętność asystowania przy startowaniu i lądowaniu latawca. Na krawędzi okna wiatrowego, poruszania się w strefie mocy, skręcanie i odkręcanie linek. Krawędź okna wiatrowego, strefa mocy, pozycja latawca ujęcie godzinowe, świadomość zakresu rażenia latawca). Omówienie najważniejszych elementów budowy: krawędzie, poszycie górne, poszycie dolne, linki sterujące, linki mocy, bridle, zawory do pompowania i wypuszczania powietrza, one pump. Budowa baru oraz wyjaśnienie zasady działania depowera oraz zaciągania i odpuszczania baru. Noszenie w pozycji latawiec się uśmiecha, przysypywanie piaskiem, wskazówka jak łatwo obracać duże latawce. Omówieni zasady działania zrywki przy CL. Omówienie i zobrazowanie zachowania latawca z jedną naprężoną linką. Omówienie zasady działania zrywki prze leashu. Zwijanie na długo i na krótko, zwrócenie uwagi na staranność przy zwijaniu baru. Pozycja C, ustawienie ciała tak by latawiec w nas nie uderzył, omówienie sygnałów startowania i lądowania. Umiejętność przepinania latawca (w wodzie, w powietrzu, na brzegu) z naciskiem na 61

63 pomiędzy dwoma użytkownikami. Umiejętność sterowania latawcem na krawędzi okna wiatrowego (w zakresie godzin 3 9). Umiejętność przemieszczania się z latawcem będącym w powietrzu. w miarę możliwości przepinanie latawca leżącego na wodzie, na 3 lub 9 oraz chwytanie chickenloopa zawsze nad zrywką (nie wkładać palców do środka) Zaczynamy od pracy latawcem w wąskim zakresie, blisko zenitu. Objaśnienie ustawienia latawca po prawej lub lewej stronie okna aby ułatwić przemieszczanie Umiejętność odpuszczenia baru. Wyczuwanie optymalnego zaciągnięcia baru by uzyskać prawidłową pracę latawca. Umiejętność puszczenia baru w przypadku zagrożenia. Umiejętność użycia systemów bezpieczeństwa. Umiejętność restartu latawca z wody. Umiejętność sterowania w strefie mocy. Umiejętność odkręcenia linek latawca. Umiejętność posługiwania się trymerem depowera. Przećwiczenie odruchu puszczania baru na hasło puść bar! Samodzielne użycie przez kursanta zrywki Metody za linkę / za bar Wolne wykonywanie ruchów między 1 a 11 godziną. Wyjaśnianie celowości odkręcania linek mocy, demonstracja pracy latawca na skręconych linkach (sterujących) Przećwiczenie trymowania latawca depowerem przez kursant Umiejętność wylądowania Ćwiczenie wykonywane w wodzie latawca z pomocą asystenta. Podstawy prawa drogi w oparciu o KSPD. Umiejętność pływania body dragami. Poziom II Zasada prawego i lewego halsu, zasada opuszczania i podnoszenia latawca do zenitu przy mijaniu się kitesurferów. Zachowanie bezpiecznej odległości. Itp. - latawiec w jednej pozycji. - ósemki przez zenit. -praca latawcem po jednej stronie okna wiatrowego pomiędzy 12 a 3 lub 12 a 9. - utrzymując wysokość. - nabierając wysokość. Umiejętność wystartowania latawca z pomocą asystenta. (dobór odpowiedniego kąta do wiatru ). Ćwiczenie wykonywane w wodzie. Umiejętność sterowania latawcem jedną ręką. Umiejętność pływania body dragami z deską. Umiejętność odzyskiwania deski na głębokiej wodzie. Zwrócenie uwagi na poprawne umieszczenie ręki na barze i na pracy łokciem - utrzymując wysokość (z deską). - nabierając wysokość (z deską). Wyjaśnienie zasad wykonywania bodydragów po utracie deski (kontrola jej lokalizacji poprzez odliczanie ). Znajomość teorii startu z deską. (pozycja ciała przed startem, praca latawcem). 62

64 Umiejętność zakładania deski i utrzymania pozycji startowej. Umiejętność startu z wody i przepłynięcia krótkiego dystansu. Używanie rączki, aby łatwiej obrócić dużą deskę. Do ćwiczeń przygotowujących należą: - podniesienie kursanta za ręce na plaży symulując ciąg latawca. - steady pull - kursant pracuje latawcem w zakresie 45stopni zenit 45 stopni generując stały ciąg. Jednocześnie krawędziuje deską i wyczuwa moc latawca stopniowo ją dodając. Pozycja startowa latawca to godzina 10 lub 2. Dzięki krawędziowaniu deską, start odbywa się pod kątem 90st do wiatru, dużo łatwiej nauczyć się ostrzenia. - W końcowym momencie ćwiczenia, należy zwrócić uwagę na skierowanie deski dziobem lekko w dół wiatru (wyprost przedniej nogi). Umiejętność kontrolowanego zatrzymania się. Umiejętność pływania w obu kierunkach bez utrzymywania wysokości. Umiejętność samodzielnego wylądowania latawca przy użyciu systemu bezpieczeństwa. Umiejętność awaryjnego zwinięcia linek i latawca na wodzie. Początkowo kursant prowadzi latawiec do zenitu. Później zatrzymuje się krawędziując i odpuszczając bar. Wykonywanie metrowych halsów z kontrolowanym zatrzymaniem. Nauka pracy latawcem oraz zatrzymania go na krawędzi pod kątem 45 stopni do generowania stabilnego ciągu Uruchomienie zrywki Self landing (przez użycie zrywki) płytka i głęboka woda ćwiczenia. Omówienie zachowania w warunkach offshore, argumentacja i wyjaśnienie dlaczego olewamy deskę. Poziom III Umiejętność utrzymywania wysokości. Umiejętność utrzymywania prawidłowej pozycji ciała podczas pływania. Umiejętność ostrego pływania na wiatr i nabierania wysokości. Umiejętność odpadania. * Uprawnia do ubiegania się o kartę Kiteboardera Pozycja latawca w oknie wiatrowym, pozycja ridera na desce. Pozycja ciała na siódemkę, rotacja całego ciała w kierunku płynięcia teoria halsowania, kąt martwy, balans pomiędzy prędkością a kursem względem wiatru Praca latawca, ustawienie deski względem wiatru Umiejętność wykonywania zwrotów. Umiejętność doboru sprzętu do panujących warunków i własnych umiejętności. Omówienie pracy latawca i pracy deski oraz synchronizacji tych elementów. Kursant przedstawia własną propozycje doboru sprzętu przed rozpoczęciem zajęć, instruktor zatwierdza. 63

65 Umiejętność wyboru miejsca do startu i pływania. Umiejętność zachowania się na głębokiej wodzie. Umiejętność reagowania w awaryjnych sytuacjach. Elementy uzupełniające (w dowolnym czasie). Znajomość podstawowych typów latawców i ich cech. Zagrożenia na spocie. Znajomość możliwych organizacji ruchu na wodzie: Poziom IV Kursant ocenia spot, warunki na wodzie i na lądzie, wskazuje możliwe zagrożenia, oraz dogodne miejsce do startu, pływania, i lądowania latawca. akcja self-rescue, odzyskanie deski i restart latawca na głębokiej wodzie. Splatanie się latawcami procedura + trening na wodzie Bow, C-shape, Hybryda, Delta, komorowiec omówienie najważniejszych cech tych latawców. Rafy, pływy, sieci, prądy, zwierzęta, inni użytkownicy akwenów. Strefy (na wodzie, lądowania/startowania, zakazy, nakazy, obostrzenia). Poziom zaawansowany Znajomość prawa drogi wg. KSPD, oraz podstawowych zasad bezpieczeństwa. Umiejętność wykonania i wylądowania prostego skoku. Umiejętność pływania w warunkach granicznych. Pełna znajomość prawa drogi. Omówienie zasad bezpieczeństwa, ilości potrzebnego miejsca do skoku oraz scenariuszy awaryjnych zrzucanie deski, lądowanie na tyłek. Omówienie pracy latawca oraz pracy deski. Efektywna praca latawcem, generowanie wiatru pozornego. Umiejętność jazdy w pozycji switch. Umiejętność pływania po zafalowanym akwenie. Podstawowe umiejętności związane z serwisowaniem sprzętu. Ustalenie nogi prowadzącej oraz wybór halsu, od którego zaczniemy ćwiczenia. Pozycja latawca na godzinie 1 lub 11, obrót deski przez tylną krawędź, obciążenie przedniej krawędzi poprzez poprawną pozycję ciała. Omówienie pracy nóg, zasad działania przyboju oraz prostego wybicia z fali Trymowanie baru, wymiana tuby, naklejanie łaty na latawiec. * Karta kiteboardera - Niebieska może być wydawana przed rozpoczęciem kursu i zawiera dwie opcje ubezpieczeniowe do wyboru przez kursanta, nie jest to licencja kiteboardera. Karta kiteboardera - Czarna może być przyznana osobom które już posiadają sprawności wynikające z poziomu 3. Szczegóły są opisane w ogólnych warunkach wydawania kart oraz w załączniku F 64

66 Kurs Instruktorski PZKite. Rozdział VIII. ORGANIZACJA ZAJĘĆ PLANOWANIE LEKCJI 1/2 Przed każdą lekcją 1. Sprawdź wiatr i pogodę. 2. Sporządź plan lekcji. 3. Sprawdź i przygotuj spot. 4. Upewnij się że na nawietrznej i zawietrznej nie ma przeszkód uniemożliwiających szkolenie. 5. Przygotuj flagi i inne znaczniki które potrzebne będą do oznaczenia spotu. 6. Sprawdź sprzęt. 7. Jeśli to konieczne, przygotuj łódź motorową lub inną asekurację mobilną. 8. Upewnij się że masz paliwo, że silnik jest sprawny a zrywka mocy działa. 9. Sprawdź baterię w swoim telefonie lub krótkofalówce. 10.Sprawdź apteczkę. 11.Przygotuj wyposażenie osobiste. 12.Przywitaj się z kursantami. 13.Przedstaw się i zapytaj o imiona kursantów. 14.Udaj się z kursantami na plażę, dokonaj indywidualnej oceny spotu ( IOS ), zapytaj kursantów o ich opinię na temat warunków. 15.Zadbaj o atmosferę dobrej komunikacji z kursantami, zapamiętaj ich imiona. Znajdź z nimi wspólny język. 16.Zapytaj kursantów o przeszłość związaną z innymi sportami wodnymi i sportami w ogóle. 17.Oceń poziom umiejętności kursantów przez zadanie im pytań. 18.Wypełnij kartę zgłoszeniową kursanta, zapytaj go o wiek, stan medyczny i przeciwwskazania do uprawiania kitesurfingu. 19.Krótko przedstaw plan lekcji i to co będziecie dziś robić. 20.Przygotuj kursanta do lekcji: Upewnij się że ma trapez z leashem, kask, i kamizelkę we właściwym rozmiarze. Sprawdź czy jest wyposażony odpowiednio do panujących warunków czy ma buty, grubą piankę gdy jest zimno, czy posiada okulary przeciwsłoneczne i krem gdy jest ostre słońce. Wyposaż kursanta w sprzęt odpowiedni do siły wiatru i warunków odpowiedni rozmiar latawca i deski jest bardzo istotny. Dopasuj sprzęt do kursanta footstrapy, trapez itp. Podczas lekcji 1. Oceń poziom umiejętności kursanta powinieneś to robić nieustannie podczas lekcji. 2. Ustal i wytłumacz ćwiczenia swoim kursantom. Podaj im punkty kluczowe do zapamiętania. 3. Zapewnij kursantowi czas do samooceny. 4. Motywuj kursanta do wykonania ćwiczenia i wysłuchaj jego pytań. 5. Obserwuj i oceniaj ewentualne przyczyny błędu. 6. Pogratuluj wykonanego ćwiczenia, zapytaj kursanta o jego odczucia. 7. Podaj kursantowi wskazówki żeby poprawić efekt ćwiczenia. 65

67 8. Przeznacz czas na praktykę, upewnij się że kursant potrafi powtórzyć ćwiczenie więcej niż raz. 9. Po właściwym wykonaniu ćwiczenia, zacznij kolejne. Pamiętaj że nauka ma być również zabawą. Utrzymuj luźną atmosferę lekcji, pamiętając o bezpieczeństwie. Pamiętaj! Szkolisz po to, żeby kursant w przyszłości mógł sam bezpiecznie wykonywać ćwiczenie. Wszyscy kursanci muszą potrafić samemu dokonać analizy spotu, startować i lądować latawiec, analizować wiatr i pogodę, właściwie przygotować sprzęt. Na zajęciach jesteś odpowiedzialny za życie i zdrowie swojego kursanta. Ważne! Bądź zawsze pozytywny i otwarty wobec kursantów. Pamiętaj że próby i błędy to nieodłączna część nauki, dzięki niej kursanci dowiadują się co można, a czego nie należy robić. Pozwól kursantom wykonywać jak najwięcej czynności - to im pomoże lepiej zapamiętać ćwiczenia. Unikaj ciągłego pokazywania stosuj demonstrację tylko wtedy gdy kursant nie rozumie ćwiczenia. Planowanie lekcji 2/2 Zajęcia w przypadku zbyt słabego/zbyt silnego wiatru. Nieodpowiednie warunki wiatrowe nie oznaczają że nie możemy wykonać lekcji. Poniżej znajdziesz listę tematów propozycji lekcji w odniesieniu do niedogodnych warunków wiatrowych. Proponowany temat zajęć Zbyt słaby wiatr Zbyt silny wiatr Przygotowanie sprzętu OK OK Efekty wiatrowe teoria i obserwacja OK OK Oglądanie nagranych materiałów video OK OK Analiza spotu OK OK Systemy bezpieczeństwa różnice, przygotowanie, użycie OK OK Bodydragi na krótkich linkach OK Zwijanie baru w wodzie (akcja ratunkowa) OK OK Akcja ratunkowa na głebokiej wodzie OK OK Teoria startu z wody, ćwiczenie na sucho na plaży OK OK Pływy i prądy OK OK Sterowanie na krótkich linkach OK Meteorologia OK OK Teoria ostrzenia OK OK Teoria skoku OK OK Naprawa sprzętu OK OK Wybór latawca do zakupu OK OK Zasady użytkowania i dbania o sprzętu OK OK Zasady Prawa Drogi OK OK Zasady bezpieczeństwa OK OK 66

68 ZAPAMIĘTAJ! W przypadku bardzo silnego wiatru należy zrezygnować z ćwiczenia body - dragów w linii wiatru/body dragi przez zenit, ponieważ w przypadku błędów zbyt dużego zakresu pracy latawiec może wygenerować zbyt dużo mocy co może zakończyć się niekontrolowanym lotem i silnym uderzeniem o wodę kursanta. W przypadku bardzo słabego wiatru można zrezygnować z ćwiczenia pracy latawcem w krawędzi okna wiatrowego, ponieważ latawiec w tej strefie generuje najmniej mocy i może okazać się że przy słabych warunkach wiatrowych nie będzie możliwości pracy latawcem w górę lub po prostu latawiec zacznie przepadać. Po każdej lekcji: 1. Sprawdź czy sprzęt nie uległ zniszczeniu. 2. Wyraź słowny feedback i zapowiedz czego będziecie się uczyć na następnej lekcji. 3. Zwróć uwagę na stan mentalny kursanta po lekcji czy jest zadowolony? Czy nie jest przestraszony? Czy jest chętny na kolejną lekcję? 4. Zadaj kursantowi temat do nauki po zajęciach. 5. Umów się na kolejną lekcję. 6. Jeśli to koniec Waszych zajęć, oceń umiejętności kursanta, przedstaw możliwości dalszego szkolenia lub, jeśli kursant jest samodzielny, wystaw kartę kiteboardera. 7. Jeśli kursanci są zainteresowani kupnem sprzętu zaproponuj im uczciwy wybór. 8. Dokonaj własnej samooceny czy masz coś sobie do zarzucenia? Jak mógłbyś ulepszyć poziom swoich zajęć? 67

69 KARTA OBSERWACJI SZKOLENIA Instruktor: Kursant: Etapy szkolenia

70 ,,,PLUSY MINUSY Poziom za DZIEŃ 6 A) Egzamin Praktyczny Egzamin praktyczny ma na celu sprawdzenie umiejętności prezentacji oraz opisu wszystkich elementów szkolenia kitesurfingowego na poziomie I+II+III+IV PZKite. Aby zaliczyć egzamin element praktyczny, wymagamy powtarzalnego sterowania latawcem podczas prezentacji ćwiczeń oraz pływanie na poziomie pokazowym w tym: Prawidłowe przepinanie się latawcem poruszanie latawcem w strefie małej mocy po krawędzi okna wiatrowego body dragi w linii wiatru, na prawym i lewym halsie halsowanie się do deski ćwiczenia przygotowujące do startu na desce steady pull poprawny start na desce w obu kierunkach poprawnej pozycji podczas pływania wykazania się umiejętnością stałego, bezproblemowego pływania na wiatr. wykonywania zwrotów. wykonania skoku z grabem. pływania frontside i na switchu. 69

71 Niezbędne do zaliczenia egzaminu praktycznego będą również: umiejętność samodzielnego doboru i przygotowania sprzętu do zajęć. znajomość i respektowanie zasad prawa drogi. odzyskiwanie deski na głębokiej wodzie. znajomość własnych ograniczeń. B) Egzamin Pisemny Składa się z testu ( 40 pkt. ) oraz części opisowej ( 9 pkt ). Test jest jednokrotnego wyboru i tylko jedna odpowiedź jest prawidłowa. W razie wątpliwości wybierz odpowiedź bardziej wyczerpującą pytanie. Część opisowa to 3 pytania postaraj się odpowiadać zwięźle, ująć w punkty całą wiedzę z danego zagadnienia. Kryteria kwalifikacji instruktora Karta końcowa kursu instruktorskiego wystawiona przez IW dla kandydata na instruktora. Podkategori e Kwalifikacji Przygotowani e Lekcji. Szkolenie w praktyce. Egzamin pisemny. Umiejętności pedagogiczn e. Poziom umiejętności kite. Aktywność na kursie. Kompetencje psychiczne kandydata. Zadowolenie klienta. Kryteria zaliczenia Próg zalicz enia Instruktor planuje lekcję przed jej rozpoczęciem. 6/10 Sprawdza pogodę i sprzęt przed przybyciem kursanta. Ma kompletne i sprawne wyposażenie własne. Instruktor realizuje plan lekcji. Dostosowuje się 8/10 do zachowania kursanta, jego słabszych i mocniejszych stron. Wybiera ćwiczenia adekwatne do poziomu kursanta. Musi zostać zdany w min. 75%. 7/10 Stosuje technikę 8 kroków według PZKite. 8/10 Konsekwentnie ostrzy, wykonuje kontrolowane skoki z grabem, zwroty. Zna i stosuje przepisy prawa drogi, pływa bezpiecznie i bezkolizyjnie. Czynnie uczestniczy w kursie, dodaje swoje uwagi, konstruktywnie krytykuje osiągnięcia. Od instruktora wymagany jest odpowiedni poziom empatii, profesjonalizmu, komunikacji i troski o klienta. Brak tych cech u kandydata skutkuje niezaliczeniem egzaminu. Instruktor otrzymuje pozytywny feedback od klientów, potrafi dokonać obiektywnej samooceny plusów i minusów swoich działań. 8/10 8/10 8/10 8/10 Ocena w kateg orii 0/10 70

72 Sprzęt. Instruktor zna i umie dobrać odpowiedni do warunków sprzęt. Umie go "strymować" i przygotować. Sprawdza i utrzymuje systemy bezpieczeństwa w stanie sprawności. 8/10 Bezpieczeńst wo kursanta. Akcja asekuracyjna prowadzona z łódki. Bezpieczeńst wo osobiste. Ocena bazowana na podstawie lekcji praktycznej instruktor uczy kursanta w sposób bezpieczny, z uwzględnieniem przekazania niezbędnych zasad teorii bezpieczeństwa. Oraz ustawienie instruktora względem kursanta. Kandydat jest zdolny podjąć kursanta wraz ze sprzętem na głębokiej wodzie, przy użyciu łodzi motorowej. Instruktor pływa bezkolizyjnie, nie zagrażając innym użytkownikom akwenu, przestrzega przepisów prawa drogi, używa leasch. 10/10 7/10 10/10 Kartę należy wystawić przed zakończeniem podsumowania całego kursu instruktorskiego. 71

73 GRATULACJE!!! Właśnie zakończyłeś kurs instruktorski PZKite! Mamy nadzieję, że przez ten intensywny czas zdobyłeś nową wiedzę i umiejętności, które pomogą Ci w przyszłej pracy. Przed Tobą stoi otwarta droga instruktorskiej kariery w jednej z licencjonowanych polskich szkół, lub szkolenie na własną rękę, decyzja należy do Ciebie. Pamiętaj proszę o zasadach i standardach PZKite zawartych w tym podręczniku, stosuj je w codziennej praktyce i przekazuj je innym. Do zobaczenia na wodzie...! Fot. Bartosz Czernik. Kurs unifikacyjny Od lewej: Przemek Wójcik - Ins.wykładowca PZKite Łukasz Koński ins. PZKite (Board&Kite), Jakub Filinger - Ins.wykładowca PZKite (Kite.pl), Michał Lussa - Ins.wykładowca PZKite (EasySurf), Igor Czernik - Ins.wykładowca PZKite (KiteZone), MakeOf foto- Bartosz Czernik ins. PZKite 72

74 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK A Szkoły z licencją PZKITE Program licencyjny PZKite dla szkół, niezbędne informacje oraz kryteria otrzymywania licencji. Zaktualizowany załącznik dostępny na stronie internetowej PZKite. Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK B Ogólne zasady organizowania kursów instruktorskich przez szkoły z licencją PZKite Każda szkoła posiadająca licencją PZKite poziom 2 może organizować kursy dla kandydatów na instruktorów, wg następujących założeń: Zaktualizowany załącznik dostępny na stronie internetowej PZKite. 73

75 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK C Kurs INSTRUKTORSKI PZKite CO TO JEST KURS INSTRUKTORSKI PZKite? Program kursu został stworzony w oparciu o wiedzę i doświadczenie instruktorów i założycieli jednych z najstarszych szkółek kitesurfingu w Polsce. Schemat nauczania jest zbieżny z założeniami światowej organizacji kiteboardingowej IKO oraz IKA International Kiteboarding Association której członkiem jest PZKite. Istotną zmianą w stosunku do dotychczasowych standardów międzynarodowych jest zwiększenie ilości godzin szkolenia podstawowego, w tym wprowadzenie 4- tego poziomu dla kiteboardera zaawansowanego. DLACZEGO PZKITE? Jest napisany w języku polskim przez polskich instruktorów. Jest adresowany do polskiego kursanta. Uwzględnia warunki panujące na polskich spotach oraz realia organizacji zajęć. Celuje w podniesienie jakości kursów, bezpieczeństwa i umiejętności przyszłych kitesurferów. CO OTRZYMAM PO KURSIE? PZKite jako jedyna organizacja kitesurfingowa udostępnia tobie szereg możliwości i narzędzi pomocnych w twojej przyszłej pracy zawodowej. Udostępnia system dodatkowego zarabiania pieniędzy. 5 Pięć najważniejszych korzyści wynikających z odbycia kursu instruktorskiego 1. Instruktor otrzymuje podstawowy pakiet ubezpieczeniowy na kraj i zagranice z możliwością rozszerzenia jego wartości. 2. Instruktor otrzymuje pełne wsparcie metodyczne i dydaktyczne (manual, pomoce dydaktyczne) 3. Instruktor ma możliwość wystawiania Kart Kiteboardera, otrzymując prowizję w kwocie do 50,- zł. 4. Instruktor po kursie uzyskuje dyplom i dostęp do panelu strony. 5. Przy zawieraniu kontraktu o pracę Instruktor ma możliwość ubiegania się o zrefinansowanie kursów w wybranych szkołach z licencją PZkite. Zaktualizowany załącznik dostępny na stronie internetowej PZKite. 74

76 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK D Kurs INSTRUKTORSKI unifikacyjny Założenia: Kurs unifikacyjny został opracowany dla instruktorów posiadających aktualne licencje: IKO, VDWS, POIK. Celem unifikacji jest uzupełnienie i dostosowanie przez instruktora, posiadanej wiedzy i umiejętności. Poznanie nowego zakresu programowego i dydaktycznego, oraz wymagań w odniesieniu do bezpiecznego organizowania pracy w szkole i podczas szkoleń. Instruktorzy posiadający uprawnienia instruktorskie IKO, VDWS i POIK otrzymane w latach , celem otrzymania uprawnień PZKite oraz wszelkich przywilejów z tym związanych powinni złożyć wniosek o bezpłatny test uzupełniający. Procedura postępowania: Należy zarejestrować się na stronie PZKite Złożyć wniosek o bezpłatny test uzupełniający oraz załączyć nr legitymacji POIK Kandydat otrzymuje dostęp do materiałów dydaktycznych w postaci podręcznika instruktora PZKite, jako podstawę przygotowania do testu uzupełniającego. Test odbywa się przy pomocy skryptu online zamieszczonego na stronie internetowej PZKite. W wyniku zaliczonego testu instruktor otrzymuje licencję PZKite wraz z wszelkimi uprawnieniami ważną do końca 2017 roku. Licencje pierwszego i drugiego stopnia są przyznane stosownie do posiadanych kwalifikacji. UWAGA: Termin unifikacji za pośrednictwem skryptu online upływa Instruktorzy POIK, którzy nie zaliczą testu w ww. terminie otrzymają dostęp do testu i unifikacji po odbyciu 2 dniowego szkolenia podczas kursu instruktorskiego PZKite. Koszt uczestnictwa w kursie wynosi 200zł. Instruktorzy PZKite (w tym POIK unifikowanie w 2017 roku), którym wygasa licencja po 2017 roku będą mogli odnowić licencję na kolejne 3 lata biorąc udział w MPI 2017 lub w kursie unifikacyjnym który odbędzie się Zaktualizowany załącznik dostępny na stronie internetowej PZKite. 75

77 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK E Kursy i stopień pomocnika instruktora Kurs na pomocnika instruktora PZKite! Kurs pomocnika instruktora, został opracowany z myślą o ambitnych młodych ludziach, chcących zacząć swoją karierę szkoleniowca. Jest to pierwszy praktyczny etap zapoznania się z pracą Instruktora kitesurfingu oraz doskonały sposób na zdobycie dodatkowej pracy w sezonie letnim (wakacyjnym). Organizując kurs na pomocnika instruktora wychowujesz sobie przyszłą kadrę szkoleniową. Poszerzasz ofertę swoich kursów, oraz zagospodarowujesz czas wolny swoim instruktorom dając dodatkowy sposób zarobkowania. 5 - korzyści wynikających z tytułu otrzymania licencji Pomocnika Instruktora PZKite Otrzymujesz podstawowy pakiet ubezpieczeń taki jak instruktor PZkite. Możliwość zarobkowania na wakacjach Otrzymujesz zestaw koszulek w tym koszulkę typu West Nagroda w losowaniu na AZTORINA Zapytaj w wybranej szkole o możliwość odpracowania kursu. 1. Aby uzyskać stopień pomocnika, wymagane jest: Posiadać umiejętności wynikające z poziomu 3 PZKite Skończone 16 lat, (zgodę rodziców do 18) Odbyć kurs asystencki. Złożyć egzamin i zaliczyć praktykę min 50 godz. 2. Przebieg kursu : Przebieg kursu (6 godzin teorii rozłożone na dwa dni po 3 godziny dziennie). Kandydat musi odbyć minimum 15 godzin praktyki w szkole w tym 15 godz. przy szkoleniu pod okiem dwóch instruktorów, Spędzić minimum 10 godzin pracy na motorówce, podczas asekuracji zajęć. Ukończyć szkolenie z pierwszej pomocy PCK. 3. Nadanie stopnia Pomocnika Instruktora Nadanie stopnia pomocnika instruktora kończy się egzaminem teoretycznym i praktycznym w skład którego wchodzi: Zaliczenie skoku prostego na obu halsach. Pływania ostro na wiatr. 76

78 4. Opłaty: Kosztu kurs wynosi 600zł,- i zawiera: Pakiet polis ubezpieczeniowych Opłatę członkowską PZKite Opłatę za szkolenie PCK Opłatę za kurs. 5. Stopień pomocnika instruktora uprawnia do: Przygotowania sprzętu do zajęć. Prowadzenia asekuracji na łodzi motorowej nie wymagającej dodatkowych uprawnień. Zarządzania organizacją sprzętu, oraz jego utrzymaniem. Może wspomagać grupy wieloosobowe prowadzone przez innego instruktora posiadającego poziom 1,2 PZKite Pomocnik nie może brać samodzielnego udziału w zajęciach bez nadzoru instruktora. Zaktualizowany załącznik dostępny na stronie internetowej PZKite. 77

79 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK F Karta kiteboardera Karta niebieska Karta czarna 78

80 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK G OPIS SZKOLENIA Do czego służy i jak go wykorzystywać? Jest to swoista ściąga dla każdego instruktora, na każdym poziomie zaawansowania. Zawiera wszystkie zagadnienia związane pracą instruktora. Umiejętność Kursant Instruktor Błędy Kursanta Błędy Instruktora Uwagi POZIOM 1 Wskazanie kierunku wiatru. Na prośbę instruktora Kursant próbuje sam określić kierunek wiatru. Potrafi to bezproblemow o uczynić w każdych warunkach. Rozumie pojęcie Spot i konieczność występowania odpowiednich warunków wiatrowych do odbywania ćwiczeń. Instruktor demonstruje w jaki sposób określić kierunek wiatru: -ustawienie twarzą do wiatru, równy szum na uszach, Stereo. -flagi na spocie. -rzucanie piasku. - układanie się fali. Instruktor tłumaczy pojęcie Spot oraz jakie warunki wiatrowe nadają się do ćwiczeń. Kursant nie rozumie, że kierunek wiatru to kierunek z którego wieje wiatr, a nie kierunek w którym wiatr wieje (strzałki pokazujące skąd wieje wiatr). Nie rozumie, że wymagana jest odpowiednia siła wiatru do tego, aby latawiec poleciał. Instruktor nie przykłada odpowiedniej uwagi do tego czy kursant zrozumiał dokładnie z jakiego kierunku i w którą stronę wieje wiatr. Zwrócić uwagę, że na jednym spocie czasem wieje z innego, niż dominującego kierunku, np. na Zatoce najczęściej wieje wiatr zachodni, ale czasem też wschodni /północny. W Polsce zdarzają się szybkie zmiany kierunku wiatru - należy wytłumaczyć zagrożenia. Wskazanie kierunku wiatru względem lądu. Kursant rozumie zagrożenia związane z wiatrem do brzegu i od brzegu. Rozumie pojęcia on shore, off shore, side shore, side off shore, side on shore. Zna pojęcia: zawietrzna/ nawietrzna. Instruktor pokazuje jak wiatr może wiać względem lądu i jakie zagrożenia są z tym związane. Rysuje na piasku/kartce/ta blicy hipotetyczne sytuacje. Tłumaczy pojęcia on shore, off shore, side shore, side off shore, side on shore. Kursant nie rozumie kierunków wiatru względem lądu i zagrożeń z nich wynikających. Myli onshore z offshore itd. Instruktor nie akcentuje zagrożeń związanych z wiatrem onshore i offshore Offshore - zagrożenia: wypychanie, mocniejszy wiatr dalej od brzegu, problemu z dopłynięciem do brzegu, problemy ze startem latawca/restarte m Obowiązkowa asekuracja. 79

81 Wskazanie siły wiatru. Na prośbę instruktora kursant określa sposoby pomiaru wiatru, oraz warunki wiatrowe panujące w danej chwili na spocie szkoleniowym. Instruktor tłumaczy: wzrost/spadek siły wiatru, przykłady - obserwacja innych riderów, wiatromierz, ocena wzrokowa siły wiatru na wodzie i lądzie, kierunek wiatru. Kursant nie rozumie zagrożeń wynikających, z siły i kierunku wiatru. Instruktor nie potrafi wytłumaczyć zagadnienia w oparciu o inne przykłady: wiatromierz, drzewa, woda, flagi. Pomiar siły wiatru w nieodpowiednich miejscach: przeciągi, miejsca zasłonięte, na wydmie, w przypadku wiatru on shore i wysokim brzegu - drzewa Wybór miejsca do rozłożenia i startowania latawca. Wskazuje możliwe zagrożenia w miejscu prowadzenia lekcji, oraz potrafi wskazać zagrożenia w innych miejscach. Instruktor tłumaczy jak wybrać odpowiednie miejsce do ćwiczeń. Wskazuje na zagrożenia, takie jak drzewa, molo, budynki, linie wysokiego napięcia, inni użytkownicy plaży, ostre przedmioty mogące uszkodzić latawiec, odbicia wiatru powodujące turbulencje etc. Kursant nie rozumie zagrożeń związanych z przeszkodami stałymi w pobliżu spotu. Wybiera niewłaściwe miejsce do rozłożenia /startowania latawca. Instruktor nie akcentuje zagrożeń związanych z przeszkodami stałymi, wyznaczonymi strefami na brzegu i akwenie. Przestrzeń nie osłonięta żadnymi przeszkodami. Podłoże piaszczyste, trawiaste lub inne bez kamieni, ostrych przedmiotów itp. Wyznaczone strefy - w przypadku zorganizowa -nych spotów. Znajomość budowy latawca treningowego: bar, linki, leash, latawiec. krawędź natarcia, krawędź spływu, tipyuszy latawca, uzda/uprząż. Kursant samodzielnie wskazuje i nazywa elementy latawca treningowego. Rozumie zasadę oznaczeń kolorem czerwonym. Instruktor tłumaczy budowę latawca treningowego, wskazując odpowiednio jego elementy Kursant nie potrafi wskazać poszczególnych elementów budowy latawca Instruktor nie pokazuje wszystkich elementów budowy latawca. Nie tłumaczy kolorów linek i baru. Kolor czerwony, zasada prawej i lewej strony, (prawy, lewy hals) Prawidłowe podłączenie linek. 80

82 Znajomość podstawowych zasad bezpieczeństw a: dobór miejsca treningu, wskazanie zagrożeń, umiejętność korzystania z systemów bezpieczeństw a latawca treningowego. Kursant potrafi wybrać odpowiednie miejsce do ćwiczeń z uwzględnienie m zagrożeń które mogą występować. Potrafi na sucho puścić bar i rozumie w jakim celu to ćwiczy. Instruktor tłumaczy konieczność używania leasha w każdych warunkach. Pokazuje na sucho jak puścić bar zostawiając latawiec wyłącznie na leashu. Tłumaczy zagrożenia związane z akwenem (prądy, fale, pływy morskie, głębokość, dno itp.). Kursant nie potrafi wytłumaczyć potrzeby używania leasha. Nie potrafi wskazać występujących zagrożeń. Instruktor nie demonstruje na sucho puszczenia baru. Nie wskazuje na istniejące zagrożenia. Wyznaczenie bezpiecznej strefy szkoleniowej. Umiejętność: - sterowania małym treningowym latawcem i poruszania nim na krawędzi okna wiatrowego i w strefie mocy skręcania i odkręcania linek, uszczania baru. Kursant potrafi utrzymać latawiec w powietrzu. Porusza się nim w strefie mocy i na krawędzi okna wiatrowego. Potrafi skręcić i odkręcić linki, oraz rozumie, że mimo skręcenia linek latawiec tak samo reaguje na ruchy barem. Nie krzyżuje linek, trzyma bar równolegle do krawędzi natarcia latawca. Instruktor demonstruje sterowanie latawcem: utrzymanie latawca w zenicie i na określonych godzinach, ćwiczenie 8 oraz startowania i lądowania latawca, tłumaczy dlaczego ćwiczymy odkręcanie i skręcanie linek. Demonstruje całkowite puszczenie baru. Kursant nie potrafi utrzymać latawca w powietrzu. Nie rozumie zasadności ćwiczenia odkręcania i skręcania linek lub nie potrafi utrzymać latawca w zenicie. Nie potrafi wprowadzić latawiec w strefę mocy. Boi się puścić bar i pozostawić latawiec na leashu. Instruktor przekazuje latawiec kursantowi bez wcześniejszej demonstracji sterowania. Pozwala kursantowi startować latawiec. Równy wiatr od 6 do 28 węzłów. Odpowiednia ilość wolnej przestrzeni. Zwrócenie uwagi na przemieszczania się kursanta względem okna wiatrowego. Znajomość okna Kursant zna wiatrowego pojęcie okna (krawędź okna wiatrowego. wiatrowego, Potrafi wskazać strefa mocy, na jakiej pozycja latawca godzinie ujęcie znajduje się godzinowe, latawiec. świadomość Rozumie zakresu podział okna rażenia kite'a.). wiatrowego na strefę mocy, średniej mocy, neutralnej, Pokazuje okno wiatrowe za pomocą modelu, sterując latawcem lub w inny sposób. Kursant nie potrafi wskazać strefy mocy, krawędzi okna, godzin. Nie rozumie dlaczego okna wiatrowe powinno być wolne od przeszkód i innych użytkowników akwenu. Instruktor nie tłumaczy wystarczająco dokładnie elementów okna wiatrowego oraz strefy rażenia. Instruktor jedynie słownie tłumaczy, czym jest okno wiatrowe. Równy wiatr od 6 do 28 węzłów. Odpowiednia ilość wolnej przestrzeni. Dwa razy długość linek 81

83 krawędź okna wiatrowego. Rozumie dlaczego w oknie wiatrowym powinien mieć wolną przestrzeń w czasie ćwiczeń. Umiejętność przygotowania latawca: pompowania, rozkładania baru oraz podłączania linek. Kursant potrafi przygotować latawiec do ćwiczeń. Odpowiednio go napompować utrzymując odpowiednie ciśnienie (nie przepompowuj ąc), rozwinąć i podłączyć linki. Dobrze zakręca/zamyk a zawory do pompowania i spuszczania powietrza. Zna oba kierunki rozwijania linek (od nawietrznej i od zawietrznej) i różnicę między nimi. Instruktor tłumaczy jak przygotować latawiec. Prosi kursanta o napompowanie latawca i rozwinięcie baru. Zwraca uwagę na odpowiednie ułożenie latawca przed i w momencie pompowania. Podkreśla jak ważne jest dobre zamknięcie zaworów. Zapoznaje kursanta z systemem onepump. Wszystko rozpatrujemy stojąc plecami do wiatru, lewa strona oznaczona kolorem czerwonym lub żółtym. Student myli kolory linek. Nie przemieszcza się z latawcem podczas pompowania, nie ustawia się plecami do wiatru. Nie uzyskuje odpowiedniego ciśnienia w latawcu. Nie potrafi ustawić się z latawcem w stosunku kierunku do wiatru. Instruktor prosi kursanta o rozłożenie latawca bez wcześniejszego wytłumaczenia zasad. Odpowiednia ilość wolnej przestrzeni. podłączanie linek nawietrzna /zawietrzna nie zostawiamy linek rozwiniętych. Instruktor tłumaczy jak wykonać sprawdzenie podłączenia linek przed wystartowaniem latawca. 82

84 Zapoznanie się z działaniem systemów bezpieczeństwa latawców 4/5 linkowych. Student rozumie zasady działania 1 i 2 systemu bezpieczeństw a. Wie w jakich sytuacjach powinien ich używać. Potrafi użyć systemu bezpieczeństw a na sucho i ponownie go złożyć. Instruktor tłumaczy jak działają systemy bezpieczeństwa. Pokazuje w jaki sposób je stosować oraz ponownie je złożyć. kursant demonstruje użycie systemu parokrotnie na sucho. Student nie potrafi uruchomić systemu. Nie potrafi go złożyć. Nie rozumie zasady działania systemu, nie potrafi ponownie złożyć systemu. Instruktor jedynie tłumaczy nie demonstrując. Ma zapiaszczony system, nie napina linek. Zwrócić uwagę na kolejność użycia systemów. Umiejętność odwracania napompowaneg o latawca, bezpiecznego poruszania się z nim, oraz zabezpieczenia go na plaży. Kursant potrafi przemieszczać się z napompowany m latawcem. Obracać go i zabezpieczyć na plaży. Potrafi zasymulować ustawienie latawca do startu i lądowania. Instruktor demonstruje jak powinien być latawiec trzymany, jak go obracać oraz jak go zabezpieczyć. W jaki sposób wykorzystać siłę wiatru do obrócenia dużego latawca. Kursant nie rozumie dlaczego latawiec powinien być zwrócony tubą główną pod wiatr podczas przenoszenia i zabezpieczania go na plaży. Łapie za krawędź spływu. Instruktor nie zwraca uwagi w jaki sposób podejść do latawca, nie tłumaczy dlaczego latawiec powinien być zwrócony pod wiatr i zabezpieczony na plaży. Należy zwrócić uwagę na to, by kursant podchodził do latawca zawsze od strony nawietrznej. Umiejętność złożenia latawca pompowanego oraz zwijania baru. Kursant potrafi złożyć latawiec na długo (tuby poprzeczne napompowane ) i bez pozostawienia w nim powietrza. Zwija linki w uporządkowan y sposób, gotowe do ponownego użycia. Instruktor pokazuje jak zwija się linki aby nie były poplątane. Tłumaczy, że odpowiednie zwinięcia powoduje bezproblemowe kolejne użycie. Wspólnie z kursantem składa latawiec. Kursant nie potrafi zwinąć linek na ósemkę oraz spuścić do końca powietrza z latawca. Instruktor nie tłumaczy jak zwijać linki i latawiec. Nie zwraca uwagi na równe zwinięcie tuby. Zazwyczaj odbywa się to po skończeniu pierwszej lekcji. Umiejętność przepinania latawca. Kursant potrafi bezpiecznie przepiąć latawiec. Pamięta, że leash powinien być zawsze podpięty, a latawiec ustawiony na krawędzi okna wiatrowego (w zenicie lub po Instruktor przepina latawiec będący w zenicie bądź krawędzi okna. Podkreśla znaczenie leasha i konieczność posiadania wolnej przestrzeni. Zwraca uwagę, aby kursant nie zaciągał baru w Kursant zapomina o konieczności podpięcia leasha. Przy przepinaniu zaciąga bar. Nie potrafi ustabilizować latawca. Przepinanie się bez podpiętego leasha. Zbyt wyluzowane linki sterujące powodują utratę stabilności latawca. 83

85 jednej ze stron okna wiatrowego). trakcie przepinania. Osoba odbierająca asekuruje przepinanie chwytając za linkę depowera nad barem, drugą ręką chwyta za chicken loopa Umiejętność utrzymania kite wg wymagania instruktora w zenicie i na krawędzi okna wiatrowego (w zakresie godzin 3 9). *zalecane użycie krótkich linek, szczególnie przy wietrze pow. 18 węzłów oraz małej ilości miejsca na spocie. Kursant utrzymuje latawiec w zenicie i na krawędzi okna wiatrowego, według poleceń instruktora. (Latawiec w jednym miejscu). Instruktor tłumaczy zasady sterowania. Mówi o odpuszczaniu i zaciąganiu baru, oraz o całkowitym puszczeniu baru. Kursant zaciąga bar, nie rozumie zasad sterowania latawcem, porusza barem jak kierownicą, nie odpuszcza baru, wykonuje zbyt gwałtowne ruchy latawcem. Kursant się boi. Instruktor wybrał zbyt duży, lub zbyt mały latawiec. Latawiec jest źle strymowany. Nie wytłumaczył zasad sterowania. Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność odpuszczenia i całkowitego puszczenia baru w przypadku zagrożenia. Kursant odpuszcza i puszcza bar na polecenie instruktora. Instruktor poleca odpuścić i puścić bar kursantowi. Kursant nie odpuszcza baru, nie rozumie zasady działania depowera. Boi się puścić bar. Puszcza tylko jedną ręką. Instruktor nie tłumaczy zasad działania depowera. Pomija ćwiczenie puszczenia baru. Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność przemieszczani a się z latawcem Kursant przemieszcza się jednocześnie kontrolując latawiec. latawiec po tej samej stronie okna co kierunek poruszania się. Instruktor tłumaczy konieczność wykonywania ćwiczenia, porównuje przemieszczanie się do przyszłego pływania Kursant nie potrafi poruszać się i jednocześnie sterować latawcem. Zaciąga za mocno jedną stronę baru.. Powoduje przepadanie latawca Instruktor nie tłumaczy zasadności wykonywania tego ćwiczenia Od 10 do 28 węzłów równego wiatru + przestrzeń do przemieszczania się 84

86 wchodząc w jego okno wiatrowe. Koncentruje się wyłącznie na latawcu. Umiejętność użycia systemów bezpieczeństwa w wodzie. Kursant używa systemu bezpieczeństw a, a następnie składa go w wodzie Instruktor tłumaczy jak użyć systemu, przypomina o konieczności puszczenia baru. Tłumaczy jak poprawnie złożyć system w wodzie zachowując zasady bezpieczeństwa. Kursant nie puszcza baru. Kursant nie zrozumiał jak złożyć system bezpieczeństwa. Kursant nie zachowuje zasad bezpieczeństwa przy składaniu systemu. Instruktor nie tłumaczy dlaczego należy puścić bar i jak złożyć system, zachowując zasady bezpieczeństwa (nie owijając linek wokół dłoni itd.). Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność sterowania w strefie mocy bez upadku kite'a. Kursant wykonuje 8 Instruktor tłumaczy jak wykonać 8 w Power Zone i uprzedza o większej sile ciągu podczas ich wykonywania. Zwraca uwagę na pracę depowerem. krótki/długi bar (nie linki), szeroko ręce. Kursant przytrzymuje za długo zaciągniętą jedną stronę baru i wykonuje kiteloopa. Latawiec uderza o wodę. Instruktor dobiera za duży latawiec. Nie uprzedza o większej sile ciągu. Nie tłumaczy znaczenia odpuszczenia i zaciągania baru podczas wykonywania 8 Umiejętność odkręcenia linek podczas utrzymania latawca w zenicie. Kursant odkręca linki, obracając się 360 stopni. Rozumie dlaczego mimo skręconych linek kite reaguje tak samo. Instruktor tłumaczy dlaczego wykonuje się to ćwiczenie. Przedstawia przykładowe sytuacje kiedy, ta umiejętność może być potrzebna. Kursant odkręca linki jedynie o 180 stopni. Nie utrzymuje latawca stabilnie w zenicie. Myli strony baru. Instruktor nie tłumaczy dlaczego mimo skręconych linek kite reaguje normalnie. Nie dba o to, by latawiec był ustabilizowany przed rozpoczęciem ćwiczenia. 85

87 Umiejętność sterowania latawcem jedną ręką. Kursant steruje latawcem puszczając jedną rękę a. w zenicie, b. na krawędzi okna wiatrowego. Instruktor zaznacza,że nie można wieszać się na jednej stronie baru. Kursant zbyt mocno zaciąga jedną stronę baru. Latawiec przelatuje przez power zone. Kursant nie utrzymuje napięcia na górnej lince (w przypadku pkt. b). skręcenie linki depowera (ruch odejmowania gazu na motocyklu). Linka miedzy palcami. Umiejętność posługiwania się systemem depower Kursant zmniejsza i zwiększa moc latawca, poprzez regulację na taśmie depowera Instruktor tłumaczy działanie systemu depower. (taśmy, knaga) linka depowera, trymer depowera. Kursant nie potrafi wskazać kiedy moc latawca jest mniejsza, a kiedy większa. Nie rozumie działania systemu (knaga,taśma). Instruktor nie pokazuje jak działa system depower. Nie tłumaczy dlaczego jest używany. Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność pływania body drag'ami z wiatrem: - latawiec w jednej pozycji - ósemki przez zenit, - praca latawcem między godzinami po jednej stronie okna wiatrowego. Przed tą umiejętnością powinien być omówiony system sygnałów i znaków. Kursant wykonuje body dragi według poleceń instruktora. Dobrze radzi sobie z kontrolą latawca. Potrafi zatrzymać latawiec po ćwiczeniu. Nie boi się. Potrafi wrócić samodzielnie pod wiatr z latawcem. Instruktor tłumaczy jak wykonywać body dragi. W razie konieczności demonstruje ćwiczenie. Tłumaczy dlaczego uczymy się body dragow. Przy wykonywaniu bodydragów instruktor zawsze pozostaje downwind wobec kursanta. Wyznacza ilość powtórzeń lub dystans. Kursant wiesza się na barze, przez co nie czuje ciągu na trapezie. Obraca się na plecy. Latawiec wpada do wody. Kursant za bardzo odpuszcza bar - latawiec traci sterowność. Instruktor nieodpowiednio asekuruje kursanta. Nie wyznacza strefy ćwiczeń. Pozwala kursantowi odpłynąć daleko od siebie. Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność pływania body dragami: - utrzymując wysokość - nabierając wysokość. Kursant potrafi sterować latawcem jedną ręka. Rozumie zastosowanie body dragów z jedną ręka, Instruktor tłumaczy przydatność body dragów z jedną ręką, oraz umiejętność odpowiedniego trzymania latawca podczas Latawiec przelatuje na przeciwną stronę okna wiatrowego, ponieważ kursant wiesza sie na jednej stronie barxu.. Instruktor nie wyznacza obszaru ćwiczeń. Instruktor nie ma kontaktu z kursantem. Nie pokazuje jak odpowiednio Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. 86

88 następnie z deską. lądowania i startowania. W razie trudności demonstruje body dragi z jedna reką (pod wiatr). Kładzie sie na brzuch a nie na boku. Obraca go na plecy. Przytrzymuje latawiec za tuby poprzeczne lub materiał przy lądowaniu i starcie. trzymać latawiec Umiejętność asystowania przy startowaniu latawca. Kursant potrafi trzymać latawiec do startu i łapać przy lądowaniu zabezpieczyć po wylądowaniu. POZIOM 2 Umiejętność samodzielneg o wystartowani a latawca z pomocą asystenta (dobór odpowiednieg o kąta do wiatru) Kursant startuje samodzielnie latawiec. Instruktor jest asystentem. Manewr wykonuje w bezpiecznej odleglosci od brzegu lub na pograniczu lądu i wody (akwen z głęboką wodą). Na spotach z nierównym wiatrem zaleca się przeprowadze nie ćwiczenia na płytkiej wodzie. Instruktor asystuje przy starcie latawca. Zaznacza, że start odbywa sie na delikatnie odpuszczonym barze. Kursant startuje latawiec na zaciagnietym lub za bardzo odpuszczonym barze. Latawiec przelatuje przez strefę mocy.albo na drugą stronę okna wiatrowego. Instruktor nie dba o bezpieczenstw o.nie pilnuje aby w oknie wiatrowym nikt i nic się nie znajdowało. Nie tłumaczy wystarczająco dokładnie jak wystartować latawiec Umiejętność restartu latawca z wody. Powinna być ćwiczona przez kursanta Kursant podnosi latawiec z wody. Umie zastosować różne sposoby restartu Instruktor asystuje przy restarcie latawca. Przydatna jest pierwsza demonstracja. Start latawca Kuant nie ma doświadczenia w prawidłowym operowaniu linkami, przeciąga latawiec na krawędź spływu Instruktor startuje latawiec zamiast nadzorować kursanta, pozwala na przebranie 87

89 każdorazowo po upadku latawca przez cały kurs (różne warunki wiatrowe). latawca (linka serująca/5 linka/restart z power zone/restart na krzyż ). na odpuszczonym barze, chwycenie za przedłużki linek kierunkowych. Należy wyjaśnić znaczenie prawidłowego napięcia linek w restarcie latawca. wybierając bar, nie ma kontroli przy restarcie latawca np.: przez zamianę rąk na barze. baru, nie pokazuje wszystkich sposobów restartu latawca (zwłaszcza słabowiatrowych) Umiejętność pływania body dragami: - utrzymując wysokość z deską) - nabierając wysokość (z deską). Kursant rozumie celowość nauki body dragów z deska. (osłabnięcie wiatru, odpłynięcie czy dopłyniecie do brzegu od brzegu, odzyskanie deski). Instruktor demonstruje body dragi z deską. Tłumaczy celowość tego ćwiczenia. Kursant nie potrafi utrzymać deski. Deska się obraca,,złe krawędziowanie, kursant kładzie się na desce. Brak kontroli latawca. Instruktor nie tłumaczy dlaczego uczymy się bodydragow z deską. Nie mówi, nie demonstruje jak prawidłowo trzymać deskę. Znajomość teorii startu z deską: pozycja ciała przed startem, praca latawcem Kursant zna podstawy teoretyczne startu z deską. Poznał najczęściej popełniane błędy. Kursant ćwiczy start z deska na sucho. Instruktor tłumaczy i pokazuje na sucho start z deską. Kursant nie potrafi wykonać startu na sucho. Nie ma właściwej pozycji. Nie ugina nóg, nie pochyla głowy i barków w kierunku startu, nie zapiera się piętami. Instruktor nie ćwiczy startu z deska na sucho. Nie tłumaczy poszczególnych jego etapów. Przypomnienie podstaw prawa drogi Umiejętność zakładania deski. Kursant swobodnie zakłada deskę, zarówno na płytkiej jak i głębokiej wodzie /dryfując. Instruktor może w początkowej fazie nauki przytrzymywać deskę i asekurować kursanta ustawiając jego pozycję. Kursant nie potrafi zgrać ustawienia deski i latawca. Latawiec ucieka na jedna stronę okna wiatrowego. Skręca kursanta na wodzie. Instruktor nie pomaga kursantowi w początkowej fazie nauki zakładania deski. Nie tłumaczy jak powinny być ułożone ręce na barze i gdzie trzymać deskę. Nie przykłada wagi do pozycji deska latawiec. 88

90 Steady pull. Celem ćwiczenia jest nauka pracy z latawcem na halsie i wytwarzanie stałego ciągu utrzymując pozycję startową. - Kursant ustawia latawiec na halsie w pozycji 45st. - stabilizuje pozycję startową na desce (ugięte nogi, łokcie zbliżone do wewnętrznej części kolan - pozycja embrionalna) - wciska pięty oporując deską, deska prostopadle do linek. - Kursant początkowo dryfuje utrzymując latawiec w pozycji 45st, następnie wykonuje ósemki nie przekraczając zenitu (45stzenit). Instruktor nadzoruje ćwiczenie schodząc w dół wiatru utrzymując kursanta w zasięgu głosu (blisko). Kursant nie utrzymuje pozycji ciała (obraca go, prostuje nogi). Zła praca latawcem, ósemki nie w wyznaczonym zakresie. Przepadanie latawca (backstall), spowodowane złą pracą barem/złym trymem. W warunkach granicznego wiatru można wykonywać steady pull przez zenit podnosząc się z wody na oba halsy. Ważne, jest utrzymanie pozycji, nie opuszczanie latawca zbyt nisko. Dobór latawca: Mniejsza moc niż do pływania. Kursant wykonuje ćwiczenie na zmianę na oba halsy. Start z wody. Celem ćwiczenia jest podniesienie ciała z wody i rozpoczęcie ślizgu. Wykonując steady pull kursant kieruje deskę Instruktor monitoruje prawidłową pracę deski, latawca i kursanta. Typowe błędy: - zbyt mocna lub słaba praca latawcem - nie utrzymanie pozycji ciała -prostowanie nóg lub niewłaściwej nogi 89

91 lekko z wiatrem prostując przednią nogę. Tylna noga ugięta, tułów wyprostowany, ramiona i głowa w kierunku latawca/plano wanego kierunku jazdy. - zbyt wczesne wstawanie - kiedy latawiec idzie do zenitu - zbyt mocne oporowanie deską. Latawiec z pozycji wyjściowej - 45st kierujemy do zenitu i ponownie do 45st. Można zastosować start na trzy: mała ósemka, średnia i największa - start. Kursant podnosi się kiedy latawiec z zenitu zmierza w kierunku 45st. Umiejętność startu, przepłynięcia krótkiego dystansu i zatrzymania się. Kursant startuje i przepływa parę metrów. Pozycja ciała może być przykurczona, krawędź deski lekko wciśnięta. Aby się zatrzymać kursant odpuszcza bar (bez podnoszenia latawca do zenitu), wciska krawędź Instruktor na bieżąco koryguje błędy, nadzoruje bezpieczeństwo w strefie szkolenia (inni użytkownicy akwenu, przeszkody). Kursant przewraca sie po starcie do przodu lub nie staje na deskę. Deska nurkuje pod wodę. Kursant sprowadza latawiec do zenitu/nabiera dużej prędkości, lub przeprowadza latawiec przez zenit wykonując niekontrolowan y skok. Prowadzi deskę Instruktor nie koryguje błędów. Nie wskazuje strefy ćwiczeń. Pozwala kursantowi odpłynąć daleko od siebie. Kursant daleko odpływa. Instruktor traci z nim kontakt, nie podąża z wiatrem za kursantem. Przy pierwszych startach lepiej mieć nieco za mało mocy, potem więcej do pływania. Przy tym ćwiczeniu często tracimy dużo wysokości - dobrze jest nie męczyć kursanta podchodzeniem z latawcem pod wiatr, instruktor podhalsowuje pod górę. 90

92 deski, zwalnia i siada do wody. płasko, a nie na krawędzi. Nie potrafi odchylić się do tyłu. Umiejętność pływania w obu kierunkach bez utrzymywania wysokości. Kursant w pełni kontroluje latawiec. Potrafi się spokojnie zatrzymać i wykonać start w drugą stronę. Pozycja wyprostowana, nogi ugięte 40/60, biodra wysunięte do przodu, wzrok skierowany w kierunku jazdy (nie na latawiec), krawędź deski wciśnięta. Instruktor koryguje ewentualne błędy kursanta. Wyznacza na bieżąco bezpieczną strefę szkolenia. Kursant nie kontroluje prędkości (traci ją bądź zwiększa). Uderza latawcem o wodę. Nie utrzymuje się w strefie wyznaczonej przez instruktora. Instruktor nie wyznaczył strefy w której kursant może pływać. Nie dokonuje korekt pozycji kursanta. Nie reaguje na złą pracę latawca. Strefa szkolenia powinna być na tyle ograniczona, żeby w każdej chwili móc udzielić pomocy kursantowi. Instruktor schodzi w dół wiatru za kursantem. Umiejętność wylądowania latawca z pomocą asystenta. Kursant potrafi wylądować latawiec, we wskazane przez instruktora miejsce. Instruktor asystuje przy lądowaniu latawca. Znajduje bezpieczne miejsce do wykonania manewru i tłumaczy kursantowi jak wybrać miejsce do lądowania. Podczas lądowania latawiec uderza o wodę i zbyt szybko sprowadzany jest do miejsca lądowania. Instruktor nie pilnuje aby lądowanie było wykonywane w bezpiecznym miejscu. Identyczne uwagi co przy startowaniu. Znajomość prawa drogi Kursant zna i potrafi zastosować się do podstawowych przepisów prawa drogi: - prawy/lewy hals - nawietrzny/za wietrzny - wyprzedzany/ wyprzedzają cy - zasada bezpiecznego Instruktor tłumaczy zasady prawa drogi. Kursant nie rozumie zasad prawa drogi. Instruktor nie tłumaczy precyzyjnie na przykładach (rysunki/model e)zasad prawa drogi. Najlepiej wykorzystać przykłady na podstawie obserwując użytkowników akwenu. 91

93 wykonania manewru - wchodzenie do wody - ograniczone zaufanie - pierwszeństwo jednostek żaglowych wobec mechanicz -nych. Umiejętność uratowania się (awaryjne zwijanie latawca) = Umiejętność samodzielnego wylądowania latawca poprzez użycie systemu bezpieczeństw a - manualne uruchomienie systemu bezpieczeństw a (zrywki ) = wypięcie się z chicken loopa Kursant potrafi użyć systemu bezpieczeństw a podejść do latawca po jednej lince, (leashowej), złapać go i wrócić bezpiecznie do brzegu. Potrafi złożyć latawiec po użyciu systemu bezpieczeństw a. Potrafi puścić bar i wypiąć się z baru. Instruktor demonstruje w jaki sposób zwijać linki i latawiec po użyciu systemu. Wskazuje jak wyjść z takich sytuacji (samodzielne dopłyniecie do brzegu, oczekiwanie na pomoc przy napompowanym latawcu). Tłumaczy kiedy trzeba manualnie wypiąć się z baru (awaria zrywki). Kursant owija linki wokół ręki podczas ich zwijania. bądź zaplątuje się w niej. Przy składaniu latawca nie uważa na zawór i ewentualne wlewanie się wody do latawca. Nie rozumie potrzeby nauki self rescue. Instruktor wykonuje akcję asekuracyjną za kursanta, nie pozwala mu być samodzielnym POZIOM 3 Umiejętność utrzymywania wysokości. Kursant potrafi wypłynąć i wrócić w to samo miejsce. Instruktor koryguje ewentualne błędy. Wyznacza strefę w której kursant może pływać. Kursant traci wysokość. Nie potrafi utrzymać latawca w jednym miejscu w przedziale st. Prowadzi deskę zbyt płasko na wodzie. Instruktor nie daje wskazówek kursantowi. Zachowuje sie biernie. Nie wyznacza strefy, w której może pływać kursant. Wybrał niewłaściwy latawiec. Instruktor może być punktem odniesienia. Umiejętność utrzymywania prawidłowej pozycji ciała podczas pływania. Kursant utrzymuje prawidłową pozycję. Instruktor koryguje ewentualne błędy. Ewentualnie demonstruje bądź pokazuje Kursant prostuje, lub ugina obie nogi. Za mocno obciąża tylną nogę tracąc prędkość. Instruktor traci kontakt z kursantem. Instruktor nie koryguje błędów. 92

94 Pływanie ostro na wiatr Kursant potrafi momentami płynąć ostro na wiatr jednak nie zyskuje wysokości. Traci ją przy zwrotach i momentach kiedy wiatr jest słabszy. filmy szkoleniowe (możliwa videoanaliza). Instruktor koryguje ewentualne błędy. Ewentualnie demonstruje bądź pokazuje filmy szkoleniowe (możliwa videoanaliza) Kursant traci prędkość ponieważ próbuje płynąć zbyt ostro pod wiatr. Za mocno obciąża pięty lub palce. Odpada. Instruktor traci kontakt z kursantem. Instruktor nie koryguje błędów. Skręcenie bioder, głowy, barków, wciskanie piety. Umiejętność halsowania się (pod wiatr). Kursant zyskuje wysokość. Bardzo dobrze kontroluje latawiec i deskę. Instruktor koryguje ewentualne błędy. Ewentualnie demonstruje bądź pokazuje filmy szkoleniowe (możliwa videoanaliza). Kursant traci wysokość przy zmianie kierunku. Nie potrafi utrzymać prędkości, kiedy wiatr jest zmienny. Instruktor traci kontakt z kursantem. Instruktor nie koryguje błędów. Skręt i odchylenie bioder na stronę nawietrzną. Umiejętność odpadania i ostrzenia za pomocą balansu ciałem. Kursant potrafi pływać pod wiatr i z wiatrem. Potrafi sterować deską za pomocą balansu ciałem. Instruktor koryguje ewentualne błędy. Ewentualnie demonstruje bądź pokazuje filmy szkoleniowe (możliwa videoanaliza) Kursant przy odpadaniu, przelatuje przez deskę. Za bardzo przenosi ciężar ciała na palce. Instruktor traci kontakt z kursantem. Kursant wypływa poza strefę, która wskazał instruktor. Instruktor nie koryguje błędów. Umiejętność wykonania zwrotu bez tzw. przymoczenia Kursant wykonuje zwrot bez tzw. przymoczenia Instruktor koryguje ewentualne błędy. Ewentualnie demonstruje bądź pokazuje filmy szkoleniowe (możliwa videoanaliza). Kursant wykonuje zwrot zbyt wolno, przez co następuje przymoczenie. Latawiec zbyt szybko przechodzi na druga stronę okna wiatrowego, przez co kursant nie odpływa na drugim halsie. Kursant zatrzymuje latawiec w zenicie. Instruktor traci kontakt z kursantem. Kursant wypływa, poza strefę którą wskazał instruktor. Instruktor nie koryguje błędów. Hamowanie przez ostrzenie i niepodnoszenie latawca. Podczas każdego zatrzymania można próbować pełnego zwrotu ćwiczenie na sucho, bez deski symulujemy ruch/sekwencje różnica pomiędzy topieniem sie deski ułożonej płasko, a na 93

95 krawędzi, więcej czasu jest jak jest deska na płasko. Umiejętność doboru sprzętu do panujących warunków, wagi i swoich umiejętności. Kursant potrafi ocenić siłę wiatru i dobrać odpowiedni rozmiar latawca i deski. PRZY 1 PROBIE: UZASADNIAMY CO BIEZEMY I DLACZEGO? punkt odniesienia jaki miałeś rozmiar ostatnio? Instruktor tłumaczy podstawowe zasady doboru sprzętu. Pozwala kursantowi wybierać odpowiedni sprzęt na lekcję. Kursant dobiera zbyt duży lub mały latawiec. Nie czuje wiatru. Kursant nie ma możliwości doboru sprzętu, instruktor przygotowuje sprzęt za niego. Dobór akwenu i miejsca do startu. Kursant potrafi znaleźć bezpieczne miejsce do startu. Świadomy jest zagrożeń występujących na różnych akwenach. Instruktor tłumaczy jak powinien wyglądać prawidłowy dobór akwenu do pływania i miejsca do startu. Przy następnym spotkaniu prosi kursanta o samodzielne dokonanie oceny. Kursant pochopnie wybiera miejsce do startu. Nie jest świadomy zagrożeń które występują na rożnych akwenach. Instruktor nie pozwala kursantowi przemyśleć i samodzielnie dokonać właściwej analizy spotu, robi to za niego. Głęboka woda; -umiejętność odzyskania deski -umiejętność restartowania latawca -umiejętność zwijania linek w wodzie i chwycenia latawca (self rescue). Kursant czuje sie komfortowo pływając na głębokiej wodzie. Potrafi odzyskać deskę, zrestartować latawiec i wykonać self rescu na głębokiej wodzie. Instruktor prowadzi szkolenie na głębokiej wodzie. (Konieczność prowadzenia lekcji z asekuracja, skuter,motorówka). Kursant boi sie głębokiej wody. Nie czuje się pewnie. Instruktor musi rozważyć wraz z kursantem dalsze lekcje na głębokiej wodzie. Umiejętność reagowania w awaryjnych sytuacjach. 94

96 Znajomość podstawowych typów latawców i ich cech. Kursant odróżnia podstawowe rodzaje (pompowane/k omorowe) i typy latawców (bow, hybryda, c-shape, delta) Wie, jakie są potencjalne plusy i minusy określonych latawców. Umie rozpoznać je na pierwszy rzut oka na spocie. Instruktor tłumaczy zagadnienie i pokazuje na przykładach (spot, zdjęcia, materiały video, rysunki). Kursant ma trudności ze zrozumieniem znaczenia budowy latawca na jego zachowanie w powietrzu. Instruktor zbyt mało obrazowo wyjaśnia zagadnienie, nie używa porównań. Zaleca się tłumaczenie takich zagadnień teoretycznych, na bieżąco podczas kursu i na konkretnych przykładach - pomoże to w zapamiętywaniu. Zagrożenia na spocie: rafy, pływy, sieci, prądy, zwierzęta, muszle, inni użytkownicy akwenów. Kursant świadomy jest zagrożeń występujących na rożnych akwenach. Potrafi je przewidywać. Instruktor tłumaczy zagadnienie i pokazuje na przykładach (spot, zdjęcia, materiały video, rysunki). Kursant nie rozumie zasady działania pływów i znaczenia zagrożeń na spocie, nie wie jak zachować się w sytuacji splątania się. Instruktor zbyt mało obrazowo wyjaśnia zagadnienie, nie używa porównań. Zaleca się tłumaczenie takich zagadnień teoretycznych na bieżąco podczas kursu i na konkretnych przykładach - pomoże to w zapamiętywaniu Znajomość możliwych organizacji ruchu na wodzie: strefy (na wodzie, lądowania/start owania, zakazy, nakazy, obostrzenia) Kursant rozumie ze każdy spot ma inna organizacje. Wie,że przed rozpoczęciem pływania powinien zapoznać sie z organizacja spotu (asekuracja, strefy na wodzie itd.). Poziom IV Umiejętność wykonania i wylądowania prostego skoku. Kursant zna podstawy teoretyczne do wykonania skoku, wie że potrzebna jest synchronizacja Instruktor tłumaczy zagadnienie, a następnie demonstruje. Kursanta od Kursant za słabo lub za mocno pracuje latawcem. Nie ostrzy przed samym skokiem. Nie Najpierw praca z latawcem potem dopiero, mówimy o desce. zaciąganie baru Zacięcie krawędzi odprowadzenie latawca do zenitu 95

97 elementów - prędkości, latawca i krawędzi. Przy odpowiednich warunkach wiatrowych kursant dokonuje pierwszych prób - głęboka woda, daleko od brzegu. początku należy uczyć skakania na obie strony. ląduje z wiatrem. Odpuszcza bar będąc w powietrzu. - przy pierwszych próbach, nie zaciągamy bardziej baru niż tak jak jedziemy, później dopiero wprowadzamy zaciąganie baru. Umiejętność pływania w warunkach granicznych (slabowiatro -we i mocnowiatro -we). Umiejętność pływania w pozycji switch. Umiejętność samodzielnego startu latawca Kursant potrafi samodzielnie wystartować latawiec. Rozumie i przewiduje zagrożenia z tym związane. Instruktor tłumaczy jak wykonać manewr samodzielnego startowania. Wskazuje zagrożenia z tym związane. Tłumaczy jak wybrać odpowiednie miejsce do wykonania tego manewru. Kursant nie potrafi przygotować latawca i ułożyć, go w dobrym miejscu. Nie przywiązuje uwagi do poprawnego przygotowania l sprzętu Nie jest gotowy mentalnie do nauki tego manewru. Instruktor nie kładzie, odpowiednio dużego nacisku na kwestie bezpieczeństwa dotyczącego manewru samodzielnego startu. Od 10 do17 węzłów równego wiatru. Umiejętność pływania po zafalowanym akwenie 96

98 Umiejętność jazdy w pozycji switch. Kursant pływa w pozycji switch. Początkowo mocno spływa z wiatrem z czasem udaje mu sie utrzymać wysokość. Instruktor koryguje błędy. Ewentualnie demonstruje manewr. Wyznacza strefę w której kursant powinien ćwiczyć. Kursant nie potrafi przejść na pozycje switch. Za mocno obciąża tylnia nogę przetapiając deskę, odchyla się do tyłu przez co latawiec przechodzi na drugi hals. Instruktor nie koryguje błędów. Pozwala kursantowi wypływać poza strefę wyznaczoną. Od 10 do 28 węzłów równego wiatru. Umiejętność pływania w warunkach granicznych Kursant pływa dobrze technicznie. Potrafi pływać w warunkach słabego i silnego wiatru Uwaga na poprawne wytrymowanie sprzętu. Podstawowe umiejętności związane z serwisowanie m sprzętu Kursant bierze udział w naprawach latawców podczas kursu. Wie jak wykonać naprawy podstawowe - wyjęcie i załatanie tuby głównej/poprz ecznych, czasowe łatanie latawca dakronem, wymiany uzdy i wentyli. Instruktor aktywnie przedstawia kursantom zagadnienie - pokazuje przykłady napraw latawców w szkole i zachęca kursantów do uczestniczenia w nich. 97

99 Trymowanie latawca. Kursant wie jak strymować latawiec do warunków wiatrowych. Zna ustawienia przy latawcu oraz system depower. Instruktor tłumaczy i demonstruje dlaczego przygotowanie latawca do warunków wiatrowych, jest tak ważne Odkręcanie linek przy przewiniętym latawcu Samodzielność Kursant umie odwinąć przewinięty bar, bez konieczności odłączania linek Instruktor demonstruje umiejętność, w czasie kursu, następnie nadzoruje jej wykonanie (możliwość splątania). Latawiec powinien być bezpiecznie asekurowany podczas całego manewru. 98

100 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK H Obrazowy plan lekcji DEMO Z I E Ń D 1 / 2 99

101 100

102 101

103 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK I Obrazowa akcja Self Rescue SYSTEM BEZPIECZEŃSTWA Front line system. Po zerwaniu zrywki na chickenloopie, latawiec zostaje na jednej lince nośnej do której podłączony jest leash. Latawiec ustawia się wzdłuż linii wiatru i opada na wodę/ziemię. Latawiec 5. linkowy. Piąta linka Po zerwaniu zrywki na chickenloopie, latawiec zostaje na dodatkowej lince (piątej). Linka ta połączona jest z latawcem w jego środkowej części i po aktywacji systemu bezpieczeństwa łamie latawiec na pół. PONOWNE URUCHOMIENIE Dojdź/dopłyń do baru ściągając linkę bezpieczeństwa. Jeżeli to konieczne użyj haka trapezowego (rys.) Owiń kilkukrotnie hak trapezowy linką bezpieczeństwa dzięki temu będziesz miał dwie ręce wolne do zmontowania na nowo chickenloopa. Powoli zwolnij linkę bezpieczeństwa z haka trapezowego. 102

104 AKCJA RATOWNICZA SAMOASEKURACJA Samodzielne zwijanie latawca na głębokiej wodzie jest zalecane tylko doświadczonym kiteboarderom i tylko w przypadku wcześniejszego opanowania tej czynności. 1. Aktywuj zrywkę przy chickenloopie. 2. Nawiń linkę bezpieczeństwa na bar około 6 razy tak aby latawiec cały czas pozostawał zdepowerowany. 3. Nawiń pozostałe linki główne na bar i zabezpiecz je przed odwinięciem,używając gumek na zamocowanych na końcówkach baru. 4. Chwyć latawiec. 5. Złóż latawiec na pół i zroluj go na barze. Zabezpiecz latawiec przed odwinięciem używając trapezu. Ważne!!! Pamiętaj że niezabezpieczone linki mogą owinąć się wokół twoich nóg, co stanowi poważne zagrożenie zwłaszcza na głębokiej wodzie. W trakcie zwijania baru pamiętaj o tym żeby wszystkie linki były nawinięte na bar. Pamiętaj że napompowany latawiec jest bardziej widoczny dla przypadkowych użytkowników akwenu, którzy mogą najszybciej pośpieszyć z pomocą lub zawiadomić służby ratunkowe. Na płytkiej wodzie możesz dociągnąć nadmuchany latawiec do brzegu składając go na pół i trzymając go przy środkowym wlocie powietrza. W ten sposób woda nie będzie w stanie wlecieć do środka latawca. ( Rys. chwyć latawiec tam gdzie na rysunku leży worek z piaskiem). 103

105 104

106 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK J Prawo drogi KSPD Oto obowiązkowa lektura każdego kitesurfera autorstwa Marka Rowińskiego. Poniższe opracowanie zostało przyjęte z entuzjazmem przez cały świat, a prawa w nim zawarte są stosowane przez rekreacyjnie i zawodowo uprawiających kitesurfing na całym globie. Jeżeli chcesz wiedzieć dlaczego w ostatni weekend ktoś w Chałupach wściekle krzyczał do Ciebie: "prawy!" - koniecznie przeczytaj. A jeżeli wydaje Ci się, że wszystko już wiesz - sprawdź, czy aby na pewno. Kitesurfingowe Prawo Drogi (KsPD) Celem niniejszego Kodeksu jest podniesienie poziomu bezpieczeństwa oraz ujednolicenie zasad pierwszeństwa drogi w kitesurfingu. Prawidła Kodeksu zostały oparte na Międzynarodowym Prawie Drogi Morskiej (MPDM), państwowych przepisach morskich, żeglarskich, windsurfingowych oraz na powszechnie przyjętych zasadach obowiązujących w światowym kitesurfingu. Prawidła mają być przestrzegane przez wszystkich uprawiających kitesurfing, mimo że nie posiadają jeszcze mocy prawnej oraz powinny służyć do rozstrzygania sytuacji spornych. KsPD składa się z dwóch części. Część pierwsza to zbiór wszystkich prawideł Kodeksu, część druga zawiera szerokie komentarze wyjaśniające, jak powinny być one interpretowane. Zakres stosowania Kodeks stosuje się do wszystkich osób uprawiających kitesurfing na jakimkolwiek akwenie wodnym. Żadne z postanowień KsPD nie stoi na przeszkodzie stosowaniu przepisów szczególnych dotyczących specyficznych sytuacji oraz miejsc, w których uprawiany jest kitesurfing np. sztuczne zbiorniki wodne, rzeki, zatłoczone spoty lub zawody. Takie przepisy szczególne powinny być, tak dalece jak to możliwe, dostosowane do niniejszych Prawideł. Część I Prawidła Prawidło 1 Odpowiedzialność 1.1. Przy stosowaniu niniejszych Prawideł należy uwzględniać wszystkie niebezpieczeństwa oraz wszelkie szczególne okoliczności, które w celu uniknięcia zderzenia, mogą uczynić koniecznym odstąpienie od Prawideł Każdy kitesurfer musi być świadomy, jakim zagrożeniem dla niego samego i innych osób w jego otoczeniu jest kitesurfing. Kitesurfer ponosi odpowiedzialność za szkody spowodowane przez niego i jego sprzęt Każdy kitesurfer ma obowiązek przestrzegania lokalnych przepisów, które zawsze są nadrzędne w stosunku do niniejszych Prawideł Każdy kitesurfer zobowiązany jest do udzielenia pomocy innym osobom znajdującym się na wodzie. 105

107 Prawidło 2 Definicje 2.1. Lewy hals wiatr wieje z lewej strony w stosunku do kierunku ruchu, a lewa ręka jest przednią, tzw. lewy Prawy hals wiatr wieje z prawej strony w stosunku do kierunku ruchu, a prawa ręka jest przednią, tzw. prawy Nawietrzny kitesurfer płynący bliżej źródła wiatru; płynący wyżej w stosunku do innego uczestnika spotkania, tzw. górny Zawietrzny kitesurfer płynący dalej od źródła wiatru; płynący niżej w stosunku do innego uczestnika spotkania, tzw. dolny Ustępowanie manewr zmiany kursu lub prędkości w celu uniknięcia zderzenia Ustępujący kitesurfer zobowiązany do ustąpienia podczas spotkania Uprzywilejowany kitesurfer mający pierwszeństwo drogi, czyli zobowiązany do utrzymania swojego kursu podczas spotkania Manewr skok, trik, zmiana kursu lub prędkości Spotkanie sytuacja na wodzie, w której dochodzi do spotkania kitesurferów, a jeden z nich musi ustąpić w celu uniknięcia sytuacji niebezpiecznej lub zderzenia Sytuacja niebezpieczna sytuacja, podczas której powstaje zagrożenie dla innych użytkowników przebywających na wodzie lub na brzegu. Rozwój sytuacji niebezpiecznej prowadzi do zderzenia Zderzenie sytuacja, podczas której dochodzi do kolizji kitesurferów lub ich sprzętu albo dochodzi do kolizji z innymi użytkownikami wody i plaży Odległość bezpieczna odległość, którą należy zachować w celu uniknięcia sytuacji niebezpiecznej Jazda na fali (surfing z latawcem) - pływanie po regularnie załamującej się fali, zwykle w strefie przyboju, tzw. wave Dobra Praktyka Kitesurfingowa (DPKs) zbiór powszechnie przyjętych zasad bezpieczeństwa opartych na wieloletnim doświadczeniu w kitesurfingu. Prawidło 3 Strefa brzegowa 3.1. Kitesurfer przygotowujący się do wystartowania lub lądowania latawca na plaży, może zrobić to, jeśli swoim działaniem nie spowoduje powstania sytuacji niebezpiecznej Kitesurfer dopływający do strefy brzegowej ustępuje wszystkim, którzy mając latawiec w powietrzu, znajdują się na brzegu, wchodzą do wody, wychodzą z niej lub startują Kitesurfer leżący w wodzie, trzymający latawiec w zenicie, dopływający do deski lub startujący latawiec z wody, ma pierwszeństwo drogi. Prawidło 4 Prawidła Wymijania (dotyczą spotkania dwóch kitesurferów) 4.1. Kursy przeciwne kitesurfer na lewym halsie ustępuje prawemu Kursy podobne kitesurfer nawietrzny ustępuje zawietrznemu Wyprzedzanie każdy wyprzedzający nie przeszkadza wyprzedzanemu Pozycje latawców podczas spotkania: zawietrzny poniżej 30 stopni, nawietrzny powyżej 45 stopni. Prawidło 5 Spotkania wieloosobowe (nie obowiązuje Prawidło 4) 5.1. Kitesurfer najbardziej nawietrzny podnosi latawiec najwyżej, a kitesurfer najbardziej zawietrzny opuszcza latawiec najniżej. Pozostali kitesurferzy, przepływający pomiędzy skrajnymi uczestnikami spotkania, ustawiają latawce w pozycjach pośrednich tak, aby uniknąć splątania latawców. Podczas spotkań wieloosobowych nie ma uczestników uprzywilejowanych. 106

108 5.2. Zaleca się unikania spotkań, w których bierze udział więcej niż dwóch kitesurferów. Prawidło 6 Manewry 6.1. Przed wykonaniem jakiegokolwiek manewru należy upewnić się, że nikomu to nie zagrozi Przed skokiem należy dodatkowo uwzględnić obszar znajdujący się poniżej miejsca lądowania Przed każdym manewrem zaleca się w szczególności sprawdzenie tylnego sektora. Prawidło 7 Jazda na fali Wave (nie obowiązuje Prawidło 4) 7.1. Kitesurfer płynący na fali ma pierwszeństwo, bez względu na to, jakim halsem płynie Jeśli na jednej fali płynie więcej niż jeden kitesurfer, pierwszeństwo ma kitesurfer płynący najbliżej załamującej się części fali lub ten, który pierwszy na nią wpłynął. Prawidło 8 Zachowanie ustępującego kitesurfera 8.1. Podczas manewru ustępowania należy zawsze zachować bezpieczną odległość Każde działanie podjęte w celu uniknięcia zderzenia powinno być zdecydowane, łatwo zauważalne przez innych uczestników spotkania oraz wykonane wystarczająco wcześnie i z należytym uwzględnieniem zasad obowiązujących na wodzie. Prawidło 9 Zachowanie uprzywilejowanego kitesurfera 9.1. Kitesurfer mający pierwszeństwo drogi ma zachować swój kurs aż do momentu, kiedy stwierdzi, że uniknięcie zderzenia jest niemożliwe bez jego własnego manewru Ten sam kitesurfer zobowiązany jest do ustawienia swojego latawca w pozycji określonej przez Pr Niniejsze Prawidło nie zwalnia kitesurfera, mającego ustąpić z drogi, od dopełnienia tego obowiązku. Prawidło 10 Spotkanie z innymi użytkownikami wody, którzy nie są kitesurferami lub windsurferami Każdy kitesurfer ustępuje wszystkim innym użytkownikom wody bez napędu mechanicznego oraz jednostkom dłuższym niż 7 metrów o napędzie mechanicznym. Zaleca się, aby mijanie i wyprzedzanie takich użytkowników odbywało się po ich stronie zawietrznej z zachowaniem bezpiecznej odległości. Część II Komentarze Wstęp. Kiedy pierwszy raz wystartowałem swój latawiec w 2002 roku, w Polsce nie było więcej niż 50 osób uprawiających ten sport. Od tamtego czasu liczba kitesurferów powiększyła się niesłychanie. Część z nich uprawiała windsurfing lub żeglarstwo, a część nie miała żadnych wcześniejszych doświadczeń ze sportami wodnymi. W efekcie znajomość prawideł drogi pochodziła z różnych źródeł lub w ogóle nie istniała. Wraz z gwałtownie rosnącą ilością nowych kitesurferów zdałem sobie sprawę, że warto zaprezentować jasne zasady obowiązujące na wodzie oraz rozpowszechnić je w celu poprawy bezpieczeństwa. Powyższe Prawidła zostały oparte na Międzynarodowym Prawie Drogi Morskiej (MPDM), przepisach państwowych, żeglarskich i windsurfingowych. Gdyby kitesurfing był identyczną kategorią jak żeglarstwo, wówczas wystarczyłoby 107

109 zaakceptować prawidła żeglarskie. Jednak kitesurfer odróżnia się od jachtu, motorówki czy windsurfera, choćby niespotykanym do tej pory rodzajem napędu, czyli latawcem o powierzchni dochodzącej do 20m2, który jest oddalony 30 metrów. Ponadto kitesurfer pływa na niemalże bezwypornościowej desce o długości 130cm, ważącej ledwie 3 kilogramy, ale płynąc z latawcem tuż nad wodą zajmuje dokładnie tyle samo szerokości co kontenerowiec o długości 250 metrów! Natomiast zwrotność i prędkość doświadczonego kitesurfera jest porównywalna ze skuterem wodnym. Aby było jeszcze ciekawiej, co niektórzy z nas, niczym wodnopłat, potrafią wybić się w powietrze na metrów i wylądować 100 metrów poniżej. A zatem potrafimy przez dziesięć i więcej sekund stać się obiektem latającym. Wyobraźmy sobie, że taki szeroki kontenerowiec o zwrotności i szalonej prędkości ski-jeta oraz zdolności do powietrznych lotów oddajemy w ręce młodzieńca, będącego po paru godzinach nauki z instruktorem Naszym wspólnym interesem jest troska o to, aby nawet tak niedoświadczona osoba pływała bezpiecznie według jasno wyjaśnionych reguł. Z powyższych powodów oraz w celu minimalizacji niebezpieczeństw KsPD zawiera trzy odstępstwa od reguł żeglarskich i autor ma nadzieję, że zostanie to zaakceptowane przez wszystkich użytkowników wody. Pierwsze odstępstwo dotyczy możliwości zmniejszenia prędkości przez uprzywilejowanego podczas wyprzedzania. Drugie odstąpienie dotyczy spotkań więcej niż dwóch kitesurferów, podczas których nie ma strony uprzywilejowanej. Trzecia różnica to wprowadzenie ściśle określonej długości jednostek o napędzie mechanicznym, którym jesteśmy zobowiązani ustąpić. Szczegółowe wyjaśnienia zostały przedstawione w komentarzach do odpowiednich prawideł. Sukcesem Kodeksu będzie skuteczne i szybkie rozpowszechnienie Prawideł w środowisku kitesurfingu, gdyż wiedza przeciętnego kitesurfera w tej sprawie okazuje się niewystarczająca. Większość z nas słyszała o trzech podstawowych regułach mijania i do tych zasad się stosuje. Natomiast wiedza o pierwszeństwie w strefie brzegowej, podczas startowania latawca z wody czy jeździe na fali, oparta jest - co najmniej - na dziwnych przesłankach. W efekcie połowa pływających ustępuje, a druga połowa wierzy w swoje pierwszeństwo. To trochę tak, jakby w ruchu drogowym kierowcy nie byli pewni, którą stroną drogi powinni jeździć. Aktualnie większość rozpoczynających przygodę z kitesurfingiem nie ma wodnych korzeni i nigdy wcześniej nie spotkała się z wodnym prawem drogi. Dlatego komentarze Kodeksu zostały napisane językiem zrozumiałym dla nowicjuszy uprawiających ten sport rekreacyjnie. Z tego samego powodu KsPD nie zawiera tak szczegółowo przedstawionych prawideł, jak na przykład Przepisy Regatowe Żeglarstwa wydane przez Polski Związek Żeglarski. Odmienność kitesurfingu od innych sportów wodnych, brak znajomości prawa drogi oraz wprowadzenie powszechnego, jednolitego i stosowanego standardu, jest powodem powstania tego Kodeksu. Przy gwałtownie rosnącej ilości nowych kitesurferów, brak takiego zbioru reguł może doprowadzić do poważnych konsekwencji osobistych, jak również doprowadzić do zakazu uprawiania kitesurfingu na naszych ulubionych plażach. Zakres stosowania. Kodeks ma być stosowany na wszystkich akwenach wodnych przez wszystkich kitesurferów. Plakat KsPD i tłumaczenia na najbardziej popularne języki obce, będą rozpowszechniane przez szkoły i wypożyczalnie kitesurfingowe. Umożliwi to wszystkim pływającym na kitesurfingu zrozumienie poniższych Prawideł. Kodeks został skonstruowany w sposób pozwalający na rozwiązywanie sytuacji spornych. Prawidła nie zawsze udzielają konkretnych odpowiedzi (umowną jest na przykład wartość odległości mijania się). W tym celu powstały obszerne komentarze, które mają za zadanie precyzyjne wyjaśnienie poszczególnych reguł. 108

110 KsPD nie ogranicza nikogo w ustanawianiu dodatkowych szczególnych prawideł, których celem jest poprawienie bezpieczeństwa na wodzie w konkretnych miejscach i sytuacjach. Na przykład: wkrótce może pojawić się potrzeba ograniczenia ilości kitesurferów pływających na Zatoce, wzdłuż kempingów przy wietrze on-shore lub w tym samym miejscu powstanie strefa zakazu wyprzedzania przy brzegu. Innym przykładem może być sytuacja, kiedy szkoła kitesurfingowa ustanowi na oznakowanym akwenie absolutne prawo pierwszeństwa drogi dla swoich uczniów, odróżniających się np. żółtymi koszulkami. Jeśli ktoś, niebędący kursantem, wpłynie w obszar szkoły, będzie musiał ustąpić wszystkim oznakowanym. Oczywiste jest, że informacja o takim odstępstwie musi być odpowiednio przedstawiona tak na brzegu jak i na wodzie. Ponadto, odrębne przepisy mogą być wprowadzane przez organizatorów zawodów kitesurfingowych. W każdym razie, dodatkowe prawidła powinny być jak najbardziej zbliżone do niniejszych, a ciała wprowadzające lokalne reguły powinny opierać swoje postanowienia na KsPD i dążyć do tego, aby ich decyzje z nim nie kolidowały. Prawidło 1.1. Absolutnym priorytetem każdego kitesurfera jest unikanie sytuacji niebezpiecznych. Powyższe Prawidła nie są w stanie określić wszystkich sytuacji, jakie mogą wydarzyć się na wodzie ale starają się opisać najczęstsze problematyczne sytuacje. W sytuacjach nieopisanych przez poniższe komentarze należy stosować Prawidło Odpowiedzialność. Czasami, w celu uniknięcia zderzenia, może się okazać koniecznym podjęcie działania, które będzie niezgodne z powyższymi Prawidłami. Dla przykładu: spotkanie z początkującym kitesurferem, nie mającym pełnej kontroli nad swoim sprzętem, pozwala nam odstąpić od Prawideł i ustąpić będąc uprzywilejowanym. Prawidło 1.2. Kitesurfing w pewnych warunkach i sytuacjach może być sportem zagrażającym zdrowiu i życiu kitesurfera, jak również osobom przypadkowo znajdującym się w jego otoczeniu. Kitesurfer, zanim wystartuje latawiec, musi wiedzieć, jak działają jego systemy bezpieczeństwa. Powinien mieć podpiętego leasha, jeśli system wymaga jego użycia. Bezwarunkowo musi wiedzieć i przećwiczyć całkowite odłączenie się od latawca. Używanie niesprawnego sprzętu jest karygodne. Nauka kitesurfingu bez sprzętu ochronnego jest bardziej ryzykowna. Zaleca się używanie kasku na każdym poziomie umiejętności. Każdy powinien zdawać sobie sprawę, że będzie odpowiadał za wszelkie szkody, jakie spowoduje. Ze smutnego doświadczenia wiemy, że dochodziło do wypadków śmiertelnych samych kitesurferów, jak również osób przypadkowych, które znalazły się w złym miejscu i czasie. Dlatego, każdy kitesurfer powinien posiadać specjalistyczne ubezpieczenia, które chronią nas przed odpowiedzialnością finansową. Zawsze jednak pamiętajmy, że nawet najlepsze ubezpieczenie nie uchroni nas przed moralnymi konsekwencjami! Prawidło 1.3. Prawo zwykle nie nadąża za szybko toczącym się życiem, a tym bardziej nowymi sportami, takimi jak kitesurfing. W Polsce i na świecie nie ma konkretnych międzynarodowych przepisów dotyczących bezpośrednio kitesurfingu. Stworzenie takiego prawa jest czasochłonnym procesem, dlatego na wielu spotach miejscowe władze, widząc zagrożenie wynikające z kitesurfingu, wprowadziły przepisy lokalne określające zachowanie kitesurferów. Przyjeżdżając na nieznany spot, bezwarunkowo trzeba zapoznać się i przestrzegać obowiązujących tam relacji pomiędzy różnymi rodzajami użytkowników wody. Lokalne prawo jest nadrzędne i musi być bezwzględnie przestrzegane, nawet jeżeli pozostaje w sprzeczności z postanowieniami Kodeksu. Spotykamy się coraz częściej z poważnymi ograniczeniami w stosunku do kitesurferów. Niestety nieprzestrzeganie lokalnych reguł, naraża nas na konsekwencje cywilne i na 109

111 pewno nie pomaga naszemu sportowi. Dlatego, jeśli plaża jest zamknięta dla kitesurfingu, pakujemy sprzęt i szukamy innego miejsca. Prawidło 1.4. Pomagamy każdemu na wodzie! W związku ze specyfiką naszego sportu oraz umiejętnościami kitesurfera, czasami fizycznie nie jesteśmy w stanie pomóc potrzebującym na wodzie. W takich sytuacjach udzieleniem pomocy będzie sprawdzenie rodzaju zagrożenia oraz powiadomienie osób na brzegu, które zaalarmują służby odpowiedzialne za bezpieczeństwo na danym akwenie. Na wodzie najczęściej spotykamy się z windsurferami i innymi kitesurferami. Jeśli leżą oni w wodzie, powinniśmy za każdym razem podpłynąć i sprawdzić, czy nie wymagają pomocy. Osoby, które nie potrzebują pomocy a widzą zbliżającego się kitesurfera, pokazują kciukiem, że wszystko jest OK. Dzięki temu osoba spływająca w dół wiatru, nie musi tracić więcej wysokości. Innym rodzajem pomocy może być podholowanie zgubionej deski. Prawidło 2. Parę definicji wymaga dokładniejszego wyjaśnienia Prawidło 2.7. Definicja uprzywilejowanego specjalnie nie wspomina o utrzymaniu prędkości. Jest to istotna różnica w stosunku do przepisów morskich, gdzie uprzywilejowany statek ma utrzymywać swój kurs i prędkość. Ta zmiana w stosunku do prawideł morskich podyktowana jest specyfiką kitesurfingu, gdzie uprzywilejowany ma jedynie obowiązek utrzymać swój kurs. Jak najbardziej może on zmniejszyć swoją prędkość, aby skrócić czas wyprzedzania. Przykład: będąc wyprzedzanym, mamy pierwszeństwo i utrzymujemy kurs. Dobrą Praktyką Kitesurfingową w tym momencie jest zwolnienie w celu skrócenia procesu wyprzedzania. Jakie są tego plusy? Wyprzedzający jest wniebowzięty, bo czuje się demonem prędkości. Jednocześnie spotkanie jest krótsze, a ryzyko zderzenia zostaje zminimalizowane. Prawidło 2.8. Manewry. Należy pamiętać, że zmiana prędkości jest traktowana jako manewr. Jest to najlepszy manewr antykolizyjny w sytuacji spotkań na podobnych kursach, gdzie nawietrzny ma ustąpić. Zmiana kursu nie zawsze może być wykonana, na przykład ze względu na brak miejsca. Zwolnienie lub wręcz zatrzymanie się wyjaśnia sytuację w najbardziej przejrzysty sposób. Prawidło 2.9. Spotkanie według definicji uwarunkowane jest manewrem ustąpienia drogi przez jednego z uczestników spotkania. Jeśli dochodzi do minięcia się kitesurferów bez potrzeby wykonania manewru ustąpienia, to wówczas nie ma mowy o spotkaniu. Nie ma spotkania - nie stosuje się Prawideł 4,5,7,8,9 i 10. Prawidło Odległość bezpieczna nie może być podana w konkretnych wartościach ze względu na specyficzne okoliczności każdego spotkania. Podczas spotkań idealnym rozwiązaniem byłoby utrzymywanie odległości większej niż długość linek. Niestety nie zawsze jest to realne na popularnych spotach, szczególnie w letni weekend. W takich sytuacjach bezpieczną odległością jest dystans, który nie będzie wzbudzał wątpliwości u żadnego z uczestników spotkania. Oczywiście jest to uzależnione od umiejętności kitesurferów, warunków wietrznych oraz rodzaju akwenu. Minięcie się w odległości dwóch metrów będzie zupełnie normalne dla zaawansowanych kitesurferów na płaskim akwenie przy słabym wietrze. W tych samych warunkach, przy spotkaniu początkujących, odległość ta powinna wynosić minimum 10 metrów. Przy sztormowym wietrze na rozkołysanym morzu i falach 3-4 metrowych odległość bezpieczna dla bardzo zaawansowanych będzie większa niż długość linek. Jednostką mierzącą bezpieczną odległość nie jest odległość podana w metrach, 110

112 lecz poczucie bezpiecznego komfortu i zdrowy rozsądek wszystkich uczestników spotkania. Prawidło Jazda na fali to surfing z latawcem. Nie można mylić pływania po morzu z pływaniem po fali. Są to odrębne pojęcia, które zostały szczegółowo opisane w komentarzu do Prawidła 7-ego. Prawidło Dobra Praktyka Kitesurfingowa (DPKs) jest to szerokie pojęcie określające zbiór sprawdzonych praktyk kitesurfingowych. Nie sposób wymienić wszystkich dobrych nawyków, bo zmieniają się one wraz z rozwojem sprzętu kitesurfingowego. Dla przykładu: obowiązkowe używanie leasha, już okazuje się zbędne w niektórych tegorocznych modelach latawców. Jedno jest pewne: zawsze dobrą praktyką będzie zabezpieczenie latawca na plaży, czy też zwinięcie linek, kiedy robimy sobie przerwę na dłużej niż parę minut. Natomiast samotne pływanie po morzu przy wietrze od brzegu jest przykładem złej praktyki. Typowe przykłady DPKs: unikanie skakania przy brzegu oraz w pobliżu innych, używanie sprzętu ochronnego, pomoc drugiemu kitesurferowi przy startowaniu lub lądowaniu latawca, podholowanie zgubionej deski, używanie leasha, ustępowanie lepszym kitesurferom pływającym na fali, itp. Zachowanie zgodne z DPKs stanowi nie tylko o klasie kitesurfera, ale również o jego kulturze osobistej i odpowiedzialności za bezpieczeństwo w kitesurfingu. Prawidło 3.1. Przed wystartowaniem latawca z plaży trzeba mieć pewność, że nie stworzy to żadnego niebezpieczeństwa, nie tylko dla innych kitesurferów, ale również innych osób przebywających w pobliżu. Dodatkowo należy uwzględnić fakt, że podczas odpalenia latawiec może przeciągnąć nas nawet kilkadziesiąt metrów po plaży. Kitesurfer startujący latawiec jest niczym żaglówka opuszczająca przystań czy też statek wypływający z portu. Każdy kitesurfer włączający się do ruchu jest osobą ustępującą. Jeśli odpalenie latawca nikomu nie zagraża, wówczas startuje go i dopiero wówczas nabywa on uprzywilejowania jako osoba wchodząca do wody. 111

113 Prawidło 3.2. To prawidło wzbudza największe kontrowersje na polskim wybrzeżu. Tym bardziej powinno być jasne i rozpowszechnione. Brzmi ono: w strefie brzegowej pierwszeństwo ma kitesurfer, który wchodzi do wody, przebywa na plaży lub w strefie brzegowej, a jego latawiec jest w powietrzu. To znaczy, że dopływając do strefy brzegowej musimy ustąpić temu, kto stoi na brzegu lub w wodzie albo właśnie schodzi na brzeg. Plaża i strefa brzegowa jest to miejsce, gdzie dochodzi do największej ilości wypadków. Według statystyk wypadki w tej strefie stanowią ponad 90% wszystkich wypadków kitesurfingowych. Jednocześnie wypadki na brzegu są zwykle znacznie groźniejsze niż podobne na wodzie. Poza tym ofiarami są czasami zupełnie przypadkowe osoby znajdujące się na brzegu. Nie jest w interesie nas wszystkich, aby media opisywały kitesurfing jako sport dla nieodpowiedzialnych i niebezpiecznych ludzi. Zupełnie niewytłumaczalnym jest zachowanie kitesurfera, który robi zwrot lub ewolucję parę metrów od brzegu, opóźniając innych kitesurferów gotowych do wejścia do wody. Przecież logiczne jest, aby odjechać, wrócić za dwie minuty i zrobić ten trik przy pustej już plaży. W przypadku jeśli trik nie wyjdzie, a latawiec spadnie do wody, nikomu nie stanie się krzywda i jednocześnie leżący na wodzie latawiec nie będzie dodatkowo opóźniał startu innych osób. Wyjątkiem od przypadków opisanych powyżej jest sytuacja, kiedy przy brzegu występują warunki do jazdy na fali. Kitesurferowi uprawiającemu wave ustępują wszyscy kitesurferzy nie pływający na fali. W praktyce wygląda to tak, że w miejscu, gdzie jest najlepsza fala, nikt nie rozkłada latawców. Strefa do startu i lądowania na spotach wave znajduje się w ściśle określonym miejscu, w którym nikt nie ujeżdża fal w strefie przyboju. Przyczyną drugiego wyjątku mogą być gwałtownie zmieniające się warunki wietrzne. Przypuśćmy, że nadchodzi tłusta, czarna chmura, która zwykle przynosi ze sobą niebezpieczne szkwały. Logicznym jest szybkie spłynięcie do brzegu i przeczekanie niepewnej sytuacji. Dlatego w takich warunkach kitesurfer, który przygotowuje się do wejścia na wodę, powinien położyć swój latawiec i pomóc pozostałym przy lądowaniu. Wyobraźmy sobie odwrotną sytuację: gwałtownie siada wiatr. My jesteśmy gotowi do wejścia na wodę z większym latawcem, a jednocześnie widzimy kogoś dopływającego do brzegu na ostatnich oparach paliwa. DPKs będzie odstąpienie od Prawidła Strefy Brzegowej i ustąpienie dopływającemu do brzegu. Stracimy parę chwil na wodzie, ale za to zyskamy szacunek kolegi. 112

114 Prawidło 3.3. Sytuacja bardzo podobna do opisanej powyżej. Nie ma absolutnie żadnego powodu, aby kitesurfer miał opóźniać wystartowanie swojego latawca z wody z powodu innych kitesurferów pływających obok z pełną kontrolą nad swoim sprzętem. Dużo z nas zapomina, że start z wody nie zawsze jest prostym manewrem i w zależności od umiejętności i posiadanego sprzętu może okazać się niemożliwym. Dotyczy to szczególnie głębokiej wody w strefie przyboju. W takiej sytuacji od szybkiego startu zależy zdrowie i w ekstremalnych okolicznościach nawet życie kitesurfera. Przykładem może być sytuacja, kiedy latawiec wpada do wody w strefie przyboju i kitesurfer dryfuje w stronę falochronu. Dlaczego miałby on jeszcze rozglądać się dookoła i ustępować innym, tracąc cenne sekundy, podczas gdy jego sprzęt może zostać zmasakrowany przez załamującą się falę? To samo dotyczy osoby dopływającej do zgubionej deski. Kitesurfer, który utrzymuje latawiec pionowo w zenicie ma pierwszeństwo drogi. Należy pamiętać, że nie ma on możliwości ustąpienia ze względu na brak odpowiedniej mocy. Korzystając z terminologii prawa morskiego możemy go określić jako jednostkę nie odpowiadającą za swoje ruchy, innymi słowy nie będącą w stanie ustąpić innym. A zatem to inni muszą ustąpić wówczas, gdy na przykład kitesurfer zakłada deskę na stopy, chce wyregulować lub poprawić sprzęt, ma wątpliwości związane ze spotkaniem i postanawia przeczekać je z kitem w zenicie lub ostatecznie chce w ten sposób odpocząć. Słowa komentarza wymaga jeszcze samo startowanie latawca z wody w sytuacjach niezagrażających kitesurferowi i jego sprzętowi. Nadal on ma pierwszeństwo, ale zgodnie z zasadami DPKs powinien chwilę poczekać, jeśli w jego najbliższej okolicy przepływa już inny kitesurfer. Na koniec omawiania tego Prawidła warto zdać sobie sprawę, że dla kitesurfera płynącego z pełną kontrolą sprzętu, nie jest żadnym kłopotem zrobienie zwrotu wstecz i ustąpienie osobie przebywającej po szyję w wodzie i walczącej o dopłynięcie do deski! Odwołując się do prawa morskiego możemy przyrównać takiego kitesurfera do jednostki nieodpowiadającej za swoje ruchy, której ustępują wszystkie inne statki. Prawidło 4. Prawidła Wymijania dotyczą spotkań tylko i wyłącznie dwóch kitesurferów. Przy spotkaniu trzech lub więcej osób nie sposób określić relacji między kitesurferami biorącymi udział w spotkaniu. Uzasadnienie zostało przedstawione w opisie do Prawidła

115 Należy jeszcze dodać, że Prawidła Wymijania stosowane są jedynie wówczas, gdy powstaje sytuacja niebezpieczna. Wyobraźmy sobie spotkanie dwóch kitesurferów płynących przeciwnymi halsami gdzie lewy jest nawietrzny. Jeśli lewy zinterpretuje to spotkanie jako takie, podczas którego nie będzie zagrażał prawemu - wówczas nie ustępuje. Podnosi odpowiednio wcześniej latawiec powyżej 45 stopni, dając wyraźny sygnał prawemu, że będzie utrzymywał aktualny kurs i miną się w bezpiecznej odległości. Jeśli prawy uzna, że faktycznie nie powstaje sytuacja niebezpieczna, opuszcza swój latawiec poniżej 30 stopni, akceptując w ten sposób decyzję lewego i obydwaj mijają się bezkonfliktowo. Skoro nie ma sytuacji niebezpiecznej, to nie obowiązuje Prawidło 4.1. Jeśli jednak prawy będzie miał jakiekolwiek wątpliwości, to wówczas natychmiast podnosi swój latawiec powyżej latawca lewego, dając mu jasny sygnał, aby natychmiast odpadał. Dodatkowo może krzyknąć: PRAWY!. A zatem powstała sytuacja niebezpieczna i obaj mają stosować Prawidło 4.1. Prawy nie widząc pozytywnej reakcji lewego, stosuje Prawidło Odpowiedzialność i ma dwie możliwości: pierwsza, to zrobić gwałtowny zwrot na przeciwny hals, a druga to postawić latawiec do zenitu i zatrzymać się. Druga opcja wiąże się z ryzykiem splątania się latawców. Prawidło 4.2. Nawietrzny ustępuje zawietrznemu ze względu na to, że ma więcej miejsca do wykonania manewru. Wyjątkiem od tej zasady jest tzw. wywózka, czyli spotkanie dwóch kitesurferów dopływających razem do brzegu. Nawietrzny kitesurfer płynący tuż przed zawietrznym nie jest w stanie zrobić zwrotu przed brzegiem, bo doprowadziłby do zderzenia lub splątania latawców. 114

116 Nie mając miejsca na zwrot zmuszony jest do zatrzymania się i postawienia latawca do zenitu. W takiej sytuacji zawietrzny ma obowiązek ustąpić nawietrznemu, odstąpić od reguły zgodnie z Prawidłem Odpowiedzialność i odpowiednio wcześniej przed brzegiem wykonać zwrot, zapewniając tym samym bezpieczną przestrzeń dla nawietrznego. Prawidło 4.3. Wraz z wyprzedzaniem najczęściej pojawiają się dwa dylematy: kto komu ma ustąpić i z jakiej strony wyprzedzać? Pierwszy dylemat w ogóle nie powinien mieć miejsca. Powszechnie przyjętą zasadą w żeglarstwie i w międzynarodowych przepisach regulujących prawo drogi na wodzie jest formuła: nie przeszkadza się wyprzedzanemu bez względu na typ statku i rodzaj jego napędu. Wyprzedzając motorówkę, jacht, statek spacerowy, skuter wodny robimy to tak, aby nie zmuszać ich do własnej zmiany kursu w celu uniknięcia zderzenia. Jeśli te same jednostki nas wyprzedzają, wówczas to one muszą zadbać o ominięcie nas w bezpiecznej odległości. Z tego powodu definicja Prawidła 4.3 nie zawiera, tak jak inne Prawidła, słowa kitesurfer lecz każdy. Drugi dylemat jest warty głębszej analizy. Wyprzedzający kitesurfer musi podjąć decyzję, po której stronie wyprzedzić wolniejszego. Każdy wybór ma swoje dobre i złe strony. Wyprzedzając od dołu, latawiec wolniejszego kitesurfera może zakłócić wiatr szybszemu kitesurferowi. Nie zawsze, ale zwykle tak bywa, że wolniejszy jest również kitesurferem o mniejszych umiejętnościach. Wyprzedzanie takiego kitesurfera od dołu wiąże się z ryzykiem, że podnosząc swój latawiec zgodnie z prawidłami wymijania, może on utracić kontrolę nad deską i wylądować wyprzedzającemu na plecach. Do takiej sytuacji najczęściej dochodzi na morzu lub przy gwałtownych porywach wiatru. Pozytywną stroną wyprzedzania od dołu jest fakt odpadania w stosunku do wiatru, co wiąże się z uzyskiwaniem większych prędkości i tym samym skróceniem procesu wyprzedzania. Dlatego wyprzedzanie od strony zawietrznej zalecane jest dla wszystkich, a szczególnie dla kitesurferów początkujących. Początkujący, decydujący się na takie wyprzedzanie, muszą brać jednak pod uwagę fakt, że jest to długi manewr i powinien odbywać się w odległości większej niż długość linek. Jeśli nie mają możliwości zachowania takiego dystansu, powinni zrezygnować z wyprzedzania. Teraz parę słów o wyprzedzaniu od strony nawietrznej, czyli od góry. Zaletą jest brak obawy, że wolniejszy może nam w jakikolwiek sposób zaszkodzić. Drugim plusem jest to, że cały czas będziemy przebywać w czystym wietrze, co wpływa na kontrolę latawca. Wadą wyprzedzania od góry jest dłuższy czas manewru niż przy wyprzedzaniu od dołu. Wynika to z ostrzejszego kierunku płynięcia niż przy odpadaniu podczas wersji zawietrznej. Co gorsze, konieczność podniesienia latawca powyżej 45 stopni może wpłynąć na zmniejszenie prędkości 115

117 lub utratę kontroli nad deską. Właśnie z tych powodów wyprzedzanie od strony nawietrznej powinno być wykonywane tylko przez zaawansowanych kitesurferów. Prawidło 4.4. Wartości kątów utrzymywania latawców podczas spotkania są umowne i zgodne z DPKs. Jeśli warunki na wodzie i umiejętności kitesurfera na to pozwalają, zawietrzny może utrzymywać latawiec tuż nad wodą (na przykład 10 stopni), umożliwiając nawietrznemu na obniżenie swojego latawca nawet do 30 stopni. Jest to bardzo mile widziana praktyka, bo daje nawietrznemu więcej kontroli. Dzięki temu spotkanie jest bezpieczniejsze. Zupełnie odwrotnie jest, kiedy zawietrzny trzyma swój latawiec na wysokości 45 stopni lub wyżej. Jest to zachowanie niekulturalne, które dodatkowo może prowadzić do kolizji, gdy nawietrznym jest początkujący kitesurfer. Prawidło 5. Spotkania wieloosobowe zwiększają niebezpieczeństwo kolizji i powinno się ich unikać. Dotyczy to szczególnie początkujących kitesurferów. Widząc, że za chwilę dojdzie do takiego spotkania i mając wątpliwości, czy jest to bezpieczne, najlepiej zrobić zwrot na przeciwny kurs. Jeśli nie ma na to miejsca, wystarczy odpowiednio wcześnie zatrzymać się, postawić latawiec do zenitu i poczekać aż inni odjadą. Warto zauważyć, że trzymając kajta w zenicie uzyskuje się prawo pierwszeństwa drogi zgodnie z Prawidłem Strefy Brzegowej. Problem ilustruje sytuacja jaka praktycznie zdarza się każdego dnia na wodzie: prawy spotyka się z dwoma lewymi, którzy płyną równolegle, w odległości 10 metrów od siebie. Lewy nawietrzny jedzie na kursie kolizyjnym z prawym. Jeśli miałby stosować się do Prawidła 4, powinien odpaść w dół, aby ustąpić prawemu. Jednak tego nie może zrobić, bo musi jednocześnie ustępować zawietrznemu, który na przykład dodatkowo jest wyprzedzany. Biorąc pod uwagę skutki prawdopodobnego zderzenia w takich spotkaniach, powstała zasada odróżniająca kitesurfing od innych kategorii użytkowników wody. Podczas spotkań więcej niż dwóch kitesurferów żaden nie jest uprzywilejowanym, za to każdy musi reagować jak ustępujący! Każdy z nich ma podjąć działanie w celu uniknięcia zderzenia już w momencie kiedy zda sobie sprawę, że dojdzie do takiego spotkania. Najczęściej wykonywanym manewrem jest delikatna zmiana kursu i ustawienie latawca w sposób pozwalający wszystkim na bezpieczne minięcie się. 116

118 Prawidło 6. To Prawidło wydaje się być oczywistym i zrozumiałym. Jednak w oddzielnym podpunkcie została podkreślona istota sprawdzenia przestrzeni za swoimi plecami przed wykonaniem jakiegokolwiek skoku, triku, zwrotu czy choćby zmiany jazdy na switcha czy blinda. Jest to podyktowane tym, że często dochodzi do niesympatycznych sytuacji, kiedy jeden z kitesurferów np. przechodzi do switcha zapominając o koledze płynącym 20 metrów za nim. Zdarza się, że zrobimy drobny błąd i wpadamy do wody nie mając żadnej kontroli nad latawcem. Parę sekund później dochodzi do kolizji albo do splątania się latawców. Z tego właśnie powodu przed każdym manewrem musimy się rozejrzeć a robienie jakichkolwiek trików podczas spotkań jest karygodne. Prawidło 7 o jeździe na fali (surfingu z latawcem popularnie nazywany wave ) jest najmniej znanym i najczęściej źle interpretowanym prawidłem. Wynika to z braku doświadczenia spowodowanego słabymi warunkami do surfingu na polskim wybrzeżu. Surfing jest sportem niszowym w Polsce i uprawianym przez rodaków zwykle na spotach zagranicznych. Kultura surfingowa zaczęła kształtować się na świecie prawie sto lat temu. Surfing opanował niemalże wszystkie plaże świata i bezapelacyjnie jest najbardziej popularnym sportem wodnym z wykorzystaniem deski. Zasady surfingu przestrzegane są przez wszystkich użytkowników mórz i oceanów w strefie przyboju bez żadnego wyjątku. W ostatnich latach Polacy zaczęli pojawiać się na najbardziej oddalonych spotach wave. Okazuje się, że należymy do czołówki światowej, jeśli spojrzymy przez pryzmat sprzętu na jakim pływamy. Niestety podczas jazdy na fali ujawniają się nasze niedoskonałości: ignorancja i nieznajomość fundamentalnych zasad sprawiają, że daleko nam do światowych standardów. Często dochodzi do sytuacji, w których będąc na prawym halsie, nie ustępujemy lewemu kitesurferowi wycinającemu piękne pióropusze na czubku fali. Uważamy, że skoro jesteśmy na prawym halsie, to nikt nam nie ma prawa zagrozić. Nie ma nic bardziej mylnego. Surfowanie po fali polega na gwałtownych zmianach kierunku jazdy, raz z niej zjeżdżając a za chwile podjeżdżając na tą samą falę, aby zrobić kolejny ostry zwrot na jej czubku. Jest to również jazda wzdłuż załamującej się fali wyglądająca niczym ucieczka przed biała wodą. Kitesurfer podczas takich gwałtownych zwrotów może również zawracać latawiec, zmieniając tym samym hals co parę sekund. Jak określić w takiej sytuacji, jakim płynie halsem? Po drugie dość często znajduje się on w pozycji, gdzie ustąpienie spowodowałoby wjechanie pod załamującą się falę, upadek, wielokrotny młynek i całkowitą utratę kontroli nad sprzętem. Nie trzeba mieć wielkiej wyobraźni, aby przewidzieć, że może to się skończyć zmasakrowanym latawcem oraz groźbą utonięcia. 117

119 Fale nie są modelowane przez komputery, tylko przez naturę. Ich kształt, wielkość i dynamika zmienia się wraz z nadchodzącą kolejną falą. Dlaczego kitesurfer, który wskoczył na falę dnia ma z niej zjechać, bo zbliża się do niego prawy Kowalski nabierający wysokości w przyboju?! Pamiętajmy: przybój to strefa do surfingu, a nie do nabierania wysokości. Wysokość łapie się będąc poza tą strefą. Jest to logiczne, a przede wszystkim bezpieczniejsze. Niestety, większość z nas nie potrafi rozróżnić tego, co jest jazdą na fali, a co pływaniem na morzu. Nieznajomość tej różnicy powoduje, że nie będziemy wiedzieli, kiedy postępować zgodnie z Prawidłem 4, a kiedy przestrzegać Prawidła 7! Jazda na fali nie jest zdefiniowana wysokością fali, jak wyobraża sobie większość z nas. Surfing można uprawiać na półmetrowej fali na bałtyckim wybrzeżu, jak i na 30-metrowych gigantach na Hawajach. Jeśli widzimy, że kolega będący w strefie przyboju ujeżdża metrową falę robiąc na niej zwroty, stosujemy Prawidło Wave. Jeśli ten sam kolega nabiera wysokości lub płynie do brzegu pomiędzy czterometrowymi falami na wzburzonym morzu - stosujemy Prawidła Wymijania. Jest parę takich pięknych miejsc na tej planecie, gdzie na jednej fali może jechać paru kitesurferów bez stwarzania sytuacji niebezpiecznych. Jednak większość spotów wave nie daje takich możliwości. Trzeba dlatego znać drugą regułę stanowiącą, że jeśli na tej samej fali surfują dwie osoby, pierwszeństwo ma ten, który znajduje się najbliżej łamiącej się części fali lub pierwszy na nią wpłynął. Wynika to z niebezpieczeństwa upadku spowodowanego przez dynamiczną siłę pionowej fali oraz spienioną wodę powstającą chwilę potem, na której praktycznie nie sposób utrzymać równowagę. Wjechanie na falę ujeżdżaną już przez inną osobę i przeszkadzanie jej, traktowane jest jak rozbój w biały dzień i jest nietolerowane na całym świecie. Po takim incydencie możemy spodziewać się co najmniej ostrej wymiany słów na plaży. Z powyższych powodów jazda na fali regulowana jest oddzielnym prawidłem, dającym specjalne uprawnienia dla tych, co mierzą się z falami. Odpowiednikiem prawidła surfingowego w prawie morskim jest przydzielenie pierwszeństwa statkom o ograniczonej zdolności manewrowej, jak na przykład statki o dużym zanurzeniu w wąskim kanale, statki układające kable na dnie morza lub pogłębiarki pracujące przy podejściach do portów. Takim statkom muszą ustępować statki handlowe, rybackie i żaglowe. Kitesurfer na fali ma bardzo ograniczone możliwości manewrowania, dlatego też musi być traktowany jako uprzywilejowany w stosunku do każdego innego kitesurfera! Pamiętajmy, że powyższe zależności dotyczą spotkań na fali tylko pomiędzy kitesurferami. A co podczas spotkań na fali z innymi użytkownikami nie będącymi kitesurferami? Bezwarunkowo ustępujemy wszystkim surferom, uprawiającym bodyboarding, stand-up surferom i innym pływakom, którzy dostali się na falę bez pomocy zewnętrznego napędu. Należy pamiętać, że ustępowanie poprzez 118

120 skok nad nimi jest nieakceptowane i traktowane będzie jako najzwyklejszy brak kultury. Musimy pojąć, że wszyscy, którzy dostali się w strefę surfingu bez używania innego napędu niż własne ręce, nie mają żadnych możliwości ustąpienia, mogą być wyczerpani przedostaniem się przez przybój, a do tego są mało zauważalni pływając wpław pomiędzy falami. Na nas patrzą, całkiem słusznie, jak na dodatkowe i poważne zagrożenie. Możemy być pewni, że pływając obok nich, a tym bardziej skacząc nad nimi, nie będziemy wzbudzać w nich podziwu. Między innymi z tego powodu na słynnych spotach wave wprowadzono strefy zakazane dla kitesurfingu lub wprowadzono ograniczenia czasowe, aby nie doprowadzać do takich niemiłych spotkań. Dobrą Praktyką Kitesurfingową na wave jest pływanie w dużej odległości od surferów. Na przykład według Australijskiego Stowarzyszenia Kitesurfingu (AKSA) zalecane jest utrzymać odległość większą niż 30 metrów. Nieprzeszkadzanie surferom to jedyna metoda, abyśmy byli przez nich szanowani. A jeśli nam bardzo zależy na wzbudzeniu sympatii, to najlepszym sposobem jest podanie leasha surferowi i wyciągnięcie go przez przybój aż do strefy, gdzie może ponownie rozpocząć zabawę z falą. Spotkania z windsurferem w strefie przyboju wymagają dodatkowego komentarza. Windsurfer, podobnie jak kitesurfer, napędzany jest siłą wiatru, z tego powodu nie może być ujęty w grupie użytkowników pływających dzięki sile własnych mięśni. Prawo wave dla windsurfingu jest przeciwstawne do naszego. Windsurfer przebijający się przez przybój ma prawo drogi w stosunku do tego, który spływa z falą. Jest to logiczne ze względu na bezpieczeństwo oraz manewrowe możliwości windsurfera, który wypływając w morze, w przeciwieństwie do nas, nie jest w stanie wybić się z płaskiej wody i przeskoczyć załamującą się falę. Jest mu znacznie trudniej przepłynąć przez przybój niż powrócić do brzegu. Dlatego Kodeks nakazuje ustępowanie windsurferom przebijającym się przez przybój. Natomiast windsurfer płynący w stronę plaży ma takie same prawa jak kitesurfer. Podsumowując Prawidło Wave zapamiętajmy, że zanim zabierzemy się za ujeżdżanie fali sprawdzamy czy wycinając pióropusze z jej wierzchołka i robiąc skręty na jej dole, nie będzie to przeszkadzało windsurferowi przebijającemu się przez przybój oraz wszystkim innym pływakom znajdującym się w pobliżu. Prawidło 8.1. Będąc na wodzie i plaży zawsze staramy się zapewnić sobie bezpieczną przestrzeń. Ktoś może się zdziwić: czemu na plaży? Otóż zanim wystartujemy latawiec, najpierw sprawdzamy czy nikomu nie zagrozimy bezpośrednim podniesieniem latawca a następnie, na przypadek przeciągnięcia po plaży, sprawdzamy czy odpowiednia przestrzeń poniżej nas jest pusta. Jeśli choćby jeden z warunków bezpiecznej odległości nie jest spełniony - nie startujemy. Brytyjskie Stowarzyszenie Kitesurfingu (BKSA) wymaga 50 metrowej czystej przestrzeni znajdującej się po stronie zawietrznej startującego. Nie zapominajmy, że kitesurfer startujący latawiec włącza się do ruchu i zgodnie z Prawidłem Strefy Brzegowej jest on ustępujący. Utrzymywanie bezpiecznego dystansu jest szczególnie istotne podczas wyprzedzania ze względu na wydłużony czas spotkania (patrz komentarz do odległości bezpiecznej). Podczas tego długiego manewru, bez względu na to, którą stroną zdecydujemy się wyprzedzać, priorytetem jest zachowanie bezpiecznej odległości. Idealnie byłoby wyprzedzać w odległości większej niż długość linek. Wszyscy jednak wiemy, że często nie ma na to miejsca na wodzie. Dlatego najprościej jest, aby na przykład wyprzedzany od góry stosował zasadę DPKs: jesteś wolniejszy i czujesz, że odległość wyprzedzania będzie zbyt mała po prostu odpowiednio wcześniej odpadnij z wiatrem tyle metrów, abyś poczuł się ponownie komfortowo. Podobnie wyprzedzający powinien stosować się do DPKs: jesteś szybszy ale czujesz, że odległość wyprzedzania będzie zbyt mała po 119

121 prostu zaniechaj wyprzedzania, zrób zwrot i ciesz się swoją ponaddźwiękowa prędkością na przeciwnym halsie. Mijanie zacumowanych łodzi po ich stronie nawietrznej też ma się odbywać w bezpiecznej odległości. W tym przypadku można podać nawet konkretną wartość w metrach a to ze względu, że mijamy się z nieporuszającym się obiektem i całkowita kontrola podczas takiego spotkania leży w rękach kitesurfera. BKSA zaleca, aby mijać zacumowane jednostki w odległości nie mniejszej niż 50 metrów. Prawidło 8.2. Ktoś może kwestionować potrzebę ustanawiania prawidła dotyczącego zachowania się kitesurfera ustępującego. Okazuję się, że moment podjęcia decyzji o ustąpieniu i sposób jej wykonania bywa diametralnie różny dla różnych uczestników spotkania. Dla jednego minięcie się w odległości dwóch metrów będzie wystarczająco bezpieczne, a dla drugiego 20 metrów będzie wydawało się milimetrami. Priorytetem ma być komfortowe i bezpieczne pływanie wszystkich znajdujących się na wodzie. Spotykając się z nowymi osobami możemy szybko zorientować się, jaki poziom kitesurfingowy reprezentują. Pierwsza zasada: im niższy poziom umiejętności kitesurfera, któremu musimy ustąpić, tym wcześniej wykonujemy wyraźniejszy manewr. Zasada druga: nikt nie może czuć się niekomfortowo pływając w naszej obecności. Widząc, że nasza dynamiczna jazda rodzi przerażenie w oczach innych użytkowników, powinniśmy szlifować swój agresywny styl w innym miejscu. Tym samym zamiast strachu będziemy wzbudzać podziw, będąc oglądanym z bezpiecznej odległości przez początkujące koleżanki i kolegów. Prawidło jasno wskazuje, że działanie ustępującego ma być zdecydowane i czytelne dla innych uczestników spotkania. Należy unikać kolejno następujących po sobie małych zmian kursu. Załóżmy, że kitesurfer będący na lewym halsie i utrzymujący latawiec pod kątem 45 stopni za chwile spotka się z prawym, który mógłby przepłynąć dziesięć metrów poniżej lewego. Ustępujący ma jednak wątpliwości, czy będzie zachowana bezpieczna odległość i zgodnie z zasadami postanawia ustąpić. Najgorsze, co można zrobić w takiej sytuacji, to delikatnie odpaść w dół wiatru i obniżyć pozycje latawca o 5 stopni. Taka reakcja jest praktycznie niezauważalna. Widząc, że niewiele się wyjaśniło lewy ponownie koryguje kurs i pozycje swojego latawca w niezdecydowany sposób. Na wodzie nie ma czasu na takie zachowanie. Zauważmy, że kitesurferzy na przeciwnych kursach zbliżają się do siebie z prędkością w przedziale km/h! W środowisku wodnym są to wartości niemalże kosmiczne. Właśnie ze względu na to należy podejmować niedwuznaczne decyzje. W powyższym przykładzie lewy odpada minimum 20 stopni w dół wiatru i jednocześnie obniża latawiec parę metrów nad wodę tak, aby kąt linek nie był większy niż 30 stopni. Jest to działanie jednoznaczne i bezpieczne. Prawidło 9. Charakteryzuje ono zachowanie kitesurfera, który ma pierwszeństwo drogi. Wydawałoby się, że sprawa jest jednoznaczna ma prawo drogi, więc o czym tu pisać? Posiadanie pierwszeństwa nie daje żadnego przywileju, a wręcz przeciwnie, nakłada na uprzywilejowanego obowiązek utrzymania kursu. Oznacza to, że musi on pozostać na swoim oryginalnym kursie, aż do momentu zakończenia spotkania. Ma to ułatwić zadanie ustępującemu, który w ten sposób jest w stanie przewidzieć i oszacować bezpieczną odległość podczas minięcia. Zmiana kursu przez mającego pierwszeństwo wzbudza wątpliwości ustępującego i utrudnia wykonanie właściwego manewru. Drugim obowiązkiem kitesurfera mającego prawo pierwszeństwa drogi jest odpowiednie ustawienie latawca pozwalające ustępującemu na zdecydowany i pewny manewr antykolizyjny. Problem pojawia się, gdy kitesurfer uprzywilejowany widzi, że ustępujący nie podejmuje żadnego działania i zaczyna pachnieć kolizją. Co robić, skoro ma 120

122 pierwszeństwo? Stwierdzając, że za chwilę dojdzie do zderzenia jeśli nie wykona własnego manewru, staje się zwolniony z obowiązku utrzymania swojego kursu i zgodnie z Prawidłem 9.1 i Prawidłem 1.1 wykonuje manewr w celu uniknięcia kolizji. Najczęściej stosowanym manewrem jest zwrot o 180 stopni. Gwałtowne zatrzymanie się z jednoczesnym postawieniem latawca do zenitu wydawałoby się również logiczne, ale może prowadzić do splątania się latawców. Istotne jest, aby podejmować decyzję o odstąpieniu od utrzymania kursu we właściwym momencie. Gdy pojawia się niebezpieczna sytuacja stajemy się czujni, ale nadal utrzymujemy kurs. Dopiero, gdy zderzenie będzie bardzo prawdopodobne i nie widzimy odpowiedniej reakcji ustępującego, decydujemy się na własny manewr antykolizyjny. Prawidło 9 nabiera tym ważniejszego znaczenia, im bardziej zatłoczony jest spot. Jeśli na akwenie pływa tylko dwóch kitesurferów i jeden z nich będzie ustępował mając pierwszeństwo, to nie ma to żadnego znaczenia, bo w ten sposób nie dojdzie do kolizji. Sprawa staje się bardziej skomplikowana, jeśli ten sam, nieświadomy kitesurfer, trafi w wietrzny letni weekend na zatłoczony spot. Nietrudno wyobrazić sobie, że mimo jego dobrych chęci, wprowadzi więcej zamieszania i co najmniej wzbudzi tylko niechęć pozostałych pływających. Prawidło 9.3. przypomina, aby ustępujący kitesurfer nie wykorzystywał Prawidła 9.1 do zaniechania swojego obowiązku ustąpienia. Jeśli każdy w praktyce przestrzegałby KsPD, wówczas nie byłoby potrzeby tworzenia Prawidła 9.1 jako swoistej instrukcji awaryjnej dla uprzywilejowanego na wypadek spotkania z nieodpowiedzialną osobą. Prawidło 10. Jest najbardziej kłopotliwym prawidłem ze względu na brak regulacji prawnych, które rozpoznawałyby kitesurfing jako oddzielną kategorię. Zgodnie z literą prawa jeszcze nie istniejemy. Według definicji MPDM jesteśmy statkiem żaglowym i wszystkie statki o napędzie mechanicznym mają nam ustępować. Według przepisów państwowych jesteśmy podciągani pod przepisy regulujące prawa windsurfingu i zwykle zgodnie z nimi nie powinniśmy przeszkadzać statkom o napędzie mechanicznym. Według przepisów lokalnych najlepiej zakazano by nam pływania. Nie mając pewności, jakie są wzajemne obowiązki pomiędzy kitesurferem a innymi użytkownikami wody, możemy liczyć się z zaskakującymi i niekorzystnymi decyzjami sądu po ewentualnej kolizji. Kitesurfing, ze względu na dużą długość linek latawca, szybką zwrotność, wysokie i długie skoki, dużą prędkość i moc jaką generuje, jest wyjątkowym sportem i musi być traktowany jako oddzielna kategoria zanim zostaną wprowadzone skuteczne zasady prawne. Dopóki tak się nie stanie, Kodeks nakazuje nieprzeszkadzanie wszystkim jednostkom bez napędu mechanicznego oraz jednostkom napędzanych mechanicznie dłuższym niż 7 metrów. Jednostki niemechaniczne to wszystkie jachty płynące pod żaglami oraz użytkownicy wody poruszający się dzięki siłom własnych mięśni jak rower wodny na stawie, surfer lub bodyboarder przebijający się przez przybój, nurek na rafie, czy też gromadka dzieci pływających na dmuchanych rekinach przy niestrzeżonej plaży. Oczywistym jest, że nie uprawia się kitesurfingu na żadnych kąpieliskach, bez względu czy są strzeżone, publiczne czy też prywatne. Na kąpieliskach strzeżonych zostaniemy szybko wyproszeni przez ratowników. Natomiast na plażach niestrzeżonych sami grzecznie prosimy plażowiczów o przeniesienie się na stronę nawietrzną powyżej miejsca, gdzie będziemy rozkładać sprzęt, startować i lądować. Nam wystarczy 50 metrowy odcinek plaży, aby bezpiecznie z niej korzystać i nie stanowić zagrożenia dla podziwiających nas urlopowiczów. Z wcześniej wymienionych powodów ustępujemy również wszystkim jednostkom napędzanym mechanicznie, dłuższym niż 7 metrów. Wszystkie mniejsze jednostki napędzane mechanicznie mają nam nie przeszkadzać. Kodeks ustala barierę 7 metrów z praktycznych przyczyn. Jednostki poniżej tej długości są łatwiejsze do kontrolowania i zwykle dużo zwrotniejsze niż przeciętny 121

123 kitesurfer. Trudno sobie wyobrazić, abyśmy jeszcze musieli ustępować wszystkim ski-jetom, zwrotnym motorówkom i szybkim ścigaczom. Wypożyczalnia skuterów wodnych w pobliżu spotu kitesurfingowego to miejsce gdzie czasami można pisać scenariusze do filmów grozy. Nietrudno przewidzieć jak będzie się zachowywał nastolatek, który wypożyczył ski-jeta na 15 minut i usłyszał, że kitesurferzy mają mu ustępować. Tymczasem to on ma się trzymać się z dala od nas! Autor ma szczerą nadzieję, że zasada ta oparta na zdrowym rozsądku, stanie się powszechnie akceptowana w świecie sportów wodnych. A co ze ski-jetem lub motorówką holującą banana, wakeboardera lub narciarza wodnego? W takim przypadku ustępujemy ze względu na ich ograniczoną zwrotność. Dokładnie jak w MPDM-ie: pracujące holowniki mają statut statków o ograniczonej zdolności manewrowej i ustępują im wszystkie inne statki żaglowe i mechaniczne. Może się zdarzyć, że nie będziemy w stanie określić, czy długość jednostki jest krótsza czy też dłuższa niż limit 7 metrów. Z takim problemem będziemy spotykać się w sytuacjach spotkań na przeciwnych kursach. W wątpliwych sytuacjach zawsze zakładamy, że jest to jednostka dłuższa niż 7 metrów i ustępujemy zgodnie z Prawidłem Odpowiedzialność. Musimy pamiętać również, że inne osoby na wodzie mogą mieć problemy z rozpoznaniem naszych intencji. Dla żeglarzy jesteśmy demonami prędkości i zawsze będą nas traktować z dużą nieufnością, tym bardziej, że najczęściej nie są oni w stanie określić, na jakim halsie płyniemy. Jak nas odbierają surferzy napisano w komentarzu do prawidła o jeździe na fali. Kodeks równorzędnie traktuje windsurferów i kitesurferów, poza wyjątkiem spotkania z wypływającym windsurferem w strefie przyboju (patrz komentarz Prawidła Wave). Praktyka na spotach, gdzie wspólnie pływamy, pokazała, że jest to najlepsza metoda unikania sytuacji niebezpiecznych. Wyprzedzając windsurfera, robimy to od strony zawietrznej, aby nie zaczepić linkami o top jego masztu. Z tego samego powodu w bliskich spotkaniach na przeciwnych halsach, będąc nawietrznym, podnosimy latawiec zwykle wyżej niż przy spotkaniu z kitesurferem. Warto zaznaczyć, że podczas spotkań z nie-kitesurferami bezpieczniej jest przepływać po ich stronie zawietrznej. Przyczyn jest wiele: nie zahaczymy linkami o top masztu jachtu, nie ochlapiemy surfera swoim pięknym pióropuszem spod deski, nie wpadniemy na żaglówkę, gdy wyrwie nam krawędź po podniesieniu latawca. 122

124 Na koniec jeszcze jedna istotna uwaga. Wszystkie powyższe założenia tracą swoją ważność w przypadku manewru wyprzedzania. Dla przypomnienia: morskie prawidła wymijania jasno określają, że nie przeszkadza się wyprzedzanemu bez względu na typ statku i rodzaj jego napędu. Autor wyraża szczerą nadzieję, że powyższe opracowanie zostanie pozytywnie przyjęte i przyczyni się do poprawienia bezpieczeństwa osób uprawiających kitesurfing. Marek Rowiński maj 2009 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK K Postępowanie w sytuacji splątania latawców Patrząc na akwen z dużą ilością kitesurferów, niewtajemniczonemu obserwatorowi może się wydać niemożliwym niesplątanie się wzajemne. Z pozoru kite na ponad 20 metrowych linkach zajmuje mnóstwo przestrzeni ze swoim oknem wiatrowym. Jednak tak naprawdę deska zajmuje około 1 m2. przestrzeni a latawiec zależnie od rozmiaru kilka do kilkunastu m2. Więc przy właściwych umiejętnościach, oraz przede wszystkim przestrzegając prawa drogi mijanie się kilkudziesięciu zestawów na akwenie przypomina mijanie aut na skrzyżowaniu ruchu drogowego. Choć podobnie jak w przypadku samochodów i wśród latawców zdarzają się kolizje głównie splątania. Możemy wyróżnić dwa główne typy splątań latawców: mniej skomplikowane- skrzyżowanie wszystkich linek wzajemnie do drugiego latawca (zwane też ścięciem ). Zdarzenie ma miejsce np. podczas mijania się na przeciwnych halsach, gdy nawietrzny kiteboarder nie podniesie swego latawca wyżej i ścina nim latawiec kiteboardera zawietrznego, analogiczna sytuacja występuje podczas wyprzedzania na tym samym halsie. bardziej skomplikowane - splątanie wynikające z przeplotu linek między jednym a drugim latawcem. Sytuacja taka powstaje na skutek wlecenia jednym latawcem pomiędzy linki drugiego latawca (najczęściej pomiędzy 2 linki rzadko 1 lub 3 linkę). Każde splątanie się latawców wymaga zachowania spokoju i rozwagi działania, jest bowiem sytuacją potencjalnie niebezpieczną. Stopień niebezpieczeństwa splątania zależy od wielu zmiennych czynników, takich jak np.: Odległość od brzegu, oraz znajdujące się na nim przeszkody tj. budynki, drzewa, łodzie, betonowe nabrzeża lub falochrony, oraz inni użytkownicy akwenu. Siła wiatru niebezpieczeństwo wzrasta wraz z siłą wiatru - rośnie też ryzyko potencjalnych obrażeń, a czas na decyzję i reakcję zmniejsza się. 123

125 Umiejętności i doświadczenie obu, a czasem trzech i więcej uczestników zdarzenia, a także ich cechy psychofizyczne (umiejętność podejmowania decyzji, opanowanie, umiejętność działania w sytuacji stresującej itp.). Głębokość akwenu mająca wpływ na mobilność uczestników zdarzenia podejmujących akcję uwolnienia latawców. UWAGA! Podstawowe zachowanie w sytuacji ocenionej jako wysoce niebezpieczna każdorazowo wymaga natychmiastowego użycia zrywki systemu bezpieczeństwa na barze przez kiteboardera, a w razie konieczności również uwolnienie się z leasha. Jednak zdecydowana ilość splątań nie wymaga tego ostatecznego rozwiązania. Zalecenia postępowania w razie splątania latawców: Ocena zagrożenia bezpieczeństwa swojego oraz innych uczestników splątania a także wzgląd na pozostałych uczestników akwenu (którzy w takiej sytuacji nie powinni się zbliżać do splątanych). Natychmiastowa gotowość do użycia zrywki (jedna lub obie ręce na systemie bezpieczeństwa). W razie poczucia zagrożenia natychmiastowe użycie systemu bezpieczeństwa w każdym momencie dbając o własne bezpieczeństwo. *Użycie systemu bezpieczeństwa za drugiego uczestnika nie jest w możliwe. ale jeśli zachowa on te same procedury i również uwolni się w razie poczucia zagrożenia (patrz: UWAGA) także będzie bezpieczny. *W innym razie jeśli jeden kitesurfer zostanie odpięty do swojego latawca splątanego z drugim, którym nie będzie mógł sterować sytuacja stanie się dla niego niebezpieczna! Próba opanowania sterowności swojego latawca, kierując go powoli w zenit lub w kierunku wody często w sytuacjach splątania, latawce obu stron pozostają podatne na reakcje baru. Próba nawiązania komunikacji z drugim ( i innymi) uczestnikami splątania w celu ustalenia dalszego wspólnego postępowania - próby rozplątania lub równoczesnego uwolnienia obu latawców. W razie możliwości zaleca się skorzystanie z pomocy osób trzecich, jeśli takie są aby przytrzymały jeden lub oba latawce W sytuacji opanowania latawców i nawiązania kontaktu zalecane jest powolne, kontrolowane zbliżenie się obu kitesurferów do siebie. Rozplątanie zachowując ostrożność, latawce leżą spokojnie na wodzie jeden z uczestników, ten którego latawiec wleciał pomiędzy linki drugiego należy nie wypinając swojego chicken-loopa z haka trapezowego zdecydowanie i szybko przejść lub przepłynąć pomiędzy linkami latawca drugiego podążając w kierunku za linkami swojego latawca jeśli latawiec jest trzymany przez osobę trzecią - można wypiąć chickenloopa (oraz leasha!) z haka trapezowego a następnie przełożyć sam bar pomiędzy linkami drugiego latawca. Na koniec zawsze warto przeprosić się nawzajem niezależnie od wzajemnych odczuć po czyjej stronie leżała wina, a także wyciągnąć z sytuacji wnioski na przyszłość. Ze względu na mnogość operacji do wykonania w jednym czasie, sytuacja do zastosowania wyłącznie przez doświadczonego kitesurfera. 124

126 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK L Tabelka ANALIZA BŁĘDÓW Zadanie domowe. TABELA ANALIZY BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PODCZAS KURSU KITESURFINGOWEGO - 1 Ćwiczenie Efekty błędu Możliwe przyczyny błędu Start z asystą: Możliwe rozwiązania w celu uniknięcia błędu Pilot Asystent Kite 125

127 Pierwsze sterowanie: Kite Pozycja ciała Inne TABELA ANALIZY BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PODCZAS KURSU KITESURFINGOWEGO - 2 Ćwiczenie Efekty błędu Możliwe przyczyny błędu Możliwe rozwiązania w celu uniknięcia błędu Generowanie ciągu*: Kite Pozycja ciała Deska Inne Start z wody: 126

128 Kite Pozycja ciała Deska Inne TABELA ANALIZY BŁĘDÓW POPEŁNIANYCH PODCZAS KURSU KITESURFINGOWEGO - 3 Ćwiczenie Efekty błędu Możliwe przyczyny błędu Możliwe rozwiązania w celu uniknięcia błędu Pierwszy zwrot: Kite Pozycja ciała Pozycja nóg/deski Inne 127

129 Pływanie na wiatr (ostrzenie): Kite Pozycja ciała Deska Inne Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK N SPRZĘT KITEBOARDINGOWY Kitesurfing jest sportem bardzo młodym, stąd też częste nowości w sprzęcie. Ewolucja ta jest konieczna, aby sprzęt był coraz bardziej bezpieczny i trwały. Ciężko jest czasem nadążyć za wszystkimi nowinkami, ale jako instruktor, powinieneś znać różnice w wyposażeniu i posiadać generalną wiedzę o sprzęcie. Będziesz również często pytany przez kursantów o rozmaity sprzęt do kupienia, lub porównania dobrze jest wykazać się własną ( merytoryczną! ) opinią w tym temacie. Wiedza o sprzęcie jest również bardzo istotna ze względu na bezpieczeństwo tylko znając swój sprzęt możesz bezpiecznie go używać. Ten wykład poszerza wiedzę o sprzęcie którego używamy do szkolenia i pływania na kite. 1.LATAWCE Możemy je podzielić na 2 typy Pompowane (tzw. LEI ang. Leading Edge Inflatable) Komorowe - 4 lub 5 linkowe - Typu C, Open C, Hybrydy i Bow - Różne inne odmiany ( np sigmy lub delty ) - Zamkniętokomorowe i otwartokomorowe - Single-skin i Dual Surface ( NASA/Peter Lynn) 128

130 Każdy z wymienionych kształtów ma swoją własną charakterystykę, a wiele z obecnie produkowanych latawców łączy w sobie wspólne ich cechy ( np.: Open C czyli latawiec C z zastosowaniem uzdy ) Próbuj używać tak często różnych latawców jak to tylko możliwe. Poznasz je najlepiej pływając na nich i jako rider wyrobisz sobie opinię. Rozważ plusy i minusy konkretnych modeli latawców podczas szkolenia? Krótka charakterystyka wybranych kształtów latawców C-shape. Latawce tego typu mają bardzo dużą moc przy wybiciu unhooked, nie generują natomiast ciągu na barze w czasie triku ( tzw. slack). Wynika to z ich aerodynamiki, gorszej niż w przypadku latawców np.: typu bow. W związku z tym, mają też gorszy zakres wiatrowy, często gorzej wstają z wody. Czasami posiadają piątą linkę która ma za zadanie stabilizować konstrukcję i pomagać przy restarcie z wody. Zdecydowanie kształt dla średnio i zaawansowanych riderów, używany głównie do freestyle. Bow latawce bow są bardziej płaskie i przez to sprawne aerodynamicznie. Mają duży zakres wiatrowy i zakres depower. Efektywnie generują moc przy pływaniu hooked ( dzięki swojej wydajności ), przez co nadają się do szkolenia. Łatwiej wstają z wody i są łatwiejsze w sterowaniu. Odpuszczenie baru powoduje szybszy spadek mocy niż w C. Dzięki temu, kształt ten jest bardziej przydatny przy szkoleniu, dla riderów początkujących, przydaje się też na wave. SLE/Hybrydy Są to latawce łączące w sobie cechy latawca C i bow. Zastosowanie uzdy wspierającej tubę główną, oraz kształtu bardziej zbliżonego do C niż do bow, daje czasem bardzo dobre efekty. Dobre latawce hybrydowe mają duży zakres depower, łatwo wstają z wody, mogą być stosowane przez riderów na każdym poziomie. Jest to bardzo popularny kształt. Delta Latawce te mają bardzo niski AR*, powoduje to że latawiec jest przyjazny dla użytkownika, łatwo wstaje z wody ( mocno zaokrąglona tuba główna ) i ma duży zakres wiatrowy. Generują duży ciąg i łatwo je zdepowerować, przez co nadają się i dla początkujących i na wave. Latawce komorowe nie posiadają balonów, lecz komory w materiale latawca które, wypełniają się powietrzem przez wloty na krawędzi natarcia. Dzięki swojemu kształtowi, są bardzo sprawne aerodynamicznie, lekkie i sprawdzają się w słabym wietrze. Do szkolenia w wodzie możemy używać tylko latawców zamkniętokomorowych, które mają możliwość restartu z wody. 129

131 Konstrukcja latawca Latawce budowane są z lekkich, wodoodpornych materiałów jak dakron, ripstop, mylar i innych materiałów poliestrowych. Ma to na celu zmniejszanie wagi i utrzymanie wytrzymałości. Jakość materiału ma wpływ na żywotność latawca. Tuby główna i poprzeczne, wykonane są z odpornego na zniszczenie poliestru, który jest grubszy i sztywniejszy niż materiał latawca. Używa się go również we wzmocnieniu newralgicznych punktów latawca "tipy" (Uszy), łączenia tub. Taśmy nylonowe i gumowe przeszycia również służą zabezpieczeniu najbardziej wrażliwych miejsc zewnętrzne części tub, obszycia listew itp. Uzda i punkty podczepienia linek zrobione są z wysokiej jakości włókna jak Spectra lub Dyneema mają one wysoką odporność na rozciąganie, zrywanie, zużycie i przetarcie. W uździe stosowane są zwykle plastikowe bloczki podobne do żeglarskich metalowe nie zdają egzaminu. W budowie niektórych latawców stosuje się listwy z włókna szklanego wsadzane w komory w celu usztywnienia kształtu. *AR Aspect Ratio - rozpiętość rozłożonego latawca podniesiona do kwadratu i podzielona przez powierzchnię. Średnie latawców AR to 5. **AR Aspect Ratio Projected - w rzucie - Jest to tak zwane Efektywne Aspect Ratio, mierzone przy napompowanym latawcu, czyli odległość między uszami latawca podniesiona do kwadratu i podzielona przez powierzchnię w tym wypadku cień jaki rzuca latawiec na ziemię Taka nazwa jest często używana w ocenie latawców pompowanych w odniesieniu do latawców komorowych w których efektywna powierzchnia jest dużo większa niż w latawcach pompowanych. Latawce o niskim aspect ratio są: bardziej sterowne, mają szybką reakcję na ruchy barem, mniejszą wrażliwość na szkwały, generują mniej mocy na m2. Łatwiej wstają z wody. Nadają się lepiej do szkolenia, na wave, do freestyle. Latawce o wysokim aspect ratio są mniej sterowne, mają wolniejszą reakcję na ruchy barem, większą wrażliwość na szkwały oraz generują więcej mocy na m2. Trudniej wstają z wody. Latawce tego typu sprawdzają się w warunkach low wind, race, hang time, oldschool. 130

132 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK N SPRZĘT KITEBOARDINGOWY 3. Rodzaje barów Ze względu na ilość linek wyróżniamy podstawowe rodzaje barów : 2- linkowe - zwykle latawce treningowe. 4-linkowe - najbardziej popoularne rozwiązanie we współczesnym kitesurfingu. Liszowanie na lince nośnej, na dwóch nośnych ( fake 5th line ) lub na sterującej. 5- linkowe zwykle w latawcach freestyle oraz niektórych bow/hybrydach. Liszowanie na 5tej lince. 6- linkowe rozwiązanie stosowane bardzo wyjątkowo w niektórych modelach freestyle kite. Wąskie bary mniejsza reakcja latawca, większa siła konieczna do sterowania. Szerokie bary większa reakcja latawca, mniejsza siła potrzebna do sterowania. 131

133 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK N SPRZĘT KITEBOARDINGOWY 3.RODZAJE DESEK 132

134 Kurs Instruktorski PZKite. ZAŁĄCZNIK N SPRZĘT KITEBOARDINGOWY 4.Latawce Miękkie - OTWARTOKOMOROWE - ZAMKNIĘTOKOMOROWE - JEDNOPOWŁOKOWE Otwartokomorowe to takie, które na krawędzi natarcia posiadają otwory wlotowe bez wentyli, czyli powietrze bardzo szybko może wypełnić cały latawiec ale również bardzo szybko z niego może wylecieć. Takie latawce używa się tylko i wyłącznie na lądzie. Zamkniętokomorowe to latawce przeznaczone na wodę oraz na ląd. Posiadają kilka wlotów powietrza, które po wypełnieniu czaszy powietrzem samoistnie się zamykają. Czasza zachowuje się wówczas jak materac. Latawce jednopowłokowe posiadają jedną/górną warstwę materiału, dzięki temu konstrukcja nie musi być wyposażona we wloty powietrza. Ich zaletą jest niska waga, duży stosunek mocy do powierzchni latawca, małe rozmiary po spakowaniu. Idealnie nadają się do kitetouring u 133

135 Latawce komorowe nazwę zawdzięczają swojej budowie. Skrzydło składa się ze wzajemnie połączonych ze sobą komór. Liczba komór decyduje o zachowaniu odpowiedniego profilu kite a. Na krawędzi natarcia znajdują się wloty powietrza, które w zależności od przeznaczenia latawca (woda lub ląd), posiadają wentyle lub nie. Powietrze wlatując do środka czaszy, dzięki odpowiednim otworom w żebrach, równomiernie rozchodzi się po całym latawcu. Taka budowa kite a sprawia, że latawiec właściwie sam wypełnia się powietrzem. W każdej miękkiej konstrukcji od samej czaszy latawca odchodzą cienkie linki tzw. Bridle lines (uzda), które łączą się z linkami głównymi - nośnymi i sterującymi. Za samooczyszczanie kite a z piasku oraz odprowadzanie wody odpowiedzialny jest odrębny system. Wzdłuż krawędzi spływu latawca biegnie specjalny kanalik, który z jednej i drugiej strony zakończony jest otworem wylotowym. Latawce miękkie zalety: - same się wypełniają powietrzem - wysoka sprawność, dobra aerodynamika, większe wykorzystanie powierzchni (większa moc z 1m2) - bardziej odporne na uszkodzenia - dłuższa żywotność - niska waga, mniejszy pakunek po złożeniu - samodzielny start również w linii wiatru - lepsze osiągi przy słabym wietrze Latawce miękkie wady: - brak elementów pompowanych uniemożliwia zrobienie tzw tratwy ratunkowej. - trudniejsza akcja ratunkowa, self-resque. - większa wrażliwość na zmiany wiatru - wolniejsze w manewrach 134

136 PRZYGOTOWANIE LATAWCA DO STARTU. 1. Po wyjęciu kite a z plecaka rozwiń go wzdłuż wiatru i przysyp piaskiem* nawietrzną stronę latawca. 2. Trzymaj bar z dala od olinowania latawca tak, aby uniknąć splątania. 3. Rozłóż całkowicie latawiec wzdłuż linii wiatru. Zawiń lekko nawietrzny bok i przysyp go piaskiem*. Jeżeli jest to koniecznie zamknij otwór wylotowy. 4. Rozwiń linki odchodząc od latawca, prostopadle do linii wiatru. 5. Sprawdź równoległość linek głównych idąc od latawca w stronę baru. 6. Jeżeli linki są skręcone odkręć je przy barze. 135

137 START Z KRAWĘDZI OKNA WIATROWEGO 1. Kite rozłożony jest wzdłuż linii wiatru. Zawinięty nawietrzny bok przysypany jest piaskiem*. Jeżeli jest to konieczne napełnij latawiec powietrzem ustawiając wloty powietrza pod wiatr. 2. Latawiec podczas startu powinien być ustawiony z wiatrem, poniżej krawędzi okna wiatrowego 3. Napręż linki główne i powoli unieś latawiec do góry w stronę zenitu. START W LINI WATRU (zalecany przy bardzo słabym wietrze) 1. Rozłóż latawiec prostopadle do linii wiatru i podsyp piaskiem* krawędź spływu. 2. Lekko napręż linki główne, tak aby krawędź natarcia podniosła się do góry. Jeżeli jest to konieczne poczekaj, aż latawiec wypełni się powietrzem. 3. Pociągnij linki środkowe/nośne, daj krok w tył tak aby latawiec uwolnił się z podsypanego piasku*. Do czasu kiedy latawiec nie osiągnie zenitu bar trzymaj w pozycji depower. 136

138 LĄDOWANIE Z ASYSTĄ. 1. Daj sygnał do lądowania latawca. 2. Obniż pozycje latawca schodząc nim po krawędzi okna wiatrowego w stronę ziemi. 3. Asystent łapie latawiec od strony nawietrznej za końcówkę krawędzi natarcia. 4. Podejdź parę kroków w stronę latawca tak aby zluzowały się linki główne. 5. Zabezpiecz latawiec przysypując go piaskiem * SAMODZIELNE LĄDOWANIE Uwaga: - zalecane tylko przy słabym wietrze - należy dysponować dużą ilością miejsca 1. Chwyć mocno i daleko obydwie linki sterujące i przyciągnij je do siebie. 2. Trzymaj je zaciągnięte tak długo, aż latawiec krawędzią spływu nie usiądzie na ziemi. 3. Zabezpiecz linki sterujące według rysunku tak aby latawiec nie był w stanie podnieść się do góry. 4. Podejdź do latawca. Zabezpiecz go podsypując piaskiem * *Worek z piaskiem lub inny obciążnik 137

139 RELAUNCH ( w linii wiatru) - zalecany przy słabym wietrze 1. Upewnij się że bar jest w prawidłowej pozycji! (czerwony kolor z lewej strony). Chwyć i pociągnij do siebie obydwie linki sterujące. 2. Trzymaj obydwie linki zaciągnięte tak długo, aż latawiec nie podniesie się krawędzią spływu na wysokość co najmniej jednej długości latawca. 3. Puść jedną z linek. W ten sposób latawiec odwróci się krawędzią natarcia do góry, wtedy chwyć bar obydwiema rękoma. 4. Trzymaj bar w pozycji depower do czasu, aż latawiec nie osiągnie zenitu. RELAUNCH (silniejszy wiatr) 1. Upewnij się, że bar jest w prawidłowej pozycji!( czerwona linka z lewej strony). Chwyć i pociągnij do siebie jedną z linek sterujących. 2. Jak tylko latawiec odwróci się krawędzią natarcia do góry chwyć obydwoma rękoma bar i trzymaj go w pozycji depower do momentu aż latawiec nie osiągnie zenitu. 138

140 UWAGA!!! Nigdy nie ciągnij latawca leżącego na wodzie pod wiatr w ten sposób wtłaczasz w niego wodę. ZWIJANIE LATAWCA 1. Jeżeli jest to konieczne otwórz zawór wylotowy. 2. Nawiń linki na bar - aby uniknąć splątania trzymaj bar z dala od uzdy. 3. Złóż latawiec na pół, linki uzdy wsuń między składane powierzchnie, połóż bar na końcówkach skrzydła. 4. Zroluj latawiec na barze. 5. Zamknij zawór wylotowy i złóż latawiec na długość baru. JAK DBAĆ O LATAWIEC? Unikaj pozostawiania latawca na słońcu i wietrze. Promienie UV połączone z trzepotaniem latawca na wietrze łamią włókna latawca i najszybciej zużywają jego materiał. Jeśli skończyłeś pływanie czy szkolenie zwiń latawiec! Aby tuby nie zaczęły przepuszczać powietrza, zawsze spuszczaj powietrze z latawca po użyciu. Znajdź właściwy balans pompując latawiec na zajęcia. Nagrzane powietrze rozszerza balony i może, w ekstremalnych sytuacjach, rozsadzić tubę. Pamiętaj o tym pompując latawiec na gorącej plaży. Podobnie zimna woda schładza powietrze w tubach i może utrudnić restart z wody niedopompowanego latawca. Unikaj kładzenia latawca na nierówne, twarde powierzchnie unikniesz przetarć i cięć na materiale. Nie przechowuj wilgotnego, zapiaszczonego sprzętu. Staraj się go zawsze wysuszyć, a jeśli pakujesz go na dłuższy czas, wypłucz w słodkiej wodzie. Często sprawdzaj działanie systemów bezpieczeństwa w chickenloopie i na leashu. 139

141 Podstawy Meteorologii dla kitesurferów Czynniki atmosferyczne Meteorologia - nauka o atmosferze ziemskiej (troposferze). Bada i opisuje zjawiska fizyczne procesów atmosferycznych, które określają pogodę i klimat. Pogoda to stan fizyczny atmosfery ponad danym miejscem na kuli ziemskiej. Stan pogody określają następujące czynniki atmosferyczne: TEMPERATURA POWIETRZA określa stan cieplny atmosfery, mierzymy termometrem WILGOTNOŚĆ (względna) stosunek ilości pary wodnej zawartej w powietrzu do tej ilości pary, która by to powietrze nasyciła w danej temperaturze lub ciśnieniu; mierzymy higrometrem i podajemy w procentach; punkt rosy temp. w której powietrze staje się nasycone wilgocią po uzyskaniu maksymalnej. zawartości pary wodnej w danej temperaturze CIŚNIENIE ciężar słupa powietrza przypadający na jednostkę powierzchni; mierzymy barometrem, aneroidem, barografem; jednostką jest hpa; na mapie oznaczane izobarami. 140

142 Układy baryczne NIŻ BARYCZNY (cyklon) obszar niskiego ciśnienia, wokół którego ciśnienie jest wyższe, na mapie oznaczony literą N; na półkuli północnej wiatr wieje przeciwnie do ruchu wskazówek zegara; WYŻ BARYCZNY (antycyklon) obszar wysokiego ciśnienia, wokół którego ciśnienie jest niższe, na mapie oznaczany literą W, na półkuli północnej wiatr wieje zgodnie z ruchem wskazówek zegara; ZATOKA obszar obniżonego ciśnienia pomiędzy dwoma obszarami o powietrzu podwyższonym; KLIN obszar ciśnienia podwyższonego pomiędzy dwoma obszarami ciśnienia obniżonego; SIODŁO obszar pomiędzy dwoma niżami (zatokami) i dwoma wyżami (klinami) Wiatr WIATR: ruch powietrza względem ziemi wywołany zmianami ciśnienia, prędkość wiatru podawana jest w m/s, węzłach kt (0,5 m/s 1 kt), prędkość wiatru zależy od gradientu (różnicy) ciśnienia pomiędzy dwoma punktami, siłę wiatru określamy np. po wodzie, gałęziach lub wiatromierzem, siła wiatru jest opisana za pomocą skali Beafourta, kierunek wiatru zgodny jest z kierunkiem izobar na mapie, jest tylko nieznacznie odchylony o ok. 20 stopni na wodą i ok. 45 stopni nad lądem 141

143 Skala Beauforta 142

144 Wiatry okresowe i lokalne PASATY są to wiatry wiejące od wyzów podzwrotnikowych do równikowego pasa niży, MONSUNY w lecie wieję od morza w kierunku lądu a w zimie odwrotnie, BRYZA wiatr lokalny o cyklu dobowym PASATY są to wiatry wiejące od wyżów podzwrotnikowych do równikowego pasa niży, Wiatry lokalne: BORA chłody, suchy porywisty wiatr wiejący na Dalmatyńskim wybrzeżu Adriatyku MISTRAL suchy, zimny, porywisty wiatr, wiejący w południowej Francji, TRAMONTANA chłodny wiatr północny lub północno-wschodni wiejący na zachodnim wybrzeżu Włoch i Korsyki, JUGO to ciepły i wilgotny wiatr wiejący z południa wzdłuż wschodniego wybrzeża Adriatyku, zazwyczaj wieje kilka dni i towarzyszy mu pogorszenie pogody, MELTEMI silny północny wiatr występujący m. in. na Cykladach, może wiać nawet 10 dni, osiąga siłę do 9oB, bardzo wychładza powietrze i powoduje duże fale, GARBIN występuje na Adriatyku, wieje z SW a siła przekracza 10oB, trwa krotko bo do dwóch godzin, jest wiatrem burzowym, towarzyszą mu wyładowania atmosferyczne, deszcze a ciśnienie spada gwałtownie w dół. TRĄBA POWIETRZNA popularne określenie wiru powietrznego powstającego w chmurach burzowych, wir ten generuje się osi pionowej. 143

145 BRYZY: EFEKT DYSZY I ODBICIA:

146 CHMURY 145

147 CHMURY Cirrus Ci Cirrocumulus Cc Cirrostratus Cs Altocumulus Ac Altostratus As Stratocumulus Sc Nimbostratus Ns Stratus St Cumulus Cu Cumulonimbus Cb 146

148 Zachmurzenie, opady, widzialność ZACHMURZENIE określane jest w 6-cio stopniowej skali. WIDZIALNOŚĆ to odległość, z której dany obiekt w danych warunkach meteorologicznych jest jeszcze widoczny, tabela widzialności jest 9 stopniowa OPADY, MGŁY opady nie mają wpływu bezpośrednio na bezpieczeństwo pływania, pogarszają jedynie jej komfort. Przy gęstej mgle pływanie jest niebezpieczne. 147

149 Fronty atmosferyczne FRONT ATMOSFERYCZNY: jest to strefa przejściowa rozgraniczająca dwie rożne masy powietrza. FRONT STACJONARNY: powstaje gdy ciepła masa powietrza przeciwstawia się chłodnej oraz na odwrót, w rezultacie, żadna z mas powietrza nie wygrywa i sytuacja taka przynosi kilka dni pochmurnej i wilgotnej pogody - front taki porusza się bardzo wolno. rys.3 FRONT CIEPŁY: to granica rozdzielająca masę powietrza ciepłego od masy powietrza zimnego z tym, że powietrze ciepłe napiera na chłodne - występuje na wschodnim brzegu niżu. rys.2 FRONT ZIMNY: to granica pomiędzy powietrzem ciepłym a zimnym z tym, że powietrze chłodniejsze napiera na powietrze cieplejsze, masa powietrza za frontem nie musi być zimna, zwłaszcza latem. - prędkość przemieszczania się frontu to ok. 40 km/h rys.2 FRONT ZOKLUDOWANY: tzw. Okluzja zachodzi wtedy gdy powietrze w cieplejszej części frontu jest wznoszone ku górze. Istnieją dwa typy okluzji; Pierwsza o charakterze frontu chłodnego powstaje gdy powietrze za frontem jest chłodniejsze od powietrza przed frontem. Druga o charakterze frontu ciepłego gdy powietrze za frontem jest cieplejsze od powietrza na czele frontu. 148

150 Nadejście frontu ciepłego i zimnego Nadejście frontu zaczyna się cirrusami: - następnie stopniowo pojawiają się chmury z niższych partii: cirrostratus nimbostratus i stratus, - począwszy od altostratusa występują opady, - ciśnienie spada - przy froncie gwałtownie, - wiatr odkręca (skręca zgodnie z ruchem wskazówek zegara) - siła wiatru zależy od głębokości niżu, - w momencie przejścia frontu temperatura podnosi się o kilka stopni, - powstają silne prądy wstępujące, przed powierzchnią frontową tworzą się wysoko wypiętrzone chmury Cb. - przejściu frontu towarzyszą ulewne opady i burze - ponadto silne porywiste wiatry i szkwały - przed frontem ciśnienie maleje a po natychmiast rośnie - po przejściu frontu wzrasta siła wiatru - widzialność w trakcie opadów bardzo słaba ale po przejściu frontu znacznie się poprawia - temperatura przed frontem minimalnie spada a w trakcie przechodzenia frontu gwałtownie spada po czym się ustala na danym poziomie lub nieznacznie maleje. 149

151 Fronty przekrój pionowy Szkwały w Cumulonimbusie w odniesieniu do zagrożeń dla kitesurfera. Szkwały nagłe i krótkotrwałe wzrosty prędkości wiatru do wartości znacznie przekraczających siłę dotychczas wiejącego wiatru Prawie zawsze występują nagłe zmiany kierunku wiatru Powstają w wyniku cyrkulacji powietrza w chmurach cumulonimbus i ich najbliższym sąsiedztwie Występują w poziomym wirze powietrza zlokalizowanym w czole chmury Zwiastunem nadejścia szkwałów może być tzw. kołnierz burzowy w postaci wielu poszarpanych gęstych chmur Uderzenie wiatru z kołnierza jest gwałtowne a kierunek Zienia się o 180 stopni. Zatoka pucka Cumulonimbus Arcus 150

152 Wiatry spod Cb. Wiatry spod Cu. 151

153 Przewidywanie pogody mapa synoptyczna Izobary linie łączące punkty o jednakowym ciśnieniu; L (N) niż, H (W) wyż front zokludowany front zimny front ciepły Przewidywanie pogody, czy znasz jakieś przysłowie?...;) Gdy czerwone Słońce wschodzi w marynarzu bojaźń rodzi, lecz gdy czerwień o zachodzie, wie marynarz o pogodzie Chmury gęstnieją szybko i nagle, na maszt uważaj i na twoje żagle, lecz jeśli z wolna nadciągają wydawaj sieci, żegluj i trałuj Makrelowe niebo i pierzaste chmury, na wysokich masztach sprzątaj żagle z góry Tęcza rano ostrzega, wieczorem raduje, minie deszcz, niebo się rozsnuje Deszcz ranny, płacz panny obydwa krotko trwają Gdy ze wschodu deszcz przychodzi trwa co najmniej 10 godzin Deszcz przed siódmą z rana, o jedenastej pogoda murowana Pogodę pochmurną, deszczową i wietrzną zapowiadają: Nadciągające od zachodu chmury warstwowe na rożnych poziomach Krwistoczerwony wschód słońca, Brudnożółty wschód słońca bez chmur lub z ciemna warstwą chmur nad horyzontem Systematyczny sadek ciśnienia, Wzrost siły wiatru pod wieczór i w nocy, Halo (pierścień) wokół słońca lub księżyca, Nagła zmiana kierunku wiatru, Wiatr z kierunków południowych, skręcający na zachodni, Nisko latające ptaki, Silne świecenie gwiazd, Przy pogodzie bezwietrznej dym ścielący się po wodzie, Tęcza rano lub przed południem 152