Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty. Na lata

Transkrypt

1 Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty Na lata

2 Spis treści WPROWADZENIE...7 SŁOWNIK POJĘĆ DOTYCZĄCYCH REWITALIZACJI... 9 REWITALIZACJA:... 9 PROGRAM REWITALIZACJI:... 9 OBSZAR ZDEGRADOWANY:... 9 OBSZAR REWITALIZACJI: PROJEKT REWITALIZACYJNY: ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE I PROCES OPRACOWANIA PROGRAMU REWITALZACJI GMINY KĘTY DELIMITACJA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO Jednostki referencyjne Analiza wskaźnikowa Negatywne zjawiska społeczne Negatywne zjawiska gospodarcze, techniczne, środowiskowe i funkcjonalno-przestrzenne Delimitacja obszaru zdegradowanego - podsumowanie DELIMITACJA OBSZARU DO REWITALIZACJI...33 PODOBSZAR 1. STARE MIASTO PODOBSZAR 2. NOWE MIASTO PODOBSZAR 3. TERENY REKREACYJNO-SPORTOWE NAD SOŁĄ PODOBSZAR 4. KĘTY PODLESIE PODOBSZAR 5. STRZELNICA Obszar rewitalizacji - podsumowanie Wnioski z badań społecznych POGŁĘBIONA DIAGNOZA OBSZARU REWITALIZACJI Podobszar 1. Stare Miasto I. SFERA SPOŁECZNA II. SFERA GOSPODARCZA III. SFERA ŚRODOWISKOWA IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. SFERA TECHNICZNA Podobszar 2. Nowe Miasto I. SFERA SPOŁECZNA II. SFERA GOSPODARCZA III. SFERA ŚRODOWISKOWA IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. SFERA TECHNICZNA

3 Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą I. SFERA SPOŁECZNA II. SFERA GOSPODARCZA III. SFERA ŚRODOWISKOWA IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. SFERA TECHNICZNA Podobszar 4. Kęty Podlesie I. SFERA SPOŁECZNA II. SFERA GOSPODARCZA III. SFERA ŚRODOWISKOWA IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. SFERA TECHNICZNA Podobszar 5. Strzelnica II. SFERA SPOŁECZNA II. SFERA GOSPODARCZA III. SFERA ŚRODOWISKOWA IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA V. SFERA TECHNICZNA Potencjały obszaru rewitalizacji OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY KĘTY STRATEGIA ROZWOJU GMINY KĘTY NA LATA STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY KĘTY NA LATA STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Gminy Kęty OPIS WIZJI STANU OBSZARU PO PRZEPROWADZENIU REWITALIZACJI CELE REWITALIZACJI WRAZ Z ODPOWIADAJĄCYMI IM KIERUNKAMI DZIAŁAŃ OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH CHARAKTERYSTYKA POZOSTAŁYCH DOPUSZCZALNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH ZAPEWNIENIE KOMPLEMENTARNOŚCI DZIAŁAŃ KOMPLEMENTARNOŚĆ PRZESTRZENNA Mechanizmy zapobiegania niepożądanym efektom społecznym oraz przenoszenia problemów na inne obszary Mechanizmy analizy następstw decyzji przestrzennych w skali całej gminy i jej otoczenia KOMPLEMENTARNOŚĆ PROBLEMOWA KOMPLEMENTARNOŚĆ PROCEDURALNO-INSTYTUCJONALNA KOMPLEMENTARNOŚĆ MIĘDZYOKRESOWA KOMPLEMENTARNOŚĆ ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA ZINTEGROWANE PODEJŚCIE DO GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY

4 ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZDIAGNOZOWANYCH POTRZEB I PROBLEMÓW ORAZ PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH METOD ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZAPLANOWANYCH CELÓW, KIERUNKÓW DZIAŁAŃ ORAZ PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE RÓŻNYCH SEKTORÓW, PARTNERÓW RAMY FINANSOWE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY RAMY FINANSOWE PROGRAMU REWITALIZACJI Szacunkowa kalkulacja kosztów pozostałych przedsięwzięć rewitalizacyjnych POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata Program Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej MECHANIZMY WŁĄCZENIA MIESZKAŃCÓW, PRZEDSIĘBIORCÓW I INNYCH PODMIOTÓW I GRUP AKTYWNYCH W PROCES REWITALIZACJI SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI PODMIOTY ZAANGAŻOWANE WE WDRAŻANIE I MONITORING GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY PROCEDURY ZARZĄDZANIA I MONITORINGU GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Procedura stałego monitorowania Gminnego Programu Rewitalizacji Procedura zgłaszania nowych zadań do GPR Procedura zgłaszania propozycji zmian do GPR Ewaluacja Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata Wskaźniki monitorowania postępu wdrażania Gminnego programu rewitalizacji Koszty zarządzania realizacją Gminnego programu rewitalizacji Uspołecznienie procesu Rewitalizacji OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWAŁACH OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWAŁACH, O KTÓRYCH MOWA W ART. 21. UST. 1 USTAWY Z DNIA 21 CZERWCA 2001 O OCHRONIE PRAW LOKATORÓW, MIESZKANIOWYM ZASOBIE GMINNYM I O ZMIANIE KODEKSU CYWILNEGO OKREŚLENIE NIEZBĘDNYCH ZMIAN W UCHWALE, O KTÓREJ MOWA W ART. 7 UST ZMIANY W ZAKRESIE PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO SPECJALNA STREFA REWITALIZACJI ZMIANY W DOKUMENTACH PLANOWANIA I ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Niezbędne zmiany w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Niezbędne zmiany w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego SPIS TABEL, WYKRESÓW I RYSUNKÓW

5 ZAŁĄCZNIKI Opracowanie programu: Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska 5

6 Wykaz użytych skrótów: ASOS Rządowy Program na Rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych CAWI [ang. Computer-Assisted Web Interview] ankieta internetowa. EFRR Europejski Fundusz Rozwoju Regionalnego. EFS Europejski Fundusz Społeczny. FIO Fundusz Inicjatyw Obywatelskich GPR Gminny Program Rewitalizacji. IDI [ang. In-Depth Interview] indywidualny wywiad pogłębiony. MR Ministerstwo Rozwoju. PAPI [ang. Paper And Pencil Interview] ankieta bezpośrednia w formie papierowej. RPO WM Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego. 6

7 WPROWADZENIE Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty stanowi dokument określający w sposób kompleksowy proces przemian społecznych, ekonomicznych, przestrzennych i technicznych służących wyprowadzeniu ze stanu kryzysowego najbardziej zdegradowanych obszarów. Został on przygotowany i opracowany zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rozwoju z dnia 2 sierpnia 2016 roku w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata , a także Ustawą z dnia 9 października o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1777). Z tego względu przyjęte przez autorów niniejszego dokumentu rozumienie rewitalizacji jest zgodne z powyższą ustawą, według której jest to proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych, prowadzony w sposób kompleksowy, poprzez zintegrowanie działania na rzecz lokalnej społeczności, przestrzeni i gospodarki, skoncentrowane terytorialnie, prowadzone przez interesariuszy rewitalizacji na podstawie gminnego programu rewitalizacji. 1 Z uwagi na to, o rewitalizacji należy myśleć jako o istotnym elemencie całościowej wizji rozwoju gminy. Ważną cechą rewitalizacji jest jej kompleksowość. Proces ten powinien łączyć wysiłki różnych podmiotów, które w efekcie przyczynią się do trwałego ożywienia społecznego i gospodarczego obszaru, zwiększenia jego atrakcyjności dla mieszkańców i przedsiębiorców, ale przede wszystkim wpłyną na poprawę jakości życia. 2 To właśnie aspekt społeczny jest fundamentem projektowania działań rewitalizacyjnych na każdym etapie procesu, stąd problemy z jakimi borykają się mieszkańcy oraz potrzeby jakie wykazują w obszarze jakości życia, mają kluczowe znaczenie dla przyszłych decyzji rewitalizacyjnych. Mając na uwadze powyższe kwestie, zastosowana metodologia prac nad dokumentem Programu Rewitalizacji miała charakter ściśle partycypacyjny. Wartością nadrzędną było włączenie w proces tworzenia Programu jak najszerszego grona społeczności lokalnej, poznanie potrzeb i oczekiwań mieszkańców, użytkowników oraz innych interesariuszy danego obszaru oraz dążenie do spójności planowanych działań rewitalizacyjnych ze zdiagnozowanymi potrzebami i oczekiwaniami. Dobór metod i technik służących opracowaniu Gminnego Programu Rewitalizacji stanowił wyważone połączenie prac eksperckich i dyskusji publicznej nad zagadnieniami związanymi ze strategicznym planowaniem rozwoju miasta. Przeprowadzono wiele konsultacji społecznych, odwołując się do szeregu metod począwszy od spotkań warsztatowych, przez badania społeczne wśród mieszkańców obszaru zdegradowanego, indywidualne wywiady pogłębione z przedstawicielami lokalnej społeczności, aż po możliwość bezpośredniego zgłoszenia swoich uwag w siedzibie Urzędu. Dbając o dotarcie z informacją o planowanych działaniach oraz ich efektach do jak najszerszego grona odbiorców, wszelkie komunikaty i ogłoszenia obwieszczano przy pomocy różnych form komunikacji (informacja na stronie Urzędu Gminy i lokalnych portalach internetowych, plakaty i ogłoszenia, kontakt telefoniczny i mailowy). Kierując się powyższymi zasadami możliwe było nadanie opracowanemu programowi maksymalnie uspołecznionego charakteru, ponieważ partycypacja społeczna jest wpisana w proces rewitalizacji jako fundament działań na każdym etapie tego procesu. Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata został opracowany przez konsultantów Centrum Doradztwa Strategicznego s.c. D. Bieńkowska, C. Ulasiński, J. Szymańska z Krakowa we współpracy z władzami Gminy Kęty, Zespołem ds. Rewitalizacji, pracownikami urzędu, przedstawicielami instytucji społecznych, publicznych a także środowiska gospodarczego i organizacji pozarządowych. 1 Art Ustawy z dn. 9 października o rewitalizacji (Dz. U. z 2015 r. poz. 1777). 2 Krajowa Polityka Miejska 2023, Roz Rewitalizacja, s. 64 7

8 Horyzont czasowy Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty obejmuje lata Całość dokumentu składa się z 17 rozdziałów, odpowiadających strukturze Gminnego Programu Rewitalizacji zgodnie z wytycznymi zawartymi w Ustawie z dn. 9 października o rewitalizacji. Dokument wieńczy załącznik graficzny w formie mapy w skali 1:5000, prezentujący podstawowe kierunki zmian funkcjonalnoprzestrzennych obszaru rewitalizacji oraz lista planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 8

9 SŁOWNIK POJĘĆ DOTYCZĄCYCH REWITALIZACJI REWITALIZACJA: PROGRAM REWITALIZACJI: OBSZAR ZDEGRADOWANY: to kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszarów zdegradowanych poprzez działania całościowe (powiązane wzajemnie przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne lub techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki, skoncentrowane terytorialnie i prowadzone w sposób zaplanowany oraz zintegrowany poprzez programy rewitalizacji. (Wytyczne MR z dnia ) to inicjowany, opracowany i uchwalony przez radę gminy, wieloletni program działań w sferze społecznej oraz gospodarczej lub przestrzenno-funkcjonalnej lub technicznej lub środowiskowej, zmierzający do wyprowadzenia obszarów rewitalizacji ze stanu kryzysowego oraz stworzenia warunków do ich zrównoważonego rozwoju, stanowiący narzędzie planowania, koordynowania i integrowania różnorodnych aktywności w ramach rewitalizacji. (Wytyczne MR z dnia ) jest to obszar gminy znajdujący się w stanie kryzysowym z powodu koncentracji negatywnych zjawisk społecznych, w szczególności bezrobocia, ubóstwa, przestępczości, niskiego poziomu edukacji lub kapitału społecznego, a także niewystarczającego poziomu uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym, ponadto, gdy na wskazanym obszarze występuje, co najmniej jedno z następujących negatywnych zjawisk: gospodarczych w szczególności niskiego stopnia przedsiębiorczości, słabej kondycji lokalnych przedsiębiorstw, lub środowiskowych w szczególności przekroczenia standardów jakości środowiska, obecności odpadów stwarzających zagrożenie dla życia, zdrowia ludzi lub stanu środowiska, lub przestrzenno-funkcjonalnych w szczególności niewystarczającego wyposażenia w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, braku dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowania rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niskiego poziomu obsługi komunikacyjnej, niedoboru lub niskiej jakości terenów publicznych, lub 9

10 OBSZAR REWITALIZACJI: PROJEKT REWITALIZACYJNY: technicznych w szczególności degradacji stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym, oraz niefunkcjonowaniu rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych, w szczególności w zakresie energooszczędności i ochrony środowiska. (Ustawa z dn. 9 października 2015 o Rewitalizacji, art. 9) to obszar obejmujący całość lub część obszaru zdegradowanego, cechujący się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk (w tym zjawisk społecznych oraz gospodarczych lub środowiskowych lub przestrzenno-funkcjonalnych lub technicznych), na którym z uwagi na istotne znaczenie dla rozwoju lokalnego gmina zamierza prowadzić rewitalizację, wyznacza się jako obszar rewitalizacji. (Ustawa z dn. 9 października 2015 r. o Rewitalizacji, art. 10) zaplanowany w programie rewitalizacji i ukierunkowany na osiągnięcie jego celów albo logicznie powiązany z treścią i celami programu rewitalizacji, zgłoszony do objęcia albo objęty współfinansowaniem UE jednego z funduszy strukturalnych lub Funduszu Spójności w ramach programu operacyjnego. Wynikanie projektu rewitalizacyjnego z programu rewitalizacji oznacza zatem albo wskazanie (wymienienie) go wprost w programie rewitalizacji albo określenie go w ogólnym (zbiorczym) opisie innych, uzupełniających rodzajów działań rewitalizacyjnych. (Wytyczne MR z dnia r.) 10

11 ZAŁOŻENIA METODOLOGICZNE I PROCES OPRACOWANIA PROGRAMU REWITALZACJI GMINY KĘTY W pracach nad Gminnym Programem Rewitalizacji Gminy Kęty na lata , a co za tym idzie, opracowaniem diagnozy służącej delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, kierowano się następującymi założeniami metodologicznymi, zgodnie z Ustawą z dn. 9 października 2015 roku o Rewitalizacji oraz Wytycznymi MR z dn r. dot. rewitalizacji: Rewitalizacja w gminie Kęty stanowi kompleksowy proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszaru zdegradowanego; Proces ten realizowany jest poprzez działania całościowe (wzajemnie powiązane przedsięwzięcia obejmujące kwestie społeczne oraz gospodarcze lub przestrzenno-funkcjonalne, techniczne lub środowiskowe), integrujące interwencję na rzecz społeczności lokalnej, przestrzeni i lokalnej gospodarki; Rewitalizacja w gminie Kęty jest procesem skoncentrowanym terytorialnie i prowadzonym w sposób zaplanowany oraz zintegrowany; Rewitalizacja zakłada optymalne wykorzystanie specyficznych uwarunkowań danego obszaru oraz wzmacnianie jego lokalnych potencjałów (społecznych, kulturowych, środowiskowych); Rewitalizacja w gminie Kęty, zarówno na etapie planowania, opracowania jak i wdrażania, oparta jest na zasadzie współpracy wszystkich interesariuszy (mieszkańców, użytkowników, przedsiębiorców, przedstawicieli sektora publicznego jak i pozarządoweg0), ale przede wszystkim we współpracy z lokalną społecznością; Działania służące wspieraniu procesów rewitalizacji Kęt prowadzone są w sposób spójny wewnętrznie (poszczególne działania pomiędzy sobą) oraz zewnętrznie (z lokalnymi politykami sektorowymi). W celu realizacji postanowionych założeń, konieczne było opracowanie metodologii prac nad GPR dostosowanej do lokalnych uwarunkowań gminy Kęty i możliwości wykorzystania weryfikowalnych mierników, włączając przy tym jak najszersze grono interesariuszy. Zaproponowana metodologia skupiała się zatem zarówno na wykorzystaniu metod i technik, służących identyfikacji objawów stanów kryzysowych występujących na terenie gminy Kęty przede wszystkim w sferze społecznej (takich jak: bezrobocie, ubóstwo, przestępczość, niski poziom edukacji lub kapitału społecznego, niewystarczający poziom uczestnictwa w życiu publicznym i kulturalnym). Z drugiej strony, skupiono się na analizie lokalnych potencjałów, których występowanie na obszarze rewitalizacji stanowi istotny element zapewniający sukces podejmowanych działań. DELIMITACJA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO Proces wyznaczenia obszaru zdegradowanego, na którym następnie dokonano zakreślenia obszaru do rewitalizacji, był etapem bazowym prac nad GPR. W trakcie wizyty wprowadzającej, rozpoczynającej całość prac nad dokumentem, dokonano pierwszych ustaleń na temat danych możliwych do pozyskania do opracowania diagnozy oraz wyboru jednostek referencyjnych, służących porównaniu sytuacji społecznoprzestrzenno-gospodarczej. W spotkaniu wzięli udział przedstawiciele Urzędu Gminy i innych jednostek, zajmujących się w swej pracy rozwiązywaniem problemów społecznych (przedstawiciele Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji, Straży Miejskiej). Ustalono zakres danych oraz możliwości ich pozyskania, celem przeprowadzenia analizy do wyznaczenia obszaru zdegradowanego a także metodę delimitacji obszaru. Zdecydowano, że delimitacja obszaru zdegradowanego i rewitalizowanego powinna mieć charakter etapowy i dostosowany do specyfiki gminy. Z tego względu w pierwszej kolejności 11

12 przeprowadzono wstępną diagnozę gminy, w celu wyboru tych jednostek urbanistycznych, które charakteryzują się największą koncentracją problemów przede wszystkim społecznych oraz występowaniem co najmniej jednego z problemów o charakterze technicznym, gospodarczym, środowiskowym lub funkcjonalno-przestrzennym. Kolejny krok obejmował delimitację obszaru rewitalizacji na terenie jednostek wskazanych w poprzednim etapie. Przyjęto, że podstawową zasadą, którą należy kierować się przy wykreślaniu granic obszaru rewitalizacji jest nawarstwienie na tym terenie problemów społecznych, a zatem występowanie problemów ubóstwa, bezrobocia, przestępczości czy niewystarczającego uczestnictwa w życiu publicznych i kulturalnym oraz kumulacji na ich terenie problemów w sferze technicznej, gospodarczej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej. Metodologia ta uwzględniała zatem podejście całościowe, w którym kluczowe znaczenie miało podjęcie działań na tych obszarach, które z uwagi na niekorzystne zjawiska społeczne wymagały najpilniejszych zmian, ale i na których problemy natury technicznej, środowiskowej, przestrzenno-funkcjonalnej czy gospodarczej hamowały ten rozwój. JEDNOSTKI REFERENCYJNE Jedną z kluczowych kwestii związanych z przeprowadzeniem rzetelnej analizy diagnostycznej, był wybór jednostek referencyjnych (odniesienia) uwzględniających specyfikę gminy i jej lokalne uwarunkowania. Mając na uwadze powyższe założenia, po konsultacji z ekspertami, znającymi specyfikę gminy przyjęto, że jednostką referencyjną będą miejscowości wchodzące w skład gminy, przy czym miejscowość Kęty została podzielona na jeszcze mniejsze jednostki referencyjne, odpowiadające obecnemu podziałowi miasta na 3 dzielnice Stare Miasto, Nowe Miasto i Kęty Podlesie. Wybór ten podyktowany był również ograniczonymi możliwościami uzyskania danych, bowiem w przypadku sołectw - nie są agregowane dane na poziomie niższym niż miejscowość, w przypadku miasta Kęty na poziomie niższym niż dzielnica. Uznano, że podział ten w możliwie jak największym stopniu odzwierciedla strukturę przestrzenną gminy. Łącznie na terenie gminy wyznaczono 9 jednostek referencyjnych, których podstawowe charakterystyki zestawiono w tabeli poniżej: Tabela 1. Jednostki referencyjne w gminie Kęty przyjęte do delimitacji obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji L.p. Rodzaj obszaru Nazwa jednostki Liczba ludności i udział w ogóle ludności gminy w 2015 r. [%] Powierzchnia [km 2 ] i udział w ogóle powierzchni gminy [%] Ludność Udział Powierzchnia Udział 1. miejski Stare Miasto ,1 13,7 km 2 18,07 2. miejski Nowe Miasto ,2 2,2 km 2 2,9 3. miejski Kęty Podlesie ,8 7,2 km 2 9,5 4. wiejski Bielany ,6 7,9 km 2 10,4 5. wiejski Bulowice ,7 18,55 km 2 24,5 6. wiejski Łęki ,9 3,8 km 2 5,01 7. wiejski Nowa Wieś ,0 7,03 km 2 9,3 8. wiejski Malec ,8 4, 61 km 2 6,1 9. wiejski Witkowice ,9 11,54 km 2 15,2 Łącznie % 75,79 km 2 100% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy 12

13 ANALIZA WSKAŹNIKOWA NEGATYWNE ZJAWISKA SPOŁECZNE Na podstawie analizy wskaźnikowej, bazującej na dostępnych danych na poziomie wszystkich jednostek referencyjnych dokonano analizy koncentracji negatywnych zjawisk społecznych. Ponieważ rewitalizacja stanowi proces wyprowadzania ze stanu kryzysowego obszaru, na którym w sposób szczególny koncentrują się przede wszystkim problemy społeczne - a więc problemy ludzi - do delimitacji obszaru zdegradowanego użyto wskaźników, które opisują takie problemy jak bezrobocie, ubóstwo, niski poziom aktywności społecznej, niski poziom bezpieczeństwa mieszkańców czy kapitału społecznego. W miarę możliwości do analizy wykorzystano dane najbardziej aktualne, celem zobrazowania obecnej kondycji gminy. Ostatecznie do wskaźników społecznych, wykorzystanych do delimitacji obszaru zdegradowanego zaliczono następujące kwestie: Tabela 2. Wykaz wskaźników do sfery społecznej L.p. Nazwa wskaźnika Problem, który opisuje Źródło danych 1. Liczba osób bezrobotnych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 2. Liczba osób będących beneficjentami pomocy społecznej w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców Bezrobocie. Jest to jeden z kluczowych problemów społecznych, dotyczący jednostek społecznych. Polega na kumulowaniu negatywnych cech położenia materialnego i społecznego, prowadzi do marginalizacji i wykluczenia społecznego osób bezrobotnych, ale też podwyższa koszty świadczeń społecznych. Im więcej osób dotkniętych tym problemem żyje wśród danej społeczności, tym może to prowadzić do wykluczenia tej części terenu i powodować efekt stygmatyzacji. Dodatkowo, osoby żyjące w niedostatku materialnym i wykluczone z aktywności gospodarczej utrwalają będący ich udziałem model bierności i pogarszają sytuację ekonomiczną danej społeczności. Ubóstwo. To kolejne negatywne zjawisko społeczne. Dotyczy ono sytuacji braku dostatecznych środków materialnych dla zaspokojenia potrzeb jednostki oraz podstawowych potrzeb kulturalnych i społecznych. Ubóstwo stanowi zagrożenie dla realizacji celów lub zadań życiowych. Wsparcie dla tych osób oferują instytucje pomocy społecznej, które umożliwiają przezwyciężanie trudnych sytuacji życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać. Źródłem ubóstwa może być też bezrobocie. Podobnie jak w przypadku osób bezrobotnych, osoby korzystające ze świadczeń pomocy społecznej są często stygmatyzowane, mają problemy z integracją społeczną, bowiem są postrzegani przez resztę społeczeństwa jako osoby z marginesu społecznego. PUP Oświęcim GOPS 13

14 3. Liczba wydanych Niebieskich Kart w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 4. Liczba rodzin, w których występuje podejrzenie problemu alkoholowego w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 5. Liczba popełnionych wykroczeń w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 6. Liczba kolizji i wypadków drogowych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 7. Zmiana liczby ludności w latach [%] Przemoc w rodzinie. Jednym ze źródeł informacji służących do opisu tego wskaźnika, jest procedura Niebieskiej Karty. Jej wszczęcie następujące w przypadku, podejrzenia stosowania przemocy wobec członków rodziny lub w wyniku zgłoszenia, dokonanego przez członka rodziny lub przez osobę będącą świadkiem przemocy w rodzinie. Skala tego zjawiska jest nie do końca znana, bowiem część rodzin ukrywa ten fakt. Oprócz bezpośrednich konsekwencji zdrowotnych, przemoc może wywoływać również skutki w postaci problemów psychicznych i ponosić za sobą koszty ekonomiczne i społeczne (izolacja społeczna, problemy psychiczne, bierność społeczna). Problemy alkoholowe. Alkoholizm jest chorobą, która wywiera negatywny wpływ nie tylko na osobę pijącą, ale także na jej najbliższych: współmałżonka, dzieci, rodziców. Prowadzi do negatywnych skutków ekonomicznych, ale przede wszystkim społecznych (utrata wszelkich więzi społecznych, co może prowadzić do marginalizacji, izolacji, ale też bywa często powodem przemocy w rodzinie). Problem niskiego poczucia bezpieczeństwa indywidualnego. Diagnoza poczucia bezpieczeństwa i poziomu przestępczości jest jednym z kluczowych obszarów wpływających na jakość życia mieszkańców. Odczuwany niski poziom bezpieczeństwa indywidualnego wśród danej społeczności, może powodować ograniczanie aktywność, niechęć do przebywania w miejscach publicznych, obawy przed wychodzeniem z domu po zmroku i rezygnacji z kontaktu z innymi osobami. Problem niskiego poczucia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Bezpieczeństwo w ruchu drogowym to kolejny wymiar ogólnego bezpieczeństwa, wpływający na jakość życia mieszkańców. Przestrzenie, w których dochodzi do częstych kolizji i wypadków drogowych nie zachęcają użytkowników do korzystania z nich, ale i też mogą mieć szersze konsekwencje wpływają negatywnie na wizerunek danego miasta, przez co obniżają jego atrakcyjność do mieszkania czy prowadzenia działalności gospodarczej. Problemy demograficzne. W kontekście analizowanego wskaźnika, dotyczy on zmiany liczby ludności na przestrzeni ostatnich lat. Jest to ważna informacja bowiem znaczący spadek mieszkańców danego terenu może świadczyć o pierwszych symptomach wyludniania się miejscowości/dzielnicy/osiedla (np. występowania zjawiska suburbanizacji, które GOPS GOPS Komisariat Policji w Oświęcimiu Komisariat Policji w Oświęcimiu Urząd Gminy 14

15 8. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. [%] 9. Obecność mieszkań socjalnych i komunalnych w 2015 r. 10. Obecność osób pochodzenia etnicznego i obcokrajowców w 2015 r. 11. Średni wynik egzaminu gimnazjalnego w 2015 r. 3 [%] może powodować negatywne skutki ekonomiczne i społeczne). Z drugiej strony nagły napływ nowych mieszkańców rodzi trudności związane z obsłużeniem tych osób obecna infrastruktura techniczna czy społeczna może się okazać niewystarczająca. Niski poziom aktywności społecznej. Aktywność społeczna (obywatelska) stanowi jeden z wymiarów kapitału społecznego, którego wartość opiera się na wzajemnych relacjach społecznych i zaufaniu jednostek, które dzięki niemu mogą osiągać więcej korzyści. Frekwencja w wyborach samorządowych stanowi dobry wskaźnik opisujący poziom zaangażowania lokalnego danej społeczności w jej sprawy. Im wyższy stopień zaangażowania, tym chętniej mieszkańcy podejmują działania na jej rzecz i pomagają sobie nawzajem w rozwiązywaniu różnych problemów. Ubóstwo. W kontekście występowania problemów społecznych, należy nadmienić, że obecność takich lokali często wiąże się z narażeniem mieszkańców sąsiadujących na koncentrację negatywnych zjawisk, gdyż zamieszkiwane są one głównie przez osoby o niskich dochodach, wysokim wskaźniku bezrobocia i innymi problemami społecznymi. Wiąże się to również ze zjawiskiem tzw. biedy mieszkaniowej (wykluczenie mieszkaniowe), który generuje negatywne skutki społeczne, takie jak problemy z integracją, stygmatyzacją mieszkańców tych lokali itp. Problemy integracyjne. Integracja społeczna to proces, który polega na scalaniu się danej społeczności w integralną, funkcjonalną całość, poprzez likwidowanie barier pomiędzy jednostkami utrudniającymi np. nawiązywaniu nowych kontaktów. Problemy z integracją często dotyczą osób reprezentujących jakąś mniejszość etniczną lub obcokrajowców. Mogą one powodować liczne konflikty i powodować negatywne skutki społeczne czy ekonomiczne. Niski poziom edukacji. Wykształcenie jest częścią kapitału ludzkiego człowieka, w który warto inwestować, ponieważ ma wpływ na jakość życia. Z drugiej strony niski poziom edukacji oraz kwalifikacje nieadekwatne wobec potrzeb rynku pracy mogą stać się przyczyną wykluczenia społecznego. Z tego względu niezbędne jest odpowiednie przygotowanie już na etapie wczesnoszkolnym. Dodatkowo, w kontekście Państwowa Komisja Wyborcza GOPS Urząd Gminy Okręgowa Komisja Egzaminacyjna 3 Granicą obwodu dla gimnazjum w Nowej Wsi jest sołectwo Nowa Wieś i Malec, natomiast dla gimnazjum w Bielanach sołectwo Bielany i sołectwo Łęki, z tego względu wyniki egzaminów dla tych miejscowości są wspólne. 15

16 12. Procent uczniów przystępujących do egzaminu gimnazjalnego z zaświadczeniem o dysleksji [%] 13. Średni wynik sprawdzaniu po VI klasie w 2015 r. [%] 14. Procent uczniów przystępujących do sprawdzianu z zaświadczeniem o dysleksji [%] Źródło: opracowanie własne omawianego wskaźnika, należy zauważyć, że szkoła, w której uczniowie wypadają gorzej od innych nie jest dobrą wizytówką miasta, dlatego należy dążyć do wyrównania poziomu edukacji, ale i szans edukacyjnych wśród uczniów. Problemy edukacyjne u dzieci i młodzieży. Dysleksja to zaburzenie objawiające się trudnościami w nauce czytania i pisania u dzieci, które nie powinny mieć z taką nauką problemów. Uczniowie, którzy borykają się z tym problemem wymagają specjalnych metod i narzędzi, które zaoferować może im szkoła. Często mają oni również utrudniony start edukacyjny, gorzej wypadają na tle innych uczniów co może prowadzić do problemów integracyjnych z rówieśnikami i stanowi przyczynę niepowodzeń szkolnych. Niski poziom edukacji. Wykształcenie jest częścią kapitału ludzkiego człowieka, w który warto inwestować, ponieważ ma wpływ na jakość życia. Z drugiej strony niski poziom edukacji oraz kwalifikacje nieadekwatne wobec potrzeb rynku pracy mogą stać się przyczyną wykluczenia społecznego. Z tego względu niezbędne jest odpowiednie przygotowanie już na etapie wczesnoszkolnym. Dodatkowo, w kontekście omawianego wskaźnika, należy zauważyć, że szkoła, w której uczniowie wypadają gorzej od innych nie jest dobrą wizytówką miasta, dlatego należy dążyć do wyrównania poziomu edukacji, ale i szans edukacyjnych wśród uczniów. Problemy edukacyjne u dzieci i młodzieży. Dysleksja to zaburzenie objawiające się trudnościami w nauce czytania i pisania u dzieci, które nie powinny mieć z taką nauką problemów. Uczniowie, którzy borykają się z tym problemem wymagają specjalnych metod i narzędzi, które zaoferować może im szkoła. Często mają oni również utrudniony start edukacyjny, gorzej wypadają na tle innych uczniów co może prowadzić do problemów integracyjnych z rówieśnikami i stanowi przyczynę niepowodzeń szkolnych. Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Okręgowa Komisja Egzaminacyjna Poniżej zobrazowano rozkład wartości poszczególnych wskaźników w podziale na przyjęte jednostki referencyjne wchodzące w skład gminy Kęty, w odniesieniu do średniej dla gminy. W przypadku każdej miejscowości, kolorem czerwonym zaznaczone zostały te wskaźniki, które odbiegają od średniej dla gminy (przyjmują wartości gorsze, niż gmina ogółem). W zależności od charakteru wskaźnika, zaznaczono wartości większe lub mniejsze od średniej dla gminy (przykładowo, dla wskaźnika Liczba osób będących beneficjentami pomocy społecznej w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców zaznaczono wartości większe od średniej dla gminy, natomiast dla wskaźnika Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. [%] wartości mniejsze). A zatem, interpretacji danych zawartych w tabeli powyżej należy dokonywać w ten 16

17 Bielany Bulowice Kęty Stare Kęty Nowe Kęty Podlesie Łęki Malec Nowa Wieś Witkowice Gmina Kęty Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata sposób, że tam, gdzie wartości danego wskaźnika przyjmowane dla konkretnej jednostki różnią się od średniej gminy, oznacza to że charakteryzują się ona istotnie gorszą sytuacją niż gmina ogółem. Podsumowaniem analizy jest wskaźnik syntetyczny umieszczony na dole tabeli, opisujący liczbę wskaźników dla danej jednostki, które przyjęły wartości gorsze od średniej dla gminy. Tabela 3. Wskaźniki dla sfery społecznej SFERA SPOŁECZNA L.p. Wskaźnik 1. Liczba osób bezrobotnych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 2. Liczba osób będących beneficjentami pomocy społecznej w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 3. Liczba wydanych Niebieskich Kart w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 4. Liczba rodzin, w których występuje podejrzenie problemu alkoholowego w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 5. Liczba popełnionych wykroczeń w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 6. Liczba kolizji i wypadków drogowych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 7. Zmiana liczby ludności w latach [%] 2,5 3,12 3,7 3,6 3,5 3,4 1,04 8,3 2,6 3,5 1,44 3,41 3,71 3,01 2,74 2,72 0,52 1,85 2,24 2,71 0,32 0,08 0,13 0,121 0,121 0,03 0,15 0 0,12 0,12 0,21 0,12 0,38 0,32 0,23 0,3 0,15 0,12 0,21 0,26 1,4 0,7 2,5 13,5 1,5 1,1 1,4 1,0 1,02 1,4 1,6 1,01 1,4 0,95 0,6 0,88 0,3 0,67 0,25 0, ,8-8,4 0, ,5 8. Frekwencja w wyborach samorządowych w 2014 r. [%] 45,2 62,1 62,5 49,2 51,2 6 51,9 58,3 51,4 48,3 51,9 9. Obecność mieszkań socjalnych i komunalnych w 2015 r. 10. Obecność osób mniejszości etnicznej i obcokrajowców w 2015 r. Nie Nie Tak Tak Tak Nie Nie Nie Nie Tak Nie Nie Tak Tak Tak Nie Nie Nie Nie Tak 17

18 11. Średni wynik egzaminu gimnazjalnego w 2015 r. 4 [%] 12. Procent uczniów przystępujących do egzaminu gimnazjalnego z zaświadczeniem o dysleksji [%] 13. Średni wynik sprawdzaniu po VI klasie w 2015 r. [%] 14. Procent uczniów przystępujących do sprawdzianu z zaświadczeniem o dysleksji [%] 54,4 59,2 59,6 65,8 68,9 54,4 56,4 56,4 50,7 60,1 4 4,1 14,9 5,7 5 5,3 4 5,6 5,6 13,8 7, ,2 71,7 67, ,3 70,6 63,9 67, ,7 - Łączna liczba wskaźników, których wartość jest gorsza od średniej dla gminy Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy, GOPS oraz Policji 4 Granicą obwodu dla gimnazjum w Nowej Wsi jest sołectwo Nowa Wieś i Malec, natomiast dla gimnazjum w Bielanach sołectwo Bielany i sołectwo Łęki. 5 Średnia dla Powiatowego Gimnazjum im. S. Wyspiańskiego i Gimnazjum nr 2 w Kętach. 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 Przeprowadzona analiza wskaźnikowa wykazała, że jednostkami charakteryzującymi się największą koncentracją negatywnych zjawisk społecznych są przede wszystkim jednostki miejskie. W odniesieniu do 14 analizowanych wskaźników, jednostki takie jak Stare Miasto, Nowe Miasto i Kęty Podlesie uzyskały wartości, świadczące o występowaniu na tym obszarze koncentracji problemów społecznych (wartości średnich przyjmowane na poziomie danego wskaźnika były istotnie gorsze od średniej dla gminy). Na terenie omawianych jednostek koncentrują się takie problemy jak bezrobocie, ubóstwo czy problemy związane z niskim poziomem bezpieczeństwa. Na ich tle to Stare Miasto osiągnęło największą liczbę wskaźników, których wartości są gorsze od średniej dla gminy (12 na 14 wskaźników). W drugiej kolejności zaklasyfikowano jednostkę Nowe Miasto (11 na 14 wskaźników), a następnie Kęty Podlesie (9 na 14 wskaźników). Poza jednostkami miejskimi, wartości świadczące o zdegradowaniu w sferze społecznej osiągnęły również jednostki Łęki i Bielany. Jednakże stopień koncentracji problemów społecznych jest mniejszy niż w przypadku Starego Miasta, Nowego Miasta czy Podlesia. W przypadku obu jednostek liczba wskaźników, która przekroczyła średnią wartość dla gminy wyniosła 6. W pozostałych przypadkach nie zaobserwowano większych odchyleń od sytuacji w gminie. Z tego względu, przyjęto, iż jednostki takie jak: Stare Miasto Nowe Miasto Kęty Podlesie Łęki Bielany charakteryzują się największą koncentracją problemów społecznych. W dalszej części przeprowadzono analizę dostępnych wskaźników w sferze technicznej, gospodarczej, funkcjonalno-przestrzennej i środowiskowej już tylko dla tych jednostek, które na wymiarze społecznych charakteryzują się największym stopniem zdegradowania, a zatem dla Starego Miasta, Nowego miasta, Podlesia, Bielan i Łęk. Rewitalizacja 25

26 bowiem powinna dotyczyć w pierwszej kolejności obszarów zdegradowanych społecznie, gdzie ponadto zaobserwowano koncentracje co najmniej jednego z problemów o charakterze technicznym, funkcjonalnoprzestrzennym, środowiskowym lub gospodarczym. NEGATYWNE ZJAWISKA GOSPODARCZE, TECHNICZNE, ŚRODOWISKOWE I F UNKCJONALNO- PRZESTRZENNE W tabeli poniżej zestawiono wskaźniki wykorzystane do analizy sfery środowiskowej, technicznej, przestrzenno-funkcjonalnej i gospodarczej: L.p. Nazwa wskaźnika Problem, który opisuje Źródło danych SFERA GOSPODARCZA 1. Liczba podmiotów gospodarczych wpisanych do CEIDG w przeliczeniu na 100 mieszkańców 2. Wskaźnik przedsiębiorczości mieszkańców (liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 mieszkańców) 6 Niski poziom przedsiębiorczości. Jest to jeden z kluczowych wskaźników opisujących sytuację gospodarczą danego terenu. Im więcej przedsiębiorstw i ich lepsza kondycja, tym więcej miejsc pracy i mniejszy poziom bezrobocia. Od kondycji lokalnej gospodarki zależy stopa życiowa mieszkańców, a rozwój lokalnej przedsiębiorczości wpływa na sytuację finansową jednostek samorządu terytorialnego. Niski poziom przedsiębiorczości mieszkańców. Przedsiębiorczość mieszkańców liczona liczbą osób prowadzących działalność gospodarczą na 100 mieszkańców to kolejny miernik sytuacji gospodarczej danej społeczności. Przedsiębiorczy mieszkańcy napędzają bowiem rozwój lokalnej gospodarki, dają nowe miejsca pracy i wpływają pozytywnie na sytuacje na rynku pracy. Z tego powodu niski poziom tego wskaźnika prowadzi do problemów o charakterze społecznoekonomicznych (bezrobocie, ubóstwo, pogorszona sytuacja jednostek samorządu terytorialnego). SFERA ŚRODOWISKOWA 3. Zagrożenie powodziowe Zagrożenie powodziowe. Ryzyko powodziowe jest ważnym problemem dotyczącym sfery środowiskowej, należą bowiem do jednych z najgroźniejszych katastrof naturalnych. Poza stratami ekonomicznymi, jakie powodują, stanowić mogą często zagrożenie dla życia ludzi. Z tego względu obszary zagrożone tym zjawiskiem wymagają specjalnych działań ochronnych i prewencyjnych. 4. Stan jakości powietrza Przekroczenie standardów jakości środowiska. Zanieczyszczenie powietrza to wszelkie skażenie powietrza przez CEIDG BDL GUS Program Ochrony Środowiska dla gminy Kęty, Program Ochrony Środowiska dla gminy Kęty, Program Ochrony 6 Dane dla miasta Kęty ogółem 26

27 substancje, które są szkodliwe dla zdrowia lub niebezpieczne z innych przyczyn, bez względu na ich postać fizyczną. Źródłami zanieczyszczeń powietrza może być spalanie w domowych piecach nieodpowiednich substancji transport samochodowy czy uprzemysłowienie terenu. Zanieczyszczenie powietrza stanowi przekroczenie standardów jakości środowiska, a co za tym idzie pogorszenie jakości życia mieszkańców. 5. Stan jakości wód Przekroczenie standardów jakości środowiska. Zła jakość wód powierzchniowych i gruntowych na podstawie ich szeroko rozumianego stanu ekologicznego lub przydatności do użytku. Wody te są wykorzystywane m.in. przez przemysł czy rolnictwo, ale też ich jakość wpływa na stan środowiska naturalnego. Z tego względu pogorszona jakość wód stanowi przekroczenie standardów jakości środowiska naturalnego. 6. Stan jakości gleb Przekroczenie standardów jakości środowiska. Zły stan jakości gleb jest problemem doskwierającym w szczególności na terenach użytkowanych rolniczo. Ich zła jakość powoduje obniżenie standardu jakości środowiska naturalnego. 7. Poziom hałasu Przekroczenie standardów jakości środowiska. Hałas jest jednym z poważniejszych problemów obniżających jakość życia mieszkańców. Hałas w środowisku powodowany jest głównie przez ruch transportowy czy działalność przemysłową. Hałas jest istotnym zanieczyszczeniem środowiska przyrodniczego. 8. Liczba obiektów zabytkowych wpisanych do gminnej ewidencji zabytków w podziale na 100 mieszkańców 9. Liczba awarii sieci kanalizacyjnej w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców SFERA TECHNICZNA Konieczność zwiększenia nakładów finansowych na utrzymanie stanu technicznego obiektów. Mimo, iż obecność obiektów zabytkowych na danym terenie świadczy o jego potencjale historycznym/kulturowym to powoduje ona również konieczność zwiększenia nakładów finansowych na utrzymanie stanu technicznego tych obiektów, ale i ogranicza realizację pewnych inwestycji. Niefunkcjonowanie rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych. Awarie sieci kanalizacyjnej świadczą o problemach technicznych obiektów budowlanych, które uniemożliwiają efektywne korzystanie mieszkańców z tych obiektów. Awarie te Powietrza Województwa Małopolskiego Program Ochrony Środowiska dla gminy Kęty, Program Ochrony Środowiska dla gminy Kęty, Program Ochrony Środowiska dla gminy Kęty, Program Ochrony Środowiska przed Hałasem dla Województwa Małopolskiego Urząd Gminy Urząd Gminy 27

28 10. Liczba awarii sieci energetycznej w 2015 r. na 100 mieszkańców oddziałują również na środowisko (nieszczelna kanalizacja może powodować przedostanie się ścieków do gleby lub wód gruntowych). Niefunkcjonowanie rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z obiektów budowlanych. Awarie sieci energetycznej świadczą o problemach technicznych obiektów budowlanych, które uniemożliwiają efektywne korzystanie mieszkańców tych obiektów, w szczególności w zakresie energooszczędności. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Urząd Gminy 11. Drogi z oświetleniem nocnym [% pokrycia] 12. Stopień skanalizowania w 2015 r. [%] * 13. Liczba nowo oddanych budynków mieszkalnych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców 14. Liczba mieszkań komunalnych w przeliczeniu na 100 mieszkańców Źródło: opracowanie własne Niewystraczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną. Oświetlenie dróg i ulic wpływa na ocenę wyposażenia danych terenów w niezbędną infrastrukturę techniczną im większy odsetek pokrycia oświetleniem nocnym, tym lepsza jakość terenów publicznych. Z drugiej strony wskaźnik ten odnosi się do jakości bezpieczeństwa mieszkańców. Im więcej bowiem dróg i ulic jest oświetlonych, tym większa widoczność tych terenów w nocy i zwiększenie poczucia bezpieczeństwa użytkowników. Niewystraczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną. Infrastruktura kanalizacyjna gwarantuje odpowiednie odprowadzanie ścieków i odpadów, dbając o standardy środowiska naturalnego. Podłączenie do tego rodzaju infrastruktury stanowi obecnie coraz powszechną praktykę, z kolei jego brak powoduje obniżenie dostępu do podstawowych usług. Niska dostępność mieszkaniowa. Dostępność mieszkaniowa to kolejny czynnik opisujący dostęp mieszkańców do podstawowych usług. Problem ten może skutkować m.in. obniżoną atrakcyjnością danego terenu jako miejsca do osiedlania się czy prowadzenia działalności gospodarczej. Niska dostępność mieszkaniowa. Dostępność mieszkaniowa to kolejny czynnik opisujący dostęp mieszkańców do podstawowych usług. Dodatkowo, niska dostępność do mieszkań komunalnych, które stanowią specyficzną formę pomocy społecznej, stanowi istotny czynnik ograniczający dla osób o niskich dochodach, których nie stać na wynajem lub kupno mieszkania. Urząd Gminy Urząd Gminy Urząd Gminy Urząd Gminy 28

29 Poniżej zestawiono wyniki przeprowadzonej analizy wskaźnikowej: Tabela 4. Wskaźniki do sfery gospodarczej, środowiskowej, technicznej i funkcjonalno-przestrzennej SFERA GOSPODARCZA Miejscowość Bielany Kęty Stare Miasto Kęty Nowe Miasto Kęty Podlesie Łęki Gmina Kęty Liczba podmiotów gospodarczych wpisanych do CEIDG w przeliczeniu na 100 mieszkańców Wskaźnik przedsiębiorczości mieszkańców (liczba osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą na 100 mieszkańców) 5,7 16,4 5,2 5,7 4,4 6,1 5,7 7,4 7,4 7,4 4,3 6,06 SFERA ŚRODOWISKOWA Miejscowość Bielany Kęty Stare Miasto Kęty Nowe Miasto Kęty Podlesie Łęki Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe duże duże bardzo duże bardzo duże duże małe Stan jakości powietrza dobry zły pogorsz ony pogorsz ony dobry dobry Stan jakości wód dobry słaby słaby pogorsz ony dobry dobry Stan jakości gleb dobra jakość słaba jakość słaba jakość pogorsz ona jakość dobra jakość dobra jakość Poziom hałasu niski zwiększ ony zwiększ ony ogranicz ony ogranicz ony ogranicz ona emisja SFERA TECHNICZNA Miejscowość Bielany Kęty Stare Miasto Kęty Nowe Miasto Kęty Podlesie Łęki Gmina Kęty Liczba obiektów zabytkowych wpisanych do gminnej ewidencji zabytków w podziale na 100 mieszkańców Liczba awarii sieci kanalizacyjnej w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców Liczba awarii sieci energetycznej w 2015 r. na 100 mieszkańców 0,5 3,17 0,03 0,4 1,2 1,01 0,05 0,08 0,04 0,02 0,07 0,08 0 0, ,002 29

30 SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Miejscowość Bielany Kęty Stare Miasto Kęty Nowe Miasto Kęty Podlesie Łęki Gmina Kęty Drogi z oświetleniem nocnym [% pokrycia] Stopień skanalizowania w 2015 r. [%] * Liczba nowo oddanych budynków mieszkalnych w 2015 r. w przeliczeniu na 100 mieszkańców Liczba mieszkań komunalnych w przeliczeniu na 100 mieszkańców Łączna liczba wskaźników, dla których wartość jest gorsza od średniej dla gminy 0,7 0,8 0,05 0,2 0,4 0,3 0 2,2 1,5 0,3 0 0, Źródło: opracowanie własne4 W przyjętej metodologii uznano, że by mówić o kryzysie danego terenu obszar zdegradowany musi charakteryzować się również problemami w pozostałych sferach. Przyjęto bowiem podejście kompleksowe, dzięki któremu możliwe jest podjęcia działań ma tych terenach, które rzeczywiście dotknięte są negatywnymi zjawiskami społecznymi, ale i w pozostałych sferach, które są ściśle ze sobą powiązane. Z tego względu z przeprowadzonej analizy wskaźnikowej wynika, iż jednostki miejskie, takie jak Stare Miasto, Nowe Miasto oraz Kęty Podlesie, to tereny najbardziej zdegradowane również w pozostałych obszarach. Jednostki te, w przypadku 7 (dla jednostki Stare Miasto i Kęty Podlesie) oraz 8 (dla jednostki Nowe Miasto) na 14 analizowanych wskaźników, uzyskały wartości świadczące o występowaniu negatywnych zjawisk. W przypadku pozostałych jednostek analitycznych (Łęki i Bielany) niezaobserwowanych większych odchyleń od średniej dla gminy, dlatego nie zostaną włączone do obszaru zdegradowanego. DELIMITACJA OBSZARU ZDEGRADOWANEGO - PODSUMOWANIE Przeprowadzona analiza delimitacyjna wykazała, iż obszarem zdegradowanym charakteryzującym się koncentracją negatywnych zjawisk społecznych, ale i środowiskowych, przestrzenno-funkcjonalnych, technicznych i gospodarczych są 3 jednostki miejskie: Stare Miasto, Nowe Miasto, Kęty Podlesie. Biorąc pod uwagę całościową analizę we wszystkich sferach funkcjonowania gminy to właśnie Kęty charakteryzują się największym nawarstwieniem tych problemów. Z tego względu zdecydowano na wybór właśnie tej miejscowości, w której zostanie nakreślony obszar zdegradowany. Z drugiej strony, zarówno wstępna analiza, jak i konsultacje z lokalnymi ekspertami i przedstawicielami Urzędu Gminy potwierdziły zasadność wyznaczenia obszaru zdegradowanego na terenie tych trzej jednostek. Kęty jako serce gminy koncentruje w sobie główne funkcje publiczne, jak i usługowe, edukacyjne czy kulturowe. Dodatkowo, przyjęto założenie, że działania podjęte w mieście, będącym naturalnym skupiskiem funkcji centralnych gminy, będą oddziaływać na pozostałe jej części, wykorzystując potencjał istniejących instytucji, mieszczących się w Kętach oraz infrastruktury społeczno-kulturalnej. Zakreślony obszar zdegradowany obejmuje łącznie powierzchnię 20,05 km 2 co stanowi 26,5% powierzchni gminy. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców na terenie tym zamieszkuje łącznie osób, co stanowi 55% spośród wszystkich mieszkańców z terenu gminy Kęty. Jak wynika z ustawy o rewitalizacji z dn. 9 października, obszar rewitalizacji nie powinien przekraczać 20% powierzchni gminy oraz być zamieszkiwany 30

31 przez więcej niż 30% ludności tej gminy. Mając na uwadze powyższe, kryteria te nie zostało spełnione w przypadku wyznaczonego obszaru zdegradowanego na terenie gminy Kęty, stąd konieczne było zawężenie obszaru, na którym prowadzona będzie rewitalizacja. Tabela 5. Obszar zdegradowany - liczba ludności oraz powierzchnia Obszary Powierzchnia Ludność km 2 % powierzchni gminy Liczba osób % ludności gminy Obszar zdegradowany łącznie 20,05 26, ,05 Źródło: opracowanie własne W dalszej części zaprezentowano sposób delimitacji obszaru do rewitalizacji, koncentrującego się szczególną koncentracją negatywnych zjawisk opisanych powyżej. Dzięki temu możliwe będzie również spełnienie założenia mówiącego o tym, iż obszar, na którym powinny zostać podjęte działania rewitalizacyjne nie powinien przekraczać 30% z całkowitej ludności, ale i wskazanie tej przestrzeni, która ze względu na nagromadzenie na jej terenie problemów społecznych, ale i środowiskowych, technicznych, gospodarczych czy funkcjonalno-przestrzennych wymaga podjęcia najpilniejszych działań. 31

32

33 DELIMITACJA OBSZARU DO REWITALIZACJI Kolejny krok delimitacji polegał na wybraniu przestrzeni na terenie obszaru zdegradowanego, na którym powinna zostać prowadzona rewitalizacji. Wynika to bowiem z tego, że tak duże miasto jak Kęty nie może być jednorodne i charakteryzuje je wewnętrzne zróżnicowanie, co potwierdza również dodatkowa analiza. Z tego względu obszar zdegradowany należało zawęzić. Ustalenie granic obszaru wyznaczono głównie na podstawie najważniejszych wskaźników związanych z pomocą społeczną, takich jak liczba osób korzystających z pomocy społecznej, liczba osób bezrobotnych czy obecność mieszkań socjalnych i komunalnych. Na podstawie danych pozyskanych od Urzędu Gminy Kęty, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Powiatowego Urzędu Pracy wyznaczono ulice i osiedla, które zamieszkuje największa liczba osób będących beneficjentami pomocy społecznych i bezrobotnych. Kwestię te skonsultowano również z lokalnymi ekspertami, którzy na co dzień zajmują się rozwiązywaniem problemów społecznych mieszkańców i znający specyfikę miasta w tym zakresie. Wskazali oni bowiem miejsca na terenie miasta, które charakteryzują się największym nawarstwieniem tego typu problemów. Do wyznaczenia obszaru do rewitalizacji wykorzystano również: wyniki przeprowadzonej wizji lokalnej (metoda: spacer badawczy) 7 na terenie obszaru zdegradowanego, wnioski z wywiadów indywidualnych, wyniki przeprowadzonych warsztatów strategicznych 8, wyniki analizy wskaźnikowej, wyniki badań z mieszkańcami 9. Dodatkowo, poza spełnieniem wymogów formalnych, najważniejszym elementem, na podstawie którego zadecydowano o wyznaczeniu obszaru były przeprowadzone konsultacje społeczne projektu uchwały w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji 10. Przeprowadzone konsultacje skierowane były do szerokiego grona osób, a w szczególności do mieszkańców oraz interesariuszy obszaru rewitalizowanego. Konsultacje z lokalną społecznością gwarantowały współuczestniczenie w wyznaczenie obszaru, na którym powinny zostać podjęte działania rewitalizacyjne z powodu nasilenia problemów dotykających osoby je zamieszkujące. Większość zgłoszonych uwag odnosiła się do kształtu wyznaczonego obszaru zdegradowanego postulowano korekty w granicach wyznaczonych podobszarów oraz wskazano, 7 Wizja lokalna została przeprowadzona w dniu r. W spacerze badawczym wzięli udział przedstawiciele Urzędu Gminy w Kętach, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz ekspert ds. planowania przestrzennego i urbanistyki dr hab. Inż. architekt Szymon Opania. 8 I warsztat strategiczny odbył się w dniu r. Spotkanie miało miejsce w Domu Kultury w Kętach i zgromadziło przedstawicieli instytucji i podmiotów działających na terenie Miasta a także mieszkańców. W spotkaniu udział wzięło ok. 70 osób zainteresowanych debatą na temat rewitalizacji miasta. Głównym celem warsztatu było przeprowadzenie wspólnej dyskusji na temat potrzeby prowadzenie rewitalizacji w Kętach oraz wstępne wskazanie terenów, jakie można określić mianem zdegradowanych, w duchu ustawy o rewitalizacji z dn. 9 października 2015 r. Dokonano także diagnozy strategicznej (wykorzystując techniki analizy strategicznej takie jak analiza zasobów SWOT i analiza otoczenia PEST) wskazanych podobszarów zdegradowanych. II warsztat był częścią konsultacji społecznych projektu uchwały w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i do rewitalizacji. Spotkanie odbyło się r. w ZSG nr 3 i zgromadziło ok. 50 osób. Na warsztacie omówiono granice obszaru rewitalizacji miasta Kęty oraz dyskutowano nad głównymi celami Programu, wraz propozycją projektów i zadań możliwych do realizacji w ramach działań rewitalizacyjnych. 9 Wyniki badań zostały umieszczone na końcu tego dokumentu. 10 Konsultacje społeczne Projekty uchwały Rady Miejskiej w Kętach w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji gminy Kęty prowadzone były od r. do r. a także po raz drugi w okresie od roku do roku z uwagi na konieczność wprowadzenia zmian w Programie.

34 na których obszarach nasilenie negatywnych zjawisk społecznych jest największe. Z drugiej strony w konsultacjach mieszkańcy wskazywali na lokalne potencjały, których występowanie na obszarze rewitalizacji stanowi istotny element zapewniający sukces podejmowanych działań. Ostatecznie obszar wskazany do rewitalizacji został podzielony na 5 podobszarów, mieszczących się na terenie miasta Kęty, których charakterystykę zaprezentowano poniżej: PODOBSZAR 1. STARE MIASTO 1 Źródło: opracowanie własne Mapa 1. Podobszar 1. obszaru rewitalizacji Podobszar 1. do obszaru rewitalizacji mieści się w rejonie Starego Miasta i obejmuje swym zasięgiem rynek miasta wraz sąsiadującymi ulicami, teren starego targowiska przy ulicy Kazimierza Wielkiego, ulicę Kościuszki (odcinek od torów do Rynku wraz z budynkiem socjalnym przy ul. Kościuszki 20), ul. Świętokrzyską i teren ZSG nr 1 oraz Galerii Sobieskiego, os. Królickiego oraz klasztor Sióstr Klarysek przy ul. Kościuszki 6. Obszar ten charakteryzuje się szczególną koncentracją problemów przede wszystkim w sferze społecznej, ale i technicznej, środowiskowej czy funkcjonalno-przestrzennej. Obserwowane objawy stanu kryzysowego w wymiarze społecznym, związane są z zanikiem funkcji centrotwórczej Rynku jako miejsca naturalnej koncentracji mieszkańców. Zarówno mieszkańcy jak i użytkownicy tego obszaru wskazywali na potrzebę ożywienia Rynku, przywrócenia jego dawnych, społecznych funkcji kiedyś rynek był prawdziwym centrum miasta, w którym tętniło życie towarzyskie mieszkańców (centrum aktywności mieszkańców). W tym kontekście warto nadmienić, iż w opinii mieszkańców rynek miasta ma mało uporządkowany i estetyczny wizerunek, na co wpływ ma obecność reklam i banerów, niska estetyka elewacji niektórych budynków oraz niewystarczająca ilość zieleni, co w efekcie powoduje obniżenie jakości przestrzeni publicznej. Po drugie, obszar ten charakteryzuje niski poziom bezpieczeństwa mieszkańców w ruchu drogowym. Na przestrzeni 34

35 ostatnich lat to właśnie w tym rejonie dochodziło do największej ilości kolizji i wypadków drogowych. Analiza zdarzeń drogowych wykazała, iż ul. Kościuszki, Jana III Sobieskiego oraz Krakowska to miejsca, gdzie w latach zarejestrowano najwięcej tego typu incydentów. W trakcie prowadzonych badań społecznych, ale i konsultacji z mieszkańcami i użytkownikami obszaru wielokrotnie postulowano potrzebę wprowadzenia rozwiązań obniżających natężenie ruchu drogowego w centrum Kęt w celu w celu poprawy komfortu i bezpieczeństwa mieszkańców. W skład Podobszaru 1. wchodzi również os. Królickiego, na którym obserwowane są problemy integracyjne mieszkańców (konflikty na linii starzy-młodzi mieszkańcy), co podkreślali zarówno lokalni eksperci, jak mieszkańcy. Osiedle to zostało zgłoszone w wyniku konsultacji społecznych jako miejsce koncentracji negatywnych problemów społecznych. Osiedle to zamieszkuję nowiem ponadprzeciętny odsetek klientów pomocy społecznej (7,2% w stosunku do całkowitej liczby osób zameldowanych na osiedlu, podczas gdy odsetek ten w odniesieniu do gminy ogółem wynosi 3%) oraz bezrobotnych (8%, podczas gdy w 2015 roku w gminie Kęty odsetek bezrobotnych w stosunku do liczby mieszkańców wyniósł 4%). To również w rejonie Starego Miasta, w 2015 roku najczęściej stosowana była Procedura Niebieskiej Karty, która wykorzystywana jest w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Na terenie osiedla Królickiego brak jest infrastruktury około-osiedlowej skierowanej w szczególności do dzieci (np. place zabaw, mini boiska). Rodzi to konflikty interesu pomiędzy mieszkańcami, gdyż osoby starsze zamieszkujące osiedle pragną spokoju, miejsca wypoczynku, z kolei rodziny z dziećmi i młodzież potrzebują miejsca w pobliżu swojego domu, gdzie mogliby aktywnie i na świeżym powietrzu spędzać wolny czas. Z uwagi na pojawiające się konflikty między różnymi grupami osób zamieszkujących osiedle, koniecznie wydaje się zapewnienie infrastruktury spędzania czasu wolnego, służącej osobom w różnym wieku, ale i integrujących mieszkańców, w tym mieszkańców wykluczonych i zagrożonych wykluczeniem społecznym. Na terenie Podobszaru 1. obserwowane są również problemy techniczne, ale i funkcjonalno-przestrzenne. Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 1 mieszczący się w granicach obszaru rewitalizacji, nie posiada odpowiedniej infrastruktury sportowej. Znajdujące się przy szkole boisko, jest w bardzo złym stanie technicznym uniemożliwiającym korzystanie z niego na potrzeby zajęć sportowych, stąd użytkowane jest jako parking. W ramach działań rewitalizacyjnych postulowano modernizację zaplecza sportowego, które w wyniku powrotu do dawnych funkcji wykorzystywane było nie tylko na potrzeby edukacyjne (organizowanie lekcji WF-u), ale i miejscem do aktywności sportowych (np. gry w piłkę, siatkówkę) również poza lekcjami dla uczniów i mieszkańców. W granicach Podobszaru 1 mieści się także tzw. stare targowisko, zlokalizowane przy ul. Kazimierza Wielkiego. Obserwowane problemy tej przestrzeni, związane są z zanikająca funkcją handlową targowiska. Jest to miejsce, które dawniej stanowiło ważną przestrzeń aktywności mieszkańców, zapamiętaną przez mieszkańców, jako miejsce, gdzie można było kupić świeże warzywa, owoce, nabiał itp. Mieszkańcy podkreślali potrzebę ożywienia tej przestrzeni poprzez organizację kiermaszów, gdzie drobni kupcy mogliby wystawiać swoje produkty, ale przede wszystkim konieczność uporządkowania i poprawy warunków sanitarno-technicznym targowiska. Na omawianym podobszarze zdiagnozowano również istnienie problemów środowiskowych. Należy wymienić tu przede wszystkim problemy z hałasem i zanieczyszczeniami powietrza, generowanymi przez przebiegającą przez tę część miasta drogę krajową nr 52. Hałas komunikacyjny jest uciążliwy dla mieszkańców i znacząco zmniejsza ich komfort życia. Związane jest to z istnieniem gęstej zabudowy, położonej praktycznie przy ciągu komunikacyjnym. W celu przeciwdziałaniu temu problemowi postulowano zmiany w organizacji ruchu samochodowego wokół centrum Kęt (np. wyłączenie z ruchu poszczególnych ulic w centrum). Duże natężenie ruchu komunikacyjnego generują także problemy związane z jakością powietrza, na którą narażeni są mieszkańcy tych obszarów. 35

36 Mimo występowania negatywnych zjawisk, omawiany obszar charakteryzuje się znacznym potencjałem wewnętrznym oraz posiada istotne znaczenie dla rozwoju całej gminy. Obszar ten pełni rolę centrum administracyjnego oraz usługowo-handlowego gminy. W granicach obszaru zlokalizowane są obiekty użyteczności publicznej pełniące szereg różnych funkcji społecznych na rzecz mieszkańców oraz sklepy i obiekty gastronomiczne. Warto w tym punkcie nadmienić, iż w na terenie Podobszaru 1. zlokalizowany jest budynek, który w trakcie prowadzonych konsultacji został zgłoszony przez przedstawiciela sektora gospodarczego, jako przestrzeń, którą można zaadaptować pod funkcje społeczne. Mowa tu o budynku Galerii Sobieskiego, którego część pomieszczeń może zostać wykorzystana jako dzienny dom opieki dla osób starszych i niepełnosprawnych. Ma to istotne znaczenie z punktu widzenia zdiagnozowanych problemów na tym obszarze i możliwości wykorzystania istniejącej infrastruktury do organizowania wsparcia osobom potrzebującym. Obszar Starego Miasta odznacza się również walorami historycznymi zabytkowy układ urbanistyczny miasta ze średniowiecznym Rynkiem oraz układem ulic i otaczającymi Rynek XIX-wiecznymi kamienicami. W granicach obszaru znajduje się również ważny zabytek architektury sakralnej - Klasztor sióstr Klarysek od wieczystej Adoracji Najświętszego Sakramentu. PODOBSZAR 2. NOWE MIASTO 2 Źródło: opracowanie własne Mapa 2. Podobszar 2. obszaru rewitalizacji 36

37 Kolejny podobszar wchodzący w skład obszaru rewitalizacji, zlokalizowany jest na terenie Nowego Miasta. Obejmuje on swym zasięgiem cztery osiedla: os. 700-lecia, os. Wyszyńskiego, os. Kościuszki i os. Sikorskiego. Obszar ten został wskazany do rewitalizacji ze względu na odznaczanie się koncentracją negatywnych problemów społecznych oraz technicznych i funkcjonalno-przestrzennych. Na terenie tym zamieszkuje ok blisko 4900 osób. Biorąc pod uwagę problemy społeczne, w granicach wyznaczonego obszaru zamieszkuje ponadprzeciętna liczba osób będących beneficjentami pomocy społecznej oraz osób bezrobotnych. Dodatkowo, na terenie osiedla 700-lecia obserwowane jest w sposób szczególny postępujące zjawisko starzenia się mieszkańców. Jak wskazuje lokalny ekspert, w rejonie tym zamieszkują osoby borykające się z problemami alkoholowymi, wyrażające niechęć do podejmowania jakichkolwiek prac zarobkowych (powszechnym jest zjawisko utrzymywania dorosłych dzieci przez rodziców ze stosunkowo wysokich emerytur). Z tego względu, postulowano podjęcie działań, mających na celu aktywne wspieranie osób nieporadnych życiowo w znalezieniu pracy i integracji z lokalną społecznością. Konsekwencją przeważającej grupy osób starszych w strukturze mieszkańców osiedla są również konflikty między różnymi grupami wiekowymi. Dotyczy to m.in. odmiennych preferencji wobec spędzania czasu wolnego na terenie osiedla. Obszar Nowego Miasta, podobnie jak rejon Starego Miasta, jest również dotknięty problemem przemocy domowej. W związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie stosowana jest Procedura Niebieskiej Karty, która w 2015 roku najczęściej rozpoznawana była na terenie Podobszaru 2 (w 2015 roku było to 6 rozpoczętych procedur, podczas gdy w całej gminie wydano 37 Niebieskich Kart). W sferze funkcjonalno-przestrzennej oraz technicznej, Podobszar 2. Nowe Miasto charakteryzuje się również niskim stopniem infrastruktury osiedlowej (brak placów zabaw, małych boisk, miejsc do spokojnego wypoczynku), co wpływa na pogorszenie warunków mieszkaniowych i komfortu życia mieszkańców osiedli. Brak miejsc wspólnych, dostępnych dla mieszkańców w różnym wieku potęguje zjawisko anonimowości i braku chęci angażowania się w sprawy lokalnej społeczności. W trakcie prowadzonych konsultacji społecznych wielokrotnie podkreślano, że tego typu infrastruktura sprzyja nawiązywaniu nowych znajomości, wpływa na integrację z mieszkańcami, w tym z osobami wykluczonymi lub zagrożonymi wykluczeniem społecznym, którzy zamieszkują to osiedle. Z punktu widzenia występowania lokalnych potencjałów, w granicach wyznaczonego obszaru oraz w pobliskim sąsiedztwie znajdują się instytucje świadczące pomoc społeczną mieszkańcom gminy, jak i instytucje kulturalne, zajmujące się animacją życia społeczności lokalnej i organizacją oferty spędzania czasu wolnego (np. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Dom Kultury oraz organizacje pozarządowe). Z tego względu możliwe będzie wykorzystanie istniejących zasobów tego obszaru - a w szczególności istniejącej infrastruktury lokalowej i instytucjonalnej - do organizowania działań rewitalizacyjnych, mających na celu wsparcie osób będących w trudnej sytuacji życiowej i ich reintegrację. 37

38 PODOBSZAR 3. TERENY REKREACYJNO-SPORTOWE NAD SOŁĄ 3 Źródło: opracowanie własne Mapa 3. Podobszar 3. do obszaru rewitalizacji Kolejnym Podobszarem wytypowanym do rewitalizacji są tereny rekreacyjno-sportowe zlokalizowane nad Sołą. Tereny te mieszczą się w granicach dwóch dzielnic Kęt Stare Miasto i Kęty Podlesie. Obejmują swym zasięgiem os. Zachodnie, tereny sportowe Hejnału, tzw. korty wraz z placem zabaw przy ul. Jana III Sobieskiego, bulwary nad Sołą wraz z Parkiem lipowym przy ul. Spacerowej, teren Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji. Na terenie tym zamieszkuje 88 osób. 38

39 Z uwagi na pełnione funkcje w strukturze miejskiej Kęt, zdecydowano by omawiane tereny, mimo iż nie zamieszkałe, objąć działaniami rewitalizacyjnymi. Mają one istotne znaczenie z punktu widzenia oferty rekreacyjno-sportowej miasta, ale i z uwagi na kwestie środowiskowe, społeczne czy przestrzenne. Na Podobszarze 3. znajdują się zaniedbane i niebezpieczne tereny bulwarów nad Sołą. W trakcie prowadzonych konsultacji społecznych, ale i badań z mieszkańcami podkreślano, że w tym rejonie przebywają osoby urządzające libacje alkoholowe. Szczególnie narażeni na oddziaływanie tych terenów są mieszkańcy os. Zachodniego, zlokalizowanego w bliskim sąsiedztwie. W poczuciu mieszkańców jest to miejsce niebezpieczne i odstraszające od przebywania tam (w części południowej bulwarów znajduje się potocznie zwany Narkopark ). Obserwowane negatywne zjawiska na tym terenie, są zatem związane z obniżeniem jakości przestrzeni publicznej, która sprzyja występowaniu zachowań dewiacyjnych i wpływa na niekorzystny wizerunek tych terenów. Mieszkańcy oraz inni interesariusze programu wielokrotnie podkreślali, że konieczne jest wykorzystanie i przywrócenie im dawnej świetności, jako ważnego terenu rekreacyjnego gminy. Postulowano adaptację części bulwarów pod funkcje sportowe, związane ze spędzaniem czasu wolnego i wykreowanie przestrzeni spotkań, przyjaznej dla użytkowników (np. plażę, miejsce piknikowe, strefę zabaw itp.). Planowane jest utworzenie w ramach działań rewitalizacyjnych głównej strefy rekreacyjno-sportowej dla mieszkańców zlokalizowanych w tej części Kęt. Zmiana tej przestrzeni, w wyniku podjętych działań, sprzyjać będzie integracji z lokalną społecznością, nawiązywaniu kontaktów i przeciwdziałać zjawisku anonimowości oraz co ważne stanowić będzie ciekawą formę spędzania czasu wolnego, odpowiadającą na potrzeby różnych grup społecznych. Na terenie podobszaru 3. zlokalizowany jest również teren stadionu Hejnał. Jest to miejsce posiadające długą tradycję (sam klub sportowy Hejnał Kęty powstał w 1920 roku), w którym gromadzi się młodzież, spędzając wolny czas. Z uwagi jednak na zły stan infrastruktury sportowej stadionu, powodujący zagrożenia zdrowia i życia użytkowników (w szczególności trybun) jest to przestrzeń zdegradowana. W okolicach stadionu znajdują się tzw. korty, których nawierzchnia oraz otoczenie boiska (plac zabaw) są w złym stanie technicznym. Jest to również przestrzeń, która sprzyja występowaniu zachowań dewiacyjnych (okoliczna młodzież z uwagi na brak alternatywnej rozrywki spędza wolny czas, urządzając spotkania, podczas których pije się alkohol w przestrzeni publicznej oraz dewastuje otoczenie). Kolejnymi negatywnymi zjawiskami, z którymi boryka się omawiany obszar są problemy środowiskowe. Tereny bulwarów są często zaśmiecane, a nieuporządkowana przestrzeń i emisja ścieków komunalnych do rzeki zniechęca mieszkańców do korzystania z uroków tego miejsca w okresach wakacyjnych. Nieekologicznie postawy mieszkańców powodują obniżenie jakości przestrzeni zielonych i pogorszenie standardów jakości środowiska naturalnego. 39

40 PODOBSZAR 4. KĘTY PODLESIE 4 Źródło: opracowanie własne Mapa 4. Podobszar 4. obszaru rewitalizacji Kolejny podobszar, wchodzący w skład obszaru rewitalizacji ulokowany jest w granicach dzielnicy Kęty Podlesie. Składa się on takich ulic jak: ul. Partyzantów, ul. Szkolna, ul. Żeromskiego oraz os. Leśnego, a także z Parku Miejskiego wraz z placem zabaw i filią Biblioteki Publicznej w Kętach, terenu Zespołu Szkolno- Gimnazjalnego nr 3, terenu zabytkowej kapliczki przy ul. Żeromskiego oraz teren Dworca Kolejowego. Na terenie Dzielnicy Kęty Podlesie dominuje zabudowa jednorodzinna. W kontekście występowania problemów społecznych - na terenie Podlesia, zamieszkuje ok. 5% osób będących klientami pomocy społecznej i bezrobotnych (w odniesieniu do ogółu mieszkańców zamieszkujących ten podobszar). Wyznaczony do rewitalizacji obszar na Podlesiu, pełni jednocześnie funkcje centralne dzielnicy. Na podstawie przeprowadzonych analiz, badań oraz konsultacji społecznych zidentyfikowano problemy związane z niekorzystnymi zjawiskami w sferze społecznej, technicznej, gospodarczej oraz przestrzennofunkcjonalnej. Jednym z obserwowanych problemów o charakterze społecznym dzielnicy, jest brak 40

41 atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb oferty kulturowej i spędzania czasu wolnego dla mieszkańców Podlesia. Dotyczy to w szczególności oferty dla dzieci i młodzieży, co sprzyja występowaniu zachowań demoralizujących. W trakcie prowadzonych badań i konsultacji, mieszkańcy tego obszaru wskazywali, że z uwagi na brak dostępności miejsc, w których samodzielnie mogliby gospodarować swoim czasem i rozwijać swoje zainteresowania, młodzież z Podlesia czuje się gorsza od rówieśników, zamieszkujących Kęty (młodzież z Podlesia nie ma oferty na miejscu, do najbliższego Domu Kultury znajdującego się w centrum Kęt musi dojeżdżać). Zjawisko to potęguje również położenie dzielnicy po drugiej stronie rzeki który tworzy naturalna barierę przestrzenną. W tym kontekście postulowano wykorzystanie potencjału istniejących zasobów lokalowych biblioteki czy szkoły pod organizację np. zajęć pozalekcyjnych Centralnym miejscem na Podlesiu jest Park Miejski. Niestety, z uwagi na niski poziom bezpieczeństwa i pogorszoną jakość infrastruktury parkowej nie jest on użytkowany i chętnie odwiedzany przez mieszkańców. W trakcie konsultacji postulowano podjęcie działań na tym obszarze, mających na celu przywrócenie dawnego charakteru parku, bezpiecznego, zadbanego i przyjaznego dla użytkowników. W efekcie, przestrzeń parku miała by się stać sercem Podlesia, na której organizowane by były rożnego rodzaju imprezy i wydarzenia, integrujące lokalną społeczną. Z drugiej strony, park ma stać się ma stać się przestrzenią do wypoczynku i rekreacji. Integralnym elementem parku jest plac zabaw zlokalizowany w jego otoczeniu. Niski poziom infrastruktury placu zabaw ogranicza korzystanie z tej infrastruktury zgodnie z przeznaczeniem. Postulowano modernizację tego miejsca pod międzypokoleniowy plac zabaw, z którego korzystać mogliby zarówno seniorzy, jak i rodziny z małymi dziećmi. W wyniku podjęcia działań rewitalizacyjnych, dostępny i otwarty plac, stałby się miejscem spotkań i integracji oraz stanowiłby ciekawą ofertę spędzania czasu wolnego dla osób z różnych grup wiekowych. W wymiarze gospodarczym - analiza struktury gospodarczej obszarów zdegradowanych wykazała, iż obszarem o najmniejszym potencjale gospodarczym jest Podobszar 4. Kęty Podlesie, który na tle pozostałych obszarów charakteryzuje się najniższym wskaźnikiem przedsiębiorczości mieszkańców oraz najmniejszą liczbą podmiotów gospodarczych funkcjonujących na tym terenie. Wskazuje to na potrzebę objęcia ich działaniami rewitalizacyjnymi w zakresie aktywizacji gospodarczej i promocji przedsiębiorczości wśród mieszkańców Z punktu widzenia lokalnych potencjałów obszaru rewitalizacji, należy wymienić, iż na terenie omawianego podobszaru zlokalizowana jest również zabytkowa kaplica, stanowiąca element identyfikacji społecznej i kulturowej na Podlesiu. Stan techniczny kaplicy jest zły i wymaga prac modernizacyjnych. W trakcie konsultacji społecznych postulowano włączenie tego terenu do rewitalizacji ze względu na wartość kulturową obiektu i docenienie tych elementów krajobrazu kulturowego Podlesia, którego twórcami są poprzednie pokolenia. 41

42 PODOBSZAR 5. STRZELNICA 5 Źródło: opracowanie własne Mapa 5. Podobszar 5. do obszaru rewitalizacji Podobszar 5. Strzelnica to obszar najbardziej uprzemysłowiony (w tej części miasta zlokalizowanych jest sporo większych zakładów pracy i przedsiębiorstw), który zamieszkuje ok. 100 osób. Zlokalizowany jest on we wschodniej części miasta, od zachodu graniczy z rzeką Macochą, od południa z przebiegającą linią kolejową. W skład tego podobszaru wchodzą części takich ulic jak: Ul. Widok, Kęckie Góry Południowe, ul. Głowackiego i ul. Krakowska. Na terenie tego podobszaru mieści się również zabytkowa strzelnica. Obserwowanymi problemami społecznymi tego terenu jest pogorszona jakość życia mieszkańców zamieszkujących ten teren. Brak jest w pobliżu przestrzeni spotkań i rekreacji, co wynika z charakter tego miejsca (najbardziej uprzemysłowiona część miasta) i obecności ruchliwej drogi nr 52 przebiegającej wzdłuż tego obszaru. Powoduje to również narażenie mieszkańców zamieszkujących ten obszar na hałas komunikacyjny i przemysłowy, ale i pogorszenie stanu jakości środowiska naturalnego. Na tym terenie ok 5% osób je zamieszkujących stanowią osoby bezrobotne i korzystające z pomocy społecznej. Ponieważ rewitalizacja odnosi się nie tylko do negatywnych zjawisk, które dotykają dany obszar, ale i lokalnych potencjałów, które mogą wzmocnić rozwiązywanie zidentyfikowanych problemów, istotne jest 42

43 ujęcie w Programie rewitalizacji przestrzeni, które stanowią nie tylko wartościowe miejsca o wysokim potencjale rozwoju, ale i są elementem identyfikacji społecznej i kulturowej mieszkańców danego obszaru. Z tego względu, postulowanym do włączenia w trakcie procesu rewitalizacji obiektem jest zabytkowa strzelnica zlokalizowana przy ul. Krakowskiej. Obiekt posiada wysokie walory estetyczne i historyczne, a ze względu na lokalizację na szlaku Bielsko-Biała Kraków jest miejscem widocznym i łatwo dostępnym. Zabytkowa strzelnica została zgłoszona przez mieszkańców w trakcie prowadzonych konsultacji społecznych. Jest to dla nich ważny obiekt, rozpoznawalny zarówno przez samych mieszkańców Kęt, jak i osób z pobliskich miejscowości, który należy wyeksponować i przywrócić do dawnej świetności. Ze względu na bardzo zły stan techniczny strzelnica jest użytkowana w sposób niezapewniający bezpieczne i pełne wykorzystanie możliwości obiektu. Wymagany jest kapitalnych remont, zarówno wnętrza budynku jak i przestrzeni wokół. Po wykonaniu prac remontowych obiekt może pełnić funkcję zarówno wojskową jak i rekreacyjną, dostępną dla mieszkańców oraz stać się ważną wizytówką miasta i wzmocnić potencjał turystyczny Kęt. DELIMITACJA OBSZARU REWITALIZACJI - PODSUMOWANIE Zakreślony obszar do rewitalizacji obejmuje łącznie powierzchnię 1,6 km 2 co stanowi 7,8% powierzchni gminy. Biorąc pod uwagę liczbę mieszkańców na terenie tym zamieszkuje łącznie 6880 osób, co stanowi 20,1% spośród wszystkich mieszkańców z terenu gminy Kęty. W podziale na poszczególne podobszary, najbardziej zaludniony jest Podobszar 2. Nowe Miasto, który zamieszkuje 4890 osób, w drugiej kolejności Podobszar 4. Kęty Podlesie 939 osób, następnie Podobszar 1. Stare Miasto 866 osób, Podobszar 5. Strzelnica 97 osób i Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą 88 osób. Tabela 6. Obszar rewitalizacji - liczba ludności oraz powierzchnia Obszary km 2 Powierzchnia % powierzchni gminy Liczba osób Ludność Obszar rewitalizacji - łącznie 1,57 2, ,1 Podobszar 1. Stare Miasto 0,22 0, ,6 Podobszar 2. Nowe Miasto 0,33 0, ,6 Podobszar 3. Tereny rekreacyjno-sportowe nad Sołą 0,49 0, ,3 Podobszar 4. Kęty Podlesie 0,35 0, ,8 Podobszar 5. Strzelnica 0,18 0, ,3 Źródło: opracowanie własne % ludności gminy 43

44 44

45 WNIOSKI Z BADAŃ SPOŁECZNYCH Jednym z elementów etapu diagnostycznego, służącemu wyznaczeniu obszaru rewitalizacji, były badania społeczne przeprowadzone wśród mieszkańców Kęt. Miały one na celu identyfikację kluczowych problemów koncentrujących się na terenie Kęt oraz rozpoznanie potrzeb mieszkańców i propozycji działań w celu poprawy jakości życia oraz wizerunku obszaru rewitalizacji. Badanie realizowane było na obszarach wstępnie wytypowanych jako potencjalnie problemowe mające cechy przestrzeni zdegradowanych z objawami stanu kryzysowego tj. rejon Starego Miasta, Nowego Miasta oraz Podlesia. Badania przeprowadzono techniką sondażu ulicznego (ankieta PAPI) oraz ankiety internetowej CAWI w dniach r. Łącznie uzyskano 170 kompletnie wypełnionych ankiet. Ankietę wypełniło w sumie 49% kobiet, 51% mężczyzn, średni wiek badanych to 45 lat. Najwięcej osób posiadało wykształcenie średnie (42%). Poniżej znajdują się najważniejsze wnioski płynące z badań: Mieszkańcy Kęt najlepiej oceniają swoją miejscowość jako dobre miejsce do mieszkania. Średnia z ocen na 5-cio stopniowej skali, gdzie 1 oznaczało zdecydowanie niezadowolony, 5 zdecydowanie zadowolony dla tego aspektu wyniosła 4,11. Na drugim miejscu pod względem ocen badani uznali kwestię związaną z planowaniem przyszłości dla siebie i swojej rodziny (średnia uplasowała się na poziomie 3,24). Kęczanie słabo oceniają swoją miejscowość jako miejsce dobre do pracy i prowadzenia działalności gospodarczej średnia z wszystkich ocen wyniosła 2,35. W podziale na poszczególne podobszary zdegradowane średnie z ocen nie różnią się znacząco od siebie. Można zatem uznać, że nastroje mieszkańców związane z najważniejszymi sferami życia są mocno zróżnicowane. Mimo, iż ogólnie w Kętach żyje się dobrze, to pod kątem planowania przyszłości, zakładania rodziny lub związania kariery zawodowej miasto wypada nieco słabiej. Im wyższy poziom niezadowolenia z różnych aspektów, tym mniejszy komfort i jakość życia. Rewitalizacja jest procesem mającym służyć poprawie jakości życia mieszkańców i jednocześnie odpowiadającym na zaistniałe problemy i potrzeby, stąd kluczowe jest ich wcześniejsze rozpoznanie. Wykres 1. Średnie oceny z poszczególnych aspektów życia w Kętach Miejscowość w której żyję to dobre miejsce: ,11 Do mieszkania 3,24 Do planowania przyszłości dla siebie i swojej rodziny 2,35 Do pracy i prowadzenia biznesu ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT Spośród podanych obszarów problemowych miasta to właśnie problemy na lokalnym rynku pracy w dużym stopniu dotyczą Kęt (46% badanych odpowiedziało, że problem ten koncentruje się w Kętach w dużym stopniu). Przebadani doprecyzowując zagadnienie podkreślali, iż dotyczy to osób młodych i wykształconych, które wyjeżdżają do dużych miast bądź emigrują za granicę w

46 poszukiwaniu lepszej pracy. Zauważalne zjawisko odpływu kapitału ludzkiego rodzi poważne konsekwencje dla lokalnej gospodarki. Wśród grup, u których problemy ze znalezieniem pracy są dostrzegalne badani wymieniali również osoby niepełnosprawne oraz matki z dziećmi, u których powrót po urodzeniu dziecka na rynek pracy bywa często utrudniony. Problemy z pogodzeniem życia rodzinnego z życiem zawodowym związane są również z niewystarczającą opieką ze strony państwa w zakresie dostępu do publicznych żłobków i przedszkoli. W kontekście rynku pracy do jednych z ważniejszych problemów ankietowani zaliczyli również trudności związane z prowadzeniem biznesu. Dla blisko 30% jest to problem, który koncentruje się w dużym stopniu na terenie Kęt i związany jest z małym zróżnicowaniem lokalnego rynku, dużą konkurencją ze strony tzw. sieciówek, które wypierają drobnych handlarzy oraz niewystarczającym wsparciem dla przedsiębiorców przy zakładaniu działalności gospodarczej (zbyt dużo formalności). Mniej więcej co trzeci ankietowany za problem, który w dużym stopniu doskwiera miastu, uznał łatwy dostęp do używek oraz problemy z nadużywaniem alkoholu. Badani za przyczynę braku trudności w zakupie alkoholu i innych używek przez młodzież uznają dużą ilość sklepów monopolowych, gdzie młodzież gimnazjalna może kupić np. alkohol bez wylegitymowania się. Podkreślano również fakt, że z uwagi na brak miejsc rozrywki i spędzania czasu wolnego młodzież szkolna wypełnia czas spożywając alkohol nad Sołą lub dewastując mienie publiczne, co sprzyja zachowaniom demoralizującym. Z kolei nadużywanie alkoholu dotyczy głównie osób bezrobotnych. Kolejne ważne problemy dotykające miasto Kęty to zdaniem badanych mieszkańców niewystarczająco rozwinięta infrastruktura i oferta spędzania czasu wolnego (27,1% wskazań) oraz zanieczyszczenia środowiska naturalnego (26,5%), gdzie głównie mówiono o rzece Sole i zaśmiecaniu pobliskich terenów rekreacyjnym. Stosunkowo często był wymieniany problem niskiej emisji lub hałasu w obrębie centrum. Tabela 7. Obszary problemowe, które koncentrują się na terenie Kęt Obszary problemowe Problem koncentruje się w dużym stopniu [%] Problemy na lokalnym rynku pracy 45,9 Łatwy dostęp do używek oraz nadużywanie alkoholu przez mieszkańców 34,7 Problemy z prowadzeniem biznesu 28,8 Niewystarczająco rozwinięta infrastruktura i oferta spędzania czasu wolnego 27,1 Zanieczyszczenia środowiska naturalnego 26,5 Niskie poczucie bezpieczeństwa 24,1 Niska estetyka otoczenia 24,1 Ubóstwo 20,6 Niewystarczająco rozwinięta infrastruktura i oferta społeczna 18,2 Problemy związane z opieką nad dziećmi do lat 6. 12,9 ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT Przebadani mieszkańcy poszczególnych obszarów wytypowanych do rewitalizacji różnili się pod kątem wskazywanych problemów koncentrujących się na ich terenie. Problemem niejako 46

47 łączącym ankietowanych ze wszystkich trzech obszarów jest odpowiedź problemy na lokalnym rynku pracy. W pozostałych obszarach problemowych odpowiedzi były bardziej zróżnicowane. I tak ankietowani zamieszkujący Stare Miasto (poza problemami na lokalnym rynku pracy) najczęściej wskazywali na ubóstwo, zanieczyszczenia środowiska naturalnego oraz niską estetykę otoczenia. Problem ubóstwa dotyczył osób bezrobotnych, ale i rodzin wielodzietnych borykającymi się z trudnościami w utrzymaniu rodziny (niskie zarobki, wysokie rachunki, słaba polityka prorodzinna). Problem w sferze środowiska odnosił się do zwiększonej emisji hałasu związanej z dużym natężenie ruchu samochodowego w centrum, a w konsekwencji do zanieczyszczeń spalinami samochodów. Ankietowani zwracali uwagę również na zaśmiecone ulice - w szczególności tereny nad Sołą i w parkach - oraz zanieczyszczenia powietrza spowodowane paleniem w piecach nieodpowiednimi materiałami. Niska estetyka otoczenia wiąże się z dużą ilością reklam znajdujących się wokół Rynku szpecących jego wizerunek oraz niewystarczającą ilością zacienienia na płycie Rynku. Wykres 2. Najczęściej wskazywane problemy koncentrujące się na terenie jednostki Stare Miasto Stare Miasto 75,00% 70,00% 65,00% 60,00% 69,20% 65,40% 59,60% 57,70% 55,00% 50,00% Ubóstwo Zanieczyszczenia środowiska naturalnego Problemy na lokalnym rynku pracy Niska estetyka otoczenia ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT Nowe Miasto charakteryzuje problemy związane z ubóstwem, łatwym dostępem do używek i nadużywaniem alkoholu oraz niskim poczuciem bezpieczeństwa. W opinii badanych ubóstwo dotyka ludzi pozostających bez pracy, żyjących z zasiłków i nieporadnych życiowo. Z problemem ubóstwa mają do czynienia także osoby ze środowisk patologicznych, nadużywających alkohol i borykających się z przemocą domową. Osoby zamieszkujące ten obszar, podobnie jak w przypadku ankietowanych ze Starego Miasta, wiążą łatwość w dostępie do używek z występowaniem dużej ilości sklepów monopolowych, gdzie można łatwo kupić alkohol bez wylegitymowania. Problem z niskim poczuciem bezpieczeństwa związany jest z brakiem monitoringu w mieście i co za tym idzie wzmożonych drobnych kradzieżach. Wymieniano również pojawiające się incydenty rozbojów, chuligaństwa po wypiciu alkoholu, które obniżają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. 47

48 Wykres 3. Najczęściej wskazywane problemy koncentrujące się na terenie jednostki Nowe Miasto Nowe Miasto 90,00% 75,00% 60,00% 72,70% 68,20% 63,60% 59,10% 45,00% 30,00% 15,00% 0,00% Łatwy dostęp do używek i nadużywanie alkoholu Ubóstwo Niskie poczucie bezpieczeństwa (63,6%) Problemy na lokalnym rynku pracy ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT Ankietowani zamieszkujący jednostkę Podlesie odczuwają problemy związane z zanieczyszczeniami środowiska naturalnego oraz niewystarczająco rozwiniętą ofertą i infrastrukturą spędzania czasu wolnego. Pierwszy z nich dotyczy głównie smogu i zanieczyszczeń powietrza spowodowanych nieodpowiednim paleniem w piecach w okresie jesienno-zimowym. Druga kwestia to brak wystarczającej ilości koszy, co w konsekwencji prowadzi do pojawiania się śmieci, butelek nad Sołą lub w parkach. Wszystko to zniechęca do przebywania w tych miejscach oraz psuje wizerunek dzielnicy. Problem w sferze czasu wolnego odnosi się do kilku obszarów: po pierwsze niewystarczająca ilość ścieżek rowerowych, deptaków, alei spacerowych do odpoczynku i spędzania czasu wolnego (niski poziom infrastruktury aktywnego wypoczynku). Druga kwestia to mało zróżnicowana oferta kulturalna, dopasowana do różnych grup wiekowych (np. mało zachęcający repertuar kinowy), także w wymiarze imprez kulturalnych. Ankietowani widzą potrzebę organizacji wydarzeń, w trakcie których można by zaangażować i zintegrować mieszkańców poprzez np. organizację zawodów w duchu sportowej rywalizacji czy pikników rodzinnych. Wykres 4. Najczęściej wskazywane problemy koncentrujące się na terenie jednostki Kęty Podlesie 74,00% 72,00% 70,00% 68,00% 66,00% 64,00% 62,00% 60,00% 73,10% Zanieczyszczenia środowiska naturalnego Kęty Podlesie 69,20% Niewystarczająco rozwinięta oferta i infrastruktura spędzania czasu wolnego 65,40% Problemy na lokalnym rynku pracy ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT 48

49 Przebadani mieszkańcy Kęt poproszeni zostali o zaproponowanie rozwiązań dla najbardziej pilnych problemów, które koncentrują się w ich rejonie. Spośród wszystkich odpowiedzi wyróżnić należy 3 główne grupy najczęściej pojawiających się problemów, co do których wskazano propozycje przedsięwzięć i działań służących ich niwelowaniu. Z uwagi na podobieństwo udzielanych odpowiedzi pomiędzy ankietowanymi ze wszystkich trzech jednostek wstępnie wytypowanych do rewitalizacji odpowiedzi te zostały połączone. Tabela 8. Grupy problemów identyfikowanie na terenie obszaru zdegradowanego oraz propozycje rozwiązań Problemy na lokalnym rynku pracy dbanie o podnoszenie kwalifikacji mieszkańców zagrożonych bezrobociem pomoc w zakładaniu działalności gospodarczej pozyskiwanie inwestorów w celu stworzenia nowych miejsc pracy (zachęty dla inwestorów, stworzenie strefy ekonomicznej) więcej atrakcyjnych i dopasowanych do potrzeb miejsc pracy (w tym dla osób niepełnosprawnych) Rozwój oferty spędzania czasu wolnego atrakcyjna i dopasowana do potrzeb i wieku oferta kulturowo-rozrywkowa ożywienie Rynku organizacja czasu wolnego dla młodzieży (stworzenie Klubu Młodzieżowego) ŹRÓDŁO: BADANIA ANKIETOWE Z MIESZKAŃCAMI KĘT Kreowanie postaw proekologicznych wśród mieszkańców edukacja ekologiczna mieszkańców (palenie w piecach, doprowadzanie ścieków do Soły) poprawa wizerunku i czystości Soły jako główny teren rekreacyjny oraz wizytówka miasta Spośród dodatkowych uwag badanych związanych zarówno z miejscami, które należałoby objąć programem rewitalizacji, jak i działaniami, które w tym celu należy podjąć najczęściej wymieniano: Problemy związane z organizacją ruchu w centrum Kęt ograniczenie ruchu wokół Rynku. Więcej miejsc parkingowych w obrębie centrum. Kontrola sklepów monopolowych z uwagi na łatwy dostęp młodzieży do używek. Profilaktyka w szkole na temat szkodliwości używek. Poprawa wizerunku Rynku zniechęcające reklamy i szpecące zabytkowe kamienice banery. Zagospodarowanie opustoszałych i zaniedbanych budynków przy ul. Jagiellońskiej i Sobieskiego. Wprowadzenie monitoringu oraz zwiększenie patroli służb miejskich (nad Sołą i pobliskich parkach). Inwestycje w małą architekturę (ławeczki, latarnie, więcej koszy na śmieci) oraz więcej ścieżek rowerowych, alei spacerowych. 49

50 POGŁĘBIONA DIAGNOZA OBSZARU REWITALIZACJI W niniejszym rozdziale zawarto pogłębioną diagnozę obszaru rewitalizacji w gminie Kęty. Ocenę skali koncentracji negatywnych zjawisk oparto na danych pozyskanych od Urzędu Gminy Kęty, statystyk Straży Miejskiej w Kętach i Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu, danych Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej i Powiatowego Urzędu Pracy w Oświęcimiu oraz statystyk publicznych pochodzących m.in. z Banku Danych Lokalnych Głównego Urzędu Statystycznego. Do sporządzenia diagnozy obszaru rewitalizacji wykorzystano również wyniki badań społecznych przeprowadzonych wśród mieszkańców miasta Kęty 11 oraz wnioski płynące z badań jakościowych (wywiady indywidualne z przedstawicielem Straży Miejskiej, Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz przedstawicielem lokalnej społeczności). Diagnoza została podzielona na pięć części, odpowiadających podobszarom do rewitalizacji. Charakterystykę negatywnych zjawisk koncentrujących się na terenie wyznaczonych podobszarów przedstawiono również w odniesieniu do 5 sfer problemowych, tj. sfery społecznej, technicznej, funkcjonalno-przestrzennej, środowiskowej oraz gospodarczej. Całość rozdziału wieńczy część opisująca potencjały obszaru rewitalizacji z punktu widzenia rozwoju lokalnego gminy. PODOBSZAR 1. STARE MIASTO I. SFERA SPOŁECZNA Demografia W 2016 roku (stan na I kwartał) Podobszar 1. Stare Miasto zamieszkiwało 866 osób, co stanowi 12,6% ludności obszaru rewitalizacji i 2,6% z ogółu ludności gminy Kęty. Biorąc pod uwagę pozostałe charakterystyki demograficzne podobszaru należy zauważyć, że łączna liczba ludności systematycznie spadała w okresie od 2010 do 2015 r., co jest charakterystyczne również dla całego obszaru miejskiego. W Podobszarze 1. Stare Miasto liczba mieszkańców w 2015 roku obniżyła się w porównaniu do 2010 roku o ok. 4%. Z tego względu przyrost naturalny w latach 201o-2015 przyjmował wartości ujemne (wartości te oscylowały wokół -0,1 ). Saldo migracji, rozumiane jako różnica między napływem a odpływem ludności z danego obszaru było również ujemne. Obserwowalnym zjawiskiem na terenie podobszaru 1. Stare Miasto jest również starzenie się społeczeństwa. Jak podkreśla lokalny ekspert, znacząca część mieszkańców Starego Miasta to osoby starsze, często samotne, wymagające dodatkowego wsparcia. Tabela 9. Podstawowe wskaźniki demograficzne dla podobszaru 1. Stare Miasto. Wskaźniki Podobszar 1. Gmina Kęty Przyrost naturalny w 2015 r. [ ] -0,2 0,5 Saldo migracji w 2015 r. [ ] -0,3-1,4 Przyrost rzeczywisty w 2015 r. -0,6-1,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS oraz danych Urzędu Gminy Kęty Pomoc społeczna Spośród podobszarów do rewitalizacji największą koncentracją osób bezrobotnych charakteryzuje się Podobszar 1. Stare Miasto. Jeśli wartości te odnieść do liczby ludności w podobszarach przewidzianych do 11 Badania społeczne zostały przeprowadzone w terminie r. metodą sondażu ulicznego (PAPI) oraz ankiety internetowej CAWI. Łącznie uzyskano n=170 kompletnych odpowiedzi (w tym n=100 metodą PAPI, n=70 CAWI).

51 rewitalizacji to należy zauważyć, iż największą wartość odnotowano właśnie na terenie Starego Miasta, która wynosi aż 16,4% spośród ogółu osób zamieszkujących ten teren. Dodatkowo jak wynika z danych PUP, Podobszar 1 charakteryzuje się również z niekorzystną strukturą osób bezrobotnych najwięcej z nich to osoby pozostające bez pracy dłużej niż jeden rok, co może oznaczać problemy w zakresie walki z długotrwałym bezrobociem, które generuje największe koszty społeczne. Bezrobocie na tym terenie dotyka osoby młode lub w średnim wieku z wykształceniem zawodowym lub średnim. Jak podkreśla lokalny ekspert, przyczyną tej sytuacji jest fakt, iż dla osób młodych i wykształconych proponowane oferty pracy nie są atrakcyjne, stąd część z nich wyjeżdża do większych miast (np. Krakowa, Bielska) za pracą. Kolejny analizowany wskaźnik dotyczący problemów społeczności lokalnych to kwestia struktury osób korzystających z pomocy społecznej. Generalnie, najwięcej osób objętych pomocą społeczną koncentruje się na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto (5,5% z ogółu osób zamieszkujących podobszar). Jak wynika z danych GOPS dotyczących struktury beneficjentów pomocy społecznej na terenie Podobszaru 1, znacząca część to osoby młode i w średnim wieku (25-34 lat oraz lata). Dodatkowo nieco częściej pomoc tę otrzymują kobiety niż mężczyźni, których obecny status na rynku pracy zaklasyfikowano jako osoby pozostające bez pracy. Najczęściej ukończyły one szkołę średnią lub zawodową. W 2015 roku na terenie Gminy Kęty wydano łącznie 41 Niebieskich Kart w związku z uzasadnionym podejrzeniem zaistnienia przemocy w rodzinie. Liczba wydanych Niebieskich Kart w Podobszarze 1. Stare Miasto wyniosła 3, co w przeliczeniu na 100 mieszkańców wynosi 0,35 (0,12 dla gminy ogółem). Na przestrzeni ostatnich obserwujemy tendencje wzrostową w tym zakresie na Podobszarze 1 - liczba wszczętych procedur w latach rosła, jednak od 2015 roku można zauważyć spadek w ilości wydawanych Niebieskich Kart, co jest niewątpliwie pozytywnym aspektem. Następny analizowany aspekt to liczba rodzin borykających się z problemem alkoholowym, który często powiązany jest z problemem przemocy w rodzinie. Na przestrzeni ostatnich 5 lat na Podobszarze 1 obserwujemy duże wahania tego wskaźnika, stąd można przypuszczać, iż zmiany te związane są z naprzemiennym występowaniem problemu u tych samych osób. W 2014 roku liczba rodzin zamieszkujących Podobszar Starego Miasta, u których wystąpiło podejrzenie problemu alkoholowego wyniosła 26, jednak w 2015 roku zmalała do 17. W przeliczeniu na 100 mieszkańców daje to wynik równy 1,96 (podczas gdy dla gminy ogółem wyniósł 0,25). Może to świadczyć o problemach związanych z walką z wyleczeniem osób długotrwale uzależnionych od alkoholu. Mając na uwadze powyższe kwestie, działania związane z polityką społeczną gminy powinny być skoncentrowane na profilaktykę i rozwiązywanie problemów związanych z uzależnieniami. W podobszarach wytypowanych do rewitalizacji żyje kilka rodzin romskich, z czego najwięcej zamieszkuje Podobszar 1. Stare Miasto (w 2015 roku na terenie Starego Miasta żyły 44 osoby mniejszości romskiej). Jak podkreśla lokalny ekspert, rodziny te są rozproszone na terenie całego miasta i dobrze funkcjonują wśród społeczności lokalnej, dlatego też generalnie nie ma problemów związanych z integracją Romów. Tabela 10. Podsumowanie wskaźników dot. bezrobocia i ubóstwa dla Podobszaru 1. Stare Miasto. Wskaźniki [stan na 2015 r.] Podobszar 1. Gmina Kęty Odsetek ludności podobszaru będących bezrobotnymi [%] 16,4 3,98 12 Odsetek ludności podobszaru objętych pomocą społeczną [%] 5,5 2,6 13 Liczba wydanych Niebieskich Kart na 100 mieszkańców 0,35 0,12 Liczba rodzin, w których występuje podejrzenie problemu alkoholowego na 100 mieszkańców 1,96 0,25 12 Odsetek bezrobotnych z ogółu ludności zamieszkujących gminę Kęty. 13 Odsetek osób będących beneficjentami pomocy społecznej z ogółu ludności zamieszkujących gminę Kęty 51

52 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty, PUP Oświęcim oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bezpieczeństwo Według danych Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu w roku 2015 na Podobszarze 1. Stare Miasto odnotowano łącznie 571 różnego rodzaju interwencji służb porządkowych, co stanowi aż 22,9% spośród ogółu interwencji w gminie. W podziale na 100 mieszkańców podobszaru daje to wysoki wynik równy 65,9 interwencji. W rozbiciu na poszczególne kategorie podejmowanych interwencji, generalnie najwięcej z nich związanych było z interwencjami policyjnymi (interwencje domowe, zatrzymania, przestępstwa kryminalne, kradzieże). Na drugim miejscu pod względem częstości wskazań odnotowywane były interwencje służb ratunkowych związane głównie z kolizjami drogowymi i wypadkami. W pobliżu Starego Miasta znajduje się również park, w którym koncentruje się m.in. problem narkotykowy - nazywany potocznie przez społeczność lokalną Narkoparkiem. Jak podkreśla lokalny ekspert, jest to teren częstych interwencji policji i straży miejskiej. Miejsce to jest owiane złą sławą ze względu na urządzane tam libacje alkoholowe przez młodzież. Podobszar 1. charakteryzuje się również koncentracją kolizji i wypadków drogowych. Na przestrzeni lat to właśnie w tym rejonie odnotowano największy odsetek zdarzeń drogowych w odniesieniu do całej gminy Kęty wartość tego wskaźnika oscylowała wokół 23%. Mimo generalnej tendencji spadkowej w liczbie popełnianych zdarzeń drogowych w pozostałych obszarach to od 2013 roku obserwujemy nieznaczny wzrost kolizji i wypadków na terenie Starego Miasta, co związane jest niewątpliwe z dużym ruchem samochodowym na tym obszarze, ale i funkcjami pełnionymi przez ten teren, co powoduje, że jest on bardzo często uczęszczany przez mieszkańców oraz innych użytkowników gminy. Dodatkowo, na podstawie analizy danych na temat kolizji i wypadków drogowych można wyznaczyć kilka krytycznych miejsc, gdzie dochodzi do największej liczby incydentów w Podobszarze 1. Stare Miasto. Są to: ul. Kościuszki oraz ul. Jana III Sobieskiego w latach (wraz z ul. Krakowską) zarejestrowano tam najwięcej wypadków i kolizji łącznie. W trakcie prowadzonych konsultacji mieszkańcy i użytkownicy tego terenu postulowali o realizację działań, które miałyby uspokoić ruch samochodowy w obrębie rynku celem poprawy komfortu życia mieszkańców. Tabela 11. Wskaźniki dot. bezpieczeństwa dla Podobszaru 1. Stare Miasto. Wskaźniki Podobszar 1. Udział interwencji w stosunku do wszystkich interwencji w gminie w 2015 r. [%] 22,9 Udział zdarzeń drogowych (kolizje i wypadki) w stosunku do wszystkich zdarzeń w gminie w 2015 [%] Źródło: Dane Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu Edukacja Na Podobszarze 1. Stare Miasto mieści się Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 1, w którego skład wchodzi Szkoła Podstawowa nr 1 oraz Gimnazjum nr 1. Z uwagi na brak dokładnych danych, dotyczących miejsca zamieszkania uczniów kształcących się w wyżej wymienionych placówkach, można przypuszczać (w kontekście lokalizacji tych szkół), że zdecydowania większość z nich zamieszkuje rejon Starego Miasta, a więc Podobszar 1. Przyglądając się wynikom uzyskiwanym w testach zewnętrznych na danym szczeblu edukacji (w tym wypadku sprawdzianie po VI klasie oraz egzaminie gimnazjalnym) można dokonać oceny jakości edukacji oferowanej na danym obszarze. W kontekście sprawdzianu szóstoklasisty, w podziale na poszczególne dziedziny, SP nr 1 w Kętach wypadło słabiej w odniesieniu do średnich wyników dla szkół podstawowych mieszczących się w gminie Kęty. Należy jednak zauważyć, że różnice te nie są znaczące wahają się między 3-4 pp

53 Przyglądając się z kolei wynikowi egzaminu gimnazjalnego uczniów Gimnazjum nr 1. należy zauważyć, że i w tym wypadku średnie wyniki z poszczególnych dziedzin są niże od średniego wyniku dla gminy ogółem. Podobnie jak w przypadku sprawdzianu szóstoklasisty, różnice te nie są jednak znaczące (odbiegają mniej więcej o 2-3 p.p. od średnich wyników w gminie). Tabela 12. Wyniki egzaminów zewnętrznych na Podobszarze 1. Stare Miasto Szkoły podstawowe Przeciętne wyniki sprawdzianu po VI klasie szkoły podstawowej w 2015 r. SP nr 1 w Kętach Gmina Kęty Średni wynik ogółem [%] 66,2 68,8 Średni wynik z języka polskiego [%] 74,5 76,2 Średni wynik z matematyki [%] 57,5 61,2 Średni wynik z języka angielskiego [%] 77,6 80,1 Szkoły gimnazjalne Przeciętne wyniki egzaminu gimnazjalnego w 2015 r. Gim. Nr 1 w Kętach Język polski [%] 60,3 64 Historia i WOS [%] 66,4 68 Matematyka [%] 52,7 52 Przedmioty przyrodnicze [%] 51,3 53 Język angielski podstawowy [%] 67,6 71 Język angielski rozszerzony [%] 48,3 54 Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE Kraków Aktywność społeczna Gmina Kęty Wskaźnikiem, który pozwala określić poziom partycypacji obywatelskiej wśród mieszkańców, jest frekwencja wyborcza. Największą frekwencją w wyborach samorządowych w 2014 roku na tle obszarów wstępnie wytypowanych do rewitalizacji odznacza się Podobszar 1. Stare Miasto, gdzie frekwencja wyniosła 57% (przy średniej frekwencji dla gminy równej 51,9%), co jest niewątpliwie pozytywnym aspektem. W uczestnictwie w wyborach prezydenckich i parlamentarnych z 2015 roku mieszkańcy Podobszaru 1 nie odbiegają znacznie od wyniku dla gminy ogółem. Inny wymiar aktywności społecznej mieszkańców i zaangażowania się w sprawy lokalne to zrzeszanie się w różnego rodzaju grupy i organizacje. Na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto funkcjonuje 16 organizacji pozarządowych, z czego tylko 4 działa na polu pomocy. Wśród nich wymienić można m.in. Fundację Kukuryku, działająca na rzecz osób niepełnosprawnych i wykluczonych społecznie czy Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych ich Bliskich i Przyjaciół Jeden Drugiemu. Na tym obszarze działa również Towarzystwo Miłośników Kęt, funkcjonujące od ponad 40-lat, dbając o popularyzowanie i upowszechnianie wiedzy o historii, dorobku, współczesności i perspektyw rozwojowych miasta i gminy Kęty. Poza tym, należy zauważyć, że cała dzielnica Stare Miasto, w ramach której mieści się Podobszar 1. charakteryzuje się wysoką koncentracją tego typu organizacji, co niewątpliwie związane jest z funkcjami pełnionymi przez te centralną część miasta (siedziba gminy, skupienie usług administracyjnych i handlowych). Podsumowaniem powyższych danych jest wskaźnik aktywności społecznej liczony liczbą organizacji pozarządowych przypadającą na 100 mieszkańców, który na Podobszarze 1 wynosi 1,8, jest on wyższy od wskaźnika dla całej Gminy Kęty (0,2). Z tego względu, należy zauważyć, że Podobszar 1 charakteryzuje się największym potencjałem pod względem aktywności społecznej mieszkańców. 53

54 Frekwencja wyborcza Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata Tabela 13. Wskaźniki dot. aktywności społecznej dla Podobszaru 1. Stare Miasto. [%] 14 Wskaźniki Podobszar 1. Gmina Kęty Wybory samorządowe ,9 Wybory prezydenckie 2015 I tura 55,7 54,4 II tura 60,5 59,5 Wybory parlamentarne ,8 21,95 Liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców 1,8 0,2 Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza, oraz dane Urzędu Gminy Kęty II. SFERA GOSPODARCZA Analiza struktury gospodarczej obszaru rewitalizacji wykazała, iż podobszarem o największym potencjale gospodarczym jest Podobszar 1. Stare Miasto, który na tle pozostałych podobszarów charakteryzuje się największym wskaźnikiem przedsiębiorczości mieszkańców (liczba osób prowadząca działalność gospodarczą na 100 mieszkańców wyniosła 12,5, podczas gdy średnia dla gminy wyniosła 9,7). Wynika to bowiem z tego, iż jako ścisłe centrum miasta skupia w sobie najwięcej funkcji o charakterze usługowym, co wiąże się z kolei z występowaniem dużej liczby drobnych przedsiębiorców. Większość przedsiębiorstw zarejestrowanych na tym terenie zajmuje się usługami i sprzedażą. Część z nich oferuje usługi gastronomiczne (takie, jak kawiarnie, restauracje), jednakże mieszkańcy i użytkownicy obszaru podkreślali, że ich liczba jest stosunkowo niska w stosunku do zapotrzebowania na tego typu usługi, jak i z punktu widzenia wzmocnienia atrakcyjności rynku jako przestrzeni spotkań i rekreacji. Należy w tym punkcie zaznaczyć, że rozwój lokalnej przedsiębiorczości ma znaczenie dla sytuacji finansowej jednostek samorządu terytorialnego, które osiągają korzyści m.in. z tytułu podatków, które wpływają od przedsiębiorstw. W trakcie prowadzonych spotkań z mieszkańcami i użytkownikami Podobszaru 1 wskazywano, że rewitalizacja przestrzeni centralnej miasta (poprzez ożywienie przestrzeni starego targowiska, reorganizacja ruchu samochodowego wokół rynku czy zbudowanie CIS) może przyczynić się do poprawy kondycji obszaru rewitalizacji, jak i gminy w ogóle. III. SFERA ŚRODOWISKOWA W niniejszym rozdziale omówione zostaną parametry opisujące sferę środowiskową dla Podobszaru. Jednakże, w części przypadków wskaźniki dla Podobszaru 1 jak i pozostałych podobszarów mają charakter ogólny ze względu na brak możliwości dokładnego oszacowania danych (m.in. ze względu na brak punktów monitoringowych dotyczących jakości powietrza na terenie gminy) a ich ocena została dokonana na podstawie dostępnych danych i własnych obserwacji Frekwencja dla podobszarów zdegradowanych została obliczona na podstawie danych obwodowych komisji wyborczych mieszczących się na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto, Podobszaru 3. Nowe Miasto, Podobszaru 3. Kęty Podlesie. 15 Oceny poziomu zanieczyszczeń powietrza dla Gminy Kęty dokonano na podstawie wyników pomiarów prowadzonych w stałych stacjach pomiarowych, automatycznych i manualnych oraz stanowisk pasywnych, zlokalizowanych w strefie małopolskiej województwa małopolskiego, obejmującej 66 punktów pomiarowych. W związku z brakiem punktów monitoringowych na terenie gminy Kęty, oceny stanu powietrza atmosferycznego dokonano na podstawie punktów położonych w miejscowościach: Wadowice, osiedle Pod Skarpą odległość około 20 km, Trzebinia, osiedle ZWM odległość około 45 km, Olkusz, ul. F. Nullo odległość około 60 km, Skawina, osiedle Ogrody odległość około 60 km. 54

55 Jak wynika z danych zawartych w opracowaniu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska 16 na terenie miasta Kęty, na którym znajdują się podobszary do rewitalizacji, stężenie pyłów związanych z ochroną zdrowia określono jako klasę A. Oznacza to, że stężenia wymienionych zanieczyszczeń nie przekraczały poziomów dopuszczalnych, docelowych i długoterminowych. Jednakże ze względu na większą koncentrację źródeł emisji, tj. indywidualne ogrzewanie budynków, funkcjonowanie zakładów przemysłowych, spalanie paliw płynnych przez pojazdy mechaniczne, wartości te są zdecydowanie wyższe w mieście, a w szczególności na Podobszarze 1 niż na obszarach wiejskich, gdzie źródła emisji zanieczyszczeń są ograniczone. Na pogorszoną jakość powietrza na Podobszarze 1. wpływ ma także oddziaływanie emisji z zakładów przemysłowych (emisja punktowa). Podobszar 1. Stare Miasto ze względu na bliskość z większymi zakładami przemysłowymi, zlokalizowanymi w szczególności we wschodniej części miasta, narażony jest na to oddziaływanie. Do pogorszenia stanu powietrza atmosferycznego na terenie Podobszaru 1. przyczynia się także spalanie paliw płynnych w silnikach spalinowych pojazdów samochodowych (tzw. emisja samochodowa). Przez część Podobszaru 1. przebiega droga krajowa nr 52, na której skupia się w przeważającej części ruch samochodowy, co jest związane z większą koncentracją mieszkańców na terenach miejskich niż na wiejskich. Podobszar 1 cechuje się również występowaniem zagrożenia hałasem. Hałas emitowany jest głównie przez wspomnianą już drogę krajową nr 52. Na podstawie wyników badań, obecny stan warunków akustycznych na Podobszarze 1. uznano za negatywny. Skutki hałasu komunikacyjnego odczuwają najbardziej mieszkańcy rynku. Obecnie płyta rynku wraz z ulicami starówki zdominowane są przez komunikację kołową. Wokół rynku odbywa się okrężny ruch samochodowy sterowany dodatkowo sygnalizacją świetlną. Z uwagi na nasilenie ruchu samochodowego rynek obecnie postrzegany jest jako mało atrakcyjna przestrzeń publiczna, co w dużym stopniu zniechęca mieszkańców Kęt do spędzania w tym miejscu czasu wolnego. Mieszkańcy kamienic zlokalizowanych przy rynku narażeni są na zwiększoną emisję hałasu oraz spalin emitowanych przez ruch samochodowy, pogarszających ich warunki zamieszkania. Na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto nie odnotowano zagrożenia powodziowego. Mimo, iż przez dzielnicę Stare Miasto, w ramach której zakreślono podobszar do rewitalizacji, biegnie kanał Młynówka Czaniecka stanowiąca duże ryzyko powodziowe, to z uwagi na oddalenie od podobszaru nie powoduje ona bezpośredniego zagrożenia. Na terenie podobszaru 1 nie występują też żadne formy ochrony przyrody. Tabela 14. Wskaźniki dla sfery środowiskowej dla Podobszaru 1. Stare Miasto Wskaźniki Podobszar 1. Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe Małe Małe Stan jakości powietrza Pogorszony Dobry Hałas Zwiększona emisja Ograniczona emisja Obecność pomników przyrody Nie Tak Obecność obszarów chronionych Natura 2000 Nie Tak Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty i własnych obserwacji IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Zgodnie z art. 9 rozdziału 3. Ustawy o rewitalizacji z dn. 9 października, analizę obszaru zdegradowanego w wymiarze przestrzenno-funkcjonalnym należy przeprowadzić z uwzględnieniem takich zagadnień, jak: niewystarczające wyposażenie w infrastrukturę techniczną i społeczną lub jej złego stanu technicznego, brak 16 Ocena jakości powietrza w województwie małopolskim w 2015 roku, Wydział Monitoringu Środowiska, Kraków 2016r. 55

56 dostępu do podstawowych usług lub ich niskiej jakości, niedostosowanie rozwiązań urbanistycznych do zmieniających się funkcji obszaru, niski poziom obsługi komunikacyjnej, niedobór lub niska jakości terenów publicznych. Z uwagi jednak na ograniczone możliwości pozyskania wymiernych danych, opisujących wyżej wymienione zagadnienia, analizę Podobszaru 1. Stare Miasto oraz pozostałych Podobszarów w sferze funkcjonalno-przestrzennej przeprowadzono wykorzystując informacje na temat dostępności do wybranych usług i przestrzeni publicznych (usług kulturalnych, rekreacyjnych, społecznych itp.) oraz dostępności i jakości systemu komunikacyjnego. Użytkowanie terenu Biorąc pod uwagę użytkowanie terenu, na którym zakreślono podobszar 1. do rewitalizacji, należy zauważyć, że obszar ten obejmuje swoim zasięgiem najbardziej intensywnie wykorzystywaną cześć przestrzeni miejskiej. Wschodnia część obszaru obejmuje rynek oraz tereny do niego przyległe od południa ograniczone ulicami Jana III Sobieskiego, od północy ul. Wszystkich Świętych i Kantego. Obszar charakteryzuje się zwartą, dwu lub trzy-kondygnacyjną zabudową śródmiejską, głównie o spadzistych dachach, o zachowanym średniowiecznym układzie urbanistycznym. Jest to obszar o funkcji usługowej i usługowo-mieszkaniowej. Przy rynku zlokalizowany jest Urząd Gminy, obszar obejmuje także kilka lokali gastronomicznych oraz niewielki obszar starego targowiska. Negatywne aspekty funkcjonalno-przestrzenne Na podstawie przeprowadzonej wizji lokalnej zidentyfikowano następujące negatywnej zjawiska przestrzenne: Zwiększenie ruchu i przepustowości ulicy Świętokrzyskiej do dominującej funkcji mieszkaniowej w tej części obszaru; Zły stan techniczny budynku socjalnego przy ulicy Świętokrzyskiej i obiektu biblioteki przy ulicy Reymonta; Nieokreślona funkcja i zły stan techniczny kilku obiektów mieszkaniowych przy rynku; Problemy związane ze zwiększonym natężeniem ruchu komunikacyjnego w obrębie rynku pogarszającym komfort i warunki życia mieszkańców pobliskich kamienic oraz użytkowników przestrzeni; Zauważalna monofunkcyjność negatywnie wpływająca na funkcjonowanie rynku tzn.: dominacja banków na rynku, zbyt mało funkcji kulturalnych; Nieciągła zabudowa na ulicy Świętokrzyskiej; Niska estetyka elewacji niektórych budynków, potęgowana chaotycznymi reklamami; Zły stan techniczny pomieszczeń wewnątrz budynku szkoły podstawowej, boisko szkolne użytkowane jako parking. 56

57 nieużytkowany obiekt ze względu na zły stan techniczny; wymagany remont dla zapewnienia bezpieczeństwa osób trzecich korzystających z obiektów na działkach sąsiednich; zaniedbane strefy wejściowe do budynków; Podobszar 1 - budynek przy ul. Rynek 13 od strony ul. Krakowskiej. nieużytkowany obiekt: niewykorzystanie obiektu do kreacji miejsca centrotwórczego; Podobszar 1 - budynek przy ul. Rynek 13. zdominowanie przestrzeni publicznych przez samochody utrudniające właściwe korzystanie z tych stref; obniżenie jakości przestrzeni publicznych w strefie centralnej miasta. Podobszar 1 - plac przy ul. Kazimierza Wielkiego i Wszystkich Świętych. 57

58 wymagany remont dachu i elewacji dla zapewnienia bezpieczeństwa osób trzecich korzystających z chodnika przy rynku; Podobszar 1 budynek Muzeum przy ul. Rynek 16. brak możliwości bezpiecznego pozostawienia rowerów przez uczniów szkoły; Podobszar 1 - strefa wejściowa ZSG nr 1 przy ul. Jana III Sobieskiego 6. zły stan techniczny budynku szkoły i placu szkolnego; obniżenie jakości ofert edukacyjnej oraz niebezpieczeństwo użytkowania; Podobszar 1 - teren boiska szkolnego przy ZSG nr 1 na ul. Jana III Sobieskiego 6. 58

59 wykorzystanie terenu boiska szkolonego na funkcje parkingu niezgodne z przeznaczeniem; obniżenie jakości ofert edukacyjnej oraz negatywne skutki bezpośredniej lokalizacji parkingu przy obiekcie edukacyjnym; Podobszar 1 - teren boiska szkolnego przy ZSG nr 1 na ul. Jana III Sobieskiego 6. zły stan techniczny stropu - zagrażający użytkownikom szkoły (uczniom oraz nauczycielom); Podobszar 1 - strop w budynku ZSG nr 1 przy ul. Jana III Sobieskiego 6. duże natężenie ruchu powodujące obniżenie jakości przestrzeni publicznej ulicy oraz jakości warunków zamieszkania; Podobszar 1 - ul. Świętokrzyska. zły stan techniczny obiektu obniżający jakość warunków zamieszkania; 59

60 Podobszar 1 - ul. Świętokrzyska 49. zły stan techniczny instalacji wewnętrznych - obniżający jakość warunków zamieszkania; Podobszar 1 - ul. Świętokrzyska 49. Dostępność do wybranych usług i przestrzeni publicznych Przeprowadzona analiza wykazała, że Podobszar 1 charakteryzuje się zróżnicowanym poziomem dostępności do wybranych usług i przestrzeni publicznych. Jeśli chodzi o dostępność do ośrodków kultury, to Stare Miasto wypada na tym tle najlepiej bowiem na jego terenie mieści się Dom Kultury w Kętach przy ul. Żwirku i Wigury zapewniający ofertę spędzania czasu wolnego mieszkańcom gminy oraz Szkoła Tańca Impresja przy ul. Jana III Sobieskiego. Dodatkowo, tuż przy Rynku mieści się muzeum regionalne im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach, gromadzące eksponaty związane z historią i dawnym życiem codziennym Kęt. Biorąc pod uwagę dostępność do infrastruktury sportowej, w granicach Podobszaru 1 mieści się Szkoła Podstawowa nr 1 im. Św. Jana Kantego, przy której znajduje się boisko sportowe jednak obecnie nieużytkowane z uwagi na zły stan techniczny. Przy wspomnianej szkole mieści się również plac zabaw. Należy również podkreślić, że w sąsiedztwie podobszaru w odległości około 1 km znajduje się stadion sportowy Hejnał wraz ze skate parkiem, stąd poziom dostępności do infrastruktury sportowej na terenie podobszaru 1. należy uznać jako stosunkowo dobry. Na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto znajduje się tylko jedna placówka wychowania przedszkolnego, jednakże w bliskim sąsiedztwie do Podobszaru mieszczą się jeszcze dwa przedszkola. Z tego względu, dostępność mieszkańców tego terenu do oferty przedszkolnej jest stosunkowo dobra. Na P0dobszarze 1 nie ma żłobka. Tabela 15. Dostępność do wybranych usługi i przestrzeni publicznych na Podobszarze 1. L.p. Nazwa wskaźnika Poziom dostępności 1. Dostępność do ośrodków kultury dobra 2. Dostępność do infrastruktury sportowej ograniczona 3. Dostępność do żłobków i przedszkoli dobra Źródło: opracowanie własne Infrastruktura techniczna Z uwagi na brak danych dotyczących dostępu i stanu technicznego infrastruktury technicznej na poziomie podobszarów (jedynie na poziomie dzielnic w obrębie miasta Kęty), nie możliwe było dokonanie analizy w tym zakresie. Mając dane na poziomie dzielnic, można jedynie przypuszczać, że ich stan jest stosunkowo dobry. Stare Miasto, w obrębie którego zakreślono podobszar 1, jest skanalizowany w 93%. Liczba awarii sieci kanalizacyjnej, energetycznej czy gazowej w latach na tym terenie była stosunkowo niska, co świadczy a braku większych problemów w tym zakresie. V. SFERA TECHNICZNA 60

61 Przeprowadzona analiza w sferze technicznej Podobszaru 1. Stare Miasto wykazała, iż podobszar ten charakteryzuje się zróżnicowaną sytuacją w tym zakresie. Wśród głównych kwestii problemowych należy wskazać na degradację stanu technicznego obiektów budowlanych, w tym o przeznaczeniu mieszkaniowym. Dotyczy to przede wszystkim zabytkowych kamienic, zlokalizowanych w okolicach rynku. W drugiej kolejności należy wskazać na zły stan techniczny obiektu szkolnego (teren ZSG nr 1 przy ul. Jana III Sobieskiego) oraz terenu przyszkolnego dawniej boisko obecnie użytkowane jako parking. Z drugiej strony, istnieje możliwość wykorzystania potencjału pustych obiektów i przestrzeni (kamienice, stare targowisko) dogodnie zlokalizowanych w części centralnej obszaru (jednocześnie części centralnej miasta). Do analizy sfery technicznej wykorzystano również informację na temat zasobów mieszkaniowych podobszaru. Największe nagromadzenie lokali komunalnych i socjalnych znajduje się na terenie Podobszaru 1. Stare Miasto, gdzie w przeliczeniu na 100 mieszkańców wartość ta wyniosła 6,5. Na terenie Podobszaru 1 zlokalizowane są również 4 mieszkania socjalne. Występowanie takich lokali często wiąże się z narażeniem obszarów na koncentrację negatywnych zjawisk, gdyż zamieszkiwane są one głównie przez osoby o niskich dochodach czy wysokim wskaźniku bezrobocia. Część z nich charakteryzuje również niski stan techniczny oraz problemy związane z niefunkcjonowaniem rozwiązań technicznych umożliwiających efektywne korzystanie z tych budynków, w szczególności w zakresie energooszczędności (np. nieefektywne ogrzewanie budynków, brak termomodernizacji). Powyższe problemy generują zjawisko tzw. wykluczenia mieszkaniowego (sytuacja związana zarówno z fizycznym problemem braku mieszkania, ale i z nawiązywaniem relacji społecznym, deprywacją, marginalizacją społeczną mieszkańców tego typu lokali itp.). Tabela 16. Wskaźniki dla sfery technicznej dla Podobszaru 1. Stare Miasto Wskaźniki Podobszar 1. Liczba mieszkań komunalnych na 100 mieszkańców podobszaru Liczba mieszkań socjalnych w przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru Charakterystyka zabudowy Źródło: Urząd Gminy Kęty Obiekty zabytkowe Typ zabudowy Główne problemy Zabudowa wielorodzinna, jednorodzinna, zwarta zabudowa, zabytkowe obiekty Zniszczone elewacje, zmniejszona estetyka, zły stan techniczny budynków Mimo, iż obecność obiektów zabytkowych na danym terenie świadczy o jego potencjale historycznym i kulturowym, to powoduje ona również konieczność zwiększenia nakładów finansowych na utrzymanie stanu technicznego tych obiektów, ale i ogranicza realizację pewnych inwestycji. Podobszar 1. Stare Miasto kumuluje pokaźną część dziedzictwa kulturowego gminy. Na jego terenie zlokalizowanych jest bowiem aż 55 zabytków wpisanych do gminnej ewidencji zabytków oraz 4 zabytki wpisane do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego (min. układ urbanistyczny kęckiego rynku). Tabela 17. Obiekty zabytkowe na terenie podobszaru 1. Stare Miasto L.p. Nazwa wskaźnika Wartość 1. Liczba obiektów zabytkowych wpisanych do gminnej ewidencji zabytków w podziale na 100 mieszkańców 2. Liczba obiektów zabytkowych wpisanych do Rejestru Zabytków Nieruchomych Województwa Małopolskiego w podziale na 100 mieszkańców 6,4 0,5 6,5 0,5 61

62 Źródło: opracowanie własne W ramach zabytków sakralnych wymienić należy także Klasztor Sióstr Klarysek zlokalizowany przy ul. Kościuszki. Dziedziniec mieszczący się na terenie Klasztoru jest przestrzenią ogólnodostępną, użytkowaną zarówno przez wiernych, mieszkańców jak i zwiedzających. Stanowi ona miejsce kontemplacji i wyciszenia. Z uwagi na bliskość rynku oraz zlokalizowanie przy trakcie spacerowym jest to miejsce chętnie odwiedzane. W trakcie prowadzonych konsultacji, mieszkańcy Kęt postulowali włączenie tego obiektu do obszaru rewitalizacji i wykonanie prac modernizacyjnych, w celu pielęgnacji lokalnego dziedzictwa. Jednym z ważnych miejsc opisujących historię Kęt jest również Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego mieszczące się w zabytkowej kamienicy Rynek 16, przy kęckim rynku. Jest to regionalne muzeum, w którym gromadzone są eksponaty związane z historią i dawnym życiem codziennym Kęt, dokumenty, militaria, a także dawne elementy warsztatów rzemieślniczych oraz eksponaty etnograficzne z okolicy. Jednym z problemów budynku jest zły stan techniczny dachu, co rzutuje na bezpieczeństwo zgromadzonych reliktów dziedzictwa kulturowego. Z tego względu postulowano wykonanie prac remontowanych, wpływających na bezpieczeństwo użytkowania tego obiektu. 62

63 PODOBSZAR 2. NOWE MIASTO I. SFERA SPOŁECZNA Demografia Na Podobszarze 2 do rewitalizacji w 2016 r. mieszkało łącznie 4890 osób, co stanowi 26,5% mieszkańców miasta i 14,6% mieszkańców gminy. Łączna liczba ludności na Podobszarze systematycznie spadała w okresie od 2010 do 2015 r. (spadek o ok. 7%), co jak podkreślono już wcześniej, jest również charakterystyczne dla całego miasta Kęty. Mimo stosunkowo korzystnej struktury salda naturalnego w 2015 r. (0,1 ) na podstawie analizy salda migracji można zaobserwować, iż miasto boryka się z negatywną strukturą ruchu wędrówkowego mieszkańców. Na przestrzeni analizowanych lat saldo migracji było zawsze ujemne co oznacza, że więcej osób z podobszaru wyjeżdżało, niż do niego napływało. W 2013 roku odnotowano największy spadek salda migracji (-6,4 ). Jak podkreślają lokalni eksperci, obserwowane zjawisko jest charakterystyczne dla tego typu gmin, gdzie osoby napływowe wolą osiedlać się w cichej i spokojnej okolicy, stąd wybierają tereny wiejskie. Struktura ludności Podobszaru 2. Nowe Miasto według ekonomicznych grup wieku z roku na rok pogarsza się, co objawia się rosnącym odsetkiem osób w wieku poprodukcyjnym i malejącym odsetkiem osób z przedprodukcyjnej grupy wiekowej. Zjawisko to dotyka całą gminę, jednak w odniesieniu do podobszarów do rewitalizacji rejonem szczególnie dotkniętym problemem starzejących się mieszkańców jest Nowe Miasto. Jak podkreśla ekspert w wywiadzie indywidualnym, powszechnym jest tam zjawisko utrzymywania dorosłych dzieci przez rodziców ze stosukowo wysokich emerytur. Ze zjawiskiem tym równocześnie występuje problem alkoholizmu wśród zależnych finansowo dzieci. Tabela 18. Podstawowe wskaźniki demograficzne dla Podobszaru 2. Nowe Miasto. Wskaźniki Podobszar 2. Gmina Kęty Przyrost naturalny w 2015 r. [ ] 0,1 0,5 Saldo migracji w 2015 r. [ ] -0,7-1,4 Przyrost rzeczywisty w 2015 r. -0,6-1,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS oraz danych Urzędu Gminy Kęty Pomoc społeczna Jak wynika z danych PUP, na terenie Podobszaru 2 najbardziej liczna grupa bezrobotnych należy do kategorii wiekowej lata. W zdecydowanej większości są to osoby z wykształceniem zawodowym lub średnim. Dodatkowo, podobnie jak w przypadku Podobszaru 1 znacząca część bezrobotnych to osoby długotrwale bezrobotne (pozostające bez pracy pow. 12 miesięcy). Jak podkreśla lokalny ekspert, część z tych osób to osoby długofalowo korzystające ze wsparcia ośrodków pomocy społecznej, których charakteryzuje zjawisko tzw. wyuczonej bezradności. Zjawisko bezrobocia jest ściśle powiązane z ubóstwem i bezdomnością. Według lokalnego eksperta najwięcej osób bezdomnych przebywa w rejonie Nowego Miasta. Jednak praca z takimi osobami jest utrudniona z uwagi na brak zapewnienia podstawowej infrastruktury np. schroniska, noclegowni (poza ogrzewalnią uruchamianą w okresie zimowym zlokalizowaną przy ul. Spacerowej). Brak wypracowanego systemu wsparcia dla tych osób powoduje, że bezdomni wysyłani są do Winiarczykówki i Tarnowa, gdzie później monitorowanie tego co się z nimi dzieje jest ograniczone. Na przestrzeni ostatnich 5 lat na Podobszarze 2 obserwujemy duże wahania wskaźnika opisującego odsetek rodzin borykających się z problemem alkoholowym. W 2014 roku liczba rodzin zamieszkujących teren 63

64 Nowego Miasta, u których wystąpiło podejrzenie problemu alkoholowego wyniosła aż 34, jednak w 2015 roku zmalała do 13, co jest niewątpliwie pozytywną tendencją. Tabela 19. Podsumowanie wskaźników dot. bezrobocia i ubóstwa Podobszaru 2. Nowe Miasto. Wskaźniki [stan na 2015 r.] Podobszar 2. Gmina Kęty Odsetek ludności podobszaru będących bezrobotnymi [%] 5,5 3,98 Odsetek ludności podobszaru objętych pomocą społeczną [%] 4,9 2,6 Liczba wydanych Niebieskich Kart 0,13 0,12 Liczba rodzin, w których występuje podejrzenie problemu alkoholowego 0,18 0,25 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty, PUP Oświęcim oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bezpieczeństwo Na Podobszarze 2. Nowe Miasto w 2015 roku odnotowano łącznie 612 różnego rodzaju interwencji służb porządkowych, co stanowi aż 25% spośród ogółu interwencji w gminie. W podziale na poszczególne kategorie podejmowanych interwencji, generalnie najwięcej z nich związanych było z interwencjami policyjnymi (interwencje domowe, zatrzymania, przestępstwa kryminalne, kradzieże). Zabudowa blokowa, duża gęstość zaludnienia oraz zjawisko anonimowości wśród mieszkańców niestety sprzyjają występowaniu tego typu przestępstw. Na drugim miejscu pod względem częstości wskazań odnotowywane były interwencje służb ratunkowych związane głównie z kolizjami drogowymi i wypadkami, których wartość była jednak zdecydowanie mniejsza. Tabela 20. Wskaźniki dot. bezpieczeństwa dla Podobszaru 2. Nowe Miasto Wskaźniki Podobszar 2. Udział interwencji w stosunku do wszystkich interwencji w gminie w 2015 r. [%] 24,6 Udział zdarzeń drogowych (kolizje i wypadki) w stosunku do wszystkich zdarzeń w gminie w 2015 [%] Źródło: Dane Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu Edukacja Na terenie Podobszaru 2. Nowe Miasto mieści Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 2, w skład, którego wchodzi Szkoła Podstawowa nr 2 i Gimnazjum nr 2 oraz Powiatowe Gimnazjum im. Stanisława Wyspiańskiego w Kętach. Przyglądając się bliżej wynikom dotyczącym egzaminów zewnętrznych należy zauważyć, że placówki te charakteryzują się stosunkowo zróżnicowaną sytuacją. Uczniowie szkoły podstawowej uzyskali nieco lepsze wyniki ze sprawdzianu szóstoklasisty w odniesieniu do średnich wyników dla gminy ogółem (za wyjątkiem wyniku z języka angielskiego, gdzie to gmina Kęty ogółem wypadła nieznacznie lepiej). Nieco słabiej wypadli uczniowie z gimnazjum nr 2 w porównaniu do średniego wyniku gminy z egzaminu gimnazjalnego. Należy jednak zauważyć, iż różnice te nie są duże wahają się między 2-4 pp. Najlepsze wyniki niezmiennie osiąga Powiatowe Gimnazjum im Stanisława Wyspiańskiego w Kętach, mieszczące się na ul. Wyspiańskiego. 2,6 64

65 Frekwencja wyborcza [%] Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata Tabela 21. Wyniki egzaminów zewnętrznych na podobszarze 2. Nowe Miasto Przeciętne wyniki sprawdzianu po VI klasie szkoły podstawowej w 2015 r. Sprawdzian szóstoklasisty SP nr 2 w Kętach Gmina Kęty Średni wynik ogółem [%] 71,7 68,8 Średni wynik z języka polskiego [%] 76,3 76,2 Średni wynik z matematyki [%] 67 61,2 Średni wynik z języka angielskiego [%] 79,5 80,1 Przeciętne wyniki egzaminu gimnazjalnego w 2015 r. Gim. Nr 2 w Kętach Egzamin gimnazjalny Powiatowe Gimnazjum w Kętach Gmina Kęty Język polski [%] 62,7 72,1 64 Historia i WOS [%] 63, Matematyka [%] 46,2 66,4 52 Przedmioty przyrodnicze [%] 50,1 61,5 53 Język angielski podstawowy [%] 68,7 87,8 71 Język angielski rozszerzony [%] 45, Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE Kraków Aktywność społeczna Aktywność społeczna mierzona uczestnictwem w wyborach na terenie Podobszaru 2 jest zbliżona do średnich wyników w gminie. W 2014 roku mniej więcej co druga osoba z terenu Podobszaru 2 uprawniona do głosowania poszła do urn (49,7%) w związku z wyborami samorządowymi. Również w uczestnictwie w wyborach prezydenckich i parlamentarnych z 2015 roku mieszkańcy podobszaru do rewitalizacji nie odbiegają znacznie od wyniku dla gminy ogółem. Na terenie podobszaru 2. mieszczą się 4 organizacje pozarządowe, w tym dwie koncentrujące się na wsparciu osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej (m.in. Stowarzyszenie Integracji Społecznej "Remont"). W przeliczeniu jednak na 100 mieszkańców podobszaru, wskaźnik liczby organizacji pozarządowych mieszczących się na tym terenie wyniósł zaledwie 0,08 (przy średniej wartości tego wskaźnika dla gminy równej 0,2). Tak niski wskaźnik jest konsekwencją dużej gęstości zaludnienia tych osób przy małej liczbie organizacji. Tabela 22. Wskaźniki dot. aktywności społecznej dla Podobszaru 2. Nowe Miasto. Wskaźniki Podobszar 2. Gmina Kęty Wybory samorządowe ,7 51,9 Wybory prezydenckie 2015 I tura 52 54,4 II tura 56,9 59,5 Wybory parlamentarne ,45 21,95 Liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców 0,08 0,2 Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza, oraz dane Urzędu Gminy Kęty II. SFERA GOSPODARCZA W 2015 roku liczba osób fizycznych prowadząca działalność gospodarczą na terenie Podobszaru 2 wyniosła 152. Wskaźnik przedsiębiorczości mieszkańców tego podobszaru liczony liczbą osób fizycznych prowadzącą 65

66 działalność gospodarczą w przeliczeniu na 100 mieszkańców wynosi 3,1. Jest on jednak niższy w porównaniu do gminy ogółem (9,7), jak i w odniesieniu do miasta (7,3), co jest konsekwencją dużej gęstości zaludnienia tego terenu. W większości są to mikroprzedsiębiorstwa, zajmujące się handlem/usługami. Nie ma jednak dokładnych danych na temat kondycji gospodarczej przedsiębiorstw zlokalizowanych na tym Podobszarze. Z uwagi jednak na bliskość Starego Miasta, gdzie ulokowana jest większość przedsiębiorstw świadcząca podstawowe usługi zarówno dla mieszkańców Kęt i jak i całej gminy, dostępność do tego typu usług można ocenić jako stosunkowo dobrą. III. SFERA ŚRODOWISKOWA Przeprowadzona analiza wykazała, iż Podobszar 2. Nowe Miasto, podobnie jak cały obszar miejski, narażony jest na problemy związane z jakością powietrza. Zaobserwowane problemy związane są głównie ze zjawiskiem emisji punktowej (oddziaływanie emisji ze zlokalizowanych w pobliżu dużych zakładów przemysłowych) oraz emisji samochodowej (w związku z sąsiedztwem ruchliwej drogi krajowej nr 52). Podobszar 2. Nowe Miasto narażony jest również na wzmożoną emisję hałasu. Hałas ten emitowany jest głównie przez wspomnianą drogę krajową nr 52, której odcinek przebiega wzdłuż omawianego podobszaru. Swój udział mają również drogi wojewódzkie, powiatowe i gminne. Zwiększona emisja hałasu związana jest też ze złym stanem technicznym tych dróg. Zagrożenie powodziowe na terenie Podobszaru 2. Nowe Miasto zaklasyfikowano na poziomie niskim. Mimo sąsiedztwa z rzeką Sołą, to z uwagi na oddalenie od podobszaru nie powoduje ona bezpośredniego zagrożenia. Na terenie Podobszaru 2 nie występują żadne formy ochrony przyrody. Tabela 23. Wskaźniki dla sfery środowiskowej dla Podobszaru 2. Nowe Miasto Wskaźniki Podobszar 2. Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe Małe Małe Stan jakości powietrza Pogorszony Dobry Hałas Zwiększona emisja Ograniczona emisja Obecność pomników przyrody Nie Tak Obecność obszarów chronionych Natura 2000 Nie Tak Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty i własnych obserwacji IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Użytkowanie terenu Na terenie Podobszaru 2. Nowe Miasto dominuje zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna, z towarzyszącą jej zabudową usługowo-handlową i zabudową usług publicznych. Teren ten graniczy z prawym brzegiem rzeki Soły. Negatywne aspekty funkcjonalno-przestrzenne Do głównych problemów sferze przestrzennej podobszaru zaliczono brak przestrzeni rekreacji na osiedlach mieszkaniowych z jednoczesnym niewykorzystaniem do tego celu potencjału terenów sąsiadujących. Niedostateczna ilość oraz jakość infrastruktury osiedlowej, brak placów zabaw i małych boisk, wpływa na pogorszenie warunków mieszkaniowych i komfortu życia mieszkańców osiedli. Tego typu problemy wskazywali również mieszkańcy i użytkownicy podobszaru w trakcie prowadzonych konsultacji, którzy chcieliby zagospodarować wolne przestrzenie międzyblokowe pod takie funkcje. 66

67 Poniżej przedstawiono wnioski z przeprowadzonej wizji lokalnej z identyfikacją negatywnych aspektów przestrzennych: nasyp kolejowy wraz z ciekiem wodnym mocno odcinają tę część miasta od centrum; konflikty pomiędzy grupami społecznymi na osiedlu; pogorszenie warunków zamieszkania w mieście; Podobszar 2. - wiadukt przy ul. Spacerowej. brak placów zabaw i małych boisk do gry w piłkę na osiedlach mieszkaniowych; konflikty pomiędzy grupami społecznymi na osiedlu; pogorszenie warunków zamieszkania w mieście; Podobszar 2. - os. Sikorskiego. brak właściwie zorganizowanych placów do gromadzenie i segregacji odpadów; pogorszenie warunków zamieszkania w mieście; Podobszar 2. - os. Sikorskiego. Dostępność do wybranych usług i przestrzeni publicznych Podobszar 2. Nowe Miasto charakteryzuje się niskim dostępem do wybranych funkcji i usług publicznych. Na terenie tym nie mieści się żadna instytucja świadcząca usługi kulturalne i animująca życie społeczności lokalnej. Najbliższa z nich zlokalizowana jest w sąsiadującym Podobszarze 1. Stare Miasto (m.in. Dom Kultury w Kętach). Biorąc pod uwagę dostępność do infrastruktury sportowej miejscem, gdzie mieszkańcy mogą realizować tego typu aktywności jest teren boiska przyszkolnego przy ZSG nr 2. Poza granicami obszaru, jednak w bliskim sąsiedztwie znajduje się Ośrodek Sportu i Rekreacji w Kętach wraz z krytą pływalnią. Na terenie Podobszaru 2 nie mieści się żadne przedszkole ani żłobek. Jednakże w bliskiej odległości zlokalizowane są trzy samorządowe placówki wychowania przedszkolnego, stąd dostępność do tego typu usług oceniono jako stosunkowo dobrą. 67

68 Tabela 24. Dostępność do wybranych usługi i przestrzeni publicznych na Podobszarze 2. L.p. Nazwa wskaźnika Poziom dostępności 1. Dostępność do ośrodków kultury ograniczona 2. Dostępność do infrastruktury sportowej ograniczona 3. Dostępność do żłobków i przedszkoli dobra Źródło: opracowanie własne Infrastruktura techniczna Z uwagi na brak danych dotyczących dostępu i stanu technicznego infrastruktury technicznej na poziomie podobszarów (jedynie na poziomie dzielnic w obrębie miasta Kęty), nie możliwe było dokonanie analizy w tym zakresie. Mając dane na poziomie dzielnic, można jedynie przypuszczać, że ich stan jest stosunkowo dobry. Nowe Miasto, w obrębie którego zakreślono podobszar 2, jest skanalizowany w 100%. Liczba awarii sieci kanalizacyjnej, energetycznej czy gazowej w latach na tym terenie była bardzo niska, co świadczy a braku większych problemów w tym zakresie. V. SFERA TECHNICZNA Podobszar 2. Nowe Miasto charakteryzuje się zróżnicowaną sytuacją, jeśli chodzi o sferę techniczną. Wśród głównych problemów w tym obszarze wymienić można ograniczoną ilość wolnych przestrzeni z uwagi na dużą intensywność zabudowy oraz degradacje techniczną obiektów budowlanych. Zgłaszanym przez mieszkańców problemem związanym z infrastrukturą techniczną, jest brak zagospodarowania przestrzeni przy blokach (placów zabaw, parkingów, miejsc do składowania śmieci) w tym publicznych toalet. Dotyczy to szczególnie miejsc, gdzie gromadzą się mieszkańcy, miejsc spotkań i rekreacji. W Kętach znajduje się tylko jeden szalet zlokalizowany przy rynku kęckim, wymagający generalnego remontu. Jak wskazują mieszkańcy, jedną z przyczyn izolowania się osób starszych lub niepełnosprawnych poprzez niechęć do wychodzenia z domu jest brak w miejscach publicznych odpowiedniej infrastruktury, w tym infrastruktury sanitarnej. Dla osób starszych borykających się z różnymi problemami zdrowotnymi, wyjście z domu w celu załatwienia codziennych spraw ze świadomością, że w pobliżu nie ma dostępnej toalety jest częstym problemem ograniczającym wszelkie aktywności pozadomowe, powodując ich wykluczenie ze społeczności lokalnej. Na terenie Podobszaru 2. Mieści się aż 134 lokali komunalnych co w przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru daje wynik równy 2,7. Jednakże w kontekście tak dużej liczby osób zamieszkujących omawiany teren, jak i zapotrzebowania zgłaszanego na tego typu mieszkania, liczba ta wydaje się niewystarczająca. Tabela 25. Wskaźniki dla sfery technicznej dla Podobszaru 2. Nowe Miasto. Wskaźniki Podobszar 2. Liczba mieszkań komunalnych na 100 mieszkańców 2,7 Charakterystyka zabudowy poszczególnych obszarów wstępnie wyznaczonych do rewitalizacji Źródło: Urząd Gminy Kęty Typ zabudowy Główne problemy Zabudowa wielorodzinna, jednorodzinna Ograniczona ilość wolnych przestrzeni, duża intensywność zabudowy PODOBSZAR 3. TERENY SPORTOWO-REKREACYJNE NAD SOŁĄ 68

69 I. SFERA SPOŁECZNA Demografia Podobszar 3 zamieszkuje 88 osób, co stanowi 0,5% mieszkańców miasta i 0,3% mieszkańców gminy Kęty ogółem. W jego skład wchodzi osiedle Zachodnie zlokalizowane przy prawym brzegu rzeki Soły. Liczba ludności w ostatnich latach utrzymywała się na stosunkowo zbliżonym poziomie z tendencją wzrostową (w 2010 roku podobszar zamieszkiwało 81 osób, w ). Przyglądając się bliżej sytuacji demograficznej mieszkańców, należy zauważyć, że w kwestii przyrostu naturalnego sytuacja jest stosunkowo wyrównana w latach mniej więcej tyle samo osób się rodziło, co umierało. Również w odniesieniu do salda migracji sytuacja wygląda stosunkowo korzystnie. W ostatnich latach więcej osób osiedlało się na tym terenie niż go opuszczało (w 2015 r. saldo migracji wyniosło 2,2 ). Z uwagi na bliskość terenów zielonych i jednocześnie centrum miasta z dostępem do najważniejszych usług, miejsce to jest atrakcyjne dla nowych mieszkańców z punktu widzenia osiedlania się w Kętach. Tabela 26. Podstawowe wskaźniki demograficzne dla Podobszaru 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą. Wskaźniki Podobszar 3. Gmina Kęty Przyrost naturalny w 2015 r. [ ] 0 0,5 Saldo migracji w 2015 r. [ ] 2,2-1,4 Przyrost rzeczywisty w 2015 r. 2,2-1,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS oraz danych Urzędu Gminy Kęty Pomoc społeczna Na terenie podobszaru 3 żyje tylko kilka osób korzystających z pomocy społecznej i bezrobotnych, co stanowi 2,2% ludności podobszaru będących bezrobotnymi i objętych pomocą społeczną. Z uwagi na stosunkowo niską liczbę mieszkańców i ochronę danych osobowych dane te nie zostały przedstawione w rozbiciu na poszczególne kategorie demograficzne. Jak wynika z danych GOPS, na przestrzeni ostatnich lat nie odnotowano również wszczęcia procedury Niebieskiej Karty ani rodzin borykających się z problemami alkoholowymi, co jest niewątpliwie pozytywnym aspektem. Tabela 27. Podsumowanie wskaźników dot. bezrobocia i ubóstwa dla Podobszaru 3. Tereny sportoworekreacyjne nad Sołą. Wskaźniki [stan na 2015 r.] Podobszar 3. Gmina Kęty Odsetek ludności podobszaru będących bezrobotnymi [%] 2,2 3,98 Odsetek ludności podobszaru objętych pomocą społeczną [%] 2,2 2,6 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty, PUP Oświęcim oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bezpieczeństwo W skład podobszaru 3, poza osiedlem Zachodnim wchodzą także tereny bulwarów nad Sołą wraz z parkiem lipowym. W trakcie prowadzonych konsultacji społecznych, ale i badań z mieszkańcami podkreślano, że w tym rejonie przebywają osoby urządzające libacje alkoholowe (w szczególności na terenie zaniedbanych bulwarów nad Sołą, w okolicach parku i na tzw. kortach). Szczególnie narażeni na oddziaływanie tych terenów są mieszkańcy os. Zachodniego. W poczuciu mieszkańców jest to miejsce niebezpieczne i odstraszające od przebywania tam (w części południowej bulwarów znajduje się potocznie zwany Narkopark ). Jak wynika z danych Komendy Powiatowej Policji, najwięcej interwencji policji odnotowanych na tym terenie związanych było z zakłócaniem porządku publicznego, spożywaniem alkoholu w miejscu 69

70 publicznym, pojawiały się też przestępstwa zakwalifikowane jako przestępstwa narkotykowe. W 2015 roku odnotowano tam 38 interwencji policji (z czego najwięcej na ul. Spacerowej) co w przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru daje wysoką wartość równą 48. Biorąc pod uwagę zdarzenia drogowe, w roku 2015 ich liczba wyniosła łącznia 14 (głównie kolizje) co w przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru wynosi 15,9. Tabela 28. Wskaźniki dot. bezpieczeństwa dla Podobszaru 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą. Wskaźniki Podobszar 3. Udział interwencji w stosunku do wszystkich interwencji w gminie w 2015 r. [%] 1,5 Udział zdarzeń drogowych (kolizje i wypadki) w stosunku do wszystkich zdarzeń w gminie w 2015 [%] Źródło: Dane Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu, bd braki danych Podsumowując, obserwowane negatywne zjawiska na tym terenie związane z bezpieczeństwem dotyczą obniżenia jakości przestrzeni publicznej, która sprzyja występowaniu zachowań dewiacyjnych i wpływa na niekorzystny wizerunek tych terenów. Mieszkańcy oraz inni interesariusze programu wielokrotnie podkreślali, że konieczne jest wykorzystanie i przywrócenie im dawnej świetności, jako ważnego, a przede wszystkim bezpiecznego terenu rekreacyjnego gminy. Postulowano adaptację części bulwarów pod funkcje sportowe, związane ze spędzaniem czasu wolnego i wykreowanie przestrzeni spotkań, przyjaznej i przede wszystkim bezpiecznej dla użytkowników. Edukacja Na terenie podobszaru 3 nie mieści się żadna placówka edukacyjna. Najbliższa z nich zlokalizowana jest przy ul. Wyspiańskiego (Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 2), stąd można przypuszczać, że część dzieci i młodzieży z tego terenu kształci się właśnie w tej placówce. Wyniki dotyczące jakości kształcenia uwzględniające ZSG nr 2 opisano w rozdziale dotyczącym Podobszaru 2. Aktywność społeczna Analizując społeczność zamieszkującą podobszar 3 w kontekście zaangażowania się w sprawy lokalne, należy zauważyć, iż mieszkańcy podobszaru wypadają nieco słabiej niż mieszkańcy gminy Kęty ogółem. Dotyczy to każdego z analizowanych wyborów. Należy jednak podkreślić, iż różnice te nie są duże (wahają się między 1-3 p.p.). Biorąc pod uwagę zaangażowanie mieszkańców w sprawy lokalne mierzone chęcią zrzeszania się w różnego rodzaju grupy i organizacje, należy zauważyć, iż na terenie podobszaru 3 nie mieści się też żadna organizacja działająca na rzecz lokalnej społeczności. W granic obszaru zlokalizowane są tereny sportowe Hejnału (w ramach którego mieści się siedziba klubu sportowego Team Sport Hejnał ) oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Celem tych instytucji jest zapewnienie oferty spędzania czasu wolnego i oferty sportowej dla mieszkańców, stanowią one także bazę treningową dla lokalnych organizacji sportowych. 8,0 Tabela 29. Wskaźniki dot. aktywności społecznej dla Podobszaru 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą. Wskaźniki Podobszar 1. Gmina Kęty Wybory samorządowe ,2 51,9 70

71 Wybory prezydenckie 2015 I tura 56,6 54,4 II tura 59,3 59,5 Wybory parlamentarne ,5 21,95 Liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców 2,3 0,2 Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza, oraz dane Urzędu Gminy Kęty W kontekście aktywności społecznej mieszkańców należy wskazać na identyfikowany problem związany z niskim poziomem integracji i zjawiskiem anonimowości. Osiedle Zachodnie to typowe osiedle domków jednorodzinnych, gdzie w dużej mierze mieszkają młode rodziny z dziećmi. W pobliżu osiedla dostępne są przestrzenie, które można wykorzystać do realizacji wspólnych przedsięwzięć i spędzania czasu wolnego, jednak z uwagi na niski poziom bezpieczeństwa tych terenów i brak infrastruktury nie jest to miejsce lubiane i chętnie odwiedzane. II. SFERA GOSPODARCZA Podobszar 3 w kontekście struktury gospodarczej plasuje się raczej na dobrym poziomie. Na jego terenie mieści się 10 podmiotów gospodarczych (głównie mikroprzedsiębiorstwa, świadczące różne usługi głównie związane z handlem i sprzedażą) w tym Hotel i Restauracja Relax. W przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru wskaźnik ten przekracza średnią dla gminy Kęty ogółem (11,3). Nie są jednak dostępne dane na temat kondycji gospodarczej przedsiębiorstw mieszczących się na tym terenie. Należy jednak podkreślić, że w uwagi na bliskość centrum, gdzie skupionych jest najwięcej lokalnych przedsiębiorstw, można uznać, że dostępność mieszkańców do podstawowych usług jest stosunkowo dobra. III. SFERA ŚRODOWISKOWA Podobszar 3, podobnie jak cały obszar miejski, narażony jest na problemy związane z jakością powietrza. Na jakość powietrza na tym podobszarze wpływa przede wszystkim emisja z przydomowych palenisk (tzw. niska emisja). Jednakże z uwagi na obecność terenów zielonych podobszar ten na tle wszystkich podobszarów do rewitalizacji jest najmniej narażony na tego typu zanieczyszczenia. Na terenie Podobszaru 3 hałas emitowany jest głównie przez ruch komunikacyjny. Ul. Spacerowa, mieszcząca się w granicach podobszaru stanowi obwodnice dla centrum miasta często uczęszczana przez kierowców. Z uwagi jednak na oddalenie od centrum i położenie w obrębie terenów zielonych oddziaływanie hałasu uznano za mało znaczące. Zagrożenie powodziowe na terenie Podobszaru 3 zaklasyfikowano na poziomie stosunkowo dużym. Wpływ na to ma obecność rzeki Soły mieszczącej się w granicach podobszaru. Mimo, iż wielkość przepływów wody w Sole regulowana jest działaniem zbiorników wodnych Tresna Porąbka Czaniec, nie zapewnia to pełnej ochrony miasta przed powodzią. Czynnikiem potęgującym zagrożenie powodziowe ze strony rzeki Soła jest jej silne meandrowanie, które podczas wezbrań powoduje niszczenie istniejących umocnień brzegowych oraz wymywanie przyległych gruntów. Z tego względu przy realizacji działań na tym terenie należy mieć szczególnie na uwadze kwestie związane z ochroną przeciwpowodziową. Głównym obszarem atrakcyjnym pod względem walorów przyrodniczych jest Dolina Soły. Wyznaczono w niej obszary Natura 2000 jako ostoje siedlisk przyrodniczych oraz gatunków zwierząt wymagających ochrony. Są to: Specjalny Obszar Ochrony Siedlisk Dolna Soła oraz Obszar Specjalnej Ochrony Ptaków Dolina Dolnej Soły. W granicach tych terenów chronionych została wyznaczona część Podobszaru 3 do obszaru rewitalizacji. Wszelkie działania na tym obszarze powinny być prowadzone racjonalnie, z wykorzystaniem zasad zrównoważonego rozwoju i poszanowaniem dla środowiska naturalnego. 71

72 Na terenie podobszaru znajdują się też liczne tereny zielone i parkowe, w tym park lipowy. Miejsce odwiedzane przez mieszkańców i grupy szkolne z uwagi na utworzenie na jej terenie ścieżki edukacyjnej. Tabela 30. Wskaźniki dla sfery środowiskowej dla Podobszaru 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą. Wskaźniki Podobszar 3. Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe Zwiększone Małe Stan jakości powietrza dobry Dobry Hałas Ograniczona emisja Ograniczona emisja Obecność pomników przyrody Tak Tak Obecność obszarów chronionych Natura 2000 Tak Tak Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty i własnych obserwacji IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Użytkowanie terenu Podobszar 3 pod względem użytkowania terenu to teren zabudowy jednorodzinnej z wydzieloną częścią usługową. Część z niej to teren sportu i rekreacji a także tereny zieleni urządzonej i nieurządzonej. W granicach obszaru zlokalizowane są tereny sportowe i rekreacyjne: na północy obszaru unikatowy Park lipowy, tereny sportowe Hejnału (boiska, trybuna, budynek), skatepark zlokalizowane w sąsiedztwie zabudowy jednorodzinnej, połączone z centrum miasta ulicą Świętokrzyską i Jana III Sobieskiego. Negatywne aspekty funkcjonalno-przestrzenne Do negatywnych aspektów przestrzennych podobszaru zaliczyć należy zły stan techniczny obiektów budowalnych, w tym trybun wraz z przyległym do nich terenem (nawierzchnią) przy boiskach sportowych obniżający poziom bezpieczeństwa na obszarze sportu i rekreacji. Dodatkowo nieuporządkowany i nieużytkowany obszar zalewowy rzeki Soły stanowi niewykorzystany potencjał rzeki w mieście. Z uwagi na charakter tych przestrzeni istnieje możliwość powstawania i pogłębiania się problemów społecznych występujących na terenach sąsiednich, obniżających poziom bezpieczeństwa tych atrakcyjnych terenów miasta. Poniżej dokumentacja fotograficzna z przeprowadzanej wizji lokalnej na terenie podobszaru: zły stan techniczny infrastruktury sportowej - powodujący zagrożenia zdrowia i życia użytkowników; Podobszar 3 - zadaszona trybuna przy terenach sportowych Hejnału na ul. Jana III Sobieskiego 72

73 zły stan techniczny infrastruktury sportowej - powoduje brak możliwości wykorzystywania zgodnie z przeznaczeniem; Podobszar 3- Budynek przy ul. Jana III Sobieskiego, tereny sportowe Hejnału zaniedbane i niebezpieczne tereny bulwarów Soły; niewykorzystany potencjał miejsca; Podobszar 3 - bulwary Soły przy ul. Jana III Sobieskiego. zniszczona infrastruktura sportowa w parku przy ul. Jana III Sobieskiego; zmniejszenie oferty sportoworekreacyjnej dla mieszkańców; Podobszar 3 tereny rekreacyjne przy ul. Jana III Sobieskiego (tzw. korty ). Dostępność do wybranych usług i przestrzeni publicznych Podobszar 3 charakteryzuje się dobrą dostępności do infrastruktury sportowej. Obecność terenów sportowych Hejnału, ośrodek OSiR, liczne tereny zielone stanowią duży potencjał tego terenu. Na tym terenie mieszczą się też tzw. korty wraz z placem zabaw przy ul. Jana III Sobieskiego. Należy jednak wspomnieć o problemach związanych ze złym stanem infrastruktury technicznej części tych obiektów (w szczególności trybun oraz kortów ). Na terenie podobszaru nie znajduje się żadna instytucja oferująca ofertę kulturową. Najbliższa tego typu placówka Dom Kultury znajduje się na terenie Podobszaru 1. Na tym terenie nie mieści się również żadna placówka wychowania przedszkolnego i żłobkowego. Tabela 31. Dostępność do wybranych usługi i przestrzeni publicznych na Podobszarze 3. L.p. Nazwa wskaźnika Poziom dostępności 73

74 1. Dostępność do ośrodków kultury ograniczona 2. Dostępność do infrastruktury sportowej dobra 3. Dostępność do żłobków i przedszkoli ograniczona Źródło: opracowanie własne Infrastruktura techniczna Z uwagi na brak danych dotyczących dostępu i stanu technicznego infrastruktury technicznej na poziomie podobszarów (jedynie na poziomie dzielnic w obrębie miasta Kęty), nie możliwe było dokonanie analizy w tym zakresie. Mając dane na poziomie dzielnic, można jedynie przypuszczać, że ich stan jest stosunkowo dobry. Podobszar 3 mieści się w granicach 2 dzielnic Kęt Nowego i Starego Miasta. Liczba awarii sieci kanalizacyjnej, energetycznej czy gazowej w latach na tych terenach była niska, co świadczy a braku większych problemów w tym zakresie. V. SFERA TECHNICZNA Identyfikowanych problemem podobszaru w sferze technicznej jest degradacja stanu technicznego obiektów budowlanych - trybuny i budynek zaplecza sportowe stadionu Hejnał zlokalizowane przy ul. Jana III Sobieskiego uniemożliwia korzystanie z tych obiektów zgodnie z przeznaczeniem. Poza tym nie zaobserwowano większych problemów w tej sferze. Tabela 32. Wskaźniki dla sfery technicznej dla Podobszaru 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą. Charakterystyka zabudowy poszczególnych obszarów wstępnie wyznaczonych do rewitalizacji Źródło: Urząd Gminy Kęty Wskaźniki Podobszar 3. Typ zabudowy Główne problemy Zabudowa jednorodzinna, wielorodzinna, duża ilość terenów zieleni urządzanej i nieurządzonej Zły stan techniczny infrastruktury sportowej, niebezpieczne i zaniedbane przestrzenie publiczne 74

75 PODOBSZAR 4. KĘTY PODLESIE I. SFERA SPOŁECZNA Demografia Teren Podobszaru 4. Kęty Podlesie zamieszkuje 939, co stanowi 5,1% mieszkańców miasta i 2,8% mieszkańców gminy Kęty ogółem. Ulokowany jest on w granicach dzielnicy Kęty Podlesie, w skład którego wchodzą: ul. Partyzantów, ul. Szkolna, ul. Żeromskiego oraz os. Leśnego, a także z Parku Miejskiego wraz z placem zabaw i filią Biblioteki Publicznej w Kętach, terenu Zespołu Szkolno-Gimnazjalnego nr 3, terenu zabytkowej kapliczki przy ul. Żeromskiego oraz teren Dworca Kolejowego. Biorąc pod uwagę strukturę ludności podobszaru, to w latach liczba mieszkańców tego terenu wzrastała (z 939 do 950), jednak od 2015 roku obserwujemy tendencję spadkową. Saldo migracji w ostatnich latach kształtowało się na stosunkowo wyrównanym poziomie - w 2015 roku wyniosło -0,1 co oznacza, że więcej osób z tego tereny wyjeżdżało, niż się osiedlało, co jak zostało podkreślone już wcześniej, jest charakterystyczne dla całego miasta. Tabela 33. Podstawowe wskaźniki demograficzne dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie Wskaźniki Podobszar 4. Gmina Kęty Przyrost naturalny w 2015 r. [ ] 0,1 0,5 Saldo migracji w 2015 r. [ ] -0,1-1,4 Przyrost rzeczywisty w 2015 r. 0-1,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS oraz danych Urzędu Gminy Kęty Pomoc społeczna Na terenie Podobszaru, zamieszkuje ok. 5% osób będących klientami pomocy społecznej i bezrobotnych (w odniesieniu do ogółu mieszkańców zamieszkujących ten Podobszar). Według danych PUP, znaczącą część bezrobotnych to osoby długotrwale bezrobotne (pozostające bez pracy dłużej niż 12 miesięcy). Biorąc pod uwagę wiek bezrobotnych bezrobocie na tym podobszarze dotyka stosunkowo często osoby młode, kończące szkoły zawodowe lub średnie, których kwalifikacje nie przystają do potrzeb na lokalnym rynku pracy, jak i osoby w średnim wieku i starsze. Według danych GOPS na przestrzeni ostatnich lat odnotowano sporadyczne przypadki wszczęcia procedury Niebieskiej Karty (w 2015 roku był to jeden przypadek). Od 2012 roku nie odnotowano też żadnego przypadku rodziny, borykającej się z problemami rodzinnymi. Jednakże jak podkreśla ekspert w wywiadzie indywidualnych część osób nie przyznaje się do tego problemu i nie zgłasza się po pomoc do odpowiednich instytucji. Tabela 34. Podsumowanie wskaźników dot. bezrobocia i ubóstwa dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie Wskaźniki [stan na 2015 r.] Podobszar 4. Gmina Kęty Odsetek ludności podobszaru będących bezrobotnymi [%] 4,5 3,98 Odsetek ludności podobszaru objętych pomocą społeczną [%] 5,6 2,6 Liczba wydanych Niebieskich Kart na 100 mieszkańców 0,11 0,12 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty, PUP Oświęcim oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bezpieczeństwo Na tle wszystkich podobszarów do rewitalizacji podobszar 4 charakteryzuje się stosunkowo niskim udziałem interwencji służb porządkowych w stosunku do wszystkich interwencji w gminie (5%). Odsetek zdarzeń 75

76 drogowych również plasował się na stosunkowo niskim poziomie i na przestrzeni ostatnich lat ulegał systematycznemu spadkowi (spadek o ponad 1 p.p. w porównaniu do 2010 roku). Mimo stosunkowo niskich statystyk policyjnych, odczuwanym problemem mieszkańców Podlesia jest niski poziom poczucia bezpieczeństwa indywidualnego dotyczący przede wszystkim przestrzeni centralnej tego podobszaru jakim jest Park Miejski. Z uwagi na pogorszoną jakość infrastruktury parkowej, a także urządzane tam libacje alkoholowe nie jest on użytkowany i chętnie odwiedzany przez mieszkańców. W trakcie konsultacji postulowano podjęcie działań na tym obszarze, mających na celu przywrócenie dawnego charakteru parku, bezpiecznego, zadbanego i przyjaznego dla użytkowników. W efekcie, przestrzeń parku miała by się stać sercem Podlesia, na której organizowane by były rożnego rodzaju imprezy i wydarzenia, integrujące lokalną społeczną. Z drugiej strony, park ma stać się ma stać się przestrzenią do wypoczynku i rekreacji. Tabela 35. Wskaźniki dot. bezpieczeństwa dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie Wskaźniki Podobszar 4. Udział interwencji w stosunku do wszystkich interwencji w gminie w 2015 r. [%] 5,02 Udział zdarzeń drogowych (kolizje i wypadki) w stosunku do wszystkich zdarzeń w gminie w 2015 [%] Źródło: Dane Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu, bd braki danych Edukacja Na terenie Podobszaru 4. Kęty Podlesie mieści się Zespół Szkolno-Przedszkolny nr 3 przy ul Spacerowej, w skład którego wchodzi Szkoła Podstawowa i Gimnazjum. Diagnozę jakości kształcenia przeprowadzono w oparciu o wyniki egzaminów zewnętrznych. Biorąc pod uwagę wyniki sprawdzianu po VI klasie, uczniowie kształcący się w tej placówce wypadli porównywalnie ze średnimi wynikami w gminie Kęty ogółem. Nieco większe różnice zaobserwowano w przypadku wyników egzaminu gimnazjalnego średnie wyniki z poszczególnych przedmiotów były każdorazowo lepsze w porównaniu do średnich wyników dla gminy. Tabela 36. Wyniki egzaminów zewnętrznych na podobszarze 4. Kęty Podlesie 3,0 Szkoły podstawowe Przeciętne wyniki sprawdzianu po VI klasie szkoły podstawowej w 2015 r. SP nr 3 w Kętach Gmina Kęty Średni wynik ogółem [%] 69,7 68,8 Średni wynik z języka polskiego [%] 77,2 76,2 Średni wynik z matematyki [%] 61 61,2 Średni wynik z języka angielskiego [%] 89,4 80,1 Szkoły gimnazjalne Przeciętne wyniki egzaminu gimnazjalnego w 2015 r. Gim. Nr 3 w Kętach Język polski [%] 67,8 64 Historia i WOS [%] 76,5 68 Matematyka [%] 57,7 52 Przedmioty przyrodnicze [%] 59,4 53 Język angielski podstawowy [%] 83,4 71 Język angielski rozszerzony [%] 65,9 54 Źródło: opracowanie własne na podstawie OKE Kraków Gmina Kęty 76

77 Mimo stosunkowo dobrych wyników nauczania, zdiagnozowanym problemem wśród dzieci i młodzieży zamieszkującej ten podobszar jest brak atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb oferty kulturowej i spędzania czasu wolnego. W trakcie prowadzonych badań i konsultacji, mieszkańcy tego obszaru wskazywali, że z uwagi na brak dostępności miejsc, w których samodzielnie mogliby gospodarować swoim czasem i rozwijać swoje zainteresowania, młodzież z Podlesia czuje się gorsza od rówieśników, zamieszkujących Kęty (młodzież z Podlesia nie ma oferty na miejscu, do najbliższego Domu Kultury znajdującego się w centrum Kęt musi dojeżdżać). Zjawisko to potęguje również położenie dzielnicy po drugiej stronie rzeki który tworzy naturalna barierę przestrzenną. W tym kontekście postulowano wykorzystanie potencjału istniejących zasobów lokalowych biblioteki czy szkoły pod organizację np. zajęć pozalekcyjnych Aktywność społeczna Dokonując oceny aktywności obywatelskiej mieszkańców poprzez udział w wyborach, należy zauważyć, że społeczność lokalna Podlesia wypada pod tym kątem stosunkowo dobrze. Frekwencja w analizowanych wyborach była każdorazowo większa od średniego wyniku dla gminy. Największą z nich odnotowano w 2015 roku w trakcie II tury wyborów prezydenckich, gdzie mniej więcej 6 na 10 uprawnionych do głosowania mieszkańców podlesia udało się do urn. Kolejny wymiar aktywności mieszkańców to chęć zrzeszania się w różnego rodzaju grupy. Na terenie Podobszaru 4 mieszczą się trzy organizacje wpisane do bazy organizacji pozarządowej, w tym Ochotnicza Straż Pożarna. Poza tym przy ul. Szkolnej mieści się Stowarzyszenie Młodzi dla Miasta. Ideą stowarzyszenia jest aktywny udział ludzi młodych zwłaszcza pomiędzy 18 a 29 rokiem życia w sprawach społecznych i publicznych. Przy ul. Partyzantów działa również Fundacja Pomoc i Przyszłość działająca w obszarze pomocy społecznej. W przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru wskaźnik aktywności społecznej mieszkańców podobszaru wyniósł 0,3 nieco więcej niż średnia wartość tego wskaźnika dla gminy ogółem. Tabela 37. Wskaźniki dot. aktywności społecznej dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie. Wskaźniki Podobszar 4. Gmina Kęty Wybory samorządowe ,3 51,9 Wybory prezydenckie 2015 I tura 57,8 54,4 II tura 61,5 59,5 Wybory parlamentarne ,3 21,95 Liczba organizacji pozarządowych na 100 mieszkańców 0,3 0,2 Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza, oraz dane Urzędu Gminy Kęty II. SFERA GOSPODARCZA Na tle obszaru rewitalizacji jednostka Kęty Podlesie plasuje się najsłabiej pod względem sfery gospodarczej. Na jej terenie zlokalizowanych jest ok. 25 przedsiębiorstw. W zdecydowanej większości są to mikroprzedsiębiorstwa, oferujące usługi związane ze sprzedażą/handlem, naprawą pojazdów, sklepy spożywcze. Wskaźnik aktywności gospodarczej mieszkańców w przeliczeniu na 100 mieszkańców na terenie podobszaru wyniósł 2,6, co stanowi najmniejszy wynik na tle całego obszaru rewitalizacji. Wpływ na to ma specyfika tego terenu oddzielony od centrum miasta rzeką Sołą i przebiegający z dala od głównych tras komunikacyjnych, gdzie dominuje głównie zabudowa jednorodzinna nie stanowi zbyt dużego potencjału pod inwestycje. Teren ten jest jednak kojarzony jako ta spokojniejsza część miasta pod lasem, z dala od zgiełku centralnej części miasta i jak wskazuje lokalny ekspert, tak chcę być również w przyszłości kojarzony. III. SFERA ŚRODOWISKOWA 77

78 Stan jakości powietrza na terenie podobszaru 4. Kęty Podlesie oceniono jako stosunkowo dobry, z uwagi na obecność terenów zielonych (Park Miejski) i sąsiedztwo z terenami leśnymi. Jednakże w sezonie zimowym identyfikuje się na tym terenie problem niskiej emisji w związku z nagromadzeniem zabudowy jednorodzinnej z indywidualnym ogrzewaniem domów. Przeprowadzona analiza wykazała, że Podobszar 4 z uwagi na oddalenie od centrum, brak ruchliwych ciągów komunikacyjnych i położenie w obrębie terenów zielonych jest również najmniej narażony na negatywne oddziaływanie hałasu. Problem zagrożenia powodziowego identyfikowany jest na terenie Podlesia w związku z sąsiedztwem rzeki Soły i obecnością potoku Leśniówka. Mimo, iż wielkość przepływów wody w Sole regulowana jest działaniem zbiorników wodnych to nie zapewnia to pełnej ochrony przed powodzią. W związku z tym przy realizacji działań na tym terenie należy mieć szczególnie na uwadze kwestie związane z ochroną przeciwpowodziową. Pomnikiem przyrody w mieście Kęty jest Aleja Dębowa utworzona w roku 1937 (w 1996 r. zaktualizowano jej stan ilościowy). Obecnie składa się ona z liczących ok. 200 lat, 69 dębów szypułkowych zlokalizowanych na groblach w Podlesiu. Długość Alei wynosi ok. 550 m., rozpoczyna się od ul. Żeromskiego, następnie prowadzi równolegle do budynków szkoły i ta jej część kończy się na skraju lasu komunalnego. Druga część alei położona jest wzdłuż ul. Szkolnej. Pomnik ten graniczy z 3 Podobszarem rewitalizacji Kęty Podlesie. Charakterystycznym dla podobszaru jest również Las Kęcki w Podlesiu, który stanowi duży zwarty kompleks leśny o powierzchni około 450 ha. Tabela 38. Wskaźniki dla sfery środowiskowej dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie. Wskaźniki Podobszar 4. Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe Zwiększone Małe Stan jakości powietrza dobry Dobry Hałas Ograniczona emisja Ograniczona emisja Obecność pomników przyrody Tak Tak Obecność obszarów chronionych Natura 2000 Nie Tak Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty i własnych obserwacji IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Użytkowanie terenu Podobszar 4. Kęty Podlesie położony jest po zachodniej stronie rzeki Soły, połączony ze stroną wschodnią miasta mostem na ulicy Jana III Sobieskiego oraz traktem kolejowym. Jest to teren o przeważającej funkcji mieszkaniowej o niezbyt spójnej zabudowie jednorodzinnej, wolnostojącej. Przy ulicy Partyzantów zlokalizowany jest budynek socjalny. W obrębie obszaru zlokalizowana jest także stacja kolejowa Kęty- Podlesie w sąsiedztwie terenów usługowo-handlowych, Ochotnicza Straż Pożarna Kęty-Podlesie oraz park sąsiadujący z osiedlem domków jednorodzinnych oraz szkołą. Negatywne aspekty funkcjonalno-przestrzenne Do negatywnych cech przestrzennych podobszaru należy zaliczyć następujące kwestie: nieuporządkowana przestrzeń, chaotyczna zabudowa; zaśmiecone przestrzenie otwarte; zły stan techniczny obiektów i obszaru stacji kolejowa Kęty Podlesie; 78

79 niewykorzystany potencjał parku stanowiącego o atrakcyjności przylegających terenów mieszkaniowych i w sąsiedztwie szkoły (brak podstawowej infrastruktury, oświetlenia). Poniżej zdjęcia z przeprowadzonej wizji lokalnej na terenie podobszaru: zły stan techniczny obiektu - obniżający jakość warunków zamieszkania; Podobszar 4 - budynek przy ul. Partyzantów. nieurządzona przestrzeń w centralnej części obszaru; brak wykorzystania potencjału miejsca związanego z punktem przesiadkowym; brak właściwie zagospodarowanych przestrzeni publicznych; Podobszar 4 - przestrzeń przystanku autobusowego przy ul. Partyzantów. zaniedbany teren parku miejskiego; brak dobrych przestrzeni publicznych w mieście Podobszar 4 - park przy ul. Partyzantów i Żeromskiego. 79

80 brak właściwej infrastruktury sportowej przy obiekcie szkolnym; brak sali sportowej Podobszar 4- boiska szkolne przy ul. Szkolnej. zły stan techniczny obiektu infrastruktury komunikacyjnej; pogorszony komfort podróżujących koleją Podobszar 4- budynek stacji kolejowej Kęty Podlesie Dostępność do wybranych usług i przestrzeni publicznych Dzielnica Kęty Polesie, w ramach której zakreślono Podobszar 4 do rewitalizacji odznacza się stosunkowo niską dostępnością do usług kulturalnych i rekreacyjnych. Mimo, iż na terenie podobszaru mieści się filia Gminnej Biblioteki Publicznej, to z uwagi na jej kameralny charakter (dzielenie budynku z mieszkaniami socjalnymi) a co za tym idzie brak przestrzeni do realizacji oferty tej instytucji, dostępność do tego typu ośrodków jest mocno ograniczona. Brak atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb oferty kulturowej i spędzania czasu wolnego dla mieszkańców Podlesia w szczególności dla dzieci i młodzieży, zostało zgłoszone przez mieszkańców w trakcie prowadzonych konsultacji. Wskazywali oni na fakt, iż w ich okolicy brak miejsc w których mieszkańcy mogliby rozwijać swoje zainteresowania. Postulowano wykorzystanie potencjału i zasobów budynku biblioteki pod organizację zajęć pozalekcyjnych lub budynku szkoły. Biorąc pod uwagę sytuację związaną z dostępnością do infrastruktury sportowej, należy uznać ją za ograniczoną. Na terenie podlesia nie ma dostępnych boisk sportowych, znajdują się za to dwa place zabaw, które zapewniają potrzeby sportowe jedynie wśród najmłodszych. Mieszkańcy tego podobszaru sugerowali wykorzystanie przestrzeni Parku Miejskiego i zagospodarowanie go do celów sportu i rekreacji (np. utworzenie ścieżki zdrowia / ścieżki edukacyjnej w parku. organizacji mini-parku linowego). Na terenie Podobszaru 4 zlokalizowana jest jedna placówka wychowania przedszkolnego (Samorządowa Placówka Wychowania Przedszkolnego nr 2), stąd dostępność mieszkańców do tego typu usług zaliczono 80

81 jako ograniczoną. Brak jest jednak na tym terenie żłobka najbliższy zlokalizowany jest na os. Batalionów Chłopskich w obrębie dzielnicy Stare Miasto. Tabela 39. Dostępność do wybranych usługi i przestrzeni publicznych na Podobszarze 4. L.p. Nazwa wskaźnika Poziom dostępności 1. Dostępność do ośrodków kultury ograniczona 2. Dostępność do infrastruktury sportowej ograniczona 3. Dostępność do żłobków i przedszkoli ograniczona Źródło: opracowanie własne V. SFERA TECHNICZNA Z punktu widzenia problemów technicznych obszaru rewitalizacji, należy wymienić, iż na terenie omawianego podobszaru zlokalizowana jest również zabytkowa kaplica, stanowiąca element identyfikacji społecznej i kulturowej na Podlesiu. Stan techniczny kaplicy jest zły i wymaga prac modernizacyjnych. W trakcie konsultacji społecznych postulowano włączenie tego terenu do rewitalizacji ze względu na wartość kulturową obiektu i docenienie tych elementów krajobrazu kulturowego Podlesia, którego twórcami są poprzednie pokolenia. Dodatkowo, identyfikowanym problemem jest niski poziom infrastruktury placu zabaw konieczna jest poprawa dostępności do tego obiektu, umożliwiająca efektywne korzystanie z niego. Poza tym zaobserwowane problemy w sferze technicznej dotyczą złego stanu technicznego przystanku kolejowego Kęty Podlesie, co stanowi istotne utrudnienie dla mieszkańców i turystów podróżujących koleją. Tabela 40. Wskaźniki dla sfery technicznej dla Podobszaru 4. Kęty Podlesie. Wskaźniki Podobszar 4. Charakterystyka zabudowy poszczególnych obszarów wstępnie wyznaczonych do rewitalizacji Źródło: Urząd Gminy Kęty Typ zabudowy Główne problemy Zabudowa jednorodzinna, obecność terenów zielonych Zły stan techniczny infrastruktury parkowej, niebezpieczne i zaniedbane przestrzenie publiczne PODOBSZAR 5. STRZELNICA II. SFERA SPOŁECZNA Demografia Podobszar 5. Strzelnica zamieszkuje 97 osób, co stanowi 0,5% mieszkańców miasta i 0,3% mieszkańców gminy Kęty. Na przestrzeni ostatnich lat liczba ludności pozostawała na stosunkowo podobnym poziomie (w porównaniu do 2015 roku odnotowano spadek na poziomie ok. 5%, co w przeliczeniu na liczbę osób wynosi 5). W 2015 roku przyrost naturalny wyniósł 1,5, jeśli jednak spojrzeć na ostatnie lata to oscylował on wokół wartości 0, co znaczy, że mniej więcej tyle samo dzieci się rodziło, co umierało osób. Na terenie podobszaru 5 obserwowane są negatywne zjawiska związane z ujemnym saldem migracji w latach każdorazowo więcej osób się wymeldowywało z tego terenu, niż zamodelowało. W 2015 roku saldo migracji było ujemne i przekraczał wartość 8. Wpływ na tę sytuację ma fakt, ta część miasta nie 81

82 jest postrzegana jako atrakcyjna przestrzeń do osiedlania się. Położenie wzdłuż ruchliwej drogi nr 52 w sąsiedztwie z licznymi zakładami pracy wpływa negatywnie na wizerunek tego podobszaru. Tabela 41. Podstawowe wskaźniki demograficzne dla Podobszaru 5. Strzelnica Wskaźniki Podobszar 4. Gmina Kęty Przyrost naturalny w 2015 r. [ ] 1,5 0,5 Saldo migracji w 2015 r. [ ] -8,2-1,4 Przyrost rzeczywisty w 2015 r. -6,7-1,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie BDL GUS oraz danych Urzędu Gminy Kęty Pomoc społeczna Podobszar 5 zamieszkuje blisko 5% będących beneficjentami pomocy społecznej i 4,5% bezrobotnych spośród ogółu mieszkańców tego podobszaru. Jak wskazuje lokalny ekspert, większość z nich to osoby długotrwale bezrobotne, będące już od dłuższego czasu klientami pomocy społecznej, co może świadczyć o występowaniu zjawiska wyuczonej bezradności. Według danych GOPS w ostatnich latach na tym terenie odnotowywano tylko sporadyczne wszczęcie procedur tzw. Niebieskiej Karty (łącznie od rodzin zostało objętych tą procedurą, jednak w 2015 nie odnotowano wszczęcia tej procedury). Może to jednak świadczyć o występowaniu tego problemu naprzemiennie u tych samych osób. Podobną sytuację zaobserwowano w odniesieniu do liczby rodzin, u których zdiagnozowano występowanie problemu alkoholowego. W 2015 roku odnotowano kilka takich przypadków na podobszarze, co w przeliczeniu na 100 mieszkańców daje wartość równą 1,5. Tabela 42. Podsumowanie wskaźników dot. bezrobocia i ubóstwa dla Podobszaru 5. Strzelnica Wskaźniki [stan na 2015 r.] Podobszar 5. Gmina Kęty Odsetek ludności podobszaru będących bezrobotnymi [%] 5,6 3,98 Odsetek ludności podobszaru objętych pomocą społeczną [%] 4,5 2,6 Liczba rodzin z podejrzeniem występowania problemu alkoholowego na 100 mieszkańców 1,5 0,12 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty, PUP Oświęcim oraz Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej Bezpieczeństwo Co zostało podkreślone już wcześniej, Podobszar 5 z uwagi na występowanie na jego terenie ruchliwej drogi nr 52 nie jest postrzegany jako bezpieczny z punktu widzenia bezpieczeństwa w ruchu drogowym. To właśnie na ulicy Krakowskiej, wchodzącej częściowo w skład podobszaru, w ostatnich latach odnotowywano najwięcej kolizji i wypadków drogowych. Dodatkowo, występowanie wolnych niezagospodarowanych przestrzeni i pustostanów sprzyja naruszaniu przepisów dotyczących spożywania alkoholu w miejscach publicznych i dewastacji mienia. Edukacja Na terenie podobszaru 5. Nie mieści się żadna placówka edukacyjna. Można przypuszczać, że dzieci i młodzież zamieszkująca ten teren uczęszcza do szkół zlokalizowanych w obrębie Starego i Nowego Miasta (z uwagi na bliskość). Oceny jakości edukacji dla tych placówek dokonano przy okazji opisu pogłębionej diagnozy dla Podobszaru 1 i 2. Aktywność społeczna 82

83 Jeśli mierzyć aktywność społeczną mieszkańców w postaci zrzeszania się w różnego rodzaju grupy i organizacje, to mieszkańcy podobszaru 5 wypadają na tym tle bardzo słabo. Na terenie tego podobszaru zarejestrowana jest jedna tego typu organizacja, tj. Polski Związek Hodowców Gołębi Pocztowych Oddział Kęty przy ul. Głowackiego. Większość z nich prowadzi swoją działalność w okolicach ścisłego centrum. Analizując z kolei aktywność obywatelską mieszkańców poprzez uczestnictwo w wyborach, sytuacja ta wygląda również stosunkowo niekorzystnie. Ulice wchodzące w skład Podobszaru 5 mieszczą się w granicach 7 okręgu wyborczego w Kętach. Przeprowadzona analiza frekwencji wyborczej wykazała, iż mieszkańcy z tego terenu charakteryzują się stosunkowo niską aktywnością obywatelską. W odniesieniu do wszystkich analizowanych rodzajów wyborów, podobszar 4 otrzymał wyniki gorsze niż w porównaniu do średniej frekwencji gminy ogółem. Przyczyn takiej sytuacji można upatrywać w tym, iż ze względu na brak odpowiedniej przestrzeni integracji, aktywność społeczna mieszkańców jest niska. Proponowaną przestrzenią przez mieszkańców tego terenu mogłaby być strzelnica zlokalizowana na ul. Krakowskiej (poza pierwotnymi funkcjami). Tabela 43. Frekwencja wyborcza dla Podobszaru 5. Strzelnica Wskaźniki Podobszar 5. Gmina Kęty Wybory samorządowe ,12 51,9 Wybory prezydenckie 2015 I tura 49,34 54,4 II tura 53,56 59,5 Wybory parlamentarne ,30 21,95 Źródło: Państwowa Komisja Wyborcza, oraz dane Urzędu Gminy Kęty II. SFERA GOSPODARCZA Cała północno-wschodnia część miasta Kęty, w ramach którego mieści się podobszar 5 jest mocno uprzemysłowiona. Zlokalizowanych jest tam duża ilość mikro i średnich przedsiębiorstw i dużych zakładów pracy, zlokalizowanych wzdłuż drogi krajowej nr 52. W odniesieniu do podobszaru 5 na którym zakreślono obszar do rewitalizacji, liczba podmiotów gospodarczych wynosi 21, co w przeliczeniu na 100 mieszkańców podobszaru daje wysoką wartość równą 21,6. Biorąc pod uwagę charakter tych podmiotów, to w większości są to średnie przedsiębiorstwa zajmujące się usługami i sprzedażą (m.in. naprawą pojazdów, sprzedażą części samochodowych, sprzedażą materiałów budowlanych czy stacja paliw). Z jednej strony nagromadzenie tych przedsiębiorstw w tej części miasta jest pozytywnym aspektem z uwagi na dobre skomunikowanie i oddalenie od ścisłego centrum miasta, z drugiej jednak ma to jednak negatywne konsekwencje w postaci m.in. wzmożonego ruchu komunikacyjnego (zarówno przez pracowników, jak i klientów dojeżdżających do tych firm), wzmożonej emisji zanieczyszczeń do powietrza (komunikacyjnych, punktowych), co prowadzi do pogorszenia komfortu życia mieszkańców zamieszkujących ten teren. III. SFERA ŚRODOWISKOWA Co zostało podkreślone już wcześniej, na pogorszony stan jakości powietrza w obrębie podobszaru 5 wpływ mają przede wszystkim zanieczyszczenia spowodowane dużym ruchem komunikacyjnym i obecnością przedsiębiorstw i większych zakładów pracy. Na pogorszenie jakości stanu powietrza w szczególności narażeni są mieszkańcy domostw zlokalizowanych wzdłuż ul. Krakowskiej. Ponieważ zabudowa mieszkaniowa tego terenu to domy wolnostojące (część z nich to domy bardzo stare, cechujące się złym stanem technicznym) w okresie zimowym, obserwuje się tu również problemy związane z niską emisją z niskoefektywnych indywidualnych palenisk wykorzystujących za źródło opału węgiel kamienny. Z uwagi na te właściwości stan jakości powietrza oznaczono jako pogorszony 83

84 Podobszar 5. Strzelnica narażony jest również na oddziaływanie zwiększonej emisji hałasu. Źródłami hałasu, podobnie jak w przypadku zanieczyszczeń powietrza, są ruch komunikacyjny i obecność zakładów przemysłowych. Podobszar 5 od zachodu graniczy z potokiem Macochą. W kontekście zagrożenia powodziowego nie odnotowano jednak większych problemów w tym zakresie. Z uwagi jednak, iż wzdłuż rzeki biegnie częściowo ul. Kęckie Góry Południowe, wchodząca w skład podobszaru, stąd mieszkańcy tego terenu są potencjalnie najbardziej narażeni na wystąpienie ryzyka powodzi (w szczególności w okresie wiosennych roztopów). Na terenie podobszaru nie występują żadne formy ochrony przyrody i krajobrazu. Tabela 44. Wskaźniki dla sfery środowiskowej dla Podobszaru 5. Strzelnica. Wskaźniki Podobszar 5. Gmina Kęty Zagrożenie powodziowe Ograniczone Małe Stan jakości powietrza Pogorszony Dobry Hałas Ograniczona emisja Ograniczona emisja Obecność pomników przyrody Nie Tak Obecność obszarów chronionych Natura 2000 Nie Tak Źródło: opracowanie własne na podstawie danych Urzędu Gminy Kęty i własnych obserwacji IV. SFERA FUNKCJONALNO-PRZESTRZENNA Użytkowanie terenu Znacząca część przestrzeni podobszaru 5. Strzelnica to tereny produkcji, magazynów i składów oraz tereny zabudowy usługowej. To właśnie w tym rejonie zlokalizowane są tereny o intensywnej działalności gospodarczej, co z punktu widzenia ładu przestrzennego jest stosunkowo korzystne, bowiem koncentrują się one na zwartym obszarze oddalonym od centrum miasta o dobrym połączeniu komunikacyjnym. Dominującą formą zabudowy mieszkaniowej jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostojąca. W północnej części podobszaru znajdują się też tereny zieleni nieurządzonej (m.in. wzdłuż potoku Macocha). Negatywne aspekty funkcjonalno-przestrzenne Wśród negatywnych aspektów związanych ze sferą funkcjonalno-przestrzenną podobszaru należy wskazać na brak przestrzeni do spędzania czasu wolnego (niska jakość terenów wspólnych), zły stan techniczny obiektów mieszkalnych pogarszających wizerunek podobszaru (w tym obecność pustostanów). zły stan techniczny obiektu (pustostan) Podobszar 5 - budynek przy ul. Krakowskiej. 84

85 niewykorzystany potencjał wartościowego dla miasta obiektu; znaczne oddalenie od centrum miasta; brak miejsca na ewentualne miejsca parkingowe przy obiekcie; Podobszar 5 - strzelnica przy ul. Krakowskiej. niezagospodarowana przestrzeń przy obiekcie zły stan infrastruktury technicznej obiektu uniemożliwiający korzystanie z niego Podobszar 5 - strzelnica przy ul. Krakowskiej. Zły stan techniczny obiektów mieszkalnych Podobszar 5 budynek przy ul. Kęckie Góry Południowe Dostępność do wybranych usług i przestrzeni publicznych 85

86 Identyfikowanym problemem w sferze funkcjonalno-przestrzennej jest niski poziom dostępności do infrastruktury społecznej podobszaru (na tym terenie nie znajduje się żadne przedszkole, żłobek czy plac zabaw). Brak jest w pobliżu przestrzeni spotkań i rekreacji, co wynika z charakter tego miejsca (najbardziej uprzemysłowiona część miasta) i obecności ruchliwej drogi nr 52 przebiegającej wzdłuż tego obszaru. Również dostęp do infrastruktury sportowej jest mocno ograniczona (najbliżej zlokalizowane tego typu obiekty to boiska przyszkolne mieszczące się w granicach Starego i Nowego Miasta). Tabela 45. Dostępność do wybranych usługi i przestrzeni publicznych na Podobszarze 5. L.p. Nazwa wskaźnika Poziom dostępności 1. Dostępność do ośrodków kultury ograniczona 2. Dostępność do infrastruktury sportowej ograniczona 3. Dostępność do żłobków i przedszkoli ograniczona Źródło: opracowanie własne V. SFERA TECHNICZNA Analizując sferę techniczną podobszaru należy zwrócić uwagę na zabytkową strzelnicę zlokalizowana przy ul. Krakowskiej. Obiekt posiada wysokie walory estetyczne i historyczne, a ze względu na lokalizację na szlaku Bielsko-Biała Kraków jest miejscem widocznym i łatwo dostępnym. Zabytkowa strzelnica została zgłoszona przez mieszkańców w trakcie prowadzonych konsultacji społecznych. Jest to dla nich ważny obiekt, rozpoznawalny zarówno przez samych mieszkańców Kęt, jak i osób z pobliskich miejscowości, który należy wyeksponować i przywrócić do dawnej świetności. Ze względu na bardzo zły stan techniczny strzelnica jest użytkowana w sposób niezapewniający bezpieczne i pełne wykorzystanie możliwości obiektu. Wymagany jest kapitalnych remont, zarówno wnętrza budynku jak i przestrzeni wokół. Po wykonaniu prac remontowych obiekt może pełnić funkcję zarówno wojskową jak i rekreacyjną, dostępną dla mieszkańców oraz stać się ważną wizytówką miasta i wzmocnić potencjał turystyczny Kęt. Tabela 46. Wskaźniki dla sfery technicznej dla Podobszaru 5. Strzelnica. Charakterystyka zabudowy poszczególnych obszarów wstępnie wyznaczonych do rewitalizacji Źródło: Urząd Gminy Kęty Wskaźniki Podobszar 3. Typ zabudowy Główne problemy Zabudowa jednorodzinna, zabudowa przemysłowo-składowa, obecność terenów zieleni nieurządzonej Zły stan techniczny obiektów budowlanych, w tym mieszkalnych, obecność pustostanów, brak przestrzeni do spędzania czasu wolnego POTENCJAŁY OBSZARU REWITALIZACJI Podobszary wyznaczone do rewitalizacji w mieście Kęty posiadają wewnętrzne potencjały, które uwzględnione w realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji, mogą znacznie poprawić komfort życia mieszkańców, zacieśnić więzi społeczne oraz wpłynąć na poprawę wizerunku obszaru rewitalizacji, jak i całej gminy. Poniżej wskazano zidentyfikowane potencjały dla wszystkich podobszarów objętych Programem Rewitalizacji, istotne z punktu widzenia rozwoju społeczno-gospodarczego gminy. Podobszar 1. Stare Miasto 86

87 Podobszar 1. Stare Miasto stanowi centrum administracyjne oraz handlowo-usługowe gminy. Na jego terenie mieści się Urząd Gminy oraz placówki edukacyjne i placówki świadczące usługi zdrowotne, a także obiekty sakralne i historyczne. Ścisłe centrum miasta skupia w sobie najwięcej funkcji o charakterze usługowym, co wiąże się z kolei z występowaniem dużej liczby drobnych przedsiębiorców, co stanowi o potencjale gospodarczym tego terenu (wskaźnik przedsiębiorczości mieszkańców dla tego Podobszaru był największy na tle całego obszaru rewitalizacji). Ważną część Podobszaru stanowi układ urbanistyczno-architektoniczny wraz ze średniowiecznym rynkiem oraz zabytkowymi kamienicami, który jest wizytówką miasta i buduje jego potencjał turystyczny. Istotną specyfiką tej części miasta jest fakt, iż z uwagi na pełnione przez siebie funkcje jest to miejsce naturalnej koncentracji mieszkańców. Wykorzystanie istniejących przestrzeni (rynek miasta, tzw. stare targowisko) oraz instytucji (Urząd Miasta, Muzeum im. A. Kłosińskiego, GOPS, powstałe Centrum Integracji Społecznej) pod realizację przedsięwzięć, służących aktywizacji społecznej mieszkańców, przyczyni się do bardziej efektywnego prowadzenia procesu rewitalizacji w gminie. Kluczową cechą podobszaru jest również kwestia możliwości wykorzystania istniejących zasobów lokalowych i instytucjonalnych do rozwiązywania zidentyfikowanych w diagnozie problemów społecznych podobszaru, co wpływa na większą efektywność planowanych działań. Istnieje m.in. możliwość przeznaczenia budynku Galerii Sobieskiego na funkcje społeczne, np. otworzenie Domu Pomocy Społecznej dla seniorów w związku ze zdiagnozowanym zjawiskiem starzenia się społeczeństwa na tym podobszarze. Podobszar 2. Nowe Miasto Podobszar 2. Nowe Miasto posiada również istotne znaczenie z punktu widzenia rozwoju lokalnego. Wpływ na to ma przede wszystkim obecność instytucji, które w wyniku zaangażowania w poszczególne przedsięwzięcia, mogą przyczynić się do bardziej efektywnego procesu wyjścia obszaru rewitalizacji z sytuacji kryzysowej. Na jego terenie bowiem mieści się m.in. Dom Kultury zapewniający ofertę spędzania czasu wolnego dla mieszkańców oraz Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej kluczowy z punktu widzenia rozwiązywania problemów społecznych mieszkańców. W związku z występującymi konfliktami pokoleniowymi, zjawiskiem starzejącego się społeczeństwa oraz dużym stopniem anonimowości związanym z dużą gęstością zaludnienia, instytucje te mogą stanowić miejsca spędzania wolnego czasu dla różnych grup odbiorców, rozwijania swoich zainteresowań oraz integracji mieszkańców. W celu aktywizacji zawodowej zasoby lokalowe obiektów można wykorzystać organizując warsztaty i szkolenia zawodowe. Mocną stroną podobszaru jest również obecność organizacji koncentrujących się na wsparciu osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej (osób niepełnosprawnych, borykających się z problemem alkoholowym), które można zaangażować w realizację zadań ukierunkowanych na rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów społecznych mieszkańców podobszaru. Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą Potencjałem Podobszaru 3. jest obecność instytucji oraz infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, wykorzystywanej zarówno przez mieszkańców obszaru rewitalizacji, gminy Kęty, jak i sąsiednich miejscowości. Na jego terenie zlokalizowane są tereny sportowe Hejnał, które mają długoletnie tradycje sportowe, plac zabaw oraz Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji. Bulwary nad Sołą oraz Park Lipowy to doskonałe miejsca do wyznaczenia ścieżek rowerowych czy organizacji pikników rodzinnych. Poprzez organizację imprez i wydarzeń na tych terenach zostaną zacieśnione więzi społeczne oraz spadnie stopień anonimowości, co może przełożyć się na zmniejszenie poziomu przestępczości. Dodatkowo, w związku z dużą liczbą dewastacji, powszechnymi libacjami alkoholowymi oraz wysoką przestępczością wśród młodzieży, tereny te mogą zaoferować alternatywne formy spędzania wolnego czasu oraz stać się wizytówką miasta. Zrewitalizowana przestrzeń Podobszaru będzie wpływała korzystnie na wizerunek Kęt, jak i całej gminy jako miejsca oferującego różne możliwości spędzania czasu wolnego, a także podnosić atrakcyjność terenu pod kątem osiedlania się. Podobszar 4. Kęty Podlesie 87

88 Lokalne potencjały, które mogą odegrać znaczącą rolę w procesie rewitalizacji znajdują się również na terenie Podobszaru 4. Kęty Podlesie są to głównie elementy wspólnych przestrzeni oraz instytucje edukacyjnokulturalne. Ubogą ofertę kulturalną dla dorosłych oraz brak zajęć dla dzieci w tym podobszarze wzbogacić można poprzez organizację zajęć pozalekcyjnych oraz imprez kulturalnych w Filii Biblioteki Publicznej oraz w Zespole Szkolno-Gimnazjalnym. Miejscem integracji starszego i młodszego pokolenia może stać się park miejski serce dzielnicy poprzez utworzenie placu zabaw dla dzieci oraz seniorów, organizację pikników rodzinnych czy innych wydarzeń kulturalnych. Na uwagę zasługuje także zabytkowa kapliczka ze względu na jej walory kulturowe oraz chęć podkreślenia przez mieszkańców krajobrazu stworzonego przez poprzednie pokolenia. W wyniku przeprowadzonej rewitalizacji na tym podobszarze, teren Podlesia stanie się atrakcyjnym miejscem do osiedlania, co wpłynie pozytywnie na obserwowane zjawisko wyludniania się Kęt. Podobszar 5. Strzelnica Znajdująca się na szlaku Bielsko-Biała Kraków zabytkowa strzelnica jest miejscem rozpoznawalnym nie tylko wśród mieszkańców miasta, ale także wśród mieszkańców okolicznych miejscowości. Ze względu na swoje walory estetyczne i historyczne może stać się wizytówką miasta i atrakcją przyciągającą turystów, co będzie miało pozytywny wpływ na rozwój gospodarczy gminy. Dla mieszkańców dzielnicy stanowić może miejsce spotkań towarzyskich oraz formę spędzania wolnego czasu, co przyczyni się do poprawy komfortu życia mieszkańców z tego terenu. OPIS POWIĄZAŃ GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI Z DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI GMINY KĘTY Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty opracowany został w oparciu o istniejące dokumenty programowe gminy. Analiza powiązań pomiędzy dokumentami strategicznymi oraz planistycznymi wykazała spójność Gminnego Programu Rewitalizacji z celami i założeniami poszczególnych dokumentów. W dalszej części przedstawiono najważniejsze założenia analizowanych dokumentów strategicznych. STRATEGIA ROZWOJU GMINY KĘTY NA LATA Wizja rozwoju gminy Kęty do roku 2020 skupia się wokół trzech obszarów kluczowych, które warunkują jej realizację tj. gospodarka lokalna, dostępność komunikacyjna oraz rozwój kapitału społecznego. Jest ona ukierunkowana na wykorzystywanie swojego położenia w sąsiedztwie z silnymi ośrodkami gospodarczymi oraz wykorzystanie lokalnych atrakcji turystycznych do rozwoju i promocji. Miasto chce kontynuować swoje dotychczasowe kierunki rozwoju gospodarczego, które przy prowadzeniu polityki zrównoważonego rozwoju pozwolą na zapewnienie komfortowych warunków życia oraz wypoczynku dla mieszkańców i turystów odwiedzających gminę. Ma to również spójność z wizją stanu po przeprowadzeniu rewitalizacji w Kętach, która koncentruje się wokół działań służących poprawie jakości życia mieszkańców poprzez zrównoważony rozwój, prowadzony przy udziale lokalnej społeczności. Dokument Gminnej Rewitalizacji Kęt przewiduje również wzmocnienie turystycznej oferty poprzez podkreślenie atutów miasta związanych z lokalnym dziedzictwem kulturowo-przyrodniczym, a także wykorzystanie korzystnego położenia na szlaku komunikacyjnym łączącym duże ośrodki miejskie. Należy zatem uznać, iż wizje obu dokumentów są ze sobą powiązane i ukierunkowane są na realizację podobnych działań. Dodatkowo, przeprowadzona analiza powiązań założeń Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty ze Strategią Rozwoju Gminy wykazała, iż oba dokumenty są ze sobą spójne. Szczególną korelację można zauważyć w celach obydwu dokumentów strategicznych i odpowiadających im kierunkach działań: OBSZAR KLUCZOWY II: DOSTĘPNOŚĆ KOMUNIKACYJNA 88

89 Cel strategiczny II: Rozbudowa i modernizacja ciągów komunikacyjnych zwiększających dostępność transportową. Powyższy cel w swojej koncepcji mówi o potrzebie poprawy zewnętrznej dostępności komunikacyjnej Kęt, rozwoju lokalnego układu drogowego oraz poprawie jakości komunikacji zbiorowej pomiędzy obszarami wiejskimi i ośrodkami miejskimi. Podobieństwo w tym zakresie można zauważyć w Gminnym Programie Rewitalizacji, w odniesieniu do Celu operacyjnego 2.1. Poprawa dostępności transportowej i jakości systemu komunikacji. Planowane zadania w ramach tego obszaru zakładają m.in. usprawnienie ruchu samochodowego wokół centrum Kęt i wprowadzenie rozwiązań drogowych dostosowanych do potrzeb mieszkańców. OBSZAR STRATEGICZNY III: ROZWÓJ KAPITAŁU SPOŁECZNEGO Cel strategiczny III: Zwiększeniem dostępu do usług publicznych wysokiej jakości. Analizowany cel ma charakter wielowymiarowy. Z jednej strony koncentruje się na zapewnieniu optymalnej bazy lokalowej i infrastruktury sportowej oraz wysokiej jakości usług edukacyjnych na terenie gminy. Z drugiej strony założenia strategii w tym punkcie ukierunkowane są na realizacji działań służących ochronie środowiska, ale i wzrost efektywności działań pomocy społecznej w powiecie. W dokumencie zakładającym gminną rewitalizację należy dostrzec powiązanie wynikające z I celu strategicznego: Aktywna społecznie, kulturowo i społecznie społeczność obszaru rewitalizacji, który dąży do modernizacji i rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, rozbudowy oferty skierowanej do dzieci i młodzieży. W wymiarze pomocy społecznej z kolei ukierunkowany jest na stworzenia przestrzeni dla aktywności osób starszych, samotnych i wykluczonych, lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. Planowane zadania w ramach tego celu zakładają m.in. stworzenie Centrum Integracji Mieszkańców w nieużytkowanej kamienicy, realizację działań na rzecz integracji społecznej mieszkańców poprzez np. interwencję w przestrzeń publiczną angażujące różne grupy mieszkańców czy utworzenie klubów i świetlic dla seniorów. Podsumowując, należy uznać, że priorytetowe kierunki interwencji strategicznych dla całego gminy pokrywają się z przyjętymi kierunkami w gminie Kęty w ramach działań rewitalizacyjnych. STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY KĘTY NA LATA Cele Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty wpisują się w Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kęty na lata Jest to najważniejszy dokument określający cele prowadzonej polityki społecznej w gminie, stąd jego komplementarność z programem rewitalizacji, ukierunkowanym przede wszystkim na niwelowanie negatywnych zjawisk w sferze społecznej jest kluczowe. Zawarta w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych wizja gminy Kęty skupia się wokół wielu obszarów problemowych, takich jak bezrobocie, występowanie uzależnień i przemocy w rodzinie, problemy związane z niezaspokojeniem potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych, czy problemy opiekuńczowychowawcze. Z drugiej strony kluczowymi problemami społecznymi, na które ma być ukierunkowana polityka społeczna gminy Kęty to obniżanie się poziomu życia mieszkańców, niska aktywności społecznej oraz braku współpracy pomiędzy instytucjami i organizacjami. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych jest zatem skoncentrowana na skuteczną politykę gminy, która wspiera aktywność mieszkańców w wykorzystywaniu własnych zasobów dla budowania warunków dobrego życia oraz kreuje możliwości zaspokajania potrzeb osobom niesamodzielnym. Gminna Rewitalizacja Kęt ma skorelowaną wizję, która mówi o podniesieniu jakości życia mieszkańców poprzez bezpośrednie ich zaangażowanie w projekt i uczynienie ich współodpowiedzialnych za przestrzeń. Podejmowania działania w ramach rewitalizacji Kęt mają na celu pomoc osobom wykluczonym społecznie lub zagrożonym wykluczeniu i pozostającym w trudnej sytuacji życiowej (bezrobotni, klienci pomocy społecznej, osoby starsze i samotne). Zdefiniowane zatem obszary problemowe wymagające wsparcia w obu dokumentów są ze sobą spójne. 89

90 Przechodząc do analizy poszczególnych celów strategicznych, analizowane dokumenty wykazują podobieństwo w szczególności w następujących obszarach: PROBLEM SPOŁECZNY: BEZROBOCIE I MIGRACJE ZAROBKOWE MŁODZIEŻY. Cel strategiczny I: Aktywizacja społeczno-zawodowa osób pozostających bez pracy, w tym następujące kierunki działań: Cel szczegółowy I.1. Rozbudowa efektywnej współpracy pomiędzy wszystkimi partnerami działającymi w obszarze zatrudnienia; Cel szczegółowy I.2. Rozwój oferty Klubu Integracji Społecznej w zakresie form i narzędzi służących aktywizacji osób bezrobotnych; Cel Szczegółowy I.3. Zbudowanie pakietu pomocy niezbędnej w niwelowaniu barier utrudniających podjęcie aktywności na rynku pracy; Powyższe cele, zawarte w Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kęty, wskazują na potrzebę poprawy sytuacji gospodarczej miasta, w którym jest wielu bezrobotnych. Działania podejmowane w ramach tego obszaru mają być ukierunkowane na aktywizacje społeczno-zawodową mieszkańców, w szczególności tych pozostających w trudnej sytuacji życiowej (np. osoby bezrobotne). Podkreślane jest w tym kontekście wsparcie tych osób w zakresie integracji społecznej i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu. Nawiązanie do wymiaru gospodarczego gminy, znajdziemy m.in. w wizji Kęt po przeprowadzeniu rewitalizacji, która opisuje charakter miasta, jako otoczenia przyjaznego do tworzenia nowych miejsc pracy oraz ożywionego gospodarczo miejsca, które ma duży potencjał lokalny, co przyciąga nowych inwestorów. W ramach planowanych działań rewitalizacyjnych, szczególne powiązanie należy zauważyć w ramach Celu strategicznego 1. Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji Programu. W tym kontekście, realizowane przedsięwzięcia będą miały na celu m.in. zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców poprzez projekty integracyjne oraz stworzenie przestrzeni dla aktywności osób wykluczonym bądź zagrożonych wykluczeniem społecznym (osoby bezrobotne, korzystające z pomocy starsze, seniorzy). PROBLEM SPOŁECZNY: UZALEŻNIENIA I PRZEMOC W RODZINIE Cel strategiczny II: Przeciwdziałanie uzależnieniom i łagodzenie skutków dysfunkcji społecznych, w tym następujące kierunki działań: Cel Szczegółowy II.1. Zapewnienie warunków organizacyjnych i kadrowych dla udzielania profesjonalnego wsparcia dla ofiar przemocy; Cel Szczegółowy II.2. Zapewnienie warunków organizacyjnych i kadrowych dla udzielania profesjonalnego wsparcia dla osób uzależnionych i ich rodzin; Cel Szczegółowy II.3. Rozwój oferty alternatywnych, atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży; Powyższe cele ukierunkowane są na kompleksową pomoc osobom wykluczonym lub zagrożonym wykluczeniem społecznym. W Gminnym Programie Rewitalizacji mamy do czynienia z podobnymi dążeniami, zwartymi m.in. w Celu strategicznym 1.: Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji, który nawiązuje do stworzenia przestrzeni dla aktywności osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym. W ramach tego celu, podjęte będą również działania rewitalizacyjne, mające na celu rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży, by przeciwdziałać m.in. problemom wychowawczym. Kolejne powiązania należy zauważyć w odniesieniu do Celu strategicznego 2.: Kształtowanie atrakcyjnych, dostępnych i funkcjonalnych przestrzeni publicznych, służących zaspokojeniu potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji. Planowane działania rewitalizacyjne w tym obszarze ukierunkowane są m.in. na tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc umożliwiających integrację społeczną, również z osobami znajdującymi się w trudnej sytuacji życiowej i osobom wykluczonym. PROBLEM SPOŁECZNY: PROBLEMY I NIEZASPOKOJONE POTRZEBY OSÓB STARSZYCH Cel strategiczny III: Pomoc osobom starszym i profilaktyka dobrej starości; 90

91 Cel Szczegółowy III.1. Stworzenie osobom starszym warunków do aktywnego udziału w społeczności lokalnej i utrzymania samodzielności życiowej; Cel Szczegółowy III.2. Zapewnienie łatwo dostępnej opieki i pielęgnacji osobom starszym; Cel strategiczny III Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych skoncentrowany jest wokół problemów osób starszych. Cel ten w swojej koncepcji mają na uwadze problemy osób starszych, które uważa się za dotychczasowo pomijane przez społeczność i infrastrukturę. Tutaj widoczna jest korelacja z dokumentem rewitalizacji w Celu strategicznym 1.: Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji, której cel operacyjny zakłada stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych oraz modernizację i rozwój infrastruktury sportowo-rekreacyjnej, co ma służyć nie tylko młodym odbiorcom, ale i poprawie samopoczucia i zdrowia seniorów. PROBLEM SPOŁECZNY: UBÓSTWO I OBNIŻANIE SIĘ POZIOMU ŻYCIA MIESZKAŃCÓW Cel strategiczny VI. Przeciwdziałanie ubóstwu i obniżaniu jakości życia mieszkańców. Cel Szczegółowy VI.1. Wypracowanie gminnego sytemu przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego osób ubogich: Jednym ze zidentyfikowanych obszarów problemowych dla Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych w gminie Kęty jest ubóstwo oraz pogarszające się jakość życia mieszkańców. Z tego względu, polityka społeczna gminy, ukierunkowana jest na wsparcie osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej z powodu ubóstwa, bezdomności. Wsparcie to polegać będzie zarówno na organizacji pomocy finansoworzeczowej, jak i podjęciu działań mających na celu aktywizację i usamodzielnienie życiowe. Powyższe kierunki działań wprost korespondują z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji, który zakłada przede wszystkim wsparcie dla osób borykających się z różnymi problemami społecznymi takimi jak ubóstwo, wykluczenie społeczne czy problemy integracyjne. W związku z powyższym szczególne korelacje obu dokumentów należy po raz kolejny wykazać w ramach Celu strategicznego 1.: Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji i Cel strategicznego 2.: Kształtowanie atrakcyjnych, dostępnych i funkcjonalnych przestrzeni publicznych, służących zaspokojeniu potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji, i odpowiadające mu kierunku działań, zakładają tworzenie miejsc przestrzeni służącej integrowaniu lokalnej społeczności, w tym osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem. STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO GMINY KĘTY Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego jest podstawowym dokumentem planistycznym na szczeblu lokalnym. Dokument ten, opisuje stan zagospodarowania przestrzeni i wytycza kierunki prowadzenia polityki przestrzennej gminy. Z uwagi na fakt, iż jednym z wymiarów prowadzenia działań rewitalizacyjnych jest sfera funkcjonalno-przestrzenna, wykazanie komplementarności Programu Rewitalizacji ze Studium jest w tym punkcie kluczowe. Przeprowadzona analiza powiązań obu dokumentów wykazała, że cele zawarte w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty skorelowane są również z rzeczonym Studium. SUiKZP zakłada, że podstawowym celem rozwoju przestrzennego gminy Kęty jest uzyskanie takiej jej struktury funkcjonalno-przestrzennej, która w harmonijny i zrównoważony sposób wykorzysta swe walory przyrodnicze i kulturowe oraz własne zasoby dla potrzeb rozwoju oraz poprawy warunków życia mieszkańców (SUiKZP, s. 51). Z kolei wizja rozwoju gminy po przeprowadzeniu na jej terenie rewitalizacji, zakłada ograniczenie wpływu obszarów zdegradowanych i kryzysowych poprzez zrównoważony rozwój, który ma się odbyć dzięki m.in. wykorzystaniu lokalnych zasobów i dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego (rzeka Soła, zabytki sakralne, historia Kęt itp.). Jednym ze zidentyfikowanych obszarów, na którym występują problemy rozwoju przestrzennego gminy Kęty, jest samo miasto, z uwagi na odgrywanie kluczowej roli w obsłudze mieszkańców oraz jako potencjalny 91

92 ośrodek przyszłych inwestycji. Z tego względu w rzeczonym Studium zalecane jest podjęcie działań rewitalizacyjnych ośrodka staromiejskiego. Co więcej, dokument ten wskazuje, że główne problemy rozwojowe gminy wiążą się z potrzebą eliminowania na jej obszarze barier rozwojowych, związanych m.in. z: niewykształconą infrastrukturą turystyczną oraz degradacją zabytkowych układów osadniczych i dawnych zespołów pałacowo-parkowych, stanowiących wartościowy potencjał dla rozwoju turystyki; negatywne oddziaływanie przeciążonej ruchem tranzytowym drogi krajowej nr 52, oraz wojewódzkiej nr 948 stanowiących główną oś komunikacyjną gminy. W tym kontekście należy zauważyć, że planowane przedsięwzięcia rewitalizacyjne zlokalizowane są na terenie miasta Kęty. Dotyczą one również działań, związanych z zagospodarowaniem terenów zielonych (m.in. tereny parkowe nad Sołą, bulwary). Soła i tereny sportowo-rekreacyjne zlokalizowane nad rzeką mają się stać wizytówką miasta i ważnym terenem rekreacyjnym, również dla turystów. W ramach kolejnej ze zidentyfikowanych barier rozwojowych, w Programie Rewitalizacji, część z planowanych projektów związana będzie z organizacją systemu komunikacyjnego w centrum Kęt. Projekt ten będzie odpowiadał na potrzeby mieszkańców związane z ograniczeniem natężenia samochodów w centralnej części miasta, generowanych przez drogę krajową nr 52 przebiegającej przez rynek. Należy zatem wykazać, że oba dokumenty identyfikują podobne problemy rozwojowe gminy, stąd są ze sobą spójne. Powiązanie dokumentów należy zauważyć również w następujących trzech celach cząstkowych, określających generalne kierunki rozwoju miasta: Ochrona wartości przyrodniczych, krajobrazowych i kulturowych, powiązana z rozbudową istniejącego systemu terenów chronionych; Planowane kierunki rozwoju przestrzennego w ramach tego celu zakładają uwzględnienie naturalnych warunków środowiskowych oraz istniejącej infrastruktury na jej terenie. Cel ten ma przyczynić się przede wszystkim do ochrony wartości przyrodniczych. Z tego względu, powiązania obu dokumentów należy odnieść do w szczególności do Celu strategicznego 3. Waloryzacja i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego i krajobrazowego, zawartego w GPR. Rewitalizacja w tym kontekście zakłada podjęcie działań, skoncentrowanych na zachowanie i promocję walorów historyczno-przyrodniczych obszaru, ale i kształtowanie postaw u mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń Ochrona wartości kulturowych oraz obiektów dziedzictwa kulturowego; Kolejny cel szczegółowy polityki przestrzennej gminy Kęty, związany jest ochroną lokalnego dziedzictwa kulturowego. Celem ochrony krajobrazu i wartościowych dóbr kultury jest utrwalenie tożsamości i odrębności kulturowej obszaru oraz ochrona i rehabilitacja historycznie ukształtowanych zespołów zabytkowych lub pojedynczych obiektów. Powyższe założenia korespondują wprost z celem Strategicznym III. Gminnego Programu Rewitalizacji, który mówi o waloryzacji lokalnego dziedzictwa kulturowo-przyrodniczego, poprzez zachowanie i promocję walorów historyczno-przyrodniczych obszaru czy ożywienie i pielęgnowanie miejscowych tradycji historyczno-kulturowych. W tym kontekście, w ramach przedsięwzięć rewitalizowanych planuje się pracę związane z zachowaniem stanu technicznego, modernizacją czy utrzymaniem obiektów sakralnych (klasztor sióstr Klarysek, zabytkowa kapliczka przy ul. Partyzantów) ale i historycznych (zabytkowa strzelnica przy ul. Krakowskiej czy kęcki rynek). Proponowane w Programie przekształcenia przestrzenne i funkcjonalne oraz zadania rewitalizacji zdegradowanych obszarów są zgodne z ustaleniami Studium. W tabeli poniżej zestawiono wykaz najważniejszych celów strategicznych i opowiadających im kierunków działań analizowanych dokumentów planistyczno-strategicznych, których powiązania z Gminnym Programem Rewitalizacji są największe. 92

93 Tabela 47. Wykaz celów strategicznych i kierunków działań zawartych w dokumentach powiązanych z założeniami Gminnego Programu Rewitalizacji L.p. Cel strategiczny (główny) Cel szczegółowy (operacyjny) Strategia Rozwoju Gminy Kęty na lata Cel strategiczny II: Rozbudowa i modernizacja II.1.2 Rozwój lokalnego układu drogowego; ciągów komunikacyjnych zwiększających II.1.3 Poprawa jakości komunikacji zbiorowej dostępność transportową. pomiędzy obszarami wiejskimi i ośrodkami miejskimi. 2. Cel strategiczny III: Zwiększeniem dostępu do usług publicznych wysokiej jakości. III.1.1 Utrzymywanie wysokiego standardu infrastruktury technicznej i ochrona środowiska; III.1.3 Rozwój bazy instytucjonalnej i wzrost efektywności działań pomocy społecznej w powiecie; III.1.5 Zapewnienie optymalnej bazy lokalowej i infrastruktury sportowej oraz wysokiej jakości usług edukacyjnych na terenie gminy; III.1.6 Polityka długofalowej współpracy z organizacjami pozarządowymi Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Kęty na lata Cel strategiczny I: Aktywizacja społecznozawodowa osób pozostających bez pracy, 2. Cel strategiczny II: Przeciwdziałanie uzależnieniom i łagodzenie skutków dysfunkcji społecznych, 3. Cel strategiczny III: Pomoc osobom starszym i profilaktyka dobrej starości; 4. Cel strategiczny VI. Przeciwdziałanie ubóstwu i obniżaniu jakości życia mieszkańców. Cel szczegółowy I.1. Rozbudowa efektywnej współpracy pomiędzy wszystkimi partnerami działającymi w obszarze zatrudnienia; Cel szczegółowy I.2. Rozwój oferty Klubu Integracji Społecznej w zakresie form i narzędzi służących aktywizacji osób bezrobotnych; Cel Szczegółowy I.3. Zbudowanie pakietu pomocy niezbędnej w niwelowaniu barier utrudniających podjęcie aktywności na rynku pracy; Cel Szczegółowy II.1. Zapewnienie warunków organizacyjnych i kadrowych dla udzielania profesjonalnego wsparcia dla ofiar przemocy; Cel Szczegółowy II.2. Zapewnienie warunków organizacyjnych i kadrowych dla udzielania profesjonalnego wsparcia dla osób uzależnionych i ich rodzin; Cel Szczegółowy II.3. Rozwój oferty alternatywnych, atrakcyjnych form spędzania czasu wolnego dla dzieci i młodzieży; Cel Szczegółowy III.1. Stworzenie osobom starszym warunków do aktywnego udziału w społeczności lokalnej i utrzymania samodzielności życiowej; Cel Szczegółowy III.2. Zapewnienie łatwo dostępnej opieki i pielęgnacji osobom starszym; Cel Szczegółowy VI.1. Wypracowanie gminnego sytemu przeciwdziałania zjawisku wykluczenia społecznego osób ubogich; 93

94 Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Gminy Kęty 1. Cel główny: Uzyskanie takiej jej struktury Ochrona wartości przyrodniczych, funkcjonalno-przestrzennej, która w harmonijny i zrównoważony sposób wykorzysta swe walory przyrodnicze i kulturowe oraz własne zasoby dla krajobrazowych i kulturowych, powiązana z rozbudową istniejącego systemu terenów chronionych; potrzeb rozwoju oraz poprawy warunków życia Ochrona wartości kulturowych oraz mieszkańców obiektów dziedzictwa kulturowego; ŹRÓDŁO: OPRACOWANIE WŁASNE OPIS WIZJI STANU OBSZARU PO PRZEPROWADZENIU REWITALIZACJI Rewitalizacja w gminie Kęty przyczyniła się do podniesienia jakości życia mieszkańców obszaru rewitalizowanego, tworząc atrakcyjną przestrzeń do mieszkania, spędzania czasu wolnego oraz rozwoju. Działania rewitalizacyjne prowadzone były z aktywnym udziałem lokalnych społeczności jako współodpowiadających za swoje małe ojczyzny (osiedla, ulice). Realizowane projekty, angażujące różne grupy interesariuszy, przyczyniły się nie tylko do poprawy jakości przestrzeni publicznych oraz zagospodarowania przestrzennego, ale przede wszystkim wpłynęła na poprawę sytuacji osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji życiowej. Poszczególne podobszary wchodzące w skład obszaru rewitalizacji w wyniku procesów ożywienia społecznego i gospodarczego zyskały nowy charakter przestrzeni przyjaznych tworzeniu nowych miejsc pracy (bazujących na lokalnych potencjałach) i przyciąganiu osób z zewnątrz zainteresowanych atrakcjami miasta. Sprzyja temu zadbana, bezpieczna, estetyczna i uporządkowana przestrzeń publiczna i tereny zielone (tereny rekreacyjne nad Sołą) eksponująca troskę mieszkańców o dobro wspólne i lokalne dziedzictwo. Z tego względu mieszkańcy obszaru rewitalizacji, ale i całej gminy odznaczają się wysokim poziomem świadomości ekologicznej, kreując w szczególności postawy proekologiczne u najmłodszych. Ograniczenie wpływu obszarów zdegradowanych i kryzysowych odbywa się poprzez zrównoważony rozwój, uwzględniający potrzeby mieszkańców obszaru rewitalizacji. Sercem miasta jest Rynek pełniący funkcje centrotwórcze i naturalne miejsce koncentracji mieszkańców, a wizytówką miasta - rzeka Soła wraz z terenami zrewitalizowanymi pod funkcje rekreacyjne. W wyniku działań rewitalizacyjnych zmienił się wizerunek obszaru rewitalizacji, ale i całego miasta jako miejsca tętniącego życiem, z bogatą ofertą kulturową oraz zróżnicowaną bazą rekreacyjno-sportową. Podkreślone zostały atuty miasta związane z lokalnym dziedzictwem kulturowo-przyrodniczym (zabytki sakralne, historia Kęt, zabytkowa strzelnica, lokalne tradycje, rzeka Soła) a także korzystne położenie na szlaku komunikacyjnym łączącym duże ośrodki miejskie (Kraków, Bielsko Biała, Oświęcim, Katowice, Cieszyn, Tychy, Wadowice, Żywiec). Szczególną troską objęci zostali mieszkańcy z grup defaworyzowanych (osoby niepełnosprawne, ubogie, bezrobotne, starsze i samotne, wykluczone lub zagrożone wykluczeniem społecznym). Przy wykorzystaniu ich zdolności i potencjałów podejmuje się działania służące podniesieniu komfortu ich życia, integracji ze społecznością lokalną oraz aktywizacji społecznej i zawodowej. Podjęte działania reintegracyjne służą nie tylko osobom mieszkającym na obszarze rewitalizacji, ale wszystkim mieszkańcom gminy, znajdującym się w trudnej sytuacji oraz ich rodzinom. 94

95 CELE REWITALIZACJI WRAZ Z ODPOWIADAJĄCYMI IM KIERUNKAMI DZIAŁAŃ Głównym celem realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji dla Gminy Kęty jest: wyprowadzenie obszaru rewitalizowanego ze stanu kryzysowego poprzez usunięcie zjawisk, które spowodowały jego degradację. Niwelowanie zdiagnozowanych problemów nastąpi poprzez rozwój społeczny (zapobieganie patologiom społecznym, marginalizacji, wykluczeniu, przestępczości), rozwój gospodarczy (tworzenie nowych miejsc pracy, poprawę kondycji lokalnych przedsiębiorstw), rozwój środowiskowy (poprawę jakości środowiska, rozwój postaw proekologicznych), rozwój przestrzenno-funkcjonalny (poprawę stanu infrastruktury technicznej i społecznej, poprawę jakości terenów publicznych), rozwój techniczny (zachowanie dziedzictwa kulturowego przez remonty, modernizację i konserwacje zabytkowych obiektów i przestrzeni publicznej). Cel główny rewitalizacji w gminie Kęty jest wielowątkowy i wielowymiarowy, tak jak złożone i kompleksowe są przedsięwzięcia rewitalizacyjne. Działania podejmowane w ramach rewitalizacji będą przede wszystkim skupiały się na przeciwdziałaniu występowania problemów społecznych. Pozostałe przedsięwzięcia o charakterze gospodarczym, przestrzenno-funkcjonalnym, technicznym czy środowiskowym mają cel służebny dla sfery społecznej, a więc będą wspomagać przeciwdziałanie problemom społecznym. Aby spełniony został cel główny wskazano trzy cele strategiczne: Cel strategiczny 1. Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji Cel strategiczny 2. Kształtowanie atrakcyjnych, dostępnych i funkcjonalnych przestrzeni publicznych, służących zaspokojeniu potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji Cel strategiczny 3. Waloryzacja i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego i krajobrazowego Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Poprawa jakości przestrzeni międzyblokowych wraz z rozbudową infrastruktury rekreacyjnej osiedli Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Ożywienie i pielęgnowanie miejscowych tradycji historyczno-kulturowych Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Poprawa dostępności transportowej i jakości systemu komunikacji Kształtowanie postaw proekologicznych mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń 95

96 Cele rewitalizacji zostały zdefiniowane na podstawie przeprowadzonej analizy społeczno-gospodarczoprzestrzennej obszaru rewitalizacji. Tym samym wynikają one ze zidentyfikowanych zjawisk i kwestii problemowych koncentrujących się na terenie wytypowanym do rewitalizacji. Cele strategiczne są zatem komplementarne z występującymi na obszarach miasta problemami. W Gminnym Programie Rewitalizacji wyróżniono trzy cele strategiczne, które odnoszą się do wszystkich sfer, na które powinna oddziaływać rewitalizacja, tj. sfery społecznej, gospodarczej, technicznej, środowiskowej oraz funkcjonalno-przestrzennej. Wszystkie cele wzajemnie przenikają sfery działań przewidziane dla rewitalizacji, dzięki czemu zapewniają także komplementarność i spójność Programu. Powyższe powiązania zaprezentowano na schemacie poniżej: Cel strategiczny 1. Aktywna społecznie, kulturowo i sportowo społeczność obszaru rewitalizacji Sfera społeczna Sfera środowiskowa Cel strategiczny 2. Kształtowanie atrakcyjnych przestrzeni publicznych i półpublicznych, służących zaspokojeniu potrzeb mieszkańców obszaru rewitalizacji Sfera gospodarcza Sfera funkcjonalnoprzestrzenna Cel strategiczny 3. Waloryzacja i popularyzacja lokalnego dziedzictwa historycznego i krajobrazowego Sfera techniczna OPIS PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH LISTA PLANOWANYCH PODSTAWOWYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Jednym z założeń, którym kierowano się w procesie opracowania Programu Rewitalizacji w Kętach, było oparcie rewitalizacji na zasadzie współpracy wszystkich interesariuszy (zarówno mieszkańców, użytkowników, jak i przedsiębiorców czy przedstawicieli sektora publicznego i pozarządowego). Z tego względu zadania wpisanie do Gminnego Programu Rewitalizacji mają charakter ściśle partycypacyjny, gdyż partycypacja jest wbudowana w fundament działań rewitalizacyjnych. W przypadku przedsięwzięć rewitalizacyjnych, związane jest to zarówno z możliwością zgłaszania projektów, konsultowania ich, jak i opiniowania czy współudziału jako podmiotu wykonującego. 96

97 Dodatkowo, przy wyborze projektów kluczowe znaczenie miało to, by odpowiadały one na zidentyfikowane problemy oraz aby opierały się na wewnętrznych potencjałach obszaru rewitalizacji. Mając to na uwadze, przedsięwzięcia rewitalizacyjne są logicznie powiązane z treścią i celami programu rewitalizacji, co znaczy, że odpowiadają na zidentyfikowane w diagnozie czynniki i przyczyny degradacji obszaru rewitalizacji oraz stanowią rozwinięcie jego potencjałów. Poszczególne zadania zostały podzielone na 5 części, odpowiadających podobszarom obszaru rewitalizacji oraz projekty zaproponowane dla całego obszaru (wszystkie podobszary). W tabeli poniżej zestawiono wszystkie projekty, natomiast szczegółowo rozpisane karty znajdują się dalszej części. Łącznie do realizacji zaplanowano 24 przedsięwzięcia rewitalizacyjne (w ramach przedsięwzięć podstawowych). Tabela 48. Lista planowanych podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych 17 L.p. 1. Nazwa projektu Podobszar 1. Stare Miasto Zmiana sposobu użytkowania kamienicy przy Rynek 13 w Kętach poprzez nadanie jej społecznie użytecznych funkcji 2. Pielęgnacja lokalnego dziedzictwa Kęt Modernizacja budynku przy ul. Młodzieży Polskiej z przeznaczeniem na strefę zdrowia i aktywności fizycznej Edukacja - turystyka rekreacja. Budowa wiaty edukacyjno-turystycznej wraz z placem zabaw dla dzieci Rozbudowa i adaptacja ze zmianą sposobu użytkowania na lokale handlowo usługowe, mieszkalne i usługi medyczne obiektu w Kętach przy ul. Jana III Sobieskiego Akademia Rodzica 7. Podwórko dla wszystkich 8. Bajka łączy pokolenia 9. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta 10. Spotkajmy się w bibliotece! modernizacja Gminnej Biblioteki Publicznej im. Ambrożego Grabowskiego w Kętach 11. Centrum Wolontariatu w Kętach 12. Integracyjny Klub Rękodzieła 13. Spotkajmy się w kawiarni! Rewitalizacja kamienicy przy ul. Rynek Podobszar 2. Nowe Miasto Międzypokoleniowe podwórko - organizacja strefy sportowo-rekreacyjnej osiedli Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki 15. Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta 16. Świetlica seniora - rozwija i integruje 17. Akademia Rodzica 18. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta 19. Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą 20. Zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele sportowo-rekreacyjne 17 Ponieważ projekty: Akademia Rodzica oraz Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta, to projekty dedykowane dwóm podobszarom rewitalizacji, zostały one powielone na liście planowanych przedsięwzięć przy Podobszarze 1. Stare Miasto i Podobszarze 2. Nowe Miasto. Podobna sytuacja występuję w przypadku projektu Integrowanie przez projektowanie interwencje wspólną w przestrzeń Nowego Miasta, który swym zasięgiem obejmuje Podobszar 2. Nowe Miasto i Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą a także Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie, który to z kolei zaplanowano do realizacji na terenie Podobszarze 2. Nowe Miasto i Podobszarze 4. Kęty Podlesie. 97

98 21. Korty odnowa budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego wraz z zapleczem sanitarnym 22. Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta 23. Ogród sensoryczno-botaniczny w Kętach Podobszar 4. Kęty Podlesie 24. Stworzenie strefy rekreacyjno-sportowej na Podlesiu 25. Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Podobszar 5. Strzelnica 26. Modernizacja zabytkowej Strzelnicy przy ul. Krakowskiej Wszystkie podobszary rewitalizacji 27. Monitoring obywatelski reaguj na pojawiające się problemy! 28. Spotkania integracyjno-edukacyjne dla mieszkańców Kęt z udziałem psa terapeutycznego Źródło: opracowanie własne Zadanie 1. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Zmiana sposobu użytkowania kamienicy przy Rynek 13 w Kętach poprzez nadanie jej społecznie użytecznych funkcji OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Kamienica przy ul. Rynek 13 jest obecnie obiektem niezagospodarowanym i nieużytkowanym. Jest to budynek narożny, zlokalizowany bezpośrednio przy ulicy, trzykondygnacyjny, częściowo podpiwniczony. Budynek murowany z początku XIX wieku, posiada przyłącza wody oraz kanalizacji sanitarnej i gazu. Obiekt nie jest przystosowany do użytkowania przez osoby niepełnosprawne. Nieruchomość zlokalizowana jest w ścisłej strefie ochrony konserwatorskiej wpisanej do rejestru zabytków (układ urbanistyczny w rej. zab. A-464). Powierzchnia zabudowy to 425,84 m 2, zlokalizowany na działce Nr Właścicielem budynku jest Gmina Kęty. Stan techniczny budynku jest dobry. Dotychczas wykonane zostały prace zabezpieczające budynek polegające przede wszystkim na remoncie dachu. Obiekt wymaga kapitalnych prac remontowym wewnątrz. 98

99 Koncepcja zadania: Wykonanie projektu budowlanego adaptacji obiektu pod Centrum Integracji Mieszkańców z funkcjami towarzyszącymi. Realizacja w obiekcie multimedialnego Centrum Aktywności Mieszkańców pełniącego funkcje społeczne, w tym kulturalno-edukacyjne. Adaptacja części powierzchni użytkowej budynku na funkcję Punktu Koordynacji dla Trzeciego Sektora, zapewniającego wsparcie merytoryczne (np. Porady prawne, organizacyjne, nauka pisania wniosków) dla osób chcących założyć organizację lub stowarzyszenie; w ramach punktu zapewniony będzie dostęp do zaplecza technicznego do ogólnodostępnego użytku dla organizacji (np. Fax, skaner, ksero). Wydzielenie powierzchni użytkowej dla NGO nieposiadającego własnej siedziby oraz dla Centrum Wolontariatu; Adaptacja części powierzchni użytkowej obiektu na nowoczesną, multimedialną bibliotekę wraz z czytelnią, w ten sposób rozbudowując zasoby obecnej Biblioteki Publicznej i stwarzając dodatkową ofertę spędzania czasu wolnego. Realizacja działalności kulturalno-edukacyjnej (organizacja zajęć pozalekcyjnych, warsztatów skierowanych do różnych grup: dzieci, młodzież, seniorzy). Adaptacja części powierzchni użytkowej obiektu na Centrum Informacji o Gminie Kęty, wyposażenie punktu w mapy, foldery i broszury, promujące i omawiające najważniejsze atrakcje turystyczne i miejsca warte odwiedzin. Zakres prac modernizacyjnych: Adaptacja i remont kapitalny obiektu (wykonanie izolacji pionowych i poziomych ścian piwnicznych, osuszenie piwnic, wzmocnienie elementów konstrukcyjnych, adaptacja pomieszczeń do planowanych funkcji, wymiana stolarki okiennej, wykonanie termomodernizacji, wykonanie instalacji wewnętrznych, wyposażenie pomieszczeń obiektu). Efekt zadania: uzyskanie obiektu o wyraźnej, centrotwórczej funkcji; ożywienie przestrzeni publicznej rynku; aktywizacja społeczna mieszkańców Kęt; integracja różnych środowisk, grup społecznych, pokoleń; rozwój oferty kulturalno-edukacyjnej; zwiększenie promocji gminy; podniesienie jakości zabudowy centralnej przestrzeni publicznej miasta - tj. rynku. 99

100 ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 oddanej do użytku powierzchni użytkowej; liczba organizacji pozarządowych, społecznych korzystających z Centrum Integracji Mieszkańców; liczba nowych miejsc pracy; liczba korzystających z oferty czytelni/biblioteki; liczba korzystających z Punktu Informacji o Gminie. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Kęty, ul. Rynek 13, Numer działki 5023 Gmina Kęty Stowarzyszenia działające na terenie gminy Kęty ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 2. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Pielęgnacja lokalnego dziedzictwa Kęt OPIS ZADANIA/PROJEKTU Gmina Kęty szczyci się bogatą i dobrze udokumentowaną historią. Na jej terenie, a w szczególności w Kętach, będących jednym z najstarszych miast Małopolski, znajdują się liczne zabytki sakralne i historyczne. Niecodziennym miejscem jest kęcka starówka z unikatowymi kamieniczkami i historycznym układem ulic. Jednym z ważnych miejsc opisujących historię Kęt jest Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego mieszczące się w zabytkowej kamienicy Rynek 16, przy kęckim rynku. Jest to regionalne muzeum, w którym gromadzone są eksponaty związane z historią i dawnym życiem codziennym Kęt, dokumenty, militaria, a także dawne elementy warsztatów rzemieślniczych oraz eksponaty etnograficzne z okolicy. Jednym z problemów budynku jest zły stan techniczny dachu, co rzutuje na bezpieczeństwo zgromadzonych reliktów dziedzictwa kulturowego. Budynek Muzeum jest wpisany do Rejestr zabytków nieruchomych województwa małopolskiego, dom Rynek 16, A-567/94 z (B) [A- 865/M]. Muzeum mieści się na działce o numerze 4721/1. W ramach zabytków sakralnych wymienić należy w szczególności Klasztor Sióstr Klarysek zlokalizowany przy ul. Kościuszki. Dziedziniec mieszczący się na terenie Klasztoru jest przestrzenią ogólnodostępną, użytkowaną zarówno przez wiernych, mieszkańców jak i zwiedzających. Stanowi on miejsce kontemplacji i wyciszenia. Pośrodku dziedzińca znajduje się figura Matki Boskiej Fatimskiej w 100

101 otoczeniu zieleni. Od strony zachodniej zamyka go budynek, w którym znajduje się mieszkanie kapelana sióstr. Z uwagi na bliskość rynku oraz zlokalizowanie przy trakcie spacerowym jest to miejsce chętnie odwiedzane. Klasztor wraz z dziedzińcem jest obiektem zabytkowym, pochodzącym z końca XIX wieku. Dziedziniec zajmuje powierzchnię 0,5160 ha i zlokalizowany jest na działce o numerze Koncepcja zadania: Zadanie polega na waloryzacji i zachowaniu lokalnego dziedzictwa Kęt poprzez wykonanie prac remontowo-modernizacyjnych związanych z: odnowieniem przestrzeni dziedzińca i stworzeniem z niego dostępnej przestrzeni do kontemplacji, wyciszenia i kultu poprzez wykonanie prac związanych z pielęgnacją i uporządkowaniem istniejącej zieleni oraz wprowadzeniem dodatkowych obiektów małej architektury (ławek, latarni); remontem dachu Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach w celu zabezpieczenia zgromadzonych obiektów. Zakres prac modernizacyjnych: Uporządkowanie zieleni z wprowadzeniem dodatkowych nasadzeń. Utworzenie nowej nawierzchni dziedzińca. Montaż elementów małej architektury ławki, latarnie. Remont dachu Muzeum, w tym: wymiana zniszczonej konstrukcji dachu, nowe pokrycie połaci dachowej. Efekt zadania: poprawa jakości przestrzeni publicznej; stworzenie miejsca wyciszenia, kontemplacja z dala od zgiełku samochodów; pielęgnacja lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego. zabezpieczenie zgromadzonych reliktów dziedzictwa kulturowego i historycznego przeciwdziałanie hamowaniu działalności placówki muzealnej na piętrze, gdzie mieści się sala działań aktywizujących spotkania, odczyty, wystawy czasowe. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 odnowionej nawierzchni; liczba nowych nasadzeń; liczba nowych elementów małej architektury ławki, latarnie; liczba użytkowników korzystających z dziedzińca. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Klasztor Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji, ul. Kościuszki 6, Działka numer4705, Muzeum im. Antoniego Kłosińskiego w Kętach, ul. Rynek 16, Działka numer 4721/1 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Klasztor Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji, Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł odnowienie dziedzińca 101

102 ,00 zł remont dachu Muzeum Łącznie: ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 3. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Modernizacja budynku przy ul. Młodzieży Polskiej z przeznaczeniem na strefę zdrowia i aktywności fizycznej. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Obiekt zlokalizowany jest na działce o numerze 7001/5. Obecnie budynek jest w złym stanie technicznym, uniemożliwiającym korzystanie z funkcji obiektu zgodnie z przeznaczeniem. Powierzchnia użytkowa budynku wynosi 333 m 2. Znajduje się w nim osiem pomieszczeń. Dotychczasowe przeznaczenie budynku to sala treningowa dla lokalnych stowarzyszeń sportowych. Budynek znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie gminnych terenów rekreacyjnych, w tym stadionu Hejnał. Koncepcja zadania: W oparciu o istniejący obiekt, wpisany w sieć usług sportu i rekreacji w mieście, planowana jest rozbudowa, w wyniku której powstanie dwupoziomowy obiekt o powierzchni użytkowej ok. 840 m 2, pełniący funkcje sportowe i rekreacyjne. W obiekcie będą zlokalizowane sale rekreacyjne oraz do ćwiczeń ruchowych, siłownia, sauna, jacuzzi oraz strefa odpoczynku. Zmodernizowane zostanie również otoczenie, zostanie wybudowany parking oraz oświetlenie terenu. Zadanie polega na realizacji promocji zdrowego stylu życia i spędzania wolnego czasu poprzez zajęcia ruchowe i oraz edukację dzieci i młodzieży. Zakres prac modernizacyjnych: Przebudowa oraz rozbudowa istniejącego budynku przy ul. Młodzieży Polskiej wraz z zagospodarowaniem terenu wokół obiektu. Efekt zadania: Poprzez promocję zdrowego stylu życia oraz aktywność fizyczną skierowaną do wszystkich grup wiekowych nastąpi poprawa w sferze zdrowia i kondycji fizycznej, przeciwdziałanie problemom 102

103 uzależnień, kształtowanie zdrowych postaw wśród dzieci i młodzieży. Z obiektu, po wykonaniu prac modernizacyjnych, korzystać będą nie tylko członkowie lokalnych organizacji sportowych, ale i mieszkańcy gminy. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 powierzchni użytkowej zaadaptowanego budynku; liczba osób/rok korzystających z obiektu. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Obiekt znajduje się na działce o numerze 7001/5 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI RELAX s.c. E.K.T. Drabek ul. Młodzieży Polskiej Kęty Gmina Kęty , 00 zł SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 4. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Edukacja - turystyka rekreacja. Budowa wiaty edukacyjno-turystycznej wraz z placem zabaw dla dzieci. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Obecnie w bezpośrednim sąsiedztwie gminnych terenów rekreacyjnych znajduje się niezagospodarowana, zasypana gruzem działka o numerze 7000/5. Koncepcja zadania: 103

104 Koncepcja zadania zakłada odzyskanie wartościowej przestrzeni, w dobrym sąsiedztwie z przeznaczeniem na realizację punktu edukacyjno-turystycznego dla mieszkańców i turystów, wraz z zapleczem rekreacyjnym (placem zabaw i paleniskiem). Zakres prac modernizacyjnych: Uporządkowanie i przygotowanie działki do prac budowlanych. Budowa wiaty o funkcji punktu edukacyjno-turystycznego. Wykonanie zagospodarowania terenu działki: palenisko wraz z niezbędną infrastrukturą (kosze na śmieci, ławy, stoły), plac zabaw, miejsca parkingowe, oświetlenie. Efekt zdania: W wyniku wyposażenia terenu w atrakcyjne obiekty małej architektury, obszar objęty zadaniem stanie się wyjątkowo interesujący dla turystów i mieszkańców dzięki czemu zostanie ograniczona dewastacja wyjątkowo cennych pod względem przyrodniczym terenów, np. dorzecza rzeki Soły. W obiekcie zamontowane zostaną tablice informujące o atrakcjach turystycznych oraz o cennych walorach przyrodniczych Kęt. Wiata może zostać równie wykorzystana pod urządzanie lokalnych wydarzeń, ale i jako miejsce odpoczynku, spotkań, rekreacji dla mieszkańców i osób przyjezdnych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 powierzchni użytkowej budynku; liczba osób/rocznie korzystająca z obiektu. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Obiekt znajduje się na działce o numerze 7000/5 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI RELAX s.c. E.K.T. Drabek ul. Młodzieży Polskiej Kęty Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI , 00 zł SZACUNKOWY KOSZT 104

105 Zadanie 5. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Rozbudowa i adaptacja ze zmianą sposobu użytkowania na lokale handlowo usługowe, mieszkalne w tym mieszkań chronionych dla seniorów i usługi medyczne obiektu przy ul. Jana III Sobieskiego 19. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Galeria Sobieskiego to budynek o charakterze handlowo-usługowym. Obiekt zlokalizowany jest na działkach o numerach 4643/1, 4643/4 i 4643/7, w obrębie Starego Miasta. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania składa się z kilku istotnych podzadań: Remont elewacji budynku od strony ulicy Jana III Sobieskiego nr 19 oraz od strony parkingu znajdującego się na terenie działek 4643/1, 4643/4 i 4643/7. Termomodernizacja budynku znajdującego się na działce nr 4643/4 oznaczonych na dołączonym projekcie zagospodarowania działki symbolami III, IV, A i A1. Wymiana pokrycia dachowego wraz z orynnowaniem w budynkach znajdujących się na działkach 4643/7, oznaczonych na dołączonym projekcie zagospodarowania działki symbolami I, II, II A, II B, IX, X i XI. Nadbudowa o trzy kondygnacje o łącznej powierzchni użytkowej 3000 m² budynku znajdującego się na działce nr 4643/4 oznaczonego na dołączonym planie zagospodarowania działki symbolami III, IV, A i A1 z przeznaczeniem na funkcje: 1. Zorganizowanie dziennego domu opieki społecznej i aktywizacji zawodowej dla mieszkańców miasta i gminy Kęty. 2. Mieszkaniowe w określonych przepisami warunkach. Zorganizowanie pobytowego domu opieki społecznej połączonej z rehabilitacją. Budowa mieszkań chronionych dla seniorów połączonych z całodobową opieką. Zakres prac modernizacyjnych: Rozbudowa, adaptacja, remont i termomodernizacja elewacji, wymiana pokrycia dachowego wraz z zagospodarowaniem terenu działki. Efekt zadania: wyeksponowanie wartościowych elementów architektonicznych budynku znajdującego się w strefie ochrony konserwatorskiej przy ulicy Jana III Sobieskiego 19 w Kętach; stworzenie dziennego domu opieki społecznej dla osób starszych i niepełnosprawnych połączonego z centrum aktywizacji zawodowej i rehabilitacją, co w sposób zdecydowany poprawi jakość życia osób starszych, często wykluczonych społecznie zamieszkujących teren gminy Kęty; urozmaicenie form pomocy społecznej w gminie poprzez budowę mieszkań; podniesienie walorów estetycznych i funkcjonalnych obiektów zlokalizowanych na wyżej wymienionych działkach. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m² powierzchni użytkowej zaadaptowanego budynku; liczba osób korzystająca z obiektu; liczba zatrudnionych osób. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Obiekt znajduje się na działkach o numerach: 4643/1, 4643/4 i 4643/7 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI 105

106 GSK sp. z o.o Kęty, ul. Jana III Sobieskiego 19 SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty , 00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 6. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto, P2. Nowe Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Akademia Rodzica OPIS ZADANIA/PROJEKTU Podobszar 1. Stare Miasto oraz Podobszar 2. Nowe Miasto charakteryzują się koncentracją problemów związanych z liczbą rodzin, u których występuje podejrzenie występowania problemu alkoholowego, a także uzasadnione podejrzenie występowania przemocy w rodzinie. W Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kętach, w ramach Działu profilaktyki uzależnień i przeciwdziałania przemocy w rodzinie, prowadzone są działania o charakterze edukacyjno-profilaktycznym skierowane do społeczności lokalnej, które wzmocnione są przez współpracę z kadrą specjalistów: psychologa, pedagoga, prawników, terapeutów w pracy z indywidualnym klientem oraz rodzinami uwikłanymi w problem przemocy w rodzinie i uzależnienia. W rodzinach, u których występuje uzasadnione podejrzenie występowania przemocy domowej lub problemu uzależnienia bardzo często pojawiają się problemy opiekuńczo wychowawcze. Zasadnym wydaje się więc wprowadzenie działań, w których zainteresowani zdobywaliby wiedzę, ale także dzielili się swoimi problemami i trudnościami w realizacji funkcji opiekuńczo-wychowawczych. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada opracowanie i przeprowadzenie cyklu spotkań z mieszkańcami dzielnicy Stare Miasto i Nowe Miasto. Spotkania będą miały na celu zwiększenie świadomości społecznej odnośnie zagrożeń płynących z przemocy w rodzinie i problemu uzależnień. Przeprowadzone warsztaty pozwolą na wsparcie rodzin z problemami i trudnościami w realizacji funkcji opiekuńczowychowawczych. Etapy zadania: Przeprowadzenie akcji promocyjnej artykuł w lokalnej gazecie, ulotki, informacje na stronach internetowych, informacje przekazane na spotkaniach w ramach Zespołów Interdyscyplinarnych. Organizacja spotkań (wybór sali, przygotowanie materiałów, zapraszanie specjalistów). Koordynacja spotkań. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do poszerzenia wiedzy społeczności lokalnej na temat zjawiska przemocy w rodzinie, płynących zagrożeń oraz skutecznych sposobów pomocy osobom doznającym krzywdy ze strony członków rodziny. Projekt pozwoli na zwiększenie umiejętności wychowawczych rodziców, poprawę ich kompetencji w obszarze pełnienia ról społecznych rodzica, małżonka, prawidłowych metod wychowawczych, sprzyjających właściwemu rozwojowi dzieci. Przeprowadzone zadanie wpłynie także na poprawę funkcjonowania rodzin poprzez: poprawę jakości życia, wzmocnienie ich poczucia wartości, wzmocnienie poczucia bezpieczeństwa oraz odzyskania wiary we własne siły, a także nabycia umiejętności radzenia sobie w sytuacjach kryzysowych. 106

107 ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w warsztatach; liczba osób do których skierowane jest działanie. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach Cyklicznie (np. raz w miesiącu) SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Pracownicy GOPS (DPP, ZAR), Świetlica Środowiskowa W Kętach ok , 00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 7. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Podwórko dla wszystkich. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Lokal przy ul. Świętokrzyskiej 49 zamieszkiwany jest przez 14 rodzin, które w znacznej mierze stanowią osoby starsze oraz samotne matki z małoletnimi dziećmi. Budynek mimo wymienionych niedawno okien, znajduje się w złym stanie technicznym, na co w jednakowym stopniu uskarżają się wszyscy najemcy. Podobnie rzecz się ma z podwórkiem, na którym brakuje miejsc do spędzania wolnego czasu (ławek, stolików, małego placu zabaw dla dzieci). Mieszkańcy kamienicy, to w większości osoby zagrożone wykluczeniem społecznym, ale chętne do współpracy i chcące zmieniać swoją przestrzeń na lepsze. Mając więc na uwadze strukturę demograficzną lokatorów oraz możliwości, jakie daje wolna przestrzeń, zasadnym wydaje się wprowadzenie rozwiązań służących integrowaniu mieszkańców, zacieśnianiu więzi międzypokoleniowych i sprzyjających ich odpoczynkowi i rekreacji. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada opracowanie planu zagospodarowania przestrzeni podwórka, uwzględniając bieżące potrzeby najemców, tj. zbudowanie piaskownicy i huśtawki dla dzieci oraz ławek i stolików do siedzenia dla wszystkich mieszkańców. Zasadzenie dodatkowych drzewek i wykonanie rabat kwiatowych. Etapy zadania: opracowanie wspólnej koncepcji zagospodarowania podwórka (zebranie z mieszkańcami, omówienie ich potrzeb i możliwości, określenie zakresu wkładu własnego). stworzeniu planu pracy i wyznaczenie osób odpowiedzialnych za poszczególne jego etapy. zmiana przestrzeni - zasadzenie drzewek, kwiatów, przygotowanie miejsca na ławki i plac zabaw. montaż ławek, stolików, huśtawki i piaskownicy przez osoby do tego upoważnione. 107

108 uroczyste otwarcie nowej przestrzeni przez mieszkańców. Zakres prac modernizacyjnych: Przygotowanie planu i kosztorysu prac. Zakup odpowiedniej ilości materiałów budowlanych i elementów małej architektury (sadzonek, drzew, ławek, itp.). Koordynacja procesu odnowy i przebudowy. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do wielu pozytywnych skutków, związanych zarówno ze sferą społeczną, ale i przestrzenno-funkcjonalną. Przede wszystkim poszerzy się oferta służąca aktywnemu spędzeniu czasu wolnego przez dzieci i osoby starsze. Mieszkańcy nie będą musieli już przekraczać ruchliwej drogi by dostać się na plac zabaw, a zmodernizowane podwórko pozwoli na zacieśnienie relacji sąsiedzkich i międzypokoleniowych. Przeprowadzenie tego typu akcji wpłynie również na aktywizację społeczną mieszkańców i uświadczy ich o realnym wpływie na własne otoczenie. Przeprowadzone zadanie będzie zatem spełniać nie tylko funkcję użytkową, ale podziała też na procesy myślowe i postawy lokatorów - poczucie odpowiedzialności za miejsce, dbanie o porządek i estetykę otoczenia. Dodatkowo odnowiona i uatrakcyjniona zostanie przestrzeń publiczna. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w zadaniu; m 2 odnowionej przestrzeni publicznej. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Podwórko przy ul. Świętokrzyskiej 49 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach Jednorazowo SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Mieszkańcy i użytkownicy obszaru, pracownicy GOPS Ok ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 8. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Bajka łączy pokolenia. OPIS ZADANIA/PROJEKTU W dobie postępu cywilizacyjnego relacje rodzinne zaczynają się rozmywać. Rodzice mało czasu poświęcają dzieciom, dziadkowie mieszkają często w innych miejscowościach przez co rozpadają się więzi i relacje międzypokoleniowe. Jednocześnie zauważamy, że przez lata jedno się nie zmieniło bajki w dalszym ciągu są istotnym elementem życia rodzinnego. Przekazują treści cieszą się żywym 108

109 zainteresowaniem i są jedną z form spędzania wspólnie czasu wolnego. Każde pokolenie miało swoich bohaterów a treść bajek i ich przesłanie dostosowane było do realiów danego pokolenia. Można jednak zauważyć, że pewne wartości są ponadczasowe a bohaterowie tak samo żywi, jak sprzed lat. Bajka jako motyw przewodni projektu jest doskonałym fundamentem do odbudowywania utraconych więzi. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada przeprowadzenie akcji wspólnego, międzypokoleniowego stworzenia bajkowego muralu na terenie przy Domu Kultury w Kętach, a także umieszczenie na korytarzu Domu Kultury ogólnodostępnej gabloty bibliotecznej, w której umieszczone zostaną książki. Część książek zostanie zakupiona, pozostałe otrzymamy od mieszkańców na zasadzie pożyczasz daj w zamian. Etapy zadania: Przeprowadzenie akcji promocyjnej Internet, czasopismo Kęczanin, spotkania z mieszkańcami, plakaty, ulotki. Akcja czytania bajek odbywać się będzie na terenie miasta (w przedszkolach, bibliotekach, na rynku itp.). Zaangażowani w nią będą wolontariusze przedstawiciele instytucji, młodzież, seniorzy oraz dzieci. Zakres prac modernizacyjnych: Przygotowanie materiałów promocyjnych, przeprowadzenie akcji promocyjnej. Zakup materiałów farb, sprayów, biblioteki, książek Na wybranym budynku/ ścianie w obrębie miasta, stworzony zostanie artystyczny mural z motywem bajkowym. Podczas tworzenia dzieła zaangażowany zostanie animator, który przy okazji akcji przeprowadzi z uczestnikami warsztaty edukacyjne. W akcji weźmie udział 20 osób (jest to grupa optymalna). Mural powstanie w miejscu widocznym dla osób odwiedzających miasto. Stworzenie mini-biblioteki - zorganizowanie na terenie domu kultury bezpłatnego punktu czytelniczego z książkami dostępnymi dla odwiedzających. Przewidziany jest też zakup popularnych pozycji dla dzieci i dorosłych, kupno gier planszowych, a także zorganizowanie zbiórki nieużywanych książek wśród mieszkańców. Efekt zadania: Beneficjentami projektu będą mieszkańcy Gminy dzieci, młodzież, rodzice i dziadkowie. Przedstawiciele każdej grupy wiekowej mogą poszczycić się inną wiedzą i w inny sposób przekazać ją pozostałym pokoleniom. Wykorzystując ich indywidualne zasoby, zmienimy sposób myślenia mieszkańców Gminy, a także wpłyniemy na poprawę relacji wewnątrz rodzin. Pragniemy również zainteresować ofertą kulturalną dostępną w regonie, jak największą liczbę osób, poszerzyć ich świadomość, a zarazem zbudować sieć współpracy, owocującą kolejnymi akcjami. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w akcji tworzenia muralu; liczba spotkań w przedszkolach i innych instytucjach. Podobszar 1. Stare Miasto LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach Raz do roku, w okresie czerwiec wrzesień SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI 109

110 PARTNERZY W REALIZACJI Mieszkańcy i użytkownicy obszaru, instytucje pomocowe, Dom Kultury w Kętach, organizacje pozarządowe Ok ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 9. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto i P2. Nowe Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Z badania ankietowego, przeprowadzonego na terenie obszarów zdegradowanych wynika, iż spośród podanych obszarów problemowych miasta to właśnie problemy na lokalnym rynku pracy w dużym stopniu dotyczą Kęt. 46% badanych odpowiedziało, że problem ten koncentruje się w Kętach w dużym stopniu. Przyglądając się natomiast zjawisku bezrobocia, należy zauważyć, iż Gmina Kęty boryka się z niekorzystną strukturą osób bezrobotnych najwięcej z nich to osoby pozostające bez pracy dłużej niż jeden rok, co może oznaczać problemy w zakresie walki z długotrwałym bezrobociem. Problem ten nasila się na obszarach zdegradowanych, gdzie najwięcej osób bezrobotnych zamieszkuje Podobszar Starego i Nowego Miasta, co stanowi ok. 40% z spośród ogółu bezrobotnych w gminie. Na obszarach przewidzianych do rewitalizacji bezrobocie dotyka osoby młode lub w średnim wieku z wykształceniem zawodowym lub średnim. Z tego względu istotne wydaje się podjęcie działań rewitalizacyjnych na tych obszarach, mających na celu aktywizację osób bezrobotnych i przeciwdziałanie bezrobociu długotrwałemu. Problemy te mogą przyczynić się do pogłębiania wykluczenia społecznego, generować trudności z integracją z innymi mieszkańcami, a także wprost wiązać się z popadaniem w nałogi osób nieporadnych życiowo. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada wsparcie osób pozostających bez pracy poprzez podnoszenie ich kwalifikacji zawodowych dostosowanych do potrzeb lokalnego rynku pracy. Celem głównym zadania będzie zatem aktywizacja osób bezrobotnych będących w szczególnej sytuacji na rynku pracy poprzez umożliwienie im nabywania umiejętności i kwalifikacji zawodowych ukierunkowanych na potrzeby lokalnych pracodawców. W ramach zadania przewiduje się takie działania jak: Badanie zainteresowań i uzdolnień zawodowych bezrobotnych. Badanie pracodawców na temat poszukiwanych kwalifikacji zawodowych u pracowników. Stały kontakt z przedsiębiorcami poprzez radę przedsiębiorczości w celu zbadania preferencji pracowniczych. Kontakt z organem prowadzącym szkoły średnie w Kętach w celu sygnalizowania konieczności zmiany poszerzenia oferty edukacyjnej pożądanej przez przedsiębiorców z gminy Kęty. Udzielanie porad ułatwiających wybór zawodu, zmianę kwalifikacji, podjęcie lub zmianę zatrudnienia. Organizacja szkoleń grupowych i indywidualnych dla bezrobotnych dostosowanych do potrzeb pracodawców na temat pożądanych kwalifikacji u pracowników. Upowszechnianie kierunków kształcenia zgodnych z potrzebami lokalnego rynku pracy. Wsparcie kierowane będzie przede wszystkim do osób długotrwale bezrobotnych. Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do zmniejszenia liczby osób pozostających bez pracy i podniesienia ich kwalifikacji zawodowych, dostosowanych do potrzeb lokalnego rynku pracy. Tym samym ograniczy zjawisko wykluczenia społecznego osób w trudnej sytuacji życiowej. 110

111 W wyniku podjętych działań badawczych, będzie możliwe dokonanie szczegółowej charakterystyki pożądanych przez przedsiębiorców kwalifikacji i kompetencji u pracowników oraz dostosowanie działań skierowanych do bezrobotnych do zidentyfikowanych potrzeb. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba udzielonych porad; liczba bezrobotnych, którzy skorzystali z porad; liczba bezrobotnych, którzy wzięli udział w badaniach; liczba pracodawców, którzy wzięli udział w badaniu; liczba z organizowanych szkoleń. Stare Miasto, Nowe Miasto Gmina Kęty LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Powiatowy Urząd Pracy w Oświęcimiu, Starostwo Powiatowe w Oświęcimiu SZACUNKOWY KOSZT b.d. Zadanie 10. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Spotkajmy się w bibliotece! modernizacja Gminnej Biblioteki Publicznej im. Ambrożego Grabowskiego w Kętach OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Jedną z kluczowych instytucji w gminie Kęty animującą życie kulturalne lokalnej społeczności jest Gminna Biblioteka Publiczna. W ramach swojej działalności prowadzi ona różnego rodzaju programy i wydarzenia o charakterze kulturalno-edukacyjnym. Biblioteka zlokalizowana jest w obrębie Podobszaru 1. Stare Miasto, w bliskim sąsiedztwie kęckiego rynku. W gminie znajdują się jeszcze 4 jej filie (w tym jedna na obszarze rewitalizacji - Kęty Podlesie). Na terenie biblioteki znajduje się patio miejsce, które w okresie letnim jest chętnie użytkowane przez osoby korzystające z zasobów Biblioteki, ale też dzieci i młodzież, uczestniczącą w wydarzeniach i zajęciach organizowanych przez GBP. Problemem technicznym, z którym boryka się obiekt jest zły stan elewacji budynku, na którym pojawiają się liczne ubytki i zacieki oraz wnętrza Biblioteki. Budynek, w którym mieści się Biblioteka jest objęty ochroną konserwatorską i zlokalizowanych jest na działkach o numerze 4244 o powierzchni 0,0331 ha. Koncepcja zadania: 111

112 Zasadniczym celem zadania jest wsparcie infrastruktury kultury na terenie obszarów rewitalizowanych oraz poprawę funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność kulturalną. Koncepcja zadania zakłada modernizację budynku Gminnej Biblioteki Publicznej w Kętach poprzez wykonanie prac remontowo-modernizacyjnych wewnątrz i zewnątrz budynku. Zadanie zakłada również doposażenie patio obiektu w infrastrukturę służącą miejscu spotkań, integracji i realizacji zajęć kulturalno-edukacyjnych przez bibliotekę (ławki, stoliki, nowe nasadzenia zieleni). Zakres prac modernizacyjnych: Remont elewacji budynku (ogólna powierzchnia elewacji to 640 m 2 ). Wymiana części starych okien na okna energooszczędne (5 drewnianych okien). Wymianę instalacji grzewczej (kaloryfery, piec gazowy, komin). Wymiana paneli podłogowych na posadzki przemysłowe. Remont muru Biblioteki wzdłuż ulicy Sobieskiego. Modernizacja patio (uporządkowanie zieleni, wykonanie nowych nasadzeń, doposażenie w drobną infrastrukturę ławki, stoliki). Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do aktywizowania lokalnych społeczności wokół bibliotek publicznych jako ważnych instytucji kultury w gminach, a także wzmacniania roli bibliotek publicznych jako miejsc integracji życia lokalnych społeczności. Przestrzeń biblioteki w wyniku podjętych działań stanie się nowoczesnym i bezpiecznym miejscem spotkań, otwartym dla każdego, jednocześnie uatrakcyjniona zostanie oferta edukacyjno-kulturalna instytucji. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanej powierzchni wewnątrz budynku; m 2 powierzchni odnowionej elewacji; m 2 urządzonego otoczenia obiektu; liczba zamontowanych nowych elementów infrastruktury patio; liczba korzystających z oferty biblioteki. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Gminna Biblioteka Publiczna w Kętach, ul. Władysława Reymonta 2 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminna Biblioteka Publiczna w Kętach SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI 2020 PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT , 00 zł Zadanie 11. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Centrum Wolontariatu w Kętach OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Wyznaczone obszary rewitalizacji charakteryzują się dużą liczbą problemów społecznych, jednak ciągle niewielkim zaangażowaniem społecznym i samopomocą. Potwierdza to przeprowadzona przez 112

113 Fundację Kukuryku diagnoza potencjału wolontariackiego i aktywności obywatelskiej wśród mieszkańców miasta Kęty. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji i konsultacji z przedstawicielami organizacji pozarządowych oraz instytucji publicznych, należy wskazać na niski poziom zaangażowania w wolontariat mieszkańców Kęt. Malejąca aktywność społeczna, brak chęci niesienia pomocy wśród młodzieży, rosnąca interesowność w środowiskach szkolnych, mała integracja i współpraca grup wolontariackich działających na terenie Kęt takie były najważniejsze wnioski z przeprowadzonej diagnozy. Mając na uwadze powyższe kwestie, należy wskazać, że istnieje potrzeba zainicjowania długoterminowego i skoordynowanego działania na rzecz wolontariatu w Kętach. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada: zagospodarowanie pomieszczeń w kamienicy przy ul. Rynek 13 na potrzeby stworzenia Centrum Wolontariatu w Kętach jako miejsca spotkań i koordynacji działań wolontariuszy; zorganizowanie i wyposażenie biura Centrum Wolontariatu, które ma za zadanie pośredniczyć pomiędzy wolontariuszami a potrzebującymi (szkoły, instytucje społeczne, organizacje pozarządowe itp.); zorganizowanie szkoleń, warsztatów i spotkań dla wolontariuszy (spotkania odbywałyby się średnio raz w miesiącu); promocję idei wolontariatu w gminie (ulotki, plakaty, strona www fundacji, strona społecznościowa Facebook, portal internetowy info Kęty, lokalna gazeta Kęczanin); koordynacja pracy biura Centrum Wolontariatu. Zakres prac modernizacyjnych: Zakres prac modernizacyjnych przewidzianych do tego zadania zakłada zaadaptowanie pomieszczeń do nowych funkcji i wykonanie niezbędnych prac remontowo-modernizacyjnych oraz wyposażenie powierzchni biurowych i sali wykładowej w meble i urządzenia biurowe. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do: stworzenia pierwszego w Kętach Centrum Wolontariatu (biura pośrednictwa pracy wolontariackiej), służącego organizacjom pozarządowym i instytucjom społecznym, lokalnej społeczności; zwiększenia promocji idei wolontariatu w małych społecznościach, podniesienia kwalifikacji wolontariuszy; aktywizacji społecznej mieszkańców Kęt w tym dzieci, młodzieży i seniorów z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych poprzez włączenie ich w wolontariat; integrację rożnych grup społecznych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba wolontariuszy zaangażowanych w działalność Centrum Wolontariatu; liczba organizacji pozarządowych i instytucji społecznych korzystających z Centrum Wolontariatu; liczba mieszkańców korzystających z oferty biura pośrednictwa pracy wolontariackiej w Centrum Wolontariatu. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Kęty, Rynek 13, nr działki 5023 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Fundacja Kukuryku SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI 113

114 PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty, organizacje pozarządowe, lokalni liderzy, Rada Działalności Pożytku Publicznego. SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Zadanie 12. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Integracyjny Klub Rękodzieła OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Projekt stworzenia w Kętach Integracyjnego Klubu Rękodzieła był konsultowany z lokalną społecznością. Mieszkańcy Kęt tj. młodzież szkolna, osoby dorosłe, seniorzy wyrazili chęć udziału w programie i potrzebę organizacji miejsca pełniącego funkcje społeczne, dające możliwość rozwijania swoich umiejętności i zainteresowań. Fundacja Kukuryku dostała deklaracje udziału w programie członków lokalnych organizacji pozarządowych, takich jak Stowarzyszenie Nadzieja i Jeden Drugiemu z Kęt, Powiatowy Środowiskowy Dom Samopomocy w Kętach, Uniwersytet Trzeciego Wieku i innych organizacji. Zainteresowanie programem wyrazili mieszkańcy Kęt w bezpośrednim głosowaniu w ramach akcji. Projekt uzyskał poparcie mieszkańców liczbą głosów w ramach konkursu "Decydujesz-Pomagamy" organizowanym przez TESCO Sp. z o.o. Kęcka społeczność, w tym uczniowie szkół i członkowie lokalnych organizacji pozarządowych zaoferowali swoją pomoc przy organizacji Klubu i prowadzeniu warsztatów rękodzieła jako wolontariusze. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada zagospodarowanie nieużytkowanych pomieszczeń w kamienicy przy ul. Rynek 13 w Kętach i stworzenie tam Integracyjnego Klubu Rękodzieła, gdzie w miłej atmosferze członkowie klubu będą mogli tworzyć swoje wyjątkowe dzieła typu hand-made. Projekt odpowiada na problemy z zagospodarowaniem w sposób wartościowy wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, osób dorosłych i seniorów poprzez naukę nowych umiejętności twórczych, umiejętności współdziałania w grupie, naukę wrażliwości społecznej, zaspakaja potrzebę spełnienia się w pracy wolontariackiej. Projekt wspiera również rodziców dzieci niepełnosprawnych w zaspakajaniu potrzeb odciążenia psychicznego związanego z opieką rodzicielską nad niepełnosprawnym dzieckiem. W ramach zadania planowane są następujące działania: zorganizowanie cyklicznych i bezpłatnych warsztatów oraz szkoleń rękodzielniczych, których uczestnikami będą: wielopokoleniowa lokalna społeczność, w tym dzieci niepełnosprawne i ich rodziny, młodzież szkolna, osoby dorosłe, seniorzy; wykorzystywanie pomieszczeń Integracyjnego Klubu Rękodzieła podczas organizacji imprez kulturalnych dla mieszkańców Kęt; promocja idei wolontariatu wśród młodzieży i osób dorosłych (ulotki, plakaty, strona www fundacji, strona społecznościowa Facebook, portal internetowy info Kęty, lokalna gazeta Kęczanin); przeprowadzenie cotygodniowych spotkań integracyjnych, warsztatów rękodzielniczych; koordynacja pracy Integracyjnego Klubu Rękodzieła. Zakres prac modernizacyjnych: zaadaptowanie pomieszczeń do nowych funkcji społecznych; wyposażenie powierzchni w niezbędne meble i sprzęty, materiały. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do powstania miejsc spotkań i twórczej pracy, które będzie służyło mieszkańcom Kęt i okolic. W trakcie bezpłatnych warsztatów uczestnicy podniosą swoje umiejętności rękodzielnicze. Rodzice dzieci niepełnosprawnych zaspokoją potrzebę odciążenia psychicznego związanego z wychowaniem niepełnosprawnego dziecka. Spotkania integracyjne przyczynią się do zaspokojenia potrzeb integracji, budowania więzi społecznych, współdziałania, dzieci, młodzieży, seniorów. Wolontariusze nabędą nowe doświadczenie w pracy wolontariackiej na rzecz osób niepełnosprawnych. Prace wykonane podczas bezpłatnych warsztatów rękodzielniczych będą prezentowane na lokalnych jarmarkach, piknikach, kiermaszach w Kętach przyczyni się do popularyzacji naszego klubu. 114

115 Projekt stworzenia Integracyjnego Klubu Rękodzieła w Kętach ożywi przestrzeń publiczną, dostosuje ją do potrzeb mieszkańców, w tym osób niepełnosprawnych i ich rodzin. Zwiększy zaspokojenie potrzeb integracji społecznej osób niepełnosprawnych i wykluczonych, seniorów. Program rozwiąże pozytywnie problem zagospodarowania czasu wolnego młodzieży, która kreatywnie włączy się w wolontariat na rzecz osób niepełnosprawnych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba zrekrutowanych wolontariuszy; liczba mieszkańców biorących udział w spotkaniach, warsztatach; liczba organizacji zaangażowanych w projekt. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Kęty, Rynek 13, nr działki 5023 ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Fundacja Kukuryku SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Zadanie 13. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Spotkajmy się w kawiarni! Rewitalizacja kamienicy przy ul. Rynek 19 OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Kamienica przy ulicy Rynek 19 jest obecnie obiektem częściowo zagospodarowanym i użytkowanym. Jest to budynek narożny zlokalizowany bezpośrednio przy ulicy, jednopiętrowy, częściowo podpiwniczony. Budynek murowany z początku XIX wieku posiada przyłącza wody, kanalizacji sanitarnej i gazu. Obiekt nie jest przystosowany do użytkowania przez osoby niepełnosprawne. Nieruchomość zlokalizowana jest w ścisłej strefie ochrony konserwatorskiej wpisanej do rejestru zabytków. Właścicielem budynku są Barbara i Mirosław Orliccy. Stan techniczny budynku jest dobry, obiekt wymaga prac remontowych na zewnątrz i wewnątrz (remont elewacji i naprawa dachu). Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada wykonanie prac remontowo-modernizacyjnych w kamienicy przy ul. Rynek 19 wraz z zaadaptowaniem części użytkowej budynku na kawiarnie, pełniącą funkcję społeczne, w tym kulturalno-edukacyjne. W kawiarni, we współpracy ze środowiskiem szkolnym, organizacjami pozarządowymi oraz instytucjami kultury z terenu gminy Kęty, organizowane będą spotkania i wydarzenia o charakterze kulturalno-edukacyjnym (np. wieczoru autorskie, spotkania z ciekawym człowiekiem, wieczory filmowe itp.). Z uwagi na lokalizacje kamienicy w ścisłym centrum, wykonanie remontu elewacji i dachu kamienicy zlokalizowanej przy ul. Rynek 19. Adaptacja części powierzchni użytkowej budynku na kawiarnię, pełniącą funkcję społeczne w tym kulturalno-edukacyjne: wieczory autorskie, spotkania z ciekawymi ludźmi, wieczory filmowe dla kobiet. Zakres prac modernizacyjnych: Wykonanie prac remontowo-modernizacyjnych obiektu; 115

116 Adaptacja pomieszczeń do planowanych funkcji (gastronomicznych oraz kulturalnoedukacyjnych); Wyposażenie pomieszczeń obiektu do potrzeb lokalu gastronomicznego; Wyposażenie pomieszczeń obiektu do potrzeb organizacji spotkań i wydarzeń o charakterze kulturalno-edukacyjnym. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do stworzenia nowego miejsca spotkań, tętniącego życiem towarzyskim, pełniącego funkcje kulturalno-edukacyjne w gminie. Z uwagi na ulokowanie kawiarni w ścisłym centrum miasta, w wyniku realizacji zadania ożywiona zostanie przestrzeń publiczna rynku oraz uatrakcyjniona oferta kulturowo-rozrywkowa Kęt. Dodatkowo, z uwagi na fakt, iż w kawiarni organizowane będą spotkania różnych grup społecznych (zarówno dzieci i młodzieży, jak i osób dorosłych, seniorów) wpłynie to na integrację różnych środowisk. Ponieważ w adaptowanej powierzchni powstanie lokal gastronomiczny, realizacja zadania przyczyni się również do powstania nowych miejsc pracy. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 oddanej powierzchni użytkowej; liczba nowych miejsc pracy; liczba zorganizowanych rocznie spotkań i wydarzeń o charakterze kulturalnoedukacyjnym w kawiarni. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Kęty, ul. Rynek 19 numer działki KW ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Barbara i Mirosław Orliccy SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI 2017 PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 14. Podobszar do rewitalizacji: P2. Nowe Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Międzypokoleniowe podwórko - organizacja strefy sportowo-rekreacyjnej osiedli Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Osiedla Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki zamieszkują osoby w różnym wieku, jednak znacząca część mieszkańców to seniorzy. Problem starzejącego się osiedla najbardziej jest zauważalny na os. 700-lecia. Na osiedlach tych żyją również rodziny z małymi dziećmi, z tego względu pojawiają się różne oczekiwania i potrzeby względem spędzania czasu wolnego, ale i zagospodarowania przestrzeni między blokami seniorzy chcieliby mieć miejsce spotkań, gdzie mogliby rozwijać swoje zainteresowania, ale i miejsce do aktywnego wypoczynku, spacerowania, gdzie mogliby zadbać o swoją kondycje. Również najmłodsi użytkownicy osiedli oczekują przestrzeni, gdzie mogliby zagrać w piłkę, pobiegać czy spędzić aktywnie czas z rówieśnikami. Niestety obserwowanym problemem funkcjonalno-przestrzennym jest brak miejsc rekreacji na osiedlach 116

117 mieszkaniowych. Niedostateczna ilość oraz jakość infrastruktury osiedlowej, brak placów zabaw i małych boisk, wpływa na pogorszenie warunków mieszkaniowych i komfortu życia mieszkańców osiedli. Osiedla te charakteryzują się również koncentracją problemów społecznych (duży odsetek klientów pomocy społecznej i bezrobotnych). Wspólne i bezpłatne przestrzenie dla wszystkich mieszkańców, zarówno tych najmłodszych, jak i dorosłych stanowią świetną okazję do integracji społecznej z sąsiadami, nawiązywaniem relacji i budowaniem nowych kontaktów społecznych. Z tego względu istnieje potrzeba inwestowania zarówno w dostępną infrastrukturę czasu wolnego skierowaną do dzieci i młodzieży, ale i seniorów. Koncepcja zadania: Zadanie polega na stworzeniu tzw. międzypokoleniowych podwórek. Seniorzy będą mogli skorzystać z przyrządów do rozciągania, relaksu i ćwiczeń mięśni. Jest to doskonały pomysł na profilaktykę wielu chorób w tym serca i narządów ruchu. Z placu zabaw będzie mogli też korzystać młodzież i osoby dorosłe, gdzie będzie można zadbać o swoje zdrowie i kondycję bezpłatnie, ale także pomysłem na ciekawe spędzenie wolnego czasu w pobliżu swojego domu. Oprócz wydzielonej strefy rehabilitacyjno-sportowej powstanie również strefa na integracyjny plac zabaw dla najmłodszych dzieci. Przyrządy umieszczone w strefie zabawowej dla dzieci będą wpływały na rozwój fizyczny i manualny dzieci, zachęcą do kontaktu z rówieśnikami. Dodatkowo w przestrzeni podwórka umieszczone zostaną również stoliki do gry w szachy i gier planszowych. Z uwagi na zlokalizowanie zarówno strefy dla osób starszych, jak i części zabawowej dla dzieci w jednym miejscu będzie możliwa integracja międzypokoleniowa różnych grup wiekowych, możliwość do nawiązania bliższych relacji sąsiedzkich i spędzania aktywnego czasu. Międzypokoleniowe podwórka będą stanowić również miejsce imprez osiedlowych np. rywalizacji sportowych, konkursów, gier i zabaw dla mieszkańców. Międzypokoleniowe podwórka będą umieszczone w centralnej części osiedli. Zakres prac modernizacyjnych: Modernizacja istniejących placów zabaw do potrzeb międzypokoleniowego podwórka. Montaż urządzeń do nisko intensywnego treningu takich jak orbitrek, rowerek stacjonarny i ławeczki gimnastyczne. Montaż urządzeń dla najmłodszych huśtawki. Montaż stolików do gier planszowych na powietrzu. Wyk0onanie wielofunkcyjnej nawierzchni asfaltowej do dowolnego wykorzystania przez użytkowników. Montaż większej ilości ławek, gdzie osoby starsze będą mogły odpocząć. Efekt zadania: Zadanie pozwoli na stworzenie miejsc integracji społecznej, gdzie przy okazji czynnego wypoczynku, można porozmawiać i poznać sąsiadów. integracja międzypokoleniowa mieszkańców osiedli; poprawa warunków i komfortu życia; wzrost aktywności fizycznej mieszkańców; budowa nowych kontaktów ograniczenie anonimowości sąsiadów; organizacja strefy sportowo-rekreacyjnej osiedli. 117

118 ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanej powierzchni; liczba zamontowanych urządzeń do ćwiczeń; liczba zamontowanych urządzeń do zabaw; liczba użytkowników placów. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Os. Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa w Kętach ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 15. Podobszar do rewitalizacji: P2. Nowe Miasto i P3. Tereny rekreacyjno-sportowe TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Na terenach obszarów zdegradowanych (w szczególności w rejonie Podobszaru 2. Nowe Miasto) koncentruje się problem bezdomności. Obecnie gmina nie dysponuje placówkami pomocy ani infrastrukturą wsparcia dla tych osób. Z uwagi na znaczną skalę tego problemu, sugeruje się uwzględnienie w programie rewitalizacji wsparcia dla osób bezdomnych, mającego na celu uaktywnienie osoby bezdomnej na rzecz poprawienia jej sytuacji życiowej oraz integracji ze środowiskiem. W roku 2011 uruchomiono na terenie miasta ogrzewalnie dla osób bezdomnych, z której w sezonie korzysta średnio 10 odbiorców. Wbrew panującemu stereotypowi osoby te, mimo trudnej sytuacji życiowej chętnie angażują się w rożnego rodzaju akcje społeczne. Z drugiej strony obszary te charakteryzują się problemami środowiskowymi obserwowana jest degradacja cennych terenów środowiskowych, jak i nieekologicznie postawy mieszkańców (zanieczyszczanie parków i bulwarów, emisja ścieków do Soły, dewastacja terenów parkowych). W trakcie prowadzonych konsultacji wielokrotnie postulowano podjęcie w ramach rewitalizacji działań w zakresie ochrony środowiska naturalnego i przeciwdziałania degradacji obszarów zielonych, atrakcyjnych pod względem florystycznym jak i faunistycznym, których na terenach rewitalizacji jest sporo. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada opracowanie i przeprowadzenie akcji porządkowej terenów zielonych położonych w Dzielnicy Nowe Miasto, m.in. parku lipowego, terenów położonych przy rzece Sole. Przeprowadzenie warsztatów z zakresu ekologii w celu podniesienie świadomości adresatów projektu 118

119 na temat dbania o środowisko naturalne. Będą oni mogli spotkać się, lepiej poznać i wspólnie przedyskutować własne potrzeby tym samym przyczyni się do integracji mieszkańców i interesariuszy obszaru. Koncepcja zadania zakłada zaangażowanie osób bezdomnych w prace na rzecz wspólnej przestrzeni. Zaplanowane działania będą miały na celu poprawę wizerunku osób bezdomnych, a także uwrażliwienie mieszkańców na występujące w ich otoczeniu problemy. Etapy zadania: Opracowanie koncepcji akcji happeningowej (wybór terenów najbardziej zaśmieconych, form promocji). Przeprowadzenie akcji promocyjnej artykuł w lokalnej gazecie, ulotki, informacje na stronie internetowej. Przeprowadzenie warsztatów dotyczących ekologii. Przeprowadzenia akcji porządkowej zakończonej piknikiem. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do wielu pozytywnych skutków, związanych zarówno ze sferą społeczną, ale i przestrzenno-funkcjonalną czy środowiskową. Pozwoli na integrację i wzajemne zrozumienia potrzeb różnych grup społecznych wśród mieszkańców i użytkowników obszaru. Organizowanie tego typu akcji wpłynie również na aktywizację społeczną mieszkańców i uświadomi o ich realnym wpływie na proces rewitalizacji. Przeprowadzone zadanie będzie służyć przede wszystkim budowie tożsamości lokalnej, tzw. wartości miejsca dla mieszkańców oraz poznanie wzajemnych potrzeb mieszkańców i siebie nawzajem. Budowanie odpowiedzialności za miejsce uporządkowane własnymi rękoma będzie skutkować systematyczną dbałością o porządek i estetykę otoczenia, odpowiedzialnością za poszczególne elementy. Dodatkowo sprzątnięta zostanie przestrzeń publiczna. Z uwagi na fakt, iż do zadania zostaną włączone osoby bezdomne, projekt przyczyni się również integracji społecznej osób, które pozostają w trudnej sytuacji życiowej i uwrażliwi społeczność na problemy dotykające miejsce, w którym żyją. W wyniku podjętych działań nastąpi zmiana świadomości społecznej w temacie bezdomności oraz wizerunku osób bezdomnych i kierowanej do tych osób pomocy. Projekt będzie miał również walor edukacyjno-świadomościowy - przyczyni się do wzrostu wiedzy mieszkańców na temat ekologii i wpłynie na rozwinięcie postaw proekologicznych wśród mieszkańców. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w akcji; liczba bezdomnych biorących udział w akcji; powierzchnia terenów uporządkowanych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Tereny zielone Nowego Miasta (teren parku lipowego, tereny położone przy rzece Sole oraz przestrzenie międzyblokowe) GOPS W Kętach Cyklicznie (dwa razy do roku) jesień, wiosna ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Mieszkańcy i użytkownicy obszaru, bezdomni, pracownicy GOPS Kęty SZACUNKOWY KOSZT 119

120 ok , ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 16. Podobszar do rewitalizacji: P2. Nowe Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Świetlica seniora - rozwija i integruje. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Podobszar Nowego Miasta charakteryzuje się dużym wskaźnikiem zagęszczenia ludności. Dominującą funkcją mieszkalną są wielorodzinne bloki z ograniczonymi przestrzeniami międzyblokowymi. Podobszar Nowe Miasto, zwłaszcza tereny osiedla 700-lecia, Sikorskiego, Kościuszki oraz Królickiego, charakteryzuje się dużym odsetkiem osób starszych, którzy nierzadko zamknięci są w czterech ścianach własnego mieszkania. Na terenie osiedli brak jest miejsc, gdzie seniorzy mogliby spędzać czas, rozwijać swoje zainteresowania oraz zacieśniać więzi międzypokoleniowe. Jedynym takim miejscem jest Uniwersytet Trzeciego Wieku. Niemniej jednak nie każdy senior odnajduje się w tej ofercie, zwłaszcza wykluczony, samotny, pozbawiony poczucia własnej wartości. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada opracowanie utworzenie świetlicy seniora miejsca, w którym starsze osoby mogłyby spędzać czas, rozwijać zainteresowania, nawiązywać nowe znajomości, jak również rozbudowywać więzi. Świetlica seniora to miejsce, w którym można przy kawie, herbacie, stoliku szachowym spędzić aktywnie czas. Etapy zadania: Przeprowadzenie akcji promocyjnej spotkania z seniorami z Podobszaru Nowe Miasto, przeprowadzenie badania sondażowego nt. Potrzeb i zainteresowań osób starszych. Zaopatrzenie Klubu Integracji Społecznej w Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Kętach w gry, materiały do terapii zajęciowej oraz naczyń dla potrzeb świetlicy seniora. Otwarcie świetlicy seniora udostępnienie pomieszczeń KIS dla potrzeb osób starszych. Zakres prac modernizacyjnych: Przygotowanie materiałów promocyjnych, przeprowadzenie akcji promocyjnej. Przeprowadzenie badań sondażowych na temat potrzeb osób starszych i opracowanie wyników. Zakup odpowiedniej ilości materiałów (gry planszowe, karty, artykuły do terapii zajęciowej naczynia, czajnik, produkty spożywcze kawa, herbata, mleko, cukier itp.), krzeseł składanych, składane stoliczki, parasole, termosy. Koordynacja spotkań seniorów w udostępnionych pomieszczeniach, animacja. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do wielu pozytywnych skutków, związanych ze sferą społeczną. Pozwoli na integrację osób starszych z obszaru rewitalizacji. Oddanie w ręce osób starszych pomieszczenia, w którym będą mogli rozwijać swoje pasje, spotykać się ze znajomymi, przyczyni się do minimalizowania skutków marginalizacji i izolacji społecznej. Zadanie przyczynić się może do rozwoju integracji międzypokoleniowej poprzez organizowanie w pogodne dni mobilnych świetlic seniora umiejscowionych na terenach placów zabaw na terenach Podobszaru. Organizowanie tego typu akcji wpłynie również na aktywizację społeczną mieszkańców i uświadomi o ich realnym wpływie na proces rewitalizacji. Zaprojektowane i zrealizowane własnymi rękoma zagospodarowania czasu spędzonego wspólnie skutkować będzie dbałością o odpowiedzialność za rozwój każdego elementu związanego z udostępnionym miejscem. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna 120

121 Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w spotkaniach: na jednym spotkaniu. liczba zorganizowanych spotkań 2-3 razy w tygodniu. liczba osób biorących udział w badaniu sondażowych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Klub Integracji Społecznej, tereny Nowego Miasta ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Kętach SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI Cyklicznie PARTNERZY W REALIZACJI Mieszkańcy i użytkownicy obszaru, instytucje pomocowe, Dom Kultury w Kętach, organizacje pozarządowe SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 17. Podobszar do rewitalizacji: P1. Nowe Miasto i P4. Kęty Podlesie TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie OPIS ZADANIA/PROJEKTU Ważnym elementem integrującym lokalną społeczność jest możliwość realizacji wspólnych przedsięwzięć, angażujących osoby w różnym wieku. Może to się odbywać poprzez działania na rzecz rozwoju kultury, sportu czy rekreacji. Mieszkańcy Nowego Miasta widzą potrzebę realizacji małych przedsięwzięć, które przyczynią się do uatrakcyjnienia spędzania czasu wolnego jednocześnie rozwijając ofertę kulturową dzielnicy. Nowe Miasto zamieszkuje znacząca ilość osób starszych, którzy z uwagi na dużą ilość czasu wolnego chętnie korzystają z przedsięwzięć, które pozwolą im na wyjście z domu, zaangażowanie się w różne sprawy. Również dla osób młodych ważne jest uświadomienie, że oferta kulturalna nie musi być nudna i może przyjąć różne formy. Na terenie Miasta Kęty znajduje się Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filią, znajdująca się na Podlesiu. Mieszkańcy chętnie korzystają ze zbiorów biblioteki, jednak widzą potrzebę poszerzenia oferty książek, która z uwagi na ilość czytelników jest zbyt mała. Koncepcja zadania: Zadanie polega na montażu bezpłatnej, samoobsługowej i całodobowej wypożyczalni książek (tzw. book stop). Każdy może wziąć z niej książkę do przeczytania i każdy może przynieść do budki książki zbędne już w domowej bibliotece. Oferta książek byłaby zróżnicowana dla osób w różnym wieku dzieci, młodzieży, 121

122 osób dorosłych. Przy budkach znajdowałyby się również ławeczki dla osób, które chciałyby od razu skorzystać z wypożyczalni i przeczytać książkę. Zakres prac modernizacyjnych: Montaż budek do wypożyczania książek Montaż ławek Efekt zadania: Projekt pozwoli na zaangażowanie się mieszkańców obszaru rewitalizowanego na rzecz dbania o wspólną przestrzeń wypożyczalnie książek. Możliwość zaangażowania się na rzecz zbiorowych przedsięwzięć stanowi ważny element integrujący lokalną społeczność, sprzyja nawiązywaniu relacji społecznych oraz niweluje problem anonimowości. W efekcie przestrzenie międzyblokowe zostaną wypełnione ciekawymi inicjatywami, uatrakcyjnią tereny osiedla i będą sprzyjać aktywizacji mieszkańców. Integracja społeczna mieszkańców Rozwój oferty kulturalnej Uatrakcyjnienie terenów osiedlowych ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI Liczba zamontowanych wypożyczalni Liczba zamontowanych ławek Liczba osób korzystających z wypożyczalni Liczba udostępnionych książek LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Wypożyczalnie zlokalizowane by były na terenie czterech osiedli ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gminna Biblioteka Publiczna w Kętach SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI 2019 PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 18. Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele rekreacyjno-kulturowe OPIS ZADANIA/PROJEKTU Ważnym elementem wpływających na jakość życia mieszkańców jest stopień zaspokojenia ich potrzeb kulturalnych. Potrzeby te z kolei realizowane są w różny sposób np. poprzez dostęp do instytucji i infrastruktury kultury czy możliwość uczestnictwa w atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb różnych grup odbiorców oferty spędzania czasu wolnego. Bywa jednak tak, że poziom tej oferty jest mocno zróżnicowany i mieszkańcy odczuwają jej braki. Z drugiej strony, obecnie obserwujemy tendencję spadkową w uczestnictwie w różnego rodzaju ofercie kulturalnej. Wpływ na to mają zarówno czynniki ekonomiczne (zbyt wysokie ceny udziału w różnego rodzaju wydarzeniach), niedopasowanie oferty do potrzeb osób, które z niej korzystają czy problemy z dotarciem na wydarzenie z powodu odległości (np. do najbliższego kina lub teatru trzeba dojechać do innego dużego miasta). 122

123 Jak wynika z badań przeprowadzonych wśród mieszkańców Kęt, ważnym problemem obserwowanym w wymiarze społecznym, jest niewystarczająco rozwinięta infrastruktura i oferta spędzania czasu wolnego (dla 27,1% przebadanych, jest to problem, który koncentruje się w Kętach w dużym stopniu). Na szczególne braki w tym zakresie wskazywali mieszkańcy dzielnicy Kęty Podlesie. W trakcie prowadzonych konsultacji wskazywano, że młodzież z Podlesia czuje się trochę pominięta, ponieważ nie mają ciekawej i dostępnej na miejscu oferty kulturalnej i spędzania czasu wolnego. W samych Kętach funkcjonuje Dom Kultury zlokalizowany w graniach Nowego Miasta, a także Gminna Biblioteka Publiczna wraz z filią zlokalizowaną na terenie Podlesia. Oferta czasu wolnego realizowana jest również na polu aktywności sportowej w tym wypadku mieszkańcy mają do dyspozycji Ośrodek Sportu i Rekreacji czy boiska przyszkolne. Koncepcja zadania: Zadanie polega na zagospodarowaniu terenów zielonych nad Sołą na ogólnodostępne, bezpieczne i przyjazne tereny zielone, miejsce imprez sportowo-rekreacyjnych, muzycznych, ale i kulturalnych z bogatą infrastrukturą zapewniającą czynne spędzanie wolnego czasu. Do realizacji zadania zaangażowani zostaną mieszkańcy, którzy pomogą np. w uporządkowaniu bulwarów nad Sołą, montażu obiektów (ławek, koszy na śmieci). W tym celu wykorzystany zostanie teren nadrzecza Soły oraz tereny parkowe, które zaadaptowane zostaną na przygotowanie następujących elementów infrastruktury czasu wolnego i infrastruktury kultury: Miejsca piknikowe wraz z mieszkańcami zostaną wytypowane miejsca pod organizacje pikników rodzinnych. Miejsca te zostaną oznakowane oraz doposażone w ławeczki, stoliki, kosze na śmieci oraz miejsca do grillowania. Plaża nad Sołą w pobliżu Soły funkcjonuje kilka dzikich plaż, jednakże z uwagi na brak oficjalnego oznakowania, korzystanie z nich nie jest bezpieczne. Z uroków rzeki w okresie letnim korzystają zarówno dzieci i młodzież, jak i starsze osoby, dlatego konieczne wydaje się wydzielenie odpowiednio przygotowanej strefy do plażowania, w miejscu bezpiecznym i oznakowanym wraz z regulaminem korzystania z niej. Scena letnia nad Sołą na terenach parkowych zlokalizowanych nad Sołą jest odpowiednio dużo miejsca do zagospodarowania na elementy infrastruktury kultury. Jednym z pomysłów zgłoszonych przez mieszkańców jest budowa sceny letniej. Scena posłuży do organizacji lokalnych wydarzeń, koncertów, spektakli. Zakres prac modernizacyjnych: Uporządkowanie/wykarczowanie wałów nad Sołą w ramach akcji społecznej; Realizację obiektów tzw. małej architektury: kosze na śmieci, ławki, stoliki, latarnie; Organizacja miejsc piknikowych - oznakowanie wybranych miejsc i doposażenie w elementy infrastruktury; Zagospodarowanie części bulwarów na piaszczyste plaże wybór miejsca na przygotowanie plaży, zakup piasku, doposażenie przestrzeni w niezbędne elementy; Utworzenie sceny letniej w parku nad Sołą - wykonanie projektu budowlanego, prace budowlane, zagospodarowanie terenu. Dodatkowo, w związku z tym, iż przez teren objęty rewitalizacją na którym przewidziano wyżej wymienione prace (Podobszar 3.) przebiega linia kolejowa, należy zadbać o ochronę akustyczną tych terenów. W związku z tym sugeruje się wydzielenie pomiędzy linią kolejową a terenami zielonymi pasów zieleni o charakterze izolującym i urządzeń służących ochronie akustycznej. Po drugie, część Podobszaru 3 została wyznaczona w granicach terenów chronionych (obszar Natura 2000 Dolina Dolnej Soły i obszar Natura 2000 Dolna Soła) oraz na obszarze potencjalnego zagrożenia powodziowego. Z tego względu przy podejmowaniu prac związanych z realizacją analizowanego przedsięwzięcia należy mieć na uwadze w pierwszej kolejności ochronę tych terenów i ich odpowiednie zabezpieczenie. Powyższe uwagi dotyczą to również prac wymienionych w zadaniu 3.2. i 3.2., które to również zlokalizowane są w pobliżu tych terenów. Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do rozwoju oferty rekreacyjno-kulturowej Kęt wydzielając główną strefę aktywności mieszkańców, skierowaną zarówno dla dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych. W efekcie nowo zagospodarowana przestrzeń publiczna będzie bezpiecznym i nowoczesnym miejscem 123

124 spotkań, wypoczynku i rekreacji dla najmłodszych i dorosłych. Na terenie objętym projektem realizowane będą działania mające na celu integrację mieszkańców oraz liczne wydarzenia kulturalne wykorzystując wybudowaną infrastrukturę (koncerty, pikniki rodzinne, spektakle). Z uwagi na umiejscowienie zadania w łatwo dostępnej lokalizacji, z nowo powstałej oferty korzystać będą zarówno mieszkańcy Podlesia, jak i Starego i Nowego Miasta. Ponadto zagospodarowany teren wpłynie pozytywnie na wizerunek Kęt w regionie, a zaangażowanie w projekt mieszkańców da poczucie wspólnej własności, które w efekcie skutkuje poczuciem zbiorowej odpowiedzialności za dbanie o ład i porządek terenu. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI ha uporządkowanych bulwarów nadrzecznych; liczba zorganizowanych i oznakowanych: plaż, miejsc piknikowych; m 2 zmodernizowanej powierzchni terenów sportowych. m 2 powierzchni użytkowej sceny letniej; m 2 nowourządzonych terenów sportowo-rekreacyjnych; liczba zorganizowanych, cyklicznych imprez sportowo-rekreacyjnych w roku. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Bulwary nad Sołą wraz z terenami parkowymi ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Przedsiębiorcy, mieszkańcy SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Zadanie 19. Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Korty odnowa budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego wraz z zapleczem sanitarnym OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Obecne zaplecze sportowo-rekreacyjne Kęt charakteryzuje się zróżnicowanym stanem technicznym, duża część terenu jest niezagospodarowana i niewykorzystana przez mieszkańców, a część z obiektów jest w złym stanie technicznym. W Kętach obserwowany jest potencjał do rozwoju infrastruktury sportowo-rekreacyjnej skierowanej w szczególności do dzieci i młodzieży, które stanowią liczną grupę społeczną. Dotychczas młodzież korzystała z boisk szkolnych, a także z placów zabaw lub tzw. kortów zlokalizowanych przy ul. Jana III Sobieskiego nie spełniających wymogów obiektów sportowych. Koncepcja zadania: Zadanie polega na przebudowie tzw. kortów zlokalizowanych przy ul. Jana III Sobieskiego na ogólnodostępne, wielofunkcyjne boisko sportowe wraz budową zaplecza sanitarnego. Zakres prac modernizacyjnych: demontaż istniejącej nawierzchni, wykonanie podbudowy pod nową nawierzchnię asfaltową, ułożenie nawierzchni asfaltowej 124

125 wykonanie wielofunkcyjnego boiska sportowego z wydzieloną strefą do gry w tenisa, siatkówkę oraz koszykówkę; budowa zaplecza sanitarnego. Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do rozwoju oferty rekreacyjno-sportowej Kęt wydzielając główną strefę aktywności mieszkańców, skierowanej zarówno dla dzieci, młodzieży jak i osób dorosłych (wraz ze zmodernizowaną przestrzenią Hejnału). W efekcie nowo zagospodarowana przestrzeń publiczna będzie bezpiecznym i nowoczesnym miejscem spotkań, wypoczynku i rekreacji dla najmłodszych i dorosłych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanego zaplecza sanitarnego; m 2 zmodernizowanej powierzchni terenów sportowych. m 2 nowourządzonych terenów sportowo-rekreacyjnych; LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Teren kortów przy ul. Jana III Sobieskiego, działki o numerze: 4440/3 Gmina Kęty Przedsiębiorcy ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 20. Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Ogród sensoryczno-botaniczny w Kętach OPIS ZADANIA/PROJEKTU Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą mieszczą się w granicach dwóch dzielnic Kęt: Stare Miasto i Kęty Podlesie. Podobszar ten charakteryzuje się wysokim potencjałem do zagospodarowania i zaadaptowania na cele społeczne i rekreacyjne z uwagi na mnogość terenów zielonych i liczne obszary parkowe. Z drugiej strony, zaobserwowanym problemem społecznym, z którym borykają się Kęty jest pojawienie się pierwszych symptomów wyludniania się miasta. Najniższy wskaźnik obrazujący zmianę liczby mieszkańców w stosunku do roku 2010 został zaobserwowany właśnie na terenie miasta Kęty (-3,0 )). Wpływa to na konieczność poprawy wizerunku Kęt jako atrakcyjnej przestrzeni do życia, odpowiadającej na potrzeby różnych grup osób zamieszkujących gminę (w tym osób niepełnosprawnych). Koncepcja zadania: 125

126 Projekt przewiduje stworzenie na terenach sportowo - rekreacyjnych nad Sołą ogrodu sensorycznobotanicznego dla miejscowej społeczności (dzieci i młodzież z kęckich szkól, osób dorosłych, seniorów z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych). W ogrodzie zostaną zastosowane rozwiązania dla osób starszych i niepełnosprawnych, umożliwiające bezpieczne poruszanie się i czerpania przyjemności z kontaktu z naturą. Ogród zostanie podzielony na zakątki służące doświadczaniu i pobudzaniu rożnych zmysłów. Dobór roślin będzie tak zaprojektowany, aby oddziaływać zmysłowo, terapeutycznie i edukacyjne. Zastosowane zostaną różnobarwne nasadzenia roślinne o odmiennych fakturach i zapachach. Wykorzystane zostaną również gatunki roślin użytkowych takich jak zioła, warzywa i krzewy owocowe, pomocne w bezpośrednim doświadczaniu przyrody. Planowane jest podzielenie ogrodu na części: kolorystyczną, zapachową, dotykową, dźwiękową oraz część użytkową, gdzie pobudzane będą zmysły smaku. Podział taki ma za zadanie pobudzanie młodego organizmu do prawidłowego rozwoju psychoruchowego, pomaga w budowaniu trwałych więzi z najbliższymi oraz wykorzystania potencjału rozwojowego jakimi dysponuje w zakresie funkcji poznawczych, małej i dużej motoryki, komunikacji i socjalizacji. W projekt zostaną zaangażowani wolontariusze fundacji. Etapy zadania: zaadaptowanie terenu pod nowe funkcje społeczne, terapeutyczne i rekreacyjne (stworzenie ogrodu sensoryczno-botanicznego); przeprowadzenie akcji promocyjnej ogrodu; pielęgnacja/obsługa całoroczna ogrodu; organizacja i koordynacja zajęć edukacyjnych/kulturalnych odbywających się na terenie ogrodu; Zakres prac modernizacyjnych: opracowanie projektu architektonicznego ogrodu; wybór miejsca do zagospodarowania pod ogród (w drodze konsultacji społecznych z mieszkańcami); przygotowanie terenu (wymiana ziemi, nawożenie, utwardzenie ścieżek, założenie nawodnienia, dostosowanie przestrzeni ogrodu do osób niepełnosprawnych w tym poruszających się na wózkach inwalidzkich itp.); zakup i montaż małej architektury; zakup i sadzenie roślin; całoroczna pielęgnacja ogrodu; Efekt zadania: W efekcie realizacji projektu powstanie ogród sensoryczno-botaniczny o wyraźnych funkcjach: terapeutycznych, edukacyjnych, rekreacyjnych i społecznych. Będzie to zielone, przyjazne, wielofunkcyjne miejsce, swoista pracownia przyrodnicza, zwiększająca pomoc dydaktyczną dla uczniów kęckich szkół, przedszkoli, podopiecznych placówek opiekuńczych. Realizacja zadania przyczyni się do obniżenia dysfunkcji dzieci ze specjalnymi wymaganiami edukacyjnymi, zniwelowania wykluczenia społecznego. Będzie to również wsparcie dla rodziców dzieci niepełnosprawnych, umożliwiające im odpoczynek, spędzanie czasu wolnego z dziećmi na terapeutycznym obszarze ogrodu. Realizacja zadania podniesie możliwości prawidłowego kształtowania postaw proekologicznych, zapewni zwiększenie rozwoju zajęć pozalekcyjnych. Ogród sensoryczny będzie miejscem spędzania czasu wolnego dla wszystkich mieszkańców, umożliwiając równocześnie integrację społeczną. Zwiększy się liczba wolontariuszy działających na rzecz osób niepełnosprawnych, lokalnej społeczności i środowiska. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanej powierzchni użytkowej; 126

127 liczba zorganizowanych spotkań terapeutyczno-edukacyjnych; liczba uczestników spotkań; liczba zrekrutowanych do projektu wolontariuszy. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Podobszar nr 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą (dokładna lokalizacja zostanie wytypowana po przeprowadzeniu konsultacji z mieszkańcami) ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Fundacja Kukuryku SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 21. Podobszar do rewitalizacji: P4. Kęty Podlesie TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Stworzenie strefy rekreacyjno-sportowej na Podlesiu. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Podlesie to obszar położony po zachodniej stronie rzeki Soły, połączony ze stroną wschodnią miasta mostem na ulicy Jana III Sobieskiego oraz traktem kolejowym. Jest to obszar o przeważającej funkcji mieszkaniowej o niezbyt spójnej zabudowie, głównie jednorodzinnej, wolnostojącej. Przy ulicy Partyzantów zlokalizowany jest budynek socjalny, w którym znajduje się także filia biblioteki. W pobliżu obszaru zlokalizowana jest także stacja kolejowa Kęty-Podlesie w sąsiedztwie terenów usługowo-handlowych, Ochotnicza Straż Pożarna Kęty-Podlesie oraz park sąsiadujący z osiedlem domków jednorodzinnych oraz szkołą. Obserwowane objawy stanu kryzysowego w obszarze społecznym, technicznym oraz przestrzennofunkcjonalnym obszaru to: Brak atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb oferty kulturowej i spędzania czasu wolnego dla mieszkańców Podlesia w szczególności dla dzieci i młodzieży, co sprzyja występowaniu zachowań demoralizujących. Brak dostępności miejsc, w których samodzielnie mogliby gospodarować swoim czasem i rozwijać swoje zainteresowania (młodzież z Podlesia nie ma takiej oferty na miejscu, do najbliższego Domu Kultury znajdującego się w centrum Kęt musi dojeżdżać); wykorzystanie potencjału i zasobów lokalowych biblioteki pod organizację zajęć pozalekcyjnych. Niski poziom infrastruktury placu zabaw (poprawa infrastruktury i dostępności do placu zabaw). Brak zaplecza sportowego przy ZSP nr 3 przy ul. Szkolnej w postaci nowoczesnej Sali gimnastycznej. Zagrożenie wykluczeniem społecznym osób będących beneficjentami pomocy społecznej (obecność budynku socjalnego). Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada utworzenie głównej strefy rekreacyjno-sportowej na terenie obszaru Podlesia, oferującej mieszkańcom z różnych grup wiekowych miejsca do spędzania aktywności fizycznej, rozwoju oraz integracji z innymi mieszkańcami. W realizację powstałej w wyniku działań rewitalizacyjnych strefy zaangażowano by takie obszary/obiekty jak park miejski, plac zabaw, filię 127

128 Biblioteki oraz ZSG nr 3, które dostępne będą dla wszystkich a w szczególności dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Zakres prac modernizacyjnych: Modernizacje placu zabaw przy ul. Żeromskiego - przeorganizowanie placu zabaw jako ogólnodostępnej przestrzeni dla dzieci w różnym wieku wprowadzenie urządzeń zarówno dla dzieci małych (do 3 lat) jak też dzieci starszych oraz urządzeń tzw. Siłowych (siłownia na wolnym powietrzu) pozwalających na korzystanie aktywne z przestrzeni rodzicom/opiekunom dzieci. Utworzenie kawiarenki przy bibliotece (można przyjść z książką i poczytać, lub po prostu dla celów towarzyskich na podlesiu brak jest takiego miejsca) - budowlane prace adaptacyjne. Organizację zajęć kulturalno-rozwojowych dla dzieci i młodzieży wraz z modernizacją zaplecza sportowego przy z ZSG nr 3. Organizację zajęć aktywizujących dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym (osób bezrobotnych, seniorów). Efekt zadania: Projekt przyczyni się do zapewnienia mieszkańcom obszaru rewitalizowanego ciekawej i zróżnicowanej oferty spędzania czasu wolnego, skierowanej zarówno do dzieci, młodzieży, jak i osób starszych i seniorów. Powstała strefa rekreacyjno-sportowa przyczyni się do integracji mieszkańców Podlesia i aktywizacji osób, doprowadzi do poprawy sytuacji społecznej osób zagrożonych wykluczeniem społecznym poprzez udział w zajęciach i wydarzeniach realizowanych na terenie wydzielonej strefy, sprzyjającej integracji społecznej mieszkańców. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanej powierzchni placu zabaw; liczba zamontowanych elementów małej architektury; m 2 urządzonej kawiarenki; liczba zorganizowanych zajęć i wydarzeń; liczba uczestników zajęć i wydarzeń. Podobszar 4. Kęty Podlesie Gmina Kęty 2020 ZSG nr 3, Gminna Biblioteka Publiczna ,00 zł LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 22. Podobszar do rewitalizacji: P5. Strzelnica TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Modernizacja zabytkowej Strzelnicy przy ul. Krakowskiej. 128

129 Stan istniejący: OPIS ZADANIA/PROJEKTU Strzelnica zlokalizowana przy ul. Krakowskiej jest unikatowym obiektem historycznym, pochodzącym z początku XX wieku. Na terenie obiektu znajduje się usypany wał strzelniczy o długości ok. 100 m. Ze względu na bardzo zły stan techniczny strzelnica jest użytkowana w sposób niezapewniający bezpiecznego i pełnego wykorzystanie wartości i możliwości obiektu. Wymagany jest kapitalny remont, zarówno wnętrza budynku jak i przestrzeni wokół. Obiekt posiada wysokie walory estetyczne i historyczne, a ze względu na lokalizację na szlaku Bielsko- Biała Kraków jest miejscem widocznym i łatwo dostępnym. Obecnie strzelnicą opiekuje się organizacja pozarządowa. Strzelnica zlokalizowana jest na działce o numerze 3731/3 Koncepcja zadania: Zadanie polega na modernizacji i odrestaurowaniu zabytkowej strzelnicy i powrotu do dawnych funkcji obiektu, jako ważnego miejsca na mapie historycznej Kęt. Zakres prac modernizacyjnych: Przewidziany zakres prac to remont kapitalny obiektu z dostosowaniem do nowej funkcji, w tym: Remont generalny obiektu - wykonanie prac izolacyjnych i odtworzeniowych Strzelnicy. Adaptacja jednego z pomieszczeń na Izbę Pamięci, upamiętniającą historię obiektu. Przebudowa istniejących pomieszczeń na nowe funkcje - lekcje historii, nauka strzelania oraz pomieszczenia socjalne dla pracowników Strzelnicy. Modernizacja zaplecza socjalno-sanitarnego obiektu. Zagospodarowanie otoczenia budynku Strzelnicy, w tym wykonanie nowych nasadzeń zieleni wysokiej oraz budowa paleniska do urządzenia ognisk. Wykup sąsiedniej działki w celu zagospodarowania terenu na miejsca parkingowe dla użytkowników obiektu. Efekt zadania: Obiekt po przeprowadzeniu remontu może stać się miejscem o charakterze historycznorekreacyjnym, poprzez organizacje zajęć ze strzelania z broni pneumatycznej, organizacje lekcji historii. Unikatowość obiektu spowoduje, że stanie się on ważną wizytówką miasta. Wykorzystanie obiektu strzelnicy do organizacji obchodów uroczystości państwowych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna 129

130 WSKAŹNIKI powierzchnia użytkowa zaadaptowanego budynku; liczba osób korzystająca z obiektu. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Zabytkowa strzelnica przy ul. Krakowskiej, działka numer 3731/3 Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Grupa Operacyjna Kęty, Powstające Stowarzyszenie: Społeczny Komitet Odbudowy Strzelnicy im. Józefa Piłsudskiego ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 23. Podobszar do rewitalizacji: Wszystkie podobszary TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Monitoring obywatelski reaguj na pojawiające się problemy! OPIS ZADANIA/PROJEKTU Ważnym elementem rozwoju postaw obywatelskich jest angażowanie się we wspólne przedsięwzięcia, służące poprawie jakości życia lokalnej społeczności. Nie może się to jednak zadziać w sytuacji, gdy mieszkańcy nie czują potrzeby integracji, zaangażowania we wspólne sprawy. Konsekwencją tego jest występujące w miastach zjawisko anonimowości. Dotyczy to szczególnie miejsc, gdzie występuje duże nagromadzenie ludzi na niewielkim terenie (tak jak np. osiedla blokowisk), uniformizacja otoczenia, brak wspólnych miejsc odpoczynku i rozrywki. Z drugiej strony, coraz częściej mówi się o występowaniu tego zjawiska również na terenie, gdzie rodziny posiadają swoje własne domy. Chęć odgrodzenia się od otoczenia dużym murem, posiadanie własnego ogródka i poczucie posiadania własnego skrawka ziemi bywa silniejsze niż nawiązywanie relacji z sąsiadami i angażowanie się w prace na rzecz lokalnej społeczności. Również Kęty dotknięte są tym zjawiskiem, które obserwowane jest zarówno na osiedlach, jak i na terenie zabudowy jednorodzinnej. Według badań przeprowadzonych przez mieszkańców obszarów rewitalizowanych, jednym z problemów obserwowanych na terenie miasta jest problem z niskim poczuciem bezpieczeństwa związany jest z brakiem monitoringu w mieście i co za tym idzie wzmożonych drobnych kradzieżach. Wymieniano również pojawiające się incydenty rozbojów, chuligaństwa po wypiciu alkoholu, które obniżają poczucie bezpieczeństwa mieszkańców. Część z tych problemów można było zaradzić poprzez wczesne reagowanie, np. wykonanie telefonu na odpowiednie służby porządkowe, jeśli zauważymy niepokojące zachowanie w okolicy. Mając na uwadze powyższe kwestie, zasadne wydaje się wprowadzenie rozwiązań służących integracji mieszkańców i kształtowaniu postaw prospołecznych i obywatelskich na obszarze rewitalizowanym. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada organizowanie cyklicznych spotkań mieszkańców, w trakcie których zgłosić można pojawiające się problemy w przestrzeni publicznej związane zarówno ze sferą 130

131 społeczną (np. zgłoszenie miejsc, gdzie przebywanie jest niebezpieczne i wymagają doświetlenia), infrastrukturą techniczną (np. niedziałająca lampa), sferą środowiskową (zaśmiecanie brzegów Soły) czy przestrzenno-funkcjonalną. Spotkania mają służyć stwierdzeniu czy w danym obszarze występują nieprawidłowości i problemy, które wymagają pilnych działań. Spotkania odbywać się będą cyklicznie, w miarę zgłaszanych potrzeb i nagromadzenia spraw, na terenie 3 dzielnic Kęt Stare Miasto, Nowe Miasto oraz Kęty-Podlesie. Na potrzeby projektu, stworzona zostanie strona na portalu społecznościowym Facebook oraz utworzone konto mailowe, które stanowić będą źródła komunikacji, wymiany informacji i możliwości zgłoszenia obserwowanych problemów przez mieszkańców. Koordynowaniem oraz prowadzeniem kont, zajmie się przedstawiciel Komitetu ds. Rewitalizacji, który wspólnie z wybranym przez społeczność asystentem z każdej z dzielnic będzie czuwał nad monitorowaniem zgłaszanych spraw i organizacją cyklicznych spotkań. Na spotkaniach raportowane będą zaobserwowane negatywne zjawiska, które później przekazywane będą lokalnym władzom. W ramach spotkań będą prowadzone również spotkania edukacyjnoświadomościowe np. spotkania z dzielnicowym, strażakiem, pracownikiem socjalnym w trakcie których przekazywana będzie wiedza na temat tego, gdzie zgłosić problem, kogo zawiadomić i jak zachować się w obliczu niebezpiecznych sytuacji. Zakres prac: Przygotowanie i rozprowadzenie materiałów promocyjno-informacyjnych. Utworzenie profilu na portalu społecznościowym oraz konta mailowego. Wybór przedstawiciela z komitetu ds. Rewitalizacji i asystentów do koordynowania projektu. Organizacja spotkań (wybór sali, przygotowanie materiałów, zapraszanie ekspertów). Koordynacja procesu realizacji spotkań. Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do rozwoju postaw obywatelskich i społecznych wśród mieszkańców obszaru rewitalizacji. Organizowane spotkanie będą pretekstem do wzajemnego poznania, nawiązania relacji i integracji ze społecznością lokalną. Sąsiedzi staną się dla siebie mniej anonimowi, z tego względu będą szybciej i skuteczniej reagować na pojawiające się problemy. Projekt będzie miał również walor edukacyjno-świadomościowy przyczyni się do wzrostu wiedzy mieszkańców na temat postaw obywatelskich, tego jak reagować na zaobserwowane się problemy i gdzie zgłosić daną sprawę. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba zrealizowanych spotkań; liczba mieszkańców biorących udział w spotkaniach; liczba zgłoszonych spraw/problemów. Stare Miasto Gmina Kęty LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI Cyklicznie (np. raz na miesiąc) PARTNERZY W REALIZACJI 131

132 Mieszkańcy, wspólnoty mieszkaniowe, Komitet ds. Rewitalizacji SZACUNKOWY KOSZT b.d. Zadanie 24. Podobszar do rewitalizacji: Wszystkie podobszary TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Spotkania integracyjno-edukacyjne dla mieszkańców Kęt z udziałem psa terapeutycznego OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Na terenie gminy Kęty funkcjonuje obecnie 56 organizacji i stowarzyszeń, z czego na podobszarach zdegradowanych działa ich łącznie 34. Charakter tych instytucji jest mocno zróżnicowany. Najwięcej jest klubów i instytucji sportowych działających w obszarze sportu (wspieranie i upowszechnianie kultury fizycznej i sportu), turystyki i wypoczynku. Spośród organizacji pozarządowych działających na polu pomocy społecznej, w gminie funkcjonuje 7 takich organizacji, z czego tylko 3 koncentrują się na pomocy osobom chorym i niepełnosprawnym. W trakcie trwających konsultacji społecznych projektu GPR, zgłoszony został postulat podjęcia działań na rzecz ułatwienia dostępu osobom z różnymi rodzajami niepełnosprawności, w szczególności tym najmłodszym, do skutecznej i przede wszystkim regularnej rehabilitacji, edukacji oraz integracji z lokalną społecznością. Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada opracowanie i przeprowadzenie cyklu spotkań integracyjno-edukacyjnych dla dzieci, młodzieży, ich rodziców, seniorów, z uwzględnieniem przede wszystkim osób niepełnosprawnych. Spotkania prowadzone będą przez instruktora dogoterapii z udziałem specjalnie wyszkolonego psa. Celem zajęć jest poszerzenie zakresu oddziaływań terapeutycznych, a tym samym zwiększenie skuteczności i efektywności procesu socjalizacji. Obecność psa zwiększa atrakcyjność zajęć, odpręża i relaksuje, co stwarza optymalne warunki do prowadzenia terapii. W działania promocyjne i spotkania integracyjne będzie włączona młodzież (wolontariusze). Etapy zadania: przeprowadzenie akcji promocyjnej z wykorzystaniem dostępnych źródeł internetowych (portal internetowy info Kęty, Kęczanin, strona internetowa fundacji, strona społecznościowa Facebook) oraz tradycyjnych form promocji (ulotki, broszury edukacyjne), przeprowadzenie spotkań integracyjno-edukacyjnych na terenie miasta Kęty: przedszkola, szkoły, Dom Kultury, Rynek, Park Miejski, itp., w które włączeni zostaną wolontariusze fundacji. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się do: Zwiększenia aktywizacji społecznej mieszkańców Kęt w tym dzieci, młodzieży i seniorów z uwzględnieniem osób niepełnosprawnych, integrację rożnych grup społecznych; Wzbogacenia dostępnej oferty edukacyjnej, urozmaici możliwości spędzenia czasu wolnego; Zwiększenia promocji wolontariatu w Kętach oraz zwiększenia świadomości mieszkańców lokalnej społeczności o roli wolontariatu; Poszerzenia wiedzy mieszkańców Kęt na temat dogoterapii, jej właściwości, zastosowań, możliwości terapeutycznych. Beneficjenci nauczą się prawidłowych postaw i zachowań w stosunku do psów, odczytywania komunikatów wysyłanych przez zwierzę oraz jak uniknąć niebezpiecznych sytuacji w kontakcie z nieznanym psem. Dzieci poznają także obowiązki płynące z faktu posiadania psa, kim jest pies pracujący oraz podstawową wiedzę kynologiczną. Dodatkowo, przeprowadzone spotkania integracyjne wpłyną pozytywnie na funkcjonowanie osób niepełnosprawnych w społeczeństwie, poprawi to jakość ich życia, poczucie bezpieczeństwa, 132

133 poczucie własnej wartości, radzenia sobie w trudnych sytuacjach. Spotkania zwiększą wiedzę osób niepełnosprawnych na temat terapeutycznych zastosowań psów w rehabilitacji. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba mieszkańców biorących udział w spotkaniach integracyjno-edukacyjnych; liczba zorganizowanych spotkań w przedszkolach i innych instytucjach; liczba zorganizowanych spotkań plenerowych; liczba zrekrutowanych wolontariuszy. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Podobszar 1. Stare Miasto Rynek, przedszkola, szkoły Podobszar 2. Nowe Miasto - Dom Kultury, place osiedlowe Podobszar 3. Tereny Sportowo-Rekreacyjne nad Sołą - Park Lipowy Podobszar 4. Kęty Podlesie - Park Miejski, Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 3, Filia Biblioteki ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Fundacja Kukuryku SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Z uwagi na specyfikę poszczególnych zadań, przy ich realizacji należy mieć na uwadze kwestie związane z ochroną przeciwpowodziową, przeciwpożarową oraz obowiązujące warunki i ustalenia w zakresie przyłączeń do infrastruktury gazowej, energetycznej, wodociągowej itp. Część z nich wynika również z przebiegającej przez obszar rewitalizacji linii kolejowej oraz w związku z bliską obecnością obszarów chronionych (dotyczy to w szczególności terenów zlokalizowanych na Podobszar 3 do rewitalizacji). Niektóre spośród planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych wymagają również uwzględnienia przepisów dotyczących form ochrony zabytków. Dodatkowo, z uwagi na przewidziane prace budowlane (np. wykonanie powierzchni utwardzonych czy roboty ziemne), należy zapewnić wszelkie warunki bezpieczeństwa zarówno dla mieszkańców jak i prawidłowego funkcjonowania środowiska. CHARAKTERYSTYKA POZOSTAŁYCH DOPUSZCZALNYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH W ramach Gminnego Programu Rewitalizacji zdefiniowano również obszary pozostałych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, realizujących kierunki działań rzeczonego dokumentu. Ze względu jednak na mniejszą skalę oddziaływania, możliwości finansowe gminy oraz trudności w precyzyjnym zidentyfikowaniu zakresu owych zadań, nie zostały one zakwalifikowane do podstawowych przedsięwzięć rewitalizacyjnych. Zostały one zgłoszone przez mieszkańców i innych użytkowników obszaru rewitalizacji w trakcie prowadzonych konsultacji. 133

134 Stan istniejący: Zadanie 25. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Poprawa jakości życia mieszkańców Starego Miasta poprzez reorganizację ruchu samochodowego w centrum Kęt. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Obecnie płyta rynku wraz z ulicami starówki zdominowane są przez komunikację kołową. Wokół rynku odbywa się okrężny ruch samochodowy sterowany dodatkowo sygnalizacją świetlną. Do rynku doprowadzane są w większości jednokierunkowe uliczki, wzdłuż których zlokalizowane są miejsca postojowe. Odczuwalny jest brak rozwiązań dot. komunikacji rowerowej. Z uwagi na nasilenie ruchu samochodowego rynek obecnie postrzegany jest jako mało atrakcyjna przestrzeń publiczna, co w dużym stopniu zniechęca mieszkańców Kęt do spędzania w tym miejscu czasu wolnego. Mieszkańcy kamienic zlokalizowanych przy rynku narażeni są na zwiększoną emisję hałasu oraz spalin emitowanych przez samochodowy, pogarszających ich warunki zamieszkania. Reorganizacja ruchu możliwa jest dzięki realizowanej obwodnicy starego miasta, która już częściowo ograniczyła ruch tranzytowy drogi krajowej nr 52 przebiegającej przez rynek. Realizacja projektu przyczyni się do ograniczenie ruchu samochodowego z centrum miasta i stworzenia przestrzeni przyjaznej dla użytkowników. Koncepcja zadania: Realizacja przyjaznej i dostępnej dla mieszkańców przestrzeni publicznej. Ograniczenie ruchu samochodowego w centrum Kęt. Zakres prac: Zakres prac przewidzianych do realizacji w ramach tego zadania obejmuje sporządzenie projektu reorganizacji ruchu samochodowego w centrum Kęt ze sporządzeniem alternatywnych rozwiązań. Rozwiązania te zostaną przedstawione mieszkańcom i poddane konsultacjom społecznym. Efekt zadania: poprawa jakości życia mieszkańców Starego Miasta; usprawnienie ruchu samochodowego w obrębie centrum; poprawa poczucia bezpieczeństwa; zmniejszona ilość zanieczyszczeń spowodowanych emisją spalin i hałasu; zmniejszona ilość kolizji i wypadków drogowych; zwiększenie ilości ciągów pieszych; zwiększona ilość osób korzystających i użytkujących przestrzeń rynku. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 oddanej do użytku powierzchni przestrzeni publicznej; mniejsza ilość kolizji i wypadków drogowych; długość zmodernizowanej infrastruktury drogowej; długość zrealizowanych ścieżek rowerowych; liczba nowych miejsc parkingowych; liczba osób korzystających z przestrzeni rynku. Kęty, Stare Miasto LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI 134

135 Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 26. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Przywrócenie funkcji centralnych i reprezentacyjnych rynku w Kętach, mające na celu ożywienie społeczne. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Zdiagnozowanym problemem społecznym oraz przestrzenno-funkcjonalnym obserwowanym na terenie Starego Miasta jest zanikająca funkcja centrotwórcza rynku, który z uwagi na pełnione przez siebie funkcje powinien być naturalnym miejscem koncentracji mieszkańców. Rynek w Kętach po remoncie płyty głównej zyskał nowe walory estetyczne, uporządkowana została przestrzeń placu, jednak wciąż brakuje na nim aktywności przyciągającej mieszkańców do użytkowania rynku i integrującej lokalną społeczność. Problemem jest również duże natężenie ruchu samochodowego w obrębie centrum, powodujące obniżenie poczucia bezpieczeństwa osób przebywających na rynku i pogarszające komfort i warunki życia mieszkańców pobliskich kamienic. Średniowieczny rynek miasta pochodzący z II poł. XIV w. wraz z zespołem zabytkowych kamienic obejmuje przestrzeń o powierzchni 0,4202 ha. Teren obejmuje działkę nr 5212, będącą własnością gminy. W planie zagospodarowania przestrzennego teren oznaczony jest jako 1.KX - teren rynku. Koncepcja zadania: Rewitalizacja społeczna rynku przyczyniłaby się do ożywienia miejsca, wykreowania zadbanej i atrakcyjnej wspólnej przestrzeni tętniącej życiem, w której mieszkańcy mogliby się integrować i spędzać aktywnie czas wolny. Realizacja zadania odbędzie się poprzez: Wprowadzenie dodatkowej oferty gastronomicznej na rynku dostosowanej do okresów sezonowych (klimatyczne kawiarnie, cukiernie, knajpki, a w okresie letnim ogródki piwne, budki z lodami). Nasadzenia zieleni wysokiej. Zacienienie rynku, w szczególności w okresie wiosenno-letnim np. mini ogródki piwne kawiarni, parasole. Poprawa wizerunkowa rynku poprzez ograniczenie chaotycznych reklam i szyldów, uspokojenie kolorystyczne elewacji kamienic oraz iluminacji świetlnych ich elewacji. Wykorzystanie infrastruktury płyty rynku do realizacji różnych inicjatyw społecznych (cyklicznych wydarzeń, eventów, organizację imprez pod chmurką ). Organizacja cyklicznych wydarzeń o znaczeniu lokalnym włączających mieszkańców w ich realizację. Zakres prac modernizacyjnych: Remont elewacji budynków znajdujących się wokół rynku (w tym termomodernizacje), Wraz z realizacją oświetlenia odnowionych elewacji. Ujednolicenie funkcjonalne i formalne powierzchni odzyskanych po organizacji ruchu kołowego. Zagospodarowanie w przestrzeni obszaru starego miasta (tj. Rynek wraz z przyległymi ulicami) elementami małej architektury, w tym elementami komunikacji rowerowej. 135

136 Pielęgnacja istniejącej i nasadzenia nowej zieleni miejskiej. Efekt zadania: rozwój oferty kulturalnej i edukacyjnej mieszkańców realizacja cyklicznych wydarzeń; poprawa jakości przestrzeni publicznej w centrum miasta; zwiększenie poczucia tożsamości przestrzennej mieszkańców; ochrona dziedzictwa historycznego i kulturowego miasta. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba osób korzystających z Rynku; liczba imprez organizowanych na Rynku; liczba mieszkańców korzystających z oferty kulturalno-rozrywkowej w przestrzeni Rynku; zwiększenie obrotów finansowych w lokalach gastronomicznych znajdujących się na Rynku i w jego okolicach; liczba nowych miejsc pracy w wyniku poszerzenia oferty gastronomicznej rynku; liczba oraz m 2 powierzchni odnowionych elewacji; m 2 powierzchni użytkowych nowych lokali usługowych. Rynek w Kętach Gmina Kęty LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Stowarzyszenia działające na terenie gminy Kęty, przedsiębiorcy, mieszkańcy kamienic zlokalizowanych przy Rynku ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 27. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Przywrócenie dawnych funkcji handlowych staremu targowisku przy ul. Kazimierza Wielkiego wraz z modernizacją zaplecza sanitarnego. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Tzw. stare targowisko znajduje się blisko kęckiego rynku, przy ul. Kazimierza Wielkiego. Dawniej było ono ważnym miejscem handlowym, gdzie tętniło handlowe i towarzyskie życie mieszkańców. Targowisko obecnie użytkowane jest w małym stopniu, lokalni handlarze wystawiają tam swoje produkty (np. warzywa, nabiał), jednak wpisane jest w świadomość mieszkańców jako miejsce, gdzie można zakupić np. wiejskie produkty. Stan techniczny targowiska jest zły, wymagany jest remont infrastruktury targowej (zadaszenie, ławki). Przy targowisku znajdują się szalety miejskie, będące w bardzo złym stanie technicznym. 136

137 Obszar starego targowiska wraz z szaletami miejskimi obejmuje powierzchnię 0,1156 ha i zlokalizowany jest na działce o numerze Koncepcja zadania: Koncepcja zadania zakłada powrót do dawnych targowych funkcji miejsca, nadanie mu funkcji klimatycznego lokalnego rynku, miejsca do codziennych zakupów świeżych owoców, warzyw i innych produktów w przystępnej cenie. Wymagana jest poprawa estetyki przestrzeni, uporządkowanie, poprawa warunków sanitarnych i warunków pracy. Zakres prac modernizacyjnych: Przebudowa istniejącego zadaszenia targowiska na formę zamkniętego obiektu kubaturowego, w którym zlokalizowane byłoby min. 5 punktów handlowych, wyposażonych w zaplecza sanitarne dla sprzedających i kupujących. Budowa kilku stanowisk do okazjonalnego handlu targowego. Aranżacja otoczenia budynku elementami małej architektury (ławki, oświetlenie, tablice informacyjne i reklamowe, stojaki na rowery, zieleń ozdobna) w sposób zapewniający powiązanie obszaru z otaczającymi obiektami. Uporządkowanie systemu komunikacji i parkowania w bezpośrednim otoczeniu targowiska wraz z budową kilku miejsc postojowych, w tym dla osób niepełnosprawnych. Efekt zadania: poprawa funkcjonalności obiektu; poprawa estetyki; stworzenie warunków dla przedsiębiorców, chcących prowadzić działalność na tym obszarze. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba oraz m 2 powierzchni użytkowej obiektu; m 2 urządzonego otoczenia obiektu; 137

138 m 2 zorganizowanego parkowania; liczba klientów zrewitalizowanego targowiska. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Stare targowisko przy ul. Kazimierza Wielkiego, Działka nr 4219 Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Stowarzyszenia działające na terenie gminy Kęty, przedsiębiorcy ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 28. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Rewitalizacja przez sport modernizacja boiska sportowego przy Zespole Szkolno-Gimnazjalnym nr 1 w Kętach. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Boisko znajdujące się przy ZSG nr 1 obecnie jest nieużytkowane przez uczniów tej szkoły. Stan techniczny nawierzchni jest zły i nie nadaje się do realizacji funkcji sportowej. Stąd wykorzystywane jest obecnie niezgodnie z przeznaczeniem - jako parking dla nauczycieli i pracowników szkoły. Obecna sytuacja powoduje obniżenie jakości oferty edukacyjnej oraz generuje negatywne skutki bezpośredniej lokalizacji parkingu przy obiekcie edukacyjnym. Teren boiska obejmuję powierzchnię 0,5578 ha i zlokalizowany jest na działce o numerze 4219 Koncepcja zadania: Zadanie polega na przywróceniu dawnej funkcji sportowej boiska poprzez remont infrastruktury sportowej i stworzenie wielofunkcyjnej przestrzeni do realizacji różnego rodzaju aktywności sportowych. Infrastruktura ta będzie służyć zarówno uczniom szkoły, pozwalając na realizację działań sportowo-rekreacyjnych placówki, jak i mieszkańcom Starego Miasta, którzy będą mogli rozwijać swoje zainteresowania sportowe. W ramach zadania zostanie wydzielona przestrzeń dla samochodów, w bezpiecznej odległości od infrastruktury sportowej. Zakres prac modernizacyjnych: modernizacja boiska sportowego, w tym wykonanie sztucznej nawierzchni. zaadaptowanie części placu na wykonanie placu zabaw wraz z siłownią zewnętrzną. organizacja miejsc parkingowych zgodnie z obowiązującymi przepisami techniczno budowlanymi. Efekt zadania: poprawa jakości przestrzeni publicznej; zapewnienie miejsc rekreacji dla dzieci i młodzieży oraz mieszkańców; integracja pomiędzy różnymi grupami wiekowymi; rozwój oferty rekreacyjno-sportowej. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna 138

139 Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI ilość utworzonych obiektów sportowych; m 2 oddanej do użytku powierzchni boisk sportowych i placów zabaw; liczba korzystających z terenu sportu; liczba zawodów międzyszkolnych odbywających się w tym miejscu; liczba miejsc parkingowych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Teren boiska sportowego przy Zespole Szkolno-Gimnazjalnym nr 1 na ul. Jana III Sobieskiego 6, działka nr 4219 Gmina Kęty Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 1 w Kętach ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 29. Podobszar do rewitalizacji: P1. Stare Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Integracja społeczna mieszkańców os. Królickiego wraz z poprawą infrastruktury osiedlowej. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Na terenie osiedla Królickiego obserwowane są negatywne zjawiska społeczne związane z problemami integracyjnymi mieszkańców. Duży odsetek osób zamieszkujących to osiedle stanowią osoby starsze. Generuje to konflikty na linii starszego i młodszego pokolenia, które mają różne potrzeby związane z otaczającą ich przestrzenią. Starsi mieszkańcy oczekują ciszy i spokoju, natomiast rodziny z dziećmi chcą zapewnić dla swoich pociech miejsce do spędzania czasu wolnego, gdzie mogliby pograć w piłkę, pobiegać i bawić się przy swoim miejscu zamieszkania. Rodzi to różnego rodzaju konflikty interesów. Na osiedlu tym mamy do czynienia również z koncentracją problemów społecznych (duży odsetek klientów pomocy społecznej oraz bezrobotnych). Często osoby pozostające bez pracy to młodzi ludzie utrzymywani przez swoich rodziców, będących już na emeryturach lub rentach. Kolejnym negatywnym zjawiskiem są problemy techniczne pogarszające komfort i warunki życia mieszkańców osiedla: niedostateczna ilość infrastruktury około-osiedlowej dla dzieci (np. place zabaw, mini boiska), ale i starszych (np. ławeczki, miejsca do siedzenia). Koncepcja zadania: Zadanie polega na realizacji działań aktywizujących i integrujących mieszkańców poprzez realizacje wspólnych spotkań, eventów, oraz działań, mających na celu wspólną pielęgnację zieleni i dbanie o swoją przestrzeń. Zorganizowanie wspólnego zagospodarowania wolnych przestrzeni międzyblokowych dla mieszkańców osiedla, w szczególności młodzieży i starszych. Wykorzystanie pobliskiego domu kultury do działań mających na celu aktywizację mieszkańców. Montaż drobnych obiektów sportowych typu szachy, stół do ping ponga. 139

140 Zakres prac modernizacyjnych: Zagospodarowanie wolnych przestrzeni międzyblokowych dla mieszkańców osiedla elementami małej architektury w postaci: ławek, oświetlenia, mini placów rekreacyjnych, miejsc do gry w piłkę, stołów do gry w szachy i ping-ponga. Efekt zadania: Projekt przyczyni się do zaktywizowania mieszkańców do wspólnych imprez i działań zmniejszających poziom anonimowości, wraz z eliminacją przestrzeni sprzyjających patologii. Dodatkowe efekty zadania to: integracja mieszkańców; poprawa jakości życia mieszkańców osiedla; wzrost komfortu zamieszkania na osiedlu; poprawa wizerunku osiedla; rozwój oferty rekreacyjnej osiedla. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba nowych obiektów sportowo-rekreacyjnej; liczba zorganizowanych wydarzeń osiedlowych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Os. Królickiego, Działki numer: 4684, 4683, 4682, 4672, 4671, 4670, 4681/1, 4681/1, 4677, 4664/1 Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Spółdzielnia Mieszkaniowa Lokatorsko-Własnościowa w Kętach, mieszkańcy ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 30. Podobszar do rewitalizacji: P2. Nowe Miasto TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Poprawa dostępności do infrastruktury sanitarnej Nowego Miasta ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych poprzez budowę publicznych toalet. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Na terenie Nowego Miasta brak jest publicznych toalet. Dotyczy to szczególnie miejsc, gdzie gromadzą się mieszkańcy, miejsc spotkań i rekreacji. W Kętach znajduje się tylko jeden szalet zlokalizowany przy rynku kęckim, wymagający diametralnego remontu. Jedną z przyczyn izolowania się osób starszych lub niepełnosprawnych poprzez niechęć do wychodzenia z domu jest brak w miejscach publicznych odpowiedniej infrastruktury, w tym infrastruktury sanitarnej. Dla osób starszych borykających się z różnymi problemami zdrowotnymi, wyjście z domu w celu załatwienia codziennych spraw ze świadomością, że w pobliżu nie ma dostępnej 140

141 toalety jest częstym problemem ograniczającym wszelkie aktywności pozadomowe, powodując ich wykluczenie ze społeczności lokalnej. Zapewnienie miejsc takich jak publiczne toalety jest konieczne w przestrzeniach, z których korzysta bardzo dużo osób i gdzie zlokalizowane są różne miejsca aktywności mieszkańców tak jak w przypadku Nowego Miasta, na którym zamieszkuje najwięcej osób spośród wszystkich dzielnic Kęt. Koncepcja zadania: Zadania polega na budowie toalet publicznych zlokalizowanych na terenie Nowego Miasta w pobliżu miejsc wypoczynku, rekreacji dostosowanych do potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych. Toalety powstaną w pobliżu miejsc, gdzie gromadzą się ludzie, miejsc wypoczynku i rekreacji (np. place zabaw). Zakres prac modernizacyjnych: Budowa publicznej toalety wraz z niezbędną infrastrukturą techniczną w tym: Roboty ziemne. Roboty fundamentowe. Wykonanie studni technicznej. Wykonanie przyłączy infrastruktury technicznej (wod.-kan., elektryczne wraz z rozdzielnicą). Wykonanie nawierzchni utwardzonych. Dostawa, montaż i podłączenie prefabrykowanej toalety automatycznej. Zagospodarowanie otoczenia obiektu. Efekt zadania: Dzięki publicznym toaletom zarówno mieszkańcy, jak i użytkownicy Nowego Miasta będą mieli możliwość korzystania z tego typu infrastruktury. Projekt przyczyni się do poprawy estetyki i porządku osiedli (eliminacja zanieczyszczania bram, zaułków i klatek schodowych). Poprawi się komfort i warunki życia mieszkańców i użytkowników osiedli, w szczególności osób starszych i niepełnosprawnych. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI szt./m 2 powierzchni użytkowej toalety publicznej; liczba korzystających z toalety publicznej. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Toalety pojawią się w lokalizacjach wskazanych przez mieszkańców osiedli, w pobliżu miejsc rekreacji (np. międzypokoleniowych podwórek). Gmina Kęty Spółdzielnia Lokatorsko -Mieszkaniowa w Kętach ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Zadanie

142 Stan istniejący: Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Naturalny plac zabaw nad Sołą OPIS ZADANIA/PROJEKTU Tereny zielone zlokalizowane bezpośrednio nad rzeką Sołą stanowią duży potencjał do wykorzystania i zaadaptowania na cele sportowo-rekreacyjne, z możliwością przeznaczenia pod strefę zabaw dla najmłodszych. Znajduje się tam m.in. park lipowy z ścieżką edukacyjną i inne liczne obszary parkowe. Z drugiej strony, gmina Kęty z uwagi na bliskość większych ośrodków miejskich oraz liczne walory krajobrazowe może stanowić atrakcyjną destynację do osiedlania się, w szczególności młodych małżeństw z dziećmi, które uciekają od wielkomiejskiego szumu na rzecz życia w cichej i spokojnej okolicy. Niestety obserwowanym problemem społecznym, z którym borykają się Kęty jest pojawienie się pierwszych symptomów wyludniania się miasta. Najniższy wskaźnik obrazujący zmianę liczby mieszkańców w stosunku do roku 2010 został zaobserwowany właśnie na terenie miasta Kęty (-3,0 )). Wpływa to na konieczność poprawy wizerunku Kęt jako atrakcyjnej przestrzeni do mieszkania i zakładania rodziny. Należy w tym kontekście zauważyć, że jednym z podstawowych czynników wpływających na decyzję o założeniu swojej rodziny w danej miejscowości, jest obecność wysoko rozwiniętej infrastruktury społecznej, w tym przestrzeni do zabaw i aktywnego rozwoju swoich pociech. Odpowiadając na te wyzwania, należy nadmienić o nowym trendzie w projektowaniu przestrzeni do zabaw i aktywności dla najmłodszych. Obecnie powszechnym jest wykorzystywanie w pierwszej kolejności elementów naturalnych do tworzenia tego typu terenów, nawet w przestrzeni miasta (np. drzew i krzewów, ziemi i skał, stawów, oczek wodnych itp.). Tego rodzaju elementy florystyczne są idealnym środowiskiem do zabawy. Umożliwiają one dziecku bezpośrednie, codzienne obcowanie z naturą. Przyroda stwarza idealne warunki do zabawy, ale i rozwoju, edukacji uczy nowych roślin, zwierząt, rozwija wyobraźnię, ale także pojmuje znaczenie przyrody, tym samym ucząc się szacunku do niej. Koncepcja zadania: Zadanie polega na utworzeniu naturalnego placu zabaw wraz z mini parkiem linowym, zlokalizowanego w parku miejskim nad Sołą. Naturalny plac zabaw będzie miejscem przeznaczonym do zabaw dla najmłodszych, który zostanie zbudowany wykorzystując naturalne ukształtowanie terenu, lokalną roślinność (drzewa, krzewy, kwiaty) oraz materiały naturalne (drewno, skały, wiklina). W przestrzeni placu zbudowany zostanie również tzw. małpi gaj mini park liniowy. Konstrukcja parku linowego zbudowana z szeregu lin i drabinek stanowić będzie niecodzienną formę rekreacji i sportu, będzie także sposobem na zachęcenie dzieci do aktywności fizycznej. Małpi gaj obsługiwany będzie przez przeszkolone osoby, zapewniając bezpieczeństwo i opiekę nad użytkownikami konstrukcji. Obiekt będzie czynny w okresie wakacyjnym. W projekt zostaną zaangażowani mieszkańcy zarówno na etapie sporządzenia projektu placu, zgromadzenia niezbędnych materiałów, jak i jego wykończenia przy współpracy z architektem oraz osobami odpowiedzialnymi za montaż elementów. W zadanie zostaną szczególne włączeni najmłodsi mieszkańcy będą oni mogli bowiem zgłosić swoją wizję placu oraz przyrządy do zabaw, które powinny się w nim znaleźć. Przeprowadzony zostanie konkurs w szkołach na przygotowanie projektu naturalnego placu zabaw. Końcowym etapem prac będzie zorganizowanie happeningu, w trakcie którego mieszkańcy wraz z dziećmi wspólnie zbudują plac zabaw. Wydarzeniu towarzyszyć będzie piknik inaugurujący otwarcie obiektu. Z uwagi na wykorzystanie naturalnych surowców do budowy placu, jego koszty zostaną zminimalizowane i tym samym będzie on przyjazny dla środowiska. 142

143 Zakres prac modernizacyjnych: Uporządkowanie/wykarczowanie terenu, na którym ma powstać plac zabaw; Opracowanie projektu zagospodarowania placu zabaw we współpracy z najmłodszymi; Zgromadzenie/ zakup niezbędnych materiałów do zbudowania placu oraz mini parku linowego; Realizacja placu wraz z mieszkańcami w ramach otwartego wydarzenia wspólnie dzieci i rodzina (ławki, stoliki, huśtawki, altany, szałasy z wikliny, piaskownice, montaż małpiego gaju itp.) Oficjalna inauguracja otwarcia Naturalnego placu zabaw przy Sole (zapewnienie posiłków, przekąsek i napojów dla uczestników wydarzenia). Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do rozwoju oferty rekreacyjno-sportowej Kęt tworząc atrakcyjną przestrzeń do zabaw dla najmłodszych. Realizacji projektu wpłynie na poprawę jakości życia mieszkańców oraz rozwój infrastruktury społecznej obszaru, uatrakcyjniając Kęty jako miejsce do osiedlania się dla rodzin z dziećmi. Zadanie będzie miało walor edukacyjny dzieci korzystające z placu poznają znaczenie przyrody, tym samym nauczą się ją szanować i dbać o wspólną przestrzeń. Ponadto zagospodarowany teren wpłynie pozytywnie na wizerunek Kęt w regionie, a zaangażowanie w projekt mieszkańców da poczucie wspólnej własności, które w efekcie skutkuje poczuciem zbiorowej odpowiedzialności za dbanie o ład i porządek terenu. m 2 uporządkowanych terenów; ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI 143

144 liczba zamontowanych urządzeń do zabaw; liczba osób zaangażowanych w projektowanie i realizacje placu; liczba uczestników inauguracji Naturalnego placu zabaw przy Sole. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Tereny parkowe zlokalizowane nad Sołą (dokładna lokalizacja zostanie wybrana w wyniku konsultacji z mieszkańcami) Gmina Kęty 2017 (wydarzenie jednorazowe) Mieszkańcy, jednostki oświatowe z gminy Kęty ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 32. Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Modernizacja stadionu piłkarskiego Hejnał wraz z remontem zaplecza sanitarnego OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Tereny sportowe Hejnału posiadają wieloletnią historię i wpisane są w świadomość mieszkańców jako ważne miejsce na mapie sportowo-rekreacyjnej gminy. W trakcie prowadzonych konsultacji społecznych mieszkańcy wielokrotnie wskazywali na tereny Hejnału, które to powinny zostać objęte działaniami rewitalizacji w celu przywrócenia im dawnej świetności i pielęgnacji sportowej historii Kęt. Obecnie z infrastruktury Hejnału korzysta wiele sekcji sportowych (np. piłki nożnej, lekkoatletycznych). Niestety obiekt jest w złym stanie technicznym, uniemożliwiającym korzystanie z przestrzeni Hejnału zgodnie z przeznaczeniem. Degradacji uległy szczególnie trybuny piłkarskie stadionu. Obiekt zlokalizowany jest na działkach o numerze: 7000/3 7000/4 i 7000/5 i obejmuje takie elementy jak: boisko piłkarskie wraz z drewniano-betonową trybuną, boisko treningowe, zaplecze sanitarne, budynek administracyjny z szatniami dla zawodników. Koncepcja zadania: Zadanie polega na modernizacji stadionu piłkarskiego Hejnał wraz z remontem zaplecza sanitarnego Zakres prac modernizacyjnych: sporządzenie projektu modernizacji obiektu; wykonanie prac budowlanych - remont stadionu piłkarskiego Hejnału; remont zaplecza sanitarnego; budowa bieżni lekkoatletycznej zachowanie tradycji, wymiana istniejących drewnianych siedzisk trybun na nowe; Efekt zadania: Zadanie przyczyni się do rozwoju oferty rekreacyjno-sportowej Kęt. W efekcie nowo zagospodarowana przestrzeń publiczna będzie bezpiecznym i nowoczesnym miejscem spotkań, wypoczynku i rekreacji dla najmłodszych i dorosłych ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna 144

145 Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanego zaplecza sanitarnego; liczba zamontowanych nowych trybun; m 2 zmodernizowanej powierzchni terenów sportowych. m 2 nowourządzonych terenów sportowo-rekreacyjnych; liczba zorganizowanych, cyklicznych imprez sportowo-rekreacyjnych w roku. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Stadion Hejnał, działki o numerze: 7000/3, 7000/4, 7000/5 Gmina Kęty Przedsiębiorcy, lokalne organizacje sportowe ,00 zł ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 33. Podobszar do rewitalizacji: P3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Bezpiecznie na rowerze - budowa miasteczka ruchu drogowego. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Moda na korzystanie z roweru w przestrzeni miejskiej angażuje coraz więcej mieszkańców. Znacząca liczba osób będących użytkownikami rowerów to dzieci i młodzież poruszająca się na rowerach do szkoły, znajomych, do sklepu. Tak też się dzieje w Kętach. Sytuacja ta ma wiele zalet m.in. zmniejszenie emisji szkodliwych spalin do powietrza, poprawa kondycji zdrowotnej, ale i często szybsze i sprawniejsze dotarcie na miejsce. Z uwagi jednak na duże natężenie ruchu samochodowego, zwłaszcza w okolicach centrum miasta poczucie bezpieczeństwa w ruchu drogowym mieszkańców jest niskie. Większość szkół zlokalizowanych w Kętach znajduje się w pobliżu ruchliwych ulic. Z tego powodu duża liczba rodziców nie decyzje się na samodzielne wypuszczanie dziecka rowerem do szkoły z obawy przed potrąceniem przez samochody. Dodatkowo, bardzo mała ilość ścieżek rowerowych w Kętach powoduje, że rowerzyści zmuszeni są poruszać się po ruchliwych drogach lub wąskich chodnikach, stąd narażeni są na kolizje z innymi użytkownikami ruchu. Koncepcja zadania: 145

146 Zadanie polega na budowie miasteczka ruchu komunikacyjnego zlokalizowane na terenach sportoworekreacyjnych przy Sole. Będzie to pierwsza realizacja takiej formy małej architektury w Kęty, skierowanej do dzieci i młodzieży. Z uwagi na fakt, iż znacząca liczbą dzieci porusza się do szkoły na rowerach, miasteczka ruchu drogowego pozwolą na przygotowanie ich do bezpiecznego korzystania z dróg. Może to być dobre pole doświadczalne, gdzie można poznać znaki i ich funkcję w ruchu na drodze. Wraz z dalszym upowszechnieniem rowerów w Polsce może wzrosnąć liczba poszkodowanych nieletnich rowerzystów. Do współpracy zostanie zaproszona Komenda Powiatowa w Oświęcimiu, która poprowadzi zajęcia dla dzieci na temat bezpiecznego poruszania się w ruchu drogowym i przestrzegania zasad. Zakres prac modernizacyjnych: Zagospodarowanie terenu w formie miasteczka rowerowego: wykonanie ścieżek rowerowych, nasadzenia zieleni ozdobnej, ustawienie oznaczeń dot. ruchu, realizacja elementów małej architektury: ławki, stojaki na rowery, oświetlenie. Efekt zadania: Projekt przyczyni się do zwiększenia oferty sportowo-rekreacyjnej dla dzieci i młodzieży, zapewni szanse dla rozwoju fizycznego i sportowego dzieci i młodzieży oraz poprawi bezpieczeństwo w ruchu drogowym. Młodzież dzięki poznaniu zasad poruszania się na drodze zminimalizuje zagrożenie powstania wypadków i kolizji, związanych z nieprzestrzeganiem zasad poruszania się na drogach rowerem. Wpłynie również pozytywnie na promocję zdrowego trybu życia, w szczególności u młodzieży oraz zachęci mieszkańców do korzystania z roweru jako bezpiecznej i ekologicznej formy komunikacji. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 zmodernizowanej nawierzchni; liczba nowych obiektów; liczba użytkowników miasteczka rowerowego. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Tereny przy Ośrodku Sportu i Rekreacji w Ketach albo park Lipowy lub tereny pomiędzy obwodnicą a osiedlem Nad Soła, Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI 146

147 Komenda Powiatowa Policji w Oświęcimiu ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Zadanie 34. Podobszar do rewitalizacji: P4. Kęty Podlesie TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Przyjazny i zadbany Park Miejski wizytówką Podlesia. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Stan istniejący: Park Miejski w Podlesiu stanowi jeden z ważniejszych walorów przyrodniczych obszaru. Znajduje się w centralnej części dzielnicy i obejmuje powierzchnię 3,8 ha, zlokalizowanej na działkach o numerach 1/3 i ¼. W pobliżu Parku znajduje się filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Kętach, plac zabaw oraz Zespół Szkolno-Gimnazjalny nr 3. Jednym z obserwowanych problemów w sferze społecznej jest niewykorzystany potencjał parku stanowiącego o atrakcyjności przylegających terenów mieszkaniowych i w sąsiedztwie szkoły (niski poziom infrastruktury parkowej, oświetlenia, terenów zielonych). Kolejny problem to niski poziom bezpieczeństwa parku miejskiego w opinii mieszkańców park nie jest atrakcyjną przestrzenią do spędzania czasu wolnego i ma negatywny wizerunek. Konieczne jest podjęcie działań mających na celu przywrócenie dawnego charakteru parku, bezpiecznego, zadbanego i przyjaznego użytkownikom. Koncepcja zadania: Rewitalizacja parku poprzez odnowienie zniszczonych alejek oraz poprawa stanu malej architektury. Utworzenie leśnego parku edukacyjnego, gdzie dzieci i młodzież będą mogły z bliska zobaczyć figury zwierząt żyjących w pobliskich lasach (np. sarny, żubra, lisa). Park na wzór parku miniatur. Może w centrum kawiarnia z lodami i napojami. Poprawa wizerunku parku jako miejsca zadbanego, przyjaznego i bezpiecznego dla użytkowników; Modernizacja infrastruktury parkowej. Organizacja zajęć typu nordic walking na ścieżkach w parku (współpraca z powstałym klubem seniora). Utworzenie ścieżki zdrowia / ścieżki edukacyjnej w parku. Organizacji mini-parku linowego. Zaangażowanie szkółki leśnej zajęcia ekologiczne, sprzątanie parku, naprawa ławeczek. Zaangażowanie harcerzy w pracę społeczną na rzecz sprzątania parku, ale i wykorzystanie przestrzeni parku do wspólnych zajęć, ognisk itp. Budowa toalet publicznych zlokalizowanych przy parku dla użytkowników terenu. Zakres prac modernizacyjnych: Wymiana nawierzchni ścieżek spacerowych na nowa - asfaltową, dostosowaną do jazdy na hulajnogach, rolkach i deskorolkach. Pielęgnacja istniejącego drzewostanu prześwietlenie. Pielęgnacja istniejących trawników. Nasadzenia grup krzewów ozdobnych - 12 szt. Wraz z realizacją trejaży i altan (2 x 4 szt.). Budowa parku linowego. Budowa obiektu toalety publicznej. Montaż elementów małej architektury, w tym ławek, koszy na śmieci i tablic informacyjnych. Montaż nowych słupów oświetleniowych oraz punktowego podświetlenia zieleni. Efekt zadania: Projekt przyczyni się do poprawy z wizerunku Parku Miejskiego w Podlesiu jako miejsca bezpiecznego, zadbanego i tętniącego życiem. Z parku chętnie będą korzystać rodziny z dziećmi, młodzież oraz seniorzy. Park stanowić będzie miejsce integracji społecznej, gdzie osoby z różnych grup wiekowych będą miały okazję do poznania się, nawiązania relacji. Przestrzeń parku wykorzystywana będzie 147

148 również do organizacji zarówno zajęć ruchowych (np. Nordic Walking), zabaw dla dzieci (wykorzystanie kreatywnej strefy gier i zabaw), ale i edukacyjnych (ścieżka edukacyjna). W efekcie Park Miejski stanie się wizytówką Podlesia, chętnie uczęszczaną przez mieszkańców w różnym wieku i sprzyjającą integracji ze społecznością lokalną. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI m 2 nowej nawierzchni ścieżek w parku; m 2 nowego trawnika; liczba zadbanych drzew; liczba nowych nasadzeń zieleni ozdobnej; liczba zamontowanych nowych elementów małej architektury (ławki, lampy, park linowy, toaleta publiczna, tablice informacyjne, trejaże, altany i inne); liczba organizowanych wydarzeń na terenie parku. Gmina Kęty Organizacje pozarządowe ,00 zł LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Park Miejski w Kętach przy ul. Spacerowej. ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 35. Podobszar do rewitalizacji: P4. Kęty Podlesie TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Klub Seniora miejsce integracji międzypokoleniowej mieszkańców Podlesia. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Jednym ze zdiagnozowanych problemów w sferze społecznej jest niedostateczna ilość miejsc spotkań i rozrywki mieszkańców zamieszkujących obszar Podlesia, w szczególności osób będących już na emeryturach i rentach, biernych zawodowo. Stosunkowo liczną grupą mieszkańców zamieszkującą obszar dzielnicy Podlesie to osoby starsze. Mieszkańcy Podlesia widzą potrzebę utworzenia miejsca w ich okolicy, które zapewniało by ofertę spędzania czasu wolnego dla osób starszych i samotnych, gdzie otrzymali by wsparcie ze strony terapeutów np. warsztaty, pogadanki lub zajęcia, podczas których będą mogli miło spędzić wolny czas w swoim towarzystwie. Z uwagi na fakt, iż osoby te mają trudności z przemieszczaniem się i dalszymi podróżami ważne jest zapewnienie takiego miejsca w okolicy, bez konieczności dalszych przejazdów. Koncepcja zadania: Projekt polega na utworzeniu miejsca spotkań dla osób starszych i samotnych w postaci Klubu Seniora. Placówka ma na celu integrację i wspieranie aktywności osób starszych, ale i zapewnienie im towarzystwa, w pobliżu miejsca swojego zamieszkania. Klub Seniora stwarzać będzie możliwość 148

149 spotkań z sąsiadem czy sąsiadką w podobnym wieku i wspólnie z nimi spędzić czas w miłej atmosferze. Program zajęć placówki dostosowany będzie do potrzeb i zainteresowań seniorów. Dodatkowo, z uwagi na umiejscowienie placówki w pobliżu parku miejskiego możliwe będzie organizowanie zajęć ruchowych na świeżym powietrzu, wykorzystujących infrastrukturę parkową. Koncepcja zadania zakłada: Organizacja wycieczek dla seniorów i osób samotnych walor integracyjny i krajoznawczy. Organizacja zajęć ruchowych (typu Nordic Walking na ścieżkach w pobliskim parku miejskim) - walor zdrowotny. Stworzenie przestrzeni do wymiany doświadczeń, wzajemnego uczenia się i rozwoju, w tym w wymiarze międzypokoleniowym (np. Dziadkowie wnuki). Nauka obsługi komputera i korzystania z Internetu. Zajęcia rozwojowe i twórcze np. Robótki ręczne, haft itp. Określenie miejsca, w którym możliwe będzie zaadaptowanie pomieszczeń na utworzenie klubu propozycja filia Gminnej Biblioteki w Kętach (lub udostępnienie pomieszczeń w ZSG nr 3/nowej sali gimnastycznej). Zakres prac modernizacyjnych: Przekazanie lokalu na potrzebę organizacji Klubu Seniora w filii Biblioteki. Remont i adaptacja lokalu, wraz z likwidacją barier architektonicznych. Wyposażenie klubu: zakup sprzętu i urządzeń na potrzeby pełnienia przez lokal nowych funkcji (stoły, krzesła, biurka, sprzęt komputerowy i multimedialny). Organizacja zajęć tematycznych i wydarzeń kulturalnych skierowanych do seniorów. Efekt zadania: Seniorzy i osoby samotne z terenu Podlesia będą mieli dostęp do infrastruktury kulturalnej, która dostosowana będzie do ich potrzeb i zainteresowań. Stworzone zostanie miejsce przyjazne, z bogata oferta zajęć, dostosowaną do potrzeb tej grupy wiekowej. Zajęcia zaktywizują mieszkańców oraz pozwalają na integrację środowiska seniorów z tego obszaru. Dodatkowo umiejscowienie przestrzeni Klubu Seniora w filii Biblioteki przyczyni się do integracji międzypokoleniowej. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba seniorów korzystających z zajęć w Klubie; liczba zorganizowanych zajęć skierowanych do seniorów; liczba wydarzeń kulturalnych skierowanych do seniorów; m 2 wyremontowanych i przystosowanych do pełnienia nowej funkcji przez lokal powierzchni użytkowych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Kętach/ ZSG nr 3 w Kętach, OSP Kęty Podlesie Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Filia Gminnej Biblioteki Publicznej w Kętach/ ZSG nr 3 w Kętach, OSP Kęty Podlesie, inne Kluby seniora działające w gminie Kęty, Miejska Rada Seniorów w Kętach ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT 149

150 Stan istniejący: Zadanie 36. Podobszar do rewitalizacji: Wszystkie podobszary TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Rozbudowa ścieżek pieszo-rowerowych na obszarach rewitalizowanych. OPIS ZADANIA/PROJEKTU W Kętach brak jest jednego wspólnego systemu ścieżek pieszo-rowerowych. Istnieją jedynie dwie krótkie ścieżki. Z uwagi na rosnącą modę na aktywny styl życia coraz więcej ludzi jeździ na rowerach, część dla rekreacji, ale bardzo wielu też do pracy lub do szkoły. Brak jednego wspólnego systemu ścieżek powoduje, iż rowerzyści muszą korzystać z chodnikami lub poruszać się po ruchliwych drogach. Z uwagi na natężenie ruchu samochodowego w obrębie Starego i Nowego Miasta jest to ryzykowne. Jak wynika z danych Komisariatu Policji w Oświęcimiu do największej liczby wypadków drogowych dochodzi właśnie na terenie Starego i Nowego Miasta (na przestrzeni lat to właśnie w tym rejonie odnotowano największy odsetek zdarzeń drogowych w odniesieniu do całej gminy Kęty wartość tego wskaźnika oscylowała wokół 30%). Potrzeba realizacji projektu wynika m. in. z wysokiego wskaźnika zanieczyszczenia powietrza w mieście Kęty, którego źródłem jest niska emisja, w tym pochodząca z indywidualnego transportu samochodowego (biorąc pod uwagę gęstość dróg i liczbę mieszkańców). Koncepcja zadania: Koncepcja zadania odpowiada idei tworzenia miast kompaktowych i nowych mobilności, sprzyjających zdrowemu stylowi życia. Zadanie polega na rozbudowie ścieżek pieszo-rowerowych na terenie obszarów objętych rewitalizacją. Ścieżka da możliwość dotarcia na tereny zielone, np. nad Sołę. Ścieżka zwiększy zatem możliwości rekreacji oraz uprawiania sportu. Przyczyni się do promocji zdrowego, ekologicznego trybu życia i komunikacji. Na wybudowanych ścieżkach będzie możliwe organizowanie imprez dla rowerzystów np. rodzinne rajdy rowerowe. Zakres prac modernizacyjnych: Projekt polegał będzie na budowie liniowej infrastruktury dróg rowerowych łączących obszary rewitalizowane. W ramach projektu będzie stworzona możliwość bezpiecznego poruszania się w ruchu rowerowym pomiędzy poszczególnymi obszarami, stwarzając warunki do pozostawiana samochodu i przesiadania się na rower. Rozbudowa ścieżek pieszych dla spacerów z kijkami i rowerowych, konieczna infrastruktura Ławeczki, miejsca postojowe, przygotowane do odpoczynku i ćwiczeń ruchowych i rowerowych. Wspólna droga dla pieszych i rowerzystów. Efekt zadania: Projekt przyczyni się do poprawy komfortu życia i jakości mieszkańców obszarów rewitalizowanych, poprzez rozwój komunikacji rowerowej. Mieszkańcom zostanie zaoferowana dodatkowa oferta aktywnego spędzania czasu wolnego. Projektowana ścieżka umożliwi również bezpieczną i ekologiczną komunikację. Dzięki poprawie bezpieczeństwo w ruchu drogowym w szczególności dla osób podróżujących rowerem, coraz większa liczba osób przesiądzie się z samochodów na rowery ograniczając natężenie ruchu samochodowego, tym samym poprawiających stan powietrza na terenie Kęt, które w dużej mierze jest zanieczyszczane przez spaliny emitowane przez samochody. Projekt zapewni również lepsze i szybsze połączenie między obszarami rewitalizowanymi, w szczególności do terenów rekreacyjno-sportowych zlokalizowanych nad Sołą sprzyjać będzie podejmowaniu aktywności fizycznych przez mieszkańców. Efektami będą: szybkość przejazdu na odcinkach do 4 km bez oczekiwania w korkach i między miejscami docelowymi bez konieczności poszukiwania miejsca parkowania; ochrona środowiska i postawa bycie Eko ; dbałość o zdrowie ok. 20 do 30 min aktywności fizycznej dziennie; 150

151 redukcja kosztów zamieszkania w mieście koszty transportu rowerowego są ok. 20 razy niższe niż przejazdy samochodem; realizacja współczesnych elementów idei miasta kompaktowego; społeczne większa możliwość nawiązania kontaktów międzyludzkich. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI km - długość wybudowanych ścieżek rowerowych; szacowany roczny spadek emisji gazów cieplarnianych (tony ekwiwalentu CO2/rok); liczba zorganizowanych imprez dla cyklistów. Gmina Kęty Gmina Kęty LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Organizacje pozarządowe działające na terenie Gminy Kęty ,00 zł SZACUNKOWY KOSZT Stan istniejący: Zadanie 37. Podobszar do rewitalizacji: Wszystkie podobszary TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Rozwój postaw proekologicznych wśród mieszkańców Kęt. OPIS ZADANIA/PROJEKTU Na terenie miasta Kęty znajduje się sporo obszarów zielonych, atrakcyjnych pod względem florystycznym jak i faunistycznym. Występują zarówno parki miejskie, lasy, pomniki przyrody, jak i Obszary Natura Cennym walorem przyrodniczym jest rzeka Soła, przepływająca przez Kęty stanowiąca miejsce kąpieli słonecznych dla mieszkańców w okresie letnim, jak i dla wędkarzy. Obserwowanym problemem w sferze środowiskowej jest degradacja terenów zielonych poprzez m.in. zaśmiecanie rzeki Soły i terenów pobliskich, ale i problemy związane z jakością powietrza: Stare Miasto w związku z dużym ruchem samochodowym, Nowe Miasto w związku z położeniem najbliżej drogi nr 52 i dużych zakładów przemysłowych oraz Kęty Podlesie, na obszarze którego jest najwięcej domów jednorodzinnych, co w sezonie zimowym charakteryzuje się emisją zanieczyszczeń z indywidualnych systemów ogrzewania budynków. Należy zwrócić uwagę także na niską emisję, która wpływa na przekroczenie poziomów dopuszczalnych pyłu zawieszonego PM10 i benzo(a)piranu w pyle zawieszonym PM10. Jest to problem, który dotyka całą gminę Kęty, jednak tereny miejskie w szczególności. Koncepcja zadania: Zadanie polega na wdrażaniu różnorodnych programów i działań, mających na celu podwyższenie świadomości ekologicznej mieszkańców miasta, skierowanych w szczególności do dzieci i młodzieży. 151

152 Jednym z głównych działań będzie jest rozwijanie i wspieranie pozaszkolnych form edukacji oraz akcji ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń skierowanych do wszystkich mieszkańców takich jak np.: Cykliczne sprzątanie terenów wokół Soły zaangażowanie Młodzieżowej Rady Miasta, harcerzy, szkoły oraz OSP w generalnie sprzątanie terenów zielonych nad Sołą. Organizacja corocznego Eko-pikniku imprezy rodzinnej, na której tematem przewodnim będzie uświadamianie zagrożeń związanych z brakiem dbania o środowisko naturalne, prezentowane będą różne działania proekologiczne. Promowanie przez gminę możliwości dofinansowania do wymiany pieców węglowych na ekologiczne źródła ogrzewania. Organizacja Konkursu wiedzy ekologicznej dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjalnych; Zwrócenie szczególnej uwagi na rolę segregacji śmieci pogadanki w szkołach i przedszkolach; Promowanie przez gminę działań zmierzających do podniesienia świadomości mieszkańców w zakresie szkodliwości spalania w piecach śmieci i paliwa gorszej jakości. Efekt zadania: Zadanie pozwoli na stworzenie w społeczności lokalnej odpowiedniego poziomu świadomości ekologicznej, a w szczególności kreowanie postaw proekologicznych u najmłodszych wspieranie i rozwijanie działań edukacyjnych umożliwiających funkcjonowanie jednostki i społeczeństwa w harmonii ze środowiskiem, zgodnie z zasadami ekorozwoju. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba zorganizowanych wydarzeń związanych z promowaniem postaw proekologicznych; liczba uczestników wydarzeń. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Gmina Kęty ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Szkoły, WFOś, organizacje pozarządowe działające w sferze ekologii SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Stan istniejący: Zadanie 38. Podobszar do rewitalizacji: Wszystkie podobszary TYTUŁ ZADANIA/PROJEKTU Opracowanie i wdrożenie Systemu Informacji Miejskiej OPIS ZADANIA/PROJEKTU Miasto Kęty jest jednym z najstarszych miast Małopolski z bogatą tradycją i układem centrum z czasów średniowiecza. Na terenie miasta nie istnieje spójny system oznakowania informacją, ułatwiającą zorientowanie ludzi poruszających się w przestrzeni miejskiej, a także dostarczającą im podstawowych informacji o mieście. Przez brak oznakowania, przestrzeń Kęt jest nieciekawa, nie stanowi waloru skłaniającego do aktywności pieszej mieszkańców w zakresie turystyki. Obecnie nie istnieją 152

153 oznakowania, które kierowałoby pieszych i podróżujących do zabytków oraz miejsc historycznie ważnych. Powyższe braki odnoszą się również do systemu oznaczeń budynków publicznych, gastronomicznych, infrastruktury handlowej, jak i miejsc atrakcyjnych przyrodniczo. Powoduje to chaos nie tylko estetyczny, ale i zniechęca do aktywizowania się ludności w obrębie poszczególnych części miasta, w tym centrum. Osoba przebywając w centrum miasta nie wie, gdzie znajdują się ważne instytucje, ulice, budynki. Koncepcja zadania: Zadanie zakłada opracowanie i wdrożenie spójnej koncepcji Systemu Informacji Miejskiej składającej się z: informacji adresowej - informacja adresowa realizowana jest za pomocą tabliczek przedstawiających numer porządkowy posesji (budynku lub nieruchomości) oraz dodatkowo nazwę ulicy i nazwę zarządcy /właściciela obiektu; informacji ulicznej - realizowanej jest za pomocą tabliczek ulicznych, przedstawiających przede wszystkim nazwę ulicy - jako informację podstawową, jak również informacje uzupełniające, czyli o obszarze miasta, w którym dana tablica się; planów miasta - zlokalizowanych w miejscach intensywnego ruchu pieszych tych miejsc; informacji o obiektach / osobach - dedykowane są szczególnym obiektom np. zabytkom lub osobom; informacji kierującej pieszych zlokalizowanych w miejscach intensywnego ruchu pieszego, wzdłuż ciągów komunikacyjnych prowadzących do wyróżnionych obiektów, a także wzdłuż wyznaczonych szlaków i tras spacerowych; tablice te zawierają nazwy obiektów, do których kierowany jest ruch oraz informację o czasie dojścia do nich; informacji kierującej kierowców - umieszczane są na przebiegu wytypowanych (głównych) ulic miasta i zawierają informację o dojeździe do obszarów miasta oraz do ważniejszych, wyróżnionych w systemie obiektów. Zakres prac modernizacyjnych: Opracowanie koncepcji i założeń Systemu Informacji Miejskiej. Opracowanie projektu wizualnego Systemu. Opracowanie miejsc do oznaczenia. Wykonanie elementów systemu i ich montaż. Opracowanie ścieżek turystycznych (folderów, materiałów) w ramach oznaczenia miejsc historycznych i przyrodniczych. Efekt zadania: Realizacja zadania przyczyni się przede wszystkim do ułatwienia poruszania się mieszkańców po mieście oraz na wzrost zainteresowania przestrzenią miasta, w szczególności w zakresie poznawania przeszłości Kęt. Dodatkowo, budowa Systemu wpłynie pozytywnie na wizerunek miasta i miejsc zdegradowanych, powodując, że stanie się ono bardziej przystępne i lepiej odbierane. System Informacji Miejskiej pozwoli ponadto wyeksponować i promować obiekty lub miejsca godne odwiedzenia i zobaczenia, czym przyczyni się również do zachowania i promowania dziedzictwa kulturowego. System ułatwi również poruszanie się po mieście kontrahentów podmiotów gospodarczych. Oznaczenie miejsc atrakcyjnych przyrodniczo, wraz z opisem ich zasobów wpłynie także na wzrost świadomości mieszkańców w zakresie dbania o środowisko lokalne. ODDZIAŁYWANIA ZADANIA/PROJEKTU Sfera społeczna Sfera gospodarcza Sfera przestrzenno-funkcjonalna Sfera środowiskowa Sfera techniczna WSKAŹNIKI liczba osób korzystających ze ścieżek tematycznych; liczba oznaczonych obiektów; 153

154 liczba tablic wolnostojących z planem miasta; liczba tabliczek adresowych i kierunkowych. LOKALIZACJA ZADANIA/PROJEKTU Cały obszar miasta wydzielony do rewitalizacji. ODPOWIEDZIALNOŚĆ DO REALIZACJI Gmina Kęty SZACUNKOWY TERMIN REALIZACJI PARTNERZY W REALIZACJI Właściciele budynków, organizacje pozarządowe, instytucje kultury SZACUNKOWY KOSZT ,00 zł Lista poniżej obejmuje również obszary tematyczne projektów, nie rozpisane w karcie projektów, istotne z punku widzenia potrzeb obszaru rewitalizacji: promowanie przedsiębiorczości, podejmowanie działań na rzecz rozwoju gospodarczego, w tym podejmowanie działań sprzyjających tworzeniu nowych firm i rozwoju kompetencji przedsiębiorczości mieszkańców; wsparcie przedsiębiorczości społecznej (rozwój podmiotów ekonomii społecznej); rozwój współpracy i aktywności organizacji pozarządowych poprawa jakości i dostępności do infrastruktury społecznej i zdrowotnej dla mieszkańców terenów zdegradowanych; zachowanie, ochrona, promowanie i rozwój dziedzictwa historycznego i kulturowego; promowanie idei zrównoważonego transportu; zagospodarowanie opustoszałych i zaniedbanych budynków; wykorzystanie ich pod cele społeczne; poprawa dostępności komunikacyjnej mieszkańców poprzez remont i modernizację obiektów służących obsłudze podróżnych, w szczególności stacji Kolejowej Kęty Podlesie. ZAPEWNIENIE KOMPLEMENTARNOŚCI DZIAŁAŃ Komplementarność jest jednym z kluczowych aspektów Programu Rewitalizacji. Zapewnienie powiązań pomiędzy poszczególnymi projektami skutkować może lepszym i bardziej efektywnym wykorzystaniem środków finansowych przeznaczonych na rewitalizację. Co więcej, podstawą do podejmowania działań rewitalizacyjnych jest wypracowanie takich przedsięwzięć, które łączą konieczność działań na rzecz podnoszenia jakości życia mieszkańców oraz ograniczania występowania negatywnych zjawisk. Według Wytycznych w zakresie rewitalizacji w programach operacyjnych na lata opracowanych przez Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju, wymogiem koniecznym przy opracowaniu programów rewitalizacji jest konieczność zapewnienia komplementarności w pięciu aspektach: przestrzennym, problemowym, proceduralno-instytucjonalnym, międzyokresowym i źródeł finansowania. W dalszej części zaprezentowano w jakich sposób, podczas opracowania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty, zapewniono występowanie komplementarności w pięciu, wyżej wymienionych wymiarach. KOMPLEMENTARNOŚĆ PRZESTRZENNA Komplementarność przestrzenna w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty została zapewniona dzięki skupieniu projektów wybranych do realizacji na wyznaczonym obszarze rewitalizacji. Obszar rewitalizacji i obszar zdegradowany w mieście Kęty został wyznaczony po przeprowadzeniu dogłębnej i wielowątkowej 154

155 analizy wskaźnikowej, przy zasięgnięciu opinii przedstawicieli zainteresowanych środowisk oraz samych mieszkańców, dzięki czemu można mówić o trafności działań na danym terenie. Mapa poniżej zawiera lokalizację przedsięwzięć rewitalizacyjnych planowanych na obszarze rewitalizacji. Rysunek 1. Lokalizacja przedsięwzięć rewitalizacyjnych na terenie miasta Kęty Źródło: opracowanie własne MECHANIZMY ZAPOBIEGANIA NIEPOŻĄDANYM EFEKTOM SPOŁECZNYM ORAZ PRZENOSZENIA PROBLEMÓW NA INNE OBSZARY Wszystkie podstawowe projekty rewitalizacyjne skupiają się na obszarze rewitalizacji i są z nim ściśle powiązane. Są odpowiedzią na główne problemy dla tego terenu, zidentyfikowane na etapie diagnostycznych i zgłoszone w trakcie prowadzonych konsultacji społecznych. Dzięki ich realizacji pozytywne skutki widoczne będą na całym obszarze, ponieważ wiele z nich dotyczy działań podejmowanych dla miejsc lub obiektów użyteczności publicznej, przez co korzystać z nich będą mogli mieszkańcy obszaru, całego miasta jak i gminy (np. Centrum Integracji Mieszkańców czy zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele sportowo-rekreacyjne). Ich realizacja będzie zapobiegać przenoszeniu się różnych problemów na dalsze obszary miasta i gminy. Dodatkowo, planowane projekty nie dają możliwości powodowania zjawiska segregacji społecznej (czy to ze względów ekonomicznych, czy kulturowych). Wręcz przeciwnie przedsięwzięcia rewitalizacyjne są ukierunkowanie na integrację i reintegracją społeczną osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem (osób bezdomnych, osób starszych, bezrobotnych czy beneficjentów pomocy społecznej). MECHANIZMY ANALIZY NASTĘPSTW DECYZJI PRZESTRZENNYCH W SKALI CAŁEJ GMINY I JEJ OTOCZENIA 155

156 Komplementarność w wymiarze przestrzennym skutkuje ciągłą analizą następstw decyzji przestrzennych w skali całej gminy i jej otoczenia. Z tego względu w opracowanym systemie monitoringu i ewaluacji Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty uwzględniono również ten aspekt. Mechanizmy te zostały opisane szczegółowo w rozdziale: Procedury zarządzania i monitoringu Gminnego Programu Rewitalizacji). KOMPLEMENTARNOŚĆ PROBLEMOWA W Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty zapewniona została także komplementarność problemowa. Zadania wpisane do Programu Rewitalizacji się dopełniają się wzajemnie, co oznacza, iż wybrane do realizacji projekty odpowiadają na różne problemy społeczne, ale i gospodarcze, przestrzenno-funkcjonalne, techniczne i środowiskowe. Możliwe jest zatem bardziej skuteczne i kompleksowe przeciwdziałania zaistniałym problemom we wszystkich niezbędnych aspektach, w tym przede wszystkim zdiagnozowanym problemom społecznym. W wymiarze społecznym planowane działania, a w szczególności stworzenie Centrum Integracji Mieszkańców w nieużytkowanej kamienicy przy ul. Rynek 13, ukierunkowane są na wsparcie osób, znajdujących się w trudnej sytuacji życiowej i wykluczonych społecznie. CIM w wyniku podjętych działań będzie pełnił funkcje społeczne, ale i kulturalno-edukacyjne. Przyczyni się do aktywizacji społecznej mieszkańców Kęt, wpłynie na integrację różnych środowisk, grup społecznych, pokoleń, ale i na rozwój oferty kulturalno-edukacyjnej miasta i całej gminy Kęty. Dodatkowo, zaplanowane przedsięwzięcia odpowiadają również na zdiagnozowane w obszarze rewitalizacji problemy bezrobocia, wykluczenia społecznego, bezdomności czy problemów w rodzinach (np. podnoszenie kwalifikacji zawodowych mieszkańców, projekt Integrowanie przez projektowanie. utworzenie świetlicy Seniora lub zawiązanie Akademii Rodzica). W wymiarze technicznym projekty dotyczą modernizacji, przebudowy lub adaptacji zdegradowanych technicznie obiektów, o przeznaczeniu na funkcje społeczne i miejsc aktywności mieszkańców. Z tego względu zaplanowano takie projekty, jak stworzenie CIM w nieużytkowanej kamienicy przy ul Rynek 13, przywrócenie dawnych funkcji handlowych staremu targowisku na ul. Kazimierza Wielkiego, odnową zabytkowej strzelnicy czy modernizacją istniejącej infrastruktury sportowo-rekreacyjnej użytkowanej przez mieszkańców i lokalne organizacje sportowe. Wszystkie przedsięwzięcia techniczne skutkować będą poprawie jakości życia mieszkańców obszarów zdegradowanych oraz wpłyną na zaspokojenie ich potrzeb kulturalnych i rekreacyjnych, dbając o zapewnienie dobrej estetyki przestrzeni wspólnych. W wymiarze przestrzenno-funkcjonalnym zdiagnozowane problemy w tym obszarze dotyczyły niskiej jakości terenów publicznych oraz niedostatecznego wyposażenia w infrastrukturze społeczną i jej złego stanu technicznego, a także problemy komunikacyjne. Z tego względu planowane projekty rewitalizacyjne dotyczą poprawy jakości przestrzeni publicznych (np. rynek, stare targowisko czy tereny zielone nad Sołą) oraz doposażenia obszarów rewitalizacji w niezbędną infrastrukturę społeczną (place zabaw, świetlice dla seniorów czy miejsca z dostępną ofertą edukacyjno-kulturową dla mieszkańców). W tym wymiarze warto również nadmienić o projektach służących poprawie jakości terenów o niedostosowanych rozwiązaniach komunikacyjnych do potrzeb mieszkańców (m.in. reorganizacja ruchu samochodowego w obrębie centrum Kęt, rozbudowa systemu ścieżek rowerowych). W wymiarze środowiskowym zaplanowane projekty do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji służą również rozwiązaniu problemów środowiskowych obszaru, związanych obniżeniem standardów środowiska oraz degradacją cennych terenów zielonych. W tym kontekście, zadania obejmują rozwój postaw proekologicznych wśród mieszkańców, a także promowanie rozwiązań służących poprawie jakości powietrza (ograniczenie ruchu samochodowego w centrum, rozbudowa ścieżek rowerowych), jak i pielęgnację i waloryzację lokalnego dziedzictwa przyrodniczego (rzeka Soła, parki, tereny objęte siecią Natura 2000). 156

157 W wymiarze gospodarczym proces rewitalizacji w Kętach obejmuje również wprowadzenie rozwiązań służących poprawie kondycji lokalnych przedsiębiorstw oraz zmniejszenie poziomu bezrobocie w gminie. Planowane zadania dotyczą wsparcia osób pozostających bez pracy, ale i tworzeniu nowych miejsc pracy i rozwoju przedsiębiorczości (np. w wyniku rozwój funkcji handlowych starego targowiska czy ożywienia społecznego przestrzeni rynku zostaną stworzone warunki dla przedsiębiorców, chcących prowadzić działalność na tym obszarze). W kartach zadań w rozdziale Opis przedsięwzięć rewitalizacyjnych, każdorazowo wskazano, na jaki problem oddziałuje dany projekt (społeczny, przestrzenno-funkcjonalny, techniczny, środowiskowy i gospodarczy). KOMPLEMENTARNOŚĆ PROCEDURALNO-INSTYTUCJONALNA Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty charakteryzuje się również komplementarnością w wymiarze proceduralno-instytucjonalnym. Oznacza to, iż zapewniona jest współpraca różnych podmiotów działających na rzecz realizacji Programu i poprawy sytuacji obszarów zdegradowanych. Za realizację Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty odpowiada Operator ds. Rewitalizacji, przy współpracy z Komitetem ds. Rewitalizacji oraz Partnerami Programu. Operator ds. Rewitalizacji to odpowiednia komórka funkcjonująca w ramach obecnych struktur Urzędu Gminy, powołana przez Burmistrza. Umiejscowienie Operatora ds. Rewitalizacji w ramach obecnych struktur Urzędu zapewni skuteczne zarządzenie Programem oraz pozwoli na kontynuację i uzupełnienie działań podejmowanych w ramach realizacji polityk publicznych w poprzednim Programie Rewitalizacji oraz programach rozwoju gminy. Operator ds. Rewitalizacji pełni rolę wykonawczą i zarządczą Programu, a także co najważniejsze, zapewnia możliwości aktywnego włączania się Partnerów Programu. Aby to osiągnąć Operator ds. Rewitalizacji realizuje zadania z zakresu upowszechniania wiedzy na temat Programu i jego realizacji, prowadzenia konsultacji społecznych oraz mobilizacji zasobów, które powinny lub mogą działać na rzecz realizacji Programu. Komitet ds. Rewitalizacji z kolei, jest ciałem opiniotwórczym i doradczym dla Burmistrza. Jako podmiot międzysektorowy tworzy warunki do współpracy i koordynacji działań rewitalizacyjnych przez różnych Partnerów. Komitet dba, aby różne podmioty działające na obszarze zdegradowanym nie powielały realizowanych przez siebie zadań oraz aby ich działalność przyczyniła się do osiągnięcia komplementarności programu w wymiarze problemowym. Dodatkowo, w celu zapewnienia jak największej efektywności podejmowanych działań rewitalizacyjnych. Realizacja zadań zlecana będzie również odpowiednim jednostkom i podmiotom, które posiadają ku temu jak najlepsze kompetencje, np. zadania społeczne będą realizowana przy współpracy Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, Komendy Powiatowej Policji czy lokalnych organizacji społecznych. Schemat poniżej przedstawia podmioty włączone w system zarządzania Programem Rewitalizacji: 157

158 Operator ds. Rewitalizacji - umiejscowienie w ramach obecnych struktur urzędu - rola wykonawcza i zarządcza Programu Komitet ds. rewitalizacji - ciało opiniotwórze i doradcze Burmistza - tworzy warunki do współpracy i koordynacji Partnerzy Programu - możliwość współpracy i współdziałania w wykonywaniu projektów rewitalizaycjnych Rysunek 2. System zarządzania Programem Rewitalizacji Źródło: opracowanie własne KOMPLEMENTARNOŚĆ MIĘDZYOKRESOWA Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata zwraca także uwagę na zachowanie ciągłości programowej. Przeprowadzona analiza wykazała, że przedsięwzięcia podejmowane w poprzednich okresach programowych mają swoją ciągłość i kontynuację w obecnym dokumencie. W odniesieniu do rewitalizacji zakłada się m.in. ożywienie społeczne przestrzeni Rynku, która została zmodernizowana w poprzednich latach w ramach Programu Rewitalizacji Miasta Kęty na lata W latach Gmina Kęty realizowała również projekt dotyczący podniesienia kwalifikacji zawodowych bezrobotnych, pomocy rodzinom wśród których występują problemy wychowawcze i wsparcia osób zagrożonych wykluczeniem społecznym w ramach projektu Czas aktywności szansą na zmiany. Projekt realizowany na terenie Gmin Kęty, Oświęcim, Osiek i Polanka Wielka współfinansowanego ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Gminny Program Rewitalizacji zakłada kontynuacje tego typu działań planowane przedsięwzięcia Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta oraz Akademia rodzica są ściśle powiązane z tym projektem, koncentrują się one bowiem na wsparciu osób pozostających w trudnej sytuacji życiowej, w tym bezrobotnym, rodzinom niewydolnym wychowawczo borykającym się z różnymi problemami. Wnioski wyciągnięte z realizacji poprzednich działań rewitalizacyjnych pozwolą na jeszcze bardziej efektywne wykorzystanie środków i możliwości w obecnej perspektywie finansowej. KOMPLEMENTARNOŚĆ ŹRÓDEŁ FINANSOWANIA Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty wykazuje się również komplementarnością w zakresie źródeł finansowania. W ramach poszczególnych zadań wpisanych do GPR, wykazano możliwe źródła finansowania. Zgodnie z założeniami Narodowego Planu Rewitalizacji, przewidziano możliwość wykorzystania następujących funduszy: 158

159 Publicznych wspólnotowych (Europejskich Funduszy Strukturalnych i Inwestycyjnych: EFRR, EFS i Funduszu Spójności, w ramach RPO WM i krajowych, w tym także sukcesywne zasilanie środkami pochodzącymi ze spłaty pożyczek udzielonych w ramach instrumentu Jessica). Publicznych krajowych istniejących instrumentów i źródeł (poprzez terytorialne profilowanie - ukierunkowywanie na obszary zdegradowane istniejących instrumentów różnych polityk dotyczących m.in.: wykluczenia społecznego, edukacji, infrastruktury, środowiska, kultury, zabytków, mieszkalnictwa itd.) oraz sukcesywnie tworzonych nowych (w tym obejmujących instrumenty inżynierii finansowej). Prywatnych, m.in. poprzez tworzenie zachęt do inwestowania na obszarach zdegradowanych oraz poprzez upowszechnianie formuły PPP (Partnerstwo Publiczno-Prywatne). Gmina w pierwszej kolejności zakłada wykorzystanie zewnętrznych źródeł finansowania, w tym funduszy europejskich dedykowanych rewitalizacji. Jednakże, w trakcie trwania Programu, zakłada się prowadzenie działań edukacyjnych dla różnych podmiotów z zakresu możliwości włączenia się w proces rewitalizacji. Mając to na uwadze, Gmina w trakcie realizacji Programu, będzie starała pozyskać się Partnerów partycypujących w kosztach realizacji działań i projektów służących wyprowadzaniu obszaru ze stanu kryzysowego poprzez zawieranie partnerstw publiczno-prywatnych czy współpracę z różnymi podmiotami. ZINTEGROWANE PODEJŚCIE DO GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY Zintegrowane podejście Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty jest uszczegółowieniem komplementarności dokumentu i dotyczy czterech, następujących aspektów: 1. Zintegrowanie na poziomie zdiagnozowanych potrzeb i problemów oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych. 2. Zintegrowanie na poziomie zastosowania różnych metod. 3. Zintegrowanie na poziomie różnych sektorów, partnerów. 4. Zintegrowanie na poziomie zaplanowanych celów, kierunków działań oraz przedsięwzięć rewitalizacyjnych. ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZDIAGNOZOWANYCH POTRZEB I PROBLEMÓW ORAZ PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Wszystkie zadania, zawarte w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty, zostały opracowane po wcześniejszym zapoznaniu się z wynikami diagnozy potrzeb i potencjałów rozwojowych Kęt oraz przeprowadzonych konsultacji społecznych z mieszkańcami obszaru rewitalizowanego. Każde z zaplanowanych w ramach niniejszego dokumentu zadań, pozwala na przeciwdziałanie negatywnym zjawiskom, które zostały wcześniej zdiagnozowane i przeanalizowane. W tabeli poniżej zestawiono powiązania problemów oraz lokalnych potencjałów występujących na terenie rewitalizacji, z przedsięwzięciami planowanymi do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji. Tabela 49. Zintegrowanie przedsięwzięć wraz ze zdiagnozowanymi problemami i lokalnymi potencjałami w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata L.p. Nazwa przedsięwzięcia Zdiagnozowane problemy/lokalne potencjały 1.1. Podobszar 1. Stare Miasto Zmiana sposobu użytkowania kamienicy przy Rynek 13 w Kętach poprzez nadanie jej społecznie użytecznych funkcji Brak przestrzeni integracji dla różnych grup społecznych i realizacji wspólnych przedsięwzięć na rzecz lokalnej społeczności. 159

160 Poprawa jakości życia mieszkańców Starego Miasta poprzez reorganizację ruchu samochodowego w centrum Kęt Przywrócenie funkcji centralnych i rekreacyjnych rynku w Kętach mającą na celu ożywienie społeczne Przywrócenie dawnych funkcji handlowych staremu targowisku na ul. Kazimierza Wielkiego wraz z modernizacją zaplecza sanitarnego Rewitalizacja przez sport modernizacja boiska sportowego przy Zespole Szkolno- Gimnazjalnym nr 1 w Kętach Problemy lokalowe istniejących organizacji społecznych (planowane wyznaczenie miejsca dla NGO nieposiadających własnej siedziby). Problemy związane z zanikiem funkcji centrotwórczej rynku powstały CIS wpłynie na ożywienie społeczne rynku. Niedostateczny poziom i mało zróżnicowana oferta kulturowoedukacyjna Kęt w CIS realizowana będzie również działalność kulturalno-edukacyjna (organizacja zajęć pozalekcyjnych, warsztatów skierowanych do różnych grup). Obniżenie jakości centralnej przestrzeni publicznej. Problem z dużym natężeniem ruchu samochodowego w obrębie rynku, wpływającym na postrzeganie tej przestrzeni jako mała atrakcyjnej do rekreacji i spędzania czasu wolnego. Mieszkańcy kamienic zlokalizowanych przy rynku narażeni są na zwiększoną emisję hałasu oraz spalin emitowanych przez samochodowy, pogarszających ich warunki zamieszkania. Niski poziom bezpieczeństwa w ruchu drogowym w obrębie Starego Miasta zwiększona ilość kolizji i wypadków drogowych. Zanikająca funkcja centrotwórcza rynku. Brak aktywności przyciągającej mieszkańców do użytkowania rynku i integrującej lokalną społeczność. Problemem z natężeniem ruchu samochodowego w obrębie centrum, powodującej obniżenie poczucia bezpieczeństwa osób przebywających na rynku i pogarszającej komfort i warunki życia mieszkańców pobliskich kamienic. Zanik funkcji targowych miejsca posiadającego wartość historyczną, brak pielęgnowania lokalnych tradycji handlowych. Zły stan techniczny targowiska - wymagany jest remont infrastruktury targowej (zadaszenie, ławki) oraz przylegających szalet miejskich. Obniżenie jakości przestrzeni szkolnej zły stan techniczny nawierzchni boiska sportowego, uniemożliwiający korzystanie z obiektu zgodnie z przeznaczeniem (boisko użytkowane jest jako parking dla samochodów). Obecna sytuacja powoduje obniżenie jakości ofert edukacyjnej oraz generuje negatywne skutki wynikające z bezpośredniej lokalizacji parkingu przy obiekcie edukacyjnym. 160

161 Pielęgnacja lokalnego dziedzictwa - odświeżenie dziedzińca na terenie Klasztoru Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji. Integracja społeczna mieszkańców os. Królickiego wraz z poprawą infrastruktury osiedlowej Modernizacja budynku przy ul. Młodzieży Polskiej z przeznaczeniem na strefę zdrowia i aktywności fizycznej Edukacja - turystyka rekreacja. Budowa wiaty edukacyjno-turystycznej wraz z placem zabaw dla dzieci Rozbudowa i adaptacja ze zmianą sposobu użytkowania na lokale handlowo usługowe, mieszkalne i usługi medyczne obiektu w Kętach przy ul. Jana III Sobieskiego 19 Klasztor s. Klarysek wraz z unikatowym dziedzińcem stanowi ważny zabytek architektury sakralnej Kęt. Jest to przestrzeń otwarta, chętnie odwiedzana przez mieszkańców oraz wiernych. Zadanie ma na celu pielęgnację i waloryzację dziedzictwa kulturowego, stanowiącego ważny potencjał wewnętrzny Kęt, jednocześnie wpływając na poprawę jakości przestrzeni, z której korzystają mieszkańcy. Obserwowane negatywne zjawiska społeczne związane z problemami integracyjnymi mieszkańców. Duży odsetek osób zamieszkujących to osiedle to osoby starsze. Konflikty na linii starzy-młodzi mieszkańcy, którzy mają różne potrzeby związane z otaczającą ich przestrzenią. Koncentracja problemów społecznych (ponadprzeciętny odsetek klientów pomocy społecznej oraz bezrobotnych). Problemy techniczne - niedostateczna ilość infrastruktury okołoosiedlowej dla dzieci (np. place zabaw, mini boiska), ale i starszych (np. ławeczki, miejsca do siedzenia), pogorszające komfort i warunki życia mieszkańców. Niedostateczny poziom oferty sportoworekreacyjnej Kęt. Problemy techniczne zły stan techniczny obiektu, uniemożliwiający korzystanie zgodnie z przeznaczeniem. Dotychczas wykorzystywany przez lokalne organizacje sportowe jako główna sala treningowa. Niedostateczna oferta sportowo-rekreacyjna obszaru. Niski poziom eksponowania lokalnych walorów turystyczno-krajobrazowych. W wyniku podjętych działań obszar objęty zadaniem stanie się interesujący dla turystów i mieszkańców, dzięki czemu została ograniczona penetracja wyjątkowo cennych pod względem przyrodniczym terenów takich jak dorzecze rzeki Soły. Wiata może zostać równie wykorzystana pod urządzanie lokalnych wydarzeń, ale i jako miejsce odpoczynku, spotkań, rekreacji dla mieszkańców i osób przyjezdnych. Znacząca liczba osób wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym (bezrobotni, osoby korzystające z pomocy społecznej). Problemy starzenia się społeczeństwa. Możliwość wykorzystania 161

162 1.11. Akademia Rodzica Podwórko dla wszystkich Bajka łączy pokolenia Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta Spotkajmy się w bibliotece! modernizacja Gminnej Biblioteki Publicznej im. Ambrożego Grabowskiego w Kętach Centrum Wolontariatu w Kętach istniejących zasobów lokalowych pod funkcję społeczne: stworzenie dziennego domu opieki społecznej dla osób starszych i niepełnosprawnych połączonego z centrum aktywizacji zawodowej i rehabilitacją. Koncentracja problemów związanych z ponadprzeciętną liczbą rodzin, u których występuje podejrzenie występowania problemu alkoholowego, a także uzasadnione podejrzenie występowania przemocy w rodzinie. Występujące problemy opiekuńczowychowawcze u tych rodzin. Koncentracja osób zagrożonych wykluczeniem społecznym i będących w trudnej sytuacji życiowej (lokal przy ul. Świętokrzyskiej 49 zamieszkiwany jest przez rodziny, które w znacznej mierze stanowią osoby starsze oraz samotne matki z małoletnimi dziećmi). Problemy techniczne obiekt jest w złym stanie technicznym. Problemy opiekuńczo-wychowawcze w rodzinach. Problemy integracyjne i zanik relacji międzypokoleniowych. Niedostateczny poziom oferty kulturalnej obszaru. Problemy społeczne - niekorzystna struktura osób bezrobotnych (najwięcej z nich to osoby pozostające bez pracy dłużej niż jeden rok). Problemy w zakresie walki z długotrwałym bezrobociem. Problemy aktywizacyjne bezrobotnych - na obszarach przewidzianych do rewitalizacji bezrobocie dotyka w sposób szczególny osoby młode lub w średnim wieku z wykształceniem zawodowym lub średnim. Niedostateczny poziom infrastruktury kultury. Niski stopień aktywizowania lokalnych społeczności wokół bibliotek publicznych jako ważnych instytucji kultury w gminach, miejsc integracji społecznej. Niski poziom zaangażowania w wolontariat mieszkańców Kęt. Malejąca aktywność społeczna, brak chęci niesienia pomocy wśród młodzieży, rosnąca interesowność w środowiskach szkolnych, mała integracja i współpraca grup wolontariackich działających na terenie Kęt. Brak długoterminowego i skoordynowanego działania na rzecz wolontariatu w Kętach. Integracyjny Klub Rękodzieła Projekt odpowiada na problemy z zagospodarowaniem w sposób wartościowy wolnego czasu dla dzieci i młodzieży, osób 162

163 Spotkajmy się w kawiarni! Rewitalizacja kamienicy przy ul. Rynek 19 Podobszar 2. Nowe Miasto Międzypokoleniowe podwórko - organizacja strefy sportowo-rekreacyjnej osiedli Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki Poprawa dostępności do infrastruktury sanitarnej Nowego Miasta ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych poprzez budowę publicznych toalet Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta 2.4. Świetlica seniora - rozwija i integruje 2.5. Akademia Rodzica dorosłych i seniorów poprzez naukę nowych umiejętności twórczych, umiejętności współdziałania w grupie, naukę wrażliwości społecznej, zaspakaja potrzebę spełnienia się w pracy wolontariackiej Niedostateczna oferta kulturowo-edukacyjna Kęt. Brak miejsc spotkań dla ludzi młodych, gdzie mogli by organizować kameralne koncerty czy wieczorki tematyczne. Problem starzejącego się społeczeństwa (Osiedla Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki zamieszkują osoby w różnym wieku, jednak znacząca część mieszkańców to seniorzy). Osiedla te charakteryzują się również koncentracją problemów społecznych (ponadprzeciętny odsetek klientów pomocy społecznej i bezrobotnych). Obserwowanym problemem funkcjonalno-przestrzennym jest brak miejsc rekreacji na osiedlach mieszkaniowych. Niedostateczna ilość oraz jakość infrastruktury osiedlowej, brak placów zabaw i małych boisk, wpływa na pogorszenie warunków mieszkaniowych i komfortu życia mieszkańców osiedli. Obniżenie jakości przestrzeni publicznych (na terenie Nowego Miasta brak jest publicznych toalet; dotyczy to szczególnie miejsc, gdzie gromadzą się mieszkańcy, miejsc spotkań i rekreacji). Jedną z przyczyn izolowania się osób starszych lub niepełnosprawnych przejawiającą się niechęcią do wychodzenia z domu, jest brak w miejscach publicznych odpowiedniej infrastruktury, w tym infrastruktury sanitarnej. Na terenach Nowego Miasta koncentruje się problem bezdomności. Występowanie problemów środowiskowych degradacja cennych terenów środowiskowych, jak i nieekologicznie postawy mieszkańców. Problem starzejących się mieszkańców Nowego Miasta. Problemy integracyjne osób starszych, izolacja, niechęć do wychodzenia z domu. Brak miejsc spędzania czasu wolnego skierowanych do osób starszych. Koncentracja problemów związanych z ponadprzeciętną liczbą rodzin, u których występuje podejrzenie występowania problemu alkoholowego, a także uzasadnione podejrzenie występowania przemocy w rodzinie. 163

164 Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą Zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele sportowo-rekreacyjne 3.2. Naturalny plac zabaw nad Sołą Korty odnowa budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego wraz z zapleczem sanitarnym Modernizacja stadionu piłkarskiego Hejnał wraz z remontem zaplecza sanitarnego Bezpiecznie na rowerze - budowa miasteczka ruchu drogowego Występujące problemy opiekuńczowychowawcze u tych rodzin. Problemy społeczne - niekorzystna struktura osób bezrobotnych (najwięcej z nich to osoby pozostające bez pracy dłużej niż jeden rok). Problemy w zakresie walki z długotrwałym bezrobociem. Problemy aktywizacyjne bezrobotnych - na obszarach przewidzianych do rewitalizacji bezrobocie dotyka w sposób szczególny osoby młode lub w średnim wieku z wykształceniem zawodowym lub średnim. Mało atrakcyjna i zróżnicowana oferta spędzania czasu wolnego i kulturalna mieszkańców Nowego Miasta. Mało zróżnicowana oferta i infrastruktura sportowo-rekreacyjna Kęt. Niedostateczny stan techniczny części obiektów, znacząca część terenu jest niezagospodarowana i niewykorzystana przez mieszkańców, niektóre przestrzenie mają wizerunek niebezpiecznych i zniechęcają do przebywania tam. Tereny zielone zlokalizowane bezpośrednio nad rzeką Sołą stanowią duży potencjał do wykorzystania i zaadaptowania na cele sportowo-rekreacyjne. Obserwowanym problemem społecznym, z którym borykają się Kęty, jest pojawienie się pierwszych symptomów wyludniania się miasta; niedostateczny poziom infrastruktury społecznej obszaru zdegradowanego. Mało zróżnicowana oferta i infrastruktura sportowo-rekreacyjna Kęt. Mało zróżnicowana oferta i infrastruktura sportowo-rekreacyjna Kęt. Degradacja techniczna cennych obiektów pod względem historycznym (tereny sportowe hejnału posiadają wieloletnią historię i wpisane są w świadomość mieszkańców jako ważne miejsce na mapie sportowo-rekreacyjnej gminy). Problemy z niskim poczuciem bezpieczeństwa w ruchu drogowym. Niedostatecznie rozwinięty system ścieżek pieszo-rowerowych w Kętach, w stosunku do osób korzystających z rowerów. Dodatkowo, znacząca część rowerzystów to dzieci i młodzież. Z uwagi jednak na duże natężenie ruchu samochodowego, zwłaszcza w okolicach centrum miasta poczucie bezpieczeństwa w ruchu drogowym mieszkańców jest niskie (większość szkół 164

165 3.6. Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta 3.7. Ogród sensoryczno-botaniczny w Kętach Podobszar 4. Kęty Podlesie Stworzenie strefy rekreacyjno-sportowej na Podlesiu Przyjazny i zadbany Park Miejski wizytówką Podlesia Klub Seniora miejsce integracji międzypokoleniowej mieszkańców Podlesia Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Podobszar 5. Strzelnica Modernizacja zabytkowej Strzelnicy przy ul. Krakowskiej Wszystkie podobszary rewitalizacji Rozbudowa ścieżek pieszo-rowerowych na obszarach rewitalizowanych zlokalizowanych w Kętach znajduje się w pobliżu ruchliwych ulic lub w centrum miasta). Na terenach Nowego Miasta koncentruje się problem bezdomności. Występowanie problemów środowiskowych degradacja cennych terenów środowiskowych, jak i nieekologicznie postawy mieszkańców. Problem pierwszych symptomów wyludniania się miasta konieczność poprawy wizerunku Kęt, jako atrakcyjnej przestrzeni do życia. Wysoki potencjał Podobszaru do zagospodarowania i zaadaptowania na cele społeczne i rekreacyjne z uwagi na mnogość terenów zielonych i liczne obszary parkowe. Niedostateczny poziom atrakcyjnej i dopasowanej do potrzeb oferty kulturowej i spędzania czasu wolnego dla mieszkańców Podlesia, w szczególności dla dzieci i młodzieży, co sprzyja występowaniu zachowań demoralizujących. Brak dostępności miejsc, w których samodzielnie mogliby gospodarować swoim czasem i rozwijać swoje zainteresowania. Niewykorzystany potencjał parku stanowiącego o atrakcyjności przylegających terenów mieszkaniowych i w sąsiedztwie szkoły (niski poziom infrastruktury parkowej, oświetlenia, terenów zielonych). Niski poziom bezpieczeństwa parku miejskiego w opinii mieszkańców park nie jest atrakcyjną przestrzenią do spędzania czasu wolnego i posiada negatywny wizerunek. Niedostateczna ilość miejsc spotkań i rozrywki mieszkańców zamieszkujących obszar Podlesia, w szczególności osób będących już na emeryturach i rentach, biernych zawodowo. Osoby te mają trudności z przemieszczaniem się i dalszymi podróżami potrzeba zapewnienia miejsca spotkań i rozwoju w okolicy, bez konieczności dalszych przejazdów. Mało atrakcyjna i zróżnicowana oferta spędzania czasu wolnego i kulturalna mieszkańców Podlesia. Degradacja techniczna ważnego obiektu historycznego Kęt o cennych walorach estetycznych. Niedostatecznie rozwinięty system ścieżek pieszo-rowerowych w Kętach, w stosunku do 165

166 Rozwój postaw proekologicznych wśród mieszkańców Kęt Monitoring obywatelski reaguj na pojawiające się problemy! Opracowanie i wdrożenie Systemu Informacji Miejskiej Spotkania integracyjno-edukacyjne dla mieszkańców Kęt z udziałem psa terapeutycznego osób korzystających z rowerów. Wysoki wskaźnik zanieczyszczenia powietrza w mieście Kęty, którego źródłem jest niska emisja, w tym pochodząca z indywidualnego transportu samochodowego Degradacja terenów zielonych poprzez m.in. zaśmiecanie rzeki Soły i pobliskich terenów. Problemy związane z jakością powietrza: Stare Miasto w związku z dużym ruchem samochodowym, Nowe Miasto w związku z położeniem najbliżej drogi nr 52 i dużych zakładów przemysłowych oraz Kęty Podlesie, na obszarze którego jest najwięcej domów jednorodzinnych, co w sezonie zimowym charakteryzuje się emisją zanieczyszczeń z indywidualnych systemów ogrzewania budynków. Znaczący problem niskiej emisji w mieście. Problem z niskim poczuciem bezpieczeństwa mieszkańców (związanym m.in. z brakiem monitoringu w mieście). Zanik więzi sąsiedzkich postępujące zjawisko uniformizacji otoczenia i anonimowości mieszkańców. Zróżnicowany poziom aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji (mierzony uczestnictwem w wyborach). Brak spójnego oznakowania informacją, ułatwiającą zorientowanie ludzi poruszających się w przestrzeni miejskiej, a także dostarczającą im podstawowych informacji o mieście. Niski poziom zainteresowania Kętami w zakresie turystyki. Niski poziom aktywizacji społecznej mieszkańców Kęt. Problem z niedostatecznie rozwiniętą ofertą edukacyjno-rozrywkową dla osób chorych i niepełnosprawnych. Źródło: zestawienie własne. ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZASTOSOWANIA RÓŻNYCH METOD Dokument Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata został wypracowany z wykorzystaniem różnych metod partycypacyjnych. Metody zostały dobrane w ten sposób, by możliwe było włączenie szerokiego grona przedstawicieli różnych grup interesariuszy (społecznych, gospodarczych, samorządowych). Z tego względu wykorzystane metody i techniki miały charakter interakcyjny, umożliwiając wzajemne oddziaływanie, wymianę informacji, jednocześnie tworząc relację z innymi członkami procesu rewitalizacji. Dopiero całość działań partycypacyjnych wraz z pracami eksperckimi (włączającymi ekspertów zewnętrznych, ale przede wszystkim ekspertów wywodzących się z lokalnej społeczności, znającymi specyfikę Kęt), pozwoliła na wypracowanie działań i mechanizmów, które zostały zawarte w niniejszym dokumencie, a które pozwolą na skuteczne przeciwdziałanie zdiagnozowanym problemom. Całość procesu 166

167 partycypacji opisana została w rozdziale Mechanizmy włączenia mieszkańców przedsiębiorców i innych podmiotów i grup aktywnych na terenie Miasta w proces rewitalizacji. ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE ZAPLANOWANYCH CELÓW, KIERUNKÓW DZIAŁAŃ ORAZ PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Zaplanowane do realizacji przedsięwzięcia w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji są kompleksowe, dzięki czemu, ich realizacja zapewni wypełnienie kilku kierunków działań (w ramach różnych celów strategicznych). Zależność ta przedstawiona została w tabeli poniżej w odniesieniu do wszystkich zaplanowanych przedsięwzięć w Programie: 167

168 Tabela 50. Zintegrowanie przedsięwzięć rewitalizacyjnych z celami i kierunkami działań w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata L.p. Nazwa przedsięwzięcia Cel strategiczny Kierunki działań 1.1. Zmiana sposobu użytkowania kamienicy przy Rynek 13 w Kętach poprzez nadanie jej społecznie użytecznych funkcji Podobszar 1. Stare Miasto Cel strategiczny 1. Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży 1.2. Poprawa jakości życia mieszkańców Starego Miasta poprzez reorganizację ruchu samochodowego w centrum Kęt Cel strategiczny 2. Poprawa dostępności transportowej i jakości systemu komunikacji 1.3. Przywrócenie funkcji centralnych i rekreacyjnych rynku w Kętach mającą na celu ożywienie społeczne Cel strategiczny 1. Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Cel strategiczny 2. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność 1.4. Przywrócenie dawnych funkcji handlowych staremu targowisku na ul. Kazimierza Wielkiego wraz z modernizacją zaplecza sanitarnego Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Ożywienie i pielęgnowanie miejscowych tradycji historyczno-kulturowych 1.5. Rewitalizacja przez sport modernizacja boiska sportowego przy Zespole Szkolno-Gimnazjalnym nr 1 w Kętach Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność

169 1.6. Pielęgnacja lokalnego dziedzictwa - odświeżenie dziedzińca na terenie Klasztoru Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji. Cel strategiczny 3. Ożywienie i pielęgnowanie miejscowych tradycji historyczno-kulturowych Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji 1.7. Integracja społeczna mieszkańców os. Królickiego wraz z poprawą infrastruktury osiedlowej Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Poprawa jakości przestrzeni międzyblokowych wraz z rozbudową infrastruktury rekreacyjnej osiedli 1.8. Modernizacja budynku przy ul. Młodzieży Polskiej z przeznaczeniem na strefę zdrowia i aktywności fizycznej Cel strategiczny 1. Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej 1.9. Edukacja - turystyka rekreacja. Budowa wiaty edukacyjno-turystycznej wraz z placem zabaw dla dzieci Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Rozbudowa i adaptacja ze zmianą sposobu użytkowania na lokale handlowo usługowe, mieszkalne i usługi medyczne obiektu w Kętach przy ul. Jana III Sobieskiego 19 Cel strategiczny Akademia Rodzica Cel strategiczny Podwórko dla wszystkich Cel strategiczny 2. Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym 169

170 1.13. Bajka łączy pokolenia Cel strategiczny 1. Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta Spotkajmy się w bibliotece! modernizacja Gminnej Biblioteki Publicznej im. Ambrożego Grabowskiego w Kętach Centrum Wolontariatu w Kętach Integracyjny Klub Rękodzieła Spotkajmy się w kawiarni! Rewitalizacja kamienicy przy ul. Rynek 19 Międzypokoleniowe podwórko - organizacja strefy sportowo-rekreacyjnej osiedli Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki Cel strategiczny 1. Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Cel strategiczny 2. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 2. Podobszar 2. Nowe Miasto Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Poprawa jakości przestrzeni międzyblokowych wraz z rozbudową infrastruktury rekreacyjnej osiedli 2.2. Poprawa dostępności do infrastruktury sanitarnej Nowego Miasta ze szczególnym uwzględnieniem Cel strategiczny 2. Poprawa jakości przestrzeni międzyblokowych wraz z rozbudową infrastruktury rekreacyjnej osiedli 170

171 2.3. potrzeb osób starszych i niepełnosprawnych poprzez budowę publicznych toalet Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta Cel strategiczny 2. Cel strategiczny Świetlica seniora - rozwija i integruje Cel strategiczny Akademia Rodzica Cel strategiczny 1. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Kształtowanie postaw proekologicznych mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży 2.6. Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta 2.7. Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie 3.1. Zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele sportowo-rekreacyjne 3.2. Naturalny plac zabaw nad Sołą Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Cel strategiczny 1. Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży 171

172 3.3. Korty odnowa budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego wraz z zapleczem sanitarnym Cel strategiczny Modernizacja stadionu piłkarskiego Hejnał wraz z remontem zaplecza sanitarnego Cel strategiczny 1. Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Bezpiecznie na rowerze - budowa miasteczka ruchu drogowego Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta 3.7. Ogród sensoryczno-botaniczny w Kętach 4.1. Stworzenie strefy rekreacyjno-sportowej na Podlesiu 4.2. Przyjazny i zadbany Park Miejski wizytówką Podlesia 4.3. Klub Seniora miejsce integracji międzypokoleniowej mieszkańców Podlesia Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Podobszar 4. Kęty Podlesie Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Cel strategiczny 1. Poprawa dostępności transportowej i jakości systemu komunikacji Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Kształtowanie postaw proekologicznych mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Modernizacja i rozwój infrastruktury sportoworekreacyjnej Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Kształtowanie postaw proekologicznych mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym 172

173 4.4. Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Modernizacja zabytkowej Strzelnicy przy ul. Krakowskiej Rozbudowa ścieżek pieszo-rowerowych na obszarach rewitalizowanych Rozwój postaw proekologicznych wśród mieszkańców Kęt Monitoring obywatelski reaguj na pojawiające się problemy! Opracowanie i wdrożenie Systemu Informacji Miejskiej Spotkania integracyjno-edukacyjne dla mieszkańców Kęt z udziałem psa terapeutycznego Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Podobszar 5. Strzelnica Cel strategiczny 3. Wszystkie podobszary rewitalizacji Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Cel strategiczny 1. Cel strategiczny 2. Cel strategiczny 3. Cel strategiczny 1. Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Rozwój oferty skierowanej do dzieci i młodzieży Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Poprawa dostępności transportowej i jakości systemu komunikacji Kształtowanie postaw proekologicznych mieszkańców, ukierunkowanych na dbanie o wspólną przestrzeń Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Tworzenie przyjaznych dla użytkowników miejsc centralnych, integrujących lokalną społeczność Zachowanie i promocja walorów historycznoprzyrodniczych obszaru rewitalizacji Zwiększenie aktywności społecznej mieszkańców obszaru rewitalizacji Stworzenie przestrzeni dla aktywności osób starszych i samotnych oraz wykluczonych lub zagrożonych wykluczeniem społecznym Źródło: opracowanie własne 173

174 ZINTEGROWANIE NA POZIOMIE RÓŻNYCH SEKTORÓW, PARTNERÓW Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty zakłada również zintegrowane podejście na poziomie podmiotów realizujących założenia niniejszego dokumentu. Przewidziane do realizacji przedsięwzięcia przewidują bowiem współpracę partnerów wywodzących się z różnych sektorów, w tym m.in.: Sektor publiczny Urząd Miasta, Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Komenda Powiatowa Policji, Powiatowy Urząd Pracy. Partnerzy gospodarczy przedsiębiorcy, inwestorzy. Partnerzy społeczni organizacje pozarządowe działające na różnych płaszczyznach pomoc społeczna, kultura, edukacja, aktywizacja społeczna. RAMY FINANSOWE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY W celu zapewnienia skutecznej i efektywnej realizacji przedsięwzięć rewitalizacyjnych konieczne jest znalezienie odpowiednich źródeł ich finansowania. Wytyczne Ministerialne, a także Ustawa o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku wskazują na konieczność zapewnienia komplementarności tychże źródeł finansowania. Oznacza to, iż w celu uzyskania jak najlepszych efektów programu rewitalizacji należy zdywersyfikować jej finansowanie, w tym m.in. łączyć publiczne środki z prywatnymi. Endogeniczne stymulowanie zdolności inwestycyjnych ma bowiem kluczowe znaczenie dla dynamiki pożądanych zmian. Niniejszy rozdział przedstawia plan finansowy dla Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty. Przy czym w części pierwszej zawarte zostały Ramy finansowania, natomiast w części drugiej opisano możliwe źródła finansowania przedsięwzięć rewitalizacyjnych wskazanych w dokumencie. RAMY FINANSOWE PROGRAMU REWITALIZACJI Działania rewitalizacyjne, uwzględnione w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty na lata , obejmują zarówno zadania o charakterze głównym (lista przedsięwzięć podstawowych), jak i zadania uzupełniające (pozostałe dopuszczalne przedsięwzięcia rewitalizacyjne), których realizacja uzależniona została przede wszystkim od możliwości finansowych miasta. Koszty poszczególnych przedsięwzięć zaprezentowane zostały w Tabeli poniżej. Koszt wszystkich planowanych przedsięwzięć podstawowych ustalony został na poziomie ,00 zł. Tabela 51. Harmonogram rzeczowo finansowy podstawowych przedsięwzięć planowanych do realizacji w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata L.p. 1. Nazwa projektu Wartość Termin projektu [zł] realizacji Podobszar 1. Stare Miasto Zmiana sposobu użytkowania kamienicy przy Rynek 13 w Kętach poprzez nadanie jej społecznie , użytecznych funkcji 2. Pielęgnacja lokalnego dziedzictwa Kęt , Potencjalne źródła finansowania Budżet Gminy, RPO WM (EFS, EFRR), PO IŚ środki prywatne, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 174

175 Modernizacja budynku przy ul. Młodzieży Polskiej z przeznaczeniem na strefę zdrowia i aktywności fizycznej Edukacja - turystyka rekreacja. Budowa wiaty edukacyjnoturystycznej wraz z placem zabaw dla dzieci Rozbudowa i adaptacja ze zmianą sposobu użytkowania na lokale handlowo usługowe, mieszkalne i usługi medyczne obiektu w Kętach przy ul. Jana III Sobieskiego Akademia Rodzica 3 000, , , , Cyklicznie (np. raz w miesiącu) 7. Podwórko dla wszystkich , Bajka łączy pokolenia 5 000, Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta Spotkajmy się w bibliotece! modernizacja Gminnej Biblioteki Publicznej im. Ambrożego Grabowskiego w Kętach Cyklicznie (np. raz do roku) , RPO WM (EFRR), środki prywatne RPO WM (EFRR), środki prywatne, partnerstwo publiczno-prywatne RPO WM (EFRR), środki prywatne, partnerstwo publiczno-prywatne Budżet Gminy, RPO WM (EFS), FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS), środki prywatne, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS), Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS), środki zewnętrzne Budżet Gminy, RPO WM (EFS, EFRR), Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 11. Centrum Wolontariatu w Kętach , RPO WM (EFS), FIO 12. Integracyjny Klub Rękodzieła , RPO WM (EFS), środki prywatne, Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 13. Spotkajmy się w kawiarni! Rewitalizacja kamienicy przy ul. Rynek , RPO WM (EFRR), środki prywatne, partnerstwo publiczno-prywatne Podobszar 2. Nowe Miasto Międzypokoleniowe podwórko - organizacja strefy sportoworekreacyjnej osiedli Wyszyńskiego, Sikorskiego, 700-lecia i Kościuszki Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta , ,00 Cyklicznie (np. dwa razy do roku) 16. Świetlica seniora - rozwija i integruje ,00 cyklicznie 17. Akademia Rodzica 3 000,00 Cyklicznie (np. raz w miesiącu) Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), środki prywatne, ASOS, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS), środki prywatne, WFOŚ, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS, EFRR), środki prywatne, ASOS, FIO Budżet Gminy, RPO WM (EFS), środki prywatne 175

176 Podnoszenie kwalifikacji zawodowych osób bezrobotnych z terenu Starego i Nowego Miasta Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Zagospodarowanie terenów zielonych nad Sołą na cele sportowo-rekreacyjne 21. Korty odnowa budowa wielofunkcyjnego boiska sportowego wraz z zapleczem sanitarnym X Integrowanie przez projektowanie interwencje w przestrzeń wspólną Nowego Miasta , Podobszar 3. Tereny sportowo-rekreacyjne nad Sołą , , ,00 Cyklicznie (np. dwa razy do roku) Budżet Gminy, RPO WM (EFS), Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), środki prywatne, Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), środki prywatne, WFOŚ Budżet Gminy, RPO WM (EFRR) Budżet Gminy, RPO WM (EFS), środki prywatne, WFOŚ, FIO Ogród sensoryczno-botaniczny w , RPO WM (EFRR), WFOŚ Kętach Podobszar 4. Kęty Podlesie Budżet Gminy, RPO WM Stworzenie strefy rekreacyjnosportowej na Podlesiu , (EFRR, EFS), środki prywatne Książka z budki czyli integrowanie przez czytanie Modernizacja zabytkowej Strzelnicy przy ul. Krakowskiej , Podobszar 5. Strzelnica , Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), środki prywatne, Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Budżet Gminy, RPO WM (EFRR), Programy Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Wszystkie podobszary rewitalizacji Monitoring obywatelski reaguj na Budżet Gminy, RPO WM - cyklicznie pojawiające się problemy! (EFS), FIO Spotkania integracyjno-edukacyjne dla mieszkańców Kęt z udziałem psa , RPO WM (EFS), FIO terapeutycznego SUMA ,00 zł Źródło: opracowanie własne Tabela 52. Koszty realizacji zadań w podziale na typ podmiotu odpowiedzialnego za realizację L.p. Typ podmiotu odpowiedzialnego za realizację zadania/projektu Łączny koszt [zł] 1. Gmina Kęty ,00 2. Osoby prywatne/przedsiębiorcy ,00 3. Organizacje pozarządowe ,00 176

177 4. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej ,00 5. Gminna Biblioteka Publiczna ,00 6. Klasztor Sióstr Klarysek od Wieczystej Adoracji, Muzeum im. Aleksandra Kłosińskiego w Kętach ,00 X Suma ,00 Źródło: opracowanie własne Powyższe tabele wskazują na możliwe źródła finansowania dla poszczególnych projektów rewitalizacyjnych uwzględniając również typ podmiotu, odpowiedzialnego za realizację. Dla każdego zadania wskazano minimum dwa potencjalne źródła, z których będzie można sfinansować założone inwestycje/projekty. Taka dywersyfikacja źródeł finansowania zwiększy szansę na realizację wszystkich założonych w Programie Rewitalizacji zadań. Z uwagi na cel prowadzonych działań rewitalizacyjnych, to działania społeczne stanowić będą priorytet do realizacji. Potencjalnymi źródłami finansowania działań społecznych realizowanych w ramach GPR są fundusze własne gminy (w tym instytucji publicznych), fundusze europejskie oraz fundusze krajowe, w tym w szczególności w zakresie rozwoju edukacji, kultury oraz aktywizacji osób starszych. W przypadku braku możliwości współfinansowania projektów z funduszy zewnętrznych przewiduje się realizację kluczowych zadań ze środków własnych gminy oraz przy współpracy organizacji pozarządowych, działających na terenie Kęt. W przypadku braku możliwości sfinansowania wszystkich założonych w Gminnym Programie Rewitalizacji zadań społecznych zwołana zostanie specjalna narada Komitetu ds. Rewitalizacji, który zaopiniuje zadania, które należy zrealizować w pierwszej kolejności. Dla zadań infrastrukturalnych, za główne źródła finansowania uznano środki własne gminy oraz środki dostępne w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego. Jeżeli gmina nie uzyska dofinansowania w ramach funduszy zewnętrznych Operator ds. Rewitalizacji wraz z Komitetem ds. Rewitalizacji uruchomią procedurę pozyskania inwestora prywatnego. W przypadku braku inwestora zainteresowanego udziałem w projekcie, bądź też brakiem możliwości pozyskania inwestora ze względu na charakter zadania, Operator ds. za zgodą Komitetu ds. Rewitalizacji zmieni harmonogram realizacji Gminnego Programu Rewitalizacji. SZACUNKOWA KALKULACJA KOSZTÓW POZOSTAŁYCH PRZEDSIĘWZIĘĆ REWITALIZACYJNYCH Z uwagi na brak możliwości dokonania precyzyjnych obliczeń kosztów pozostałych przedsięwzięć rewitalizacyjnych można jedynie szacować, że ich koszt będzie mieścił się w przedziale ,00 zł ,00 zł. Koszt ten bowiem uzależniony jest od poczynionych inwestycji, związanych w szczególności projektami infrastrukturalnymi (remont, modernizacja obiektów itp.). POTENCJALNE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PROJEKTÓW REWITALIZACYJNYCH Głównym źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych w województwie małopolskim w latach (z perspektywą do roku 2023) są środki w ramach funduszy europejskich wydatkowanych w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Małopolskiego na lata Ponadto, w celu zapewniania komplementarności finansowej projektów należy mieć na uwadze możliwości finansowania z innych dostępnych źródeł, w tym z krajowych funduszy europejskich (np. PO WER, PO IŚ, PO PC), ze środków celowych będących w dyspozycji Ministerstw (np. Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej), innych środków regionalnych i lokalnych, w tym z budżetów JST czy środków prywatnych podmiotów. 177

178 REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTW A MAŁOPOLSKIEGO NA LATA Regionalny Program Operacyjny Województwa Małopolskiego na lata będzie głównym źródłem finansowania projektów rewitalizacyjnych w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty na lata W ramach RPO przedsięwzięcia rewitalizacyjne będą mogły być wspierane w Osi Priorytetowej XI. Rewitalizacja Przestrzeni Regionalnej, której głównym celem jest ograniczenie problemów społecznych w gminie, poprzez poprawę jakości życia mieszkańców oraz ożywienie gospodarcze i społeczne obszaru gminy. Projekty rewitalizacyjne ukierunkowane na zmniejszenie problemów społecznych na obszarach gminy Kęty, będą podlegały finansowaniu. Wspierane będą te działania inwestycyjne, które służą rozwiązywaniu zdiagnozowanych problemów społecznych, tj.: Przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastrukturalnych z przeznaczeniem na cele społeczne, obejmujące: obiekty rekreacyjne (np. boiska sportowe), obiekty wielofunkcyjne, w których łączone są różne funkcje społeczne (np. Centrum Integracji Społecznej, Klub Seniora, świetlice). Budowa, przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja obiektów infrastruktury kultury. Zagospodarowanie (przebudowa, rozbudowa, modernizacja i adaptacja) przestrzeni publicznej na cele społeczne. Potencjalnymi wnioskodawcami oraz grupami docelowymi projektów realizowanych w ramach Poddziałania 11.2 Odnowa obszarów wiejskich mogą być: jednostki samorządu terytorialnego oraz ich związki i stowarzyszenia; jednostki organizacyjne jednostek samorządu terytorialnego posiadające osobowość prawną: instytucje kultury, osoby prawne i fizyczne będące organami prowadzącymi szkoły i placówki, partnerzy społeczni i gospodarczy (w tym organizacje pozarządowe) kościoły i związki wyznaniowe oraz osoby prawne kościołów i związków wyznaniowych spółdzielnie i wspólnoty mieszkaniowe, parki narodowe i krajobrazowe, PGL Lasy Państwowe i jego jednostki organizacyjne; inne jednostki sektora finansów publicznych posiadające osobowość prawną; szkoły wyższe, przedsiębiorstwa oraz administracja rządowa. Poza Poddziałaniem (Odnowa obszarów wiejskich), w Regionalnym Programie Operacyjnym Województwa Małopolskiego na lata przewidziano również preferencje dla projektów rewitalizacyjnych w ramach innych działań, którymi są: VIII RYNEK PRACY Aktywizacja zawodowa zwiększenie poziomu zatrudnienia osób znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy, tj. osób powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych, osób o niskich kwalifikacjach oraz kobiet (projekty skierowane do osób w wieku 30 lat i więcej pozostających bez pracy zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy tzw. bezrobotni aktywni lub wymagający wsparcia, należący co najmniej do jednej z powyższych grup). Aktywizacja zawodowa zwiększenie poziomu zatrudnienia osób, które pełnią funkcje opiekuńcze nad dziećmi (projekty skierowane do osób w wieku 30 lat i więcej pozostających bez pracy należących co najmniej do jednej w poniższych grup: osób powyżej 50 roku życia, długotrwale bezrobotnych, osób niepełnosprawnych, osób o niskich kwalifikacjach, kobiety). IX REGION SPÓJNY SPOŁECZNIE 178

179 9.1 Aktywna integracja aktywne włączanie osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, poprzez poprawę oraz wzmocnienie ich szans na zatrudnienie (projekty skierowane do osób lub rodzin zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym, które w pierwszej kolejności wymagają aktywizacji społecznej oraz otoczenie osób zagrożonych ubóstwem lub wykluczeniem społecznym). X WIEDZA I KOMPETENCJE Edukacja w szkołach prowadzących kształcenie ogólne wsparcie w zakresie rozwijania kompetencji kluczowych niezbędnych na rynku pracy kompetencji, których wszystkie osoby potrzebują do samorealizacji i rozwoju osobistego, bycia aktywnym obywatelem, integracji społecznej i zatrudnienia. PROGRAM OPERACYJNY INFRASTRUKTURA I ŚRODOWISKO NA LATA Projekty zawarte w Gminnym Programie Rewitalizacyjnym dla Gminy Kęty mogą zostać dofinansowane również w ramach środków z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata , który w założeniu może być narzędziem działań rewitalizacyjnych. Środki z Programu mogą być przeznaczone w obszarze celów tematycznych na konkretne priorytety zgodne z tymi ujętymi w projektach rewitalizacyjnych: 9. cel strategiczny: Promowanie włączenia społecznego, walka z ubóstwem i wszelką dyskryminacją: Inwestycje w infrastrukturę zdrowotną i społeczną, które przyczyniają się do rozwoju krajowego, regionalnego i lokalnego, zmniejszania nierówności w zakresie stanu zdrowia, promowanie włączenia społecznego poprzez lepszy dostęp do usług społecznych, kulturalnych i rekreacyjnych oraz przejścia z usług instytucjonalnych do usług na poziomie społeczności lokalnych Poprawa jakości życia ludności jako efekt tych działań, stanowi integralny komponent koncepcji rozwoju zrównoważonego, do której program wnosi znaczący wkład. Wsparcie kierowane jest zarówno do miast wojewódzkich i obszarów powiązanych z nimi funkcjonalnie, tj. mniejszych miast i obszarów wiejskich je otaczających, jak i innych miast regionalnych i subregionalnych, które stoją przed poważnymi wyzwaniami rozwojowymi związanymi z przywróceniem ich znaczenia w procesach rozwojowych. Wsparcie miast obejmuje w szczególności interwencje związane z realizacją strategii niskoemisyjnych, w tym transportu publicznego, rewitalizację przestrzeni miejskich, uwzględniającą aspekty środowiskowe (poprzez działania dotyczące kompleksowej termomodernizacji budynków użyteczności publicznej i mieszkalnych, odnawialnych źródeł energii), ochronę środowiska, w tym gospodarkę wodno-kanalizacyjną, odpadową i rekultywację terenów zdegradowanych, kulturę i infrastrukturę zdrowotną, w szczególności związaną z systemem ratownictwa medycznego. RZĄDOWY PROGRAM NA RZECZ AKTYWNOŚCI SPOŁECZNEJ OSÓB STARSZYCH Zadania ujęte w Programie Rewitalizacyjnym Gminy Kęty są bezpośrednio związane z poprawą jakości i poziomu życia osób starszych, mogą zostać współfinansowane przez Rządowy Program na rzecz Aktywności Społecznej Osób Starszych na lata Bowiem Program ten ma przyczyniać się do pełniejszego korzystania z potencjału społeczno-zawodowego osób starszych, aby mogły one pełnić rozmaite role społeczne w życiu publicznym. W swoich celach Program uwzględnia zróżnicowanie populacji osób starszych. Promuje więc działania mające na celu podtrzymywanie aktywności społecznej osób starszych oraz działania ukierunkowane na osoby o ograniczonej samodzielności przy uwzględnieniu ograniczeń wynikających z barier funkcjonalnych, na które narażone mogą być te osoby. Głównym celem 179

180 Programu jest poprawa jakości i poziomu życia osób starszych, w którym to zawierają się następujące priorytety: 1) Edukacja osób starszych. Celem Priorytetu jest zwiększenie różnorodności oraz poprawa jakości oferty edukacyjnej dla osób starszych). W ramach priorytetu wspierane są działania obejmujące np. tworzenie ofert zajęć edukacyjnych i warsztatów o aktywnym starzeniu się, kształcenie opiekunów. 2) Aktywność społeczna promująca integrację wewnątrz i międzypokoleniową. Celem priorytetu jest tworzenie odpowiednich warunków dla integracji wewnątrzpokoleniowej, a także międzypokoleniowej osób starszych w oparciu o istniejącą infrastrukturę społeczną. W ramach priorytetu wspierane są projekty dotyczące m.in.: aktywności społecznej, fizycznej oraz turystyczno-rekreacyjnej osób starszych, działania angażujące różne pokolenia, przeciwdziałania e-wykluczeniu. 3) Partycypacja społeczna osób starszych. Celem priorytetu jest rozwój zróżnicowanych form aktywności społecznej osób starszych, w tym zwłaszcza ich partycypacji w życiu społecznym, procesach decyzyjnych i kształtowaniu polityk publicznych). W ramach tego priorytetu wspierane są projekty dotyczące m.in.: form aktywności osób starszych wobec społeczności lokalnych, aktywności wspierających uczestnictwo i integrację w życiu społecznym i publicznym, pomocy obywatelskiej. 4) Usługi społeczne dla osób starszych (usługi zewnętrzne). Celem priorytetu jest zwiększenie stopnia dostępności oraz podniesienie jakości usług społecznych dla osób starszych, a także wspieranie różnych działań na rzecz samoorganizacji i samopomocy. W ramach tego priorytetu wspierane są projekty obejmujące m.in.: szkolenia dla wolontariuszy i opiekunów (z zakresu pomocy osobom starszym), wspieranie różnych form samopomocy, poprawę dostępności osób starszych do różnorodnych usług (m.in. opiekuńczych, kulturalnych, edukacyjnych, doradczych, sportowych i turystycznych). Podmiotami, które mogą składać wnioski na realizację projektów są: organizacje pozarządowe, osoby prawne i jednostki organizacyjne działające na podstawie przepisów ustawy o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, przepisów o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności pożytku publicznego, spółdzielnie socjalne, spółki akcyjne i spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz kluby sportowe, towarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego. PROGRAMY MINISTRA KULTURY I DZIEDZICTWA NARODOWEGO Projekty przewidziane do realizacji w Lokalnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty mogą zostać dofinansowane w ramach Programów Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Źródłem finansowania zadań zaproponowanych w niniejszym dokumencie mogą być w szczególności następujące programy: Program Dziedzictwo kulturowe. Celem programu jest ochrona polskiego dziedzictwa kulturowego w kraju i za granicą, wspieranie działalności muzeów oraz popularyzacja kultury ludowej. Priorytet 1. Ochrona zabytków. Strategicznym celem priorytetu jest zachowanie materialnego dziedzictwa kulturowego, realizowane poprzez konserwację i rewaloryzację zabytków nieruchomych i ruchomych oraz ich udostępnianie na cele publiczne. W ramach priorytetu dofinansowania nie mogą zaś uzyskać projekty zakładające adaptację, przebudowę obiektów zabytkowych lub ich znaczącą rekonstrukcję. Duży nacisk kładziony będzie na dofinansowanie prac przy obiektach najbardziej zagrożonych oraz zabytkach najcenniejszych wpisanych na Listę Światowego Dziedzictwa Kulturowego i Przyrodniczego Ludzkości UNESCO, uznanych za Pomniki Historii oraz tych, posiadających wyjątkową wartość historyczną, artystyczną lub naukową. Istotnym celem priorytetu jest również zwrócenie uwagi na obiekty, mające szczególne znaczenie dla dziedzictwa kulturowego zarówno w kontekście ogólnoświatowym, jak lokalnym, gdzie pełnią ważną rolę nośnika historii i tradycji). 180

181 Program Rozwój infrastruktury kultury. Zasadniczym celem programu jest wsparcie infrastruktury oraz poprawa funkcjonowania podmiotów prowadzących działalność kulturalną, domów kultury, jak również szkół i uczelni artystycznych). Projekty zaproponowane w ramach Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach priorytetów: Priorytet 3. Infrastruktura domów kultury. Celem priorytetu jest zapewnienie optymalnych warunków dla działalności domów i ośrodków kultury oraz centrów kultury i sztuki w zakresie edukacji kulturalnej i animacji kultury poprzez modernizację i rozbudowę ich infrastruktury. Zadania możliwe do realizacji w ramach tego priorytetu to: prace budowlane, opracowywanie dokumentacji technicznej czy zakup wyposażenia niezbędnego dla realizacji celów statutowych. O wsparcie finansowe w ramach priorytetu mogą się ubiegać: domy i ośrodki kultury oraz centra kultury i sztuki posiadające status samorządowej instytucji kultury, biblioteki posiadające status samorządowej instytucji kultury w skład których wchodzą domy i ośrodki kultury bądź centra kultury i sztuki, a także jednostki samorządu terytorialnego (wyłącznie jako organy prowadzące dla wyżej wskazanych podmiotów). Program Edukacja. Zasadniczym celem Programu jest rozwijanie ekspresji twórczej i kreatywności, podnoszenie kompetencji artystycznych i medialnych. Projekty przewidziane do realizacji w Gminnym Programie Rewitalizacji Gminy Kęty mogą być finansowane z następujących priorytetów: Priorytet 1. Edukacja kulturalna. Celem tego priorytetu jest wspieranie zadań z zakresu edukacji kulturalnej, ważnych dla rozwoju kapitału społecznego. Wsparcie finansowe kierowane będzie do dwóch rodzajów projektów: działań edukacyjno-animacyjnych, stymulujących kreatywność i aktywizujących twórczo uczestników reprezentujących wszystkie grupy wiekowe i społeczne oraz przedsięwzięć artystycznych dla dzieci i młodzieży, kształtujących potrzebę stałego uczestniczenia w życiu kulturalnym. W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie wydarzeń artystycznych dla dzieci i młodzieży do 18 r. ż. (festiwali, koncertów, spektakli teatralnych) oraz zadań edukacyjno-kulturalnych (projektów rozwijających kreatywność i umiejętności twórcze uczestników, zadań integracji międzypokoleniowej i społecznej). O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą ubiegać się samorządowe instytucje kultury (z wyjątkiem instytucji współprowadzonych przez ministra i jednostki samorządu terytorialnego), organizacje pozarządowe, kościoły i związki wyznaniowe oraz ich osoby prawne; podmioty prowadzące działalność gospodarczą. Program Promocja literatury i czytelnictwa. Priorytet 4. Partnerstwo publiczno-społeczne. Celem Priorytetu 4. jest aktywizowanie lokalnych społeczności wokół bibliotek publicznych jako ważnych instytucji kultury w gminach, a także wzmacnianie roli bibliotek publicznych jako miejsc integracji życia lokalnych społeczności. W ramach priorytetu można ubiegać się o dofinansowanie na rzecz organizowania i prowadzenie wolontariatu na rzecz biblioteki, organizację i prowadzenie działań aktywizujących lokalną społeczność wokół biblioteki. O dofinansowanie w ramach priorytetu mogą ubiegać się organizacje pozarządowe, będące podmiotami prawa polskiego, które nawiążą współpracę z biblioteką publiczną, poświadczoną umową określającą warunki współpracy umożliwiające realizację zadania. PROGRAM FUNDUSZ INICJATYW OBYWATELSKICH NA LATA Program Fundusz Inicjatyw Obywatelskich na lata jest kolejnym Programem, którego środki finansowe mogą wesprzeć działania rewitalizacyjne ujęte w Gminnym Programie Rewitalizacyjnym Kęt. Program FIO jest programem rządowym, wspieranym ze środków budżetu państwa i adresowanym do podmiotów sektora pozarządowego (tzw. III sektora). Celem głównym Programu jest zwiększenie 181

182 partycypacji obywateli i organizacji pozarządowych w życie publiczne. W ramach Programu realizowane są cztery cele szczegółowe: 1) Zwiększenie możliwości obywateli w realizacji inicjatyw oddolnych poprzez wsparcie m.in. inicjatyw nieformalnych, samopomocowych czy wsparcie młodych organizacji pozarządowych. 2) Zwiększenie liczby obywateli angażujących się w inicjatywy lokalne oraz działania realizowane przez organizacje pozarządowe. W ramach tego celu wspierane są działania skierowane m.in. na: aktywizację obywateli w sprawach wspólnotowych, rozwijanie wolontariatu, aktywizację współpracy wspólnot lokalnych i organizacji publicznych, wspieranie aktywnych form integracji społecznej, a także rozwój przedsiębiorczości społecznej. 3) Wzrost poziomu partycypacji obywateli w sprawach publicznych. W zakresie tego celu wspierane są przedsięwzięcia dotyczące m.in. zwiększania wpływu obywateli na polityki publiczne, rozwijanie edukacji obywatelskiej i kompetencji społecznych, a także wspieranie tworzenia partnerstw i innych form współpracy służących aktywizacji obywateli i przekazywaniu im realizacji zadań publicznych. 4) Wzmocnienie potencjału sektora pozarządowego, w szczególności wzmocnienie potencjału organizacji federacyjnych. Tutaj dofinansowane są działania dotyczące wspierania działań o charakterze systemowym oraz wspomagane zwiększanie kompetencji organizacji społecznych. PROGRAM NARODOWEGO FUNDUSZU OCHRONY ŚRODOWISKA I GOSPODARKI WODNEJ. Działania dotyczące ochrony środowiska przyrodniczego oraz zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego, przewidziane do realizacji w ramach niniejszego dokumentu, mogą zostać dofinansowane ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. W kontekście zadań zaproponowanych w niniejszej Strategii szczególnie istotnymi źródłami finansowania wydaje się być program Edukacja ekologiczna. Głównym celem programu Edukacja ekologiczna jest podnoszenie poziomu świadomości ekologicznej i kształtowanie postaw ekologicznych społeczeństwa poprzez promowanie zasad zrównoważonego rozwoju. W ramach tego programu wspierane są przedsięwzięcia edukacyjne dotyczące m.in.: kształtowania postaw społeczeństwa z wykorzystaniem tradycyjnych mediów i Internetu, aktywizacji społeczeństwa dla zrównoważonego rozwoju, wsparcia systemu edukacji w zakresie ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju, a także budowy, rozbudowy, remontu i wyposażenia obiektów infrastruktury służących edukacji ekologicznej. 182

183 MECHANIZMY WŁĄCZENIA MIESZKAŃCÓW, PRZEDSIĘBIORCÓW I INNYCH PODMIOTÓW I GRUP AKTYWNYCH W PROCES REWITALIZACJI Gminny Program Rewitalizacji Gminy Kęty na lata został przygotowany w procesie szerokiej partycypacji społecznej. Każdemu etapowi prac związanych z dokumentem towarzyszyła zasada partnerstwa różnych środowisk i partnerów, w tym podczas wyznaczenia obszaru zdegradowanego, obszaru rewitalizacji, a także zbieranie propozycji projektów, możliwych do realizacji w ramach Programu. W ramach prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji Gminy Kęty wykorzystano następujące mechanizmy partycypacji społecznej, odpowiadającej każdemu etapowi prac nad dokumentem: ETAP DIAGNOSTYCZNY WYZNACZENIE OBSZARU ZDEGRADOWANEGO I OBSZARU DO REWITALIZACJI W ramach tego etapu wykorzystano następujące metody: Publikacje na lokalnych portalach internetowych artykuły informujące o przystąpieniu do prac nad Gminnym Programem Rewitalizacji dla Gminy Kęty, prezentujące całość procesu rewitalizacji i efekty prac nad programem rewitalizacji, jak również zachęcające mieszkańców do korzystania z konsultacji on-line. Badania społeczne ilościowe z mieszkańcami Kęt (próba n=170). Miały one na celu identyfikację kluczowych problemów koncentrujących się na terenie Kęt oraz rozpoznanie potrzeb mieszkańców i propozycji działań w celu poprawy jakości życia oraz wizerunku miasta. Badanie realizowane było na obszarach wstępnie wytypowanych jako potencjalnie problemowe mające cechy przestrzeni zdegradowanych z objawami stanu kryzysowego. Wyniki badań zostały opisane w rozdziale prezentującym wyniki diagnozy. Badania społeczne jakościowe wywiady pogłębione z lokalnymi ekspertami. Wywiady skupiały się przede wszystkim wokół problemów społecznych, dotykających lokalną społeczność (n=3 liczba indywidualnych wywiadów pogłębionych). Wnioski z badań zostały zawarte w diagnozie do obszarów rewitalizacji. Wizja lokalna (spacer badawczy) badanie jakościowe, polegające na wizycie konkretnych obszarów, często połączone z rozmowami z mieszkańcami, korzystającymi w danej chwili z odwiedzanej przestrzeni miejskiej. Metoda ta miała na celu zdiagnozowanie występujących na terenie obszarów zdegradowanych problemów przede wszystkim w sferze przestrzenno-funkcjonalnej i technicznej. 183

184 Opis i wnioski z badania zostały załączone do rozdziału prezentującego diagnozę obszaru rewitalizacji. Warsztaty strategiczny I z udziałem mieszkańców, przedstawicieli władz, pracowników Urzędu Gminy Kęty oraz jednostek podległych, przedstawicieli środowiska biznesu oraz organizacji społecznych, na którym m.in. przeprowadzono analizę zasobów miasta oraz zewnętrznych trendów / oddziaływań mających wpływ na rozwój miasta, jak też bieżące i przyszłe procesy rewitalizacyjne, określono misję, czyli główny cel rewitalizacji Kęt. Pierwsze spotkanie warsztatowe odbyło się roku, w którym wzięło udział ok. 70 osób. Prace warsztatowe pozwoliły na dopełnienie informacji uzyskanych z danych zastanych, nie wszystkie dane statystyczne zostały bowiem dostępne. Ponadto po zakończeniu prac związanych z I etapem diagnostycznym, zgodnie z Ustawą o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku, Uchwała o wyznaczenie obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji (wraz z diagnozą społeczno gospodarczo przestrzenną oraz mapą o treści mapy ewidencyjnej w skali 1:5000, z zaznaczonym obszarem zdegradowanym i obszarem rewitalizacji, wynikającymi z przeprowadzonego etapu I prac) została poddana konsultacjom społecznym w dniach r. do r. 7 przed rozpoczęciem konsultacji na stronie Urzędu Gminy oraz w Biuletynie Informacji Publicznej pojawiło się ogłoszenie o planowanych konsultacjach społecznych. Konsultacje przebiegały wielotorowo i wykorzystywały następujące formy: Zbieranie uwag w postaci papierowej lub elektronicznej. Uwagi dotyczące obszaru rewitalizacji można było zgłosić w specjalnym kwestionariuszu, który można było przesłać drogą mailową lub złożyć w formie papierowej w siedzibie Urzędu. Zbieranie uwag ustnych w siedzibie Urzędu. Uwagi do wyznaczonych obszarów rewitalizacji można było zgłosić również osobiście do protokołu, w Wydziale Rozwoju Gminy w godzinach funkcjonowania Urzędu. Pracownicy w trakcie trwających konsultacji udzielali również odpowiedzi na pytania dotyczące Programu Rewitalizacji oraz informowali zainteresowanych o dalszych działaniach w ramach prac nad GPR. Warsztaty strategiczny II z udziałem mieszkańców, przedstawicieli władz, pracowników Urzędu Gminy Kęty oraz jednostek podległych, przedstawicieli środowiska biznesu oraz organizacji społecznych. Spotkanie odbyło się r. 3 i zgromadziło ok. 50 osób. Na warsztacie omówiono granice obszaru rewitalizacji miasta Kęty oraz dyskutowano nad głównymi celami Programu, wraz propozycją projektów i zadań możliwych do realizacji w ramach działań rewitalizacyjnych. 184

185 Dyżur konsultacyjny w ramach prowadzonych konsultacji zorganizowany został również dodatkowy dyżur konsultacyjny, który odbył się a więc pod koniec trwania konsultacji, który stwarzał kolejną okazję do zgłoszenia uwag i komentarzy do opracowywanego dokumentu. Dodatkowo, z uwagi na konieczność wprowadzenia zmian w Uchwale Nr XXI/185/2016 Rady Miejskiej w Kętach z dnia 20 maja 2016 r. w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego oraz obszaru rewitalizacji Gminy Kęty, przeprowadzono ponowny proces konsultacji w terminie r., w następujących formach: w formie pisemnej poprzez specjalny formularz zgłoszeniowy (do pobrania na stronie internetowej Gminy), który należy przesłać na adres mailowy: projekty@kety.pl ustnie do protokołu w siedzibie Urzędu Gminy w pokoju 2 lub telefonicznie pod nr wew. 117 w godzinach pracy Urzędu Gminy Kęty. w formie ankiety elektronicznej CAWI, dostępnej na stronie internetowej gminy. Po zakończeniu konsultacji sporządzona i udostępniona została informacja podsumowująca ich przebieg, zawierająca dane o miejscu i czasie ich przeprowadzenia, omówienie ich przebiegu oraz zgłoszonych uwag wraz z odniesieniem się do nich. ETAP STRATEGICZNY OPRACOWANIE GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI W ramach tego etapu wykorzystano następujące metody: Zgodnie z Ustawą o rewitalizacji z dnia 9 października 2015 roku, Projekt Gminnego Programu Rewitalizacji zostanie poddany szeroko zakrojonym konsultacjom społecznym. Konsultacje odbyły się w dniach r. 7 przed rozpoczęciem konsultacji na stronie Urzędu Gminy oraz w Biuletynie Informacji Publicznej pojawiło się ogłoszenie o planowanych konsultacjach społecznych i o sposobach ich realizacji. Do przeprowadzenia konsultacji wykorzystano następujące formy: Zbieranie uwag w postaci papierowej lub elektronicznej. Uwagi dotyczące projektu Gminnego Programu Rewitalizacji można było zgłosić w specjalnym kwestionariuszu, który można było przesłać drogą mailową lub złożyć w formie papierowej w siedzibie Urzędu. Zbieranie uwag ustnych w siedzibie Urzędu. Uwagi do konsultowanego projektu Programu można było zgłosić również osobiście do protokołu, w Wydziale Rozwoju Gminy w godzinach funkcjonowania Urzędu. Pracownicy w trakcie trwających konsultacji udzielali również odpowiedzi na pytania dotyczące Gminnego Programu Rewitalizacji oraz informowali zainteresowanych o dalszych działaniach w ramach prac nad GPR. 185

186 Otwarte spotkanie konsultacyjne z mieszkańcami. Spotkanie obyło się 12 lipca w Domu Kultury w Kętach i zgromadziło ok. 20 osób. Przedmiotem spotkania były konsultacje projektu Gminnego Programu Rewitalizacji oraz projektu uchwały w sprawie Składu i zakresu działania Komitetu ds. Rewitalizacji. Konsultacje były możliwością do zgłoszenia opinii nt. projektów dotychczas opracowanych w ramach programu oraz zebraniem pomysłów na dodatkowe projekty. Zaprezentowany powyżej sposób prowadzenia procesu rewitalizacji w gminie Kęty, zapewnił udział lokalnej społeczności i innych interesariuszy Programu, zainteresowanych debatą na temat rozwoju swojej miejscowości. SYSTEM WDRAŻANIA I MONITORINGU GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI System wdrażania i monitorowania Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty stanowi narzędzie służące kontrolowaniu stopnia realizacji Programu, realizacji określonych w nim celów i kierunków działań, a także wpływu realizacji Programu na sytuację na obszarze wsparcia. Monitorowanie programu jest procesem złożonym, który powinien być przeprowadzony już w trakcie realizacji programu oraz po zakończeniu jego realizacji. Ponieważ proces monitorowania ma charakter ciągły, możliwe jest dostarczenie na bieżącą danych, niezbędnych do przeprowadzeni analiz oraz podejmowania decyzji dotyczących realizacji Programu. System wdrażania z kolei określa to w jaki sposób przewidziane w Programie Rewitalizacji działania, będą realizowane w przyszłości. Opracowanie skutecznego i przemyślanego systemu wdrażania ma decydujące znaczenie w skuteczności realizacji założeń i celów każdego dokumentu planistycznego. Oba elementy pozwalają zatem na sprawdzanie czy podjęte działania rewitalizacyjne gminy Kęty oraz realizacja projektów wpisanych do programu przyczyniają się do realizacji celów, przynoszą zamierzone efekty, czy założenia przyjęte w programie są trafne, a także czy realizacja programu przebiega zgodnie z założonym harmonogramem. PODMIOTY ZAANGAŻOWANE WE WDRAŻANIE I MONITORING GMINNEGO PROGRAMU REWITALIZACJI GMINY KĘTY Wdrażanie Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty będzie przebiegało w oparciu o następujące zasady: 1. Partnerstwa i Partycypacji czyli współpracy ze wszystkimi grupami interesariuszy, w tym mieszkańcami obszaru rewitalizacji oraz podmiotami reprezentującymi sektor społeczny i gospodarczy, będącymi Partnerami Programu. Działania związane z zarządzaniem Programem realizowane będą realizowane w duchu współdecydowania o kształcie wprowadzanych zmian na każdym z etapów (od zgłaszania problemów, przez przedstawienie propozycji projektów, aż po ich wdrażanie i ewaluację); 186

187 2. Kompleksowości oznaczającej poszukiwanie różnych możliwości i źródeł finansowania dla planowanych przedsięwzięć rewitalizacyjnych, wspieranie i zachęcanie do realizacji przedsięwzięć w ramach środków prywatnych czy z wykorzystaniem pracy społecznej; 3. Komplementarności proceduralno instytucjonalnej ukierunkowanej na efektywne współdziałanie różnych podmiotów w oparciu o jasny podział ról i procedur. Zarządzanie wdrażaniem Programu z kolei, będzie odbywać się na trzech poziomach: Poziom 1. Zarządzanie Programem Zarządzanie wdrażaniem GPR Poziom 2. Zarządzanie podobszarami rewitalizacji Poziom 3. Zarządzanie projektami rewitalizacji Rysunek 3. Poziomy zarządzania wdrażaniem Gminnego Programu Rewitalizacji Realizację Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty powierza się Burmistrzowi Gminy Kęty poprzez Urząd Gminy Kęty, w szczególności Wydział Rozwoju - Operatorowi ds. Rewitalizacji. Na każdym z poziomów, w proces wdrażania założeń Gminnego Programu Rewitalizacji Gminy Kęty zaangażowane będą ponadto następujące podmioty: Komitet ds. Rewitalizacji Zespoły Robocze ds. podobszarów rewitalizacji (wyłaniane w ramach Komitetu ds. Rewitalizacji spośród jego członków) Partnerzy Programu interesariusze procesu rewitalizacji, wśród których znajdują się m.in. podmioty takie jak: o Mieszkańcy, o Lokalni aktywiści, o Przedsiębiorcy, o Związki przedsiębiorców, o Właściciele nieruchomości, o Spółdzielnie mieszkaniowe, o Zarządcy nieruchomości, 187