WODY BUTELKOWANE Ewa i Krzysztof Ćwikiel

Transkrypt

1 WODY BUTELKOWANE Ewa i Krzysztof Ćwikiel W ostatnich latach bardzo popularne jest picie wody butelkowanej. Aktualnie na rynku jest duży wybór takich wód, ale czy posiadamy chociaż podstawowy zakres wiedzy aby wybrać odpowiednią dla siebie wodę? Dla wielu z nas woda to woda. Nie widzimy różnicy między wodą źródlaną a mineralną. Myślimy, że każda woda butelkowana to woda mineralna. Mamy nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu łatwiej Wam będzie wybrać odpowiednią dla siebie wodę butelkowaną. Wody, które są rozlewane do butelek i innych pojemników dzielimy na: mineralne, źródlane, stołowe i lecznicze - poznajmy ich definicje. Po raz pierwszy definicję wody mineralnej określono w roku 1911 na Międzynarodowym Kongresie Balneologicznym w Bad Nauheim. Uznano, że wodami mineralnymi nazywać będzie można wody wydobywane spod ziemi, które w jednym litrze mają co najmniej 1000 mg składników mineralnych. W Polsce, podobną definicję wody mineralnej wprowadzono w roku 1954 na I Ogólnopolskim Zjeździe Balneologicznym w Inowrocławiu. Natomiast Rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 8 lipca 1997 roku mówi że: naturalną wodą mineralną jest woda pochodząca ze złoża podziemnego, izolowanego geologicznie od zanieczyszczeń zewnętrznych, o udokumentowanych zasobach, wyróżniająca się pierwotną czystością, stałym naturalnym składem chemicznym oraz zawartością makro- i mikroskładników w ilościach i wzajemnych proporcjach korzystnych dla zdrowia; mineralną wodą mieszaną jest woda otrzymywana z naturalnych wód mineralnych, różniących się składem chemicznym przez ich zmieszanie w określonych stałych proporcjach ilościowych; naturalną wodą źródlaną jest woda niskozmineralizowana, pochodząca ze złoża podziemnego o udokumentowanych zasobach, pierwotnie czysta, której skład chemiczny i właściwości mogą podlegać niewielkim wahaniom uwarunkowanym geologicznie; wodą stołową jest woda naturalnie lub sztucznie mineralizowana, otrzymywana przez zmieszanie wody źródlanej lub wody podziemnej służącej do zaopatrywania ludności w wodę z naturalną wodą mineralną, solami naturalnymi lub innymi składnikami mineralnymi.

2 Po przyjęciu naszego kraju do Unii Europejskiej przystosowano polskie przepisy do standardów w niej obowiązujących. W oparciu o dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2009/54/WE z dnia 18 czerwca 2009 r. w sprawie wydobywania i wprowadzania do obrotu naturalnych wód mineralnych, zmieniono ustawową definicję naturalnych wód mineralnych. Od 7 maja 2011 roku zaczęło obowiązywać nowe rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 marca 2011 roku w sprawie naturalnych wód mineralnych, wód źródlanych i wód stołowych (Dziennik Ustaw z 2011 r. Nr 85 poz. 466). Teraz obowiązuje nowa definicja naturalnej wody mineralnej oparta o przepisy Unii Europejskiej. Definicja ta mówi teraz, że: naturalna woda mineralna to woda podziemna wydobywana jednym lub kilkoma otworami naturalnymi lub wierconymi, różniąca się od wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi pierwotną czystością pod względem chemicznym i mikrobiologicznym oraz charakterystycznym stabilnym składem mineralnym, a w określonych przypadkach także właściwościami mającymi znaczenie fizjologiczne, powodującymi korzystne oddziaływanie na zdrowie ludzi. Wynika z tego że woda mineralna nie musi już mieć w jednym litrze co najmniej 1000 mg składników mineralnych. Naturalną wodą mineralną może być nazwana każda woda podziemna o charakterystycznym stabilnym składzie mineralnym spełniająca określone warunki pierwotnej czystości. W praktyce oznacza to, że w dużej części wód, które teraz mogą nazywać się naturalnymi wodami mineralnymi ilość składników mineralnych może być bardzo mała. Obecnie naturalne wody mineralne są podzielone na cztery kategorie: wysokozmineralizowane mające powyżej 1500 mg/litr składników mineralnych; średniozmineralizowane mające od 500 do 1500 mg/litr składników mineralnych; niskozmineralizowane mające nie więcej aniżeli 500 mg/litr składników mineralnych; bardzo niskozmineralizowane mające nie więcej niż 50 mg/litr składników mineralnych. Najbardziej wartościowe dla zdrowia są wody wysokozmineralizowane, które mogą wzbogacać naszą dietę o znaczące ilości składników mineralnych lub zapewnić odpowiednią ilość składników mineralnych korzystnie fizjologicznie oddziałujących na organizm. Należy jednak mieć na uwadze, że nie wszyscy mogą pić taką wodę bez ograniczeń. Np. osoby z nadciśnieniem, chorobami serca, nerek, z cukrzycą powinny sprawdzać czy skład danej wody nie pogorszy ich stanu.

3 Wody średniozmineralizowane mogą spełniać funkcję profilaktyczną wspomagając naszą dietę w utrzymaniu odpowiedniego poziomu minerałów w organizmie. Przeciętny zdrowy człowiek powinien wybierać wody średniozmineralizowane. Wody niskozmineralizowane nie posiadają niestety takiej zawartości poszczególnych składników mineralnych, które kwalifikowałyby je do grupy wód mających znaczenie fizjologiczne, a więc nie mają z tego powodu, znaczenia zdrowotnego. Ze względu na swoją pierwotną czystość, są doskonałym środkiem spożywczym do przyrządzania posiłków, zwłaszcza dla niemowląt, do parzenia kawy, herbaty i ziół itp. Są one alternatywą dla wód wodociągowych. Wody bardzo niskozmineralizowane dotychczas nie występują na polskim rynku. Jeszcze kilka słów o wodzie źródlanej. Woda ta jest najczęściej niskozmineralizowana dostarcza więc cennych składników mineralnych w niewielkim stopniu. Ważne jest, abyście mając do wyboru całą gamę wód butelkowanych umieli świadomie wybierać wodę dla siebie. Trzeba zwracać uwagę na stopień mineralizacji wody i zawartość poszczególnych składników mineralnych. Najbardziej wartościowe dla organizmu składniki mineralne, które można znaleźć w naturalnej wodzie mineralnej to: magnez, wapń, sód, chlorki, siarczany i wodorowęglany oraz w niektórych wodach także jod, fluor i żelazo. Od ilości tych składników w wodzie zależy ich oddziaływanie na nasz organizm. Aby racjonalnie korzystać z możliwości zdrowotnych, jakie dają naturalne wody mineralne, potrzebna jest więc wiedza i świadomość konsumentów. Tak więc przed zakupem wody butelkowanej czytajcie informacje na ich etykietkach! Warto poczytać, bo woda wodzie nierówna. Poniżej podajemy Wam skład przykładowych popularnych wód butelkowanych: wysokozmineralizowanej, średniozmineralizowanej, niskozmineralizowanej, źródlanej oraz stołowej. Woda mineralna wysokozmineralizowana MUSZYNIANKA. Suma składników mineralnych w tej wodzie wynosi: 1786,9 mg/litr.

4 Woda mineralna średniozmineralizowana CISOWIANKA. Suma składników mineralnych w tej wodzie wynosi: 742 mg/litr. Suma składników mineralnych 742 mg/litr. Kationy: wapniowy Ca ,26 mg/litr magnezowy Mg 2+ 22,48 mg/litr sodowy Na + 10,71 mg/litr potasowy K + 0,78 mg/litr Aniony: wodorowęglanowy HCO 3-542,60 mg/litr chlorkowy Cl - 3,20 mg/litr siarczany SO 4 2-2,58 mg/litr fluorkowy F - <1,00 mg/litr Składnik niedysocjowany: krzemionka SiO 2 18,38 mg/l Woda mineralna niskokozmineralizowana KROPLA BESKIDU. Suma składników mineralnych w tej wodzie wynosi: 386,6 mg/litr.

5 Woda źródlana ŻYWIEC ZDRÓJ. Suma składników mineralnych w tej wodzie wynosi: 230 mg/litr. Woda stołowa jodowana JODICA. Woda nasycana biologicznie aktywnym jodem w postaci jodków i jodanów. Polecana jako woda profilaktyczno-zdrowotna.

6 Zawartość znaczących dla zdrowia składników mineralnych w mg/litr Kationy: magnezowy Mg 2+ 22,8 mg/litr wapniowy Ca 2+ 21,0 mg/litr sodowy Na + 35,0 mg/litr Aniony: wodorowęglanowy HCO 3-451,3 mg/litr fluorkowy F - 0,24 mg/litr chlorkowy Cl - 74,7 mg/litr jodkowy J - 0,15 mg/litr Zapewne teraz łatwiej będzie Wam podjąć decyzję jaką wodę chcecie kupić, ale czy kupując ją zastanawiacie się nad jej opakowaniem. Kupując wodę butelkowaną warto zauważyć, że w naszym kraju woda butelkowana rzadko sprzedawana jest w opakowaniach szklanych, rynek wody butelkowanej zdominowany jest przez szkodliwe dla środowiska opakowania PET. Dziś świat odchodzi od wód w butelkach. W lutym 2008 r. burmistrz Londynu Ken Livingstone wezwał do ich bojkotu. Uznał, że Londyńczycy powinni pić tańszą i bardziej przyjazną środowisku wodę z kranu. Wyliczył, że woda butelkowana jest 500 razy droższa i 300 razy bardziej szkodliwa dla środowiska. Do Livingstone'a przyłączył się brytyjski minister środowiska Phil Woolas, który oświadczył w BBC, że produkcja wody butelkowanej jest "idiotyczna i moralnie nie do przyjęcia". Być może woda z kranu jest alternatywą dla wód butelkowanych. Na stronie Górnośląskiego Przedsiębiorstwa Wodociągów S.A. w Katowicach ( możemy przeczytać, że woda, której jest producentem spełnia najwyższe wymagania jakościowe, jest smaczna, zdrowa można ją pić bez przegotowania. Górnośląskie Przedsiębiorstwo Wodociągów S.A. w Katowicach zapewnia wodę dla niemal całego Górnego Śląska i Zagłębia. WYKAZ WÓD UZNANYCH JAKO NATURALNE WODY MINERALNE Według obwieszczenia Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 28 marca 2011 r. w sprawie ogłoszenia wykazu wód uznanych jako naturalne wody mineralne opublikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Zdrowia z 1 kwietnia 2011 Nr 3 poz. 37 wykaz wód uznanych jako naturalne wody mineralne (stanowiący załącznik do obwieszczenia) obejmuje 84 pozycje wód polskich ich nazwy handlowe to: ALEKS FRUIT, ANNA, AQUA

7 MINERALE, AQUA VIKING, ARCTIC, ARCTIC PLUS, ASTRUM, AUGUSTOWIANKA, BUSKOWIANKA ZDRÓJ, CISOWIANKA, CRISTAL, CYMES MINERALE, CYRANKA, DŁUGOPOLANKA, DŁUGOPOLE ZDRÓJ, DOLINA ŹRÓDEŁ, EVITA, FAMILIJNA, GALICJANKA, GRODZISKA MINERALNA, JANOWIANKA, JURAJSKA, JUROFF, JURA-SKAŁKA, KAZIMIERSKA, KINGA PIENIŃSKA, KONRAD, KROPLA BESKIDU, KROPLA ZUBRZYKA, KRÓLEWSKA, KRYNICA MINERALE, KRYNICZANKA, KRYSTYNKA, LIFE, MAGNEVITA, MERKURY, MINERVITA, MULTIVITA, MUSZYNA CECHINI, MUSZYNA MINERALE, MUSZYNA STANISŁAW, MUSZYNA ZDRÓJ, MUSZYNIANKA, MUSZYNIANKA MINI, MUSZYNIANKA PLUS, MUSZYŃSKIE ZDROJE, NADBUŻAŃSKA, NAŁĘCZOWIANKA, NAŁĘCZÓW ZDRÓJ, NATA AQUA, OSTROMECKO, PERŁA KRYNICY, PERŁA POŁCZYŃSKA, PERŁA SUDETÓW, PIWNICZANKA, PODKOWA MUSZYNY, POLANICA ZDRÓJ, POLARIS, POLARIS PLUS, SKARB ŻYCIA, SKARB ŻYCIA MUSZYNA, SŁOWIANKA, STAROPOLANKA, STAROPOLANKA 2000, STYLE WATER, SUDECKA, SUDETY, ŚLĘŻANKA, TĘCZA MAZUR, USTRONIANKA BIAŁA, VERANO, VITA, VIVA MINERALE, WIELKOPOLANKA, WIENIECKA ZDRÓJ, WYSOWIANKA, WYSOWIANKA ZDRÓJ, ZDROJE PIWNICZNA, ZŁOCKA, ZŁOTY POTOK, ŹRÓDLANKA, ŹRÓDŁA MUSZYNY, ŹRÓDŁA Z OKOLIC MUSZYNY, ŹRÓDŁO ANNY. Poza tą klasyfikacją są lecznicze wody mineralne np.: FRANCISZEK, HENRYK, JAN, ZUBER. Wody te nie nadają się do powszechnego użycia i traktowane powinny być jako produkt farmakologiczny stosowany według wskazań lekarskich. Określona zawartość składników mineralnych nie jest podstawą do zakwalifikowania wody do kategorii mineralnych wód leczniczych. Zakwalifikowanie wody do tej kategorii, wymaga badań klinicznych lub długotrwałych obserwacji potwierdzających, że woda ta stosowana w określonej dawce dziennej i w określonym czasie wywiera działanie lecznicze, przy stosowaniu jej w formie kuracji pitnej lub innej, takiej jak kąpiele czy inhalacje. Przyjrzyjmy się bliżej jednej z mineralnych wód leczniczych. Mineralnej wodzie leczniczej ZUBER. Woda ZUBER wydobywana w rejonie Góry Parkowej w Krynicy w jednym z odwiertów nawet z głębokości 935 metrów jest fenomenem w skali światowej. Powstaje ona z przeobrażeń morskiej wody ukrytej w porach skał. ZUBER jest najbardziej zmineralizowaną szczawą występującą na terenie Polski (21000 do mg/litr).

8 Wskazania: leczy nadkwasotę. Niezastąpiona w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Żółciotwórcze i żółciopędne działanie wody jest wykorzystywane w leczeniu wątroby i dróg żółciowych. Stosowana w leczeniu cukrzycy- obniża podwyższony poziom cukru we krwi. Dawkowanie: o ile lekarz nie zaleci inaczej, 3x dziennie około pół godziny przed posiłkiem 1/2 szklanki wody ZUBER zmieszanej z 1/2 szklanki ciepłej wody JAN lub zwykłej. Na godzinę przed piciem nie należy spożywać surowych owoców i warzyw. Średni skład chemiczny: Kationy: wapniowy Ca ,02 mg/litr magnezowy Mg ,32 mg/litr sodowy Na mg/litr żelazowy Fe 2+ 0,99 mg/litr potasowy K + 320,00 mg/litr litowy Li + 12,49 mg/litr Aniony: wodorowęglanowy HCO ,47 mg/litr siarczanowy SO ,51 mg/litr chlorkowy Cl - 975,08 mg/litr bromkowy Br - 6,39 mg/litr jodkowy J - 1,48 mg/litr fluorkowy F - 0,40 mg/litr CO 2 wolny 1952,00 mg/litr. W opracowaniu artykułu korzystano z następujących źródeł: 1. T. Wojtaszek: Jaką wodę powinniśmy wybierać do picia. Aura 7/ T. Latour: Uwarunkowania i zakres zmian w terminologii i klasyfikacji wód butelkowanych w Polsce. Wody mineralne i napoje 4/ J. Stępień, B. Biskupski: Woda butelkowana w Polsce nie jest lepsza od zwykłej kranówki. Polska Dziennik Zachodni z K. Pasternak: Biopierwiastki w praktyce medycznej. Akademia Medyczna w Lublinie W. Respondek, I. Traczyk: Wody mineralne jako źródło wybranych składników mineralnych w diecie. Standardy Medyczne nr 1/2007 Wydawnictwo Media Press Warszawa. 8.