Program Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata Opole Seniorom
|
|
- Halina Urban
- 6 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Program Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata Opole Seniorom Załącznik do uchwały nr LII/1053/17 Rady Miasta Opola z dnia 30 listopada 2017 r.
2 Spis treści: Wprowadzenie 3 Spójność Programu z innymi dokumentami strategicznymi 3 Diagnoza 4 Analiza SWOT 7 Zasady polityki senioralnej Opola 8 Założenia Programu 8 System zarządzania Programem 10 Przygotowanie Programu: Centrum Informacyjno-Edukacyjne Senior w Opolu Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Opolu, Urząd Miasta Opola Program opracowano na podstawie Koncepcji Prowadzenia Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata
3 WPROWADZENIE Program Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata Opole Seniorom (dalej Program) jest pierwszym w historii samorządu Opola dokumentem ujmującym w sposób kompleksowy kwestie senioralne. Polityka senioralna Miasta to skoordynowany system działań, realizowanych we współpracy ze środowiskiem lokalnym, którego celem jest samodzielne i godne życie mieszkańców miasta. Bezpośrednim adresatem Programu są seniorzy - osoby które ukończyły 60 lat i zamieszkują w Opolu. Program został zbudowany w oparciu o wynik szerokich konsultacji prowadzonych z aktywnymi środowiskami zaangażowanymi w życie miasta, jak i z samymi mieszkańcami (m.in. debata, warsztaty z udziałem osób w wieku senioralnym). Decyzja o skoordynowaniu działań na rzecz mieszkańców miasta wynika z szeregu uwarunkowań, do których należą między innymi wzrost udziału seniorów w strukturze demograficznej miasta, zróżnicowanie potrzeb i problemów tej grupy mieszkańców, a także ograniczenia systemu wsparcia dla seniorów. Polityka senioralna stanowi i stanowić będzie jeden z głównych elementów strategii polityki społecznej Opola. SPÓJNOŚĆ PROGRAMU Z INNYMI DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI Niniejszy Program zachowuje spójność z opracowaniami strategicznymi na poziomie lokalnym. Głównym dokumentem strategicznym miasta jest Strategia rozwoju Opola w latach przyjęta przez Radę Miasta w 2012 roku. Strategia wskazuje, że atutem rozwojowym Opola jest kapitał społeczny i intelektualny. Kreowanie zmian przestrzeni miasta z uwzględnieniem potrzeb osób oraz osób z niepełnosprawnościami uznane zostało za istotną szansę rozwojową. Wskazano jednak, iż brakuje odpowiedniej ilości usług ukierunkowanych na poprawę bytu osób, osób z niepełnosprawnościami, wykluczonych społecznie. Potrzeba wdrożenia programu aktywizacji społecznej i kulturalnej seniorów Opola wynika bezpośrednio z zapisów priorytetu III Strategii (Miasto na miarę wyzwań XXI wieku). Strategia rozwoju jest jednak z założenia dokumentem ogólnym, kierunkowym, wskazującym na zagadnienia kluczowe dla rozwoju miasta, w szczególności na rozwój przestrzenny i gospodarczy. W trakcie procesu przygotowania Programu trwały równolegle prace związane z opracowaniem nowej Strategii Rozwoju Opola, której uchwalenie przez Radę Miasta planowane jest na 2018 rok. Wnioski z prac nad Programem, w tym wnioski z dyskusji i warsztatów stanowić będą istotny wkład w jej przygotowanie. Zagadnienia z obszaru polityki społecznej regulowane są w innych dokumentach o charakterze programowym i operacyjnym. Takim dokumentem jest m.in. Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Opola na lata , przyjęta przez Radę Miasta w 2015 roku. Opracowanie to opisuje problemy społeczne występujące w Opolu oraz wskazuje cele i kierunki działań, których zastosowanie pomoże zminimalizować ich negatywne skutki. Wśród siedmiu głównych problemów społecznych określonych w Strategii dokument wskazuje starzenie się społeczeństwa. Wśród głównych problemów do rozwiązania w ww. obszarze wskazuje się deficyt wiedzy na temat procesów starzenia się i umiejętności społecznych osób wchodzących w trzeci wiek, niskie dochody własne skutkujące brakiem 3
4 możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb bytowych przez seniorów, rosnące zapotrzebowanie na skoordynowane, wyspecjalizowane usługi społeczne, świadczenia medyczne i pielęgniarskie oraz trudności w sprawowaniu opieki przez członków rodzin nad osobami starszymi. Ciałem doradczym władz samorządowych jest Rada Seniorów Miasta Opola. Wypracowana Strategia działania Rady Seniorów Miasta Opola została przyjęta w 2016 roku. W Strategii wskazano, że do głównych celów działalności Rady zalicza się zaistnienie w powszechnej świadomości społeczności Miasta Opola Rady Seniorów, jej roli i zakresu działalności, zwiększenie ilości seniorów korzystających z rozwiązań podnoszących bezpieczeństwo w sytuacjach zagrożenia życia, a także zintegrowanie działań organizacji i instytucji na rzecz środowiska senioralnego w Opolu. Ponadto wskazano ograniczenie barier utrudniających seniorom życie w mieście, zwiększenie możliwości korzystania przez nich z obiektów sportowych, rekreacyjnych, instytucji kultury itp. oraz poprawę opieki zdrowotnej seniorów w Opolu. DIAGNOZA Już co czwarty mieszkaniec Opola jest seniorem. Populacja osób szacowana jest na około 35 tys. osób i wg prognoz demograficznych w najbliższych latach będzie stale rosnąć (wykr. 1). Wykorzystanie potencjału tej grupy mieszkańców stanowi istotną szansę rozwojową. 60% 45% 30% 27% 31% 34% 42% 44% 15% 14% 18% 0% Wykres 1. Rzeczywisty (do 2015 r.) i szacunkowy udział ludności w wieku 60 lat i więcej w strukturze mieszkańców Opola w latach (w %) Źródło: opracowanie własne na podstawie danych GUS w Warszawie Działalność seniorów oraz osób działających na ich rzecz ma zarówno charakter formalny i pozaformalny. W Opolu działalność seniorów wspierają m.in. cztery domy dziennego pobytu (Malinka, Złota Jesień, Magda-Maria, Dom Nad Odrą), pięć klubów seniora, a także uniwersytety trzeciego wieku. Problemem wciąż jest powszechne przekonanie, że korzystanie z oferty domów dziennego pobytu jest odpłatne 1. Działania na rzecz rozwoju i aktywizacji środowisk senioralnych podejmuje także Centrum Informacyjno- Edukacyjne Senior w Opolu. Centrum jest miejscem wsparcia dla seniorów, chcących uzyskać potrzebną informację, zaangażować się w różnorodne działania, rozwijać się i edukować. W ramach 1 Odpłatność dotyczy jedynie posiłków. 4
5 działalności Centrum systematycznie podejmowane są działania mające na celu tworzenie przyjaznego klimatu dla seniorów. W Opolu działają także dwa hospicja (Centrum Opieki Paliatywnej Betania oraz Ośrodek Medyczny Samarytanin). Od prawie 40 lat działalność prowadzi Dom Pomocy Społecznej dla Kombatantów sprawujący opiekę nad ponad stu mieszkańcami. Dom Pomocy Społecznej dla osób i somatycznie chorych prowadzi także Prowincja Polska Zgromadzenia Sióstr Pielęgniarek Trzeciego Zakonu Regularnego św. Franciszka. W Opolu - Czarnowąsach Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie i Osób Dorosłych Niepełnosprawnych Intelektualnie prowadzi Zgromadzenie Sióstr św. Jadwigi. W Opolu działalność prowadzi również Środowiskowy Dom Samopomocy dla Osób z Zaburzeniami Psychicznymi "Magnolia". Aktywną działalność na rzecz seniorów oraz skupiających seniorów prowadzi także kilkanaście organizacji pozarządowych. Od maja 2015 roku Urząd Miasta Opola wydaje gazetę, kwartalnik Senior w Opolu skierowany do mieszkańców. Miasto od stycznia 2017 r. wydaje również Kartę Opolski Senior, która uprawnia osoby w wieku co najmniej 65 lat do zniżek oferowanych przez partnerów zarówno publicznych i prywatnych. Wg stanu na koniec czerwca 2017 r. liczba wydanych kart przekroczyła kilka tys. sztuk. Realizując działania w zakresie zwiększenia bezpieczeństwa mieszkańców Opola w wieku senioralnym Miasto Opole we współpracy ze Spółką z o.o. Wodociągi i Kanalizacja oraz przy merytorycznym wsparciu Opolskiego Centrum Ratownictwa Medycznego prowadzi akcję Koperta życia w Opolu. Od początku maja 2016 r. w Opolu wydano ok. 2,5 tys. takich kopert. W celu zapewnienia seniorom wpływu na decyzje dotyczące społeczności lokalnej, a także stworzenia reprezentacji naj mieszkańców miasta Opola w 2014 r. utworzono Radę Seniorów Miasta Opola. Rada składa się z członków delegowanych przez: organizacje pozarządowe działające na rzecz seniorów, mające swoje siedziby na terenie miasta Opola, rady domów dziennego i całodobowego pobytu miasta Opola oraz przez Prezydenta Miasta Opola. W ramach prac nad przygotowaniem Strategii Działania Rady Seniorów Miasta Opola wskazano, że izolacja, brak opieki rodziny, depresja oraz samotność stanowią istotne problemy seniorów w Opolu. Wskazano również na znikomą ofertę edukacyjną dla seniorów, oferowaną zarówno przez instytucje, organizacje oraz kluby. Zaakcentowano również brak ofert pracy dla seniorów chcących w niepełnym wymiarze czasu dorobić do renty lub emerytury. Coraz częściej obserwuje się zanik rodzin wielopokoleniowych. Coraz większego znaczenia nabierają działania z zakresu tworzenia warunków dla integracji wewnątrz- i międzypokoleniowej osób. W tym kontekście opolscy seniorzy wskazują m.in. na potrzeby: umacniania więzi międzypokoleniowych, uczestniczenia w życiu kulturalnym, zwiększenia liczby domów seniora, domów dziennego pobytu oraz osiedlowych klubów seniora. Osoby starsze wskazują także na inne niedogodności, które pojawiają się wraz z wiekiem. Jedną z nich jest zły lub pogarszający się stan zdrowia. W badaniach samooceny własnego stanu zdrowia mniej więcej co trzeci senior ocenia swój stan zdrowia źle lub bardzo źle 2. W tym kontekście zwraca się uwagę na potrzebę prowadzenia profilaktyki zdrowia oraz zbyt małą liczbę lekarzy specjalistów zajmujących się leczeniem schorzeń wieku podeszłego. Zwraca się również uwagę na potrzebę utrzymania samodzielności osób, wynikającą z występowania problemów z poruszaniem się 2 Jakość życia osób w Polsce na podstawie wyników badania spójności społecznej, GUS, Warszawa
6 i występowaniem barier architektonicznych. Od maja 2017 r. w Samodzielnym Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej Zaodrze w Opolu rozpoczęła działalność Poradnia Geriatryczna. Jest to jedyna tego typu poradnia w Opolu, która ma podpisany kontrakt z Narodowym Funduszem Zdrowia na udzielanie świadczeń z zakresu geriatrii. W Poradni przyjmowane są osoby powyżej 65 roku życia na podstawie skierowania od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Istotnym problemem jest również bardzo niska dostępność mieszkań dostosowanych do potrzeb seniorów. Jednym z rozwiązań poprawiających bezpieczeństwo osób, samotnych oraz osób z niepełnosprawnościami jest tzw. teleopieka aktualnie w Opolu korzysta z niej około trzydzieści osób. W Opolu działalność prowadzi także Opolskie Centrum Zdrowia Seniora posiadające dzienny ośrodek opieki geriatrycznej, ośrodek rehabilitacji dziennej, poradnię geriatryczną oraz ośrodek alzheimerowski. Większość Polaków myśli o swojej starości. Wyniki badań CBOS wskazują, że Polacy myśląc o niej niezmiennie najbardziej obawiają się chorób, niedołężności, a także utraty pamięci (73%). Ponad połowa (56%) boi się utraty samodzielności, bycia ciężarem dla innych, uzależnienia od innych ludzi. Jedna trzecia ankietowanych obawia się złych warunków życia, trudności z utrzymaniem się (32%), a także samotności i utraty osób bliskich (32%). O połowę mniejsze grupy badanych deklarują lęk przed cierpieniem (18%) oraz niepokój związany z niepewnością, z kim będą mieszkać i pod czyją będą opieką (16%). Co siedemnasty respondent (6%) obawia się, że będzie nikomu niepotrzebny 3. W ramach prac towarzyszących przygotowaniu Programu, we wrześniu 2017 r. Miasto Opole zorganizowało debatę poświęconą sytuacji oraz potrzebom osób w kontekście opracowywanego dokumentu. Uczestnicy spotkania wskazali na szereg problemów i wyzwań przed którymi stoi Miasto. Zaakcentowano jednocześnie duży potencjał tej grupy mieszkańców, który przejawia się m.in. jej coraz wyższą aktywnością oraz zaangażowaniem w przestrzeń i życie miasta. Uczestnicy debaty wskazali zarówno na potrzebę prowadzenia działań na szczeblu lokalnym przez Samorząd Gminny oraz w całym kraju i regionie przez pozostałe podmioty, zarówno sektora publicznego i niepublicznego. W trakcie debaty zwrócono uwagę między innymi na wyzwania związane z opieką pielęgniarską. Pielęgniarek jest coraz mniej, a w najbliższym czasie, sukcesywnie, coraz większa grupa z nich przechodzić będzie na emeryturę. Podkreślono, że opieka pielęgniarska jest niezbędnym i ważnym elementem opieki nad osobami starszymi. Uczestnicy debaty zwracali również uwagę na potrzebę eliminacji barier architektonicznych w mieście. Przywoływano, że z doświadczeń i rozmów z najstarszą częścią mieszkańców wynika, że istotnym problemem są zwłaszcza zbyt wysokie krawężniki. Problem ten dotyka nie tylko osób w wieku 70 lat i więcej, ale również tych poruszających się na wózkach inwalidzkich. Szeroko dyskutowano również o konieczności wzrostu dostępności do mieszkań dedykowanych seniorom i ich odpłatności. Zaakcentowano również ważną potrzebę wdrożenia rozwiązań z zakresu zapewnienia tymczasowej opieki nad osobami starszymi oraz z niepełnosprawnościami w trakcie czasowej nieobecności opiekuna. W trakcie spotkania poruszono również kwestię odpłatności za leki dla osób. Postulowano o zwiększenie dopłat do lekarstw. Mieszkańcy w trakcie debaty zwracali również uwagę na potrzebę integracji wewnątrzpokoleniowej (np. wspólne wydarzenia, imprezy, wyjazdy). Seniorzy zauważyli również potrzebę tworzenia i rozwoju 3 Polacy wobec własnej starości, Centrum Badania Opinii Publicznej, BS/94/2012, Warszawa
7 miejsc, w których seniorzy mogliby się spotykać, zarówno w formie domów dziennego pobytu, jak i klubów seniora. Istotną potrzebą jest również przełamywanie stereotypowego postrzegania osób i wzmocnienie pozytywnego wizerunku seniorów. Ważną rolę w tym kontekście odgrywają przede wszystkim organizowane wydarzenia tj. Opolskie Dni Seniora, targi z ofertą skierowaną do osób, pikniki, festyny, konferencje, imprezy sportowo-rekreacyjne i ogólnorozwojowe oraz kampanie informacyjne promujące efekty działalności środowiska senioralnego. Istotną potrzebą, zaakcentowaną w trakcie debaty, jest również zapewnienie bezpieczeństwa seniorów (przeciwdziałanie oszustwom, kradzieżom, nieuczciwym praktykom handlowym itp.). Uczestniczący w spotkaniu przedstawiciele policji wskazywali, że niestety wciąż w mieście i regionie zdarzają się próby wyłudzeń pieniędzy od osób. ANALIZA SWOT W trakcie procesu budowy Programu dokonano opracowania analizy SWOT, tj. analizy czynników wewnętrznych i zewnętrznych oraz pozytywnych i negatywnych. Wyniki analizy przedstawiono w tab.1. Tab. 1. Analiza SWOT w obszarze polityki senioralnej w Opolu Mocne strony Słabe strony Szanse Zagrożenia Wiedza, umiejętności i doświadczenie osób Usługi opiekuńcze i paliatywne Doświadczona kadra instytucji zajmujących się osobami starszymi Znaczenie polityki senioralnej w polityce rozwoju miasta Sieć i infrastruktura transportu publicznego Transport osób z niepełnosprawnościami System ulg i preferencji w ramach Karty Opolski Senior Wdrożony system teleopieki nad osobami starszymi Źródło: opracowanie własne. Dostępność mieszkań dostosowanych do potrzeb seniorów Liczba liderów i liderek w wieku senioralnym Liczba animatorów osób Niewystarczająca liczba domów dziennego pobytu Oferta programów profilaktycznych Bariery architektoniczne w przestrzeni miasta Samotność osób Integracja wewnątrz i międzypokoleniowa Aktywność środowiska senioralnego w przestrzeni miasta Rozwój rodzinnych domów pomocy społecznej Rozwój oferty domów dziennego pobytu, w tym powstawanie nowych placówek; rozwój klubów seniora Rozwój usług mobilnych (np. dowóz zakupów, posiłków) Rozwój opieki geriatrycznej oraz opieki nad osobami przewlekle somatycznie chorymi Wolontariat seniorów i na rzecz seniorów Kształcenie ustawiczne Stereotypowe postrzeganie ludzi Przedmiotowe traktowanie osób Osłabienie więzi rodzinnych Sytuacja materialna osób Wykluczenie cyfrowe osób Niski stopień dotarcia z informacją do osób 7
8 ZASADY POLITYKI SENIORALNEJ OPOLA Długofalowa polityka senioralna Opola opiera się o następujące zasady: Za sytuację osób w pierwszej kolejności odpowiada ich rodzina, a samorząd pełni funkcję wspierającą (zasada pomocniczości). Traktowanie osób : podmiotowe, a nie przedmiotowe. Seniorzy nie są tematem do załatwienia, problemem do rozwiązania, lecz są partnerami władz samorządowych, aktywnie uczestniczą w opracowaniu i realizacji polityki senioralnej Miasta Opola. Polityka senioralna rozumiana jako polityka dla osób i polityka wobec osób, przełamująca stereotypy dot. starości i promująca koncepcję aktywnego starzenia się w obszarach: zatrudnienie, aktywność społeczna, niezależność, bezpieczne mieszkanie, zdrowie i profilaktyka (uświadomienie zasad zdrowego stylu życia: ruch, zdrowe odżywianie) oraz zdolność i przygotowanie otoczenia do wykorzystania potencjału starzejącego się społeczeństwa. Planowanie oferty dla seniorów musi uwzględniać specyfikę, złożoność oraz zróżnicowanie potrzeb i problemów osób. Postrzeganie starszej populacji jako potencjał, a nie jako barierę, co przełoży się na proponowanie rozwiązań pozwalających na wykorzystanie możliwości seniorów nastawienie na aktywizację społeczną i zawodową seniorów. Starzenie się społeczności to kwestia, która dotyczy wszystkich organizacji i instytucji działających na terenie miasta, stąd by osiągnąć pozytywną zmianę niezbędna jest współpraca samorządu z partnerami gospodarczymi, społecznymi, publicznymi, pozarządowymi. ZAŁOŻENIA PROGRAMU Celem głównym Programu jest poprawa sytuacji mieszkańców Opola na rzecz godnego, samodzielnego, niezależnego i satysfakcjonującego życia w dobrym zdrowiu tak aby Miasto, jak i jego przestrzeń były przyjazne seniorom. Program realizowany będzie przez 5 celów szczegółowych, w ramach których zdefiniowano 38 działań. Jego realizatorem jest Miasto Opole działające w tym zakresie głównie poprzez Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Centrum Informacyjno-Edukacyjne Senior w Opolu - współpracujące z innymi Partnerami. Istotnym Partnerem Programu jest Rada Seniorów Miasta Opola. 8
9 Tab. 2. Cele szczegółowe i działania w ramach Programu Cel szczegółowy 1. Aktywizacja i integracja środowiska senioralnego Miasta Opola 2. Prowadzenie Centrum Informacyjno- Edukacyjnego Senior w Opolu 3. Utrzymanie samodzielności seniorów w środowisku zamieszkania Działania 1.1. Organizacja imprez i wydarzeń aktywizujących i integrujących środowisko seniorów 1.2. Utworzenie domu dziennego pobytu na ul. Dambonia 3 i w dzielnicy Czarnowąsy 1.3. Tworzenie klubów seniora 1.4. Działalność Rady Seniorów Miasta Opola 1.5. Rozwijanie systemu ulg i preferencji w ramach Karty Opolski Senior 1.6. Przygotowanie kadry animatorów osób 1.7. Udostępnianie (bezpłatnie) obiektów miejskich (m.in. szkoły, obiekty kulturalne i sportowe) na działania z zakresu aktywnego spędzania czasu i wspólnej zabawy różnych grup wiekowych 1.8. Zaangażowanie przedszkoli i szkół do realizacji działań o charakterze wielopokoleniowym 1.9. Upowszechnienie wśród seniorów kształcenia ustawicznego i zdobywania kwalifikacji zawodowych Realizacja projektów z obszaru rynku pracy skierowanych do seniorów w wieku aktywności zawodowej 2.1. Zbieranie i przekazywanie aktualnych informacji w zakresie usług skierowanych do seniorów oferowanych m.in. przez organizacje pozarządowe, instytucje, firmy 2.2. Prowadzenie punktu informacyjnego dla seniorów w sprawach związanych z życiem w mieście, instytucjami wsparcia, obowiązującymi przepisami 2.3. Merytoryczne i logistyczne wsparcie organizacji skupiających seniorów oraz aktywnych nieformalnych grup seniorów udostępnienie lokalu wraz ze sprzętem do pracy 2.4. Udostępnianie sal na spotkania, szkolenia, kursy, wykłady itp Prowadzenie Opolskiego Telefonu Życzliwości Upowszechnianie cyklicznych i aktualnych programów, wniosków, grantów połączone z organizacją spotkań informacyjnych pomocnych przy pisaniu wniosków 3.1. Budowa kompleksu mieszkaniowego dla seniorów na ul. Dambonia 3.2. Doposażenie domów dziennego pobytu 3.3. Częściowy remont pomieszczeń i wymiana wyposażenia w Domu Pomocy Społecznej dla Kombatantów 3.4. Likwidacja barier architektonicznych w mieście 3.5. Poszerzenie oferty usług społecznych dostosowanych do potrzeb osób w wieku senioralnym, m.in. opiekuńczych, pielęgniarskich, pomocy domowej, cateringu, pralni, teleopieki 9
10 4. Zwiększenie dostępności osób do systemu opieki zdrowotnej, rehabilitacji i profilaktyki 5. Przełamywanie stereotypowego postrzegania osób i wzmocnienie pozytywnego wizerunku seniorów 3.6. Przygotowanie, szkolenie i stała współpraca z grupami pomocy sąsiedzkiej 3.7. Rozwój usług wolontariackich dla seniorów - pomoc w zakupach, opiece, dyżury podczas nieobecności rodziny itp Prowadzenie profilaktyki zdrowotnej 4.2. Rozwój usług geriatrycznych 4.3. Pomoc specjalistów: gerontologa, psychologa itp Utworzenie grup wsparcia i prowadzenie szkoleń dla rodzin i opiekunów w zakresie opieki nad osobami z problemami zdrowotnymi 4.5. Rozwój usług w zakresie wypożyczania sprzętu rehabilitacyjnego 5.1. Organizacja Opolskich Dni Seniora 5.2. Organizacja lub udział w zajęciach lub wydarzeniach sportowych (np. spartakiady seniorów) 5.3. Organizacja Targów Senioralnych 5.4. Kształcenie seniorów - liderów lokalnych 5.5. Włączanie seniorów-ekspertów do działań edukacyjnych i informacyjnych 5.6. Prowadzenie kampanii informacyjnych prezentacji dokonań seniorów w różnych obszarach 5.7. Prowadzenie działań edukacyjnych z zakresu rozwoju osobistego seniorów 5.8. Działania promocyjne zmieniające wizerunek domów dziennego pobytu jako miejsca z ofertą dla seniorów o różnych potrzebach i zainteresowaniach 5.9. Kampanie informacyjne zachęcające pracodawców do zatrudniania osób w wieku senioralnym Działania zwiększające bezpieczeństwo seniorów, w tym edukacyjne SYSTEM ZARZĄDZANIA PROGRAMEM System zarządzania Programem obejmuje jego przygotowanie, wdrażanie, monitorowanie oraz ewentualną aktualizację. Dokument został przygotowany przez zespół pracowników Miejskiego Ośrodka Pomocy w Rodzinie Centrum Informacyjno-Edukacyjnego Senior w Opolu oraz Urzędu Miasta Opola. Program nawiązuje do wypracowanej wcześniej Koncepcji Prowadzenia Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata oraz został zbudowany w oparciu o wynik szerokich konsultacji z mieszkańcami i organizacjami skupiającymi osoby w wieku senioralnym. Za wdrażanie zapisów Programu odpowiedzialni są: wydział właściwy ds. zdrowia i rozwoju społecznego w Urzędzie Miasta Opola oraz Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie w Opolu. Wskazani w zakresie jego wdrażania współpracują z jednostkami podległymi oraz innymi wydziałami Urzędu Miasta Opola oraz partnerami spoza sektora finansów publicznych. Przewiduje się możliwość zlecania zadań publicznych organizacjom pozarządowym na realizację działań dedykowanych seniorom w trybie określonym w Programie Współpracy Miasta Opola z organizacjami pozarządowymi i innymi uprawnionymi podmiotami. Dla realizacji Programu istotna będzie szeroka współpraca oraz zapewnienie sprawnego przepływu informacji pomiędzy organizacjami/instytucjami działającymi na rzecz seniorów a samymi 10
11 seniorami. Przewiduje się możliwość realizacji projektów partnerskich, wielosektorowych, tak aby zaangażować jak najszersze grono odbiorców Programu. Program finansowany będzie ze środków Miasta, przy czym zakłada się możliwość współfinansowania działań z innych bezzwrotnych środków (np. z funduszy europejskich, funduszy krajowych). Monitoring Programu prowadzi Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Centrum Informacyjno- Edukacyjne Senior w Opolu. W ramach monitoringu zostaną przygotowane co najmniej dwa raporty: jeden cząstkowy w trakcie realizacji Programu oraz drugi po jego zakończeniu. Wnioski z monitoringu mogą stanowić podstawę do aktualizacji zapisów dokumentu. 11
Program Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata Opole Seniorom PROJEKT Z
Program Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata 2018-2022 Opole Seniorom PROJEKT Z 31.08.2017 Spis treści: Wprowadzenie 3 Spójność Programu z innymi dokumentami strategicznymi 3 Diagnoza 4 Zasady polityki
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r. w sprawie przyjęcia Programu Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata Opole Seniorom
Druk nr 1237 Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2017 r. w sprawie przyjęcia Programu Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata 2018-2022 Opole Seniorom Na podstawie art. 18 ust.
UCHWAŁA NR LII/1053/17 RADY MIASTA OPOLA. z dnia 30 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR LII/1053/17 RADY MIASTA OPOLA z dnia 30 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia Programu Polityki Senioralnej Miasta Opola na lata 2018-2022 Opole Seniorom Na podstawie art. 18 ust. 1 w związku
OBSZAR I - INFRASTRUKTURA I USŁUGI SPOŁECZNE
OBSZAR I - INFRASTRUKTURA I USŁUGI SPOŁECZNE 1. Niewystarczająca liczba osiedlowych klubów seniora; 2. Niewystarczające zapewnienie osobom starszym i niepełnosprawnym transportu do placówek dziennego pobytu;
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
Załącznik do Uchwały Nr Rady Miejskiej Leszna z dnia MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2014-2016 1 OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji
Częstochowski program działań na rzecz seniorów na lata 2014-2020 "Częstochowa-Seniorom"
Misja Poprawa jakości życia osób w wieku 60+ poprzez zaspokojenie ich potrzeb i oczekiwań, zwiększenie aktywności, wzmocnienie integracji międzypokoleniowej oraz kształtowanie w społeczeństwie pozytywnego
KONCEPCJA POWIATOWO-GMINNEGO SYSTEMU OPIEKI SENIORALNEJ. Dr inż. Anita Richert-Kaźmierska
KONCEPCJA POWIATOWO-GMINNEGO SYSTEMU OPIEKI SENIORALNEJ Dr inż. Anita Richert-Kaźmierska Olsztyn 14 marca 2018 Struktura prezentacji Założenia strategiczne dotyczące polityki senioralnej w Polsce System
Co to jest polityka senioralna?
Co to jest polityka senioralna? Polityka senioralna to, ze względu na postępujący kryzys demograficzny w całej Europie, jedna z kluczowych polityk społecznych. To celowe działania organów administracji
DEKLARACJA PROGRAMOWA II SESJI OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW SENIORZY I PRZYSZŁOŚĆ POLSKI
DEKLARACJA PROGRAMOWA II SESJI OBYWATELSKIEGO PARLAMENTU SENIORÓW SENIORZY I PRZYSZŁOŚĆ POLSKI Konsolidacja środowiska. Aktywność obywatelska. Zdrowie i usługi społeczne. Sytuacja demograficzna Polski
WYKAZ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA
Załącznik do Programu Działań na Rzecz Osób na lata 2017-2021 WYKAZ ZADAŃ PLANOWANYCH DO REALIZACJI W RAMACH PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH NA LATA 2017 2021 PRIORYTET I. Działania w
N O W Y S Ą C Z K R Y N I C A - Z D R Ó J 5-8 W R Z E Ś N I A R.
Stanowisko X Forum III Wieku Konferencji w ramach XXVIII Forum Ekonomicznego w Krynicy Zdroju i Nowym Sączu 7 września 2018 r. w sprawie dostosowania organizacji i struktury administracji publicznej -
Kierunki polityki społecznej na rzecz osób starszych
Kierunki polityki społecznej na rzecz osób starszych Stefan Kołucki Dyrektor Departamentu Polityki Senioralnej Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Seminarium Pomorski model działań na rzecz
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia... 2015 r.
Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Opola na lata 2012 2015 Na podstawie
UCHWAŁA NR XI/156/15 RADY MIASTA OPOLA. z dnia 28 maja 2015 r.
UCHWAŁA NR XI/156/15 RADY MIASTA OPOLA z dnia 28 maja 2015 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Miasta Opola na lata 2012 2015 Na podstawie art.
Wsparcie rodziny i podnoszenie kwalifikacji zawodowych w kontekście potrzeb gospodarki regionu pomorskiego
, r. Projekt współfinansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020 REALIZACJA USŁUG SPOŁECZNYCH WOJEWÓDZKIE DOKUMENTY
Analiza sytuacji osób niesamodzielnych w woj. świętokrzyskim
Analiza sytuacji osób niesamodzielnych w woj. świętokrzyskim 21.05.2018r. Kielce Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Świętokrzyskiego SYTUACJA DEMOGRAFICZNA WOJEWÓDZTWA
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r. w sprawie w sprawie przyjęcia Programu Opolska Rodzina na lata
Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2018 r. w sprawie w sprawie przyjęcia Programu Opolska Rodzina na lata 2019-2029 Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o
PROGRAM LOKALNY ROZWOJU SIECI OPARCIA SPOŁECZNEGO DLA OSÓB Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI W MIEŚCIE OSTROŁĘKA
Załącznik Nr 2 do Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Programu lokalnego w zakresie pomocy społecznej w mieście Ostrołęka na lata 2009 2016. PROGRAM LOKALNY ROZWOJU SIECI OPARCIA SPOŁECZNEGO
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata /PROJEKT/
Załącznik do Uchwały Nr.. Rady Miejskiej Leszna z dnia.. MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2006-2007 /PROJEKT/ OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy
Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015
Załącznik nr 1 do Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Powiatu Kieleckiego na lata 2012-2015 Priorytety promocji zdrowia psychicznego dla Powiatu Kieleckiego na lata 2012 2015 Na podstawie Rozporządzenia
Role Domów Pomocy Społecznej w starzejącym się społeczeństwie. Grzegorz Grygiel
Role Domów Pomocy Społecznej w starzejącym się społeczeństwie Grzegorz Grygiel Starzenie się populacji, wyrażające się wzrostem odsetka ludzi starych w całej populacji, jest jednym z najważniejszych procesów
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA GMINY POLICE NA LATA 2014 2020 1 Spis treści 1. Wstęp 3 2. Cele Programu Aktywności Lokalnej 5 3. Kierunki działań 6 4. Adresaci Programu 7 5. Metody wykorzystywane do realizacji
Aktywizacja osób starszych. Julia Sołyga
Aktywizacja osób starszych Julia Sołyga Spis treści Liczba osób starszych w Polsce Jak osoby starsze spędzają czas wolny? Formy aktywności społecznej Aktywność społeczna, a wykształcenie Przynależność
POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA ORAZ
Załącznik do Uchwały Nr XXV/149/2008 Rady Powiatu Średzkiego z dnia 30 grudnia 2008 roku POWIATOWY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH Z ZAKRESU REHABILITACJI SPOŁECZNEJ, ZAWODOWEJ I ZATRUDNIANIA
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH. na lata
Załącznik do Uchwały nr XXXIII/401/2017 Rady Miejskiej Leszna z dnia 02 marca 2017 roku MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH na lata 2017-2020 Leszno, luty 2017 OPIS PROBLEMU: Niepełnosprawność,
Planowany harmonogram ogłaszania otwartych konkursów na realizację zadań publicznych w 2018r.
Planowany harmonogram ogłaszania otwartych konkursów na realizację zadań publicznych w 2018r. Podmiot ogłaszający konkurs: Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie Priorytetowe zadania w sferze pożytku publicznego
UCHWAŁA NR XLVIII/513/18 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA. z dnia 27 września 2018 r. w sprawie Uchwalenia Polityki Senioralnej Gminy Cieszyn na lata
UCHWAŁA NR XLVIII/513/18 RADY MIEJSKIEJ CIESZYNA z dnia 27 września 2018 r. w sprawie Uchwalenia Polityki Senioralnej Gminy Cieszyn na lata 2018-2022 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 2 w związku z art.
wspieranie potencjału ludzkiego, kreowanie równych szans rozwoju i sku teczne wspomaganie jednostki i grup w realizacji ich celów życiowych.
V. Cele strategii 5.1. Misją Misja Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy jest Misją Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Miasta Puławy jest wspieranie potencjału ludzkiego,
Polska polityka senioralna. Jakie rozwiązania warto promować na forum Unii Europejskiej?
Polska polityka senioralna. Jakie rozwiązania warto promować na forum Unii Europejskiej? Debata w Brzesku Patronat honorowy: Marek Sowa Marszałek Województwa Małopolskiego Europa się starzeje Komisja Europejska:
Regionalny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego
Regionalny Program Ochrony Zdrowia Psychicznego współpraca jednostek samorządu terytorialnego przy realizacji Narodowego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego Dorota Łuczyńska Dyrektor Departamentu Polityki
Otwarty nabór partnera w celu wspólnej realizacji projektu w ramach Poddziałania Zwiększenie dostępności usług społecznych
Otwarty nabór partnera w celu wspólnej realizacji projektu w ramach Poddziałania 9.2.1 Zwiększenie dostępności usług społecznych Otwarty nabór partnera w celu wspólnej realizacji projektu w ramach Osi
UCHWAŁA NR XXXVII/379/2014 RADY POWIATU W ŚWIDNICY. z dnia 6 maja 2014 r.
UCHWAŁA NR XXXVII/379/2014 RADY POWIATU W ŚWIDNICY z dnia 6 maja 2014 r. zmieniająca uchwałę w sprawie przyjęcia Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2011-2016 Na podstawie
PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXXVII/181/2009 Rady Powiatu w Brodnicy Z dnia 02 grudnia 2009 r. PROGRAM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ DLA POWIATU BRODNICKIEGO NA LATA 2010-2015 Brodnica, 2009 r. Rozdział 1 Wstęp 1 Przyczyną
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
MIEJSKI PROGRAM NA RZECZ WSPIERANIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W MIEŚCIE LESZNIE OPIS PROBLEMU Niepełnosprawność, zgodnie z treścią ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych,
Kampania informacyjna. Bezpieczny i Aktywny Senior
Kampania informacyjna Bezpieczny i Aktywny Senior Ludzie starzy pomagają nam mądrzej patrzeć na ziemskie wydarzenia, ponieważ dzięki życiowym doświadczeniom zyskali wiedzę i dojrzałość. Są strażnikami
Program wspierania seniorów w gminie Niemodlin Niemodlin, 2013 rok
Załącznik do uchwały nr XLVI/282/13 Rady Miejskiej w Niemodlinie z dnia 26 września 2013 r. Program wspierania seniorów w gminie Niemodlin Niemodlin, 2013 rok CZĘŚĆ OGÓLNA Starzenie się jest naturalnym
Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do 2020 r. Roman Kolek Opole, 26 września 2014 roku. Opolskie dla Rodziny
Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim do 2020 r. Roman Kolek Opole, 26 września 2014 roku Opolskie dla Rodziny Program Specjalnej Strefy Demograficznej w województwie opolskim
PLAN PRACY SĄDECKIEJ RADY SENIORÓW. na lata 2013 2015
PLAN PRACY SĄDECKIEJ RADY SENIORÓW na lata 2013 2015 1. Zintegrowanie prac podmiotów działających na rzecz seniorów takich jak organizacje pozarządowe, organizacje kościelne, kluby seniorów, zarządy osiedlowe
Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty
Priorytet IX Rozwój wykształcenia i kompetencji w regionach Działanie 9.1 Wyrównywanie szans edukacyjnych i zapewnienie wysokiej jakości usług edukacyjnych świadczonych w systemie oświaty Cel Działania:
NIEPEŁNOSPRAWNO NIEPEŁNOSPRAWNO
NIEPEŁNOSPRAWNOŚĆ Skład grupy roboczej Niepełnosprawność 1. Agnieszka Deja, lider grupy roboczej Niepełnosprawność, Fundacja SYNAPSIS 2. Magda Bojarska, Fundacja Hej, koniku 3. Monika Kastory-Bronowska,
4) Beneficjent wykorzystuje do realizacji usług aktywnej integracji następujące narzędzia:
Załącznik nr 9 Szczegółowe obowiązki Beneficjenta wynikające z realizacji projektu w ramach Poddziałania 9.1.6 Programy aktywnej integracji osób i grup zagrożonych wykluczeniem społecznym tryb pozakonkursowy
Wyzwania rozwojowe gmin województwa śląskiego w kontekście zachodzących procesów demograficznych
Wyzwania rozwojowe gmin województwa śląskiego w kontekście zachodzących procesów demograficznych Cel badania Główny: Identyfikacja kierunków i czynników rozwoju województwa śląskiego w kontekście zachodzących
Tytuł zrealizowanego projektu / programu:. Całkowity koszt realizacji projektu: zł. Źródła finansowania: Wskaźnik Wartość wskaźnika w 2014r Uwagi
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH DLA MIASTA TORUNIA NA LATA 2014-2020 SPRAWOZDANIE ZA ROK 2014 CEL STRATEGICZNY NR 3: Podniesienie świadomości społecznej w zakresie praw i uprawnień osób starszych
KRAKÓW DLA SENIORA POLITYKA SENIORALNA GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW. dr Anna Okońska-Walkowicz Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. polityki senioralnej
KRAKÓW DLA SENIORA POLITYKA SENIORALNA GMINY MIEJSKIEJ KRAKÓW dr Anna Okońska-Walkowicz Doradca Prezydenta Miasta Krakowa ds. polityki senioralnej KRAKÓW AKTYWNYM UCZESTNIKIEM EUROPEJSKIEJ POLITYKI SENIORALNEJ
1. POLITYKA SENIORALNA
1. POLITYKA SENIORALNA 1.1. REALIZACJA REGIONALNEJ POLITYKI PUBLICZNEJ Działania dotyczące polityki senioralnej zostały ujęte w Strategii Wojewódzkiej w zakresie Polityki Społecznej dla Województwa Mazowieckiego
Klasyfikacja usług finansowanych z Programu Integracji Społecznej
Klasyfikacja usług finansowanych z Programu Integracji Społecznej GRUPA I - USŁUGI DLA OSÓB STARSZYCH, SENIORÓW np.: 1.1 dzienne: - świadczone w miejscu zamieszkania indywidualnie, w tym: usługi opiekuńcze
3. Chorzy psychicznie, w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia psychicznego
Działania Klubu Integracji Społecznej od 2010 roku. TUTUŁ PROGRAMU Zwiększenie szans na zatrudnienie i podniesienie kompetencji społecznych poprzez stworzenie kompleksowego systemu wsparcia dla osób zagrożonych
Tytuł zrealizowanego projektu / programu:. Całkowity koszt realizacji projektu: zł. Źródła finansowania:
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH DLA MIASTA TORUNIA NA LATA 2014-2020 SPRAWOZDANIE ZA ROK 2015 CEL STRATEGICZNY NR 3: Podniesienie świadomości społecznej w zakresie praw i uprawnień osób starszych
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH DLA MIASTA BOCHNIA
STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH DLA MIASTA BOCHNIA DIAGNOZA Dane GUS Dane instytucji Dane ankietowe Dane i obserwacje MOPS DEMOGRAFIA - spadek dzietności - wzrost liczby osób starszych -
Możliwości finansowania projektów na rzecz seniorów w ramach RPO WiM Olsztyn, r.
Możliwości finansowania projektów na rzecz seniorów w ramach RPO WiM 2014 2020 Olsztyn, 14.06.2018 r. Usługi społeczne na rzecz osób starszych Usługi opiekuńcze: Stworzenie systemu usług dla osób starszych.
TYTUŁ PREZENTACJI SZCZEGÓŁOWY OPIS OSI PRIORYTETOWYCH W ZAKRESIE EFS REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA
TYTUŁ PREZENTACJI SZCZEGÓŁOWY OPIS OSI PRIORYTETOWYCH W ZAKRESIE EFS REGIONALNEGO PROGRAMU OPERACYJNEGO WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO NA LATA 2014-2020 24.06.2014 r. Katowice Koncentracja tematyczna - EFS 8.5
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA. z dnia r. w sprawie przyjęcia Programu Opolska Rodzina na lata
Druk nr 1511 Projekt z dnia... UCHWAŁA NR... RADY MIASTA OPOLA z dnia... 2018 r. w sprawie przyjęcia Programu Opolska Rodzina na lata 2019-2029 Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
Raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych projektu Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Dąbrowy Górniczej na lata 2016-2020
Raport z przeprowadzonych konsultacji społecznych projektu Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych Dąbrowy Górniczej na lata 2016-2020 Dąbrowa Górnicza 2015 WPROWADZENIE Prace nad Strategią Rozwiązywania
Pakt na rzecz Seniorów. Rok 2012 Rokiem UTW
Pakt na rzecz Seniorów Rok 2012 Rokiem UTW Liczba UTW z podziałem na województwa 20 21 20 21 9 20 38 71 24 41 11 44 40 6 17 21 UTW w województwie małopolskim Liczba UTW w latach 1975-2012 424 248 187 125
UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GORZOWA WLKP. z dnia... 2013 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014
Projekt do konsultacji UCHWAŁA NR... RADY MIASTA GORZOWA WLKP. z dnia... 2013 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Przeciwdziałania Narkomanii na rok 2014 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt 15 ustawy
PROGRAM OSŁONOWY W ZAKRESIE WSPIERANIA GMINNEGO SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA LUBICZ, 2017
PROGRAM OSŁONOWY W ZAKRESIE WSPIERANIA GMINNEGO SYSTEMU PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE NA LATA 2017-2020 LUBICZ, 2017 5 SPIS TREŚCI 1. Strona tytułowa str. 1 2. Spis treści str. 2 3. Wprowadzenie
UCHWAŁA NR /2015 RADY MIEJSKIEJ W MUROWANEJ GOŚLINIE. z dnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu wspierania seniorów na lata 2015-2020
UCHWAŁA NR /2015 RADY MIEJSKIEJ W MUROWANEJ GOŚLINIE z dnia 2015 r. w sprawie przyjęcia Gminnego programu wspierania seniorów na lata 2015-2020 Na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 8 marca 1990 r.
Otwarty konkurs ofert
29/06/2011 ogłaszany jest zwyczajowo w I kwartale danego roku. Ogłoszenie o konkursie zawierające wszelkie szczegóły i warunki uczestnictwa w nim, publikowane jest na naszej stronie w zakładce Konkursy
Problematyka społeczna w działaniach Obserwatorium Integracji Społecznej
Problematyka społeczna w działaniach Obserwatorium Integracji Społecznej Nowe wyzwania w polityce społecznej Wspólnota działania - Polskie i amerykańskie modele pracy na rzecz rodziny doświadczającej problemów
Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2008
Załącznik do uchwały Nr XIII/62/07 Rady Powiatu Konińskiego z dnia 22 listopada 2007 r. Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi na rok 2008 Wstęp Priorytetem Powiatu Konińskiego,
Centrum Wsparcia Organizacji. SIECIOWANIE ORGANIZACJI/INSTYTUCJI/G RUP (praca z lokalnymi liderami instytucjonalnymi)
Rozumienie środowiskowej pracy: Praca środowiskowa to działania aktywizujące, integrujące i budujące wspólnotę lokalną, które są podejmowane w społeczności lokalnej. Działania Powinny opierać się na aktywności
Uchwała Nr VIII/55/2015 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 24 lutego 2015 r.
Uchwała Nr VIII/55/2015 Rady Miasta Nowego Sącza z dnia 24 lutego 2015 r. w sprawie: zatwierdzenia Powiatowego Programu Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2015-2020 w Mieście Nowy Sącz. Na
PROGRAM GMINA KLUCZBORK DLA SENIORA NA LATA 2014-2016
PROGRAM GMINA KLUCZBORK DLA SENIORA NA LATA 2014-2016 WSTĘP 1. CEL PROGRAMU: Godne starzenie się poprzez aktywność społeczną i poprawę jakości życia. 2. REALIZATORZY PROGRAMU 3. ZASADY FINANSOWANIA ORAZ
Ośrodek Interwencji Kryzysowej (OIK) Liczba podjętych działań. 2. Propagowanie informacji dotyczących profilaktyki zaburzeń psychicznych.
Załącznik do Programu Cel główny 1: promocja zdrowia psychicznego i zapobieganie zaburzeniom psychicznym Cel szczegółowy 1.1: upowszechnienie wiedzy na temat zdrowia psychicznego, kształtowanie zachowań
REGULAMIN ORGANIZACYJNY
Załącznik do Zarządzenia Nr 15/2015 Dyrektora Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Lublińcu z dnia 30 grudnia 2015 roku REGULAMIN ORGANIZACYJNY Domu Dziennego Pobytu Klub Seniora w Lublińcu ROZDZIAŁ
LP. Działanie Realizator Wskaźniki Okres wdrażania 1. Prowadzenie diagnozy potrzeb seniorów. Gmina, Jednostki pomocy społecznej, ZPO, NGO s
Obszar I Infrastruktura i usługi społeczne CEL NR 1: Harmonizacja współpracy instytucji i organizacji działających na rzecz osób starszych LP. Działanie Realizator Wskaźniki Okres 1. Prowadzenie diagnozy
Program Aktywności Lokalnej
Miasto i Gmina Wąchock Program Aktywności Lokalnej dla Gminy Wąchock na lata 2009-2013 Wąchock, sierpień 2009 1 Wprowadzenie 3 Cele Programu Aktywności Lokalnej. 4 Kierunki działań.. 6 Odbiorcy programu
Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami pozarządowymi w roku 2006
Załącznik do uchwały Nr XXXIII/182/05 Rady Powiatu Konińskiego z dnia 15 listopada 2005 r. w sprawie programu współpracy z organizacjami pozarządowymi Program współpracy Powiatu Konińskiego z organizacjami
GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY. na terenie miasta Legionowo na lata
GMINNY PROGRAM WSPIERANIA RODZINY na terenie miasta Legionowo na lata 2014-2016 I. Wstęp Gmina Legionowo od kilku lat realizuje zadania wynikające z działań systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem
Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim
Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim Konferencja 17 lutego 2015 roku Projekt Wzmocnienie konsultacji społecznych w powiecie oleckim realizowany jest od 1 września 2013 roku do 28 lutego
DZIAŁ IV. CELE STRATEGICZNE I OPERACYJNE
UCHWAŁA NR./08 RADY GMINY PIĄTNICA z dnia.. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Gminnej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2007-20015 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt.15 ustawy z
Wybrane aspekty polityki senioralnej Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Poznań, 7 marca 2018 roku
Wybrane aspekty polityki senioralnej Samorządu Województwa Wielkopolskiego Poznań, 7 marca 2018 roku Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku narzędzie definiowania priorytetowych
Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu
Dorota Wróblewska Dyrektor Regionalnego Ośrodka Polityki Społecznej w Toruniu Plan działania ania na lata 2007-2008 2008 Program Operacyjny Kapitał Ludzki Numer Priorytetu: VII Nazwa Priorytetu: Promocja
USTAWA. z dnia. o osobach starszych
USTAWA z dnia o osobach starszych Art. 1. Ustawa określa zakres monitorowania i przedstawiania informacji o sytuacji osób starszych, podmioty uczestniczące w realizacji tego zadania oraz źródła jego finansowania.
Załącznik do Uchwały Nr XXIV/285/12 Rady Miejskiej w Pabianicach z dnia 30 marca 2012 r.
Załącznik do Uchwały Nr XXIV/285/12 Rady Miejskiej w Pabianicach z dnia 30 marca 2012 r. PROGRAM WSPÓŁPRACY Miasta Pabianice z organizacjami pozarządowymi oraz podmiotami, o których mowa w art. 3 ust.
I Spotkanie warsztatowe. Zespołu ds. opracowania Programu na rzecz osób starszych w województwie podlaskim na lata października 2015 r.
I Spotkanie warsztatowe Zespołu ds. opracowania Programu na rzecz osób starszych w województwie podlaskim na lata 2016-2020 2 października 2015 r. W dniu 16 września 2015 r. Uchwałą Nr 77/869/2015 Zarząd
UCHWAŁA NR III/18/2014 RADY GMINY ZWIERZYN. z dnia 29 grudnia 2014 r.
UCHWAŁA NR III/18/2014 RADY GMINY ZWIERZYN z dnia 29 grudnia 2014 r. w sprawie: przyjęcia Gminnego Programu Ochrony Zdrowia Psychicznego dla Gminy Zwierzyn na lata 2015-2018. Na podstawie art. 7 ust. 1
PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE
Załącznik nr 1 do uchwały Nr --/--/2012 Rady Gminy Sadowie z dnia ---------------- 2012 roku PROGRAM WSPÓŁPRACY GMINY SADOWIE Z ORGANIZACJAMI POZARZĄDOWYMI ORAZ INNYMI PODMIOTAMI PROWADZĄCYMI DZIAŁALNOŚĆ
Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2007-2013
Załącznik do Uchwały Nr XV/109/07 Rady Powiatu w Śremie z dnia 19 grudnia 2007 r. A B C Powiatowy Program Działań na Rzecz Osób Niepełnosprawnych na lata 2007-2013 Spis Treści: 1. Wprowadzenie...3-4 2.
Cel strategiczny nr 1: Wzmacnianie instytucji rodziny. Cel operacyjny: Poprawa kompetencji i umiejętności wychowawczych rodziców
Wydział / jednostka organizacyjna (pełna nazwa, adres) Cel strategiczny nr 1: Wzmacnianie instytucji rodziny Cel operacyjny: Poprawa kompetencji i umiejętności wychowawczych rodziców Działanie Podnoszenie
Spis treści. O Autorce... Wykaz skrótów...
O Autorce... Wykaz skrótów... XI XIII Część I. Placówki dzienne Rozdział I. Dzienne domy pomocy... 3 1. Podstawa funkcjonowania dziennych domów pomocy jako dziennych ośrodków wsparcia... 3 2. Organizacja
Wielkopolski Program na Rzecz Osób Starszych. Poznań, 11 października 2017 roku
Wielkopolski Program na Rzecz Osób Starszych Poznań, 11 października 2017 roku Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku narzędzie definiowania priorytetowych działań w
Powiatowy Program. Osób Niepełnosprawnych
Załącznik do uchwały Nr XIX/88/2004 Rady Powiatu w Legnicy z dnia 01 lipca 2004r. Powiatowy Program Działań Na Rzecz Osób Niepełnosprawnych 2003-2007 Legnica, marzec 2003r. 2 Powiatowy Program Działań
Wybrane aspekty polityki senioralnej Samorządu Województwa Wielkopolskiego. Leszno, 20 kwietnia 2018 roku
Wybrane aspekty polityki senioralnej Samorządu Województwa Wielkopolskiego Leszno, 20 kwietnia 2018 roku Strategia Polityki Społecznej dla Województwa Wielkopolskiego do 2020 roku narzędzie definiowania
STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KRAKOWA
SPOTKANIE INAUGURUJĄCE ROZPOCZĘCIE PRAC NAD STRATEGIĄ ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH KRAKOWA NA LATA 2014-2020 Kraków 2014 1 AGENDA SPOTKANIA Wprowadzenie Pani Anna Okońska-Walkowicz, Pełnomocnik
REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO 2014-2020
Urząd Marszałkowski Województwa Opolskiego DEPARTAMENT KOORDYNACJI PROGRAMÓW OPERACYJNYCH REGIONALNY PROGRAM OPERACYJNY WOJEWÓDZTWA OPOLSKIEGO 2014-2020 - działania wspierające Specjalną Strefę Demograficzną
CZĘŚĆ PROGRAMOWA PROJEKTU STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY SIERAKOWICE NA LATA
CZĘŚĆ PROGRAMOWA PROJEKTU STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH GMINY SIERAKOWICE NA LATA Strona2 III. CZĘŚĆ PROGRAMOWA W tej części Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych Gminy Sierakowice
Środowisko zamieszkania jako ekosystem dostarczający wsparcia seniorom - założenia modelowe Prof. UW dr hab. Barbara Szatur-Jaworska
Środowisko zamieszkania jako ekosystem dostarczający wsparcia seniorom - założenia modelowe Prof. UW dr hab. Barbara Szatur-Jaworska Instytut Polityki Społecznej Wydział Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych
XVI. SPRAWOZDANIE Z ZADAŃ REALIZOWANYCH W 2017 ROKU W RAMACH POWIATOWEGO PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ W POWIECIE ŚWIDNICKIM
XVI. SPRAWOZDANIE Z ZADAŃ REALIZOWANYCH W 2017 ROKU W RAMACH POWIATOWEGO PROGRAMU DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB Z NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ W POWIECIE ŚWIDNICKIM CEL GŁÓWNY: Doskonalenie i dalszy rozwój systemu wsparcia
Sławomir Najnigier. Polityka Senioralna - jak odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców?
Sławomir Najnigier Polityka Senioralna - jak odpowiedzieć na potrzeby mieszkańców? XIII Samorządowego Forum Kapitału i Finansów Katowice, 1-2 października 2015 r. Dobre rady dla polityki senioralnej: przykład
I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK
Załącznik Nr 1 do Uchwały Nr 0007.101.2011 Rady Gminy Przykona z dnia 22 grudnia 2011roku GMINNY PROGRAM PROFILAKTYKI I ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH I PRZECIWDZIAŁANIA NARKOMANII NA 2012 ROK Niniejszy
Harmonogram działań na rzecz osób niepełnosprawnych w 2004 roku w Gminie Miejskiej Kraków
ANEKS NR 1. Harmonogram działań na rzecz w 2004 roku w Gminie Miejskiej PRIORYTET 1. Sporządzenie diagnozy w zakresie niepełnosprawności w odniesieniu do społeczności lokalnej Gminy Miejskiej ZADANIA DZIAŁANIA
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. ORŁA BIAŁEGO W CHOTOMOWIE NA LATA 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018
SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI GIMNAZJUM IM. ORŁA BIAŁEGO W CHOTOMOWIE NA LATA 2015/2016, 2016/2017, 2017/2018 1 Cele Programu: 1. Diagnoza problemów i potrzeb środowiska szkolnego, ocena aktualnej sytuacji.
Cel szczegółowy 1. Zapobieganie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu osób niepełnosprawnych i starszych
Informacja z realizacji Programu Integracji Społecznej i Aktywizacji Zawodowej Osób Niepełnosprawnych w Mieście Suwałki za 2017 rok przyjętego uchwałą nr XXXIII/395/2017 Rady Miejskiej w Suwałkach z dnia
PLAN DZIAŁANIA (aktualizacja)
1. Adres gminy Gmina Osieczna ul. Plac 1000-lecia 1 83-242 Osieczna powiat: starogardzki województwo: pomorskie PLAN DZIAŁANIA (aktualizacja) 2. Osoba do kontaktów roboczych z Regionalnym Ośrodkiem Polityki
Uchwała Nr XIII /147/2011 Rady Miasta Sopotu z dnia 18 listopada 2011 roku
Uchwała Nr XIII /147/2011 Rady Miasta Sopotu z dnia 18 listopada 2011 roku W sprawie przyjęcia sprawozdania z realizacji Planu Strategicznego Wspierania Osób Niepełnosprawnych w Sopocie na lata 2005-2014
MATRYCA LOGICZNA AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW POMOCY SPOŁECZNEJ W POWIECIE ŻARSKIM
MATRYCA LOGICZNA AKTUALIZACJI STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW POMOCY W POWIECIE ŻARSKIM CEL WSKAŹNIK OSIĄGNIĘCIA CELU TERMIN ODPOWIEDZIALNY ZAŁOŻENIA CEL NADRZĘDNY: wszyscy potrzebujący mieszkańcy powiatu
UCHWAŁA NR XXXI/709/2017 RADY MIEJSKIEJ W GLIWICACH. z dnia 19 października 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXI/709/2017 RADY MIEJSKIEJ W GLIWICACH z dnia 19 października 2017 r. w sprawie uchwalenia Miejskiego Programu Profilaktyki i Rozwiązywania Problemów Alkoholowych dla miasta Gliwice na rok
PLAN PRACY MIEJSKIEJ RADY SENIORÓW W KADENCJI
PLAN PRACY MIEJSKIEJ RADY SENIORÓW W KADENCJI 2016-2018. L.P. ZADANIE ODPOWIEDZIALNI FORMY REALIZACJI UWAGI I 1. Opracowanie i przyjęcie planu pracy Miejskiej Rady na okres kadencji i harmonogramu planowanych
Oferta usług eksperckich. Maj 2017
Oferta usług eksperckich Maj 2017 Agenda Szukasz partnera do realizacji działań społecznych? Potrzebujesz inspiracji, aby zaangażować pracowników do wolontariatu? Nie wiesz, jak odpowiedzieć na liczne