RAPORT Z BADANIA ZJAWISKA SPAMU W POLSCE

Transkrypt

1 RAPORT Z BADANIA ZJAWISKA SPAMU W POLSCE PAŹDZIERNIK 2016

2 W tym roku Fundacja Rozwoju i Ochrony Komunikacji Elektronicznej po raz drugi ma przyjemność przedstawić rezultaty przeprowadzonej - własnymi siłami ankiety na temat zjawiska spamu w Polsce. Badanie zostało zrealizowane w terminie od 1 czerwca do 15 lipca br. za pośrednictwem poczty elektronicznej oraz z wykorzystaniem ankiet elektronicznych. Skierowane było do wszystkich użytkowników poczty elektronicznej. W badaniu wzięło udział 746 osób. Sprawdziliśmy świadomość odbiorców wiadomości w zakresie zjawiska, jakim jest spam oraz jego skali. Zapraszamy do lektury. Partnerzy: way to sell.03.02

3 .03 CO TO JEST SPAM?

4 1. Co rozumiesz pod pojęciem spam? Wiadomości , których nie chcesz otrzymywać Wiadomości, które coś reklamują Niezamówione informacje handlowe Wiadomości wysyłane w języku innym niż język polski Newslettery, na które się zapisałeś(aś) Wiadomości wysyłane przez firmy, które uzyskały Twoją zgodę na przesłanie oferty Wszystkie wiadomości, które nie są wiadomościami prywatnymi Wiadomości od osób, których nie znasz Trudno powiedzieć 1% Inne.04 4% 3% 10% 8% 16% 16% 39% 71% 81% Większość ankietowanych uznaje spam za Wiadomości , których nie chcesz otrzymywać (81%) oraz Niezamówione informacje handlowe (71%). Znacząca część ankietowanych uważa, że spam to również Wiadomości, które coś reklamują takiej odpowiedzi udzieliło 39%, to o 6% więcej w porównaniu do zeszłego roku. Ten sam wynik 16% - osiągnęły odpowiedzi Wiadomości wysyłane w języku innym niż polski oraz Wiadomości od osób, których nie znam. Wyniki badania wskazują na dużą świadomość pojęcia spamu, nie mniej jednak pewien niepokój budzi fakt, że rośnie liczba osób, które za spam uważają legalnie prowadzone działania marketingowe. Spam według najbardziej zwięzłej definicji to przesyłka lub informacja, której odbiorca sobie nie życzy i na otrzymanie której nie wyraził zgody. Należy pamiętać, że nie każda wiadomość, którą przypadkowo otrzymujemy jest spamem. Należy pamiętać, że za spam uważa się wiadomości elektroniczne, które spełniają poniższe kryteria:» treść i kontekst wiadomości są niezależne od tożsamości odbiorcy,» jej odbiorca nie wyraził uprzedniej, możliwej do weryfikacji, zamierzonej, wyraźnej i zawsze odwoływalnej zgody na otrzymanie tej wiadomości,» treść wiadomości daje odbiorcy podstawę do przypuszczeń, iż nadawca wskutek jej wysłania może odnieść korzyści nieproporcjonalne w stosunku do korzyści odbiorcy wynikających z jej odebrania.

5 WYKORZYSTANIE KONT POCZTOWYCH.05

6 2. Ile posiadasz kont pocztowych? Nie posiadam % 10% 23% 27% Największą grupę stanowią osoby posiadające 2 konta pocztowe, natomiast aż 22% ankietowanych posiada ich 5 lub więcej. Dla porównania rok wcześniej 22% ankietowanych posiadała tylko 2 konta pocztowe. Przedstawione wskaźniki wynikają z faktu, że coraz więcej użytkowników Internetu oprócz posiadania prywatnego konta pocztowego, zakłada również dodatkowe konto np. w celu zapisania się do newslettera, rejestracji na portalach czy w programach lojalnościowych. 4 17% 5 i więcej 22%.06

7 3. Z jakiego serwisu? 4. Z jakich skrzynek? pocztowego korzystasz mailowych korzystasz Gmail Poczta Onet Poczta wp.pl Poczta o2 Interia.07 Posiadam prywatną skrzynkę pocztową Inny 14% 13% 30% 30% 26% 23% 76% darmowych prywatnych, płatnych prywatnych, bezpłatnych służbowych innych 0% 12% 31% 60% 82% Zdecydowana większość ankietowanych (82%) korzysta z darmowych skrzynek pocztowych, 60% korzysta ze skrzynek służbowych. Wśród darmowych skrzynek pocztowych, tak jak w zeszłym roku, największą popularnością cieszy się Gmail (76%), następnie równie Onet i WP (30%), natomiast O2 (26%). Warto zwrócić uwagę, że założenie darmowego konta pocztowego wiąże się z wyrażeniem zgody na otrzymywanie informacji handlowych nie tylko od danego portalu, ale również od jego partnerów, co przyczynia się do otrzymywania większej ilości niechcianych wiadomości.

8 JAK BARDZO UCIĄŻLIWY JEST SPAM?.08

9 5. Oceń uciążliwość spamu otrzymywanego na skrzynkę pocztową? 38% ankietowanych uważa spam otrzymywany na darmową skrzynkę pocztową za średnio uciążliwy, 25% za bardzo uciążliwy, a 24% za nie do zniesienia. Tylko 13% ankietowanych uważa, że spam jest mało lub wcale nie uciążliwy. Jak pokazują wyniki, zdania wśród użytkowników Internetu na temat spamu są podzielone, nie mniej jednak większość, bo aż 94% odczuwa jego uciążliwość w mniejszym lub większym stopniu. 1 - w ogóle nieuciążliwe 2 - mało uciążliwe 3 - średnio uciążliwe 4 - bardzo uciążliwe 5 - nie do zniesienia % 7% 38% 25% 24%.09

10 6. Ile wiadomości dostajesz na wszystkie swoje skrzynki (średnio dziennie)? i więcej % 29% 26% 13% 4% 12% Aż 84% ankietowanych otrzymuje powyżej 10 wiadomości elektronicznych dziennie. Dużą grupę stanowią osoby otrzymujące ponad 100 wiadomości dziennie. Wśród wszystkich otrzymywanych wiadomości elektronicznych, aż 40% ankietowanych otrzymuje od 1 do 10 niechcianych wiadomości dziennie, a 30% ankietowanych od 11 do 20 niechcianych wiadomości dziennie. 7. Ile niechcianych i (spamu) otzymujesz na wszystkie skrzynki (średnio dziennie)?.10 Nie otrzymuję i więcej % 40% 30% 19% 5% 2% 2% Tylko 2 % ankietowanych nie otrzymuje w ogóle niechcianych wiadomości na skrzynkę pocztową. Oznacza to, że skrzynki pocztowe aż 98% ankietowanych są codziennie zapychane niechcianymi wiadomościami.

11 8. Czy oznaczasz niechciane e ręcznie jako spam? Ponad połowa ankietowanych (54%) zawsze oznacza ręcznie niechciane wiadomości, natomiast 46% nie oznacza ich z różnych powodów, takich jak: nie wiem jak (12%), nie mam takiej możliwości (7%). Wśród innych powodów najczęściej podawane były: brak mi chęci, brak mi czasu, oznaczane są automatycznie. Tak, zawsze Nie, bo nie wiem jak Nie, bo nie mam takiej możliwości Nie, z innego powodu % 12% 7% 27%.11

12 9. Czy niektóre wiadomości w Twoich skrzynkach są automatycznie oznaczane jako spam? Tylko u 35% ankietowanych niechciane wiadomości automatycznie oznaczane są jako spam, natomiast u 11% ankietowanych niechciane wiadomości nie są wcale oznaczane jako spam. Pozytywnie należy jednak odebrać informację, że dla 89% respondentów, oznaczanie niechcianych wiadomości jako spam, jest wspomagane przez systemy automatyczne. Nie Tak, tylko automatycznie Tak, tylko ręcznie Tak automatycznie i ręcznie % 35% 2% 52%.12

13 10. Jeśli oczyszczasz skrzynkę z niechcianych wiadomości, ile czasu zwykle Ci to zajmuje? Ponad 1/3 (37%) spośród ankietowanych, którzy oczyszczają skrzynkę pocztową z niechcianych wiadomości, przeznacza na tą czynność statystycznie 3 minuty dziennie. Oznacza to, że w skali miesiąca tracimy 66 minut, a w skali roku aż 792 minuty, czyli ponad 13 godzin. Tak więc, w skali roku tracimy półtora dnia pracy na oczyszczanie skrzynki ze spamu!.13 Nie robię tego Poniżej 1 minuty Do 2 minut Powyżej 2 minut Powyżej 5 minut Powyżej 10 minut % 31% 25% 15% 11% 11% Powyższe dane prezentują się bardziej optymistycznie w porównaniu do zeszłego roku. W 2015 na usuwanie niechcianych wiadomości straciliśmy 22 godziny, czyli niespełna 3 dni pracy.

14 .14 JAK WALCZYĆ ZE SPAMEM?

15 11. Czy zgłaszasz spam do administratora swojej poczty lub do innego podmiotu, który zajmuje się tym zjawiskiem? Tak Nie, bo nie widzę potrzeby Nie, ponieważ nie wiem jak to zrobić Nie wiem, trudno powiedzieć 19% 33% 17% Tylko 19% ankietowanych zgłasza spam do administratora swojej poczty. Aż 33% nie robi tego, gdyż nie widzi takiej potrzeby, 17% nie wie jak to zrobić, natomiast 31% nie robi tego z innych powodów tj. brak czasu, brak chęci, nieskuteczność takich działań. Powyższe wskaźniki są dość niepokojące, gdyż oznaczają, że być może użytkownicy nie wiedzą jednak nic złego w spamie i nie są świadomi zagrożeń, jakie może on za sobą nieść. Nie - z innych powodów. Jakich? 14%.15 17%

16 12. Czy chciałbyś/chciałabyś, żeby administrator Twojej skrzynki pocztowej wprowadził przycisk zgłaszający spam do właściwych instytucji, które mogłyby zająć się problemem? Nie, nie potrzebuję Tak, chciałbym mieć taką możliwość Mam taki przycisk 12% 67% Zdecydowana większość ankietowanych (67%) chciałaby mieć możliwość zgłoszenia spamu do odpowiedniej instytucji za pomocą tylko jednego przycisku. Jest to podpowiedź dla administratorów kont pocztowych odnośnie walki ze spamem, która może okazać się praktyczna w zastosowaniu. Nie wiem, trudno powiedzieć 7% 14%.16

17 13. Czy słyszałeś/aś o adresie 14. Czy korzystałeś/aś z możliwości abuse@(dowolna domena) raportowania spamu poprzez adres i czy wiesz do czego służy? abuse@(dowolna domena)? 21% 7% 71% Tak słyszałem i wiem do czego służy Tak słyszałem, ale nie wiem do czego służy Nie, nie słyszałem 27% 73% Tak Nie 15. Jak oceniasz skuteczność raportowania spamu poprzez adres abuse@(dowolna domena)?.17 14% 45% 41% 0% Bardzo skuteczna Skuteczna Nieskuteczna W ogóle nieskuteczna Tylko 21% ankietowanych wie, że adres abuse@(dowolna domena), służy do zgłaszania administratorowi danej domeny wszelkich naruszeń, również tych związanych ze spamem. Jednocześnie tylko 27% z ankietowanych, którzy znają adres abuse@(dowolna domena) korzysta z jego możliwości. Natomiast w grupie ankietowanych korzystającej z danego adresu 14% uważa go za bardzo skuteczną metodę i aż 45% za skuteczną. Niestety niektórzy administratorzy sieci komputerowych w dalszym ciągu nie przywiązują wagi do naruszeń zgłaszanych przez użytkowników i zasad przestrzegania Netykiety, czyli prawa zwyczajowego obowiązującego w Internecie.

18 16. Czy wykorzystujesz filtry antyspamowe (przynajmniej w jednej ze skrzynek)? Tak Nie Nie wiem, tudno powiedzieć 70% 17% Bardzo dużo, bo aż 70% badanych, korzysta z tzw. filtrów antyspamowych, które są oferowane przez administratorów poczty bądź producentów oprogramowania. Ten fakt cieszy. Użytkownicy korzystają bowiem z dostępnych narzędzi walki ze spamem. 13%.18

19 17. Czy znasz przepisy regulujące usługi świadczone drogą elektroniczną? 19% 42% 39% Tak. Jakie? Nie znam Nie wiem, trudno powiedzieć 18. Czy wiesz, że spam można zgłosić na Policję jako wykroczenie? Bardzo mało, gdyż tylko 19% ankietowanych zna przepisy dotyczące usług świadczonych drogą elektroniczną. Aż 42% deklaruje, że nie zna takich przepisów. Głównym dokumentem prawnym regulującym świadczenie usług drogą elektroniczną jest Ustawa o świadczeniu usług drogą elektroniczną. Zgodnie z daną ustawą spam jest wykroczeniem. Niestety ponad ½ badanych (54%) nie wie o tym fakcie. 32% 54% 14% Tak Nie Nie wiem, trudno powiedzieć.19

20 19. Czy jesteś świadomy, że spam jest źródłem zagrożeń? takich jak phishing 20. Czy otrzymujesz wiadomości phishingowe? 69% 17% 13% Tak Nie Nie wiem co oznacza phishing 42% 20% 38% Tak Nie Nie wiem, trudno powiedzieć 21. Czy zgłaszasz powyższe próby wyłudzenia informacji na? Policję lub do innych organów Spam jest źródłem wielu zagrożeń, do których należy phishing, czyli próba wyłudzenia naszych danych osobowych czy też danych dostępowych np. do zalogowania się do banku. 69% ankietowanych jest świadoma takich zagrożeń, Tylko 13% ankietowanych nie wie co to jest phishing. 7% 93% Tak. Jakich? Nie Niepokojący jest fakt, że 42% badanych otrzymuje takie wiadomości na swoją skrzynkę pocztową. Niestety tylko 7% z nich zgłasza fakt otrzymywania takich wiadomości do odpowiednich instytucji..20

21 22. W celu ochrony konsumenta przed otrzymywaniem niechcianych treści powstała e-lista Robinsona. Osoby na niej zapisane, są dodatkowo? chronione. Czy zapisałaś/eś swój adres na taką listę Tak Nie, ponieważ nigdy wcześniej o niej nie słyszałam/em Nie, ponieważ nie wiem jak to zrobić Nie, bo nie widzę takiej potrzeby 10% 64% 6% Ponad połowa ankietowanych (64%) nigdy nie słyszała o e-liście, 17% nie wie jak się na nią zapisać, tylko 10% zapisało się na listę. Dokładnie 1/5 badanych nie widzi potrzeby skorzystania z tego rodzaju rozwiązania. E-lista Robinsona to system wspomagający ochronę adresów odbiorców. Dzięki niemu, każda osoba czy firma działająca na rynku polskim będzie mogła nieodpłatnie skorzystać z listy celem sprawdzenia czy adres , na który osoba ta chce wysłać wiadomość elektroniczną nie znajduje się na niej i należy uszanować jej wolę (więcej na: listarobinsona.pl). 20%.21

22 23. Czy znasz instytucje, które wspierają internautów w walce ze spamem? Tak, jakie? Nie 14% Aż ¾ ankietowanych nie zna instytucji, które mogą pomóc w walce ze spamem. Tylko 14% ankietowanych jest w stanie wskazać instytucje, do których można zgłosić naruszenie tj. UKE, GIODO, UOKiK, CSA. Nie wiem, trudno powiedzieć 75% 11%.22

23 Metryczka Płeć 52% 48% Branża Finanse/Ubezpieczenia Internet/Technologie e-commerce Budownictwo Służby porządkowe Gastronomia Motoryzacja Turystyka/Rekreacja Energetyka Inna, jaka? % 32% 12% 4% 1% 2% 2% 3% 5% 32% Przedział wiekowy 7% 1% 54% Podobnie jak w zeszłym roku największą grupę, 32% odpowiedzi, stanowili respondenci pracujący w branży Internet/technologie, następnie e-commerce (12%). Większość badanych to osoby w przedziale wiekowym lat i więcej 16% 22% W 2016 roku udział kobiet w Badaniu nieznacznie przewyższył udział mężczyzn, osiągając poziom 52% respondentów. Stanowi to wzrost o 7 punktów procentowych (z 45%) w stosunku do roku

24 Dziękujemy za uwagę. Zapraszamy na: