Ewa Rosowska. Archiwalne bazy danych w warsztacie historyka

Transkrypt

1 Ewa Rosowska Archiwalne bazy danych w warsztacie historyka

2 Początki 1970 r. - zespół problemowy Informatyka i Archiwa pod kierunkiem prof. Stanisława Nawrockiego Lata 80. XX w. Politechnika Łódzka - pierwszy informatyczny zbiór informacji archiwalnych - System AZAK Lata 90. XX w. początek praktycznej komputeryzacji polskich archiwów Pierwszy komputer w archiwach - AGAD 1990 r. (oraz MacIntosh podarowany przez prof. Patrycję Kennedy-Grimsted) Od 1998 r. wszystkie archiwa państwowe i ich oddziały otrzymywały komputery. Pod koniec XX w. w archiwach państwowych znajdowało się nieco ponad 600 komputerów. W połowie lat 90. XX w. zaczęto łączyć pojedyncze stanowiska w sieci komputerowe.

3 Początki Lata 90. XX w. Lokalne bazy danych. Udostępnianie w pracowniach naukowych. Aktualizacja danych furmanka lub Poczta Polska I dekada XXI w. Archiwalne bazy danych w systemie rozproszonym. Aktualizacja danych online. Udostępnianie online na portalu archiwów państwowych II dekada XXI w. Integracja wielu baz danych w zintegrowany system informatyczny. Udostępnianie danych o zasobie wraz ze skanami dokumentów archiwalnych poprzez serwis

4 System Ewidencji Zasobu Archiwalnego SEZAM (1996) Księga Nabytków Archiwum Państwowego KANAPA (1998) Inwentarze Zespołów Archiwalnych IZA (1997) PRADZIAD - księgi metrykalne i stanu cywilnego (2002) Ewidencja Ludności w Archiwaliach ELA (2004) Wiele lokalnych archiwalnych baz danych w 2004 r. ponad 600 baz danych w archiwach państwowych

5 Zintegrowany System Informacji Archiwalnej ZoSIA 2008 pierwsze wdrożenia testowe, 2018 włączenie do systemu wszystkich archiwów państwowych centralny system informatyczny archiwów państwowych (wszystkie archiwa państwowe, ponad 20 archiwów społecznych, zagranicznych, polonijnych, naukowych, in.) inwentaryzacja zbiorów na wszystkich poziomach hierarchicznej struktury od całego archiwum po dokument archiwalny zarządzanie zasobem - środki ewidencyjne wyszukiwanie online informacji archiwalnej - pomoce wyszukiwawcze udostępnianie online skanów dokumentów archiwalnych udostępnianie materiałów archiwalnych (obecny poziom zdigitalizowania zasobu archiwów państwowych wynosi 45 mln. skanów ok. 2,2 %)

6

7

8

9

10

11 Zintegrowane wyszukiwanie archiwaliów serwis Wyszukiwanie proste Wyszukiwanie zaawansowane Wieloaspektowe filtrowanie wyników wyszukiwania Pobieranie skanów w formacie jpg. (obecnie 27 mln. skanów dostępnych online)

12 Użytkownicy serwisu szukajwarchiwach.pl 2015 r. (raport Udostępnianie zdigitalizowanych zasobów kultury w internecie. Użyteczność dostępność praktyki Struktura wiekowa użytkowników serwisu: lat 14,8 % lata 14 % lata 4,3 % lat 24,4 % 50 i więcej lat 51 % Liczba odsłon Liczna unikalnych użytkowników

13 2016 r. (dane operatora serwisu wg Google Analytics) Liczby odsłon Liczba unikalnych adresów IP Liczba pobrań skanów dokumentów archiwalnych Czas trwania sesji 0-10 sek sesji Czas trwania sesji sek sesji Czas trwania sesji sek sesji Powyżej 1 min Brak dokładnych danych dot. struktury użytkowników serwisu Historycy, genealodzy, archiwiści Instytucje, osoby prywatne do celów socjalno-prawnych Dziennikarze, hobbiści, nauczyciele, studenci i uczniowie, przemysły kreatywne

14 Użytkownicy w pracowniach naukowych archiwów

15 Użyteczność Zintegrowanego Systemu Informacji Archiwalnej do prowadzenia badań historycznych Mocne strony Skrócenie czasu przygotowania i planowania kwerendy Możliwość przygotowania badań archiwalnych w wielu zasobach Wykorzystanie dokumentów archiwalnych online (jeśli są zdigitalizowane) Włączenie do systemu ZoSIA zbiorów archiwalnych spoza archiwów państwowych, w tym przechowywanych za granicą Możliwość wykorzystania zdigitalizowanych dokumentów źrodłowych w edukacji historycznej

16 Słabe strony Reprezentacja graficzna źródła (czyli skan) nie pozwala na przeszukiwanie treści i powoduje pominięcie materiałów, których treść pasuje do zapytania, ale których opis nie jest z nim zbieżny Konieczność dodatkowego wyszukiwania w innych archiwalnych bazach danych (planowane scalenie w 2018 r.) Niski stopień dopasowania narzędzi wyszukiwawczych do potrzeb badań historycznych Brak dostępu online do całości istniejących pomocy archiwalnych (wstępu do inwentarza zespołu, pomocy archiwalnych wyższego rzędu indeksów, sumariuszy itp.) Brak interakcji serwisu z użytkownikiem (brak możliwości drukowania rezultatów wyszukiwania, generowania rewersów online, tworzenia kont użytkownika, itp.)