Maciej Róg Stowarzyszenie Opolscy Genealodzy

Transkrypt

1 WYKORZYSTANIE W PRAKTYCE EFEKTÓW DIGITALIZACJI MATERIAŁÓW ARCHIWALNYCH Z PUNKTU WIDZENIA UŻYTKOWNIKA Maciej Róg Stowarzyszenie Opolscy Genealodzy Warszawa Centrum Targowo-Kongresowe MT Polska 4. Targi Konserwacji i Restauracji Zabytków oraz Ochrony, Wyposażenia Archiwów, Muzeów i Bibliotek

2 NARODOWY ZASÓB ARCHIWALNY utrwalone świadectwa ludzi o ludziach jednostki, rodziny, instytucje, społeczności kontekst chronologiczny i geograficzny 2

3 UŻYTKOWNICY ARCHIWALIÓW cele naukowo-dydaktyczne: historycy itp. cele prywatne: genealogiczne, prawne (spadkowe, pracownicze itp.) cele zawodowe: rynek komercyjny; dziennikarze, pisarze itp. cele własne archiwów 3

4 GENEALODZY AMATORZY zaangażowani (zawód, pasja) epizodyczni zrzeszenia formalne: stowarzyszenia (towarzystwa) genealogiczne itp. zrzeszenia nieformalne: internetowe dyskusje, spotkania rola zrzeszeń w edukacji genealogów tło: genealodzy.opole.pl Mariusz Momont I OKG Brzeg

5 5 genealodzy.opole.pl

6 ARCHIWALIA GENEALOGA źródła pierwotne i wtórne księgi metrykalne, parafialne, cmentarne, sądowe, gromadzkie, ławnicze, wójtowskie, cechowe, akta oświatowe, zakładów pracy itd. spisy do celów podatkowych, ewidencji ludności, katastru nieruchomości inwentarze (lustracje) majątków korespondencja, fotografie, relacje ustne, nagrobki [ ] 6

7 KORZYSTANIE Z ARCHIWALIÓW bezpośrednie / pośrednie (kwerenda, reprodukcja) papier, pergamin itp. mikrofilm cyfrowe: stanowisko komputerowe w archiwum, usługa archiwum, bazy danych (repozytoria) 7 tło: IPN commons.wikimedia.org Adrian Grycuk CC BY-SA

8 KORZYSTANIE TRADYCYJNE struktura geograficzna archiwów pracownia naukowa / czytelnia stan archiwaliów do udostępniania koszt podróży ograniczenia czasowe, wydajność wypożyczanie mikrofilmów 8 tło: czytelnia AP Paryż commons.wikimedia.org CC BY-SA

9 ARCHIWALIA CYFROWE inwentaryzacja / ewidencja zasobów opracowanie poszczególnych zespołów digitalizacja indeksacja, transkrypcja, tłumaczenie: nazwiska, miejscowości, szczegóły 9

10 KORZYSTANIE INTERNETOWE wygoda automatyzacja (powiększanie, przeszukiwanie, powielanie) opłacalność praca zespołowa 10 tło: SzwA

11 DIGITALIZACJE AP ONLINE Szukaj w Archiwach szukajwarchiwach.pl >21 mln skanów (wrzesień 2016) dla porównania metryki.genealodzy.pl PTG >14 mln aktów bez poczekalni, prawie 900 tys. zindeksowanych Archiwum Główne Akt Dawnych AP Toruń+Bydgoszcz genealogiawarchiwach.pl AP Przemyśl, Olsztyn, Szczecin, 11 tło: AGAD Perg commons.wikimedia.org

12 CZEGO INTERNET NIE ZMIENI(Ł) odrębność udostępniania i przechowywania zagrożenia zewnętrzne (włamanie, celowe niszczenie, żywioły itd.), zabezpieczenia i kopie zapasowe wielość i rozproszenie źródeł interoperacyjność vs. zmienność nośników, technik, języka 12

13 CZEGO INTERNET NIE ZMIENI(Ł) błędy w ewidencji, inwentarzu, indeksach, digitalizacji, samym źródle (interpretacja) nienasycenie liczby użytkowników sylwetka użytkownika: nieznajomość vs. profesjonalizacja (terminologia, struktura archiwów i archiwaliów, rodzaje źródeł w czasie i miejscu) precyzja (strukturalność) cytowania (linku) lub ich brak 13

14 OCZEKIWANIA OD DIGITALIZACJI standaryzacja, intuicyjność (!!!) i stabilność interfejsu niezawodność i jakość (szybkość transferu, obsługa jednoczesnych użytkowników, rozdzielczość plików, poprawność opisów i indeksów) funkcje (skalowanie, obracanie, szukanie, pobieranie, drukowanie, kopiowanie tekstu) brak zakłócających znaków wodnych 14

15 FEEDBACK / PODPOWIEDZI struktura archiwaliów SzwA (zespół / seria / jednostka / skany / indeksy / obiekty) dla większości nie-archiwistów jest niezrozumiała, choć logiczna i potrzebna 15

16 FEEDBACK / PODPOWIEDZI linkować ścieżkę w każdym widoku uwidaczniać prostą nazwę/ścieżkę jednostek/plików (parafia/usc, rocznik) w każdym widoku 16

17 17

18 18 szukajwarchiwach.pl

19 19 szukajwarchiwach.pl

20 FEEDBACK / PODPOWIEDZI dane porcjować racjonalnie (15, 30, 50, 100, a może w tle?) 20 szukajwarchiwach.pl

21 FEEDBACK / PODPOWIEDZI informować słownie, dlaczego brak skanów lub indeksów nie każdy odróżnia ewidencję i inwentaryzację od digitalizacji i indeksacji gotowość na dodanie plików w przyszłości 21

22 22 szukajwarchiwach.pl

23 FEEDBACK / PODPOWIEDZI konta użytkowników (zgłaszanie błędów, indeksacja, transkrypcja, tłumaczenie, weryfikacja; zakładki, notatki, dyskusja przy plikach / jednostkach) zautomatyzowane udostępnianie baz (API) do ponownego wykorzystania informacji (GUI) 23

24 FEEDBACK / PODPOWIEDZI stabilność linków: precyzyjne przekierowania!!! ładne linki np. zamiast /dla-uzytkownikow/digitalizacja/digitalizacjazasobu-archiw%c3%b3w-pa%c5%84stwowych 24

25 FEEDBACK / PODPOWIEDZI zmniejszyć opóźnienia (od wykonania kopii wzorcowych do publikacji kopii użytkowych; poprawiania drobnych błędów) korzystać z potencjału towarzystw genealogicznych i wolontariuszy przy digitalizacji i indeksacji (transkrypcji, tłumaczeniu, weryfikacji) współpracować z towarzystwami genealogicznymi przy edukacji genealogów 25

26 FEEDBACK / PODPOWIEDZI zintegrować PRADZIAD ZoSIA SzwA kontynuować centralizację digitalizacji AP w ramach SzwA scalić bazy danych (digitalizacje, indeksacje) z różnych projektów, a przynajmniej: powiązać wyszukiwarkami (automatyczny link?) lub na każdej podstronie podlinkować informację o innych podobnych bazach i materiałach 26

27 27 genealogiawarchiwach.pl

28 28 genealogiawarchiwach.pl

29 SzwA/GwA: ŚWIETNA ROBOTA, TAK TRZYMAĆ DALEJ! 29

30 PRZYKŁADY WYKORZYSTANIA DIGITALIZACJI ZASOBÓW AP 30

31 31 genealodzy.opole.pl/opi

32 32 genealodzy.opole.pl/opi

33 Polskie Towarzystwo Genealogiczne 33

34 34 szukajwarchiwach.pl

35 35 basia.famula.pl

36 36 basia.famula.pl

37 37 szukajwarchiwach.pl

38 38 wielcy.pl

39 39 sejm-wielki.pl

40 40 sejm-wielki.pl

41 41 minakowski.pl

42 42 minakowski.pl

43 szukajwarchiwach.pl

44 pl.wikipedia.org/wiki/antoni_słonimski 44

45 pl.wikipedia.org/wiki/antoni_słonimski 45

46 46 szukajwarchiwach.pl

47 47 moremaiorum.pl

48 48 moremaiorum.pl

49 49 moremaiorum.pl

50 50 moremaiorum.pl

51 51 moremaiorum.pl

52 52 moremaiorum.pl

53 53 moremaiorum.pl

54 54 moremaiorum.pl

55 moremaiorum.pl 55

56 nr 7/ moremaiorum.pl

57 57 moremaiorum.pl

58 PRYWATNE GENEALOGIE 58 genealogia.mrog.org

59 59 genealogia.mrog.org

60 60 genealogia.mrog.org

61 61 szukajwarchiwach.pl

62 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ! Stowarzyszenie Opolscy Genealodzy Maciej Róg 62