2. Instytucje gromadzące źródła informacji

Transkrypt

1 1. Uczeń: Uczeń: 2. Instytucje gromadzące źródła informacji a. 1. Cele lekcji i. a) Wiadomości zna sposoby wyszukania informacji, wie jakie instytucje gromadzą informacje, wie jakie zasoby są udostępniane przez tego rodzaju instytucje, zna zasady korzystania z zasobów udostępnionych przez te instytucje, zna instytucje gromadzące informacje znajdujące się w jego najbliższej okolicy. ii. b) Umiejętności potrafi wyszukać instytucje gromadzące informacje, umie wymienić kilka przykładowych instytucji gromadzących informacje znajdujących się w najbliższej okolicy, potrafi opisać zasoby wymienionych przez siebie instytucji, umie korzystać z zasobów udostępnianych przez te instytucje. b. 2. Metoda i forma pracy Dyskusja, ćwiczenie, praca indywidualna. Komputer c. 3. Środki dydaktyczne Przeglądarka internetowa Karta pracy d. 4. Przebieg lekcji i. a) Faza przygotowawcza Nauczyciel zapoznaje uczniów z tematem lekcji i uświadamia im cele zajęć. Prosi o włącznie komputerów. Przed zajęciami nauczyciel wycina kartki z zadaniami zawartymi w karcie pracy (załącznik 1).

2 ii. b) Faza realizacyjna 1. Na początku lekcji nauczyciel przypomina zagadnienia związane z terminologią źródeł informacji. 2. Nauczyciel wyjaśnia uczniom zasadę udostępniania zasobów w formie tradycyjnej oraz elektronicznej. 3. Następnie zwraca się z pytaniem do uczniów, z jakimi sposobami udostępniania informacji spotkali się dotychczas. 4. Nauczyciel prosi uczniów o zastanowienie się nad definicją instytucji udostępniającej informacje. Po chwili prosi kilkoro z nich o określenie swoimi słowami co to jest udostępnianie informacji oraz jakie instytucje mogą gromadzić informacje. 5. Nauczyciel prosi uczniów o uruchomienie przeglądarki internetowej i wyszukanie w Internecie przykładowych instytucji gromadzących źródła informacji. 6. Po wyszukaniu kilku przykładowych instytucji nauczyciel prosi uczniów o podanie ich nazw, wypisuje je na tablicy i podaje charakterystykę każdej z nich. 7. Następnie nauczyciel prosi uczniów o realizację Zadania 1 znajdującego się w Karcie Pracy (załącznik 1). 8. Gdy uczniowie wykonają zadanie nauczyciel omawia z nimi sposoby dostępu do źródeł informacji udostępnianych przez omawiane instytucje. 9. Następnie prosi uczniów o zrealizowanie Zadania 2 z Karty Pracy (załącznik 1). 10. Po wykonaniu zadania nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie odpowiedzi. 11. Na zakończenie zajęć nauczyciel prosi uczniów o przedyskutowanie i porównanie tradycyjnych i nowoczesnych form przekazywania informacji przez instytucje gromadzące źródła informacji. iii. c) Faza podsumowująca 1. Uczniowie zdobywają wiedzę z zakresu dostępnych nowoczesnych form przekazywania informacji. 2. Uczniowie wiedzą w jaki sposób wyszukać instytucje gromadzące źródła informacji oraz potrafią korzystać z udostępnianych zasobów. 3. Uczniowie czytają na forum klasy opracowane opisy z zadań zawartych w Karcie Pracy (załącznik 1). 4. Uwagi dla nauczyciela Podczas realizacji tematu należy skoncentrować się na instytucjach gromadzących informacje znajdujących się w najbliższym otoczeniu ucznia. pomoc w realizacji tematu w części związanej z tradycyjnymi sposobami gromadzenia źródeł informacji można poprosić bibliotekarza szkolnego. e. 5. Bibliografia 1. Mirecka E., Wyszukiwanie, selekcjonowanie i gromadzenie informacji, WSiP, Warszawa Muzea w Polsce. Informator, MKiS, Ośrodek Dokumentacji Zabytków, Warszawa 1997.

3 f. 6. Załączniki załącznik 1. Zadanie 1 i. a) Karta pracy ucznia Zastanów się chwilę lub wyszukaj w zasobach Internetu jakie instytucje w Twojej najbliższej okolicy gromadzą źródła informacji. Wypisz ich nazwy poniżej oraz krótko scharakteryzuj. Zadanie 2 Opisz jakie formy dostępu do informacji oferują wyszukane przez ciebie instytucje. Czy sposoby te różnią się od tradycyjnych form dostępu do informacji? Porównaj je i opisz wnioski poniżej. ii. b) Notatki dla nauczyciela Charakterystyka instytucji gromadzących źródła informacji Biblioteki Działalność polegającą na gromadzeniu i udostępnianiu źródeł informacji prowadzą instytucje różnego typu. Takimi instytucjami, które zapewne znasz i korzystasz z ich usług są biblioteki. Pierwotną rolą biblioteki było przechowywanie źródeł informacji (wówczas były to zapisane zwoje papirusu, rękopisy)- dostęp do tych cennych źródeł był mocno ograniczony. Dzisiaj biblioteki są instytucjami publicznymi, a głównym ich zadaniem jest udostępnianie zgromadzonych źródeł informacji. Biblioteki zaspokajają potrzeby poznawcze, informacyjne, naukowe, edukacyjne i rekreacyjne użytkowników, upowszechniają dorobek myśli ludzkiej, mają przez to udział w rozwoju kulturalnym, naukowym i ekonomicznym. Źródła informacji gromadzone w bibliotece, to nie tylko książki, ale również wszelkiego typu informacje przekazywane w formie tekstu, obrazu, czy dźwięku. W terminologii bibliotecznej źródła informacji nazywane są zbiorami.

4 Gromadzenie zbiorów przez biblioteki Źródła informacji trafiają do biblioteki różnymi drogami. Podstawowe sposoby gromadzenia zbiorów to zakup (książki, kasety dźwiękowe, filmowe, płyty CD-ROM) i prenumerata (czasopisma). Biblioteka przyjmuje również źródła informacji jako dary na rzecz biblioteki (np. od wydawców, innych instytucji, czy osób prywatnych). Prowadzona jest również wymiana zbiorów z innymi bibliotekami. Kilka największych bibliotek w kraju ma prawo do tak zwanego egzemplarza obowiązkowego. Wydawcy mają w naszym kraju obowiązek przesłania kilku egzemplarzy każdej wydanej przez siebie książki do wyznaczonych bibliotek. Dzięki temu rejestruje się i przechowuje dla przyszłych pokoleń cały dorobek piśmienniczy naszego narodu. Zbiory biblioteczne są udostępniane w czytelni i wypożyczalni. Udostępnianie na miejscu odbywa się w czytelni, gdzie możesz skorzystać z czasopism, encyklopedii i słowników, czy albumów. Wielkie biblioteki mają kilka czytelni, o różnym charakterze. Na przykład ze względu na rodzaj udostępnianych zbiorów wydziela się czytelnie czasopism bieżących, czytelnia wydawnictw specjalnych. Ze względu na użytkowników wydziela się czytelnie dla studentów, dla profesorów, a w bibliotekach publicznych czytelnie dla dzieci, dla młodzieży. Z wypożyczalni możesz korzystać, gdy chcesz czytać książkę poza biblioteką. Pamiętaj przy tym, aby zwrócić książkę w wyznaczonym terminie i nie zniszczyć jej. Jeśli potrzebna książka jest aktualnie niedostępna (wypożyczona przez inną osobę) możesz ją zarezerwować. Jeśli nie zdążyłeś przeczytać książki, a termin zwrotu zbliża się, możesz poprosić o prolongatę, czyli przedłużenie terminu zwrotu. Jeśli biblioteka nie posiada potrzebnej książki, można skorzystać z wypożyczania międzybibliotecznego. Pozwala ono za pośrednictwem biblioteki zamówić książkę z zasobów innej biblioteki. Archiwa Archiwum to zbiór dokumentów, pism, akt już nieaktualnych, ale godnych zachowania. Nazwa jest używana na określenie instytucji gromadzącej te dokumenty. Sieć archiwów w Polsce obejmuje: Archiwum Główne Akt Dawnych (przechowujące dokumenty powstałe do 1918 roku), Archiwum Akt Nowych (przechowujące dokumenty powstałe po 1918 r.) Archiwum Dokumentacji Mechanicznej (przechowujące dokumentacje foto- i fonograficzną oraz filmową powstałą od początków XX w. 29 archiwów państwowych z podlegającymi im 53 oddziałami zamiejscowymi i 4 ekspozyturami. W archiwach państwowych i ich oddziałach gromadzone są dokumenty archiwalne będące wytworem władz lokalnych, urzędów, instytucji i przedsiębiorstw, a także osób prywatnych. Najcenniejsze i najstarsze zasoby posiadają archiwa państwowe w Gdańsku, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie i Wrocławiu. Materiały archiwalne udostępniane są po 30 latach od ich wytworzenia. W uzasadnionych przypadkach kierownik danej placówki może wyrazić zgodę na ich wcześniejsze udostępnianie. Każde archiwum państwowe posiada: spis zespołów archiwalnych, kartotekę zespołów archiwalnych

5 oraz inwentarze archiwalne dla opracowanej części zasobu, a także - dla niektórych zespołów - różnego rodzaju skorowidze. Większość polskich archiwów państwowych posiada już własne strony internetowe. Informacje o zasobie archiwów państwowych na poziomie zespołu w postaci baz danych. Podstawowe dane obejmujące adres archiwum, dni i godziny przyjmowania interesantów oraz informacje o warunkach udostępniania zbiorów w archiwach polskich i archiwach instytucji polonijnych zawiera publikacja Archiwa w Polsce. Informator adresowy. Udostępnianie archiwaliów we wszystkich archiwach jest bezpłatne. Odbywa się ono w pracowniach naukowych w dniach i godzinach określanych indywidualnie przez każde archiwum. Archiwa państwowe przeprowadzają też kwerendy (poszukiwania) dla instytucji i osób prywatnych. Większość z nich wykonywana jest bezpłatnie lub za opłatą skarbową, lecz niektóre dla osób prywatnych (genealogiczne i majątkowe) są płatne według cennika obowiązującego w danym archiwum państwowym. Muzea Muzeum - instytucja powołana do gromadzenia, badania oraz opieki nad obiektami posiadającymi pewną wartość historyczną bądź artystyczną. W większych muzeach niewielka część z tych obiektów jest udostępniania publiczności w postaci wystaw stałych lub czasowych, natomiast reszta jest przechowywana w specjalnie do tego przystosowanych magazynach. Nazwa pochodzi z łacińskiego musaeum, które z kolei utworzono z greckiego mouseion - miejsce lub świątynia przeznaczona Muzom, greckim bóstwom poszczególnych gałęzi sztuki. Muzea udostępniają zbiory z różnych dziedzin kultury, nauki i techniki. Mogą mieć charakter ogólny lub ograniczony poprzez określoną dziedzinę. Muzea i zbiory przyrodnicze Ogrody botaniczne Muzea, zbiory i rezerwaty archeologiczne Muzea etnograficzne, skanseny i ośrodki twórczości ludowej Zespoły zabytków architektury i budownictwa Muzea sztuki i zbiory artystyczne Muzea biograficzne Muzea specjalistyczne i obiekty unikatowe Obiekty historyczno-wojskowe Miejsca martyrologii Zabytki działalności gospodarczej i techniki

6 g. 7. Czas trwania lekcji 2 x 45 minut brak h. 8. Uwagi do scenariusza