VIII Ogólnopolski Pijarski Konkurs Gramatyczny im. o. Onufrego Kopczyńskiego test etapu szkolnego dla uczniów oddziałów gimnazjalnych

Transkrypt

1 Szkoła Podstawowa Zakonu Pijarów im. o. Onufrego Kopczyńskiego Fundacja Krąg Przyjaciół Dziecka im. św. Józefa Kalasancjusza ul. Gwintowa 3, Warszawa VIII Ogólnopolski Pijarski Konkurs Gramatyczny im. o. Onufrego Kopczyńskiego test etapu szkolnego dla uczniów oddziałów gimnazjalnych KOD UCZESTNIKA: Droga Uczennico! Drogi Uczniu! Masz przed sobą test sprawdzający Twoją wiedzę z zakresu nauki o języku. Powyżej wpisz kod uczestnika otrzymany od przedstawiciela komisji konkursowej. Pracując, uważnie czytaj wszystkie polecenia. Na wykonanie wszystkich zadań masz 60 minut. Powodzenia! 1. Napisz, z jakich słowników pochodzą poniższe hasła. (6p.) possa <niem. Posse> daw. lekki, wesoły utwór sceniczny o błahej treści; farsa, krotochwila... dyskutować 1. d. gorąco, obszernie, zawzięcie 2. d. o c z y m, n a d c z y m: Dyskutowano gorąco o literaturze, sztuce, polityce. Perz. SPP. Dyskutowaliśmy nad walorami sztuki. Borow. SPP. 3. d. z k i m... siarka ż III, blm <<pierwiastek chemiczny; żółta krystaliczna substancja występująca w przyrodzie w stanie rodzimym oraz w związkach>>... sztuczny: 1. fałszywy, nieprawdziwy, robiony pot.; 2. nienaturalny, wymuszony, nieszczery, udany, pozorny, rzekomy... kartograf m IV, lm M. kartografowie (nie: kartografii)... wydarzać się -rza się, -rzają się Wyjaśnij znaczenie poniższych frazeologizmów. (3p.) o niedzielny kierowca... o mowa trawa... o spotkanie na szczycie... 1

2 3. Połącz archaizmy z ich współczesnymi odpowiednikami.(7p.) kmiecie debiutanci czeladź taniec pląs teściowa krasa chłopi bezdeń służba fryce otchłań świekra okazałość 4. Co nazywamy archaizacją języka? Podaj autora i tytuł dzieła, w którym możemy się z nią spotkać. (2p.) 5. Ułóż po jednym zdaniu z następującymi rzeczownikami: wideo, boa, hobby, alibi, jury. W ułożonym zdaniu rzeczowniki te powinny wystąpić w przypadku innym niż mianownik. (5p.) 6. Na czym polega osobliwość odmiany podanych rzeczowników? (5p.) o muzeum, liceum o człowiek, rok o skrzypce, drzwi o radość, piękno o oko, ucho Popraw błędy w podanych zdaniach. Jeśli zdanie nie zawiera błędu, pokreśl je. (6p.) Gdy byłem mały, moja mama pracowała na kasie w sklepie spożywczym.... Nauczycielka pytała mnie dwa razy pod rząd.... Kupiłam nowy szampon dla włosów.... Tę książkę uważam jako wstrząsającą.... Pożycz mi pilnik od paznokci.... Na czym polegają te błędy?... 2

3 8. Niektóre wyrazy, w zależności od funkcji w zdaniu, mogą być różnymi częściami mowy. Ułóż zdania ilustrujące podane sytuacje. (6p.) a) że jako partykuła i że jako spójnik b) a jako wykrzyknik i a jako spójnik c) o jako wykrzyknik i o jako przyimek Przeprowadź rozbiór logiczny i gramatyczny podanych zdań. (17p.) a) Z dziewczynami nie ma żartów. b) Krzysztof Wielicki i Leszek Cichy byli polskimi zdobywcami himalajskich ośmiotysięczników. 3

4 c) Określenie siebie wymaga od młodego człowieka ogromnego trudu i niezwykłej odwagi. 10. Określ typy podanych wyrazów złożonych. (6p.) biały kruk deskorolka ciśnieniomierz miedzioryt Białystok pulsometr 11. Wyjaśnij, co to jest wyraz pochodny. Podaj dwa przykłady wyrazów pochodnych. (3p.) 12. Wymień rodzaje formantów i podaj po jednym przykładzie każdego z nich. (4p.) Podaną rodzinę wyrazów przedstaw na wykresie. (3p.) twórca, utwór, stworzony, stworzyciel, utworzyć, tworzyć, stworzyć, twórczy, twórczość, stworzenie 4

5 14. Podkreśl wyrazy, których wymowa jest albo może być niezgodna z pisownią. Podaj nazwy odpowiednich zjawisk fonetycznych. (4p.) przejście... droga pod górę odpoczynek w schronisku... nad potokiem W podanych wyrazach podkreśl sylaby akcentowane. (5p.) polityka, filmoteka, statystyka, lingwistyka, epika 16. Ustawa o języku polskim mówi: W nazewnictwie towarów i usług, w ich reklamie pisanej i mówionej, instrukcjach obsługi, informacjach o towarze, warunkach gwarancji, na etykietach itp. należy używać języka polskiego. Czy, Twoim zdaniem, ta ustawa jest przestrzegana? Odpowiedź uzasadnij. (2p.) 17. Podane neologizmy wpisz do tabeli. (8p.) odtwarzacz, sieć, mikrofalówka, rekin finansowy, walkman, laser, internet, cena promocyjna, mysz, przewijarka, spray, burza mózgów, małpa, domokrążca, odnowa biologiczna, rzep neologizmy słowotwórcze znaczeniowe frazeologiczne zapożyczenia Bibliografia Czarniecka-Rodzik Zofia, Gramatyka i stylistyka. Język polski. Ćwiczenia (klasa 1,2,3), Warszawa 2017 Czarniecka-Rodzik Zofia, Gramatyka i stylistyka. Język polski. Podręcznik (klasa 1,2,3), Warszawa 2017 Danuta Chwastniewska, Danuta Różek, Agnieszka Gorzałczyńska-Mróz, Maciej Szulc, Język polski. Nauka o języku dla klasy pierwszej, drugiej i trzeciej gimnazjum, Gdańsk 2008 Hanna Moszczeńska, Marianna Gutowska, Zofia Kołos, Anna Polińska, Przed egzaminem, Warszawa