SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Transkrypt

1 PL PL PL

2 KOMISJA EUROPEJSKA Bruksela, dnia KOM(2010) 593 wersja ostateczna SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Sprawozdanie Komisji w sprawie wykonania dyrektywy 2008/1/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli oraz dyrektywy 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach PL PL

3 SPRAWOZDANIE KOMISJI DLA RADY I PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO Sprawozdanie Komisji w sprawie wykonania dyrektywy 2008/1/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli oraz dyrektywy 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach (Tekst mający znaczenie dla EOG) 1. WPROWADZENIE Niniejsze sprawozdanie opracowano na mocy art. 17 ust. 3 dyrektywy 2008/1/WE dotyczącej zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom i ich kontroli (dyrektywy IPPC) oraz art. 11 dyrektywy 1999/13/WE w sprawie ograniczenia emisji lotnych związków organicznych spowodowanej użyciem organicznych rozpuszczalników podczas niektórych czynności i w niektórych urządzeniach (dyrektywy SED). Niniejsze sprawozdanie dotyczy trzeciego okresu sprawozdawczego dla dyrektywy IPPC ( ) i opiera się na analizach sporządzonych w ramach poprzednich sprawozdań w sprawie wykonania tej dyrektywy. 1 Odnośnie do dyrektywy SED w sprawozdaniu nawiązano do okresu wykonania , w którym państwa członkowskie przedłożyły dwa sprawozdania. Sprawozdania za lata obejmowały państwa członkowskie UE-15, natomiast sprawozdania za lata obejmowały państwa członkowskie UE-27. Zebrane informacje dotyczą zatem głównie okresu przed ostatecznym terminem wykonania dyrektywy SED przypadającym na dzień 31 października 2007 r. 2 W sprawozdaniu podsumowano informacje przedłożone przez państwa członkowskie z wykorzystaniem odpowiednich formularzy przyjętych przez Komisję 3 oraz elektronicznych narzędzi sprawozdawczych obsługiwanych przez infrastrukturę ReportNet 4, co spowodowało ograniczenie obciążeń dla państw członkowskich. Aby ponadto zapewnić pełny powszechny dostęp do informacji ujętych w sprawozdaniach, Komisja opracowała stronę internetową poświęconą systemowi informacji o emisjach przemysłowych 5. Zasadniczo państwa członkowskie wypełniły swoje obowiązki dotyczące sprawozdawczości w ramach obydwóch dyrektyw, jednakże wiele państw udzieliło odpowiedzi z opóźnieniem. Grecja nie przedłożyła jednak informacji wymaganych na mocy przepisów dyrektywy IPPC, natomiast Luksemburg uczynił to niedawno, nie pozwalając Komisji na przeprowadzenie odpowiedniej oceny informacji do celów niniejszego sprawozdania. Komisja wystosowała Wcześniejsze dokumenty: COM(2003) 354, COM(2005) 540, COM(2007) 843. Bardziej szczegółowego podsumowania i analizy tych informacji dokonano w dwóch sprawozdaniach technicznych: i Dyrektywa IPPC: decyzja 2006/194/WE; dyrektywa SED: decyzja 2002/529/WE Więcej informacji na temat RaportNet można znaleźć na stronie internetowej: Więcej informacji na temat systemu informacji o emisjach przemysłowych można znaleźć na stronie internetowej: PL 2 PL

4 ostrzeżenie do tych państw członkowskich, a wobec jego bezskuteczności w maju 2010 r. wszczęła postępowanie w sprawie uchybienia zobowiązaniom państwa członkowskiego (w przypadku Luksemburga zostanie ono zamknięte ze względu na przedłożenie informacji w ostatnim okresie). W związku z powyższym w niniejszym sprawozdaniu przedstawiono ustalenia dla 27 państw członkowskich w ramach dyrektywy SED i dla 25 państw członkowskich w ramach dyrektywy IPPC. Obydwie dyrektywy wraz z pięcioma innymi aktami prawnymi 6 zostały w międzyczasie połączone i przekształcone w ramach dyrektywy w sprawie emisji przemysłowych (dyrektywy IED). Nowa dyrektywa IED została zasadniczo uzgodniona przez Radę i Parlament Europejski, a jej formalnego przyjęcia przez współustawodawców 7 oczekuje się do końca 2010 r. Uchybienia zidentyfikowane we wcześniejszych sprawozdaniach lub w trakcie bieżącego okresu sprawozdawczego zostały w znacznym stopniu usunięte w ramach dyrektywy IED. 2. DYREKTYWA IPPC Celem dyrektywy IPPC jest osiągnięcie zintegrowanego zapobiegania zanieczyszczeniom środowiska i ograniczenia zanieczyszczeń, które są powodowane przez około dużych instalacji przemysłowych w całej UE-27. W dyrektywie nakłada się odnośnie do instalacji obowiązek ich eksploatacji zgodnie z pozwoleniami obejmującymi dopuszczalne wielkości emisji lub innymi środkami technicznymi na podstawie najlepszych dostępnych technik (BAT) w celu zapobiegania emisjom lub ograniczania emisji do wód, powietrza i gleby, a także w celu złagodzenia innych rodzajów oddziaływania na środowisko. Dyrektywę IPPC przyjęto pierwotnie w 1996 r. i obowiązuje ona od października 1999 r. zarówno odnośnie do nowych instalacji, jak i instalacji istniejących, w których operatorzy dokonali istotnych zmian. Od dnia 31 października 2007 r. dyrektywa ma zastosowanie również w stosunku do istniejących instalacji. 2.1 Transpozycja dyrektywy IPPC Komisja dokonała oceny transpozycji dyrektywy IPPC do ustawodawstwa krajowego w kontekście poprzednich okresów sprawozdawczych. W wyniku powyższego Komisja wszczęła przeciwko 16 państwom członkowskim postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom w związku z nieprawidłową transpozycją. Starania podjęte przez państwa członkowskie w celu rozwiązania tych kwestii przyniosły z czasem skutek w postaci znacznej poprawy i obecnie toczą się tylko dwa takie postępowania (Estonia i Litwa). Krajowe przepisy prawne w zakresie transpozycji dyrektywy IPPC podlegały w latach zmianom w 19 państwach członkowskich głównie w celu dostosowania przepisów krajowych i regionalnych do przepisów dyrektywy, tak aby uzyskać poprawę pewnych aspektów odnoszących się do udziału społeczeństwa oraz aby wdrożyć zmiany w zakresie podziału uprawnień między różnymi organami. 6 7 Przekształcenie dyrektywy IPPC obejmuje oprócz dyrektyw SED oraz IPPC także dyrektywę LCPD (2001/80/WE), dyrektywę w sprawie spalania odpadów (2000/76/WE) oraz 3 dyrektywy dotyczące ditlenku tytanu (78/176/EWG, 82/883/EWG i 92/112/EWG). Parlament Europejski uzgodnił stanowisko w drugim czytaniu w dniu 7 lipca 2010 r.: PL 3 PL

5 2.2 Wdrożenie dyrektywy IPPC Wydawanie pozwoleń i ich jakość Komisja nadzorowała państwa członkowskie w zakresie wydawania pozwoleń i udzielała im wsparcia odnośnie do tego zadania, aby dotrzymać określonego w dyrektywie terminu przypadającego na dzień 30 października 2007 r. Wiele państw członkowskich jednak nie wypełniło tego zobowiązania. W wyniku braku postępów w zakresie przyznawania i ponownego rozpatrywania pozwoleń Komisja wszczęła postępowania w sprawie uchybienia zobowiązaniom w stosunku do Belgii, Danii, Grecji, Hiszpanii, Włoch, Malty, Portugalii, Słowenii, Austrii, Francji, Irlandii i Szwecji. Do tej pory poza czterema sprawami wszystkie pozostałe zostały skierowane do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, który w 2010 r. wydał orzeczenie w pierwszej sprawie przeciwko Belgii dotyczącej niedotrzymania terminu określonego w dyrektywie. Komisja skoncentrowała również swoje starania na zapewnieniu jakości wydawanych pozwoleń. Ogółem w ramach studiów przypadków szczegółowym kontrolom poddano 61 instalacji IPPC znajdujących się w 16 państwach członkowskich i należących do 12 sektorów Końcowe sprawozdania z powyższych studiów są dostępne na stronie internetowej Komisji Europejskiej 8. Głównym problemem określonym przez Komisję jest niewielki udział pozwoleń odzwierciedlających wdrożenie BAT zgodnie z odpowiednimi dokumentami referencyjnymi BAT (BREF). W szczególności nie znaleziono uzasadnienia dla istotnych różnic pomiędzy dokumentami BREF a warunkami pozwoleń określonymi dla ponad 50 % skontrolowanych instalacji. W dodatkowym opracowaniu, które jest obecnie przygotowywane, zostanie ujętych 50 dalszych instalacji w 10 państwach członkowskich. W ramach dyrektywy IED większy nacisk położono na wykorzystanie wniosków dotyczących BAT, wynikających z dokumentów BREF, w zakresie wyznaczania warunków pozwoleń. Wnioski dotyczące BAT zostaną przyjęte jako akty wykonawcze i będą miały skutki prawne. Tym samym Komisja oczekuje, że pozwolenia IPPC będą lepiej odzwierciedlać wykonanie BAT. Przegląd pozwoleń W art. 13 dyrektywy IPPC określono odnośnie do pozwoleń wymóg ich ponownego rozpatrzenia i, w razie potrzeby, aktualizacji. Jest to konieczne, szczególnie w sytuacji, gdy istotne zmiany dotyczące BAT umożliwiają istotną redukcję emisji, nie pociągając za sobą nadmiernych kosztów. Wiele państw członkowskich ustanowiło w swoich systemach prawnych konkretne przepisy dotyczące ponownego rozpatrywania i aktualizacji pozwoleń, jednakże w zakresie tych przepisów występują znaczne różnice. Niektóre państwa członkowskie określiły dla pozwoleń IPPC okres, po upływie którego przedłużenie jest obowiązkowe. Na przykład okres ważności pozwoleń wynosi 10 lat w Austrii i Rumunii, natomiast w Republice Czeskiej, Hiszpanii i na Słowacji wynosi on 8 lat. Słowacja przedłuża ten okres do 10 lat, w przypadku gdy w instalacji wdraża się system zarządzania środowiskowego. W niektórych innych państwach, 8 Trzecie sprawozdanie w ramach tej inicjatywy zostanie umieszczone na powyższej stronie internetowej w 2011 r. PL 4 PL

6 takich jak Polska lub Zjednoczone Królestwo, wprowadzono ogólny wymóg prowadzenia okresowych przeglądów pozwoleń, co określono w każdym pozwoleniu. BAT jest dynamiczną koncepcją zmieniającą się z upływem czasu, natomiast pozwolenia należy aktualizować w celu stymulowania ciągłych postępów w zakresie ochrony środowiska osiąganej przez przemysł. W dyrektywie IED określono bardziej szczegółowe zasady przeglądu pozwoleń, a w szczególności przewidziano obowiązkowe ponowne rozpatrzenie pozwoleń w ciągu czterech lat od publikacji decyzji w sprawie wniosków dotyczących BAT. Okresy przejściowe przyznane nowym państwom członkowskim Pewne instalacje w niektórych nowych państwach członkowskich podlegają określonym odstępstwom na mocy Traktatu o przystąpieniu i aktów powiązanych. Odstępstwa te dotyczą eksploatacji tych instalacji zgodnie z dopuszczalnymi wartościami emisji, równoważnymi parametrami lub środkami technicznymi opierającymi się na najlepszych dostępnych technikach zgodnie z art. 9 ust. 3 i 4. Zgodność z odstępstwami przyznanymi na mocy traktatu o przystąpieniu jest ściśle monitorowana przez Komisję. Wszystkie odstępstwa przestaną obowiązywać do dnia 31 grudnia 2015 r. Koordynacja pomiędzy organami w trakcie procedury udzielania pozwoleń W przypadku gdy w procedurze udzielania pozwolenia biorą udział różne organy ds. ochrony środowiska, w dyrektywie IPPC określono wymóg koordynacji wewnętrznej w celu zapewnienia zintegrowanego, skutecznego podejścia. Jednakże w różnych państwach występują różne poziomy koordynacji, przy czym w procedurze biorą udział różne organy administracji; jest to spowodowane w znacznej mierze różnicami w wewnętrznej organizacji organów administracji. Na przykład Hiszpania wyznaczyła główny organ odpowiedzialny, który otrzymuje materiały od innych organów (np. władz gminnych, organów ds. dorzeczy), natomiast Austria utworzyła organ odpowiedzialny za całościową procedurę udzielania pozwoleń oraz mianowanie odpowiednich ekspertów w określonych dziedzinach. Wymiana informacji dotyczących BAT W art. 17 ust. 2 dyrektywy IPPC nakłada się na Komisję obowiązek zorganizowania wymiany informacji na temat BAT. W tym celu forum wymiany informacji obejmujące wiele zainteresowanych stron składa się z przedstawicieli wszystkich państw członkowskich oraz przedstawicieli odpowiednich gałęzi przemysłu i organizacji pozarządowych zajmujących się ochroną środowiska. W ramach forum omawia się ogólne kwestie odnoszące się do wymiany informacji na temat BAT i przedstawia się poszczególne dokumenty BREF przed ich przyjęciem przez Komisję. Wymiana informacji odbywa się za pomocą technicznych grup roboczych dla danej gałęzi przemysłu, w skład których wchodzą eksperci z państw członkowskich, gałęzi przemysłu oraz organizacji pozarządowych; grupami kieruje Europejskie Biuro IPPC podlegające Komisji 9 (EIPPCB). EIPPCB jest odpowiedzialne za opracowywanie dokumentów BREF. Do tej pory Komisja przyjęła ogółem 33 dokumenty BREF obejmujące zarówno poszczególne gałęzie przemysłu (27) jak i kwestie horyzontalne (6). Dokumenty BREF należy poddawać okresowym nowelizacjom, przy czym Komisja stara się dokonywać ich w 9 Więcej informacji na temat Biura IPPC można znaleźć na stronie internetowej: PL 5 PL

7 odstępach czasowych wynoszących około 8 lat. Pierwszy znowelizowany dokument BREF (przemysł cementowy, wapienny oraz produkcja tlenku magnezu) przyjęto w czerwcu 2010 r., natomiast 9 innych dokumentów znajduje się obecnie na etapie przeglądu. Państwa członkowskie uznały przydatność dokumentów BREF w zakresie wdrożenia dyrektywy i wyraziły ogólne zadowolenie z ich treści. Niektóre państwa członkowskie, takie jak Francja, Niemcy, Włochy, Polska i Hiszpania, tłumaczą całość lub fragmenty dokumentów BREF. W ramach dyrektywy IED sprecyzowano zarówno status prawny dokumentów BREF jak i role różnych uczestników procesu wymiany informacji. Dzięki temu zostanie zapewniona wysoka jakość wyników procesu i ulegnie zwiększeniu wykorzystanie wniosków dotyczących BAT we wdrożeniu dyrektywy. Działania w zakresie kontroli i egzekwowania przepisów W art. 14 dyrektywy IPPC nałożono na operatorów wymóg regularnego informowania właściwych organów o wynikach monitorowania emisji i udzielania właściwym organom wszelkiej pomocy niezbędnej w celu przeprowadzenia kontroli. Pomiędzy państwami członkowskimi, a nawet w ramach jednego państwa członkowskiego, występują znaczne różnice odnośnie do rzeczywistych praktyk w zakresie monitorowania zgodności i egzekwowania przepisów. Większość państw członkowskich utworzyła internetowe bazy danych lub systemy przedkładania sprawozdań z monitoringu pocztą elektroniczną. Komisja zachęca do wykorzystywania takich narzędzi, które ułatwiają przepływ danych pomiędzy operatorami i organami oraz zmniejszają obciążenia administracyjne. Kilka państw członkowskich określiło minimalną częstotliwość kontroli na miejscu, która wynosi zwykle jeden rok (np. w Słowenii, Zjednoczonym Królestwie, na Węgrzech, w Estonii, na Litwie, we Francji, na Malcie i Cyprze). W niektórych przypadkach określono jednak niższą częstotliwość. W ramach dyrektywy IED nastąpił dalszy postęp w zakresie przepisów dotyczących monitorowania zgodności. Dyrektywa ma na celu przyjęcie podejścia do kontroli opartego na ocenie zagrożeń, ale uwzględnia również minimalne częstotliwości kontroli na miejscu. Powyższe spowoduje, że dyrektywa ta będzie najbardziej zaawansowaną dyrektywą w zakresie działań dotyczących egzekwowania przepisów i kontroli. Informacje i udział społeczeństwa W ostatnim okresie sprawozdawczym wiele państw członkowskich poczyniło postępy zarówno w zakresie przekazywania społeczeństwu informacji, jak i udziału społeczeństwa. Postępy uwzględniają częstsze aktualizacje informacji, uzupełnianie baz danych lub stron internetowych, a także zapewnianie innym państwom członkowskim dostępu do informacji. Wszystkie kraje członkowskie ponadto popularyzują wykorzystanie nowych technologii w celu dostępu do informacji, a dostępność pozwoleń w internecie staje się coraz bardziej powszechna. Niektóre państwa członkowskie włączają informacje o emisjach przemysłowych do wspólnego system informacyjnego, np. przedstawiając razem dane zebrane za pomocą rejestrów uwalniania i transferu zanieczyszczeń oraz informacje dotyczące instalacji IPPC. Komisja z zadowoleniem przyjmuje takie inicjatywy i zachęca wszystkie państwa członkowskie do wspierania takiego procesu integracji. PL 6 PL

8 Na poziomie UE europejski rejestr uwalniania i transferu zanieczyszczeń ( zapewnia informacje dotyczące około instalacji przemysłowych, w tej liczbie przytłaczającą większość stanowią instalacje IPPC. Komisja zapewnia ponadto dostęp do przedstawianych przez państwa członkowskie informacji w zakresie dyrektywy IPPC oraz kilku innych dyrektyw regulujących emisje przemysłowe za pomocą systemu informacyjnego dotyczącego raportowania emisji przemysłowych, do którego można uzyskać dostęp przez stronę internetową W dyrektywie IED zwiększa się uprawnienia obywateli w zakresie dostępu do informacji, a w szczególności dotyczy to konieczności podawania do publicznej wiadomości decyzji, które dotyczą odstępstw od wniosków dotyczących BAT w procesie wydawania pozwoleń, lub wykorzystania internetu, aby zagwarantować takie uprawnienia. Środowiskowe normy jakości W dyrektywie IPPC określono wymóg, aby właściwe organy uwzględniały dodatkowe środki w pozwoleniach IPPC, w przypadku gdy środowiskowa norma jakości wymaga lepszych warunków niż te, które można spełnić dzięki wykorzystaniu BAT. Wymóg ten znajduje się w przepisach krajowych wszystkich państw członkowskich. Jedynie sześć państw członkowskich zgłosiło jednak potrzebę stosowania tych przepisów. Przykłady dodatkowych środków, które zostały podjęte, obejmują wymogi dotyczące zrzutów ścieków w strefach wrażliwych wody (pitnej) w Danii, Irlandii, Belgii i we Włoszech. Współpraca transgraniczna W sytuacjach gdy państwo członkowskie wie, że eksploatacja instalacji prawdopodobnie przyniesie szkodliwe skutki dla środowiska innego państwa członkowskiego, dyrektywa IPPC nakłada na operatora wymóg przekazania organom danego państwa członkowskiego wszystkich informacji, które są udostępniane w ramach załącznika V do tej dyrektywy. Powyższe uwzględnia wniosek o pozwolenie oraz dane właściwego organu odpowiadającego za wydanie decyzji o udzieleniu pozwolenia. Analogicznie do wcześniejszych okresów sprawozdawczych państwa członkowskie wskazały ograniczony zakres współpracy transgranicznej. Osiem państw członkowskich (Niemcy, Belgia, Włochy, Rumunia, Słowenia, Słowacja, Francja i Niderlandy) informuje o wykorzystaniu takich przepisów, które miały zastosowanie w stosunku do niewielkiej liczby pozwoleń. 2.3 Plan działania Komisji dotyczący wdrożenia IPPC W komunikacie W kierunku lepszej polityki w dziedzinie emisji przemysłowych 10 Komisja określiła plan wdrożenia dotyczący szeregu kluczowych kwestii, z uwzględnieniem transpozycji i wdrożenia przez państwa członkowskie oraz usprawnienia procesu opracowywania dokumentów BREF. W tabeli zbiorczej w załączniku I pokazano, że plan działania został prawie całkowicie wdrożony, głównie za pomocą dyrektywy IED. Po wejściu w życie dyrektywy IED Komisja poświęci uwagę wspieraniu państw członkowskich w ich staraniach mających na celu transpozycję i wdrożenie tej dyrektywy. Niektóre działania wymienione w załączniku I będą zatem kontynuowane w kontekście dyrektywy IED. 10 COM(2007) 843 wersja ostateczna. PL 7 PL

9 3. DYREKTYWA SED Celem dyrektywy SED jest zapobieganie skutkom emisji do atmosfery lotnych związków organicznych (LZO) dla zdrowia człowieka i dla środowiska oraz ich ograniczanie. W dyrektywie zachęca się w szczególności do zastępowania rozpuszczalników mających najbardziej poważny wpływ na zdrowie ich potencjalnie mniej szkodliwymi zamiennikami. W dyrektywie SED uwzględniono różnorodne czynności z wykorzystaniem rozpuszczalników organicznych, takie jak: odtłuszczanie, drukowanie i produkcja farb drukarskich, a wszystkie instalacje mieszczące się w jej zakresie objęto wymogiem zatwierdzenia lub rejestracji do końca października 2007 r. Przepisy tej dyrektywy włączono do dyrektywy IED. 3.1 Transpozycja dyrektywy SED Państwa członkowskie dokonały zasadniczo transpozycji tej dyrektywy do ustawodawstw krajowych, jednak w trakcie niedawnej kontroli zgodności stwierdzono pewne problemy w szczególności odnośnie do transpozycji niektórych definicji, wymogów dotyczących monitorowania, zakresu dyrektywy oraz dopuszczalnych wielkości emisji. Komisja uwzględni ustalenia z powyższych kontroli w ramach udzielania państwom członkowskim wsparcia na etapie transpozycji dyrektywy IED. 3.2 Wdrożenie dyrektywy SED ( ) Kwestie ogólne dotyczące wdrożenia Informacje przekazane przez państwa członkowskie nie wskazują na występowanie jakichkolwiek problemów dotyczących wdrożenia dyrektywy SED. Ogólnie państwa członkowskie dokonały wdrożenia przepisów, środków i praktyk niezbędnych do zapewnienia zgodności z różnymi aspektami dyrektywy. Zgodność zapewnia się za pomocą obowiązków dotyczących monitorowania i sprawozdawczości oraz kontroli i egzekwowania przepisów, zarówno w formie kontroli dokumentów, jak i kontroli na miejscu, a jej dalszą poprawę osiąga się przy pomocy środków wspierających, takich jak szkolenia i przygotowywanie wytycznych dla właściwych organów. Niektóre państwa zgłosiły pewne problemy dotyczące wdrożenia dyrektywy SED w sektorze pralni chemicznych. Niektóre właściwe organy uważają wykorzystanie planu zarządzania rozpuszczalnikami, który jest podstawowym narzędziem oceny poziomu zgodności instalacji, za zbyt skomplikowane dla tego sektora i bardzo trudne do wyegzekwowania, jeśli weźmie się pod uwagę, że jego większość stanowią małe przedsiębiorstwa, a ich liczba jest duża. Kilka państw członkowskich opracowało uproszczone podejścia do wdrożenia i kontroli zgodności według przepisów dyrektywy SED, natomiast Komisja bierze udział w dalszych dyskusjach na ten temat. Instalacje objęte dyrektywą Pod koniec 2007 r. w państwach członkowskich UE-27 eksploatowano około instalacji podlegających przepisom dyrektywy SED. W następnie zmiany dyrektywy SED dyrektywą 2004/42/EC 11 (dyrektywa w sprawie rozpuszczalników organicznych), która w znacznym 11 Dz.U. L 143 z , s PL 8 PL

10 stopniu wyłączyła odnawianie pojazdów z zakresu dyrektywy SED, liczba istniejących instalacji w państwach członkowskich uległa istotnemu zmniejszeniu. Pod koniec 2004 r. większość instalacji podlegających przepisom dyrektywy SED (w państwach członkowskich UE-15) należała do sektora odnawiania samochodów (54 %) i sektora pralni chemicznych (16 %), jednak pod koniec 2007 r., sektor pralni chemicznych stał się największym sektorem (obejmującym 39 % instalacji). Kilka państw członkowskich nadal uwzględnia pokrywanie i odnawianie pojazdów w sprawozdawczości w ramach dyrektywy SED (27 % wszystkich zgłaszanych instalacji), chociaż takie działania zostały w znacznym stopniu wyłączone z zakresu tej dyrektywy. Zgodnie z przedłożonymi danymi jedynie niewielka część wszystkich istniejących instalacji została zatwierdzona lub zarejestrowana po 2003 r. Wskazuje to, że przed tym terminem wiele państw członkowskich stosowało już przepisy, na mocy których takie instalacje musiały być rejestrowane lub zatwierdzane. Wykorzystanie wariantów w celu osiągnięcia zmniejszenia emisji Dyrektywa SED daje państwom członkowskim dwie podstawowe możliwości w zakresie osiągania przez poszczególne instalacje wymaganych zmniejszeń emisji LZO - muszą one być zgodne z dopuszczalnymi wielkościami emisji lub celami równoważnymi określonymi w ramach programu obniżania emisji. Przestawiane informacje wskazują, że w wielu państwach członkowskich bardzo niewielka liczba instalacji stosuje wariant dotyczący programu obniżania emisji, jeśli jest on stosowany w ogóle. Ponadto wydaje się, że kilka właściwych organów preferuje stosowanie dopuszczalnych wielkości emisji ze względu na trudności dotyczące oceny równoważności programów obniżania emisji i stosowania dopuszczalnych wielkości emisji. Tak działo się w szczególności w przypadku państw członkowskich, w których instalacje były regulowane za pomocą dopuszczalnych wielkości emisji przed wdrożeniem dyrektywy SED. W dyrektywie SED udostępniono państwom członkowskim trzeci wariant dotyczący osiągnięcia zgodności przy pomocy opracowania krajowego planu działania sporządzonego w celu osiągnięcia całościowego zmniejszenia emisji LZO równoważnego z wynikami, które zostałyby osiągnięte w wyniku zastosowania działań na poziomie instalacji. Żadne z państw członkowskich nie wdrożyło takiego planu krajowego. Odstępstwa od dopuszczalnych wielkości emisji W dyrektywie SED umożliwiono odstępstwa od pewnych dopuszczalnych wielkości emisji, w przypadku gdy wykazano, że środki zmierzające do obniżenia emisji nie są możliwe pod względem ekonomicznym i technicznym. Może to być istotne dla przemysłu stoczniowego i lotniczego, w przypadku których nie jest możliwe wykonywanie prac w warunkach ograniczonych. Prawie połowa państw członkowskich zgłosiła odstępstwa, ale dotyczyły one mniej niż 0,01 % ogólnej liczby instalacji. Na podstawie otrzymanych informacji możliwa była ocena stosowanych kryteriów lub wymaganych warunków alternatywnych. Inicjatywy Komisji mające na celu promowanie wdrożenia W art. 7 dyrektywy SED określono wymóg zapewnienia przez Komisję wymiany informacji w zakresie wykorzystania i zastępowania rozpuszczalników organicznych. W tym celu PL 9 PL

11 Komisja utworzyła stronę internetową umożliwiającą dostęp do dokumentów zawierających wytyczne oraz dobre praktyki dotyczące zastępowania rozpuszczalników 12, a także dokumenty z wytycznymi dotyczącymi konkretnych działań 13. Komisja prowadzi także ścisłą współpracę z państwami członkowskimi w zakresie udzielania odpowiedzi na pytania zgłaszane w związku z wdrożeniem dyrektywy SED, w szczególności dotyczy to pytań o zakres i stosowanie programu obniżania emisji. Współdziałanie z pozostałym prawodawstwem UE W dyrektywie w sprawie rozpuszczalników organicznych określono dopuszczalne wielkości zawartości LZO w niektórych farbach dekoracyjnych i preparatach do odnawiania pojazdów. Kilka z tych produktów wykorzystuje się w instalacjach regulowanych przepisami dyrektywy SED. W związku z tym do dyrektywy SED wprowadzono zmiany mające na celu wyłączenie tego działania z jej zakresu. Jak wskazano powyżej, taka zmiana spowodowała radykalne zmniejszenie liczby instalacji objętych dyrektywą SED. Niektóre państwa członkowskie zdecydowały jednak o utrzymaniu wymogów dyrektywy SED dla tego sektora, co wyraźnie dopuszczają przepisy dyrektywy w sprawie rozpuszczalników organicznych. Dyrektywa w sprawie rozpuszczalników organicznych wyłącza również pewne produkty spod wymogu zgodności z dopuszczalnymi wartościami LZO, jeśli produkty te są sprzedawane w celu wykorzystania wyłącznie w instalacji regulowanej przepisami dyrektywy SED. Pokrywanie się obszarów obydwóch dyrektyw wzbudziło obawy zainteresowanych stron i właściwych organów. Komisja podjęła starania w celu wyjaśnienia sytuacji, a powyższą kwestię rozpatrywano również w kontekście przeglądu dyrektywy w sprawie rozpuszczalników organicznych. Komisja przedstawi sprawozdanie w tej sprawie w ramach oddzielnego komunikatu. Niektóre większe instalacje do powierzchniowej obróbki ujęto zarówno w dyrektywie SED, jak i w dyrektywie IPPC. Pozwolenia dla tych instalacji muszą być zatem udzielane przy dopuszczalnych wielkościach emisji określonych w pozwoleniach w oparciu o BAT. W takich przypadkach wielkości dopuszczalne określone w dyrektywie SED będą miały zastosowanie jako wymogi minimalne. Współdziałanie pomiędzy dyrektywą SED i dyrektywą IPPC zostało poddane szczegółowej analizie w ramach dyrektywy IED. 4. WNIOSKI KOŃCOWE Dyrektywa IPPC Sprawozdania państw członkowskich w sprawie wykonania dyrektywy IPPC wykazały, iż niektóre państwa muszą dopracować wydawanie pozwoleń w celu zapewnienia zgodności z przepisami dyrektywy. Studia przypadków podjęte przez Komisję wykazały ponadto, że pozwolenia nie są w wystarczającym stopniu oparte na BAT. Zidentyfikowano również szereg innych kwestii, takich jak konieczność wprowadzenia bardziej spójnego mechanizmu kontrolnego, potrzeba zmniejszenia obciążeń administracyjnych i brak możliwości realizacji za pomocą IPPC niektórych podstawowych celów polityki. Rozwiązanie większości z powyższych kwestii nastąpi w ramach dyrektywy IED PL 10 PL

12 Dyrektywa SED Sprawozdania państw członkowskich w sprawie wykonania dyrektywy SED przed ostatecznym terminem wdrożenia dla obecnych instalacji nie wykazały żadnych istotnych kwestii horyzontalnych. Wdrożenie dyrektywy SED w sektorze pralni chemicznych spowodowało pewne problemy ze względu na charakterystykę tego sektora, jednak opracowywane są przydatne uproszczone podejścia. Przyszła dyrektywa w sprawie emisji przemysłowych W ramach dyrektywy IDE, która oczekuje na ostateczne przyjęcie, nastąpi połączenie siedmiu dyrektyw, w tym dyrektywy IPPC i dyrektywy SED, w ramach jednego instrumentu prawnego. Spowoduje to bardziej klarowne współdziałanie pomiędzy wszystkimi powyższymi instrumentami prawnymi i uprości wiele istotnych przepisów, w tym przepisy dotyczące monitorowania i sprawozdawczości. W dyrektywie IED w dużym stopniu wzrasta znaczenie BAT w ramach procedury udzielania pozwoleń i poprawiane są niedociągnięcia występujące w dyrektywie IPPC, w szczególności niedociągnięcia dotyczące przeglądów pozwoleń i kontroli. Oczekuje się, iż wdrożenie przez państwa członkowskie będzie bardziej efektywne, gdy dyrektywa IED wejdzie w życie. Przyszłe działania Istnieją dalsze plany w odniesieniu do kolejnego okresu sprawozdawczego dotyczącego dyrektywy SED (lata ) oraz dla dyrektywy IPPC (lata ) przed wejściem w życie dyrektywy IED, a Komisja będzie nadal prowadzić działania następcze w zakresie obydwóch aktów prawnych. Komisja będzie jednocześnie przygotowywać podstawy wspierania i propagowania transpozycji oraz wdrożenia dyrektywy IED przez państwa członkowskie. PL 11 PL

13 Załącznik I: Ocena postępów we wdrożeniu planu działań Komisji dotyczącego IPPC z 2007 r. Działanie 1. Zapewnienie pełnej transpozycji dyrektywy Ocena postępów Poprawna transpozycja dyrektywy IPPC w 25 państwach członkowskich. Sprawy przeciwko EE i LT pozostają otwarte. 2. Wsparcie państw członkowskich w ograniczaniu niepotrzebnych obciążeń administracyjnych 3. Wsparcie państw członkowskich we wdrażaniu prawodawstwa 4. Lepsze monitorowanie i kontrole zgodności w zakresie stosowania przepisów dotyczących emisji przemysłowych Dzięki dyrektywie IED nastąpi zmniejszenie zbędnych obciążeń o 32 mln EUR rocznie. Kontynuacja współpracy z Grupą Wysokiego Szczebla Niezależnych Ekspertów ds. Obciążeń Administracyjnych oraz z państwami członkowskimi w celu zmniejszenia obciążeń dla państw. Komisja utrzymywała komunikację z państwami członkowskimi, które napotykają na problemy w zakresie wydawania pozwoleń. Wymiana informacji w zakresie wdrożenia IPPC w całej UE oraz organizacja warsztatów z państwami członkowskimi. Ciągły przegląd prowadzony przez Komisję w zakresie zarówno ogólnej liczby wydanych pozwoleń, jak i liczby poszczególnych pozwoleń wydawanych w większości państw członkowskich. Kontynuacja przeglądu wdrożenia w odpowiedzi na skargi obywateli i pytania ze strony Parlamentu Europejskiego. Wykorzystywanie europejskiego rejestru uwalniania i transferu zanieczyszczeń oraz identyfikacja potencjalnych kwestii dotyczących wdrożenia. 5. Poprawa w zakresie gromadzenia danych na potrzeby przeglądu dokumentów BREF oraz stworzenie silniejszych powiązań z programem ramowym w dziedzinie badań naukowych Publikacja wytycznych w zakresie poprawy zbierania i przekazywania danych na potrzeby przeglądu dokumentów BREF. Współpraca z DG RTD w zakresie powiązań pomiędzy dokumentami BREF a programem ramowym w dziedzinie badań naukowych. Podwyższenie statusu nowych technik w kontekście dyrektywy IED. PL 12 PL

14 PL 13 PL