Skraplanie gazu ziemnego

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Skraplanie gazu ziemnego"

Transkrypt

1 Skraplanie gazu ziemnego Gaz ziemny jest najważniejszym paliwem gazowym oraz surowcem energetycznym, którego znaczenie wciąż wzrasta. Głównym składnikiem gazu ziemnego jest metan CH 4, któremu towarzyszą wyższe węglowodory gazowe (etan, propan, butan) oraz ciekłe. Gaz ziemny zawiera domieszki innych składników gazowych, w tym tlenku i dwutlenku węgla, siarkowodoru, azotu, wodoru, helu i argonu. Gaz ziemny suchy pozyskiwany jest ze złóż samodzielnych, natomiast ze skojarzonych złóż ropy naftowej i gazu oraz ze złóż kondensatowych odzyskiwany jest gaz ziemny mokry i zasobny w wyższe, ciekłe węglowodory. Równorzędnie z gazem ziemnym traktowane są gazy metanowe towarzyszące złożom węgla kamiennego. Skład gazu ziemnego pochodzącego z różnych źródeł może podlegać dużym wahaniom, stąd technologia jego oczyszczania i skraplania musi być dostosowana do składu eksploatowanego złoża. Gaz ziemny jest drugim po ropie naftowej źródłem energii i jego globalny udział w zużyciu energii pierwotnej wyniósł w 2005 roku 23,5 %, przy równym 36,4 % udziale ropy naftowej, 27,8 % - węgla, 6,3 % - hydro energii oraz 5,9% - energii atomowej. Światowe zasoby gazu ziemnego oszacowane w 2005 roku wynosiły około miliardów m3. Roczne światowe wydobycie wynosi około 2800 mld m3 i wzrasta rocznie o około 2,5 %. Gaz ziemny pod względem emisji gazów cieplarnianych jest paliwem najczystszym, ze względu na duży udział wodoru w procesach spalania. W Polsce złoża gazu ziemnego występują na Niżu Polskim oraz na Przedgórzu Karpackim i w Karpatach. Gazy ze złóż na Niżu Polskim są niskiej jakości i zawierają od 35 do 80% metanu. Udział azotu w tych gazach może być bardzo wysoki i są one silnie zasiarczone, przez co wymagają oczyszczania i odazotowania. W niektórych złożach gazu ziemnego udział azotu sięga 97% i są one planowane jako surowiec do produkcji ciekłego azotu. Niektóre ze złóż zawierają domieszkę helu, którego odzysk jest ekonomicznie uzasadniony, jeżeli jego udział objętościowy w gazie przekracza 0,2%. Gaz ziemny ze złóż karpackich i Przedgórza Karpackiego jest lepszej jakości, o udziale metanu wynoszącym 70-99% i charakteryzuje się niską zawartością azotu. Zasoby wydobywane gazu ziemnego w Polsce szacuje się na około 150 mld m3, a zasoby prognostyczne na 650 mld m3. Uzupełnieniem zasobów gazu ziemnego są zasoby metanu towarzyszące górnośląskim złożom węgla kamiennego i szacowane na ponad 350 mld m 3. Przykładowe składy gazu ziemnego pochodzącego ze złóż podkarpackich podano w tabeli 1.

2 Tabela 1. Przykładowe składy gazu ziemnego [1] W zależności od składu i przeznaczenia przetwórstwo gazu ziemnego może mieć na celu jego oczyszczenie z CO 2, H 2 S, H 2 O i innych zanieczyszczeń, wydzielenie cięższych węglowodorów (propanu i butanu), odazotowanie i odzyskanie helu. W szczególności odazotowanie gazu i wydzielenie helu są przeprowadzane metodami kriogenicznymi. Ponadto skroplony gaz ziemny charakteryzuje się objętością mniejszą około 650 razy od objętości gazu w warunkach normalnych, co pozwala na jego transport poza siecią rurociągów statkami oraz środkami transportu lądowego. W postaci skroplonej gaz ziemny jest eksportowany np. z Bliskiego Wschodu do dalekowschodniej Azji oraz z północnej Europy do Stanów Zjednoczonych. Gaz ziemny może być również skraplany w celu zmagazynowania okresowych nadwyżek tego surowca w pobliżu odbiorcy. Instalacje budowane bezpośrednio przy złożu są z reguły dużej wydajności, natomiast charakteryzują się one niewielką infrastrukturą magazynową, podczas gdy instalacje zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie odbiorcy mają stosunkowo niewielkie wydajności skraplania, ale mogą być wyposażane w duże zbiorniki magazynujące. Wstępna obróbka gazu ziemnego polega na jego odwodnieniu, usunięciu CO 2 oraz H 2 S, ewentualnym usunięciu rtęci i odazotowaniu. Tak przygotowany gaz ziemny może być następnie tłoczony do sieci rurociągów lub skraplany. Skroplony gaz ziemny jest cieczą bez zapachu o temperaturze wynoszącej około 111 K i przechowywaną pod ciśnieniem równym od 0,17 MPa do 1,7 MPa. Gęstość skroplonego gazu ziemnego wynosi około 450 kg/m3. Jest on pozbawiony zapachu, jest nietoksyczny i nie powoduje korozji. W procesie skraplania objętość gazu zmniejsza się około 600 razy co powoduje, że może być transportowany na duże odległości poza siecią rurociągów. Skraplaniu podlega około 10% wydobywanego gazu ziemnego. W tej postaci eksportuje się prawie 30% całego gazu będącego w międzynarodowym obrocie handlowym. Np. 100% gazu ziemnego zużywanego w Japonii jest dostarczane do tego kraju w postaci ciekłej. W postaci skroplonej gaz ziemny charakteryzuje się gęstością energii wynoszącą około 55 TJ/tonę i jest ona o 31% większa od gęstości energii ropy naftowej wynoszącej około 41,9 TJ/tonę. Duże instalacje skraplania gazu ziemnego charakteryzują się wydajnościami przekraczającymi 5 mln ton rocznie. Największa z instalacji obecnie budowanych w Katarze będzie skraplała 8 mln ton tego gazu rocznie. Przewiduje się, że w roku 2007 na świecie skroplone zostanie łącznie około 200 mln ton gazu ziemnego. Uruchamiane są również lokalne instalacje skraplania gazu ziemnego, czerpiące surowiec z odwiertów o niewielkich wydajnościach lub rurociągów. Wydajność takich instalacji z reguły nie przekracza 100 ton ciekłego gazu na dobę, a ich celem jest magazynowanie chwilowych nadwyżek gazu ziemnego oraz eksploatacja rozproszonych odwiertów o niewielkich wydajnościach

3 bez konieczności budowania sieci rurociągów przesyłowych. Skroplenie gazu ziemnego wymaga odebrania od niego ciepła w całym zakresie temperatur od temperatury otoczenia do około 100 K. W zależności od składu skraplanego gazu ziemnego ilość odebranego ciepła wynosi od 600 do 650 kj/m3 (dla czystego metanu wynosi ona 912,7 kj/kg, co odpowiada 654 kj/m3). Ponieważ gaz ziemny po oczyszczeniu pozostaje mieszaniną węglowodorów z domieszkami innych gazów, jego skraplanie odbywa się przy zmiennej temperaturze. Zakresy temperatur, w których odbywa się przemiana fazowa gazu ziemnego są tym większe im niższe jest ciśnienie skraplania i mogą dochodzić do kilkudziesięciu K. Przykładową zależność skumulowanego ciepła odebranego od gazu w trakcie jego schładzania i skraplania pokazano na rysunku 1. Rys.1 Przykładowe przebiegi izobar gazu ziemnego w obszarze jedno- i dwufazowym Uzmiennienie temperatury skraplania gazu ziemnego powoduje, że przy jego skraplaniu należy rozwijać niewiele zmieniającą się moc chłodniczą w całym zakresie temperatur, od temperatury otoczenia do 111 K, a w przypadku przechłodzenia cieczy do około 100 K (rys.2).

4 Rys.2 Skumulowane ciepło odebrane od gazu ziemnego w trakcie jego skraplania Im wyższe jest ciśnienie skraplania, tym mniej wyraźny jest obszar skraplania gazu (por. rysunek 1). W najprostszy sposób gaz ziemny może zostać skroplony w jednostopniowej chłodziarce Joule-Thomsona lub Braytona przedstawionych na rysunku 3. Czynnikiem roboczym chłodziarek może być metan lub azot. Gaz ziemny przepływa przez wymiennik ciepła, gdzie ulega ochłodzeniu od temperatury otoczenia i następnie skropleniu. Wymiennik ciepła jest równocześnie rekuperatorem chłodziarki i stanowi podstawowy element skraplarki gazu. Wadą układu przedstawionego na tym rysunku jest duża różnica temperatur pomiędzy parującym metanem lub azotem, a ochładzanym gazem ziemnym, decydująca o niskiej efektywności termodynamicznej procesu. Poprawę efektywności można uzyskać przez zastąpienie czystego gazu mieszaniną azotu, metanu i etanu. Skraplanie gazu ziemnego może odbywać się w układach kaskadowych z użyciem trzech czystych czynników: propanu, etylenu i propanu - rysunek 5. W układach takich moc chłodnicza jest wytwarzana na trzech poziomach temperatury i występują znacznie mniejsze różnice temperatur pomiędzy skraplanym gazem i parującymi czynnikami chłodniczymi niż w przypadku układu jednostopniowego przedstawionego na rysunku 3.

5 Rys.3 Jednostopniowy układ skraplania gazu ziemnego Dalszą poprawę efektywności można uzyskać zastępując czyste gazy mieszaninami tak dobranymi, aby różnica temperatur pomiędzy skraplanym gazem ziemnym, a parującymi czynnikami chłodniczymi nie przekroczyła w żadnym punkcie wymiennika ciepła kilku kelwinów. Trójstopniowe układy z mieszaninami i rozprężarkami stanowią obecnie najbardziej efektywne pod względem termodynamicznym systemy skraplania gazu ziemnego.

6 Rys.4 Rekuperacyjny wymiennik ciepła stosowany w skraplaniu gazu ziemnego (dzięki uprzejmości Linde AG) Zwiększenie efektywności skraplania może nastąpić poprzez zastosowanie jednego z układów trójstopniowych przedstawionych na rysunku 5.

7 Rys. 5 Trzystopniowe układy skraplania gazu ziemnego: a) z zaworami dławiącymi, b) z rozprężarkami. Poszczególne stopnie są wyposażone w zawory dławiące (rys. 5a) lub rozprężarki (rys. 5b). Wytwarzana w nich moc chłodnicza jest osiągalna w całym zakresie temperatur od temperatury otoczenia do około 100 K. Skraplanie gazu ziemnego w najlepszym energetycznie układzie kaskadowym z mieszaninami odbywa przy pracy przekraczającej pracę minimalną o około 70 % - tabela 2. Tabela 2. Względna praca skraplania gazu ziemnego odniesiona do pracy minimalnej Skraplanie gazu ziemnego może odbywać się również w układzie przedstawionym na rysunku 6. Rys.6 Skraplanie gazu ziemnego z wykorzystaniem separatorów cieczy

8 W układzie tym zastosowana została jedna sprężarka, której czynnikiem roboczym jest na przykład mieszanina azotu, metanu, etanu, propanu i izopentanu, natomiast dzięki zastosowaniu separatorów cieczy unika się zamarzania wyżej wrzących czynników w niskich temperaturach, w szczególności przy temperaturze kondensacji metanu. Transport skroplonego gazu ziemnego odbywa się cysternami lub statkami, przy czym pojemność największych tankowców wynosi około m 3. Gaz jest magazynowany w zbiornikach naziemnych lub podziemnych o płaskich dnach, izolowanych proszkowo, o pojemnościach dochodzących do m 3. LITERATURA: [1] Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i Świata, pod redakcją Bolewskiego A, Neya R, Sma-kowskiego T., Polska Akademia Nauk, Kraków 2000 [2] Chorowski M.: Analiza porównawcza chłodziarek Linde -Hampsona zasilanych czynnikami o różnych własnościach, Inst. Techniki Cieplnej mi Mechaniki Płynów, Raport 11/90, Wrocław, 1990 [3] Chorowski M.: Comparative Exergetic Analysis of Jou-le-Thomson Liquefi ers, Adv. in Cryogenic Eng., Vol. 49, AIP Press, 2004, pp [4] Chorowski M., Piotrowska A., Poliński J.: Nitrogen se-paration and liquefaction apparatus for medical applica-tions and its thermodynamic optimization, Advances in Cryogenic Engineering, ed. Weisedn J.G. II, American Inst. ofphysics, 2006, s Maciej Chorowski 02/2007

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Damian Siupka-Mróz IMM sem.9 1. Kaskadowe skraplanie gazów: Metoda skraplania, wykorzystująca coraz niższe temperatury skraplania kolejnych gazów. Metodę tę stosuje

Bardziej szczegółowo

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów. Justyna Jaskółowska IMM. Techniki niskotemperaturowe w medycynie Gdańsk

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów. Justyna Jaskółowska IMM. Techniki niskotemperaturowe w medycynie Gdańsk Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Techniki niskotemperaturowe w medycynie Justyna Jaskółowska IMM 2013-01-17 Gdańsk Spis treści 1. Kto pierwszy?... 3 2. Budowa i zasada działania... 5 3. Wady i

Bardziej szczegółowo

Fizykochemiczne własności skroplonego metanu i azotu

Fizykochemiczne własności skroplonego metanu i azotu Fizykochemiczne własności skroplonego metanu i azotu - Parametry - Wartość parametru Jednostka Uwagi METAN [CH4] Masa molowa 16,043 Kg/Kmol Gęstość normalna 0,7175 Kg/m 3 Gęstość względna 0,5549 - Lepkość

Bardziej szczegółowo

Temat: Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów

Temat: Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej Joanna Synak Nr albumu: 127634 Inżynieria Mechaniczno-Medyczna Semestr I (II st.) Rok akademicki: 2012/2013 PRACA SEMINARYJNA

Bardziej szczegółowo

LNG. Nowoczesne źródło energii. Liquid Natural Gas - Ekologiczne paliwo na dziś i jutro. Systemy. grzewcze

LNG. Nowoczesne źródło energii. Liquid Natural Gas - Ekologiczne paliwo na dziś i jutro. Systemy. grzewcze LG owoczesne źródło energii Liquid atural - Ekologiczne paliwo na dziś i jutro Systemy B Szanowni Państwo, W obecnych czasach obserwujemy stały wzrost zapotrzebowania na paliwa płynne oraz wzrost ich cen

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE

TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandt a budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna. Natalia Szczuka Inżynieria mechaniczno-medyczna St.II

Bardziej szczegółowo

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów

Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Kaskadowe urządzenia do skraplania gazów Techniki niskotemperaturowe w medycynie Aleksandra Jankowska IMM, 2012/2013 Spis treści 1. Definicja i historia kaskadowej metody skraplania 2. Zasada działania

Bardziej szczegółowo

KOLOKWIUM ZALICZENIOWE TEMIN 2

KOLOKWIUM ZALICZENIOWE TEMIN 2 2016-1-21 WIŚ PWR KOLOKWIUM ZALICZENIOWE TEMIN 2 Informatyczne Podstawy Projektowania 1 Kamila Kozłowska I. SPIS TREŚCI II. Streszczenie... 2 III. Gaz ziemny... 2 1. Charakterystyka... 2 2. Zasoby... 2

Bardziej szczegółowo

Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów

Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo. do pojazdów Wymagania gazu ziemnego stosowanego jako paliwo mgr inż. Paweł Bukrejewski do pojazdów Kierownik Pracowni Analitycznej Starszy Specjalista Badawczo-Techniczny Laboratorium Produktów Naftowych i Biopaliw

Bardziej szczegółowo

Skraplarki Claude a oraz Heylandta budowa, działanie, bilans cieplny oraz charakterystyka techniczna

Skraplarki Claude a oraz Heylandta budowa, działanie, bilans cieplny oraz charakterystyka techniczna POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Skraplarki Claude a oraz Heylandta budowa, działanie, bilans cieplny oraz charakterystyka techniczna Wykonała: Alicja Szkodo Prowadzący: dr inż. W. Targański 2012/2013

Bardziej szczegółowo

Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie. Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta (budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna).

Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie. Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta (budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna). Techniki Niskotemperaturowe w Medycynie. Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta (budowa, działanie, bilans cieplny, charakterystyka techniczna). Inżynieria Mechaniczno-Medyczna st. II Joanna Katarzyńska

Bardziej szczegółowo

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego

Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na

Bardziej szczegółowo

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza. Karol Szostak Inżynieria Mechaniczno Medyczna

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza. Karol Szostak Inżynieria Mechaniczno Medyczna Praca z przedmiotu: Techniki niskotemperaturowe w medycynie Wykładowca - dr inż. Waldemar Targański Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Karol Szostak Inżynieria Mechaniczno Medyczna SPIS TREŚCI

Bardziej szczegółowo

Terminal LNG. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r.

Terminal LNG. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r. Terminal LNG Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu LNG 15.07.2014 r. Minister Włodzimierz Karpiński z wizytą na terminalu

Bardziej szczegółowo

Skraplanie czynnika chłodniczego R404A w obecności gazu inertnego. Autor: Tadeusz BOHDAL, Henryk CHARUN, Robert MATYSKO Środa, 06 Czerwiec :42

Skraplanie czynnika chłodniczego R404A w obecności gazu inertnego. Autor: Tadeusz BOHDAL, Henryk CHARUN, Robert MATYSKO Środa, 06 Czerwiec :42 Przeprowadzono badania eksperymentalne procesu skraplania czynnika chłodniczego R404A w kanale rurowym w obecności gazu inertnego powietrza. Wykazano negatywny wpływ zawartości powietrza w skraplaczu na

Bardziej szczegółowo

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa

Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Polskie Normy opracowane przez Komitet Techniczny nr 277 ds. Gazownictwa Podkomitet ds. Przesyłu Paliw Gazowych 1. 334+A1:2011 Reduktory ciśnienia gazu dla ciśnień wejściowych do 100 bar 2. 1594:2014-02

Bardziej szczegółowo

Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl)

Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl) TRANSPORT MASY I CIEPŁA Seminarium Transport masy i ciepła Prowadzący: dr hab. inż. Agnieszka Gubernat (tel. (0 12) 617 36 96; gubernat@agh.edu.pl) WARUNKI ZALICZENIA: 1. ZALICZENIE WSZYSTKICH KOLOKWIÓW

Bardziej szczegółowo

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Opracowanie tematu z przedmiotu: Techniki Niskotemperaturowe Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Opracowała: Katarzyna Kaczorowska Inżynieria Mechaniczno Medyczna, sem. 1, studia magisterskie

Bardziej szczegółowo

Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin

Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin Schemat uzbrojenia odwiertu do zatłaczania gazów kwaśnych na złożu Borzęcin Złoże Borzęcin jest przykładem na to, że szczerpane złoża węglowodorów mogą w przyszłości posłużyć jako składowiska odpadów gazowych

Bardziej szczegółowo

Program szkolenia. dla osób ubiegających się o kategorię I lub II

Program szkolenia. dla osób ubiegających się o kategorię I lub II Program szkolenia w zakresie certyfikacji personelu w odniesieniu do stacjonarnych urządzeń chłodniczych, klimatyzacyjnych i pomp ciepła zawierających fluorowane gazy cieplarniane oraz substancje kontrolowane

Bardziej szczegółowo

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza

Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Politechnika Gdańska Wydział Mechaniczny Opracowanie prezentacji z przedmiotu Techniki niskotemperaturowe Temat: Skraplarka La Rouge a i skraplarka Gersza Wykonały: Kowalska Magda Waszak Celina Kierunek:

Bardziej szczegółowo

Szkolenie uprawnienia do wymiany butli gazowej w wózkach widłowych

Szkolenie uprawnienia do wymiany butli gazowej w wózkach widłowych Szkolenie uprawnienia do wymiany butli gazowej w wózkach widłowych Program opracowany przez ODK w Mysłowicach, na mocy decyzji ministra do spaw gospodarki obowiązuje na terenie całej Polski. Zasady ogólne:

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz W1 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska Układ prezentacji wykładów W1,W2,W3 1. Wprowadzenie

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

Pompy ciepła 25.3.2014

Pompy ciepła 25.3.2014 Katedra Klimatyzacji i Transportu Chłodniczego prof. dr hab. inż. Bogusław Zakrzewski Wykład 6: Pompy ciepła 25.3.2014 1 Pompy ciepła / chłodziarki Obieg termodynamiczny lewobieżny Pompa ciepła odwracalnie

Bardziej szczegółowo

Specyficzne własności helu w temperaturach kriogenicznych

Specyficzne własności helu w temperaturach kriogenicznych POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Specyficzne własności helu w temperaturach kriogenicznych Opracowała: Joanna Pałdyna W ramach przedmiotu: Techniki niskotemperaturowe w medycynie Kierunek studiów:

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej PRACA SEMINARYJNA

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej PRACA SEMINARYJNA POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Katedra Energetyki i Aparatury Przemysłowej Agnieszka Wendlandt Nr albumu : 127643 IM M (II st.) Semestr I Rok akademicki 2012 / 2013 PRACA SEMINARYJNA Z PRZEDMIOTU

Bardziej szczegółowo

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego

CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego CIEPŁO, PALIWA, SPALANIE CIEPŁO (Q) jedna z form przekazu energii między układami termodynamicznymi. Proces przekazu energii za pośrednictwem oddziaływania termicznego WYMIANA CIEPŁA. Zmiana energii wewnętrznej

Bardziej szczegółowo

BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA ABSORPCYJNEJ POMPY CIEPŁA

BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA ABSORPCYJNEJ POMPY CIEPŁA Anna Janik AGH Akademia Górniczo-Hutnicza Wydział Energetyki i Paliw BUDOWA I ZASADA DZIAŁANIA ABSORPCYJNEJ POMPY CIEPŁA 1. WSTĘP W ostatnich latach obserwuje się wzrost zainteresowania tematem pomp ciepła.

Bardziej szczegółowo

Wpływ warunków separacji ropy na wielkość jej wydobycia

Wpływ warunków separacji ropy na wielkość jej wydobycia NAFTA-GAZ styczeń 2011 ROK LXVII Józef Such Instytut Nafty i Gazu, Oddział Krosno Wpływ warunków separacji ropy na wielkość jej wydobycia Wstęp W warunkach panującego w otworze wysokiego ciśnienia ropa

Bardziej szczegółowo

Obiegi gazowe w maszynach cieplnych

Obiegi gazowe w maszynach cieplnych OBIEGI GAZOWE Obieg cykl przemian, po przejściu których stan końcowy czynnika jest identyczny ze stanem początkowym. Obrazem geometrycznym obiegu jest linia zamknięta. Dla obiegu termodynamicznego: przyrost

Bardziej szczegółowo

KOMPANIA WĘGLOWA S.A.

KOMPANIA WĘGLOWA S.A. KOMPANIA WĘGLOWA S.A. ODDZIAŁ KWK HALEMBA-WIREK Utylizacja metanu kopalnianego za pomocą skojarzonego wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej przy pomocy silnika gazowego firmy JENBACHER typu JMS 312

Bardziej szczegółowo

W kręgu naszych zainteresowań jest:

W kręgu naszych zainteresowań jest: DOLNE ŹRÓDŁA CIEPŁA W kręgu naszych zainteresowań jest: pozyskiwanie ciepła z gruntu, pozyskiwanie ciepła z powietrza zewnętrznego, pozyskiwanie ciepła z wód podziemnych, pozyskiwanie ciepła z wód powierzchniowych.

Bardziej szczegółowo

Czym się zajmujemy? Wydobywamy ropę naftową i gaz ziemny. Zagospodarowujemy odkryte złoża, budujemy nowe kopalnie

Czym się zajmujemy? Wydobywamy ropę naftową i gaz ziemny. Zagospodarowujemy odkryte złoża, budujemy nowe kopalnie Działalność PGNiG SA Oddział w Zielonej Górze w zakresie ochrony środowiska i bezpieczeństwa energetycznego regionu na przykładzie Kopalń Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Dębno i Lubiatów Dorota Mundry Czym

Bardziej szczegółowo

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16

Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Inżynieria procesów przetwórstwa węgla, zima 15/16 Ćwiczenia 1 7.10.2015 1. Załóżmy, że balon ma kształt sfery o promieniu 3m. a. Jaka ilość wodoru potrzebna jest do jego wypełnienia, aby na poziomie morza

Bardziej szczegółowo

Czynniki alternatywne - przyszłość chłodnictwa? Dr hab. inż. Artur Rusowicz Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska

Czynniki alternatywne - przyszłość chłodnictwa? Dr hab. inż. Artur Rusowicz Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska Czynniki alternatywne - przyszłość chłodnictwa? Dr hab. inż. Artur Rusowicz Instytut Techniki Cieplnej Politechnika Warszawska Wpływ na środowisko: ODP (ang. Ozone Depletion Potential) - potencjał niszczenia

Bardziej szczegółowo

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca:... 2005 r.

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca:... 2005 r. MINISTERSTWO GOSPODARKI I PRACY, pl. Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej Numer identyfikacyjny - REGON 1) Niepotrzebne skreślić GAZ-3 Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw

Bardziej szczegółowo

Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie. Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych

Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie. Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych Niskoemisyjne, alternatywne paliwa w transporcie Sławomir Nestorowicz Pełnomocnik Dyrektora ds. Paliw Metanowych Ramowe dokumenty dotyczące stosowania niskoemisyjnych, alternatywnych paliw w transporcie

Bardziej szczegółowo

1 Układ kondensacji spalin ( UKS )

1 Układ kondensacji spalin ( UKS ) 1 Układ kondensacji spalin ( UKS ) W wyniku spalania biomasy o dużej zawartość wilgoci: 30 50%, w spalinach wylotowych jest duża zawartość pary wodnej. Prowadzony w UKS proces kondensacji pary wodnej zawartej

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski

Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów

Bardziej szczegółowo

ROZWI CHP POLIGENERACJA PALIWA SPECJALNE DIESEL BI-FUEL GAZ ZIEMNY BIOGAZ

ROZWI CHP POLIGENERACJA PALIWA SPECJALNE DIESEL BI-FUEL GAZ ZIEMNY BIOGAZ GAZ ZIEMNY BIOGAZ CHP POLIGENERACJA PALIWA SPECJALNE ROZWI DIESEL BI-FUEL GAZ ZIEMNY BIOGAZ CHP POLIGENERACJA PALIWA SPECJALNE ROZWI DIESEL BI-FUEL Metan kopalniany (CMM i VAM) w Polsce CMM (Coal Mine

Bardziej szczegółowo

TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE

TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE Przechowywanie cieczy kriogenicznych i rodzaje izolacji cieplnych Imię i nazwisko: Olga Gałązka i Mateusz Pawelec Rok akademicki: 2011/2012 Semestr: II magisterski

Bardziej szczegółowo

Magazynowanie cieczy

Magazynowanie cieczy Magazynowanie cieczy Do magazynowania cieczy służą zbiorniki. Sposób jej magazynowania zależy od jej objętości i właściwości takich jak: prężność par, korozyjność, palność i wybuchowość. Zbiorniki mogą

Bardziej szczegółowo

System gazoenergetyczny obejmuje powiązane ze sobą funkcjonalnie następujące elementy: - źródła gazu (ujęcia gazu ziemnego, koksownie, gazownie);

System gazoenergetyczny obejmuje powiązane ze sobą funkcjonalnie następujące elementy: - źródła gazu (ujęcia gazu ziemnego, koksownie, gazownie); Podsystem gazoenergetyczny System gazoenergetyczny obejmuje powiązane ze sobą funkcjonalnie następujące elementy: - źródła gazu (ujęcia gazu ziemnego, koksownie, gazownie); - urządzenia służące do przesyłania

Bardziej szczegółowo

PERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ

PERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ PERSPEKTYWICZNE WYKORZYSTANIE WĘGLA W TECHNOLOGII CHEMICZNEJ SEMINARIUM STAN I PERSPEKTYWY ROZWOJU PRZEMYSŁU U CHEMICZNEGO W POLSCE Marek Ściążko WARSZAWA 15 MAJA 2012 1/23 STRATEGIA działalno alności

Bardziej szczegółowo

Innowacyjny układ odzysku ciepła ze spalin dobry przykład

Innowacyjny układ odzysku ciepła ze spalin dobry przykład Innowacyjny układ odzysku ciepła ze spalin dobry przykład Autor: Piotr Kirpsza - ENEA Wytwarzanie ("Czysta Energia" - nr 1/2015) W grudniu 2012 r. Elektrociepłownia Białystok uruchomiła drugi fluidalny

Bardziej szczegółowo

wodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe.

wodór, magneto hydro dynamikę i ogniowo paliwowe. Obecnieprodukcjaenergiielektrycznejodbywasię główniewoparciuosurowcekonwencjonalne : węgiel, ropę naftową i gaz ziemny. Energianiekonwencjonalnaniezawszejest energią odnawialną.doniekonwencjonalnychźródełenergii,

Bardziej szczegółowo

Czym w ogóle jest energia geotermalna?

Czym w ogóle jest energia geotermalna? Energia geotermalna Czym w ogóle jest energia geotermalna? Ogólnie jest to energia zakumulowana w gruntach, skałach i płynach wypełniających pory i szczeliny skalne. Energia ta biorąc pod uwagę okres istnienia

Bardziej szczegółowo

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca: r.

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca: r. MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-5 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej GAZ-3 Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych Agencja Rynku Energii S.A. Portal sprawozdawczy

Bardziej szczegółowo

Omówienie własności mieszanin zacznijmy od przypomnienia znanej z termodynamiki reguły faz Gibbsa:

Omówienie własności mieszanin zacznijmy od przypomnienia znanej z termodynamiki reguły faz Gibbsa: Technologie kriogeniczne Maciej Chorowski Rozdział mieszanin gazowych cz. Jak już powiedzieliśmy jednym z głównych obszarów zastosowań kriotechniki jest rozdział mieszanin gazowych poprzez ich skroplenie

Bardziej szczegółowo

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015

Kongres Innowacji Polskich KRAKÓW 10.03.2015 KRAKÓW 10.03.2015 Zrównoważona energetyka i gospodarka odpadami ZAGOSPODAROWANIE ODPADOWYCH GAZÓW POSTPROCESOWYCH Z PRZEMYSŁU CHEMICZNEGO DO CELÓW PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ I CIEPŁA Marek Brzeżański

Bardziej szczegółowo

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych.

Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników spalinowych. XXXII Konferencja - Zagadnienia surowców energetycznych i energii w energetyce krajowej Sektor paliw i energii wobec nowych wyzwań Metan z procesów Power to Gas - ekologiczne paliwo do zasilania silników

Bardziej szczegółowo

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie

Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie Energia słoneczna docierająca do ziemi ma postać fali elektromagnetycznej o różnej długości. W zależności od długości fali wyróżniamy: Promieniowanie ultrafioletowe, Promieniowanie widzialne, Promieniowanie

Bardziej szczegółowo

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej

Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej Materiały pomocnicze do laboratorium z przedmiotu Metody i Narzędzia Symulacji Komputerowej w Systemach Technicznych Symulacja prosta dyszy pomiarowej Bendemanna Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Mechaniczny. KONSPEKT do przedmiotu:

POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Mechaniczny. KONSPEKT do przedmiotu: POLITECHNIKA GDAŃSKA Wydział Mechaniczny KONSPEKT do przedmiotu: TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE p/t: Skraplarka Claude a i skraplarka Heylandta Prowadzący: dr inż. Zenon Bonca, doc. PG Wykonał:

Bardziej szczegółowo

WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA

WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA WNIOSEK O WYDANIE POZWOLENIA NA WPROWADZANIE GAZÓW LUB PYŁÓW DO POWIETRZA Podstawę prawną regulującą wydawanie pozwoleń w zakresie wprowadzania gazów lub pyłów do powietrza stanowi ustawa z dnia 27 kwietnia

Bardziej szczegółowo

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca:... 2013 r.

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca:... 2013 r. MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej GAZ-3 Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych Agencja Rynku Energii S.A. Portal

Bardziej szczegółowo

Oprócz podstawowej działalności produkcyjnej, jesteśmy operatorem największego

Oprócz podstawowej działalności produkcyjnej, jesteśmy operatorem największego Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo SA jest największą polską spółką działającą na krajowym rynku poszukiwania i wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej. Oddział PGNiG SA w Zielonej Górze funkcjonuje

Bardziej szczegółowo

Bezemisyjna energetyka węglowa

Bezemisyjna energetyka węglowa Bezemisyjna energetyka węglowa Szansa dla Polski? Jan A. Kozubowski Wydział Inżynierii Materiałowej PW Człowiek i energia Jak ludzie zużywali energię w ciągu minionych 150 lat? Energetyczne surowce kopalne:

Bardziej szczegółowo

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca: r.

GAZ-3. Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych. za okres od początku roku do końca miesiąca: r. MINISTERSTWO GOSPODARKI, plac Trzech Krzyży 3/5, 00-507 Warszawa Nazwa i adres jednostki sprawozdawczej GAZ-3 Sprawozdanie o działalności przedsiębiorstw gazowniczych Agencja Rynku Energii S.A. Portal

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013

Wykorzystanie węgla kamiennego. Warszawa, 18 grudnia 2013 Wykorzystanie węgla kamiennego Warszawa, 18 grudnia 2013 2 Zasoby kopalin energetycznych na świecie (stan na koniec 2012 r.) Ameryka Płn. 245/34/382 b. ZSRR 190/16/1895 Europa 90/3/150 Bliski Wschód 1/109/2842

Bardziej szczegółowo

Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E

Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E Zadania domowe z termodynamiki I dla wszystkich kierunków A R C H I W A L N E ROK AKADEMICKI 2015/2016 Zad. nr 4 za 3% [2015.10.29 16:00] Ciepło właściwe przy stałym ciśnieniu gazu zależy liniowo od temperatury.

Bardziej szczegółowo

Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski. Wodór własności, wytwarzanie, zastosowania

Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski. Wodór własności, wytwarzanie, zastosowania Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski Wodór własności, wytwarzanie, zastosowania Wodór otwierający układ okresowy pierwiastków ma dwa stabilne izotopy: wodór H o liczbie masowej

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY

POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY AUTOMATYKA CHŁODNICZA TEMAT: Racje techniczne wykorzystania rurki kapilarnej lub dyszy w małych urządzeniach chłodniczych i sprężarkowych pompach ciepła Mateusz

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie ciepła odpadowego dla redukcji zużycia energii i emisji 6.07.09 1

Wykorzystanie ciepła odpadowego dla redukcji zużycia energii i emisji 6.07.09 1 Wykorzystanie ciepła odpadowego dla redukcji zużycia energii i emisji 6.07.09 1 Teza ciepło niskotemperaturowe można skutecznie przetwarzać na energię elektryczną; można w tym celu wykorzystywać ciepło

Bardziej szczegółowo

Bilans zasobów gazu ziemnego

Bilans zasobów gazu ziemnego Bilans zasobów gazu ziemnego w Polsce doc. dr hab. Jerzy Nawrocki 27 stycznia 2010 r., Warszawa Bilans zadanie państwowej słuŝby geologicznej Prawo geologiczne i górnicze z dnia 4 lutego 1994 r. Art. 102a

Bardziej szczegółowo

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce

Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Ekonomiczno-techniczne aspekty wykorzystania gazu w energetyce Janusz Kotowicz W2 Wydział Inżynierii i Ochrony Środowiska Politechnika Częstochowska W2. Zasoby i zużycie gazu ziemnego w świecie i Polsce

Bardziej szczegółowo

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7

Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7 Chłodnictwo i Kriogenika - Ćwiczenia Lista 7 dr hab. inż. Bartosz Zajączkowski bartosz.zajaczkowski@pwr.edu.pl Politechnika Wrocławska Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn

Bardziej szczegółowo

Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski. Produkcja i zastosowania helu

Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski. Produkcja i zastosowania helu Technologie kriogeniczne Konspekt do wykładu Maciej Chorowski Produkcja i zastosowania helu 1. Wstęp Hel należy do grupy gazów szlachetnych, chemicznie biernych, nietworzących związków z innymi pierwiastkami

Bardziej szczegółowo

Plan zajęć. Sorpcyjne Systemy Energetyczne. Adsorpcyjne systemy chłodnicze. Klasyfikacja. Klasyfikacja adsorpcyjnych systemów chłodniczych

Plan zajęć. Sorpcyjne Systemy Energetyczne. Adsorpcyjne systemy chłodnicze. Klasyfikacja. Klasyfikacja adsorpcyjnych systemów chłodniczych Plan zajęć Sorpcyjne Systemy Energetyczne Adsorpcyjne systemy chłodnicze dr inż. Bartosz Zajączkowski Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii Maszyn i Urządzeń Cieplnych kontakt:

Bardziej szczegółowo

Dr inż. Jacek Wereszczaka Agro-Eko-Land@o2.pl 601 749 567

Dr inż. Jacek Wereszczaka Agro-Eko-Land@o2.pl 601 749 567 Biologiczne metody przedłużania eksploatacji biogazu wysypiskowego w celach energetycznych na przykładzie składowiska odpadów komunalnych Dr inż. Jacek Wereszczaka Agro-Eko-Land@o2.pl 601 749 567 Czy Polskę

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok Objaśnienia dotyczą wzoru formularza zawierającego dane za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r.

Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok Objaśnienia dotyczą wzoru formularza zawierającego dane za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok 2011 Objaśnienia dotyczą wzoru formularza zawierającego dane za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 r. Działy 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8, 9, 10,11 i 13 sprawozdania należy

Bardziej szczegółowo

Zasada działania jest podobna do pracy lodówki. Z jej wnętrza, wypompowywuje się ciepło i oddaje do otoczenia.

Zasada działania jest podobna do pracy lodówki. Z jej wnętrza, wypompowywuje się ciepło i oddaje do otoczenia. Pompy ciepła Zasada działania pompy ciepła polega na pozyskiwaniu ciepła ze środowiska ( wody, gruntu i powietrza) i przekazywaniu go do odbiorcy jako ciepło grzewcze. Ciepło pobrane z otoczenia sprężane

Bardziej szczegółowo

Część I. Katarzyna Asińska

Część I. Katarzyna Asińska Katarzyna Asińska Ocena techniczna moŝliwości wykorzystania dwutlenku węgla ( R744 ), jako naturalnego płynu roboczego w agregatach chłodniczych i spręŝarkowych pompach ciepła. Referat podzielony jest

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211

Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej. Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211 Wykorzystanie gazu ziemnego do produkcji energii elektrycznej Grzegorz Rudnik, KrZZGi2211 Gaz ziemny- najważniejsze Gaz ziemny jest to rodzaj paliwa kopalnianego zwany potocznie błękitnym paliwem, jest

Bardziej szczegółowo

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 189830

(12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 189830 RZECZPOSPOITA POSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) P (11) 18983 (21) Numer zgłoszenia: \337852 (13) B1 (22) Data zgłoszenia: 18.6.1998 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:

Bardziej szczegółowo

TECHNOLOGIE KRIOGENICZNE W SYSTEMACH UZDATNIANIA GAZÓW RACJONALNE UŻYTKOWANIE PALIW I ENERGII. Wojciech Grządzielski, Tomasz M.

TECHNOLOGIE KRIOGENICZNE W SYSTEMACH UZDATNIANIA GAZÓW RACJONALNE UŻYTKOWANIE PALIW I ENERGII. Wojciech Grządzielski, Tomasz M. TECHNOLOGIE KRIOGENICZNE W SYSTEMACH UZDATNIANIA GAZÓW RACJONALNE UŻYTKOWANIE PALIW I ENERGII Wojciech Grządzielski, Tomasz M. Mróz Plan prezentacji 1. Wprowadzenie 2. Konkluzje 3. Technologia kriogeniczna

Bardziej szczegółowo

Odnawialne źródła energii - pompy ciepła

Odnawialne źródła energii - pompy ciepła Odnawialne źródła energii - pompy ciepła Tomasz Sumera (+48) 722 835 531 tomasz.sumera@op.pl www.eco-doradztwo.eu Pompa ciepła Pompa ciepła wykorzystuje niskotemperaturową energię słoneczną i geotermalną

Bardziej szczegółowo

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r.

Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. DZIENNIK USTAW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ Warszawa, dnia 30 czerwca 2017 r. Poz. 1294 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ENERGII 1) z dnia 12 czerwca 2017 r. w sprawie metodyki obliczania emisji gazów cieplarnianych,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19)

Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Ćwiczenia audytoryjne z Chemii fizycznej 1 Zalecane zadania kolokwium 1. (2018/19) Uwaga! Uzyskane wyniki mogą się nieco różnić od podanych w materiałach, ze względu na uaktualnianie wartości zapisanych

Bardziej szczegółowo

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/JP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego:

(86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego: , PCT/JP02/ (87) Data i numer publikacji zgłoszenia międzynarodowego: RZECZPOSPOLITA POLSKA Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 205828 (21) Numer zgłoszenia: 370226 (22) Data zgłoszenia: 20.06.2002 (86) Data i numer zgłoszenia międzynarodowego:

Bardziej szczegółowo

Kierunki i dobre praktyki wykorzystania biogazu

Kierunki i dobre praktyki wykorzystania biogazu Kierunki i dobre praktyki wykorzystania biogazu Paulina Łyko Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisław Staszica w Krakowie Wydział Górnictwa i Geoinżynierii Katedra Inżynierii Środowiska i Przeróbki Surowców

Bardziej szczegółowo

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2011 r.

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2011 r. Dziennik Ustaw Nr 154 9130 Poz. 914 914 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA 1) z dnia 25 lipca 2011 r. w sprawie informacji wymaganych do opracowania krajowego planu rozdziału uprawnień do emisji Na podstawie

Bardziej szczegółowo

Wydział Mechaniczno-Energetyczny

Wydział Mechaniczno-Energetyczny Polska Geotermalna Asocjacja im. prof. J. Sokołowskiego Wydział Mechaniczno-Energetyczny Lokalna energetyka geotermalna jako podstawowy składnik OZE w procesie dochodzenia do samowystarczalności energetycznej

Bardziej szczegółowo

PL B1. GULAK JAN, Kielce, PL BUP 13/07. JAN GULAK, Kielce, PL WUP 12/10. rzecz. pat. Fietko-Basa Sylwia

PL B1. GULAK JAN, Kielce, PL BUP 13/07. JAN GULAK, Kielce, PL WUP 12/10. rzecz. pat. Fietko-Basa Sylwia RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 207344 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 378514 (51) Int.Cl. F02M 25/022 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej (22) Data zgłoszenia: 22.12.2005

Bardziej szczegółowo

o skondensowanych pierścieniach.

o skondensowanych pierścieniach. Tabela F Wykaz złożonych ropopochodnych znajdujących się w wykazie substancji niebezpiecznych wraz z ich opisem, uporządkowany wg wzrastających mumerów indeksowych nr indeksowy: 649-001-00-3 nr WE: 265-102-1

Bardziej szczegółowo

TBRC. Wyspowe stacje regazyfikacji z systemem odzysku energii elektrycznej i termicznej

TBRC. Wyspowe stacje regazyfikacji z systemem odzysku energii elektrycznej i termicznej TBRC Wyspowe stacje regazyfikacji z systemem odzysku energii elektrycznej i termicznej Darmowy chłód i energia elektryczna z procesu regazyfikacji LNG całoroczne ośrodki zimowe. 1 Clean World Energy Systems

Bardziej szczegółowo

Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok 2010

Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok 2010 Objaśnienia do formularza GAZ-3 na rok 2010 Objaśnienia dotyczą wzoru formularza GAZ-3 zawierającego dane za okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku. Działy 1, 2, 3, 4, 5, 6, 8 i 11 sprawozdania naleŝy

Bardziej szczegółowo

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW

PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW PIROLIZA BEZEMISYJNA UTYLIZACJA ODPADÓW Utylizacja odpadów komunalnych, gumowych oraz przerób biomasy w procesie pirolizy nisko i wysokotemperaturowej. Przygotował: Leszek Borkowski Marzec 2012 Piroliza

Bardziej szczegółowo

TERMOCHEMIA SPALANIA

TERMOCHEMIA SPALANIA TERMOCHEMIA SPALANIA I ZASADA TERMODYNAMIKI dq = dh Vdp W przemianach izobarycznych: dp = 0 dq = dh dh = c p dt dq = c p dt Q = T 2 T1 c p ( T)dT Q ciepło H - entalpia wewnętrzna V objętość P - ciśnienie

Bardziej szczegółowo

Przemiany termodynamiczne

Przemiany termodynamiczne Przemiany termodynamiczne.:: Przemiana adiabatyczna ::. Przemiana adiabatyczna (Proces adiabatyczny) - proces termodynamiczny, podczas którego wyizolowany układ nie nawiązuje wymiany ciepła, lecz całość

Bardziej szczegółowo

Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia

Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia Ministerstwo Gospodarki Rozwój krajowego rynku CNG na tle państw UE: szanse i zagrożenia Maciej Kaliski Piotr Janusz Adam Szurlej Departament Ropy i Gazu Paliwo gazowe CNG: ekologia, ekonomia, bezpieczeństwo

Bardziej szczegółowo

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji

Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Polityka energetyczna Polski do 2050 roku rola sektora ciepłownictwa i kogeneracji Tomasz Dąbrowski Dyrektor Departamentu Energetyki Warszawa, 22 października 2015 r. 2 Polityka energetyczna Polski elementy

Bardziej szczegółowo

Sorpcyjne Systemy Energetyczne

Sorpcyjne Systemy Energetyczne Sorpcyjne Systemy Energetyczne Adsorpcyjne systemy chłodnicze dr inż. Bartosz Zajączkowski bartosz.zajaczkowski@pwr.edu.pl, bud. D2, pok. 9b Wydział Mechaniczno-Energetyczny Katedra Termodynamiki, Teorii

Bardziej szczegółowo

Budowa źródeł ciepła pracujących w wysokosprawnej kogeneracji zasilanych gazem ziemnym na obszarze Metropolii Bydgoszcz

Budowa źródeł ciepła pracujących w wysokosprawnej kogeneracji zasilanych gazem ziemnym na obszarze Metropolii Bydgoszcz Budowa źródeł ciepła pracujących w wysokosprawnej kogeneracji zasilanych gazem ziemnym na obszarze Metropolii Bydgoszcz Czym jest kogeneracja? Kogeneracja jest procesem technologicznym, podczas którego

Bardziej szczegółowo

EFEKT POMERAŃCZUKA I HELOWE CHŁODZIARKI ROZCIEŃCZALNIKOWE

EFEKT POMERAŃCZUKA I HELOWE CHŁODZIARKI ROZCIEŃCZALNIKOWE POLITECHNIKA GDAŃSKA WYDZIAŁ MECHANICZNY Anna Radzicka Numer Albumu: 127618 EFEKT POMERAŃCZUKA I HELOWE CHŁODZIARKI ROZCIEŃCZALNIKOWE TECHNIKI NISKOTEMPERATUROWE W MEDYCYNIE dr inż. Waldemar Targański

Bardziej szczegółowo

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki

DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU. Prof. dr hab. Maciej Nowicki DYLEMATY POLSKIEJ ENERGETYKI W XXI WIEKU Prof. dr hab. Maciej Nowicki 1 POLSKI SYSTEM ENERGETYCZNY NA ROZDROŻU 40% mocy w elektrowniach ma więcej niż 40 lat - konieczność ich wyłączenia z eksploatacji

Bardziej szczegółowo

SPIS TREŚCI TOMU I. Przedmowa 11. Wprowadzenie 15 Znaczenie gospodarcze techniki chłodniczej 18

SPIS TREŚCI TOMU I. Przedmowa 11. Wprowadzenie 15 Znaczenie gospodarcze techniki chłodniczej 18 v~.rv.kj Chłodnicza. Poradnik - tom 1 5 SPIS TREŚCI TOMU I Przedmowa 11 Wprowadzenie 15 Znaczenie gospodarcze techniki chłodniczej 18 Podstawy termodynamiki 21 Termodynamiczne parametry stanu gazu 21 2

Bardziej szczegółowo

Wykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia

Wykład 3. Diagramy fazowe P-v-T dla substancji czystych w trzech stanach. skupienia. skupienia Wykład 3 Substancje proste i czyste Przemiany w systemie dwufazowym woda para wodna Diagram T-v dla przejścia fazowego woda para wodna Diagramy T-v i P-v dla wody Punkt krytyczny Temperatura nasycenia

Bardziej szczegółowo