Sylabus modułów kształcenia Ogólny I (dla I roku st. II stopnia) Instytut Historii Sztuki

Transkrypt

1 Nazwa modułu kształcenia Nazwa jednostki prowadzącej moduł Kod modułu Język kształcenia Efekty kształcenia dla modułu kształcenia Sylabus modułów kształcenia Ogólny I (dla I roku st. II stopnia) Instytut Historii Sztuki IHS-II-01 Polski WIEDZA K_W01 ma pogłębioną wiedzę o specyfice przedmiotowej i metodologicznej nauk humanistycznych, którą jest w stanie rozwijać i twórczo stosować w działalności profesjonalnej K_W02 zna terminologię nauk humanistycznych na poziomie rozszerzonym K_W03 ma uporządkowaną, pogłębioną wiedzę, obejmującą terminologię, teorie i metodologię z zakresu historii sztuki i innych nauk historycznych K_W04: ma uporządkowaną, pogłębioną, prowadzącą do specjalizacji, szczegółową wiedzę z zakresu dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K_W05 ma pogłębioną wiedzę o dziedzinach nauki i dyscyplinach naukowych powiązanych z historią sztuki, pozwalającą na integrowanie perspektyw właściwych dla kilku dyscyplin naukowych K_W06 ma szczegółową wiedzę o współczesnych dokonaniach, ośrodkach i szkołach badawczych obejmującą wybrane obszary dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K_W07 zna i rozumie zaawansowane metody analizy, interpretacji, wartościowania i problematyzowania różnych wytworów kultury, właściwe dla wybranych tradycji, teorii lub szkół badawczych w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K_W08 zna i rozumie podstawowe pojęcia i zasady z zakresu ochrony własności przemysłowej i prawa autorskiego oraz konieczność zarządzania zasobami własności intelektualnej K_W09 ma pogłębioną wiedzę o kompleksowej naturze języka i historycznej zmienności jego znaczeń K_W10 ma podstawową wiedzę o instytucjach kultury i orientację we współczesnym życiu kulturalnym UMIEJĘTNOŚCI K_U01 potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować i integrować informacje z wykorzystaniem różnych źródeł oraz formułować na tej podstawie krytyczne sądy K_U02: posiada pogłębione umiejętności badawcze, obejmujące analizę prac innych autorów, syntezę różnych idei i poglądów, dobór metod i konstruowanie narzędzi badawczych, opracowanie i prezentację wyników, pozwalające na oryginalne rozwiązywanie złożonych problemów w zakresie dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K_U04 posiada umiejętność integrowania wiedzy z różnych

2 Typ modułu kształcenia (obowiązkowy/fakultatywny) dyscyplin w zakresie nauk humanistycznych oraz jej zastosowania w nietypowych sytuacjach profesjonalnych K_U05 potrafi przeprowadzić krytyczną analizę i interpretację różnych rodzajów dzieł sztuki, stosując oryginalne podejścia, uwzględniające nowe osiągnięcia humanistyki, w celu określenia ich znaczeń, oddziaływania społecznego oraz miejsca w procesie historyczno-kulturowym K_U06: posiada umiejętność merytorycznego argumentowania, z wykorzystaniem własnych poglądów oraz poglądów innych autorów, formułowania wniosków oraz tworzenia syntetycznych podsumowań K_U07 posiada umiejętność formułowania opinii krytycznych o wytworach kultury na podstawie wiedzy naukowej i doświadczenia oraz umiejętność prezentacji opracowań krytycznych w różnych formach i w różnych mediach K_U08 potrafi porozumiewać się z wykorzystaniem różnych kanałów i technik komunikacyjnych ze specjalistami w zakresie historii sztuki oraz dziedzin nauki i dyscyplin pokrewnych oraz niespecjalistami, w języku polskim i języku obcym, a także popularyzować wiedzę o humanistyce oraz wytworach kultury i jej instytucjach K_U09 posiada pogłębioną umiejętność przygotowania różnych prac pisemnych w języku polskim i języku obcym uznawanym za podstawowy dla dziedzin nauki i dyscyplin naukowych, właściwych dla historii sztuki K_U10: posiada pogłębioną umiejętność przygotowania wystąpień ustnych, w języku polskim i języku obcym, w zakresie historii sztuki lub w obszarze leżącym na pograniczu różnych dyscyplin naukowych K_U11 ma umiejętności językowe w zakresie historii sztuki zgodne z wymaganiami określonymi dla poziomu B2+ Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego KOMPETENCJE SPOŁECZNE K_K01 rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie, potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób K_K02 potrafi współdziałać i pracować w grupie, przyjmując w niej różne role K_K03 potrafi odpowiednio określić priorytety służące realizacji określonego przez siebie lub innych zadania K_K04 prawidłowo identyfikuje i rozstrzyga dylematy związane z wykonywaniem zawodu K_K05 aktywnie uczestniczy w działaniach na rzecz zachowania dziedzictwa kulturowego regionu, kraju, Europy i innych kontynentów K_K06 systematycznie uczestniczy w życiu kulturalnym, interesuje się aktualnymi wydarzeniami kulturalnymi, nowatorskimi formami wyrazu artystycznego, nowymi zjawiskami w sztuce Obowiązkowy

3 Rok studiów I Semestr 1-2 Imię i nazwisko osoby/osób prof. Wojciech Bałus, dr. hab. Andrzej Betlej, dr hab. Marcin prowadzących moduł Brocki, prof. Marcin Fabiański, prof. Tomasz Gryglewicz, dr hab. Maria Hussakowska, prof. Piotr Krasny, prof. Jan K. Ostrowski, dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży, dr hab. Małgorzata Smorąg-Różycka, dr hab. Andrzej Szczerski, dr hab. Marek Walczak, dr hab. Marek Zgórniak, dr Magdalena Imię i nazwisko osoby/osób egzaminującej/egzaminujących bądź udzielającej zaliczenia, w przypadku gdy nie jest to osoba prowadząca dany moduł Sposób realizacji Wymagania wstępne i dodatkowe Liczba godzin zajęć dydaktycznych wymagających bezpośredniego udziału nauczyciela akademickiego i studentów, gdy w danym module przewidziane są takie zajęcia Kunińska prof. Wojciech Bałus, dr. hab. Andrzej Betlej, dr hab. Marcin Brocki, prof. Marcin Fabiański, prof. Tomasz Gryglewicz, dr hab. Maria Hussakowska, prof. Piotr Krasny, prof. Jan K. Ostrowski, dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży, dr hab. Małgorzata Smorąg-Różycka, dr hab. Andrzej Szczerski, dr hab. Marek Walczak, dr hab. Marek Zgórniak, dr Magdalena Kunińska Wykłady bogato ilustrowane slajdami; konwersatoria (część wiedzy przekazywana w formie wykładu, częściowo ilustrowanego slajdami, część w formie dyskusji, opartej na lekturze wskazanej przez wykładowcę, prowadzonej bezpośrednio przy dziele sztuki, krytyczna lektura tekstów na zajęciach; seminarium (dyskusja na temat wiadomości, zawartych w referowanych pracach), konsultacje. Brak wymagań wstępnych Seminaria 120 godzin, ćwiczenia 60 godzin, wykłady i konwersatoria obowiązkowe 285 godz. Liczba punktów ECTS przypisana 60 modułowi Bilans punktów ECTS 1. Metodologia historii sztuki (obowiązkowy wykład z egzaminem) 3 pkt 2. Metodologia historii sztuki (obowiązkowe ćwiczenia na zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu) 3 pkt 3. Dzieje myśli o sztuce (obowiązkowy wykład z egzaminem) 4 pkt 4. Dzieje myśli o sztuce (obowiązkowe ćwiczenia na zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu) 3 pkt 5. Antropologia kultury (obowiązkowy wykład z egzaminem) 3 pkt 6. Seminarium główne dla I roku st. II stopnia 15 pkt 7. Seminarium poboczne dla I roku st. II stopnia 15 pkt 8. Konwersatoria i wykłady z oferty Instytutu i Wydziału 10 pkt 9. Wykład w języku obcym 4 pkt. Stosowane metody dydaktyczne Wykład ilustrowany slajdami, dyskusja na podstawie wskazanej literatury lub referatu, dyskusja na podstawie przedstawionych referatów i ich ocena, konwersatorium w postaci krytycznej lektury tekstów na zajęciach, dyskusja przy

4 Metody sprawdzania i oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów Forma i warunki zaliczenia modułu, w tym zasady dopuszczenia do egzaminu, zaliczenia, a także forma i warunki zaliczenia poszczególnych zajęć wchodzących w zakres danego modułu dziele sztuki, konsultacje. Egzaminy z przedmiotów: metodologia historii sztuki (ustny), Dzieje myśli o sztuce (ustny) i Antropologia kultury (pisemny). Krótkie testy pisemne z konwersatoriów, wybranych z oferty Instytutu Historii Sztuki (po jednym na ostatnich lub przedostatnich zajęciach). Postępy w pisaniu prac na seminarium magisterskim i seminarium pobocznym będą sprawdzane w trakcie ich referowania i w czasie konsultacji z promotorem. Wiedza studenta jest sprawdzana w toku egzaminu ustnego lub pisemnego, a jej podstawą są informacje zaprezentowane na zajęciach, a także zawarte w literaturze podanej w opisach w KRK lub sylabusach. Zaliczenia prac pisemnych dokonuje się na podstawie złożonego egzemplarza pracy w wersji papierowej, w której zostały uwzględnione poprawki wskazane przez prowadzącego zajęcia. Prowadzący ustala harmonogram prezentowania prac w toku zajęć, a ostateczny termin złożenia pierwszej wersji do poprawki to ostatni dzień zajęć dydaktycznych. Prowadzący zajęcia ma prawo odmówić zaliczenia pracy nieuwzględniającej wskazanych przez niego korekt i złożonej w drugim tygodniu sesji poprawkowej. Warunkiem zaliczenia modułu jest regularne uczęszczanie na zajęcia (dopuszczalne są dwie nieobecności na zajęciach z każdego przedmiotu). Wymagane jest zdanie egzaminów z przedmiotów: Metodologia historii sztuki, Dzieje myśli o sztuce i Antropologia kultury. Treści modułu kształcenia Należy też uzyskać zaliczenia ( zal. ) z konwersatoriów wybranych z oferty Instytutu Historii Sztuki i zaliczenie na ocenę z obu seminariów. W trakcie zajęć studenci powinni uzyskać szeroką wiedzę na temat dziejów doktryn artystycznych i metod badawczych historii sztuki oraz umiejętność zastosowania owych metod w praktyce (której ugruntowaniu mają służyć seminarium główne i seminarium poboczne). Zaliczając przedmioty wchodzące w skład modułu studenci nabywają wyspecjalizowanych umiejętności, potrzebnych przy pisaniu pracy magisterskiej i innych prac naukowych, oraz pogłębiają ogólną wiedzę na temat dziejów sztuki w różnych epokach. Moduł obejmuje następujące przedmioty: 1. Metodologia historii sztuki (obowiązkowy wykład z egzaminem) 2. Metodologia historii sztuki (obowiązkowe ćwiczenia na zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu z Metodologii historii sztuki) 3. Dzieje myśli o sztuce (obowiązkowy wykład z egzaminem) 4. Dzieje myśli o sztuce (obowiązkowe ćwiczenia na

5 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu Metody i kryteria oceniania Wymiar, zasady i forma odbywania praktyk, w przypadku, gdy program kształcenia przewiduje praktyki zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu z Dzieje myśli o sztuce) 5. Antropologia kultury (obowiązkowy wykład z egzaminem) 6. Seminarium główne dla I roku st. II stopnia 7. Seminarium poboczne dla I roku st. II stopnia 8. Konwersatoria i wykłady z oferty Instytutu i Wydziału (opis poszczególnych przedmiotów w tabelach przedmiotów) 9. Wykład w języku obcym Wykazy literatury do poszczególnych przedmiotów zawarte w tabelach poszczególnych przedmiotów Zajęcia są oceniane wg następujących kryteriów: Gruntowna znajomość problematyki, zaprezentowanej na zajęciach i we wskazanej literaturze, umiejętność zastosowania metod badawczych, zaprezentowanych w trakcie zajęć (sprawdzona poprzez analizę konkretnego dzieła sztuki); umiejętność napisania i właściwego zredagowania (kompozycja, przypisy, dobór ilustracji) dojrzałych tekstów historyczno-artystycznych z wykorzystaniem literatury polskiej i obcojęzycznej i źródeł i archiwalnych. Wymagane jest regularne uczęszczanie na wszystkie zajęcia. program modułu kształcenia nie przewiduje praktyk zawodowych

6 Tabele przedmiotów Nazwa przedmiotu Metodologia historii sztuki Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod modułu do którego IHS-II-01 warsztat historyka sztuki należy przedmiot Język kształcenia polski Typ przedmiotu obowiązkowy Imię i nazwisko osoby/osób prof. dr hab. Wojciech Bałus prowadzących przedmiot Sposób realizacji wykład Wymagania wstępne i dodatkowe brak Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 Stosowane metody dydaktyczne Wykład Sposób zaliczenia przedmiotu egzamin ustny Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Wiedza studenta jest sprawdzana w toku egzaminu ustnego lub pisemnego, a jej podstawą są informacje zaprezentowane na zajęciach, a także zawarte w literaturze podanej w opisach w KRK lub sylabusach. Opis przedmiotu Egzamin ustny wymagana będzie analiza wybranego w drodze losowania tekstu (z przerabianych w trakcie zajęć) i odpowiedź na dwa pytania z zakresu materiału przerabianego na wykładach, uzupełnionych o lekturę tekstów źródłowych podanych jako obowiązkowe Przedmiot obejmuje historię i współczesność metod badawczych stosowanych w historii sztuki. Po przestawieniu kształtowania się dyscypliny w wieku XVIII i XIX następuje analiza metod nowoczesnych, ujęta w trzech działach: metody formalne, ikonografia i ikonologia oraz współczesne dyskusje metodologiczne. Zagadnienia szczegółowe: I. Początki i kształtowanie się metod historii sztuki 1. Początki historii sztuki (Vasari: biografistyka, normatywne pojęcia stylowe, cykliczny charakter rozwoju sztuki, Winckelmann i pojęcie stylu, Hegel i związek stylu z duchem czasu). 2. Uniwersytecka historia sztuki w wieku XIX oraz znawstwo (K. Schnaase i uniwersalna historia sztuki, J. Burckhardt i historia kultury, spór o Holbeina, G. Morelli). II. W kręgu metod formalnych 3. Heinrich Wölfflin: od psychologizmu do czystego widzenia. 4. Starsza szkoła wiedeńska, Alois Riegl i problem Kunstwollen. 5. Metody analizy formalnej w XX wieku (H. Focillon, problem pluralizmu stylowego, historia rzeczy G. Kublera, rozwój i krytyka znawstwa). 6. Forma i treść: Max Dvořák i młodsza szkoła

7 wiedeńska III. Ikonografia i ikonologia 7. Aby Warburg i nauka bezimienna. 8. Ikonologia i badania ikonograficzne (E. Panofsky, J. Białostocki, E. Gombrich); historia idei. Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu IV. Wspólczesne dyskusje metodologiczne 9. Semiotyka i strukturalizm (szkoła z Tartu, francuska semiologia) 10. W kręgu podejrzeń (M. Foucault, R. Barthes) 11. New Art History (John Berger, postkolonializm, gender i queer), Visual culture studies 12. Poststrukturalizm i intertekstualność 13. W stronę sensu (M. Baxandall, U. Eco i estetyka recepcji W. Kempa) 14. Powrót do dzieła (ikoniki i hermeneutyka) 15. Antropologia obrazu, Bildwissenschaft (H. Belting, H. Brdekamp) 16. G. Didi-Huberman Podstawowa literatura przedmiotu: 1. Wojciech Bałus, Dlaczego Warburg?, Przegląd Kulturoznawczy 2 (8), 2010, s Jan Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Warszawa Mariusz Bryl, Suwerenność dyscypliny. Polemiczna historia sztuki od 1970 roku, Poznań 2008 [III/1, IV/5, V/1, V/2, VIII, XI] 4. S. Czekalski, Intertekstualność i malarstwo. Problem badań nad związkami międzyobrazowymi, Poznań L. Kalinowski, Max Dvořák i jego metoda badań nad sztuką, Warszawa Edgar Wind, Krytyka znawstwa, tłum. M. Klukowa, w: Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1976, s Teksty źródłowe: 1. H. Wölfflin, Podstwawo pojęcia historii sztuki, tłum. D. Hanulanka, Wrocław 1962 [Gdańsk 2006] 2. A. Riegl: fragment tekstów z: K. Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, Warszawa Fragmenty tekstów z: Max Dvořák i jego teoria dziejów sztuki, oprac. L. Kalinowski, Warszawa H. Focillon, Życie form, w: Antologia współczesnej estetyki francuskiej, Warszawa G. Kubler, Kształt czasu. Uwagi o historii rzeczy, tłum. J. Hołówka, Warszawa E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, tłum. K. Kamińska, w: idem, Studia z historii sztuki, oprac. J.

8 Białostocki, Warszawa 1971, s J. Białostocki, Symbole i obrazy, w: idem, Symbole i obrazy w świecie sztuki, Warszawa 1982, s E. Gombrich, Sztuka i złudzenie, tłum. J. Zarański, Warszawa E. Gombrich, Dążenia i ograniczenia ikonologii, w: tegoż, Pisma o sztuce i kulturze, oprac. R. Woodfield, Kraków [b.d.], s B. Uspienski, O systemie przekazu obrazu w rosyjskim malarstwie ikon, tłum. Z. Zaron, w: Semiotyka kultury, Warszawa 1977, s R. Barthes, Retoryka obrazu, tłum. Z. Kruszyński, w: Ut pictura poesis, Gdańsk 2006, s N. Bryson, Dyskurs, figura, tłum. Mariusz Bryl, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. Mariusz Bryl i in., Poznań 2009, s R. Barthes, Mitologie, Warszawa J. Berger, Sposoby widzenia, tłum. M. Bryl, Warszawa G. Pollock, Polityka teorii: pokolenia i geografie. Teoria feministyczna i historie historii sztuki, tłum. M. Bryl, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s M. Bal, Czytanie sztuki?, tłum. M. Maryl, Teksty Drugie 133/134, 2012, s W.J.T. Mitchell, Pokazując widzenie: krytyka kultury wizualnej, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s M. Baxandall, Prawda a inne kultury. Chrzest Chrystusa Piera della Francesca, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s W. Kemp, Dzieło sztuki i widz: metoda estetycznorecepcyjna, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s M. Imdahl, Giotto. Z zagadnień ikonicznej struktury sensu, tłum. T. Żuchowski,, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s M. Brötje, Obraz jako stworzenie, tłum. M. Haake, w: Obraz zapośredniczony, red. M. Poprzęcka, Warszawa 2005, s M. Porębski, Semiotyka a ikonika, w: idem, Sztuka a informacja, Kraków 1986, s G. Boehm, O obrazach i widzeniu. Antologia tekstów, red. D. Kołacka, Kraków 2014

9 24. H. Bredekamp, Media obrazowe, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s H. Bredekamp, Urojenia, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s H. Belting, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, tłum. Mariusz Bryl, Kraków G. Didi-Huberman, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk 2011

10 Nazwa przedmiotu 2. Metodologia historii sztuki (obowiązkowe ćwiczenia na zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu) Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod przedmiotu w module IHS-II Język kształcenia Polski Typ przedmiotu Obowiązkowy Imię i nazwisko osoby/osób dr Magdalena Kunińska prowadzących przedmiot Sposób realizacji ćwiczenia Wymagania wstępne i dodatkowe brak Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 Stosowane metody dydaktyczne Analiza tekstów źródłowych Sposób zaliczenia przedmiotu kolokwium pisemne Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Wiedza studenta jest sprawdzana w toku egzaminu ustnego lub pisemnego, a jej podstawą są informacje zaprezentowane na zajęciach, a także zawarte w literaturze podanej w opisach w KRK lub sylabusach. Studenci oceniani będą w sposób ciągły z uwzględnieniem: przygotowania (posiadania i lektury tekstów)do zajęć i aktywności. Zajęcia zakończą się kolokwium pisemnym z pytaniami otwartymi oraz zastosowaniem w praktyce opanowanych metod. Opis przedmiotu Na zaliczenie składać się będzie pięć elementów: 1. obecność na zajęciach 2. przygotowanie i przesłanie konspektów wybranych tekstów 3. systematyczne przygotowanie do zajęć (lektura zadanych tekstów) 4. aktywny udział w zajęciach (analiza omawianych tekstów) 5. pisemne kolokwium na zakończenie zajęć obejmujące zakres przerobionego materiału Kurs ma na celu zapoznanie studentów z problematyką metodologiczną od początków dyscypliny aż po współczesne jej uwikłania w przemiany w humanistyce i dyskusje o istocie badania dzieł sztuki. Ćwiczenia obejmować będą zakres materiału omawiany na wykładach, wskazując ich zastosowanie do analizy konkretnych zjawisk i dzieł sztuki. Polegać będą na wspólnej analizie wybranych tekstów źródłowych, połączonej z rekonstrukcją interpretacji, wspartych wprowadzeniem lokującym teksty w kontekście historycznym i filozoficznym, pokazującym związki z innymi dyscyplinami. Ćwiczenia mają również za zadanie przygotowanie do samodzielnej analizy tekstów metodologicznych.

11 Zakres tematów: 1. H. Wölfflin: paradygmat formalny i autonomia sztuki. Koncepcja stylu - źródła formalizmu Wölfflina - uwarunkowania kulturowo-historyczne - czyste widzenie i zmiany formalne w sztuce - model autonomicznego rozwoju i jego słabości tekst: H. Wölfflin, Podstawę pojęcia historii sztuki, tłum. D. Hanulanka, Wrocław 1962 i Gdańsk Alois Riegl: teoria stylu i zasady zmienności stylistycznej A. Riegl: Panteon; Łuk Konstantyna, w: K. Piwocki, Pierwsza nowoczesna teoria sztuki. Poglądy Aloisa Riegla, Warszawa Max Dvořák: od wiary w możliwość przedstawiania procesu rozwoju form po Geisteschschichte ewolucja poglądów w szkole wiedeńskiej. Historia sztuki a współczesność M. Dvořák, Malarstwo katakumbowe i początki sztuki chrześcijańskiej, w: Max Dvořák i jego teoria dziejów sztuki, oprac. L. Kalinowski, Warszawa 1974, s M. Dvořák, El Greco, ibidem, s Aby Warburg: Nachlaben i nauka bezimienna : Aby Warburg, Atlas Mnemosyne. Wprowadzenie, tłum. K. Pijarski, Konteksty, 2 3, 2011, s Aby Warburg, Śniadania na trawie Maneta. Wzorotwórcza funkcja pogańskich bóstw elementarnych dla nowoczesnego odczucia natury, tłum. K. Pijarski, Konteksty, 2 3, 2011, s Erwin Panofsky: pytania o ikonologię: Erwin Panofsky - Architektura gotycka i scholastyka [w:] Studia z historii sztuki, IPW, Warszawa 1978, s E. Panofsky, Ikonografia i ikonologia, tłum. K. Kamińska, w: idem, Studia z historii sztuki, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1971, s E. Gombrich, Dążenia i ograniczenia ikonologii, w: idem, Pisma o sztuce i kulturze, oprac. R. Woodfield, Kraków 2011, s Jan Białostocki: obraz i temat ramowy: J. Białostocki, Symbole i obrazy, w: idem, Symbole i obrazy w świecie sztuki, Warszawa 1982, s Ernst Gombrich: w kręgu przedstawień tekst:

12 E. Gombrich, Prawda i stereotyp, w: Sztuka i złudzenie. O psychologii przedstawiania, obrazowego tłum. J. Zarański, Warszawa Dzieło jako komunikat: perspektywa semiotyczna I. Perspektywa radziecka J. Łotman, Sztuka jako język, w: idem, Struktura tekstu artystycznego, Warszawa B. Uspienski, O systemie przekazu obrazu w rosyjskim malarstwie ikon, tłum. Z. Zaron, w: Semiotyka kultury, Warszawa 1977, s II. Perspektywa francuska R. Barthes, Retoryka obrazu, tłum. Z. Kruszyński, w: Ut pictura poesis, Gdańsk 2006, s R. Barthes, Mitologie, tłum. Adam Dziadek; Krzysztof Kłosiński, Warszawa Historie sztuki: stosunki władzy, płci, krytyka społeczna: krytyczna New Art History I. mistyfikacje historii sztuki Johna Bergera - J. Berger, Sposoby widzenia, tłum. M. Bryl, Warszawa II. Perspektywa feministyczna G. Pollock, Modernity and the spaces of femininity, w: Vision and difference, Nowy Jork 2006, s uzupełniająca: G. Pollock, Polityka teorii: pokolenia i geografie. Teoria feministyczna i historie historii sztuki, tłum. M. Bryl, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s III. Perspektywa queer: D. Crimp, Co za wstyd Mario Montezie, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań Visual culture studies i słabość historii sztuki: teksty: W.J.T. Mitchell, Pokazując widzenie: krytyka kultury wizualnej, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s H. Bredekamp, Urojenia, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s

13 11. Estetyka recepcji W. Kempa: tekst: W. Kemp, Dzieło sztuki i widz: metoda estetycznorecepcyjna, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s Forma nie jest przezroczysta: krytyka dominacji dyskursu nad figurą i powrót do obrazu Bryson, Dyskurs i figura, tłum. Mariusz Bryl, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. Mariusz Bryl i in., Poznań 2009, s Max Imdahl, Składnia i semantyka obrazu. O Karcie Setnika z Kodeksu Egberta, Quart, 2(16), 2010, s Interpretacja jako rozmowa: hermeneutyka i jej ograniczenia: G. Boehm, Po drugiej stronie języka? Uwagi na temat logiki obrazów, w: Perspektywy współczesnej historii sztuki. Antologia przekładów Artium Quaestiones, red. M. Bryl i in., Poznań 2009, s M. Brotje, Vir Heroicus Sublimis Barnetta Newmana. Stworzenie cierpienie i pojednanie, Quart, 4(30), 2013, s Antropologia obrazu tekst: H. Belting, Miejsce obrazów. Próba antropologiczna, w: idem, Antropologia obrazu. Szkice do nauki o obrazie, przeł. M. Bryl, Kraków Patrząc przez rozdarcie: G. Didi Huberman - obraz jako rozdarcie - symptomy - szczegół i połać - obraz mimo wszystko, obraz jako rozdarcie; obraz jako montaż tekst: G. Didi-Huberman, Obraz jako rozdarcie i śmierć boga wcielonego; Dodatki, w: idem, Przed obrazem. Pytanie o cele historii sztuki, tłum. B. Brzezicka, Gdańsk idem, Obraz-montaż czy obraz-kłamstwo, w: idem, Obrazy mimo wszystko, tłum. Mai Kubiak Ho-Chi, Kraków Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu Wykaz literatury podstawowej znajduje się w opisie kursu (podzielony na poszczególne zajęcia) Literatura dodatkowa: 1. M. Bal, Wizualny esencjalizm i przedmiot kultury wizualnej, Artium Quaestiones, 17, 2006, s

14 2. W. Bałus, Dlaczego Warburg?, Przegląd Kulturoznawczy 2 (8), 2010, s J. Białostocki, Historia sztuki wśród nauk humanistycznych, Warszawa M. Bryl, Suwerenność dyscypliny. Polemiczna historia sztuki od 1970 roku, Poznań S. Czekalski, Intertekstualność i malarstwo. Problem badań nad związkami międzyobrazowymi, Poznań L. Kalinowski, Max Dvořák i jego metoda badań nad sztuką, Warszawa E, Wind, Krytyka znawstwa, tłum. M. Klukowa, w: Pojęcia, problemy, metody współczesnej nauki o sztuce, oprac. J. Białostocki, Warszawa 1976, s R. Kasperowicz, Zweite, ideale Schöpfung. Sztuka w myśleniu historycznym Jacoba Burckhardta, Lublin The Art of Art History: A Critical Anthology, red. D. Preziosi, Oxford M. Bryl, Płaszczyzna, ogląd, absolut. Inspiracje hermeneutyczne we współczesnej historii sztuki, Artium Quaestiones, 1993, s M. Hatt, Ch. Klonk, Art History. A critical introduction to its methods, Manchester M. Iversen, S. Melville, Writing Art History, Disciplinary Departures, Chicago, Londyn 2010.

15 Nazwa przedmiotu Dzieje myśli o sztuce Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod modułu do którego IHS-II-01 warsztat historyka sztuki należy przedmiot Język kształcenia polski Typ przedmiotu Obowiązkowy Imię i nazwisko osoby/osób prof. dr hab. Wojciech Bałus prowadzących przedmiot Sposób realizacji wykład Wymagania wstępne i dodatkowe brak Liczba godzin zajęć dydaktycznych 45 Stosowane metody dydaktyczne Wykład Sposób zaliczenia przedmiotu egzamin ustny Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Wiedza studenta jest sprawdzana w toku egzaminu ustnego lub pisemnego, a jej podstawą są informacje zaprezentowane na zajęciach, a także zawarte w literaturze podanej w opisach w KRK lub sylabusach. Opis przedmiotu Egzamin ustny. Obejmuje problematykę myśli o sztuce od starożytności do współczesności. Składać się będzie z dwóch elementów: krótkiej analizy wylosowanego tekstu (określenie przynależności do epoki historycznej, scharakteryzowanie podstawowej problematyki w nim zawartej) oraz dwóch pytań z podanego w opisie zestawu tematów Wykład obejmuje problematykę teorii sztuki od starożytności do postmodernizmu, połączony z analizą najważniejszych tekstów źródłowych. Zagadnienia szczegółowe: Sztuka i piękno w starożytności, problem proporcji w teorii sztuki, problem antropomorfizmu w teorii sztuki, zagadnienie idei w teorii sztuki, teoria architektury Witruwiusza, ekfraza i periegetyka, poglądy średniowiecznych teologów na sztukę i piękno, teologia ikony i zagadnienie ikonoklazmu, średniowieczne traktaty technologiczne i wzorniki warsztatowe, L.B. Alberti jako teoretyk sztuki, teoria architektury Quattrocenta, teoria sztuki pełnego renesansu we Włoszech i zagadnienie disegno, oddziaływanie włoskiej teorii sztuki w Europie północnej (Dürer), reformacja i kontrreformacja wobec sztuki, teoria architektury we Włoszech w XVI w., renesansowa historiografia sztuki we Włoszech, manierystyczna teoria sztuki, akademie artystyczne we Włoszech i Francji, akademicka teoria sztuki, spór poussinistów i rubenistów, francuska teoria architektury w XVII w., nowe pojęcie sztuki, narodziny estetyki i rola uczuć w przeżyciu estetycznym w XVIII w., kategorie estetyczne (piękno, wzniosłość, malowniczość), początki krytyki artystycznej (La Font de Saint-Yenne, Diderot), teoria klasycyzmu i niemieckie piśmiennictwo o sztuce w XVIII w. (Winckelmann, Lessing, Goethe), rozkład witruwianizmu w XVIII w. i poglądy Duranda, idealistyczna teoria sztuki i akademizm, teoria sztuki w okresie romantyzmu, teoria

16 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu architektury w XIX w. i problem historyzmu, krytyka artystyczna w XIX wieku, Baudelaire i problem korespondencji sztuk, koncepcje realizmu i naturalizmu, teoria koloru od Newtona do postimpresjonistów, psychologizm w estetyce i zagadnienie wczucia, problem formalizmu estetycznego (Hildebrand), koncepcja sztuki F. Nietzschego, koncepcje symbolizmu, nowoczesna teoria obrazu, kubistyczna teoria sztuki i koncepcje sztuki abstrakcyjnej, teoria architektury w XX wieku, teoria surrealizmu i koncepcje informe, koncepcja aury i reprodukcji technicznej dzieła sztuki (Benjamin), koncepcje modernizmu, awangardy i formalizmu (Greenberg), rola sztuki w systemach totalitarnych, teoria sztuki późnego modernizmu i postmodernizmu TEKSTY ŹRÓDŁOWE 1. Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce od starożytności do 1500 r., wybrał i opracował J. Białostocki, Warszawa 1978 (Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów, Część 1, T. I) 2. Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce , wybrał i opracował J. Białostocki, Warszawa 1985 (Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów, Tom II) 3. Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce Wybór i opracowanie J. Białostocki. Redakcja naukowa i uzupełnienia M. Poprzęcka i A. Ziemba, Warszawa 1994 (Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów, Tom III) 4. Teoretycy, artyści i krytycy o sztuce Wybór, przedmowa i komentarze E. Grabska i M. Poprzęcka, wydanie drugie uzupełnione, Warszawa 1989 (Historia doktryn artystycznych. Wybór tekstów, Tom IV) 5. Francuscy pisarze i krytycy o malarstwie , oprac. H. Morawska, Warszawa E. Grabska, Moderniści o sztuce, Warszawa Artyści o sztuce. Od Van Gogha do Picassa, oprac. E. Grabska, H. Morawska, Warszawa Johann Joachim Winckelmann, Dzieje sztuki starożytnej, tłum. Tadeusz Zatorski, oprac. W. Bałus, Kraków A. v. Hildebrand, Problem formy w sztukach plastycznych, tłum. Tadeusz Zatorski, oprac. W. Bałus, Warszawa C. Greenberg, Obrona modernizmu, Kraków Ch. Jencks, Wstęp do języka architektury postmodernistycznej, w: Postmodernizm kultura wyczerpania?, red. M. Giżycki, Warszawa 1988, s F. Lyotard, Odpowiedź na pytanie: co to jest postmoderna?, w: Postmodernizm a filozofia, red. S. Czeniak, A. Szahaj, Warszawa 1996, s PODSTAWOWO LITERATURA PRZEDMIOTU

17 13. Moshe Barasch, Theories of Art. From Plato to Winckelmann, New York London Tenże, Modern Theories of Art, 1: From Winckelmann to Baudelaire, New York Tenże, Modern Theories of Art, 2: From Impressionism to Kandinsky, New York K. Janicka, Światopogląd surrealizmu, Warszawa P. Krasny, Visibilia signa ad pietatem excitantes. Teoria sztuki sakralnej w pismach pisarzy kościelnych epoki nowożytnej, Kraków E. Panofsky, Idea. A Concept in Art Theory, New York 1968 (także późniejsze wydania) 19. M. Porębski, Tradycje i awangardy, w: tegoż, Sztuka a informacja, Kraków 1986, s Tenże, Krytyka artystyczna, w: Wstęp do historii sztuki. Przedmiot metodologia zawód, red. P. Skubiszewski, Warszawa 1973, s W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t. I-III, Wrocław- Kraków (również późniejsze wydania) 22. W. Tatarkiewicz, Dzieje sześciu pojęć. Sztuka - piękno - forma - twórczość - odtwórczość - przeżycie artystyczne, Warszawa 1975 Literatura uzupełniająca: Z obszernej polskiej literatury dotyczącej doktryn artystycznych szczególnie zaleca się wstępy do polskich przekładów pism o sztuce, wydanych przez Ossolineum w serii "Teksty źródłowe do dziejów teorii sztuki" 1. H. W. Kruft, Geschichte der Architekturtheorie, München 1985 (także wydanie angielskie) 2. N. Schneider, Geschichte der Kunsttheorie. Von der Antike bis zum 18. Jahrhundert, Köln-Weimar-Wien N. Schneider, Theorien moderner Kunst. Vom Klassizismus bis zur Concept Art, Köln-Weimar-Wien L. Venturi, History of Art Criticism, New York 1936, wyd. 2, 1964; również wydania włoskie, niem. i franc.)

18 Nazwa przedmiotu 4. Dzieje myśli o sztuce (obowiązkowe ćwiczenia na zaliczenie, warunkujące przystąpienie do egzaminu) Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod przedmiotu w module IHS-II Język kształcenia polski Typ przedmiotu Obowiązkowy Imię i nazwisko osoby/osób dr Magdalena Kunińska prowadzących przedmiot Sposób realizacji Ćwiczenia Wymagania wstępne i dodatkowe brak Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 Stosowane metody dydaktyczne Analiza tekstów źródłowych Sposób zaliczenia przedmiotu kolokwium pisemne Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Wiedza studenta jest sprawdzana w toku egzaminu ustnego lub pisemnego, a jej podstawą są informacje zaprezentowane na zajęciach, a także zawarte w literaturze podanej w opisach w KRK lub sylabusach. Studenci oceniani będą w sposób ciągły z uwzględnieniem: przygotowania (posiadania i lektury tekstów)do zajęć i aktywności. Zajęcia zakończą się kolokwium pisemnym z pytaniami otwartymi oraz zastosowaniem w praktyce opanowanych metod. Opis przedmiotu Na zaliczenie składać się będzie pięć elementów: 1. obecność na zajęciach 2. przygotowanie i przesłanie konspektów wybranych tekstów 3. systematyczne przygotowanie do zajęć (lektura zadanych tekstów) 4. aktywny udział w zajęciach (analiza omawianych tekstów) 5. pisemne kolokwium na zakończenie zajęć obejmujące zakres przerobionego materiału Ćwiczenia obejmować będą zakres materiału omawiany na wykładach, czyli problematykę teorii sztuki i refleksji estetycznej, od starożytności do postmodernizmu Polegać będą na wspólnej analizie wybranych tekstów źródłowych, poprzedzonych wprowadzeniem problematyzującym dyskusję. Dużą rolę odegrają przygotowywane przez uczestników konspekty pozwalające prowadzącemu dostrzec najbardziej problematyczne zagadnienia i stanowiąc punkt wyjściowy dla dyskusji. Zakres tematyczny ćwiczeń na tekstach źródłowych: 1. Filozofia sztuki Platona i jej trwanie w neoplatonizmie - metafizyczne i etyczne uzasadnienie krytyki sztuk

19 plastycznych; pojęcie mimêsis - koncepcja piękna i dualizm rzeczywistości - pojęcie thea mania - skrajny dualizm w koncepcji piękna Plotyna. Rola kontemplacji w modelu neoplatońskim. Konsekwencje dla teorii sztuki Teksty: Platon, Państwo, ks. X (do mitu o Er) tłum. W. Witwicki, różne wydania. Platon, Fajdros, różne wyd. fr. XXII, 244 E 245. Platon, Uczta, tłum. W. Witwicki, różne wyd. fr. 210E 211D Platon, Timajos, tłum. W. Witwicki, różne wyd. Plotyn, Enneady, Plotyn, Enneady, tłum. A. Krokiewicz, Warszawa , fr. O pięknie 2. Refleksja o sztuce Arystotelesa: - Koncepcja piękna jako liczby - sztuka w systemie nauk (poiesis) - analiza pojęcia tragedii - interpretacje pojęcia katharsis Teksty: Arystoteles, Poetyka, fr. 1447a i nn Arystoteles, Fizyka, 199a15 i nn. Arystoteles, Retoryka, r. III,7. 3. Teoria architektury Witruwiusza (podstawowe kategorie teorii architektury) - rola architekta - podstawowe kategorie teorii architektury; - piękno obiektywne (symmetria) a eurythmia - rodzaje decorum Tekst: Witruwiusz, O architekturze ksiąg dziesięć, tłum. K. Kumaniecki, Warszawa Bizantyńska koncepcja obrazu i spór o obrazy. Tendencje ikonoklastyczne w dziejach myśli o sztuce Teksty: Pseudo-Dionizy Areopagita, Pisma teologiczne, tłum. M. Dzielska, t. 1, Kraków Antologia tekstów bizantyńskich w: W. Tatarkiewicz, Historia estetyki, t. II (różne wydania) Hans Belting, Obraz i kult, tłum. T Zatorski, Gdańsk 2010 (wybór tekstów źródłowych) 5. Proporcja, blask, doskonałość: najważniejsze cechy definiowania piękna w średniowieczu - rzeczy piękne podobają się nam dzięki zawartej w nich liczbie : św. Augustyn. Piękno obiektywne Teoretycy,

20 pisarze i artyści o sztuce (różne wydania) - Consonantia i claritas: scholastyczna definicja piękna św. Tomasza z Akwinu; subiektywizacja przeżycia estetycznego teksty: św. Augustyn, antologia fragmentów (Soliloquia, O prawdziwej religii, O muzyce, Wyznania), w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce, wybór i oprac. J. Białostocki, Warszawa 1978, s św. Tomasz,, w:, s Teoria sztuki L. B. Albertiego: - Teoria architektury: geneza architektury, kategorie teorii architektury: - teoria malarstwa: składniki dzieła malarskiego, teoria perspektywy Teksty: L.B. Alberti, O malarstwie, tłum. L. Winniczuk, Wrocław idem, Dziesięć ksiąg o sztuce budowania, tłum. I. Biegańska, Warszawa Współzawodnictwo i wspólnota sztuk w renesansie: paragone i disegno - O wyższość malarstwa: historia współzawodnictwa sztuk - historia pojęcia disegno i jego różne rozumienia teksty: L. da Vinci, Traktat o malarstwie, Ks, I: Paragone, w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 roku, Warszawa 1988, s C. Cennini, Rzecz o malarstwie, r. IV, w: Myśliciele, kronikarze i artyści o sztuce. Od starożytności do 1500 roku, Warszawa 1988, s. 323 G. Vasari, Wstęp do całego dzieła [Żywoty najznakomitszych malarzy, rzeźbiarzy i architektów, w: Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce (różne wydania) B. Varchi, Wykład, w którym rozważa się o pierwszeństwie sztuk oraz: Angolo Bronzino, List do Benedetta Varchi; Jacopo Carrucci da Pontormo; List do Benedetta Varchi; Michał Anioł Buonarroti; List do Benedetta Varchi, w: Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce (różne wydania) F. Zuccari, List do Książąt i Panów miłośników rysunku, malarstwa, rzeźby i architektury, w: Teoretycy, pisarze i artyści o sztuce (różne wydania) idem, Idea malarzy, rzeźbiarzy i architektów, ibidem. 8. Akademicka koncepcja sztuki (G.P. Bellori, krąg francuski XVII wieku)

21 - idea w malarstwie wg G. P. Belloriego - N. Poussin i początki wielkiej maniery; kategorie teksty: G. P. Bellori, Idea malarza, rzeźbiarza i architekta wybrana z piękna natury, [lecz] przewyższająca naturę, w: Teoretycy, historiografowie i artyści o sztuce , opr. J. Białostocki, red. M. Poprzęcka, A. Ziemba, Warszawa 1994, s N. Poussin, [Uwagi o malarstwie]; Listy, ibidem, s I. Kant i nowoczesne myślenie o sztuce: estetyka - pojęcie estetyki. - badanie możliwości zastosowania pojęć kantowskich do analizy sztuki - znamiona sądu estetycznego: sąd o pięknie a sąd o wzniosłości. Rola wyobraźni Tekst: I. Kant, Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1986 (Analityka piękna i Analityka wzniosłości) 10. G. W. F. Hegel: sztuka jako zjawisko historyczne: - definicja estetyki wg Hegla - koncepcja dzieła sztuki jako partykularnego, fizycznego zjawiska łączącego podstawę materialną i ideę (forma i treść) i krytyka wcześniejszych koncepcji - zmiany światopoglądu i zmiany sztuki - sztuka symboliczna, klasyczna i romantyczna: schemat rozwoju dziejów sztuki Tekst: G.W.F. Hegel, Estetyka, tłum. J. Grabowski, A. Landman, t. 1-3, Warszawa (Fragment: Wstęp) 11. Romantyzm w pismach E. Delacroix i Ch. Baudelaira - Koncepcja i rola wyobraźni; krytyka naturalizmu - obraz powstaje jak świat : koncepcja twórczości artystycznej - teoria koloru i synestezja sztuk w romantyzmie - Patos krawatów i lakierków: pojęcie nowoczesności i życia codziennego - krytyka artystyczna i pojęcie flâneura Teksty: E. Delacroix, Dzienniki , Gdańsk 2003 (fragmenty podane przez wykładowcę) Ch. Baudelaire, Salon 1845, w: idem, Rozmaitości estetyczne, Gdańsk 2000 Ch. Baudelaire, Malarz życia nowoczesnego, różne wydania.

22 12. F. Nietzsche: przebudzenie z apollińskiego snu rozrywanie zasłony racjonalizmu - krytyka racjonalizmu i nauki (prawda jako zasłona przed cierpieniem) - dualizm apollińsko-dionizyjski - muzyka i tragedia jako wyraz cierpienia egzystencjalnego - upadek Greków i demon-sokrates Teksty: - F. Nietzsche, Narodziny tragedii albo Grecy i pesymizm, tłum. B. Baran, Kraków idem, O pożytku i szkodliwości historii dla życia, w: idem Niewczesne rozważania, tłum. Małgorzata Łukasiewicz), Kraków Formalizm w estetyce. Teoria A. Hildebranda - historia pojęcia formy i krytyka mimesis jako esencji sztuki - K. Fiedler i droga do teorii czystego widzenia - widzenie dotykowe i widzenie z oddali - dzieło w triadzie forma przedmiot zjawisko: analiza praw widzenia - Sztuka jako forma aktywności zmysłowej i duchowej: wywoływanie powszechne odczucie formy - krytyka pozytywizmu w ujmowaniu mechanizmu obrazowania: rola wyobrażenia i wczucia - funkcjonalne pojęcie formy tekst: A. v. Hildebrand, Problem formy w sztukach plastycznych, tłum. Tadeusz Zatorski, oprac. W. Bałus, Warszawa Władysław Strzemiński i Wasilij Kandiński: I. pytanie o dzieło sztuki - poszukiwanie granic obrazu - krytyka mimetyzmu - dzieło jako wyraz świadomości wzrokowej tekst: W. Strzemiński, [O nowej sztuce], w: idem, Wybór pism estetycznych, Kraków 2006 Idem, Świadomość wzrokowa, ibidem. II. Filozofia sztuki W. Kandinskiego - dzieło jako autonomiczna sensowna całość teksty (w przekazanych fragmentach): W. Kandiński, Punkt, linia a płaszczyzna, tłum. S. Fijałkowski, Warszawa W. Kandiński, O duchowości w sztuce, tłum. S. Fijałkowski, Łódź 1996.

23 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego modułu 15. Walter Benjamin: technologia i aura tekst: W. Benjamin, Dzieło sztuki w dobie reprodukcji technicznej, w: idem, Twórca jako wytwórca, red. H. Orłowski, przeł. J Sikorski, Poznań 1975, s Art in Theory , red. C. Harrison, Oxford Art in Theory , red. C. Harrison, P. Wood, J. Gaiger, Oxford Art in Theory , red. C. Harrison, P. Wood, J. Gaiger, Oxford Z. Waźbiński, Disegno w teorii artystycznej XVI wieku: Italia [w:] Disegno - rysunek u źródeł sztuki nowożytnej. Materiały sesji naukowej w Toruniu X 2000, red. nauk. Tadeusz J. Żuchowski, Sebastian Dudzik, Toruń 2001

24 Nazwa przedmiotu 5. Antropologia kultury (obowiązkowy wykład z egzaminem) Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod przedmiotu w module IHS-II Język kształcenia Polski Typ przedmiotu Obowiązkowy Imię i nazwisko osoby/osób dr hab. Marcin Brocki prowadzących przedmiot Sposób realizacji Wykład Wymagania wstępne i dodatkowe Brak wymagań wstępnych Liczba godzin zajęć dydaktycznych 30 Stosowane metody dydaktyczne Wykład, konsultacje Sposób zaliczenia przedmiotu Egzamin pisemny Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Na egzaminie będzie sprawdzana wiedza, zaprezentowana na wykładzie i we wskazanych lekturach. Opis przedmiotu Zajęcia mają za zadanie wprowadzić studentów w metodologiczną i merytoryczną problematykę antropologii kulturowej, ukazać im system kategorialny antropologii kulturowej i sens formułowania pytań o granice myślenia antropologicznego w odniesieniu do problemów człowieka i kultury. Zostaną zaprezentowane następujące zagadnienia: - idea kultury w antropologii; - kultura w teorii (wartościujące i nie wartościujące rozumienie kultury; atrybutywne i dystrybutywne rozumienie kultury; definicje; jednostki elementarne w badaniu kultury temat, wzór jawny i ukryty, cechy kulturowe, instytucja); - przedmiot antropologii różnorodność kultur; społeczeństwo pierwotne; kim jest dziki tzw. antropologiczny inny dziś i wczoraj; - Specyfika myślenia pierwotnego;. - Mit i historia; - Obrzędy i symbole: rytuały przejścia, cechy myślenia mitycznego, funkcjonalna orientacja mitu; - Koncepcje struktury społecznej; - Elementarne formy instytucji społecznych; zróżnicowania społecznego, - Struktury społeczne związane z pokrewieństwem; - Struktura hierarchiczna, - Inne niehierarchiczne formy organizacji społecznej. Wykaz literatury podstawowej i - E. Nowicka, Świat człowieka świat kultury, Warszawa 1998 uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu - E. Nowicka, M. Kempny, Badanie kultury. Elementy teorii antropologicznej, Warszawa Świat człowieka świat kultury. Antologia tekstów klasycznej antropologii, red. E. Nowicka, M. Nowacka-Grajper, Warszawa 2007

25 - W.J. Burszta, Antropologia kultury, Warszawa E. Mietlińsi, Poetyka mitu, Warszawa 1981

26 Nazwa przedmiotu 6. Seminarium główne dla I roku st. II stopnia Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod przedmiotu w module Ogólny (dla I roku st. II stopnia) IHS-II-S- (każdy prowadzący ma inny kod) Język kształcenia Polski Typ przedmiotu Seminarium Imię i nazwisko osoby/osób prof. Wojciech Bałus, prof. Marcin Fabiański, dr hab. Maria prowadzących przedmiot Hussakowska-Szyszko, prof. Jan Ostrowski, dr hab. Andrzej Szczerski, dr hab. Marek Walczak, dr hab. Marek Zgórniak, dr hab. Andrzej Betlej, dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży Sposób realizacji Seminarium Wymagania wstępne i dodatkowe Pożądana jest umiejętność analizy dzieła sztuki potwierdzona odpowiednimi pracami (seminaryjnymi, rocznymi itp.) Liczba godzin zajęć dydaktycznych 60 Stosowane metody dydaktyczne analiza dzieł sztuki na wystawach oglądanych w ramach zajęć, krytyczna lektura tekstów, referaty studenckie i dyskusja nad nimi, indywidualne konsultacje prac seminaryjnych i magisterskich Sposób zaliczenia przedmiotu Zaliczenie na ocenę Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Zaliczenia prac pisemnych dokonuje się na podstawie złożonego egzemplarza pracy w wersji papierowej, w której zostały uwzględnione poprawki wskazane przez prowadzącego zajęcia. Prowadzący ustala harmonogram prezentowania prac w toku zajęć, a ostateczny termin złożenia pierwszej wersji do poprawki to ostatni dzień zajęć dydaktycznych. Prowadzący zajęcia ma prawo odmówić zaliczenia pracy nieuwzględniającej wskazanych przez niego korekt i złożonej w drugim tygodniu sesji poprawkowej. Opis przedmiotu Warunkiem zaliczenia seminarium jest: w I semestrze aktywny udział w zajęciach i przedstawienie referatu lub recenzji lub innego typu pracy wybranej przez wykładowcę, w II semestrze warunkiem zaliczenia jest zaprezentowanie zgromadzonego materiału i złożenie pracy w formie pisemnej, aktywność na zajęciach, obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Na pierwszym roku studiów II stopnia studenci wybierają seminarium, zajmujące się dziejami sztuki w wybranej epoce, z zamiarem kontynuacji tego seminarium na roku drugim. Przedmiotem prac magisterskich mogą być różnorakie tendencje i zjawiska w dziejach sztuki i teorii sztuki, a także monografie szczególnie efektownych dzieł sztuki o złożonej problematyce interpretacyjnej Wymagane jest wykorzystanie materiałów źródłowych oraz opracowań drukowanych po polsku i w językach obcych. Seminarium obejmuje zajęcia teoretyczne, przygotowujące do pisania pracy magisterskiej, częściowo w muzeach i galeriach przy dziełach sztuki oraz dyskusję nad przedstawianymi

27 Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do zaliczenia danego przedmiotu referatami. Literatura przedmiotu ustalana indywidualnie ze studentami w zależności od tematu pracy. Także literatura do części wstępnej podanie zostanie na początkowych zajęciach

28 Nazwa przedmiotu 7. Seminarium poboczne dla I roku st. II stopnia Nazwa jednostki prowadzącej Instytut Historii Sztuki przedmiot Nazwa i kod przedmiotu w module Ogólny (dla I roku st. II stopnia) IHS-II-S- (j.w.) Język kształcenia Polski Typ przedmiotu Seminarium Imię i nazwisko osoby/osób prof. Wojciech Bałus, prof. Marcin Fabiański, dr hab. Maria prowadzących przedmiot Hussakowska-Szyszko, prof. Jan Ostrowski, dr hab. Andrzej Szczerski, dr hab. Marek Walczak, dr hab. Marek Zgórniak, dr hab. Andrzej Betlej, dr hab. Teresa Rodzińska-Chorąży Sposób realizacji Seminarium Wymagania wstępne i dodatkowe Pożądana jest umiejętność analizy dzieła sztuki potwierdzona odpowiednimi pracami (seminaryjnymi, rocznymi itp.) Liczba godzin zajęć dydaktycznych 60 Stosowane metody dydaktyczne analiza dzieł sztuki na wystawach oglądanych w ramach zajęć, krytyczna lektura tekstów, referaty studenckie i dyskusja nad nimi, indywidualne konsultacje prac seminaryjnych i magisterskich Sposób zaliczenia przedmiotu Zaliczenie na ocenę Forma i warunki zaliczenia, metody i kryteria oceniania Zaliczenia prac pisemnych dokonuje się na podstawie złożonego egzemplarza pracy w wersji papierowej, w której zostały uwzględnione poprawki wskazane przez prowadzącego zajęcia. Prowadzący ustala harmonogram prezentowania prac w toku zajęć, a ostateczny termin złożenia pierwszej wersji do poprawki to ostatni dzień zajęć dydaktycznych. Prowadzący zajęcia ma prawo odmówić zaliczenia pracy nieuwzględniającej wskazanych przez niego korekt i złożonej w drugim tygodniu sesji poprawkowej. Opis przedmiotu Wykaz literatury podstawowej i uzupełniającej, obowiązującej do Warunkiem zaliczenia seminarium jest: w I semestrze aktywny udział w zajęciach i przedstawienie referatu lub recenzji lub innego typu pracy wybranej przez wykładowcę, w II semestrze warunkiem zaliczenia jest zaprezentowanie zgromadzonego materiału i złożenie pracy w formie pisemnej, aktywność na zajęciach, obecność na zajęciach (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze). Na pierwszym roku studiów II stopnia studenci wybierają oprócz seminarium magisterskiego seminarium poboczne, poświęcone sztuce innego okresu niż seminarium główne. Udział w tym seminarium ma umożliwić uczestnikom zapoznanie się z problemami i metodami badawczymi, odmiennymi od problematyki magisterium. Dzięki temu wiedza absolwenta II etapu studiów nie będzie zbyt zawężona i zogniskowana wyłącznie na problematyce sztuki nowoczesnej. Studenci wybierający seminarium poboczne, uczestniczą aktywnie w zajęciach oraz przygotowują i referują w ich trakcie krótką pracę pisemną (referat, recenzja, itp.). Literatura przedmiotu ustalana indywidualnie ze studentami w zależności od tematu pracy. Także literatura do części wstępnej