SZKOLNY PROGRAM WYCHOWANIA

Transkrypt

1 Liceum Ogólnokształcące Sióstr Salezjanek w Ostrowie Wielkopolskim SZKOLNY PROGRAM WYCHOWANIA «Pamiętajcie, że wychowanie jest sprawą serca, którego jedynym Panem jest Bóg. Niczego nie dokonamy jeśli On nie da nam kluczy do serc młodzieży!» Św. Jan Bosko Al. Słowackiego 33a Ostrów Wielkopolski

2 Spis treści SZKOLNY PROGRAM 1 WYCHOWANIA 1 Wprowadzenie 3 1. Tożsamość i misja szkoły 4 2. Adresaci 4 Młodzież 4 Rodzice 5 Nauczyciele 5 3. Cel 5 Propozycja wychowawcza szkoły 5 1. Wspólnota wychowawcza 6 nauczyciele 6 rodzice 6 uczniowie 6 pracownicy szkoły 7 2. Kierunki oddziaływań wychowawczych 7 Aby być...dobrym chrześcijaninem... 7 Aby być...uczciwym obywatelem... 7 Realizacja programu i jego ewaluacja 9 2

3 Wprowadzenie Opierając się na bogatym doświadczeniu salezjańskich wspólnot wychowawczych obecnych w Europie proponujemy Szkolny Program Wychowania jako punkt odniesienia dla działań wychowawczych podejmowanych w naszej szkole. Pragniemy, aby stała się ona dla ludzi młodych miejscem wzrostu na gruncie wartości ludzkich i chrześcijańskich, miejscem tworzenia kultury i zdobywania wiedzy służącej do realizacji osobistego projektu życia. 1 Szkolny Program Wychowania został przyjęty uchwałą Rady Pedagogicznej z dnia 27 października 2005 r. na podstawie: - Konstytucji RP - Konwencji Praw Dziecka uchwalonej przez ONZ i przyjętej przez Zgromadzenie Ogólne Narodów Zjednoczonych w dniu 20 XI 1989r, ratyfikowaną przez Polskę dnia 30 IX 1991r. - Załącznika nr 4 do Rozporządzenia MENiS z dnia 26 lutego 2002r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz.U. z 2002r. Nr 51, poz. 458). Szkolny Program Wychowania wchodzi w życie z dniem r. 1 Por. Karta Tożsamości szkoły salezjańskiej w Europie, Kraków 2005r. Podobnie czytamy w Preambule Ustawy o Systemie Oświaty z dnia 7 września 1991r.: «Nauczanie i wychowanie - respektując chrześcijański system wartości - za podstawę przyjmuje uniwersalne zasady etyki. Kształcenie i wychowanie służy rozwijaniu u młodzieży poczucia odpowiedzialności, miłości ojczyzny oraz poszanowania dla polskiego dziedzictwa kulturowego, przy jednoczesnym otwarciu się na wartości kultur Europy i świata. Szkoła winna zapewnić każdemu uczniowi warunki niezbędne do jego rozwoju, przygotować go do wypełniania obowiązków rodzinnych i obywatelskich w oparciu o zasady solidarności, demokracji, tolerancji, sprawiedliwości i wolności». 3

4 1. Tożsamość i misja szkoły Wszelkie dążenia wychowawcze naszej szkoły zmierzają do budowania syntezy pomiędzy wiarą, kulturą i życiem: prezentując chrześcijańską wizję człowieka i świata otwieramy żywy dialog pomiędzy wiarą i rozumem. Jest to szkoła: katolicka oparta na wartościach Ewangelii; wychowująca ludzi, którzy swoją wiarę w Boga wyrażają w trosce o drugich; otwarta dla wszystkich; pozostająca w dialogu z rzeczywistością wielokulturową i wieloreligijną; 2 salezjańska w stylu działania przyjmująca założenia wychowawcze św. Jana Bosko i wskazany przez niego system prewencyjny 3, który karze wierzyć w potęgę dobra ukrytego w każdym młodym człowieku i dążyć do stworzenia środowiska wychowawczego nacechowanego atmosferą zaufania i rodzinności. 2. Adresaci Odbiorcami naszej propozycji wychowawczej są ludzie młodzi oraz wszystkie osoby zaangażowane w życie szkoły, czyli rodzice i wszyscy pracownicy szkoły. Ich oczekiwania, propozycje i spostrzeżenia stają się cennymi wskazówkami w procesie wytyczania kierunku oddziaływań wychowawczych. Młodzież Uczniowie trzyletniego Liceum Ogólnokształcącego oczekują, że szkoła jako środowisko wychowawcze będzie: - pomagać w zdobywaniu rzetelnej wiedzy - stwarzać okazje do rozwijania osobistych uzdolnień - dawać poczucie bezpieczeństwa - uczyć współpracy w grupie - angażować w inicjatywy na rzecz potrzebujących - wspierać w momentach przeżywanych trudności - pomagać w odkrywaniu i pielęgnowaniu wiary 2 Por. Karta Tożsamości. 3 W systemie prewencyjnym (ks. Jan Bosko, System prewencyjny w wychowaniu młodzieży, Turyn 1877r.) wyróżniamy następujące elementy: - stała obecność wychowawcy wśród wychowanków, - dążenie do jasno określonego ideału: uczciwy obywatel i dobry chrześcijanin - nieustanna troska o ducha rodzinnego, o radość i o wzajemne zaufanie - zapoznanie wszystkich wychowanków z obowiązującym regulaminem i konsekwentne przestrzeganie go - oparcie się na trzech filarach: rozumu, religii i miłości. Rozum podkreśla, zgodnie z autentyczną wizją chrześcijańskiego humanizmu, godność osoby, sumienia, natury ludzkiej, kultury, świata pracy, życia społecznego, czyli całego zespołu wartości, które stanowią niezbędne wyposażenie człowieka w jego życiu rodzinnym, obywatelskim i społecznym. Pozwala zaspokoić dwie potrzeby fundamentalne: działanie z wolnego wyboru i potwierdzenie własnej osobowości. Oznacza też zdrowy rozsądek i prostotę, uczciwość w poszukiwaniu prawdy własnego istnienia; umiejętność krytycznego wyboru i uzasadniania własnych decyzji; harmonię między czynem a myślą; spokojne i mądre działanie. Religia wymaga uznania istnienia Absolutu, pogłębiania wiedzy o Absolucie i uległości wobec działań spowodowanych obecnością Osoby, która pociąga ku nieskończoności, pomaga przekraczać samych siebie na drodze do świętości. Ponadto, religia przypomina, że życie człowieka na ziemi jest przemijające i dzięki Chrystusowi może mieć kontynuację w wieczności. Wymiar ten ma także prowadzić młodego człowieka do umiejętności odważnego głoszenia swej wiary. Miłość - czyni z wychowawcy osobę bez reszty oddaną dobru wychowanków, przebywającą wśród nich, gotową do poświęceń, do trudów związanych z misją wychowania. Miłość przybiera tu formę przeżywanego i okazywanego zaufania oraz szczerości jako poszukiwania prawdy, która pozwala niekiedy ranić drugiego, by umocnić go w jego autentycznych możliwościach. Wszystko to wymaga prawdziwego zaangażowania i bycia do dyspozycji młodzieży, szczerej życzliwości i umiejętności dialogu według słów św. Jan Bosko: «Młodzież nie tylko trzeba kochać, ale ona sama musi poznać, że jest kochana», i na innym miejscu: «Każdy niech się stara by był kochany, jeżeli chce, by się go bano», bo jedynie miłość jest zdolna otworzyć serca młodzieży: «ta twierdza zawsze zatrzaskuje drzwi przed surowością i szorstkością». 4

5 Rodzice Rodzice uczniów, zaniepokojeni negatywnymi zjawiskami obecnymi w środowisku młodzieżowym, takimi jak: - przemoc - zbyt łatwy dostęp do różnego rodzaju używek - niezdolność ludzi młodych do bezinteresownego zaangażowania się na rzecz innych - brak szacunku wobec rówieśników i dorosłych oczekują, że szkoła będzie: - stawiać na wysoki poziom nauczania - miejscem dającym poczucie bezpieczeństwa - wspierać ich w procesie wychowania dzieci - troszczyć się o wymiar religijny - wychowywać do uczciwości i do odpowiedzialności za zdrowie i życie własne i innych Nauczyciele Nauczyciele, którzy są gotowi wyjść naprzeciw młodzieży, doceniając ukryte w nich potencjały dobra i proponując im środowisko wychowawcze nacechowane klimatem zaufania i dialogu, proponują, by: - pozostawać w stałym i otwartym dialogu z rodziną i środowiskiem wychowanków - w ciekawy i kompetentny sposób przekazywać rzetelną wiedzę - podkreślać wymiar religijny życia - kształtować postawy solidarności i szacunku wobec innych 3. Cel Celem naszych oddziaływań wychowawczych jest integralna formacja osoby, która zmierza do ukształtowania w młodym człowieku w sposób harmonijny postaw: uczciwego obywatela i dobrego chrześcijanina. Tak określony cel wymaga ukierunkowani pracy wychowawczej na dwóch płaszczyznach: - wychowywać do wiary umacniając tożsamość chrześcijańską i budując pomost pomiędzy wiarą a kulturą - wychowywać do twórczego i odpowiedzialnego uczestnictwa w życiu społecznym. Propozycja wychowawcza szkoły System Prewencyjny, który jest inspiracją dla naszego sposobu przeżywania posłannictwa wśród młodzieży, wymaga od wychowawców bezwarunkowego przyjęcia ludzi młodych; zdolności dialogu i uważnego wsłuchiwania się w ich prawdziwe potrzeby i aspiracje; stwarzania środowiska ożywionego obecnością bogatą w wartości ludzkie i chrześcijańskie. Rzeczywistość świata ludzi młodych stawia wobec szkoły nowe wyzwania: - koncepcja społeczeństwa opartego na wiedzy - pluralizm religijny i relatywizm etyczny 5

6 - pogłębiający się proces sekularyzacji - kryzys rodziny - pojawianie się nowych rodzajów ubóstwa młodych - niepewność zawodu i pracy Punktem wyjścia dla propozycji wychowawczych jest spotkanie z młodzieżą w miejscu, w którym się ona znajduje, aby następnie móc towarzyszyć jej na drodze dojrzewania w wolności, w odpowiedzialności, w rozwoju wymiaru społecznego i postawy służby. 1. Wspólnota wychowawcza Skuteczność oddziaływań wychowawczych wymaga zbieżności wokół celów, kryteriów działania i wyborów, dlatego pielęgnujemy poczucie współodpowiedzialności wychowawczej i dążymy do integracji uzupełniających się wzajemnie interwencji, doświadczeń i wzorców proponowanych przez wspólnotę wychowawczą. nauczyciele Każdy nauczyciel jest wychowawcą i w relacji z uczniem zobowiązany jest wspierać go w jego rozwoju 4 : - troszcząc się o środowisko wszechstronnego rozwoju osobowego (w wymiarze intelektualnym, psychicznym, społecznym, zdrowotnym, estetycznym, moralnym, duchowym); - rozwijając w nim dociekliwość poznawczą, ukierunkowaną na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna; - wskazując na wartość i bogactwo poznawanych treści - ucząc go samodzielności w dążeniu do dobra w jego wymiarze indywidualnym i społecznym; - zachęcając do poszukiwania, odkrywania i dążenia do życiowych celów; - ucząc szacunku dla dobra wspólnego, dziedzictwa kultury i narodowej tradycji; - towarzysząc na drodze asymilacji wartości i dokonywania wyborów; - ucząc sztuki dialogu, umiejętności słuchania i współpracy w klimacie szacunku, rodzinności i zaufania. rodzice Rodzice, którzy ponoszą główną odpowiedzialność za wychowanie i rozwój swojego dziecka, mają prawo oczekiwać ze strony szkoły wsparcia oraz stałej współpracy na polu formacyjnym. Wyrażając swoje spostrzeżenia są niezastąpionym źródłem informacji na temat potrzeb, trudności czy oczekiwań ludzi młodych i współpracują w tworzeniu pozytywnego środowiska wychowawczego. uczniowie Wychowankowie, którzy są podmiotem procesu wychowawczego, mogą oczekiwać ze strony wychowawców obecności akceptującej, otwartej i przyjaznej, a jednocześnie wymagającej i 4 Karta Nauczyciela, art. 6. 6

7 wskazującej jasne cele na drodze ku dojrzałości. W tym procesie uczniowie mają stać się protagonistami. pracownicy szkoły Na jakość propozycji wychowawczej mają wpływ wszystkie osoby, które są odpowiedzialne za funkcjonowanie szkoły, dlatego każdy pracownik szkoły jest postrzegany jako wychowawca. 2. Kierunki oddziaływań wychowawczych Mając na celu integralną formację osoby i jej harmonijny rozwój zwracamy uwagę na wszystkie wymiary życia ludzkiego: troszczymy się o sferę duchową, fizyczną, intelektualną, psychiczną oraz społeczną. W oparciu o pewne wartości nakreślamy cele szczegółowe oraz dostępne nam środki i narzędzia pomocne w osiąganiu ich. Ogół zadań grupujemy w dwa bloki odpowiadające płaszczyznom pracy wychowawczej określonym przez obrany cel główny: Aby być...dobrym chrześcijaninem... - ukazywać Ewangelię ściśle związaną z egzystencją - odkrywać wartość modlitwy - podkreślać znaczenia liturgii i życia sakramentalnego w budowaniu więzi z Bogiem - popierać rozwój praktycznej wiary (kultura solidarności i daru z siebie) - troszczyć się o klimat radości i chrześcijańskiego optymizmu - kształcić umiejętność samooceny oraz pracy nad przemianą własnego charakteru Środki pomocne w osiągnięciu tych celów: - katecheza - modlitwa poranna (codzienne słówko ) - uczestnictwo w Eucharystii wg kalendarza świąt i uroczystości szkolnych - przygotowanie świąt i uroczystości szkolnych - Sakrament Pojednania, rozmowa z kapłanem (I-sze piątki miesiąca) - rekolekcje wielkopostne - dostęp do młodzieżowej prasy katolickiej i książek o tematyce religijnej, strony internetowe - adopcja na odległość - okolicznościowe akcje charytatywne - dialog i towarzyszenie ze strony wychowawców (pomoc w pracy nad sobą) i ich aktywna obecność wśród młodzieży Aby być...uczciwym obywatelem... - wychowywać do uczciwości i samodzielności w zdobywaniu wiedzy - pomagać w odkrywaniu indywidualnych predyspozycji i pasji - przygotować absolwentów pod względem merytorycznym - pobudzać do własnych twórczych i wytrwałych poszukiwań - ukazywać możliwości i jednocześnie ograniczenia rozumu ludzkiego - pomagać w odkrywaniu własnej tożsamości 7

8 - kształtować umiejętności emocjonalne - wychowywać do przyjaźni i czystej miłości - pielęgnować wrażliwość artystyczną - troszczyć się o estetykę najbliższego otoczenia - uwrażliwiać na potrzeby innych - kształtować postawę szacunku wobec życia i zdrowia ludzkiego - uczyć umiejętności współpracy w grupie i odpowiedzialności - pielęgnować autentyczny patriotyzm Środki pomocne w osiągnięciu tych celów: - koła zainteresowań - poradnictwo zawodowe - lekcje przygotowania do życia w rodzinie - wspólne świętowanie, wyjazdy integracyjne, wycieczki, obozy - przygotowywanie, udział w imprezach kulturalnych (teatr, koncerty, wystawy...) - kultura słowa i gestów - formacja liderów (animatorów) - działalność Samorządu Uczniowskiego - redagowanie gazetki szkolnej - prowadzenie strony internetowej szkoły - święta narodowe, ważne wydarzenia, tradycje narodowe - warsztaty z zakresu profilaktyki - pozalekcyjne zajęcia sportowe 8

9 Realizacja programu i jego ewaluacja Za realizację Szkolnego Programu Wychowania są odpowiedzialni wszyscy pracownicy szkoły. Szczegółowe zadania, forma, sposoby i terminy ich realizacji oraz osoby odpowiedzialne są zawarte w załączniku do Programu, który wytycza roczny zakres działań wychowawczych. Kontrola realizacji poszczególnych założeń będzie dokonywana poprzez okresowy monitoring w formie obserwacji, wywiadu bądź ankiet przeprowadzanych wśród wychowawców, wychowanków i rodziców w ciągu roku szkolnego. Ewaluacja końcoworoczna, przedstawiona w formie pisemnego sprawozdania, będzie dotyczyła działań wychowawczych podjętych w analizowanym roku szkolnym i jej wyniki mogą wpłynąć na ponowną redakcję Szkolnego Programu Wychowania. Za ewaluację końcoworoczną jest odpowiedzialny nauczyciel wyznaczony przez Dyrektora szkoły. 9