Dr n. med. Danuta Rosińska Borkowska Ordynator b. Oddziału Dermatologii Dziecięcej Szpitala im. Św. Łazarza w Warszawie

Transkrypt

1

2 Atopowe Zapalenie Skóry (AZS) jest chorobą przewlekłą, która utrudnia życie dziecka w zależności od stopnia nasilenia choroby. Atopowy zegar ma za zadanie ułatwić dziecku z AZS wykonywanie codziennych czynności. Opracowany został przez profesora Carla Gelmettiego oraz włoską szkołę atopii w Mediolanie. Przeznaczony jest zarówno dla lekarzy jak i farmaceutów, którzy dzięki niemu mogą przystępnie wytłumaczyć rodzicom, jakie nawyki należy wprowadzać, aby polepszyć jakość codziennego życia ich chorego dziecka. Dr n. med. Danuta Rosińska Borkowska Ordynator b. Oddziału Dermatologii Dziecięcej Szpitala im. Św. Łazarza w Warszawie

3 PRZEBUDZENIE Poranek to moment na rozmowę o minionej nocy. Nawet jeśli rano jest mało czasu, zawsze należy zapytać dziecko jak spało, czy nie budziło się z powodu nawracającego świądu. Senność, zmęczenie, zły humor lub brak koncentracji często są bezpośrednim skutkiem nieprzespanej nocy. Należy okazać dziecku zrozumienie, powiedzieć mu że rozumiemy, jak trudno jest powstrzymać się od drapania PORANNA TOALETA Należy dbać o codzienną toaletę dziecka. Zaleca się raczej letni prysznic lub kąpiel, o temperaturze wody pomiędzy C a C. Zbyt gorąca woda może dodatkowo podrażnić wrażliwą i chorą skórę dziecka. Skórę dziecka z AZS należy myć delikatnie, unikając mocnego pocierania, najlepiej przy użyciu specjalnie przeznaczonego do tego żelu, nie zawierającego mydła. Po kąpieli należy delikatnie osuszyć skórę dziecka, otulając je ręcznikiem i lekko oklepując, ale nie wycierając. Poranna toaleta to idealny moment, aby bezpośrednio po myciu zastosować nawilżający preparat przepisany przez lekarza lub farmaceutę (preparat leczniczy i/lub emolient).

4 UBIERANIE Dziecko powinno nosić koszulki z długim rękawem i raczej długie spodnie, aby nie narażać podrażnionej skóry. Nie należy jednak ubierać dziecka zbyt ciepło (przegrzanie powoduje podrażnienie oraz wywołuje swędzenie i drapanie skóry). Wskazane jest wybieranie odzieży bawełnianej oraz unikanie tkanin syntetycznych i wełny, ponieważ powodują one podrażnienie skóry. Należy zmieniać dziecku bieliznę, piżamy i koszulki nocne najczęściej jak to możliwe, najlepiej codziennie. SZKOŁA Po rozpoczęciu roku szkolnego należy poinformować nauczyciela o chorobie dziecka. Trzeba wyjaśnić, że może być ono zmęczone i rozdrażnione ze względu na niewyspanie się spowodowane świądem. Dziecko może również mieć trudności ze spokojnym zachowaniem i koncentracją, ponieważ odczuwa ciągle potrzebę drapania się. Należy nie sadzać dziecka przy wylocie nawiewu, wywietrzniku lub przy źródle ciepła (grzejnik, nasłonecznione okno). Dzieci chorujące na AZS mogą czuć się zawstydzone z powodu wyglądu swojej skóry. Często koledzy i koleżanki z klasy śmieją się i dokuczają im. W takich sytuacjach trzeba wytłumaczyć dziecku, że Atopowe Zapalenie Skóry absolutnie NIE JEST ZAKAŹNE, ani też spowodowane brakiem higieny tak, aby ono samo mogło wytłumaczyć to innym dzieciom. Ten ważny aspekt choroby powinien być wyjaśniany innym dzieciom przede wszystkim przez pedagogów i rodziców.

5 OBIAD Jeżeli dziecko jada obiady w stołówce, szkoła powinna być poinformowana, że dziecko ma AZS. Dzieci uczulone na jajka i krowie mleko powinny oczywiście unikać potraw zawierających te składniki. Należy także eliminować inne alergeny pokarmowe, na które dziecko jest uczulone. Należy poinformować obsługę stołówki, że dziecko powinno jeść raczej owoce sezonowe (nie cytrusowe) oraz najlepiej, żeby były one dojrzałe. Należy zachęcać dziecko, aby rozmawiało z innymi dziećmi o AZS i diecie eliminacyjnej, a także mówić otwarcie o tym problemie innym rodzicom i nauczycielom, którzy mają kontakt z twoim dzieckiem. CZAS WOLNY W przypadku zajęć na świeżym powietrzu należy zachować szczególną ostrożność zwłaszcza wiosną oraz w okresach pylenia roślin. W słoneczne dni trzeba pamiętać się o ochronie i okrywaniu skóry dziecka. W letnie wieczory należy unikać kontaktu z preparatami odstraszającymi komary, które mogą podrażniać chorą skórę dziecka. Warto zadbać o to, aby po zajęciach sportowych dziecko miało możliwość przebrania się w czystą odzież, zamiast spędzać resztę dnia w przepoconym i zakurzonym ubraniu. Niektóre zajęcia szkolne lub pozaszkolne wymagają korzystania z kleju, farb, glinki, produktów spożywczych, drewna lub metalu, które mogą wywoływać nawroty objawów AZS. Należy jasno wytłumaczyć dziecku co może, a czego nie powinno robić i co wywołuje u niego zaostrzenie choroby. Takie informacje należy również przekazać nauczycielom.

6 WIECZORNA TOALETA Wieczorna toaleta ma tę zaletę, że może trwać dłużej, i odbywać się w spokojnej atmosferze. Jeżeli dziecko woli kąpiel niż prysznic, powinna być ona dość krótka i nie za gorąca. Skórę należy myć delikatnie, bez pocierania jej, przy użyciu specjalnie przystosowanych produktów takich jak emolienty do kąpieli lub łagodnych środków myjących. Zbyt szorstkie rękawice kąpielowe nie nadają się do mycia skóry atopowej. Dziecko musi mieć regularnie i krótko obcinane paznokcie, aby zminimalizować uszkodzenia skóry podczas drapania. To idealny moment, aby bezpośrednio po kąpieli nałożyć na skórę preparat zalecony przez lekarza lub farmaceutę (preparat leczniczy i/lub emolient), a przede wszystkim, aby przysposabiać dziecko do samodzielnego smarowania. Skóra powinna być zawsze dobrze nawilżona, nawet poza okresami jej podrażnienia, ponieważ pozwala to uniknąć nawrotów objawów AZS KOLACJA U dzieci z AZS należy z wiekiem rozszerzać dietę. Szczególnie u dzieci małych stosujemy diety z eliminacją potraw (składników) na które dziecko jest uczulone. Zwykle dzieci atopowe źle tolerują pewne pokarmy: surowe pomidory, kwaśne owoce (cytrusy, kiwi), orzechy arachidowe, niektóre gatunki ryb, szczególnie puszkowane (tuńczyk, sardynki, makrele, śledzie, łosoś), wędlinę, twarde sery (parmezan), musztardę i ostre przyprawy. Dzieci uczulone na jajka, mleko krowie czy inne rodzaje pokarmów powinny oczywiście ich unikać.

7 TELEWIZJA I CZAS WOLNY Często dziecko przejawia skłonność do drapania się w szczególnych porach dnia lub w czasie, gdy np.: ogląda telewizję. W takich sytuacjach, można spróbować odzwyczaić je od tego, wykorzystując te chwile do nałożenia emolientu, który łagodzi uczucie świądu. Następnie poprzez zabawę należy proponować inne ciekawsze zajęcia. Warto wiedzieć, że do rysowania i malowania zamiast farb lepsze będą flamastry wodne, które powodują mniej podrażnień. Należy pamiętać o tym, że zaostrzenie stanu zapalnego skóry palców może powodować ból przy używaniu nożyczek czy nawet zwykłej kredki, znacznie ograniczając w ten sposób aktywność dziecka w czasie wolnym. Niektóre materiały wykorzystywane do robót ręcznych mogą pogarszać stan skóry dziecka (np.: karton, modelina). NOC Należy używać prześcieradeł i poszew z bawełny. Pościele i zasłony powinny być wykonane z takich materiałów, które można wyprać. Elementy dekoracyjne nie powinny gromadzić w sobie kurzu oraz powinny dawać się łatwo wyczyścić. Sypialnia dziecka powinna być jasna, nie za ciepła, dobrze wietrzona i łatwa do sprzątania. Należy dbać o regularne i bardzo częste usuwanie kurzu, sierści zwierzęcej oraz roztoczy, które są potencjalnymi alergenami. Lepiej zrezygnować z wykładzin i dywanów. Jeśli istnieje konieczność ich użytkowania należy regularnie stosować do ich czyszczenia produkty roztoczobójcze. Należy również unikać materaców z wełny lub włosia, puchowych poduszek i kołder. Jeżeli to konieczne warto zakładać dziecku rękawiczki jednopalcowe, aby uniknąć drapania się przez sen. W żadnym wypadku nie wolno palić papierosów przy dziecku z AZS!

8