Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy I gimnazjum do programu nauczania Słowa na czasie

Transkrypt

1 Plan wynikowy z języka polskiego dla klasy I gimnazjum do programu nauczania Słowa na czasie Numer i temat lekcji Środki dydaktyczne, dział programowy Teksty i materiał ilustracyjny Zagadnienia Wymagania podstawowe Uczeń: Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Standardy wymagań Liczba godzin. i. W starożytnym świecie Rozdział Blok: W starożytnym świecie s Dlaczego starożytność? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - Jak ukazać piękno? pojęcie starożytności, filozofia i sztuka antyczna, postacie Sokratesa, Platona i Arystotelesa - ogólnie charakteryzuje epokę antyczną - wymienia główne etapy rozwoju filozofii starożytnej - przedstawia poglądy trzech największych myślicieli antycznych - podaje charakterystyczne cechy sztuki antycznej - we wskazanych przez nauczyciela źródłach odszukuje informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - określa, jakie znaczenie ma antyk dla kultury europejskiej - wyraża opinię na temat poglądów filozofów starożytnych i uzasadnia swoje zdanie - odszukuje w różnych źródłach informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie Powstanie świata według Biblii Rozdział Blok: W starożytnym świecie s Powstanie świata Biblia, powstanie świata, werset, notatka - wymienia dzieła Boga i zadania wyznaczone poszczególnym stworzeniom - próbuje wyjaśnić, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - wskazuje zdanie, które wielokrotnie pojawia się w tekście - zapisuje w wyznaczonych miejscach na schematach określenia charakteryzujące Boga, świat i człowieka - uzupełnia notatkę wyrazami i wyrażeniami w odpowiedniej formie - redaguje spójną wypowiedź na temat wizji idealnego świata - uzasadnia istnienie harmonii i porządku w procesie stwarzania świata - wyjaśnia, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - tłumaczy celowość zastosowania powtórzenia w tekście - wymienia różne przykłady wpływu człowieka na otoczenie, odwołując się do współczesności - redaguje spójną i poprawną językowo wypowiedź na temat wizji idealnego świata - wyjaśnia termin: werset..4.7.

2 4. Jak śmierć potężna jest miłość czytamy Pieśń nad Pieśniami Rozdział Blok: W starożytnym świecie s Pieśń nad Pieśniami uniwersalne wartości w Biblii, biblijny obraz Boga, świata i człowieka, pieśń, opis postaci, porównanie - wymienia osoby wypowiadające się w utworze - podaje kolory, które zostały zastosowane w tekście - uzupełnia schematy określeniami z pieśni - wskazuje środek stylistyczny, który najczęściej pojawia się w utworze - stara się wytłumaczyć znaczenie tytułu utworu - przedstawia własne wyobrażenie wzorca kobiecej urody - redaguje opis postaci - wyjaśnia, kim są osoby wypowiadające się w utworze - omawia funkcję kolorów zastosowanych w tekście - określa, w jaki sposób użyty środek stylistyczny wpływa na charakter opisu postaci - podaje przenośny sens wskazanych cytatów - tłumaczy znaczenie tytułu utworu - porównuje biblijny wzorzec kobiecej urody z własnymi wyobrażeniami na ten temat - redaguje opis postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo - wyjaśnia termin: pieśń

3 5. Symboliczny wymiar przypowieści Rozdział Blok: W starożytnym świecie s Przypowieść o synu marnotrawnym - Rembrandt, Powrót syna marnotrawnego przypowieść (parabola), alegoria, symbol, sens symboliczny i metaforyczny, przenośnia, frazeologizmy biblijne, opowiadanie - opowiada krótko o losach młodszego syna - zapisuje określenia charakteryzujące bohaterów - formułuje opinię na temat zachowania ojca - odczytuje dosłowny sens przypowieści - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - spośród podanych cech wybiera te, które są charakterystyczne dla języka Biblii - wskazuje na obrazie Rembrandta elementy, o których jest mowa w przypowieści - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci - uzupełnia frazeologizmy i przysłowia pochodzące z Biblii - przygotowuje dłuższą wypowiedź o losach młodszego syna z zachowaniem zasad poprawnej kompozycji - ocenia, w jaki sposób ojciec traktuje marnotrawnego syna - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat zachowania ojca - wyjaśnia terminy: przypowieść, alegoria, symbol - odczytuje symboliczny sens przypowieści - samodzielnie wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - omawia sposób przedstawienia postaci, tła oraz kolorystyki na obrazie Rembrandta - udowadnia, że przeczytany tekst jest parabolą - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest... biblijna pieśń pochwalna Rozdział Blok: W starożytnym świecie s. 0 - Hymn o miłości hymn, agape, środki stylistyczne, dyskusja - wymienia czyny i umiejętności, które bez miłości byłyby bezwartościowe - wyszukuje w tekście środki stylistyczne, za pomocą których została opisana miłość - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia przenośne znaczenie danego cytatu - uzupełnia schemat określeniami miłości występującymi w hymnie - podaje różnice między zachowaniem dziecka i osoby dorosłej - zabiera głos w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - wyjaśnia, dlaczego zdaniem św. Pawła miłość jest najważniejsza - omawia przenośne znaczenie danego cytatu - określa, co symbolizują dzieciństwo i dorosłość - tłumaczy terminy: hymn, agape - udowadnia, że pieśń św. Pawła jest hymnem - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach

4 7. O skutecznym porozumiewaniu się Rozdział : W poszukiwaniu porozumienia Temat: Mówiąc między nami o komunikacji s. 6 9 komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, intencja wypowiedzi - podaje przyczyny nieskutecznej komunikacji - ustala, kto jest nadawcą i odbiorcą danej sytuacji komunikacyjnej - wymienia uczestników komunikacji językowej - zapisuje komunikaty przekazywane przez poszczególne emotikony - projektuje znak graficzny przekazujący określone informacje - podaje dwie cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram - dzieli poszczególne wypowiedzi według intencji - określa nadawcę i odbiorcę tekstu oraz intencje nadawcy - wyjaśnia terminy: komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, intencja - podaje trzy cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram - układa wypowiedzi zgodne ze wskazanymi intencjami - omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w komunikacji językowej - wymienia zasady językowego savoirvivre'u związane z komunikacją językową.3 8. Wizja końca świata ukazana w Apokalipsie św. Jana Rozdział Blok: W starożytnym świecie s. 3 Słownik mitów i tradycji kultury - Czterej jeźdźcy Apokalipsy - Albrecht Dürer, Czterej jeźdźcy Apokalipsy apokalipsa, atrybut, proroctwo (przepowiednia), plan wydarzeń - opisuje emocje wywołane lekturą fragmentu Apokalipsy św. Jana - opowiada, w jaki sposób zapowiedziano w tekście koniec świata - redaguje plan wydarzeń - podaje atrybuty poszczególnych jeźdźców - odczytuje znaczenie symboli zawartych w utworze, korzystając ze Słownika mitów i tradycji kultury - opisuje wizję końca świata ukazaną na obrazie Albrechta Dürera - określa nastrój tekstu - wyjaśnia terminy: proroctwo, atrybut - porównuje wizję końca świata ukazaną w tekście z obrazem Albrechta Dürera - odwołując się do konkretnych przykładów, wyjaśnia, co dla współczesnego człowieka oznacza słowo apokalipsa - prezentuje utwór muzyczny, który oddaje nastrój przeczytanego tekstu

5 9. i 0. Powstanie świata według mitologii Rozdział Blok: W starożytnym świecie s. 4 7 Słownik frazeologiczny Słownik języka polskiego Słownik mitów i tradycji kultury - Jan Parandowski, Narodziny świata - Peter Paul Rubens, Prometeusz skowany postać Jana Parandowskiego, mitologia, mit, bogowie greccy, związki frazeologiczne - wymienia utwory Jana Parandowskiego - łączy w pary imiona postaci z mitologii - uzupełnia drzewo genealogiczne bogów greckich - opisuje stosunki panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - odszukuje w słowniku znaczenia podanych frazeologizmów związanych z mitologią - porównuje mit o powstaniu świata z biblijną wizją stworzenia - wyjaśnia różne znaczenia słowa mit, korzystając ze słownika języka polskiego - odpowiada na pytania quizowe dotyczące narodzin świata według mitologii - określa pochodzenie wymienionych związków frazeologicznych - krótko omawia postać Jana Parandowskiego - ocenia relacje panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - podaje wydarzenia, z którymi związane jest pochodzenie danych frazeologizmów - wyjaśnia terminy: mit, mitologia - wyszukuje w tekście cytaty, które budują nastrój - redaguje zdania z różnymi znaczeniami słowa mit - samodzielnie przygotowuje quiz sprawdzający wiedzę na temat narodzin świata według mitologii i. Achilles i Hektor bohaterowie wojny trojańskiej Rozdział Blok: W starożytnym świecie s Homer, Początek bitwy - Homer, Końcowy etap bitwy - fotosy filmowe: Brad Pitt w roli Achillesa, Eric Bana jako Hektor postać Homera, epos, porównanie homeryckie, epitet, rodzaje literackie: epika, liryka, dramat, nastrój utworu - wymienia utwory Homera - podaje przyczyny wojny trojańskiej - wskazuje w tekście porównania dotyczące Trojan i Greków - wypisuje z utworu wyrazy określające dźwięki - odszukuje w tekście określenia Aleksandra i Menelaosa - wypowiada się w trzech zdaniach na temat rozwiązywania konfliktów za pomocą wojny - określa nastrój utworu - przedstawia przebieg pojedynku pomiędzy Hektorem i Achillesem - uzupełnia schematy, wypisując z tekstu epitety i wyrażenia określające Hektora i Achillesa - krótko omawia postać Homera - wyjaśnia, na czym polega kontrast między opisem Trojan i Greków - określa, w jaki sposób przedstawiony został każdy z bohaterów - wyjaśnia terminy: epos, porównanie homeryckie, epika, liryka, dramat - podaje odpowiednie przykłady porównania homeryckiego z fragmentu Iliady - przedstawia wyczerpującą opinię na temat wojny jako sposobu rozwiązywania konfliktów - wyjaśnia, do czego w Iliadzie porównane zostały działania postaci - udowadnia, że Iliada jest eposem - zestawia własne wyobrażenia dotyczące homeryckich bohaterów z wizerunkami aktorów grających role Achillesa i Hektora

6 3. Funkcje wypowiedzi Rozdział : W poszukiwaniu porozumienia Temat: Mówiąc miedzy nami o komunikacji s. 0 funkcja informatywna, ekspresywna, impresywna - określa funkcję dominującą w poszczególnych tekstach - podaje cel poszczególnych wypowiedzi - układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji komunikacyjnych - wyjaśnia terminy: funkcja informatywna, funkcja ekspresywna, funkcja impresywna - omawia różnice między poszczególnymi funkcjami wypowiedzi - układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji komunikacyjnych, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - przekształca tekst na wypowiedź o funkcji ekspresywnej Motywy mitologiczne natchnieniem dla artystów Rozdział Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s Dzieła sztuki pod lupą: - Salvador Dali, Space Venus - Wenus z Milo mity jako źródło inspiracji kulturowych, faktura, notatka - podaje temat każdego z dzieł - określa, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - omawia sposób przedstawienia postaci - wyjaśnia w dwóch zdaniach, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji ze wskazanych źródeł - określa, uzasadniając swoje zdanie, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - tłumaczy termin: faktura - wyjaśnia wyczerpująco, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji z różnych źródeł Biblia księga nad księgami Rozdział Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s Roman Brandstaetter, Biblio, ojczyzno moja - Bertha Herkomer, Mól książkowy postać Romana Brandstaettera, liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, uosobienie, anafora, sentencja - wymienia utwory Romana Brandstaettera - określa, czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z autorem - wyjaśnia, do kogo i z jakiego powodu zwraca się podmiot liryczny - omawia znaczenie Biblii w życiu podmiotu lirycznego - wskazuje w tekście anaforę i uosobienie - opisuje obraz Berthy Herkomer - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji - podaje elementy biografii poety oraz wskazuje fragmenty wiersza świadczące o tym, że podmiot liryczny jest tożsamy z autorem - tłumaczy terminy: anafora, liryka pośrednia i bezpośrednia - określa funkcję anafory w przeczytanym tekście - wyjaśnia związek dzieła Berthy Herkomer z treścią wiersza - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji i zawierającą odpowiedź na pytanie, czy wiara pomaga w życiu

7 6. Pierwsze spotkanie z poezją Jana od biedronki Rozdział Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s. 4 4 Słownik frazeologiczny - Jan Twardowski, Zdjęcie z krzyża postać Jana Twardowskiego, interpretacja, motywy biblijne, homonim, liryka, związki frazeologiczne - wymienia utwory Jana Twardowskiego - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia zwroty i wyrażenia występujące w tekście - wypowiada się na temat znaczenia ostatnich wersów utworu - określa, w jaki sposób utwór opisuje życie ludzkie - podaje przykład osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - krótko omawia postać Jana Twardowskiego - uzupełnia zdania dotyczące motywów biblijnych, do których odwołuje się utwór Jana Twardowskiego - wyjaśnia terminy: interpretować, homonim - używa odpowiednich argumentów na potwierdzenie własnego zdania - podaje różne znaczenia wyrazu zdjęcie - przygotowuje prezentację osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem O czasowniku Rozdział : Laboratorium języka Temat: Czasownik z każdej strony s czasownik osobowy i nieosobowy, odmiana czasownika, czasowniki kłopotliwe, instrukcja, notatka - odróżnia formy nieosobowe czasownika od osobowych - redaguje zdania z czasownikami w trybie rozkazującym - przy pomocy nauczyciela określa formy gramatyczne czasownika - tworzy formy nieosobowe czasownika zakończone na -no, -to - uzupełnia zdania czasownikami w odpowiedniej formie - tworzy związki frazeologiczne z podanymi czasownikami - redaguje tekst z użyciem wybranych frazeologizmów - podaje przykłady czasowników kłopotliwych - wyjaśnia znaczenie czasownika jako części mowy - redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym - sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika - określa formy gramatyczne czasownika - redaguje tekst z użyciem wszystkich utworzonych frazeologizmów - odmienia czasowniki kłopotliwe.3 7

8 8. Symbolika jaskini Platona Rozdział Blok: Współcześnie o Biblii i antyku s Encyklopedia Słownik filozofii - Jostein Gaarder, W mroku jaskini postać Josteina Gaardera, filozofia, jaskinia platońska, idea, przenośnia, opis sytuacji, notatka - wymienia utwory Josteina Gaardera - tworzy notatkę na temat życia oraz myśli filozoficznej Sokratesa i Platona - krótko opowiada o życiu w jaskini i poza nią - odczytuje tekst na poziomie dosłownym - przy pomocy nauczyciela określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje własną opinię na temat koncepcji Platona - uczestniczy w zabawie: Jaka to sentencja?, odgadując myśli znanych filozofów na podstawie ilustracji - redaguje opis sytuacji - krótko omawia postać Josteina Gaardera - wyczerpująco opisuje życie w jaskini i poza nią - samodzielnie określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje i uzasadnia własną opinię na temat koncepcji Platona - przygotowuje zabawę: Jaka to sentencja? - redaguje dynamiczny opis sytuacji, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych Co rządzi życiem człowieka przypadek czy przeznaczenie? Rozdział Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s ilustracja wprowadzająca w tematykę bloku - Joanne Kathleen Rowling, Prawdziwy Gryfon przypadek, przeznaczenie, fatum, związki frazeologiczne - określa swoją postawę wobec życia, wskazując wybrane wypowiedzi - wymienia uczucia, których doświadcza bohater - rozpoznaje emocje pozytywne i negatywne - wskazuje cechy łączące oraz dzielące bohaterów - redaguje kilkuzdaniową wypowiedź na temat cech prawdziwego Gryfona - wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cytat - gromadzi związki frazeologiczne związane z przeznaczeniem - wypowiada się na temat roli przypadku i przeznaczenia w swoim życiu - opisuje uczucia, których doświadcza bohater i ustala ich przyczynę - wyjaśnia, w jaki sposób rozumie podany cytat, uzasadniając swoje zdanie - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź z wykorzystaniem podanych związków frazeologicznych - prezentuje wartości, które najbardziej ceni w życiu... 8

9 0. Co jeszcze trzeba wiedzieć o czasowniku? Rozdział : Laboratorium języka Temat: Czasownik z każdej strony s strona czynna i bierna, czasownik przechodni i nieprzechodni, pisownia przeczenia nie i cząstki by z różnymi formami czasownika, opis - przekształca zdania, zmieniając formy strony biernej na stronę czynną - stosuje w zdaniach czasowniki w stronie biernej - odnajduje w tekście osobowe i nieosobowe formy czasownika - układa zdania z czasownikami w stronie czynnej i biernej oraz z formami zakończonymi na -no, -to - pisze poprawnie przeczenie nie oraz cząstkę by z czasownikiem - wymienia sytuacje, w których używa się strony biernej - wyjaśnia różnicę między stroną czynną a bierną oraz czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi - redaguje opis, używając czasowników w stronie czynnej i biernej - przekształca wypowiedzenia, aby uniknąć dwuznaczności - redaguje notatkę prasową, używając form zakończonych na -no, -to - wyjaśnia zasady pisowni przeczenia nie oraz cząstki by z różnymi formami czasownika.3. Fortuna kołem się toczy prawda czy fałsz? Rozdział Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s Słownik wyrazów obcych - Leszek Kołakowski, O kole fortuny postać Leszka Kołakowskiego, fortuna, fatum, hazard, łut szczęścia, związki frazeologiczne, opowiadanie - wymienia utwory Leszka Kołakowskiego - tłumaczy sens zwrotu fortuna kołem się toczy - przedstawia swoje zdanie na określony temat - poszukuje we wskazanych źródłach informacji o symbolice liczb - wyjaśnia znaczenie słowa psychokineza, korzystając ze słownika wyrazów obcych - podaje przykłady sytuacji ryzykownych i ekscytujących oraz takich, które są bezpieczne - krótko omawia postać Leszka Kołakowskiego - wyjaśnia, w jaki sposób podany związek frazeologiczny odnosi się do treści utworu - na podstawie tekstu wnioskuje na temat prawdopodobieństwa wygranej - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji o symbolice liczb - tworzy opowiadanie dotyczące skutków podejmowania ryzyka i 3. O spójności wypowiedzi Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Nie od razu tekst zbudowano s. 4 9 akapit, budowa akapitu, spójność wypowiedzi, budowa tekstu, opowiadanie - rozwija treść każdego z podanych zdań, tworząc spójną wypowiedź - układa wydarzenia w kolejności chronologicznej - dzieli tekst na akapity - nadaje tytuły poszczególnym akapitom - łączy zdania wyrażeniami zapewniającymi spójność wypowiedzi - do podanego fragmentu tekstu dopisuje kolejny akapit - uzupełnia zdania, tak aby powstał spójny tekst - wyjaśnia terminy: akapit, spójność wypowiedzi - podkreśla w poszczególnych akapitach zdania zawierające najważniejsze informacje - dopisuje kolejny akapit do wskazanego fragmentu tekstu, dbając o spójność wypowiedzi - tworzy wypowiedź na określony temat na podstawie podanego planu - redaguje opowiadanie, którego punktem wyjścia jest sytuacja ukazana na fotografii. 9

10 4. Warto być optymistą Rozdział Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s Słownik frazeologiczny - Jan Twardowski, Nie ma tego złego, co by na dobre nie wyszło narracja pierwszoosobow a i trzecioosobowa, opowiadanie, sentencja, związki frazeologiczne, plakat - odszukuje w tekście wyrażenia i zwroty wskazujące narratora opowiadania - odnajduje poszczególne akapity w utworze - wskazuje część tekstu, w której zawarta jest jego główna myśl - wyjaśnia znaczenie zwrotu być na dobrej drodze - korzystając ze słownika, gromadzi zwroty i wyrażenia z rzeczownikiem droga - łączy związki frazeologiczne z odpowiednimi wyjaśnieniami - opowiada historię, której tytułem jest wybrany frazeologizm - przygotowuje plakat ilustrujący określoną sentencję - podaje, z kim utożsamia się narrator - odpowiada, w jakim celu zastosowano w utworze określony sposób opowiadania - uzasadnia główną myśl tekstu, przytaczając odpowiednie fragmenty - wyjaśnia intencje narratora utworu - formułuje wypowiedź na temat zalet bycia optymistą - wskazuje podobieństwa między wierszem Kiedy mówisz Jana Twardowskiego a tekstem Nie ma tego złego... - opowiada historię, której tytułem jest wybrany frazeologizm, przestrzegając norm gramatycznych i stylistycznych - przygotowuje plakat ilustrujący określoną sentencję, dbając o estetykę wykonania i 6. Pogodzić się z losem... Rozdział Blok: Przypadek, przeznaczenie czy siła wyższa? s Artur Maciak, Na wózku język potoczny, artykuł prasowy, dyskusja, plakat - opowiada o emocjach wywołanych lekturą artykułu - nazywa uczucia, których doznawała bohaterka po wypadku - wyszukuje w tekście informacje związane z zachowaniem bohaterki wobec rodziców - redaguje krótką wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - wyraża opinię na określony temat - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne - nadaje inny tytuł całemu artykułowi Artura Maciaka oraz każdemu z wyróżnionych fragmentów - zabiera głos w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym - przygotowuje plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - uzasadnia swoją opinię na określony temat, podając odpowiednie argumenty - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne i określa ich funkcję - aktywnie uczestniczy w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym i wyciąga wnioski końcowe - przygotowuje pomysłowy plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw, dbając o estetykę wykonania... 0

11 7. Jak rozpoznać imiesłowy? Rozdział : Laboratorium języka Temat: Imiesłów dla chcącego nic trudnego s imiesłów przymiotnikowy czynny i bierny, odmiana imiesłowów przymiotnikowy ch, funkcja imiesłowów przymiotnikowy ch w zdaniu - podaje czasowniki, od których powstały wymienione imiesłowy - tworzy od wskazanych czasowników imiesłowy przymiotnikowe - redaguje tekst z użyciem wybranych imiesłowów - przy pomocy nauczyciela przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń - wyjaśnia terminy: imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny - redaguje tekst z użyciem wszystkich podanych imiesłowów - przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń.7 8. Jak powstał teatr? Rozdział Blok: Teatr świat widza i aktora s Antyczny rodowód teatru - Jak wyglądał teatr w starożytnej Grecji? - Jak wygląda dzisiejszy teatr? Dionizje, budowa starożytnego teatru (skene, proskenion, orchestra, widownia), katharsis, aktorzy starożytni, koryfeusz, chór, współczesny teatr tradycyjny - omawia na podstawie tekstu okoliczności powstania i rozwoju teatru w starożytnej Grecji - wymienia elementy budowy teatru greckiego i współczesnego - wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów, z których składał się teatr grecki - omawia różnice między budową teatru antycznego i współczesnego - wskazuje nowe kierunki rozwoju dzisiejszego teatru - tłumaczy termin: katharsis Groteskowa rzeczywistość przedstawiona w Teatrzyku Zielona Gęś Rozdział Blok: Teatr świat widza i aktora s Konstanty Ildefons Gałczyński, Żarłoczna Ewa nonsens, humor, dramat, streszczenie - streszcza w dziesięciu zdaniach biblijną historię o upadku pierwszych ludzi - odnajduje w utworze nawiązania do tekstu biblijnego - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest tekst Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego - porównuje postacie biblijne z ich odpowiednikami z utworu Żarłoczna Ewa - wykonuje rekwizyty i dekoracje potrzebne do odegrania scenki - odgrywa scenkę, starając się wczuć w rolę postaci - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz tekst biblijny - wyjaśnia, na czym polega humor utworu, przytaczając odpowiednie fragmenty - odgrywa scenkę, ukazując poszczególne postacie w przekonujący sposób

12 30. Za kulisami teatru... Rozdział Blok: Teatr świat widza i aktora s Wisława Szymborska, Wrażenia z teatru postać Wisławy Szymborskiej, akt, podmiot liryczny, rzeczownik odczasownikowy, opowiadanie, mapa myśli - wymienia utwory Wisławy Szymborskiej - wskazuje w tekście fragmenty mówiące o uczuciach towarzyszących podmiotowi lirycznemu podczas wizyty w teatrze - wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu - tłumaczy, co dla osoby mówiącej oznacza wyrażenie akt szósty - odszukuje informacje o zachowaniach aktorów - odnajduje w tekście rzeczowniki pochodzące od czasowników - określa, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - redaguje krótkie opowiadanie, starając się wykorzystać podane słownictwo - krótko omawia postać Wisławy Szymborskiej - tworzy mapę myśli związaną z teatrem - określa źródło wrażeń podmiotu lirycznego - określa, jaką funkcje pełnią w utworze rzeczowniki pochodzące od czasowników - redaguje opowiadanie z wykorzystaniem podanego słownictwa, dbając o poprawność kompozycyjną i językową Imiesłowowe potyczki Rozdział : Laboratorium języka Temat: Imiesłów dla chcącego nic trudnego s imiesłów przysłówkowy współczesny i uprzedni, funkcja imiesłowów przysłówkowych w zdaniu, pisownia nie z imiesłowami, instrukcja, związki frazeologiczne, oficjalna odmiana języka - wypisuje z tekstu imiesłowy przysłówkowe współczesne - tworzy imiesłowy przysłówkowe od czasowników występujących w podanych związkach frazeologicznych - układa zdania z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych - przy pomocy nauczyciela przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy - pisze poprawnie imiesłowy z przeczeniem nie - zastępuje w zdaniach imiesłowy osobowymi formami czasownika - wyjaśnia terminy: imiesłów przysłówkowy współczesny, imiesłów przysłówkowy uprzedni - układa instrukcję z wykorzystaniem imiesłowów przysłówkowych współczesnych - samodzielnie przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy - redaguje zdania z użyciem imiesłowów, posługując się oficjalną odmianą języka.7

13 3. Wykonujemy plakat teatralny Rozdział Blok: Teatr świat widza i aktora s O plakacie teatralnym plakat teatralny i jego funkcje, opis plakatu - wymienia elementy, z których składa się plakat teatralny - opisuje w kilku zdaniach zaprezentowany plakat teatralny - wykonuje plakat teatralny według określonych wskazówek - wyjaśnia, jaką funkcję pełni plakat teatralny - redaguje wyczerpujący opis plakatu teatralnego, dbając o spójność tekstu oraz przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych - odpowiada, w jaki sposób plakat teatralny nawiązuje do określonego utworu - wykonuje plakat teatralny, łączący ilustracje z informacjami o przedstawieniu i odznaczający się estetyką wykonania Czy zawsze należy mówić prawdę? Rozdział : W poszukiwaniu porozumienia Temat: Od kłamstwa do manipulacji s. 3 7 Słownik frazeologiczny prawda, kłamstwo, przyczyny kłamstw, prawdomówność a dobre wychowanie, intencja, funkcja impresywna wypowiedzi, manipulacja językowa, związki frazeologiczne - wyjaśnia, czy zatajenie prawdy jest równoznaczne z kłamstwem - szuka w słowniku związków frazeologicznych z wyrazem prawda lub kłamstwo - wymienia skutki mówienia nieprawdy - określa cel haseł reklamowych - odgaduje intencję wypowiedzi - redaguje krótką wypowiedź o funkcji impresywnej dotyczącą kłamstwa lub prawdy - wskazuje w tekście elementy manipulacji - wyjaśnia terminy: prawda, kłamstwo, manipulacja językowa - podaje związki frazeologiczne z wyrazem prawda lub kłamstwo - redaguje ciekawą wypowiedź o funkcji impresywnej dotyczącą kłamstwa lub prawdy, stosując bogate słownictwo oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wyjaśnia, na czym polega zjawisko manipulacji językowej - wskazuje w tekście elementy manipulacji i określa ich funkcję Dziedzictwo starożytności powtórzenie wiadomości Rozdział s Śladami epoki historia kalendarza, osiągnięcia starożytności - czyta tekst na poziomie dosłownym - z pomocą nauczyciela formułuje ideę tekstu - wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytności - wskazuje zjawiska ze świata antycznego, do których nawiązują przedstawione znaki graficzne - opowiada o związku greckich igrzysk olimpijskich ze współczesnymi - samodzielnie odkrywa ideę tekstu - ocenia przeczytany tekst - wyjaśnia, czym jest demokracja i jakie są jej korzenie - uzasadnia, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do antycznych budowli

14 35. i 36. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa Rozdział Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności s przypowieść (parabola), alegoria, tragizm, katharsis, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, środki stylistyczne (homonim, porównanie homeryckie, anafora), liryka pośrednia i bezpośrednia, epos, pieśń, hymn, narracja pierwszoosobow a i trzecioosobowa - określa na podstawie tekstu, kim są bohaterowie powieści i podaje miejsce zdarzeń - wypisuje z tekstu dany argument - nazywa gatunek utworu - rozpoznaje parabolę - odnajduje w wierszu anaforę - odpowiada, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów - podaje przenośne znaczenie słowa faryzeusz - określa sposób narracji w tekście - tłumaczy terminy: katharsis, zasada trzech jedności, tragedia, tragizm - wyjaśnia alegoryczne znaczenie przeczytanego utworu - określa, czy dany utwór należy do liryki pośredniej czy bezpośredniej i uzasadnia swoją wypowiedź - omawia na podstawie tekstu rolę tragedii antycznej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną

15 37. i 38. W kręgu średniowiecza Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Słownik języka polskiego - Dlaczego średniowiecze? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - W służbie Bogu - Znani i podziwiani - Piękno dużych form - Hans Memling, Sąd Ostateczny - Hieronim Bosch, Piekło - Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfini - Wit Stwosz, Ołtarz Mariacki - katedra Notre Dame w Paryżu - kościół św. św. Piotra i Pawła w Kruszwicy filozofia chrześcijańska, postacie św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu, średniowiecze, uniwersalizm, tryptyk, iluminacja, styl romański, styl gotycki, notatka, opis - charakteryzuje epokę średniowiecza - wyjaśnia, na czym polega uniwersalny charakter kultury średniowiecza - przedstawia poglądy filozofów średniowiecznych - opisuje budowle romańskie i gotyckie - odszukuje w słowniku znaczenie słowa iluminacja - redaguje notatkę, zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego - porównuje poglądy św. Augustyna z poglądami św. Tomasza - podaje różnice między architekturą romańską i gotycką - uzasadnia, dlaczego średniowiecze nazywane jest czasem katedr - redaguje wyczerpującą wypowiedź, zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego, wykorzystując opis wybranego obrazu

16 39. Najstarsza polska pieśń Bogurodzica Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Bogurodzica - średniowieczny obraz przedstawiający Chrystusa, Jego Matkę i Jana Chrzciciela pieśń religijna, archaizm, anonimowość, opis postaci, notatka - wyjaśnia, dlaczego średniowieczni autorzy zazwyczaj pozostawali anonimowi - wypisuje z utworu wyrazy, poprzez które ujawnia się podmiot liryczny - odszukuje w tekście wyrażenia nazywające adresatów - odczytuje prośby zawarte w pieśni - wypisuje z wiersza archaizmy - wskazuje w utworze rymy - przy pomocy nauczyciela formułuje wniosek dotyczący hierarchii wartości człowieka średniowiecza - opisuje postacie ukazane na reprodukcji - wyjaśnia termin: archaizm - określa, kim jest podmiot liryczny - omawia funkcję rymów - uzasadnia, że Bogurodzica jest pieśnią, podając odpowiednie cytaty - formułuje wniosek dotyczący hierarchii wartości człowieka średniowiecza - opisuje postacie ukazane na reprodukcji, wyjaśniając znaczenie ich gestów i postawy ciała - redaguje notatkę na temat pragnień współczesnych ludzi i 4. O dawnych ascetach Legenda o świętym Aleksym Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Słownik wyrazów bliskoznacznych - Legenda o świętym Aleksym asceza, asceta, żywoty świętych, legenda, wzorzec osobowy, kanonizacja, beatyfikacja, plan wydarzeń, charakterystyka - wyjaśnia, z jakich powodów współcześnie ludzie podejmują wyrzeczenia - wymienia elementy ważne dla utworów opisujących życie świętych - układa plan wydarzeń przedstawionych w legendzie - podaje co najmniej dwa argumenty przekonujące o świętości Aleksego - dopisuje synonimy do podanych wyrazów, korzystając ze słownika wyrazów bliskoznacznych - sporządza listę przyjemności, których trudno sobie odmówić - charakteryzuje postać św. Aleksego - wyjaśnia terminy: asceza, asceta - znajduje w tekście elementy ascezy - wymienia wszystkie argumenty przekonujące o świętości Aleksego - charakteryzuje średniowiecznego ascetę O czym rozmawiał Mistrz Polikarp ze Śmiercią? Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią motyw śmierci, poradniki dobrego umierania, opis postaci, personifikacja, danse macabre, notatka - opowiada, jak mogłaby wyglądać upersonifikowana śmierć - opisuje krótko wygląd Śmierci z tekstu, wykorzystując elementy wybrane spośród podanych - określa, jakie emocje wywołuje obraz Śmierci z utworu - wskazuje w tekście przykłady uosobienia - redaguje notatkę na temat sposobu widzenia świata przez ludzi średniowiecza - bierze udział w przygotowaniu inscenizacji utworu - wyczerpująco opisuje wygląd Śmierci z utworu, wykorzystując podane elementy - określa i uzasadnia charakter przeczytanego utworu - przygotowuje inscenizację utworu, wykazując się zaangażowaniem i pomysłowością - przedstawia charakter i znaczenie motywu śmierci w średniowieczu

17 43. Jak zredagować notatkę? Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Krótko i na temat notatka s. 0 3 notatka (schemat, wyliczenie w punktach, tabela, mapa myśli, streszczenie), środki stylistyczne - uzupełnia schemat odpowiednimi informacjami z tekstu - tworzy notatkę w formie tabeli na temat środków stylistycznych - przy pomocy nauczyciela dzieli tekst na akapity i nadaje im tytuły - wypisuje z tekstu najważniejsze informacje - wyjaśnia terminy: notatka, mapa myśli, streszczenie - dzieli tekst na akapity i nadaje im tytuły - wypisuje z tekstu najważniejsze informacje, uzasadniając swój wybór Ideał średniowiecznego władcy Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Wspaniały Karol Wielki - Gall Anonim, Kronika polska (fragment) pieśń, kronika, archaizm, ideał władcy, autocharakteryst yka, nastrój utworu, opis sytuacji - określa nastrój przeczytanego utworu - na podstawie tekstu wymienia cechy króla - krótko opisuje sytuację ukazaną w utworze - przy pomocy nauczyciela przekształca przeczytany tekst, zastępując archaizmy ich współczesnymi odpowiednikami - wypisuje rozrywki, o których jest mowa w utworze - redaguje humorystyczną autocharakterystykę, w której przedstawia jedną z posiadanych zalet - wymienia najważniejsze dokonania Karola Wielkiego - przekształca przeczytany tekst, zastępując archaizmy ich współczesnymi odpowiednikami - porównuje opis Karola Wielkiego z wizerunkiem Bolesława Chrobrego - redaguje humorystyczną autocharakterystykę, w której przedstawia jedną z posiadanych zalet, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną Honor, odwaga, lojalność cechy średniowiecznego rycerza Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Bohaterski rycerz Roland - Loiset Lyédet, Bitwa pod Poitiers, 365 ideał rycerza, patos, kodeks, epos rycerski, związki frazeologiczne, epitet - nadaje tytuły poszczególnym akapitom tekstu - opowiada, co wydarzyło się podczas bitwy - wskazuje w utworze elementy patosu - wymienia elementy charakteryzujące świat rycerski - czyta głośno, stosując odpowiednią intonację - uzupełnia związki frazeologiczne odpowiednimi wyrazami - układa kodeks współczesnego rycerza - korzystając z reprodukcji oraz innych źródeł, opowiada, w jaki sposób walczyli średniowieczni rycerze - wyjaśnia terminy: patos, kodeks - omawia funkcję opisu burzy w tekście - interpretuje znaczenie liczby czasowników w utworze - odszukuje w tekście epitety wraz z określanymi rzeczownikami, uzasadniając ich wpływ na charakter wypowiedzi - układa kodeks idealnego ucznia

18 46. Damą być... Dzieje Tristana i Izoldy Rozdział Blok: W kręgu średniowiecza s Joseph Bédier, Podstęp Izoldy romans rycerski, opowiadanie twórcze, streszczenie - opowiada o emocjach, jakie wywołuje przeczytany tekst - pisze kilkuzdaniowe streszczenie tekstu - określa problematykę utworu - wymienia osoby uczestniczące w sądzie - redaguje opowiadanie na temat bohaterskich czynów współczesnej osoby - wyjaśnia, czym jest romans rycerski - wymienia emocje wywołane lekturą tekstu i wskazuje ich źródło - streszcza tekst w dziesięciu zdaniach - ocenia postępowanie postaci, uzasadniając swoje zdanie - redaguje opowiadanie na temat bohaterskich czynów współczesnej osoby, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną Inne formy notatek Rozdział 3: O architekturze wypowiedzi Temat: Krótko i na temat notatka s. 0, 4 9 notatka (mapa myśli, streszczenie), plan wydarzeń - uzupełnia mapę myśli wybranymi informacjami - układa zdania pojedyncze streszczające treść podanych fragmentów powieści - wybiera zdania zawierające ogólne informacje - zaznacza w tekście najważniejsze wiadomości - sporządza plan wydarzeń - pisze streszczenie podanego fragmentu, rozwijając punkty planu - redaguje streszczenie mitu - uzupełnia mapę myśli wszystkimi niezbędnymi informacjami - wskazuje wypowiedzenie zawierające najważniejsze wiadomości dotyczące fragmentu powieści - redaguje pytania odnoszące się do tekstu - przyporządkowuje fragmenty książki do odpowiednich zdań streszczenia - redaguje streszczenie mitu, stosując wskaźniki zespolenia oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną Jak dzielimy rzeczowniki? Rozdział : Laboratorium języka Temat: Nazwać rzecz po imieniu, czyli o rzeczowniku s podział rzeczowników, odmiana rzeczowników, pisownia nie z rzeczownikami - odróżnia rzeczowniki żywotne od nieżywotnych, osobowe od nieosobowych, własne od pospolitych - wypisuje rzeczowniki we wskazanych formach - odmienia rzeczowniki przez przypadki - pisze poprawnie rzeczowniki z przeczeniem nie - wyjaśnia różnice między rzeczownikami pospolitymi a własnymi, żywotnymi a nieżywotnymi, osobowymi i nieosobowymi - przekształca wypowiedzenia, zamieniając rzeczowniki na inne części mowy - określa, w jakich tekstach stosuje się rzeczowniki odczasownikowe.7 8

19 49. Malarskie powroty do średniowiecza Rozdział Blok: Powroty do średniowiecza s Dzieła sztuki pod lupą: - Frans Masereel, Kalwaria - Martin Schongauer, Chrystus na krzyżu grafika, kalwaria, pierwszy plan, drugi plan, tło, opis, kompozycja, notatka - odpowiada, co znajduje się na pierwszym i drugim planie oraz w tle każdego z dzieł - określa kompozycję przedstawionych prac - nazywa uczucia ukazane na twarzach postaci - poszukuje we wskazanych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - opisuje poszczególne grafiki, korzystając z podanego słownictwa - wskazuje różnice między analizowanymi dziełami malarskimi - wyjaśnia wpływ kompozycji na odbiór dzieła - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - ocenia, które dzieło wywiera większe wrażenie, i uzasadnia swoją opinię - wyjaśnia, co oznacza słowo kalwaria. 50. Co czuła żona świętego Aleksego? Rozdział Blok: Powroty do średniowiecza s Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego podmiot liryczny, liryka bezpośrednia, powtórzenie, wywiad, asceta - opowiada dzieje św. Aleksego - wskazuje w wierszu fragmenty, w których ujawnia się podmiot liryczny - wymienia emocje, których doznaje żona św. Aleksego - na podstawie tekstu określa wiek bohaterki - odszukuje w tekście powtórzenia - podaje przykłady osób, które podporządkowały swoje życie ważnej sprawie - formułuje własną opinię na dany temat - redaguje pytania do wywiadu ze współczesnym ascetą - opisuje własne uczucia wywołane postacią żony św. Aleksego - tłumaczy, dlaczego po każdej zwrotce pojawia się wyraz w wołaczu - wyjaśnia obecność powtórzeń w wierszu - formułuje tezę do danego tematu i uzasadnia ją odpowiednimi argumentami - redaguje wywiad ze współczesnym ascetą Rzeczowniki kłopotliwe Rozdział : Laboratorium języka Temat: Nazwać rzecz po imieniu, czyli o rzeczowniku s rzeczowniki o nieregularnej odmianie, pisownia rzeczowników wielką i małą literą, opowiadanie - poprawnie zapisuje rzeczowniki wielką lub małą literą - wskazuje w tekście rzeczownik o określonej formie - odmienia rzeczowniki o osobliwej odmianie przez przypadki - wypisuje rzeczowniki o nieregularnej odmianie i łączy je z odpowiednią cechą odmiany - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników - wymienia osobliwości w odmianie rzeczowników - stosuje w wypowiedziach poprawne formy rzeczowników o osobliwej odmianie - wyjaśnia, kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w zapisie rzeczowników - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną. 9

20 5. Dzieje wypraw krzyżowych Rozdział Blok: Powroty do średniowiecza s Słownik języka polskiego - Zofia Kossak- Szczucka, Wspaniały pojedynek przez bitwą - Jean de Courcy, Okradanie Jerozolimy po jej zdobyciu przez chrześcijan w 099 r. postać Zofii Kossak- Szczuckiej, krucjata, święta wojna, miniatura, epitet, porównanie, notatka, charakterystyka - wymienia utwory Zofii Kossak- Szczuckiej - tworzy notatkę na temat krucjat - wyjaśnia znaczenie podanych wyrazów, korzystając ze słownika - wypisuje cechy wyglądu zewnętrznego i charakteru rycerzy - wskazuje różnice między przedstawicielami świata chrześcijańskiego i muzułmańskiego - odszukuje w tekście przykłady epitetu i porównania - pod kierunkiem nauczyciela przygotowuje prezentację dotyczącą różnych religii świata - krótko omawia postać Zofii Kossak- Szczuckiej - tłumaczy, w jaki sposób tekst wprowadza w atmosferę średniowiecza - charakteryzuje obu rycerzy z tekstu - wyciąga wnioski z zestawienia świata chrześcijańskiego i muzułmańskiego - wyjaśnia termin: święta wojna - omawia funkcje zastosowanych środków stylistycznych - określa, w jaki sposób język utworu oddaje sytuację walki - porównuje wydarzenie opisane w tekście z problemami dzisiejszego świata - samodzielnie przygotowuje prezentację na temat różnych religii świata Współczesne oblicze Izoldy Rozdział Blok: Powroty do średniowiecza s Halina Poświatowska, *** [Kiedy Izolda umierała...] postać Haliny Poświatowskiej, romans rycerski, metafora, liryka, proza, opis sytuacji, związki frazeologiczne - wymienia utwory Haliny Poświatowskiej - omawia sytuację przedstawioną w utworze - wypisuje z tekstu metaforę ukazującą miłość jako życiodajny pokarm - wskazuje w tekście elementy liryczne i prozatorskie - podaje swoje skojarzenia dotyczące postaci Tristana i Izoldy - wypowiada się na temat aktualności średniowiecznej historii - krótko omawia postać Haliny Poświatowskiej - podaje związki frazeologiczne ukazujące uczucia jako siły żywotne - uzasadnia stwierdzenie, że średniowieczna historia o Tristanie i Izoldzie jest wciąż aktualna - porównuje bohaterów utworu Haliny Poświatowskiej z postaciami ze średniowiecznego romansu - przygotowuje prezentację muzyczną odzwierciedlającą nastrój utworu..4. 0

21 54. i 55. Wyrazy wzbogacające wypowiedzi przymiotniki i przysłówki Rozdział : Laboratorium języka Temat: Czarno na białym o przysłówku i przymiotniku s odmiana przymiotników, podział przysłówków, stopniowanie przymiotników i przysłówków, pisownia przymiotników złożonych, opis, związki frazeologiczne - wypisuje z tekstu przymiotniki - uzupełnia tekst, wstawiając odpowiednie przymiotniki i przysłówki - podaje formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników oraz przysłówków - wypisuje z utworu przymiotniki w odpowiednich formach - poprawnie zapisuje przymiotniki złożone i uzupełnia nimi związki frazeologiczne - rozwija zdania, ubarwiając opis przymiotnikami - wskazuje przymiotniki, które nie podlegają stopniowaniu - używa w zdaniach dłuższych i krótszych form przymiotnika - redaguje opis postaci, stosując przymiotniki w stopniu najwyższym - zastępuje powtarzające się w tekście przymiotniki i przysłówki wyrazami bliskoznacznymi - tworzy przymiotniki złożone określające elementy obrazu - wyjaśnia, jak obecność przymiotników i przysłówków wpływa na charakter wypowiedzi - omawia sposoby stopniowania przymiotników i przysłówków - redaguje opis postaci, stosując bogate słownictwo, w tym przymiotniki w stopniu najwyższym - wymienia reguły użycia krótszej i dłuższej formy przymiotnika. 56. Memento mori hasłem ludzi średniowiecza Rozdział Blok: Powroty do średniowiecza s Słownik ortograficzny - Johan Huizinga, Pamiętaj o śmierci memento mori, danse macabre, negacja, notatka - sporządza notatkę w punktach na podstawie przeczytanego tekstu - wymienia sposoby mówienia o śmierci w sztuce średniowiecza - podaje interpretację autora dotyczącą fascynacji motywem rozkładu ciała - wyraża swoją opinię na temat wartości życia w dzisiejszych czasach - uzasadnia, dlaczego memento mori to najważniejsze hasło średniowiecza - przedstawia, jak rozumie twierdzenie, że śmierć jest demokratyczna - korzystając ze słownika ortograficznego, tłumaczy, dlaczego wyraz Średniowiecze pisany jest wielką literą - wyjaśnia termin: negacja - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat wartości życia w dzisiejszych czasach..4.6.

22 57. i 58. Zrealizować marzenia... Rozdział Blok: Wobec życia i bliźniego s Paulo Coelho, Dobra Walka o marzenia symptom, sentencja, ankieta, narrator, środki stylistyczne - redaguje krótką wypowiedź o swoich marzeniach - odszukuje fragmenty utworu, w których ujawnia się narrator - wypowiada się na temat poglądów bohatera - na podstawie tekstu wyjaśnia znaczenie wyrażenia Dobra Walka - wypisuje z utworu dwie sentencje - odnajduje w tekście wyrażenia, które odnoszą się do czasów średniowiecza - wskazuje środki stylistyczne w wypowiedziach bohatera - przeprowadza ankietę dotyczącą marzeń - przytaczając przekonujące argumenty, uzasadnia swoją opinię na temat poglądów bohatera - odnajduje w tekście wyrażenia, które odnoszą się do czasów średniowiecza, i wyjaśnia ich obecność - wskazuje w wypowiedziach bohatera środki stylistyczne i omawia ich funkcje - formułuje wnioski na podstawie wyników ankiety dotyczącej marzeń - tłumaczy termin: symptom i 60. Wszystko o liczebniku Rozdział : Laboratorium języka Temat: Liczebnik słowo, które się liczy s odmiana liczebników, typy liczebników, liczebniki wielowyrazowe, interpunkcja liczebników porządkowych, notatka - wymienia typy liczebników - wypisuje z tekstu liczebniki - odmienia podane liczebniki przez rodzaje - redaguje wypowiedzenia z liczebnikami porządkowymi - uzupełnia zdania właściwymi formami liczebników wielowyrazowych - zapisuje słownie podane cyfry - uzupełnia tekst odpowiednimi liczebnikami głównymi, porządkowymi i ułamkowymi - zapisuje w formie notatki dane na swój temat - omawia typy liczebników - wymienia zasady odmiany liczebników wielowyrazowych - podaje, przez co odmieniają się liczebniki występujące w tekście - prawidłowo odczytuje formy liczebników zastosowanych w notatce na swój temat - wyjaśnia, w jakich przypadkach zapisuje się liczby cyframi, a w jakich używa się liczebników - redaguje artykuł, stosując jak najwięcej liczebników.3

23 6. i 6. Wigilijny test na człowieczeństwo Rozdział Blok: Wobec życia bliźniego s Dorota Terakowska, Piąty talerz postać Doroty Terakowskiej, narracja, język potoczny, tradycja, zwyczaje świąteczne i ich symbolika, postawa franciszkańska, narrator, ankieta - wymienia utwory Doroty Terakowskiej - opowiada o zwyczajach świątecznych świadczących o gościnności i życzliwości - wypisuje bohaterów opowiadania i określa narratora - przy pomocy nauczyciela nazywa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - nadaje inny tytuł przeczytanej historii - wyszukuje komentarze narratora dotyczące emocji - wskazuje fragmenty humorystyczne - wypisuje z tekstu wyrażenia z języka potocznego - wyjaśnia, czym powinien charakteryzować się człowiek czczący św. Franciszka - przeprowadza ankietę na temat tradycji świątecznych - krótko omawia postać Doroty Terakowskiej - określa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - tłumaczy, na czym polega różnica między teoretyczną a faktyczną miłością bliźniego - nazywa uczucia, których doznają bohaterowie - argumentuje zasadność przywołania w tekście postaci św. Franciszka - proponuje sposoby wsparcia osób, które potrzebują pomocy - wyjaśnia symbolikę wybranych zwyczajów świątecznych - opracowuje wyniki ankiety w formie diagramu słupkowego Dostosuj język do sytuacji Rozdział : W poszukiwaniu porozumienia Temat: Odmiana języka przez sytuacje s. 8 3 odmiany języka: mówiona i pisana, oficjalna i nieoficjalna - wskazuje teksty należące do odmiany mówionej i pisanej - rozróżnia sytuacje oficjalne i nieoficjalne - wypisuje zwroty używane w odmianie nieoficjalnej - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną - tworzy wypowiedź w oficjalnej lub nieoficjalnej odmianie języka - wymienia różnice między mówioną i pisaną odmianą języka - podaje cechy nieoficjalnej i oficjalnej odmiany języka - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną, dbając o poprawność językową - tworzy dwie wypowiedzi: jedną w oficjalnej, a drugą w nieoficjalnej odmianie języka.3 3