Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy I gimnazjum Słowa na czasie według wydawnictwa Nowa Era część I. (ocena dopuszczająca i dostateczna)

Transkrypt

1 Wymagania edukacyjne z języka polskiego dla klasy I gimnazjum Słowa na czasie według wydawnictwa Nowa Era część I Numer i temat lekcji 1. i 2. W starożytnym świecie 3. Powstanie świata według Biblii 4. Symboliczny wymiar przypowieści Teksty i materiał ilustracyjny - Dlaczego starożytność? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - Jak ukazać piękno? - Świat stworzony przez Boga - Przypowieść o synu marnotrawnym - Rembrandt, Powrót syna marnotrawnego Zagadnienia pojęcie starożytności, filozofia i sztuka antyczna, postacie Sokratesa, Platona i Arystotelesa Biblia, powstanie świata, werset, notatka przypowieść (parabola), alegoria, symbol, sens symboliczny i metaforyczny, przenośnia, frazeologizmy biblijne, opowiadanie Wymagania podstawowe (ocena dopuszczająca i dostateczna) Uczeń: - ogólnie charakteryzuje epokę antyczną - wymienia główne etapy rozwoju filozofii starożytnej - podaje charakterystyczne cechy sztuki antycznej - we wskazanych przez nauczyciela źródłach odszukuje informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - wymienia dzieła Boga i zadania wyznaczone poszczególnym stworzeniom - próbuje wyjaśnić, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - wskazuje zdanie, które wielokrotnie pojawia się w tekście - zapisuje określenia charakteryzujące Boga, świat i człowieka - na podstawie zamieszczonej w podręczniku notatki tworzy mapę myśli dotyczącą Biblii - redaguje spójną wypowiedź na temat wizji idealnego świata - opowiada krótko o losach młodszego syna - wymienia określenia charakteryzujące bohaterów - formułuje opinię na temat zachowania ojca - odczytuje dosłowny sens przypowieści - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - spośród podanych cech wybiera te, które są charakterystyczne dla języka Biblii - wskazuje na obrazie Rembrandta elementy, o których jest mowa w przypowieści - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii i tworzy krótkie opowiadanie, które tytułuje jednym ze związków frazeologicznych Wymagania ponadpodstawowe (ocena dobra i bardzo dobra) Uczeń: - określa, jakie znaczenie ma antyk dla kultury europejskiej - odszukuje w różnych źródłach informacje na temat gimnazjum w Grecji i Rzymie - ocenia słuszność myśli Sokratesa, uzasadniając swoje zdanie - uzasadnia istnienie harmonii i porządku w procesie stwarzania świata - wyjaśnia, dlaczego człowiek pojawia się na końcu procesu stwarzania - tłumaczy celowość zastosowania powtórzenia w tekście - - redaguje spójną i poprawną językowo wypowiedź na temat wizji idealnego świata - wyjaśnia termin: werset - przygotowuje dłuższą wypowiedź o losach młodszego syna z zachowaniem zasad poprawnej kompozycji - ocenia, w jaki sposób ojciec traktuje marnotrawnego syna - wyraża i uzasadnia swoją opinię na temat zachowania ojca - wyjaśnia terminy: przypowieść, alegoria, symbol - odczytuje symboliczny sens przypowieści - samodzielnie wyjaśnia alegoryczne znaczenie postaci ojca i syna marnotrawnego - omawia sposób przedstawienia postaci, tła oraz kolorystyki na obrazie Rembrandta - udowadnia, że przeczytany tekst jest parabolą - redaguje opowiadanie z punktu widzenia danej postaci, przestrzegając norm kompozycyjnych i językowych oraz stosując bogate słownictwo - wyjaśnia znaczenie frazeologizmów pochodzących z Biblii i tworzy krótkie opowiadanie, poprawne pod względem ortograficznym i gramatycznym, które tytułuje jednym ze związków frazeologicznych

2 5. Miłość cierpliwa jest, łaskawa jest... biblijna pieśń pochwalna 6. i 7. O skutecznym porozumiewaniu się 8. i 9. Powstanie świata według mitologii - Hymn o miłości - Jan Parandowski, Narodziny świata - Peter Paul Rubens, Prometeusz skowany hymn, agape, środki stylistyczne, dyskusja komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja wypowiedzi postać Jana Parandowskiego, mitologia, mit, bogowie greccy, związki frazeologiczne - wymienia czyny i umiejętności, które bez miłości byłyby bezwartościowe - wyszukuje w tekście środki stylistyczne, za których pomocą została opisana miłość - wymienia określenia miłości występujące w hymnie - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia przenośne znaczenie danego cytatu - podaje różnice między zachowaniem dziecka i osoby dorosłej - zabiera głos w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - podaje przyczyny nieskutecznej komunikacji - ustala, kto jest nadawcą i odbiorcą danej sytuacji komunikacyjnej - wymienia uczestników komunikacji językowej, określa, jaki istnieje między nimi kontakt i jakim kodem się posługują - zapisuje komunikaty przekazywane przez poszczególne emotikony - układa i zapisuje jednozdaniowe wypowiedzi, zgodne z podanymi intencjami - rozpoznaje intencje nadawców podanych wypowiedzi - wymienia utwory Jana Parandowskiego - łączy w pary imiona postaci z mitologii - na podstawie drzewa genealogicznego bogów greckich opowiada mit o początkach świata - opisuje stosunki panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - odszukuje w słowniku znaczenia podanych frazeologizmów związanych z mitologią i z każdym z nich układa zdanie - porównuje mit o powstaniu świata z biblijną wizją stworzenia - opowiada, jak ukazano w micie świat antycznych bogów - wyjaśnia hasła podane w krzyżówce, odczytuje rozwiązanie i wyjaśnia jego znaczenie - wyjaśnia różne znaczenia słowa mit, korzystając ze słownika języka polskiego - odpowiada na pytania quizowe dotyczące narodzin świata według mitologii - określa pochodzenie wymienionych związków frazeologicznych - wyjaśnia, dlaczego zdaniem św. Pawła miłość jest najważniejsza - wymienia cechy miłości, które nie są wyrażone wprost w hymnie, i wyjaśnia, jak je rozumie - omawia przenośne znaczenie danego cytatu - określa, co symbolizują dzieciństwo i dorosłość - tłumaczy terminy: hymn, agape - udowadnia, że pieśń św. Pawła jest hymnem - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat tego, czym jest miłość w dzisiejszych czasach - wyjaśnia terminy: komunikacja językowa, komunikat, nadawca, odbiorca, kontakt, kod, kontekst, intencja - podaje trzy cechy, którymi powinien charakteryzować się czytelny piktogram - omawia znaczenie komunikatów niewerbalnych w komunikacji językowej - układa wypowiedzi zgodne ze wskazanymi intencjami - wymienia zasady językowego savoir-vivre'u związane z komunikacją językową - układa wypowiedzi odpowiednio do wskazanych sytuacji komunikacyjnych, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - krótko omawia postać Jana Parandowskiego - ocenia relacje panujące w rodzinie przedstawionej w micie o początkach świata - podaje wydarzenia, z którymi związane jest pochodzenie danych frazeologizmów - wyjaśnia terminy: mit, mitologia - wyszukuje w tekście cytaty, które budują nastrój - redaguje zdania z różnymi znaczeniami słowa mit - samodzielnie przygotowuje quiz sprawdzający wiedzę na temat narodzin świata według mitologii

3 10. Miłość Orfeusza i Eurydyki 11. Sztuka sądzenia 12. Historia Edypa 13. i 14. Achilles i Hektor bohaterowie wojny trojańskiej - Jan Parandowski, Orfeusz i Eurydyka - Nicolas Poussin, Krajobraz z Orfeuszem i Eurydyką - Jan Parandowski, Sąd Parysa - Claude Lorrain, Sąd Parysa - Jan Parandowski, Edyp - Antoni Brodowski, Edyp i Antygona - Homer, Iliada - fotosy filmowe: Brad Pitt w roli Achillesa, Eric Bana jako Hektor mitologia, mit, atrybut, pantomima, bogowie greccy, plan wydarzeń, notatka mitologia, mit, bogowie greccy, ocena wyboru bohatera, burza mózgów, drama mitologia, mit, prawo greckie, fatum, dyskusja, plakat postać Homera, epos, porównanie homeryckie, epitet, rodzaje literackie: epika, liryka, dramat, nastrój utworu - redaguje plan wydarzeń, a następnie przekształca punkty planu w streszczenie - wyjaśnia, jak muzyka Orfeusza działała na otoczenie - charakteryzuje bohatera utworu - odpowiada, dlaczego skargi Orfeusza zostały wysłuchane - podaje przestrogę zawartą w micie - określa, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina - wymienia swoje skojarzenia z wyrażeniem bezgraniczna miłość - podaje okoliczności i przyczynę sporu pomiędzy boginiami - wyjaśnia pochodzenie Parysa i podaje przyczynę porzucenia go w górach - przedstawia wybór Parysa - podaje przedstawione w tekście cechy bogów i z pomocą nauczyciela określa, o czym one mogą świadczyć - wyjaśnia wyrażenie jabłko niezgody, korzystając w razie potrzeby ze słownika frazeologicznego - bierze udział w klasowej dyskusji nad wartościami oraz w scence obrazującej wybraną wartość - redaguje plan wydarzeń - wymienia działania poszczególnych postaci i ocenia ich wpływ na przebieg zdarzeń - wymienia uniwersalne prawdy i wartości zawarte w micie o Edypie - określa, które zdarzenie z mitu zostało przedstawione na obrazie Antoniego Brodowskiego - przygotowuje argumenty do dyskusji na temat, czy we współczesnym świecie dochodzi do konfliktów między prawem boskim i ludzkim - rozważa problem, czy człowiek ma zawsze wpływ na wydarzenia w jego życiu oraz jak wiedza o przyszłości mogłaby zmienić jego decyzje - wymienia utwory Homera - podaje przyczyny wojny trojańskiej - dokonuje podziału bohaterów na walczących po stronie Greków oraz Trojan- wskazuje w tekście porównania dotyczące działań bohaterów i podaje nazwę tego rodzaju porównań - wyjaśnia, w jaki sposób została napisana Iliada i wskazuje narratora - wyjaśnia terminy: atrybut, pantomima - uzasadnia, czy przestroga zawarta w micie jest nadal aktualna - wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Nicolasa Poussina - przedstawia w formie pantomimy losy Orfeusza - formułuje uzasadnienie wyboru Parysa oraz jego ocenę - uzasadnia swoją ocenę wyboru Parysa - określa, o czym mogą świadczyć cechy bogów przedstawione w tekście - aktywnie bierze udział w klasowej dyskusji nad wartościami oraz w scence obrazującej wybraną wartość - uzasadnia, że prawdy i wartości przedstawione w micie o Edypie są uniwersalne i aktualne także w dzisiejszym świecie - wymienia elementy świadczące o tym, który moment mitu został ukazany na obrazie Antoniego Brodowskiego - rozważa, czego mogą dotyczyć konflikty między prawem boskim i ludzkim we współczesnym świecie - przygotowuje plakat do wybranej sentencji - rzeczowo uzasadnia swoje stanowisko w dyskusji na temat, czy człowiek ma zawsze wpływ na wydarzenia w jego życiu oraz jak wiedza o przyszłości mogłaby zmienić jego decyzje - krótko omawia postać Homera - określa, w jaki sposób przedstawiony został każdy z bohaterów - wyjaśnia terminy: epos, porównanie homeryckie, epika, liryka, dramat - podaje odpowiednie przykłady porównania homeryckiego z fragmentu Iliady - wyjaśnia, do czego w Iliadzie porównane zostały

4 15. Trudny powrót - Homer, Odyseja epos, mit, mitologia, nadawca, adresat - określa nastrój utworu - przedstawia przebieg pojedynku pomiędzy Hektorem i Achillesem - wypisuje z tekstu epitety i wyrażenia określające Hektora i Achillesa - podaje co najmniej pięć nazw emocji towarzyszących uczestnikom pojedynku i z każdym z rzeczowników układa zdania odnoszące się do treści Iliady - bierze udział w pracy grupowej, zastanawiając się nad sposobami niedopuszczenia do konfliktu zbrojnego pomiędzy Grekami i Trojanami - wyjaśnia, kim w mitologii greckiej był Tejrezjasz - podaje nadawcę i adresata tekstu - wyjaśnia, dlaczego Odyseusz nie mógł bez przeszkód dotrzeć do domu - referuje, co Tejrezjasz przykazał bohaterowi - układa pytania skierowane do bohatera utworu - przedstawia w formie komiksu wybrane zdarzenie z wędrówki Odyseusza działania postaci - zestawia własne wyobrażenia dotyczące homeryckich bohaterów z wizerunkami aktorów grających role Achillesa i Hektora - bierze aktywny udział w pracy grupowej, przedstawiając rzeczowo uargumentowane propozycje sposobów niedopuszczenia do konfliktu zbrojnego pomiędzy Grekami i Trojanami - udowadnia, że Odyseja jest eposem - wymienia utwory literackie lub filmy, w których pojawia się motyw wędrówki, i podaje zakończenia wymienionych dzieł 16. Motywy mitologiczne natchnieniem dla artystów 17. Biblia księga nad księgami 18. Historia biblijnych Dzieła sztuki pod lupą: - Salvador Dali, Space Venus - Wenus z Milo - Roman Brandstaetter, Biblio, ojczyzno moja - Bertha Herkomer, Mól książkowy - Kazimiera Iłłakowiczówna mity jako źródło inspiracji kulturowych, faktura, notatka postać Romana Brandstaettera, liryka bezpośrednia, liryka pośrednia, uosobienie, anafora, sentencja postać Kazimiery Iłłakowiczówny, - podaje temat każdego z dzieł - omawia sposób przedstawienia postaci - określa, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - wyjaśnia w dwóch zdaniach, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji ze wskazanych źródeł - wymienia utwory Romana Brandstaettera - określa, czy osobę mówiącą w wierszu można utożsamić z autorem - wyjaśnia, do kogo i z jakiego powodu zwraca się podmiot liryczny - omawia znaczenie Biblii w życiu podmiotu lirycznego - wskazuje w tekście uosobienie - określa, jaki charakternadają rozważaniom podmiotu mówiącego, wskazane słowa tekstu - wyjaśnia, do jakiego rodzaju liryki pośredniej czy bezpośredniej należy utwór Brandstaettera - opisuje obraz Berthy Herkomer - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji - wymienia podstawowe informacje biograficzne z życia Kazimiery Iłłakowiczówny - określa, uzasadniając swoje zdanie, czy rzeźby są dynamiczne, czy statyczne - tłumaczy termin: faktura - wyjaśnia wyczerpująco, w jaki sposób współczesna rzeźba nawiązuje do greckiego dzieła - sporządza notatkę na temat rzeźby Wenus z Milo na podstawie informacji z różnych źródeł - podaje elementy biografii poety oraz wskazuje fragmenty wiersza świadczące o tym, że podmiot liryczny jest tożsamy z autorem - tłumaczy terminy: anafora, liryka pośrednia i bezpośrednia - określa funkcję anafory w przeczytanym tekście - odnajduje odpowiedni fragment wskazujący na to, że wiersz Brandstaettera jest przykładem liryki bezpośredniej - wyjaśnia związek dzieła Berthy Herkomer z treścią wiersza - redaguje wypowiedź będącą rozwinięciem myśli zawartej w wybranej sentencji i zawierającą odpowiedź na pytanie, czy wiara pomaga w życiu - wyjaśnia wpływ konstrukcji podmiotu mówiącego na interpretację wydarzeń

5 braci 19. Spotkanie z poezją Jana od biedronki 20. i 21. Redagujemy opis, Kain i Abel - Marc Chagall, Kain i Abel - Jan Twardowski, Zdjęcie z krzyża interpretacja, osoba mówiąca w wierszu, porównanie tekstów, obrazy, litografia postać Jana Twardowskiego, interpretacja, motywy biblijne, homonim, liryka, związki frazeologiczne rodzaje opisu (przedmiotu, postaci, sytuacji, przeżyć, krajobrazu, dzieła sztuki, scenografii teatralnej), związki frazeologiczne - określa, kim jest podmiot mówiący w wierszu - porównuje biblijną historię Kaina i Abla z wersją ukazaną w wierszu Kazimiery Iłłakowiczówny - wskazuje słabość i siłę bohaterów tekstu - intepretuje zakończenie wiersza - wyjaśnia znaczenie związku frazeologicznego piętno kainowe - układa z wyjaśnionym frazeologizmem zdanie odnoszące się do czasów współczesnych - opisuje uczucia, jakie wywołała w nim litografia Marca Chagalla - wymienia utwory Jana Twardowskiego - wyjaśnia znaczenie podanych związków frazeologicznych, korzystając ze słownika frazeologicznego - przy pomocy nauczyciela wyjaśnia zwroty i wyrażenia występujące w tekście - wypowiada się na temat znaczenia ostatnich wersów utworu - określa, w jaki sposób utwór opisuje życie ludzkie - podaje przykład osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - wymienia wszystkie rodzaje opisu - rozpoznaje rodzaj opisu dominujący w tekście - redaguje opis przedmiotu na podstawie reprodukcji - odwołując się do zamieszczonego fragmentu Biblii, opisuje przeżycia wewnętrzne Adama - zapisuje określenia przydatne do redagowania podanych rodzajów opisu - wciela się w jedną z zaproponowanych postaci i opisuje ustnie wybrany przedmiot lub dzieło sztuki - interpretuje znaczenie inicjalnych wersów zwrotek w kontekście prawdy o świecie i ludziach - odnajduje w albumach sztuki obrazy nawiązujące do tematyki biblijnej i ocenia, na ile obrazy te są wierne tekstowi - zapisuje w pięciu zdaniach wnioski dotyczące analizy obrazów - krótko omawia postać Jana Twardowskiego - odpowiada na pytania dotyczące motywów biblijnych, do których odwołuje się utwór Jana Twardowskiego - wyjaśnia terminy: interpretować, homonim - używa odpowiednich argumentów na potwierdzenie własnego zdania - podaje różne znaczenia wyrazu zdjęcie - przygotowuje prezentację osoby, która wykazała się wielkim poświęceniem - podaje cechy poszczególnych rodzajów opisu - wyjaśnia różnice między opisem obiektywnym i subiektywnym oraz statycznym i dynamicznym - redaguje opis przedmiotu lub dzieła sztuki zgodnie z instrukcją 22. Symbolika jaskini Platona - Jostein Gaarder, Świat Zofii postać Josteina Gaardera, filozofia, jaskinia platońska, idea, przenośnia, opis sytuacji, notatka - wymienia utwory Josteina Gaardera - tworzy notatkę na temat życia oraz myśli filozoficznej Sokratesa i Platona - krótko opowiada o życiu w jaskini i poza nią - wyjaśnia, dlaczego mieszkańcy jaskini zabili człowieka, których chciał im wyjawić prawdę o lepszym świecie - przy pomocy nauczyciela określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje własną opinię na temat koncepcji Platona - uczestniczy w zabawie: Jaka to sentencja?, odgadując myśli znanych filozofów na podstawie ilustracji - krótko omawia postać Josteina Gaardera - wyczerpująco opisuje życie w jaskini i poza nią - uzasadnia swoje zdanie na temat, dlaczego mieszkańcy jaskini zabili człowieka, których chciał im wyjawić prawdę o lepszym świecie - samodzielnie określa przenośne znaczenie elementów składających się na parabolę jaskini - redaguje i uzasadnia własną opinię na temat koncepcji Platona - przygotowuje zabawę: Jaka to sentencja?

6 23. i 24. O czasowniku 25. Co rządzi życiem człowieka przypadek czy przeznaczenie? - ilustracja wprowadzająca w tematykę bloku - Krystyna Janda, Różowe tabletki na uspokojenie czasownik osobowy i nieosobowy, odmiana czasownika, czasowniki kłopotliwe, strona czynna i bierna, czasownik przechodni i nieprzechodni, pisownia przeczenia nie i cząstki by z różnymi formami czasownika, notatka, instrukcja, opis przypadek, przeznaczenie, fatum, związki frazeologiczne, postać Krystyny Jandy, puenta, talizman, notatka, cechy języka tekstu, wyjaśnianie zwrotów - odróżnia formy nieosobowe czasownika od osobowych - przy pomocy nauczyciela określa formy gramatyczne czasownika - redaguje zdania z czasownikami w trybie rozkazującym - tworzy formy nieosobowe czasownika zakończone na -no, -to - przepisuje podane zdania do zeszytu, uzupełniając je cząstką by pisaną łącznie lub rozdzielnie - przepisuje podane zdania do zeszytu, uzupełniając je czasownikami w odpowiedniej formie - podaje przykłady czasowników kłopotliwych - przekształca zdania, zmieniając formy strony biernej na stronę czynną - stosuje w zdaniach czasowniki w stronie biernej - odnajduje w tekście osobowe i nieosobowe formy czasownika - układa zdania z czasownikami w stronie czynnej i biernej oraz z formami zakończonymi na -no, -to - pisze poprawnie przeczenie nie oraz cząstkę by z czasownikiem - opisuje w czterech zdaniach zamieszczoną fotografię, wykorzystując czasowniki w stronie czynnej i biernej - określa swoją postawę wobec życia, wskazując wybrane wypowiedzi - odpowiada, co przynosi mu więcej satysfakcji zdarzenia będące wynikiem szczęśliwego zbiegu okoliczności czy ciężkiej pracy - określa rolę wróżb, horoskopów i przesądów w swoim życiu - pisze notatkę na temat Krystyny Jandy, korzystając z dostępnych źródeł- wypisuje nazwy przedmiotów, z którymi wiążą się różne przesądy, określa funkcje poszczególnych talizmanów - porównuje puentę opowiadania z jego początkiem i formułuje wniosek - wymienia cechy charakteru bohaterki tekstu i formułuje kilkuzdaniową odpowiedź na pytanie, czy przypadkowo zgromadziła ona wokół siebie przedmioty o magicznym znaczeniu - określa stosunek bohaterki tekstu do samej siebie - przy pomocy nauczyciela, korzystając z podanych określeń, nazywa cechy języka tekstu - wyjaśnia, jaki charakter ma tekst i sytuuje go w - wyjaśnia znaczenie czasownika jako części mowy - redaguje instrukcję, w której wykorzystuje czasowniki w trybie rozkazującym - sporządza notatkę z zastosowaniem nieosobowych form czasownika - określa formy gramatyczne czasownika - odmienia czasowniki kłopotliwe - wymienia sytuacje, w których używa się strony biernej - wyjaśnia różnicę między stroną czynną a bierną oraz czasownikami przechodnimi i nieprzechodnimi - redaguje opis, używając czasowników w stronie czynnej i biernej - przekształca wypowiedzenia, aby uniknąć dwuznaczności - redaguje notatkę prasową, używając form zakończonych na -no, -to - wyjaśnia zasady pisowni przeczenia nie oraz cząstki by z różnymi formami czasownika - opisuje w czterech zdaniach fotografię, wykorzystując czasowniki w stronie czynnej i biernej i przestrzegając zasad językowych - wypowiada się na temat roli przypadku i przeznaczenia w swoim życiu - prezentuje postać Krystyny Jandy i wymienia jej najważniejsze role teatralne i filmowe - nazywa cechy języka tekstu, korzystając z podanych określeń -wyjaśnia, jaki charakter ma tekst i sytuuje go w odpowiedniej odmianie języka - przedstawia swoje zdanie na temat wróżb i horoskopów - aktywnie dyskutuje na temat przesądów i przeznaczenia, argumentuje swoją wypowiedź - tworzy opowiadanie na temat sytuacji, w której przedstawiony talizman okazał się pomocny - podaje definicję puenty

7 26. Fortuna kołem się toczy prawda czy fałsz? 27. i 28. O spójności wypowiedzi - Leszek Kołakowski, Mini-wykłady o maxisprawach postać Leszka Kołakowskiego, fortuna, fatum, hazard, łut szczęścia, związki frazeologiczne, opowiadanie akapit, budowa akapitu, spójność wypowiedzi, budowa tekstu, opowiadanie odpowiedniej odmianie języka - odwołując się do tekstu, wyjaśnia znaczenie podanych zwrotów - odpowiada na pytanie, dlaczego ludzie wierzą we wróżby i horoskopy - prezentuje klasie swój talizman - bierze udział w dyskusji na temat przesądów - wymienia tytuły utworów Leszka Kołakowskiego - tłumaczy sens zwrotu fortuna kołem się toczy - przedstawia swoje zdanie na określony temat - poszukuje we wskazanych źródłach informacji o symbolice liczb - wyjaśnia znaczenie słowa psychokineza, korzystając z internetu -nawiązując do przytoczonych słów tekstu, podaje przykłady sytuacji ryzykownych i ekscytujących oraz takich, które są bezpieczne - bierze udział w dyskusji na temat gier hazardowych - układa wydarzenia w kolejności chronologicznej, odpowiadającej akapitom - zapisuje w zeszycie podane zdania w ten sposób, aby stworzyły spójny tekst - uzupełnia zdania tak, aby powstał spójny tekst - krótko omawia postać Leszka Kołakowskiego - wyjaśnia, w jaki sposób podany związek frazeologiczny odnosi się do treści utworu - na podstawie tekstu wnioskuje na temat prawdopodobieństwa wygranej - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji o symbolice liczb - opowiada o sytuacji podjęcia ryzyka w swoim życiu, odwołując się do swoich uczuć i stosując zwroty i wyrażenia przyciągające uwagę odbiorcy - rzeczowo argumentuje swoje zdanie na temat gier hazardowych - wyjaśnia terminy: akapit, spójność wypowiedzi - podkreśla w poszczególnych akapitach zdania zawierające najważniejsze informacje - tworzy spójną wypowiedź na określony temat na podstawie podanego planu, stosując synonimy, omówienia i zaimki 29. Fatum 30. i 31. Pogodzić się z losem... - Bill Watterson, Calvin i Hobbes. Coś ślini się pod łóżkiem - Artur Maciak, Na wózku list, manipulacja, porównanie współczesnych działań handlowych ze schematem działania łańcuszka szczęścia język potoczny, artykuł prasowy, dyskusja, plakat - podaje cel listownego łańcuszka szczęścia, który otrzymuje bohater komiksu - przedstawia stosunek drugiego bohatera do łańcuszka szczęścia - rozpoznaje w tekście listu zabieg manipulacji - formułuje własną opinię na temat łańcuszków szczęścia - bierze udział w dyskusji na temat podobieństwa działań handlowych do schematu działania łańcuszka szczęścia - opowiada o emocjach wywołanych lekturą artykułu - wskazuje narratora i rodzaj narracji - nazywa uczucia, których doznawała bohaterka po wypadku - z pomocą nauczyciela interpretuje ostatnie zdanie tekstu - wyszukuje w tekście informacje związane z zachowaniem bohaterki wobec rodziców - z pomocą nauczyciela interpretuje wskazane wypowiedzi bohaterki - bierze aktywny udział w dyskusji - samodzielnie poszukuje informacji na temat łańcuszka św. Antoniego - redaguje spójną, kilkuzdaniową wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - uzasadnia swoją opinię na określony temat, podając odpowiednie argumenty - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne i określa ich funkcję - aktywnie uczestniczy w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym i wyciąga wnioski

8 32. i 33. Jak rozpoznać imiesłowy? 34. Jak powstał teatr? - Antyczny rodowód teatru - Jak wyglądał teatr w starożytnej Grecji? imiesłów przymiotnikowy czynny i bierny, odmiana imiesłowów przymiotnikowyc h, funkcja imiesłowów przymiotnikowyc h w zdaniu, imiesłów przysłówkowy współczesny i uprzedni, funkcja imiesłowów przysłówkowych w zdaniu, pisownia nie z imiesłowami, instrukcja, związki frazeologiczne, oficjalna odmiana języka Dionizje, budowa starożytnego teatru (skene, proskenion, orchestra, widownia), katharsis, aktorzy - redaguje krótką wypowiedź o roli rodziny i znajomych w życiu bohaterki - wyraża opinię na określony temat - odnajduje w tekście wyrażenia potoczne - nadaje inny tytuł całemu artykułowi Artura Maciaka oraz każdemu z wyróżnionych fragmentów - zabiera głos w dyskusji dotyczącej sposobów pomagania osobom niepełnosprawnym - przygotowuje plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw - zabiera głos w dyskusji na temat wypadków samochodowych, które zna z relacji w mediach - podaje czasowniki, od których powstały wymienione imiesłowy - w podanych sformułowaniach przekształca imiesłowy na czasowniki - przy pomocy nauczyciela przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń - spośród podanych zwrotów dobiera po dwa sformułowania do przedstawionych scenek - wypisuje z tekstu imiesłowy przysłówkowe współczesne i dopisuje do nich bezokoliczniki, od których zostały utworzone - tworzy imiesłowy przysłówkowe od czasowników występujących w podanych związkach frazeologicznych - przy pomocy nauczyciela przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy przysłówkowe - pisze poprawnie imiesłowy z przeczeniem nie - uzupełnia frazeologizmy odpowiednimi imiesłowami oraz tworzy tabelę według podanego wzoru - omawia na podstawie tekstu okoliczności powstania i rozwoju teatru w starożytnej Grecji - wymienia elementy budowy teatru greckiego i współczesnego - wyjaśnia, czym różni się teatr od innych mediów końcowe - przygotowuje pomysłowy plakat przestrzegający przed skutkami niebezpiecznych zabaw, dbając o estetykę wykonania - wyjaśnia terminy: imiesłów przymiotnikowy czynny, imiesłów przymiotnikowy bierny, imiesłów przysłówkowy współczesny, imiesłów przysłówkowy uprzedni - przekształca tekst tak, aby uniknąć powtórzeń - samodzielnie przekształca zdania, zamieniając czasowniki na imiesłowy przysłówkowe oraz wyjaśnia, dlaczego w niektórych przypadkach takie przekształcenie jest niemożliwe - wyjaśnia funkcje poszczególnych elementów, z których składał się teatr grecki - omawia różnice między budową teatru antycznego i współczesnego - wskazuje nowe kierunki rozwoju dzisiejszego teatru - tłumaczy terminy: katharsis, medium

9 35. Groteskowa rzeczywistość przedstawiona w Teatrzyku Zielona Gęś 36. Za kulisami teatru Magia teatru - Jak wygląda dzisiejszy teatr? - Konstanty Ildefons Gałczyński, Żarłoczna Ewa - Wisława Szymborska, Wrażenia z teatru - Agnieszka Bresler, Magia teatru - O plakacie teatralnym starożytni, koryfeusz, chór, współczesny teatr tradycyjny, medium nonsens, humor, dramat, streszczenie postać Wisławy Szymborskiej, akt, podmiot liryczny, rzeczownik odczasownikowy, opowiadanie, mapa myśli spektakl teatralny, właściwości teatru, opinia autorki, zabiegi teatralne ciekawe dla odbiorcy, plakat teatralny i jego funkcje, opis plakatu - streszcza w dziesięciu zdaniach biblijną historię o upadku pierwszych ludzi - odnajduje w utworze nawiązania do tekstu biblijnego - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest tekst Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego - porównuje postacie biblijne z ich odpowiednikami z utworu Żarłoczna Ewa - odnajduje w utworze tekst główny i poboczny - wykonuje rekwizyty i dekoracje potrzebne do odegrania scenki - odgrywa scenkę, starając się wczuć w rolę postaci - wymienia utwory Wisławy Szymborskiej - wskazuje w tekście fragmenty mówiące o uczuciach towarzyszących podmiotowi lirycznemu podczas wizyty w teatrze - wyjaśnia znaczenie tytułu tekstu - tłumaczy, co dla osoby mówiącej oznacza wyrażenie akt szósty - odszukuje informacje o zachowaniach aktorów - odnajduje w tekście rzeczowniki pochodzące od czasowników - określa, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - odpowiada, czym różni się świat opisany w wierszu od świata rzeczywistego - wybiera z podanego słownictwa, wyrażenia dotyczące teatru - wymienia na podstawie tekstu najważniejsze cechy spektaklu teatralnego - określa, czym według autorki jest magia teatru - podaje trzy najistotniejsze właściwości teatru i krótko omawia każdą z nich - ustosunkowuje się do opinii autorki tekstu: Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni - wymienia elementy, z których składa się plakat teatralny - opisuje w kilku zdaniach zaprezentowany plakat teatralny - wymienia charakterystyczne cechy języka, którym napisany jest utwór Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego oraz tekst biblijny - wyjaśnia, na czym polega humor utworu, przytaczając odpowiednie fragmenty - uzasadnia rolę tekstu głównego i pobocznego w dramacie - odgrywa scenkę, ukazując poszczególne postacie w przekonujący sposób - krótko omawia postać Wisławy Szymborskiej - tworzy mapę myśli związaną z teatrem - określa źródło wrażeń podmiotu lirycznego - określa, jaką funkcję pełnią w utworze rzeczowniki pochodzące od czasowników - przedstawia i uzasadnia swoją opinię na temat, w którym świecie żyje się łatwiej opisanym w wierszu czy rzeczywistym - argumentuje i uzasadnia swoje zdanie na temat opiniiautorki tekstu: Nie ma dwóch identycznych spektakli, gdyż nie ma dwóch identycznych widowni, - na podstawie przeczytanej Ciekawostki wyjaśnia, jakie zabiegi teatralne mogą być ciekawe dla odbiorcy i dlaczego teatr jest dla niektórych osób bardziej angażujący niż kino - wyjaśnia, jaką funkcję pełni plakat teatralny - redaguje wyczerpujący opis plakatu teatralnego, dbając o spójność tekstu oraz przestrzegając norm gramatycznych, ortograficznych i interpunkcyjnych - odpowiada, w jaki sposób plakat teatralny nawiązuje do określonego utworu

10 38. Frazeologia w naszym języku 39. Dziedzictwo starożytności powtórzenie wiadomości 40. i 41. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 42. Piszę poprawnie błędy frazeologiczne - Śladami epoki łączliwość wyrazów, typy związków frazeologicznych (zwroty, frazy, wyrażenia), opowiadanie, reklama historia kalendarza, osiągnięcia starożytności przypowieść (parabola), alegoria, tragizm, katharsis, tragedia antyczna, zasada trzech jedności, środki stylistyczne (homonim, porównanie homeryckie, anafora), liryka pośrednia i bezpośrednia, epos, pieśń, hymn, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa błąd frazeologiczny, związek frazeologiczny, hasło słownikowe - łączy wyrazy, tworząc poprawne związki frazeologiczne - wypisuje z tekstu frazeologizmy i dopisuje do nich sformułowania o podobnym znaczeniu - uzupełnia podane zwroty odpowiednimi wyrazami, tak aby powstały frazeologizmy - wskazuje wyrażenia, zwroty i frazy - wybiera z tekstu trzy frazeologizmy i układa po jednym zdaniu z każdym z nich - czyta tekst na poziomie dosłownym - z pomocą nauczyciela formułuje ideę tekstu - wymienia najważniejsze osiągnięcia starożytności - wskazuje zjawiska ze świata antycznego, do których nawiązują przedstawione znaki graficzne - opowiada o związku greckich igrzysk olimpijskich ze współczesnymi - określa na podstawie tekstu, kim są bohaterowie przypowieści, i podaje miejsce zdarzeń - wypisuje z tekstu dany argument - nazywa gatunek utworu - rozpoznaje parabolę - odnajduje w wierszu anaforę - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów - wymienia najczęstsze błędy frazeologiczne - uzupełnia związki frazeologiczne brakującymi wyrazami - przy pomocy nauczyciela analizuje budowę hasła w słowniku frazeologicznym - odnajduje w słowniku frazeologicznym potrzebne informacje - przeredagowuje tekst, usuwając z niego związki frazeologiczne - stosuje związki frazeologiczne w odpowiednim kontekście znaczeniowym - tłumaczy terminy: zwrot, fraza, wyrażenie - pisze krótki tekst reklamowy odznaczający się pomysłowością - określa funkcję frazeologizmów w podanych zdaniach - samodzielnie odkrywa przesłanie tekstu - ocenia przeczytany tekst - wyjaśnia, czym jest demokracja i jakie są jej korzenie - uzasadnia, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do antycznych budowli - określa, jakich filozofów dotyczą zamieszczone biogramy - podaje przenośne znaczenie słowa faryzeusz - określa sposób narracji w tekście - tłumaczy terminy: katharsis, zasada trzech jedności, tragedia, tragizm - wyjaśnia alegoryczne znaczenie przeczytanego utworu - omawia na podstawie tekstu rolę tragedii antycznej - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - omawia rodzaje błędów frazeologicznych - analizuje budowę hasła w słowniku frazeologicznym - wskazuje frazeologizmy, które należą do języka potocznego - przeredagowuje tekst, usuwając z niego związki frazeologiczne i dbając o poprawność językową

11 43. i 44. W kręgu średniowiecza 45. i 46. O dawnych ascetach Legenda o świętym Aleksym - Dlaczego średniowiecze? - Od kiedy do kiedy? - W poszukiwaniu mądrości - W służbie Bogu - Znani i podziwiani - Piękno dużych form - Hans Memling, Sąd Ostateczny - Hieronim Bosch, Piekło - Jan van Eyck, Portret małżonków Arnolfini - Wit Stwosz, ołtarz mariacki - katedra Notre Dame w Paryżu - Kościół Świętych Piotra i Pawła w Kruszwicy - Legenda o świętym Aleksym - ilustracja filozofia chrześcijańska, postacie św. Augustyna i św. Tomasza z Akwinu, średniowiecze, uniwersalizm, tryptyk, iluminacja, styl romański, styl gotycki, notatka, opis asceza, asceta, żywoty świętych, legenda, wzorzec osobowy, kanonizacja, beatyfikacja, plan wydarzeń, charakterystyka - charakteryzuje epokę średniowiecza - wyjaśnia, na czym polega uniwersalny charakter kultury średniowiecza - określa, co wyróżniało filozofię średniowiecza - opisuje budowle romańskie i gotyckie - odszukuje w słowniku znaczenie słowa iluminacja - redaguje notatkę zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego - wyjaśnia, z jakich powodów współcześnie ludzie podejmują wyrzeczenia - wymienia elementy ważne dla utworów opisujących życie świętych - układa plan wydarzeń przedstawionych w legendzie - podaje co najmniej dwa argumenty przekonujące o świętości Aleksego - wyjaśnia, w jaki sposób ludzie poznali historię życia św. Aleksego - odpowiada, kto wyjął list z dłoni Aleksego i wyjaśnia, dlaczego nikt inny nie mógł tego uczynić - udziela odpowiedzi na pytania związane z tekstem - podaje różnice między architekturą romańską i gotycką - uzasadnia, dlaczego średniowiecze nazywane jest czasem katedr - redaguje wyczerpującą wypowiedź zachęcającą rówieśników do obejrzenia wystawy dzieł malarstwa średniowiecznego, wykorzystując opis wybranego obrazu z tego okresu - wyjaśnia terminy: asceza, asceta - znajduje w tekście sposoby umartwiania się stosowane przez bohatera utworu - wyjaśnia, dlaczego bohater utworu postanowił wyznać prawdę o sobie i co chciał przez to osiągnąć - wymienia wszystkie argumenty przekonujące o świętości Aleksego - charakteryzuje średniowiecznego ascetę - przygotowuje krótkie wystąpienie na temat wybranego świętego i nadaje mu formę legendy

12 47. O czym Mistrz Polikarp rozmawiał ze Śmiercią? 48. i 49. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 50. i 51. Co warto wiedzieć o charakterystyce? - Rozmowa Mistrza Polikarpa ze Śmiercią motyw śmierci, poradniki dobrego umierania, opis postaci, personifikacja, dance macabre, notatka budowa tekstu, spójność, opis, komunikacja, związki frazeologiczne, błędy frazeologiczne, czasownik, imiesłów charakterystyka pośrednia i bezpośrednia, autocharakterysty ka, charakterystyka statyczna i dynamiczna - wypisuje z tekstu cztery przykłady archaizmów - dopisuje synonimy do podanych wyrazów, korzystając ze słownika wyrazów bliskoznacznych - opisuje ilustrację ukazującą św. Aleksego - sporządza listę przyjemności, których trudno sobie odmówić - charakteryzuje postać św. Aleksego - opowiada, jak mogłaby wyglądać upersonifikowana śmierć - opisuje krótko wygląd Śmierci z tekstu, wykorzystując elementy wybrane spośród podanych - określa, jakie emocje wywołuje obraz Śmierci z utworu - wskazuje w tekście przykłady uosobienia - wyjaśnia sposób widzenia świata przez ludzi średniowiecza - bierze udział w przygotowaniu inscenizacji utworu - redaguje w trzech zdaniach treść każdego z podanych początków akapitu, dbając o spójność tekstu - porządkuje podane fragmenty akapitu, tak aby stworzyły spójny tekst - wskazuje, jaki kontakt zachodzi pomiędzy rozmówcami w trakcie rozmowy telefonicznej - układa dziewięć związków frazeologicznych z podanych wyrazów - wskazuje szereg czasowników dokonanych przechodnich - rozpoznaje zakończenie czasownika zacząć w 3 os. lm. cz. przeszłego - przekształca podane bezokoliczniki na imiesłowy przysłówkowe uprzednie - redaguje opis przeżyć na podany temat - wymienia rodzaje charakterystyki - wypisuje z tekstu cechy charakteru bohatera odpowiadające przykładom jego zachowań i postaw - redaguje trzyzdaniową charakterystykę siebie, przeznaczoną do zamieszczenia na portalu internetowym - bierze udział w quizie klasowym - przepisuje do zeszytu podane zdania i uzupełnia w nich frazeologizmy - charakteryzuje bohatera ilustracji - opisuje wygląd postaci pojawiającej się na każdej ilustracji, określa jej cechy charakteru, zainteresowania i osobowość - redaguje charakterystykę wybranej postaci literackiej - wypisuje z tekstu zachowania bohaterki, które ilustrują jej cechy charakteru - podaje cechy bohaterki na podstawie określonych - wyczerpująco opisuje wygląd Śmierci z utworu, wykorzystując podane elementy - określa i uzasadnia charakter przeczytanego utworu oraz określa funkcję, jaką mógł on pełnić w średniowieczu - przygotowuje inscenizację utworu, wykazując się zaangażowaniem i pomysłowością - przedstawia charakter i znaczenie motywu śmierci w średniowieczu - redaguje treść akapitów, dbając o spójność oraz poprawność językową tekstów - określa zależność czasową pomiędzy podanymi bezokolicznikami i utworzonymi od nich imiesłowami przysłówkowymi uprzednimi - redaguje spójny opis przeżyć na podany temat, poprawny pod względem ortograficznym i gramatycznym - wyjaśnia różnicę między charakterystyką pośrednią i bezpośrednią - przekształca fragment tekstu na charakterystykę bezpośrednią - charakteryzuje postać chłopca na podstawie sytuacji przedstawionych na ilustracjach - wyjaśnia, na czym polegała przemiana postaci w charakterystyce dynamicznej, i tworzy odpowiednie zakończenie tekstu - redaguje charakterystykę porównawczą wybranych postaci - redaguje autocharakterystykę zawierającą więcej niż 10 zdań, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną

13 fragmentów powieści - wymienia podobieństwa i różnice między postaciami - redaguje krótką autocharakterystykę, zawierającą co najmniej 10 zdań 52. Średniowieczny władca 53. Średniowieczny rycerz 54. Legenda o królu Arturze - Pieśń o Rolandzie - Gall Anonim, Kronika polska - Pieśń o Rolandzie - Loiset Lyédet, Bitwa pod Poitiers - Sigrid Undset, Galahad przybywa do Camelotu - Jan Długosz, Roczniki - Jan Matejko, Bitwa pod Grunwaldem Karol Wielki, Bolesław Chrobry, średniowieczny władca, archaizmy rycerz jako średniowieczny wzorzec osobowy, kodeks, patos, elementy świata rycerskiego, symbolika stroju rycerskiego, epitet, czytanie na głos, interpretacja reprodukcji obrazu Okrągły Stół, Graal, plan wydarzeń, charakterystyka - podaje krótką informację o Pieśni o Rolandzie - określa jednym zdaniem nastrój przeczytanego utworu - wskazuje w tekście wyrazy, które uwydatniają cechy Karola Wielkiego - wylicza łupy zdobyte przez rycerzy w bitwie - wymienia rozrywki rycerzy opisane w tekście - dzieli archaizmy występujące w tekście na czasowniki, rzeczowniki, przymiotniki i przysłówki - opisuje sytuację ukazaną w przeczytanym fragmencie - przekształca przeczytany tekst, stosując współczesną polszczyznę - na podstawie fragmentu Kroniki polskiej wymienia co najmniej osiem zalet Bolesława Chrobrego - nadaje tytuły poszczególnym akapitom przeczytanego fragmentu tekstu - referuje, co wydarzyło się podczas ostatnich chwil życia Rolanda - na podstawie tekstu wymienia elementy świata rycerskiego - wskazuje elementy patosu w przeczytanym tekście - wskazuje w utworze epitety wraz z określanymi rzeczownikami - poprawnie czyta tekst na głos, zwracając uwagę na intonację - tłumaczy, czym jest kodeks - układa kodeks współczesnego rycerza - układa kodeks idealnego ucznia - korzystając ze słowników, wyjaśnia znaczenie haseł: król Artur, Merlin, Okrągły Stół, Graal - tłumaczy, jakie znaczenie miało w średniowieczu pochodzenie rycerza - opisuje wygląd Galahada - porządkuje chronologicznie podane zdania, tak aby powstał plan wydarzeń - wskazuje w utworze elementy cudowności i magii - ocenia atmosferę przeczytanego fragmentu powieści - wymienia osiągnięcia Karola Wielkiego, korzystając z dostępnych źródeł informacji - na podstawie tekstu i innych źródeł opowiada o tym, jak rycerze spędzali wolny czas - porównuje opis Bolesława Chrobrego zamieszczony w Kronice polskiej Galla Anonima z wizerunkiem Karola Wielkiego ukazanym w Pieśni o Rolandzie - pisze krótki, humorystyczny tekst o sobie i przedstawia w nim jedną ze swoich zalet - omawia postać rycerza jako średniowieczny wzorzec osobowy - przytacza legendę Durendala - ocenia, w jaki sposób epitety wraz z określanymi rzeczownikami wpływają na charakter wypowiedzi - czyta tekst na głos, stosując intonację odpowiadającą nastrojowi poszczególnych części - uzupełnia związki frazeologiczne podanymi wyrazami w odpowiedniej formie, a następnie układa z nimi krzyżówkę, której hasło tworzą litery tworzące wyrażenie związane z rycerstwem - na podstawie reprodukcji obrazu Loiseta Lyédeta oraz innych źródeł odpowiada na pytanie, w jaki sposób walczyli średniowieczni rycerze oraz jakimi cechami musieli się odznaczać, aby móc uczestniczyć w bitwie - tłumaczy, czym jest patos - znajduje w tekście nawiązanie do postaci biblijnej i wyjaśnia, kim jest ona w Biblii - podaje odpowiednie argumentyuzasadniające własną ocenę atmosfery tekstu - odpowiada i uzasadnia, czy współcześnie istnieją wzorce osobowe - redaguje charakterystykę Zawiszy Czarnego, korzystając z fragmentu Roczników Jana Długosza i Bitwy pod Grunwaldem Jana Matejki

14 55. i 56. Jak dzielimy rzeczowniki? 57. Malarskie powroty do średniowiecza 58. Co czuła żona świętego Aleksego? 59. Gość Mistrza Mirona Dzieła sztuki pod lupą: - Frans Masereel, Kalwaria - Martin Schongauer, Chrystus na krzyżu - Kazimiera Iłłakowiczówna, Opowieść małżonki świętego Aleksego - Miron Białoszewski, Wywiad podział rzeczowników, odmiana rzeczowników, pisownia nie z rzeczownikami, rzeczowniki o nieregularnej odmianie, pisownia rzeczowników wielką i małą literą, opowiadanie grafika, kalwaria, pierwszy plan, drugi plan, tło, opis, kompozycja, notatka podmiot liryczny, liryka bezpośrednia, powtórzenie, wywiad, asceta postać Mirona Białoszewskiego, ironia, wywiad, rodzaj literacki - odróżnia rzeczowniki żywotne od nieżywotnych, osobowe od nieosobowych, własne od pospolitych - wypisuje rzeczowniki we wskazanych formach - odmienia rzeczowniki przez przypadki - odnajduje w tekście rzeczowniki pospolite w liczbie mnogiej i z trzema z nich układa zdania - tworzy zdania z podanymi rzeczownikami, zapisując je w podanej formie - wypisuje rzeczowniki o nieregularnej odmianie i łączy je z odpowiednią cechą odmiany- pisze poprawnie rzeczowniki z przeczeniem nie - poprawnie zapisuje rzeczowniki wielką lub małą literą - deklinuje rzeczowniki o osobliwej odmianie - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników - odpowiada, co znajduje się na pierwszym i drugim planie oraz w tle każdego z dzieł - określa kompozycję przedstawionych prac - nazywa uczucia ukazane na twarzach postaci - porównuje sposób ukazania postaci na obu grafikach - poszukuje we wskazanych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - opisuje poszczególne grafiki, korzystając z podanego słownictwa - opowiada dzieje św. Aleksego - wskazuje w wierszu fragmenty, w których ujawnia się podmiot literacki - wymienia emocje, których doznaje żona św. Aleksego - na podstawie tekstu określa wiek bohaterki - odszukuje w tekście powtórzenia - podaje przykłady osób, które podporządkowały swoje życie ważnej sprawie - formułuje własną opinię na dany temat - redaguje pytania do wywiadu ze współczesnym ascetą - wymienia utwory Mirona Białoszewskiego - wypowiada się na temat przedstawiania poważnych zagadnień w niepoważny sposób - tłumaczy, dla jakiego rodzaju literackiego typowa jest budowa utworu Wywiad - zapisuje w punktach wydarzenia zaprezentowane w tekście - wyjaśnia tytuł przeczytanego wiersza - wyjaśnia różnice między rzeczownikami pospolitymi a własnymi, żywotnymi a nieżywotnymi, osobowymi a nieosobowymi - wymienia osobliwości w odmianie rzeczowników - przekształca wypowiedzenia, zamieniając rzeczowniki na inne części mowy - określa, w jakich tekstach stosuje się rzeczowniki odczasownikowe - stosuje w wypowiedziach poprawne formy rzeczowników o osobliwej odmianie - wyjaśnia, kiedy używamy wielkiej, a kiedy małej litery w zapisie rzeczowników - redaguje krótkie opowiadanie z wykorzystaniem podanych rzeczowników, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wskazuje różnice między analizowanymi dziełami malarskimi - wyjaśnia wpływ kompozycji na odbiór dzieła - samodzielnie poszukuje w różnych źródłach informacji dotyczących napisu INRI i sporządza na ten temat krótką notatkę - ocenia, które dzieło wywiera większe wrażenie i uzasadnia swoją opinię - wyjaśnia, co oznacza słowo kalwaria i wskazuje jego związek z dziełem Fransa Masereela - opisuje własne uczucia wywołane postacią żony św. Aleksego - tłumaczy, dlaczego po każdej zwrotce pojawia się wyraz w wołaczu - wyjaśnia obecność powtórzeń w wierszu - formułuje tezę do danego tematu i uzasadnia ją odpowiednimi argumentami- redaguje wywiad ze współczesnym ascetą - krótko omawia postać Mirona Białoszewskiego - wyjaśnia termin: ironia - tłumaczy, dlaczego słowa Mistrza Mirona można odczytać jako łagodną ironię - uzasadnia powiązania wiersza Mirona Białoszewskiego z Rozmową Mistrza Polikarpa ze Śmiercią - interpretuje słowa zapisane na kartce, która wysunęła się z

15 60. Życie codzienne w średniowieczu 61. i 62. Wyrazy wzbogacające wypowiedzi przymiotniki i przysłówki 63. Memento mori hasłem ludzi średniowiecza - Wisława Szymborska, Miniatura średniowieczna - Bracia Paul, Jean, Herman de Limbourg, Sierpień - Johan Huizinga, Jesień średniowiecza postać Wisławy Szymborskiej, różne znaczenia słowa miniatura, idealizacja, funkcja przymiotników, idealizacja rzeczywistości odmiana przymiotników, podział przysłówków, stopniowanie przymiotników i przysłówków, pisownia przymiotników złożonych, opis, związki frazeologiczne memento mori, dance macabre, negacja, notatka - wyciąga wnioski dotyczące wyglądu śmierci na podstawie tekstu - wskazuje fragmenty tekstu ujawniające dystans poety do siebie samego oraz świata - uczestniczy w przygotowaniu scenografii i kostiumów do inscenizacji - bierze udział w inscenizacji - krótko prezentuje postać Wisławy Szymborskiej - na podstawie słownika języka polskiego wyjaśnia różne znaczenia słowa miniatura - opisuje scenę przedstawioną w wierszu i porównuje ją ze zdarzeniem ukazanym na średniowiecznej ilustracji braci de Limbourg - wyjaśnia, jakie elementy rzeczywistości średniowiecza pominięto w utworze - wypisuje z wiersza przymiotniki w stopniu najwyższym i podkreśla te, które nie występują w języku polskim - znajduje w tekście fragment świadczący o tym, iż ludzie w średniowieczu wiedzieli, że świat nie jest idealny - odpowiada na pytanie, gdzie we współczesnym świecie można się spotkać z idealizacją rzeczywistości otaczającej człowieka - bierze udział w dyskusji na temat zadań sztuki i przedstawianego przez nią obrazu rzeczywistości - - wypisuje przymiotniki określające wskazane elementy obrazu - podaje formy stopnia wyższego i najwyższego przymiotników oraz przysłówków - wypisuje z utworu przymiotniki w odpowiednich formach - sporządza notatkę w punktach na podstawie przeczytanego tekstu - wymienia sposoby mówienia o śmierci w sztuce średniowiecza - podaje interpretację autora dotyczącą fascynacji motywem rozkładu ciała kieszeni Mirona - ocenia sposób ukazania rzeczywistości przez autora utworu - przygotowuje spektakl na podstawie utworu Wywiad - tłumaczy, czemu służy niepełny obraz świata w wierszu - określa, jaką funkcję pełnią w tekście neologizmy - wyjaśnia, czemu służy we współczesnym świecie idealizacja rzeczywistości - formułuje i uzasadnia swoje stanowisko na temat idealizacji rzeczywistości we współczesnym świecie - przedstawia argumenty potwierdzające, że sztuka powinna przedstawiać rzeczywistość obiektywną lub idealną - tworzy przymiotniki złożone określające elementy obrazu - wyjaśnia, jak obecność przymiotników i przysłówków wpływa na charakter wypowiedzi - omawia sposoby stopniowania przymiotników i przysłówków - wymienia reguły użycia krótszej i dłuższej formy przymiotnika - uzasadnia, dlaczego memento mori to najważniejsze hasło średniowiecza - przedstawia, jak rozumie twierdzenie, że śmierć jest demokratyczna - korzystając ze słownika ortograficznego, tłumaczy, dlaczego wyraz Średniowiecze pisany jest w tekście wielką literą

16 64. Zrealizować marzenia Nie dajmy się zmanipulować - ilustracja wprowadzająca w tematykę bloku - Paulo Coelho, Pielgrzym presja, postać Paula Coelha, notatka, marzenia, środki językowe, symptom, ankieta prawda, kłamstwo, odróżnianie kłamstwa od fikcji literackiej, przyczyny kłamstw, prawdomówność a dobre wychowanie, intencja, manipulacja i prowokacja językowa, związki - podaje przykładowe powody ciągłego pośpiechu współczesnego człowieka - na podstawie słownika języka polskiego wyjaśnia znaczenie słowa presja - wypisuje skojarzenia związane z hasłem drugi człowiek i odpowiada, ile czasu poświęca na działania dla dobra innych i w jaki sposób im pomaga - przedstawia swoją wizję świata bez zegarów i kalendarzy - krótko prezentuje postać Paula Coelha - odpowiada na pytanie, czy lubi marzyć, opowiada o swoim największym marzeniu i zajmuje stanowisko w dyskusji na temat, czy człowiek ma wpływ na realizację swoich marzeń - dobiera właściwe dokończenia podanych zdań dotyczących tekstu - określa, jaką funkcję w tekście pełni Petrus, a jaką jego towarzysz i wskazuje, który z nich jest narratorem - odpowiada, czym według bohatera jest Dobra Walka i streszcza mówiący o tym fragment utworu - wyjaśnia, dlaczego Petrus namawia do walki o marzenia i odpowiada, czy zgadza się z jego zdaniem - odszukuje w tekście wydarzenia, które odnoszą się do czasów średniowiecza - wskazuje środki stylistyczne w tekście - bierze udział w podsumowaniu przeprowadzonej ankiety - podaje przykłady komunikatów pozajęzykowych świadczących o kłamstwie - wyjaśnia, czy zatajenie prawdy jest równoznaczne z kłamstwem - szuka w słowniku związków frazeologicznych z wyrazem prawda lub kłamstwo - odróżnia kłamstwo od fikcji literackiej - wymienia zachowania i emocje prowokowane przez podane wypowiedzi - wskazuje elementy wypowiedzi wskazujące rzeczywistą intencję bohatera zaprezentowanej scenki - określa cel haseł reklamowych - redaguje krótką wypowiedź o wskazanej intencji - wskazuje w wypowiedziach elementy manipulacji - wyjaśnia znaczenia słów: kaznodziejstwo, drzeworyt, melancholijny - wymienia symbole średniowieczne - odpowiada, jaka rolę odgrywa presja w jego życiu - przedstawia rzeczowe argumenty w dyskusji na temat, czy człowiek ma wpływ na realizację swoich marzeń - uzasadnia swoje stanowisko na temat zdania Petrusa - wyjaśnia, dlaczego w tekście pojawiają się odniesienia do średniowiecza - wynotowuje z tekstu dwie sentencje, które uważa za najciekawsze, i wyjaśnia w kilku zdaniach, jak je rozumie - wyjaśnia znaczenie słowa: symptom - przeprowadza wśród dorosłych krótką ankietę dotyczącą marzeń i przedstawia rezultaty swoich badań na forum klasy, a następnie wraz z klasą wyciąga wnioski z wyników ankiety - wyjaśnia terminy: prawda, kłamstwo, manipulacja językowa, prowokacja językowa - podaje związki frazeologiczne z wyrazem prawda lub kłamstwo - redaguje ciekawą wypowiedź o wskazanej intencji, stosując bogate słownictwo oraz dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - wyjaśnia, na czym polega zjawisko manipulacji językowej - wskazuje w tekstach elementy manipulacji i określa ich funkcję - zna zasady językowego savoir-vivre u

17 66. i 67. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 68. Trudne decyzje 69. i 70. Wigilijny test na człowieczeństwo - Krystyna Siesicka, Fotoplastykon - Dorota Terakowska, Piąty talerz frazeologiczne narrator, bohater pierwszoplanowy i drugoplanowy, plan wydarzeń, emocje, cechy narratora, solidarność, interpretacja, przedstawienie, empatia postać Doroty Terakowskiej, narracja, język potoczny, tradycja, zwyczaje świąteczne i ich symbolika, postawa franciszkańska, - wskazuje różnicę pomiędzy charakterystyką bezpośrednią i pośrednią - układa krótki dialog z pracownikiem firmy telekomunikacyjnej, unikając w nim zakupu nieprzydatnego produktu - wskazuje w podanym zestawie rzeczownik różniący się od innych - tworzy rzeczowniki z przeczeniem nie od podanych czasowników - wskazuje wśród podanych przymiotniki stopniujące się tylko w sposób opisowy - wybiera spośród podanych szereg przymiotników niepodlegających stopniowaniu - wskazuje szereg przysłówków - redaguje charakterystykę porównawczą - odpowiada, kto jest narratorem tekstu - dzieli bohaterów na pierwszoplanowych i drugoplanowych i uzasadnia swoje zdanie - sporządza plan wydarzeń przedstawionych w tekście - podaje nazwy emocji, jakie przeżywali bohaterowie - wskazuje wśród podanych słów nazwy cech narratorki tekstu - odpowiada na pytania dotyczące przedstawionych w tekście różnych sposobów pojmowania solidarności i określa, który z nich jest mu najbliższy - interpretuje zdanie: Usiadłyśmy sobie w pierwszej ławce, a smutno nam było jak na pogrzebie - porównuje zachowanie Agawy z zasadami postępowania średniowiecznego rycerza - uczestniczy w przygotowaniu konkursu na najciekawiej przedstawione wydarzenie z życia klasy - bierze udział w dyskusji na temat podejmowania decyzji pod presją innych - wymienia utwory Doroty Terakowskiej - opowiada o zwyczajach świątecznych świadczących o gościnności i życzliwości - wypisuje bohaterów opowiadania i określa narratora - przy pomocy nauczyciela nazywa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - nadaje inny tytuł przeczytanej historii - wyszukuje komentarze narratora dotyczące emocji - wskazuje fragmenty humorystyczne - wypisuje z tekstu wyrażenia z języka potocznego - układa krótki dialog z pracownikiem firmy telekomunikacyjnej, unikając w nim zakupu nieprzydatnego produktu, uwzględnia różne formy manipulacji językowej i sposoby obrony przed nią - redaguje charakterystykę porównawczą, przestrzegając zasad ortograficznych, interpunkcyjnych i gramatycznych - wskazuje fragment tekstu, z którego dowiaduje się, jak poszczególne postacie określają narratora - wyjaśnia, czym jest fotoplastykon - określa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - rzeczowo uzasadnia swój wybór i swoje zdanie - wyjaśnia na przykładzie fragmentu powieści Krystyny Siesickiej lub sytuacji z życia codziennego, na czym polega konflikt interesów jednostki i grupy - określa i argumentuje, czyje racje są ważniejsze w konflikcie interesów jednostki i grupy - opowiada przeczytaną historię z punktu widzenia nauczycielki geografii - bierze aktywny udział w dyskusji na temat podejmowania decyzji pod presją innych - krótko omawia postać Doroty Terakowskiej - określa rodzaj narracji prowadzonej w utworze - tłumaczy, na czym polega różnica między teoretyczną a faktyczną miłością bliźniego - nazywa uczucia, których doznają bohaterowie - argumentuje zasadność przywołania w tekście postaci św. Franciszka - proponuje sposoby wsparcia osób, które potrzebują pomocy - wyjaśnia symbolikę wybranych zwyczajów świątecznych

18 71. i 72. Jak barwnie i ciekawie opowiadać? 73. Dostosuj język do sytuacji 74. Wolontariusze świadkowie czasu 75. Historia kina w pigułce - Grażyna Miciałkiewicz, Świadkowie czasu - Krótka historia kina narrator, ankieta opowiadanie, narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa, dialog, opis odmiany języka: mówiona i pisana, oficjalna i nieoficjalna wolontariat, wolontariusz, hospicjum, mapa myśli, opowiadanie X muza, kinematograf, kinematografia, film długometrażowy, ekranizacja - wyjaśnia, czym powinien charakteryzować się człowiek czczący św. Franciszka - przeprowadza ankietę na temat tradycji świątecznych - sporządza notatki pomocne w napisaniu opowiadania na określony temat i redaguje odpowiedni wstęp - zaznacza główne części opowiadania - przy pomocy nauczyciela przekształca tekst, zmieniając narrację z trzecioosobowej na pierwszoosobową - redaguje opowiadanie zainspirowane wydarzeniem przedstawionym na ilustracji - wskazuje teksty należące do odmiany mówionej i pisanej - rozróżnia sytuacje oficjalne i nieoficjalne - wypisuje zwroty używane w odmianie nieoficjalnej - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną - tworzy dialog w odmianie oficjalnej, zawierający co najmniej cztery zwroty grzecznościowe - sporządza notatkę, w której wyjaśnia powody, dla których ludzie decydują się pomagać potrzebującym - wyjaśnia, jak rozumie tytuł artykułu - wymienia obowiązki wolontariuszy - podaje cechy, które powinien posiadać wolontariusz - układa pytania do wybranych części tekstu - odnajduje informacje na temat bohaterek tekstu - określa postawę bohaterek - krótko opowiada o działalności osoby, którą można nazwać świadkiem czasu - przygotowuje mapę myśli dotyczącą wolontariatu w Polsce i na świecie - omawia najważniejsze wydarzenia związane z historią kina - wymienia postacie, które znacząco wpłynęły na rozwój kina - podaje elementy, na które widz zwraca uwagę, oglądając film - uzupełnia podane zdania na temat historii kina - opracowuje wyniki ankiety w formie diagramu słupkowego - wyjaśnia różnice między opisem i opowiadaniem - wskazuje elementy dynamizujące opowiadanie - do podanego wstępu i zakończenia dopisuje w punktach przebieg wydarzeń, dbając o poprawność językową - tłumaczy terminy: narracja pierwszoosobowa i trzecioosobowa - samodzielnie przekształca tekst, zmieniając narrację z trzecioosobowej na pierwszoosobową - przedstawia dalszy ciąg wydarzeń ukazanych w tekście, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną - redaguje opowiadanie na jeden z podanych tematów, wplatając w tekst dialogi, opisy miejsc oraz postaci i stosując narrację pierwszoosobową - wymienia różnice między mówioną i pisaną odmianą języka - podaje cechy nieoficjalnej i oficjalnej odmiany języka - przekształca tekst z odmiany nieoficjalnej na oficjalną, dbając o poprawność językową - tworzy dialog w odmianie oficjalnej, zawierający więcej niż cztery zwroty grzecznościowe - wyjaśnia terminy: wolontariat, wolontariusz, hospicjum - tłumaczy, dlaczego w pracy wolontariusza trudno ustrzec się przed zbytnim zaangażowaniem - podaje podobieństwa i różnice między pracą wolontariusza w hospicjum a działaniami wolontariuszy Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy - układa pytania do wszystkich części tekstu - barwnie i ciekawie opowiada o działalności osoby, którą można nazwać świadkiem czasu - podaje korzyści, które przynosi człowiekowi oglądanie filmów - wskazuje informacje i opinie w przeczytanym tekście - wypowiada się na temat elementów filmu, które są istotne dla odbiorcy

19 76. Poznajemy zaimki odmiana zaimków, typy zaimków, dłuższe i krótsze formy zaimków, opis, synonim - rozpoznaje poszczególne typy zaimków - wypisuje z tekstu zaimki i nazywa je - przekształca tekst, stosując zaimki - uzupełnia zdania zaimkami w odpowiedniej formie - do podanych rzeczowników z czasownikami dopisuje odpowiednie zaimki zastępujące rzeczowniki - redaguje krótki opis, używając zaimków i synonimów - omawia typy zaimków - określa, jaką część mowy zastępują wskazane zaimki - redaguje ciekawy opis z użyciem zaimków i synonimów, dbając o poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną 77. Obraz i ruch elementy języka filmu 78. i 79. Dzieło filmowe oczami jego twórców 80. i 81. Wszystko o liczebniku - Janusz Plisiecki, Język filmu - Powstawanie dzieła filmowego oczami jego twórców - Wolny artysta - Londyn w Pradze ujęcie, scena, sekwencja, rodzaje planów filmowych, zdjęcia, montaż, plener, gatunki filmowe, antyteza, dyskusja, list, kontrast, film fabularny i animowany producent filmowy, reżyser, gatunek filmowy, festiwal filmowy, adaptacja, scenopis, scenariusz, scenograf, operator, kompozytor, angaż, wywiad odmiana liczebników, typy liczebników, liczebniki wielowyrazowe, interpunkcja liczebników porządkowych, notatka - podaje sposoby porozumiewania się bez użycia pisma - wypisuje z tekstu środki wyrazu charakterystyczne dla filmu - wybiera jeden z filmowych środków wyrazu i omawia jego funkcję - zapisuje w zeszycie podane wyrazy w odpowiedniej kolejności, tak aby powstał ciąg słów ukazujący zależności omówione w tekście - wymienia osoby uczestniczące w realizacji filmu - zabiera głos w dyskusji na podany temat - odszukuje w podanych źródłach informacje na temat europejskich festiwali filmowych - omawia rolę producenta przy realizacji filmu - określa, na czym polega praca reżysera - zapisuje w punktach zadania, które musi wykonać reżyser, by mógł powstać film - wyjaśnia znaczenie wyrażeń odnoszących się do scenariusza filmowego - wymienia zadania, które reżyser stawia przed scenografem - redaguje wywiad z wybraną osobą z branży filmowej - opowiada o ulubionym gatunku filmowym lub wybranym filmie - wymienia typy liczebników - wypisuje z tekstu liczebniki i określa, przez co się odmieniają - zapisuje liczebniki zbiorowe w odpowiednich formach wraz z podanymi rzeczownikami - odnajduje w podanym tekście liczebniki, podaje ich rodzaj i tworzy pozostałe formy rodzajowe - odczytuje na głos dialog, uzupełniając go odpowiednimi formami liczebników i rzeczowników - redaguje wypowiedzenia z liczebnikami porządkowymi - układa co najmniej sześć zdań, wykorzystując podane związki liczebnika porządkowego z rzeczownikiem - uzasadnia, dlaczego filmowe środki wyrazu można nazwać językiem filmu - omawia funkcje wszystkich filmowych środków wyrazu - określa rolę reżysera w powstawaniu filmu - wyjaśnia, na czym polega związek filmu z literaturą piękną - bierze aktywny udział w dyskusji na podany temat, używając przekonujących argumentów - omawia różnice między producentem a reżyserem - wyjaśnia na podstawie wypowiedzi Andrzeja Wajdy i Krzysztofa Krauzego, dlaczego reżyser sam powinien pisać scenariusz - redaguje pytania do wybranej osoby z branży filmowej, dbając o odpowiednią kompozycję i poprawność językową - omawia typy liczebników - wymienia zasady odmiany liczebników wielowyrazowych - podaje, przez co odmieniają się liczebniki występujące w tekście - wyjaśnia, w jakich przypadkach zapisuje się liczby cyframi, a w jakich używa się liczebników

20 82. i 83. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa 84. Komiks historyjka obrazkowa 85. Śladami średniowiecza powtórzenie wiadomości 86. i 87. Sprawdź swoją wiedzę i umiejętności praca klasowa - Henryk Jerzy Chmielewski, W kinie - Śladami epoki opowiadanie, zaimki, liczebniki główne, zbiorowe, porządkowe, komunikacja, odmiany języka komiks, scenariusz filmowy, western, plan wydarzeń, opis, oficjalna i nieoficjalna odmiana języka, dyskusja średniowieczne turnieje, zasługi średniowiecza, zakon krzyżacki archaizm, średniowieczne wzorce osobowe, krucjata, narracja, elementy dzieła filmowego, styl romański i gotycki, opis, charakterystyka, opowiadanie - przekształca podane zdanie z odmiany nieoficjalnej na oficjalną - wymienia cztery zasady skutecznej komunikacji - wybiera spośród podanych poprawne formy zaimków - podaje właściwe formy zaimków brakujących w zdaniach - tworzy formy liczebników wielowyrazowych głównych, porządkowych i zbiorowych - wskazuje wypowiedzenia zawierające liczebnik - redaguje krótkie opowiadanie z użyciem podanych sformułowań - tworzy opowiadanie o dniu, w którym nieoczekiwanie rozpoczęła się niezwykła przygoda, stosując narrację trzecioosobową - układa plan wydarzeń w formie równoważników zdań - opisuje bohaterów historii, korzystając z podanego słownictwa - określa, jaką odmianą języka posługują się bohaterowie - charakteryzuje gatunek filmu, który oglądają bohaterowie komiksu - przedstawia w formie komiksu zabawną przygodę związaną z filmem - zabiera głos w dyskusji na temat komiksów - czyta tekst na poziomie dosłownym - wymienia średniowieczne wynalazki - opowiada o historii Jarmarku Dominikańskiego - opisuje przebieg średniowiecznych turniejów - wyjaśnia, czym był zakon krzyżacki - rozwiązuje rebus - z rozsypanych liter układa wyrazy związane z tekstem Średniowieczne turnieje - opisuje krótko dzieje św. Wojciecha - wymienia średniowieczne wzorce osobowe - określa rodzaj narracji w tekście - przedstawia ideał średniowiecznego rycerza - opisuje polskiego władcę i św. Wojciecha - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów - redaguje krótkie opowiadanie z użyciem podanych sformułowań i wskazuje słowa i wyrażenia gwarantujące spójność wypowiedzi - tworzy poprawne pod względem językowym opowiadanie o dniu, w którym nieoczekiwanie rozpoczęła się niezwykła przygoda, stosując narrację trzecioosobową - omawia sposób ukazania w komiksie emocji postaci, ruchu i upływu czasu - wyjaśnia, co wpływa na żartobliwy charakter komiksu - podaje przykłady filmów, w których bohater przedostaje się do innej rzeczywistości - przekształca fragment komiksu w scenariusz filmowy - aktywnie uczestniczy w dyskusji na temat komiksów, dobierając odpowiednie argumenty - ocenia dokonania średniowiecza - omawia rolę zakonu krzyżackiego - tłumaczy, w jaki sposób współczesna architektura nawiązuje do średniowiecznych budowli - wymienia różnice w ukazaniu władcy w obu tekstach - pisze wypracowanie na jeden z podanych tematów, dbając o odpowiednią kompozycję, poprawność gramatyczną, ortograficzną i interpunkcyjną