REFLEKSJE Z OGÓLNOPOLSKICH WARSZTATÓW DLA PSYCHOLOGÓW I PEDAGOGÓW SZKÓŁ MUZYCZNYCH

Transkrypt

1 Lublin, dn. 25 listopada 2011 r. REFLEKSJE Z OGÓLNOPOLSKICH WARSZTATÓW DLA PSYCHOLOGÓW I PEDAGOGÓW SZKÓŁ MUZYCZNYCH Pierwsze ogólnopolskie warsztaty zorganizowane specjalnie dla grupy zawodowej psychologów i pedagogów szkolnych szkolnictwa muzycznego pt. Metody praktyki zawodowej psychologa i pedagoga szkolnego pracującego w szkole muzycznej odbyły się w dniach listopada 2011 roku w gościnnych pomieszczeniach Bursy Szkół Artystycznych w Lublinie. Warsztaty rozpoczęła cześć seminaryjna, podczas której dokonano uroczystej inauguracji działalności Specjalistycznej Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej CEA z siedzibą w Lublinie. Gościem honorowym była Pani Profesor dr hab. Maria Manturzewska, niekwestionowany autorytet i prekursor rozwoju idei poradnictwa psychologicznego dla szkół artystycznych w Polsce. Gość specjalny to Pani Marzenna Maksymienko, Wicedyrektor Centrum Edukacji Artystycznej, wspierająca i kompetentnie nadzorująca proces aktualnej organizacji poradnictwa psychologiczno-pedgogicznego. Wśród ważnych gości swoją obecnością zaszczycili nas: Pani Jadwiga Kiszczak, Wizytator CEA Regionu Lubelskiego, Pani Barbara Bartoś, Dyrektor BSA w Lublinie, Pani Edyta Podkowa, Wicedyrektor BSA oraz dyrektorzy szkół muzycznych regionu lubelskiego. Wykład inauguracyjny pt. Organizacyjna i merytoryczna specyfika poradnictwa dla szkół artystycznych wygłosiła dr Ewa Klimas-Kuchtowa, dokonując szczegółowej analizy najważniejszych kontekstów i problemów poradnictwa psychologicznego w Polsce. W referacie pt. Dotychczasowe doświadczenia w prowadzeniu poradnictwa psychologicznego dla szkół muzycznych swoimi refleksjami podzieliła się mgr Anna Antonina Gluska. Natomiast główne założenia dotyczące Koncepcji organizacji i funkcjonowania Specjalistycznych Poradni Psychologiczno-Pedagogicznych (SPPP) CEA w Polsce przedstawiła dr Urszula Bissinger-Ćwierz, zapoznając jednocześnie słuchaczy z zasadami działania SPPP CEA z siedzibą w Lublinie. W popołudniowych warsztatach uczestniczyła grupa 28 osób, 14 psychologów oraz 14 pedagogów szkolnych, reprezentujących dziewięć regionów CEA, co ilustruje poniższa tabela: 1

2 Lp Region CEA Liczba psychologów/ pedagogów 1 Region IV - Kujawsko-Pomorski 4 2 Region VII - Dolnośląski 3 3 Region IX - Śląski 3 4 Region X - Małopolski 2 5 Region XI - Podkarpacki 2 6 Region XII - Lubelski 2 7 Region XIII - Łódzki 2 8 Region XIV i XV - Północno-Wschodni 4 9 Region XVI - Mazowiecki 6 Zajęcia warsztatowe poprowadziły: dr Urszula Bissinger-Ćwierz (psycholog, SPPP CEA w Lublinie), mgr Anna Antonina Gluska (psycholog, SPPP CEA w Bydgoszczy) oraz mgr Hanna Matusiak (pedagog szkolny, PZSM w Bydgoszczy). Całość warsztatów otoczyła życzliwym i merytorycznym patronatem Pani Profesor Maria Manturzewska, uczestnicząc aktywnie we wszystkich proponowanych rodzajach zajęć. Program warsztatów obejmował następujące moduły: (1) integracja, (2) rozpoznanie potencjału merytorycznego grupy, (3) testy diagnostyczne w pracy psychologa i pedagoga szkoły muzycznej, (4) problem badań psychologiczno-pedagogicznych w procesie rekrutacji do szkół muzycznych, (5) podstawy prawne zasad gromadzenia dokumentacji psychologa i pedagoga szkolnego. (1) Zajęcia integracyjne przeprowadzone przez dr U. Bissinger-Ćwierz pozwoliły na poznanie się wzajemne uczestników, nawiązanie serdecznych relacji i stworzenie dobrego klimatu oraz uruchomiły proces budowania grupy wsparcia. Osiągnięcie owych celów podkreślają informacje zwrotne uczestników: atmosfera przyjazna, postawa otwartości i wzajemnego zrozumienia problemów ( ), spodziewałam się wysokiego poziomu merytorycznego warsztatów, jednak ta atmosfera była dla mnie dużym, pozytywnym zaskoczeniem; profesjonalizm, optymizm, humor, wszystko to wzmocniło mnie i pobudziło do dalszych działań; 2

3 warsztaty przygotowane i prowadzone na bardzo wysokim poziomie, wspaniała atmosfera sprzyjała nawiązaniu bardzo życzliwych relacji; czułem się bezpiecznie i akceptowany; bardzo wartościowe spotkanie, integrujące środowisko psychologów i pedagogów szkół artystycznych, jednocześnie uświadamiające potrzebę współpracy i wzajemnego wsparcia. (2) Rozpoznanie potencjału merytorycznego grupy, dokonane aktywizującą metodą Fruwające arkusze, wyłoniło 16-osobową grupę uczestników posiadających wiedzę i kompetencje do prowadzenia bardzo szerokiego spektrum warsztatów dla uczniów, nauczycieli, rodziców, psychologów i pedagogów, z takich obszarów, jak: choreoterapia, trening interpersonalny, trening twórczości, warsztaty rozwoju osobistego, filozofia osoby, blokady komunikacyjne w procesie nauki gry na instrumencie muzycznym, jak radzić sobie z tremą i stresem w szkole muzycznej, warsztaty doskonalenia umiejętności wychowawczych, praca z uczniem o specjalnych potrzebach edukacyjnych, porady prawne dla psychologów i pedagogów, samoobrona jak nie stać się ofiara przestępstwa. Ujawnił się również duży potencjał grupy w zakresie możliwości pisania publikacji dotyczących problemów psychologiczno-pedagogicznych kształcenia artystycznego. Dwunastu uczestników zgłosiło gotowe teksty do opublikowania w naszym Wydawnictwie. (3) Prowadzące ów moduł warsztatów: A. A. Gluska i H. Matusiak przygotowały dla uczestników syntetyczne zestawy diagnostycznych testów psychologicznych i pedagogicznych dostępnych na polskim rynku, które można wykorzystywać w pracy psychologa i pedagoga szkoły muzycznej. Materiał ten okazał się dla uczestników warsztatów bardzo pomocny w kontekście organizowania własnej baterii testów do wykorzystania w szkolnej diagnostyce ucznia, nauczyciela czy rodzica. (4) Problem badań psychologiczno-pedagogicznych w procesie rekrutacji poddany został szerokiej dyskusji. Temat dotyczył celu owych badań czy mają one służyć selekcji kandydatów do szkoły muzycznej, czy pogłębionej diagnozie psychologiczno-pedagogicznej ucznia klasy pierwszej. Wyniki badań sondażowych ilustruje poniższa tabela: Cel badań psychologiczno-pedagogicznych Liczba wyborów Selekcja kandydatów 2 Pogłębiona diagnoza uczniów 22 Selekcja i pogłębiona diagnoza 4 3

4 Z uzyskanych danych wynika wniosek, iż znacząca większość badanych psychologów i pedagogów szkolnych uważa psychologiczne i pedagogiczne badania warunków psychofizycznych uczniów za zasadne w kontekście pogłębionej diagnozy. A zatem podstawowym warunkiem selekcji kandydatów do szkół muzycznych pozostaje poziom uzdolnień muzycznych i predyspozycji do nauki gry na określonym instrumencie 1. Z rozporządzenia wynika również, iż opinia poradni psychologiczno-pedagogicznej o psychofizycznej dojrzałości dziecka do podjęcia nauki szkolnej dotyczy tylko dziecka, które w danym roku kalendarzowym kończy co najmniej 5 lat. Otwartym pytaniem pozostaje, czy owych badań nie mogą wykonywać Specjalistyczne Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne CEA lub psycholodzy i pedagodzy szkolni poszczególnych szkół muzycznych? Problem ten wymaga szerszej konsultacji z całym środowiskiem szkolnictwa muzycznego. (5) Szczegółowemu omówieniu, jak pisać opinie psychologiczno-pedagogiczne, jak wypełniać: indywidualne teczki ucznia, dzienniki szkolne, jak tworzyć: KIPU, IPET, PDW i in. osoby prowadzące poświeciły dość dużo czasu, wywołując niejednokrotnie spontaniczną dyskusję. Uczestnicy żywiołowo protestowali przeciwko biurokratyzacji naszego zawodu, czego wynikiem jest większa koncentracja na dokumencie, niż na kliencie (uczniu, nauczycielu, rodzicu). Dla niektórych uczestników warsztatów, szczególnie tych, którzy mają stosunkowo krótki staż pracy, prawdziwym odkryciem było stwierdzenie podstawowego faktu, iż psycholodzy i pedagodzy szkolni z jednej strony są wspomagającymi lekarzami dusz, a z drugiej strony rzetelnymi funkcjonariuszami państwowymi, których obowiązują wszystkie akty prawne, w tym szczególnie rozporządzenia i zarządzenia MEN i MKiDN. Z arkuszy ewaluacyjnych wypełnionych przez uczestników po warsztatach wynika, iż stu procentom uczestników warsztaty pomogły poszerzyć i uporządkować posiadaną wiedzę. Dla 75% przydatność tematów warsztatu dla praktyki zawodowej była bardzo duża, dla 25% - duża. A oto jak uczestnicy postrzegają styl pracy prowadzących: angażujący uczestników, dynamiczny, tworzący klimat bezpieczeństwa; tworzenie aury zaufania to najbardziej profesjonalne cechy osób prowadzących; komunikatywne, merytorycznie przygotowane, kompetentne; bardzo dobry klimat, świetny kontakt i komunikacja prowadzących, doskonałe wzmocnienie obecnością Pani Profesor!!!; świetny styl prowadzenia zajęć, kompetencje prowadzących i wysoka gotowość grupy do aktywności była niewątpliwie walorem warsztatów; 1 Rozporządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 czerwca 2011 r. w sprawie warunków i trybu przyjmowania uczniów do publicznych szkół i placówek artystycznych, 5, ust.2, p.1. 4

5 otwarte, życzliwe, rzeczowe, chętne do udzielania informacji, o wielkiej kulturze osobistej, wiedzy i poczuciu humoru; umiejętność elastycznego dostosowania się do potrzeb grupy; nastawione na współpracę; otwartość na potrzeby grupy; jestem pod wrażeniem niebywale sympatycznej atmosfery spotkania, w uroczym miejscu, ze znakomitymi posiłkami, przemiłą obsługą, a przede wszystkim doskonale przygotowanych prowadzących, które w przystępny, otwarty, ciepły, życzliwy, pełen humoru i konkretny sposób dzieliły się z uczestnikami swoją wiedzą. Dobrym podsumowaniem warsztatów będą swobodne refleksje samych uczestników: Oprócz wartości edukacyjnej i merytorycznej uważam, że warsztaty te mają bardzo dużą wartość superwizyjną dla uczestników. Możliwość porównania doświadczeń, wymiany pomysłów wydaje się być jednym z ważniejszych elementów tego spotkania. Nie byłoby to jednak możliwe bez wspaniałej atmosfery jaka została stworzona przez te trzy dni. ( ) Uważam, że kontynuacja warsztatów jest wręcz konieczna. Wspaniałym pomysłem było stworzenie bazy danych osobowych do dalszej współpracy. Uczestnictwo w tych warsztatach było dla mnie bardzo cennym doświadczeniem. Przede wszystkim integracja środowiska psychologów i pedagogów szkół muzycznych moim zdaniem jest konieczna i cieszę się, że miałam możliwość poznać, wysłuchać i skorzystać z doświadczenia osób będących w podobnej sytuacji i z podobnymi problemami jak ja. Warsztaty też dają mi poczucie bezpieczeństwa, że są osoby do których mogę się zgłosić, z doświadczenia i wiedzy których mogę skorzystać i z którymi swoje wątpliwości i trudności mogę przegadać i nie zostanę z tym sama. Wyjeżdżam z pogłębionym stresem dotyczącym obowiązkowej dokumentacji pedagogicznej oraz poczuciem przynależności do grupy zawodowej, co daje mi siłę i motywacje do pracy. Materiały, które zostały dla nas przygotowane oraz polecana literatura są bardzo przydatne w codziennej praktyce. Cieszę się, ze mogłam wziąć udział w tych warsztatach. Liczę na dalszy ciąg! 5

6 Przyjechałam ze świadomością swoich braków, licznych obszarów niewystarczających kompetencji, a wracam z poczuciem, że dostałam odpowiedź na bardzo wiele pytań. Rozmowy i dyskusje rzuciły mi nowe światło na niektóre problemy. Co najistotniejsze, przekonałam się, że zarówno w moich wątpliwościach, jak i niektórych problemach nie jestem osamotniona i że jest duża grupa ludzi, na których wsparcie, wiedzę, fachową pomoc i zrozumienie mogę liczyć. To dla mnie bardzo cenne! Cieszę się też z ponownego spotkania z Panią Prof. Marią Manturzewską. Liczę na ciąg dalszy i dziękuję. Na zakończenie warsztatów każdy uczestnik otrzymał zaświadczenie oraz materiały szkoleniowe MEN dotyczące kształcenia uczniów ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Te ważne i potrzebne publikacje udostępniła naszej grupie Pani Dyrektor Marzenna Maksymienko, za co wszyscy bardzo serdecznie dziękujemy! Opracowanie: dr Urszula Bissinger-Ćwierz 6