POSTĘPOWANIE RATUNKOWE W ZAGROŻENIACH ŚRODOWISKOWYCH
|
|
- Oskar Rybak
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 POSTĘPOWANIE RATUNKOWE W ZAGROŻENIACH ŚRODOWISKOWYCH Andrzej Zawadzki, Robert Jureczko Uraz termiczny i odmrożenie: patofizjologia, podział, leczenie. Postacie i leczenie hipertermii. Ocena i podział oparzeń. Zasady resuscytacji i leczenie oparzonych. Zagrożenia związane ze środowiskiem wodnym. Ratowanie i leczenie podtopionych. Patofizjologia tętniczych zatorów gazowych. Leczenie choroby kesonowej. Znaczenie hipobarii. Mechanizm porażenia elektrycznego. Postępowanie ratunkowe u porażonych prądem elektrycznym. Ostre niedotlenienie wysokościowe i choroba wysokogórska. Substancje toksyczne i ich podział. Organizacja działań ratunkowych w chemicznych skażeniach masowych. Leczenie skażonych chemicznie. Zagrożenia radiologiczne Uraz termiczny Hipotermia 90 Patofizjologia hipotermii Ośrodek termoregulacyjny usytuowany w podwzgórzu utrzymuje stałe wartości głębokiej temperatury ciała ludzkiego na poziomie C, uwzględniając wahania w tym zakresie na poziomie 1 C w warunkach fizjologicznych skutkuje to ochronnym, odruchowym obkurczeniem naczyń w odpowiedzi na zimno. Uruchamiane mechanizmy ochronne wyzwalają reakcje autonomiczne i wewnątrzwydzielnicze w postaci drżenia i innych zachowań adaptacyjnych. Wszelkie odchylenia temperatury głębokiej nie podlegające korektom mechanizmów adaptacyjnych uruchamiają zaburzenia czynności wszystkich układów i narządów organizmu. Zjawiska patofizjologiczne występujące u osób znajdujących się w hipotermii zależą od trzech czynników: stopnia obniżenia
2 temperatury, przyczyny tego obniżenia i stanu ogólnego osoby poszkodowanej. Hipotermia występuje, gdy głęboka temperatura ciała obniża się poniżej 35 C. Hipotermia może być określana jako: umiarkowana (32 35 C), średnia (30 32 C) oraz głęboka (poniżej 30 C). Hipotermia umiarkowana upośledza funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego, przyspiesza podstawowe przemiany metaboliczne, spowalnia tętno oraz uruchamia mechanizm drżeniowy jako źródło ciepła. Występujące dreszcze zwiększają przemianę materii i jednocześnie wzrasta zapotrzebowanie na tlen. Hipotermia średnia pogłębia upośledzenie ośrodkowego układu nerwowego, obniża świadomość i inne objawy życiowe. Drżenia zostają wygaszone, natomiast pojawiają się zaburzenia rytmu w postaci wydłużenia zespołów Q-T i nowego załamka J (fala Osborna) pomiędzy kompleksem QRS a odcinkiem ST. Występuje zimna diureza na skutek centralizacji krążenia, czyli hiperwolemii ośrodkowej, przy obkurczeniu naczyń obwodowych. W tej fazie hipotermii nie jest już możliwy samoistny powrót normalnej temperatury. Hipotermia głęboka powoduje śpiączkę i zniesienie odruchów z zanikiem objawów życiowych. Wytwarzanie CO 2 jako końcowego produktu przemian metabolicznych zmniejsza się o 50% na każde 8 C spadku temperatury otoczenia, co wiąże się ze stopniowo malejącą stymulacją oddechową. Stwierdza się zaznaczoną sztywność mięśni. Migotanie komór może wystąpić samoistnie, kiedy głęboka temperatura ciała spadnie poniżej 28 C, może też być wywołane nadmiernymi ruchami w czasie intensywnych metod leczenia. Rozpoznanie zatrzymania krążenia należy poprzedzić co najmniej jednominutowym sprawdzaniem tętna. Najdokładniejszym sposobem określenia głębokiej temperatury ciała jest jej pomiar w uchu na poziomie błony bębenkowej lub w przełyku. Oceniana jest również temperatura pęcherza moczowego, przy użyciu cewników zaopatrzonych w termistory. Pomiar temperatury w odbycie może nie odpowiadać prawdziwym wartościom temperatury głębokiej. U osób z niezaburzoną termoregulacją pierwotną przyczyną hipotermii bywa zazwyczaj ekspozycja środowiskowa na zimno (szczególnie wilgotne, wietrzne i wysokogórskie warunki oraz unieruchomienie w stanach upośledzenia świadomości). Do przyczyn wtórnych obciążonych większą śmiertelnością należą powikłania wielu chorób układowych, jak posocznica, nowotwory i urazy. Najistotniejszymi czynnikami usposabiającymi do powstania hipotermii są: Spadek produkcji ciepła wskutek podeszłego wieku, chorób, przyjmowanych leków, zwiększenie jego utraty i upośledzenie termoregulacji. 91
3 Zwiększona utrata ciepła w środowisku o bardzo niskiej temperaturze, związana z nieodpowiednim ubraniem lub schronieniem, niemowlęctwem (niekorzystny stosunek powierzchni do masy ciała). Upośledzona termoregulacja spowodowana chorobami ośrodkowego układu nerwowego, naczyń obwodowych, metabolicznymi oraz farmakologicznymi. Wiele procesów wpływa na czynność ośrodka termoregulacyjnego w podwzgórzu, jak rozrost nowotworu, uraz czy wrodzone nieprawidłowości, wywołując hipotermię. Doraźne przerwanie rdzenia kręgowego znosi skurcz naczyń, zapobiegający utracie ciepła. Nieprawidłowy stopień osmolalności osocza spotykany w zaburzeniach metabolicznych, zwłaszcza w cukrzycowej kwasicy ketonowej i mocznicy, jest dodatkowym czynnikiem usposabiającym do wystąpienia hipotermii. Wreszcie wiele leków i trucizn może zaburzać w sposób istotny termoregulację. Krążenie. Obniżaniu głębokiej temperatury ciała początkowo towarzyszy przyspieszenie czynności serca. Gdy następuje jej znaczny spadek, poniżej 30 C, następuje zmiana częstości tętna i pojawia się bradykardia w następstwie obniżenia depolaryzacji komórek węzła zatokowego. Bradykardia hipotermiczna jest oporna na leczenie atropiną. Oddychanie. Pierwotną reakcją na oziębienie jest przyspieszenie czynności oddychania. W miarę dalszego spadku temperatury dochodzi do upośledzenia działania ośrodka oddechowego, zwolnienia częstości oddechów i zmniejszenia objętości oddechowej. Zjawisko to jest spowodowane hamowaniem metabolizmu podstawowego i obniżaniem ciśnienia parcjalnego dwutlenku węgla we krwi, głównego stymulatora oddychania. Następuje osłabienie odruchów obronnych, prowadzące do zwiększenia zalegania wydzieliny w drogach oddechowych, co doprowadza do tworzenia ognisk niedodmy, stanu zapalnego oskrzeli i zapalenia płuc, często na podłożu zachłystowym. Taka sytuacja stwarza zagrożenie nagłego wystąpienia obrzęku płuc przy ogrzewaniu. Ośrodkowy układ nerwowy. Obniżanie głębokiej temperatury ciała od samego początku wpływa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy. Badaniami encefalograficznymi (EEG) stwierdzono zwolnienie czynności elektrycznej mózgu już przy temperaturze 34 C, jej całkowity zanik był notowany poniżej 20 C. Wychładzanie warstwy korowej mózgu może powodować pojawianie się zachowań nieracjonalnych, jak na przykład zdejmowanie ubrania, pogarszających sytuację ofiary. Jednocześnie oziębienie wywiera jednak ochronny wpływ na mózg, zapobiegający skutkom niedotlenienia. W temperaturze głębokiej ciała poniżej 20 C organizm ludzki jest w stanie tolerować zatrzymanie krążenia utrzymujące się mniej więcej przez 1 h bez wystąpienia uszkodzeń neurologicznych po ogrzaniu, co z powodzeniem wykorzystywane jest w szczególnych operacjach neurochirurgicznych. 92
4 Rozpoznanie śmierci mózgu nie jest możliwe przed przywróceniem głębokiej temperatury ciała do wartości prawidłowych. Układ wydalniczy. Wzrost objętości wydalanego moczu jest pierwszą reakcją na obniżanie temperatury ciała, pomimo spadku przesączania i nerkowego przepływu krwi. Znaczne zwiększenie produkcji moczu o obniżonej gęstości względnej jest tu spowodowane skurczem naczyń krwionośnych i obniżeniem reakcji na działanie wazopresyny hormonu antydiuretycznego. Takie zjawisko może doprowadzić do hipowolemii w czasie ogrzewania (nazywanej wstrząsem z ogrzewania) i wymaga kontrolowanych przetoczeń płynów. Przewód pokarmowy. Następstwem hipotermii może być niedrożność przewodu pokarmowego lub wystąpienie stresowego wrzodu żołądka. Może dojść do upośledzenia czynności wątroby, nasilenia kwasicy przez wzrost stężenia mleczanów oraz wydłużenie czasu działania leków. Postępowanie przedszpitalne i leczenie szpitalne Hipotermia jest rozpoznawana po dokonaniu pomiaru głębokiej temperatury ciała. Pomiar temperatury w jamie ustnej jest niedokładny i może być mylący. Najdokładniejszy wynik uzyskuje się z błony bębenkowej ucha przy zastosowaniu termometrów z czujnikiem podczerwieni. Bardzo ważna jest szybka diagnoza i natychmiastowe wdrożenie właściwego leczenia. Podstawowy algorytm postępowania ratunkowego w okresie przedszpitalnym to: ewakuowanie, badanie, zapobieganie dalszej utracie ciepła i ogrzewanie, resuscytacja i transport do SORu. Najważniejsza decyzja dotycząca pacjenta w hipotermii odnosi się do wyboru trybu jego ogrzewania; czy ma być to ogrzewanie bierne czy aktywne. Ewakuacja. Polega na przemieszczeniu ofiary hipotermii z obszaru dalszego zagrożenia, zarówno oziębienia, jak i dodatkowych urazów oraz zapewnieniu bezpiecznego miejsca umożliwiającego wykonanie kolejnych etapów algorytmu. Badanie. Niezależnie od badań wdrażanych w odniesieniu do wymogów czynności resuscytacyjnych konieczne jest, jeśli to możliwe, zebranie wywiadu (od osoby poszkodowanej lub świadków wydarzenia) oraz przeprowadzenie badania przedmiotowego. Wszelkie zabiegi związane z oceną i zapewnieniem podstawowych czynności życiowych powinny być przeprowadzane ze szczególną delikatnością, ze względu na możliwość wywołania groźnych zaburzeń krążenia nawet przy niewielkich ruchach badanego. 93
5 Zapobieganie utracie ciepła i ogrzewanie. Ochrona przed dalszą utratą ciepła u ofiar hipotermii ma znaczenie zasadnicze w okresie przedszpitalnym. Przy ograniczonych możliwościach w czasie udzielania pierwszej pomocy należy zastosować ogrzewanie bierne, które jest nieinwazyjne i proste do wykonania. Ważne jest ewakuowanie ofiary hipotermii z zimnego środowiska, zdjęcie mokrego lub przemrożonego ubrania oraz zabezpieczenie przed dalszym oziębieniem suchymi okryciami w ciepłym miejscu. Najbezpieczniejszym i jednocześnie najbardziej skutecznym rodzajem ogrzewania jest przekazywanie ciepła bezpośrednio na tułów. Ofiary hipotermii powinny być ogrzewane w tempie podobnym do uprzedniego obniżania głębokiej temperatury ciała, co często jest trudne do wykonania. Taki sposób jest idealny i wystarczający u osobników zdrowych znajdujących się w stanie umiarkowanej hipotermii. Oziębieni do temperatury poniżej 32 C, wykazujący zaburzenia krążenia, neurologiczne, endokrynologiczne oraz osobnicy w skrajnościach wiekowych (niemowlęctwo i wiek podeszły), powinni być postrzegani i kwalifikowani do ogrzewania aktywnego. Techniki takiego ogrzewania wymagają rozległego monitorowania i są możliwe w SOR lub na oddziałach intensywnej terapii, które warunkują ich skuteczność, jak również zabezpieczenie przed możliwymi powikłaniami i zagrożeniami niekontrolowanego ogrzewania. Na przykład szybkie ogrzanie obkurczonych zimnem naczyń kończyn może spowodować gwałtowne przemieszczenie do nich krwi i spowodować z a p a ś ć k r ą ż e n i o w ą. Zaawansowane techniki aktywnego ogrzewania obejmują ogrzewanie powietrza oddechowego, płynów infuzyjnych, płukanie jam ciała oraz ogrzewanie w krążeniu pozaustrojowym. W czasie aktywnego ogrzewania wymagane jest przetoczenie dużych objętości płynów w celu wypełnienia rozszerzonego łożyska naczyniowego, co powinno mieć miejsce w warunkach ścisłego monitorowania hemodynamicznego. Wszystkie płyny dożylne powinny być ogrzane przed podaniem. Resuscytacja. Resuscytacja krążeniowo-oddechowa powinna być podejmowana u ofiar hipotermii, u których doszło do zatrzymania akcji serca i istnieje szansa na ich przeżycie. Wszystkie zasady BLS i ALS odnoszą się do pacjentów w stanie hipotermii. Na wstępie należy udrożnić i oczyścić drogi oddechowe i jeśli nie stwierdza się samoistnego napędu oddechowego, przystąpić do wentylacji zastępczej wysokimi stężeniami tlenu. Jeśli według zaleceń ALS wskazana jest intubacja dotchawicza, należy ją delikatnie wykonać i podawać tą drogą nawilżony i podgrzany do C tlen oraz rozpocząć dożylny wlew ogrzanych płynów infuzyjnych. Występujący skurcz naczyń na kończynach znacznie utrudnia kaniulację naczyń obwodowych i powoduje konieczność założenia dostępu centralnego. W warunkach głębokiej hipotermii pacjent sprawia wrażenie martwego, a oznaki życia mogą być trudne do określenia. Należy zbadać tętno na 94
6 dużych tętnicach i, jeśli jest to osiągalne, obserwować zapis EKG co najmniej przez 1 min przed ostatecznym stwierdzeniem braku czynności serca. W warunkach SOR możliwe jest badanie dopplerowskie przepływu obwodowego. W czasie prowadzenia akcji resuscytacyjnej trzeba oceniać stopień hipotermii pomiarem temperatury głębokiej ciała na błonie bębenkowej ucha lub w przełyku, mając na uwadze, że odczyt przełykowy może wskazywać fałszywie dodatni przyrost temperatury spowodowany ogrzewaniem powietrza oddechowego u zaintubowanego pacjenta. Częstość wentylacji zastępczej, uciskania klatki piersiowej i ich wzajemny stosunek powinny być takie same, jak u pacjenta normotermicznego, chociaż oziębienie ciała może wywoływać zesztywnienie mięśni utrudniające te czynności. Należy dobrać taką objętość wentylacyjną, aby widoczne było unoszenie klatki piersiowej oraz obniżanie mostka w czasie jej uciskania o 4 5 cm. Mięsień sercowy w hipotermii może być niewrażliwy na leki, stymulację elektryczną i wykonywaną defibrylację. Początkowe próby przywrócenia czynności serca bywają nieskuteczne. Równolegle do prowadzonej resuscytacji oddechowo-krążeniowej polecane jest ogrzewanie. Metabolizm leków bywa znacznie spowolniony, co wywołuje niebezpieczeństwo ich kumulacji do stężeń toksycznych w krążeniu obwodowym, jeśli są stosowane w dawkach powtarzanych u pacjenta w głębokiej hipotermii. Skuteczność powszechnie stosowanych leków w ich typowych miejscach działania jest również obniżona. Dlatego też zalecane jest czasowe wstrzymanie podawania epinefryny i innych leków do momentu podniesienia temperatury ciała powyżej 30 C. Po uzyskaniu takiego ogrzania zalecane jest dwukrotne wydłużenie odstępu pomiędzy kolejnymi podaniami leków i zmniejszenie ich dawek do minimalnych. Po pełnym przywróceniu normotermii obowiązują standardy protokołu ALS. W miarę obniżania głębokiej temperatury ciała nasila się bradykardia, przechodząca przy dalszym oziębianiu w migotanie przedsionków, następnie w migotanie komór i asystolię. Polecane jest standardowe postępowanie resuscytacyjne. Występujące poniżej temperatury 30 C migotanie komór może być oporne na defibrylację. Jeśli serce w takiej temperaturze nie odpowiada na wstępne trzykrotne wstrząsy elektryczne, następne defibrylacje powinny być opóźnione do czasu podniesienia głębokiej temperatury ciała powyżej 30 C. Należy zatem kontynuować resuscytację krążeniowo-oddechową, a defibrylację wykonywać po ogrzaniu. Pozostałe zaburzenia rytmu (oprócz migotania komór) mają tendencję do samoistnego ustępowania w miarę wzrostu temperatury ciała i nie 95
7 wymagają doraźnego leczenia. Ponieważ występująca bradykardia może być natury fizjologicznej, należy wstrzymać się ze stymulacją elektryczną i wykonać ją, jeżeli bradykardia będzie utrzymywała się po ogrzaniu. W postępowaniu z ofiarami hipotermii obowiązuje s z c z e g ó l n a o s t r o ż n o ś ć i d e l i k a t n o ś ć. Gwałtowne poruszanie, nadmierne uciskanie klatki piersiowej lub urazowa intubacja dotchawicza, mogą spowodować migotanie komór. Jednakże nawet ryzyko takiego zagrożenia nie powinno opóźniać akcji resuscytacyjnej ani intubacji. Transport. Ofiary hipotermii, u których nie ma szans na samoistny powrót normalnej temperatury ciała, należy przetransportować w warunkach zabezpieczenia podstawowych czynności życiowych do najbliższego SORu lub na oddział intensywnej terapii, gdzie istnieją warunki aktywnego ogrzewania i rozległego monitorowania. Nawet po długim okresie zatrzymania krążenia w hipotermii możliwe jest całkowite wyzdrowienie bez ubytków neurologicznych, gdyż hipotermia wywiera działanie ochronne na mózg. Czynnikami obciążającymi są: bardzo znaczny spadek głębokiej temperatury ciała oraz współistniejące poważne choroby Odmrożenie Patofizjologia odmrożenia Odmrożenie jest najczęstszym urazem tkankowym spowodowanym oddziaływaniem niskiej temperatury na powierzchnię ciała, w wyniku którego temperatura tkanek spada poniżej 0 C. Powstałe kryształki lodu uszkadzają strukturę komórek i wywołują mikrozatorowość. Stopień zamarznięcia tkanek zależy od nasilenia działającego zimna i czasu jego działania. Proces ulega przyspieszeniu, gdy tkanki kontaktują się z dobrymi przewodnikami ciepła, jak metale, woda czy gazy. Bezpośrednia ekspozycja na silny i zimny wiatr (współczynnik wiatr zimno) naraża na szybkie odmrożenie tkanki narządów najbardziej oddalonych od tułowia, jak palce, stopy, uszy i nos. Czynniki utrudniające krążenie obwodowe predysponują do odmrożeń. Należą do nich: niedostosowane do warunków atmosferycznych ubranie, długotrwałe unieruchomienie utrudniające krążenie, miażdżyca naczyń obwodowych, nikotynizm. Temperatura tkanek poniżej 10 C wywołuje stan znieczulenia. Z obkurczonych komórek nabłonkowych odpływa osocze, co powoduje obkurczenie krążenia włośniczkowego, a po ustaniu dopływu ciepła następuje krystalizacja. Kryształki lodu tworzą się zazwyczaj pozakomórkowo pobierając wodę z wnętrza komórek, doprowadzając do ich odwodnienia, hiperosmolalności, 96
8 zapaści i śmierci. Przy głębokich odmrożeniach zahamowanie krążenia włośniczkowego rozprzestrzenia się na żyłki i tętniczki, pozbawiając tkanki zaopatrzenia w tlen i inne produkty odżywcze. Następuje otwarcie połączeń tętniczo-żylnych omijających dotknięte tkanki, powodując ich całkowite niedokrwienie i martwicę. Zakres zaburzeń neurologicznych odpowiada głębokości odmrożenia. Historycznie stosuje się podział 4-stopniowy: I odmrożenia powierzchowny: odrętwienie i zaczerwienienie skóry, z wyraźnym zbielałym lub woskowym obszarem uszkodzonej tkanki. II odmrożenia średni: na powierzchni skóry pojawiają się pęcherze wypełnione treścią surowiczą otoczone zaczerwienionym obszarem obrzęku. III odmrożenia głęboki: wytworzone na powierzchni skóry pęcherze powiększają się, a ich wnętrze wypełnia krwisty płyn; uszkodzenia sięgają głębokich warstw skóry. IV odmrożenia ciężki: obejmuje tkanki położone pod skórą, mięśnie, kości; doprowadzając do mumifikacji palców lub całej kończyny. Do lokalnych uszkodzeń spowodowanych działaniem zimna zaliczane są również 2 rodzaje urazów nieodmrożeniowych spowodowanych długotrwałym wpływem niskich temperatur powyżej 0 C. Odmrozina (pernio): zmiany skórne o charakterze wysypki, zaczerwienienia, umiarkowanego obrzęku, przechodzące w złuszczenia, niebieskie guzki i owrzodzenia, wywołują przeczulicę dotkniętych fragmentów. Powstają pod długotrwałym wpływem zimnego i suchego powietrza o temperaturze powyżej 0 C, są typowo umiejscowione na odkrytych fragmentach ciała najbardziej narażonych na działanie zimna (twarz i grzbiety rąk), zwłaszcza u młodych kobiet i wspinaczy wysokogórskich. Zmiany pojawiają się po około 12 h narażenia skóry na działanie zimna. Stopa okopowa (zanurzeniowa): powstaje w następstwie wielodniowego narażenia na wilgoć i zimno przy temperaturze powyżej 0 C. Zmiany takie były masowo obserwowane u żołnierzy podczas I wojny światowej, przebywających w trudnych warunkach. Obecnie te uciążliwe schorzenia najczęściej występują u bezdomnych. Przypominają powierzchowne zmiany oparzeniowe, którym towarzyszą przekrwienie, pęcherze, obrzęk i silny ból. W zaniedbanych przypadkach dochodzi do martwicy rozpływnej. Leczenie odmrożeń Naczelnym założeniem w leczeniu odmrożeń jest utrzymanie przy życiu jak największej liczby komórek skóry oraz znajdujących się pod nią tkanek. 97
9 Postępowanie przedszpitalne. Na miejscu wydarzenia należy możliwie szybko przywrócić normalną temperaturę odmrożonych tkanek. Idealnym postępowaniem jest zanurzenie odmrożonej kończyny w pojemniku z krążącą wodą o temperaturze C. Nie wolno stosować suchego nawiewu ciepła ani dopuścić do ponownego wychłodzenia ogrzanych tkanek, gdyż prowadzi to do jeszcze cięższego uszkodzenia komórek. Unikać masowania, zwłaszcza nacierania śniegiem. Przykładowo, jeśli osoba z odmrożoną stopą musi przejść po śniegu lub lodzie, to lepiej aby pokonała taką drogę, zanim przystąpi się do ogrzewania kończyny. Przywracanie krążenia w odmrożonych tkankach powoduje często wystąpienie bardzo silnego bólu, wymagającego pozajelitowego podania silnych leków narkotycznych. Poszkodowane tkanki wymagają nadzwyczaj delikatnego traktowania; części uszkodzone powinny być zabezpieczone przed dodatkowymi urazami mechanicznymi, owinięte suchymi materiałami bez ucisku, ale chroniącymi przed wychłodzeniem i uniesione celem zmniejszenia obrzęku. Postępowanie wstępne nie jest zależne od stopnia wychłodzenia, a najistotniejszym jego elementem jest szybki transport pacjenta do SORu. Leczenie szpitalne. Polega na wstępnej ocenie uszkodzeń wywołanych przez odmrożenie. Tylko nieliczni pacjenci przybywają do szpitala z ciągle zamrożonymi tkankami. Zastosowane uprzednio ogrzewanie powoduje na ogół intensywne przekrwienie, nawet w ciężkich odmrożeniach. W aktywnym leczeniu odmrożeń należy: Opanować hipotermię, a zwłaszcza zabezpieczyć przed oziębieniem uprzednio ocieplone tkanki. Przed przystąpieniem do leczenia odmrożeń głęboka temperatura ciała powinna być podniesiona co najmniej do 34 C. Zastosować szybkie ogrzewanie odmrożonych tkanek przez umieszczenie zagrożonego fragmentu ciała w kąpieli wodnej o temperaturze C. Ogrzewanie stosować przez wiele godzin do czasu, gdy skóra stanie się elastyczna i różowa w obwodowych partiach zmian odmrożeniowych. Profilaktycznie zastosować antybiotykoterapię przeciwko gronkowcom i paciorkowcom oraz podać anatoksynę przeciwtężcową. Jeśli w obrębie odmrożonych tkanek po ogrzaniu utrzymuje się zasinienie, monitorować ciśnienie przedziałów powięziowych, a w przypadku narastania napięcia (compartment syndrome) wykonać odbarczające nacięcia. Należy unikać ucisku, zakładać luźne opatrunki. Po kilkudziesięciu godzinach od ogrzewania zmian odmrożeniowych pojawia się obrzęk i tworzą pęcherze. W ciągu następnych tygodni dochodzi do demarkacji, tworzenia strupa i mumifikacji. Do pełnego oddzielenia tkanek martwych od żywych upływają miesiące. Wskazane jest odwleczenie definitywnej decyzji amputacji martwiczych tkanek do wystąpienia wyraźnej demarkacji. Istnieje chirurgiczny aforyzm: odmrożenie w styczniu, amputacja w czerwcu. 98
Mechanizmy utraty ciepła
HIPOTERMIA Mechanizmy utraty ciepła Promieniowanie 55-65 % Parowanie - oddychanie 20-30 % Konwekcja 12-15% na wietrze Kondukcja 5 razy w mokrym ubraniu, 25-30 x w zimnej wodzie Hipotermia Spadek temperatury
Bardziej szczegółowoWYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE
WYCHŁODZENIE I ODMROŻENIE ZAPAMIETAJ!!! TEKST POGRUBIONY LUB PODKREŚLONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA Opracował: mgr Mirosław Chorąży Wychłodzenie i odmrożenia Temperatura 36 C. to stan normalny organizmu ludzkiego.
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie
HIPOTERMIA definicje, rozpoznawanie, postępowanie dr med. Maciej Sterliński Szkolenie z zakresu ratownictwa lodowego WOPR Województwa Mazowieckiego Zegrze, 19.02.2006 Główne cele działania zespołów ratowniczych
Bardziej szczegółowoWychłodzenie organizmu groźne dla życia!
W Polsce śmiertelność z powodu hipotermii wynosi 328-606 osób na rok. Przyczyną hipotermii może być długotrwałe oddziaływanie niskiej temperatury otoczenia powietrza, wody na organizm lub też zahamowanie
Bardziej szczegółowoKatedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med.
Katowice 2016 Jolanta Żak Katedra i Klinika Ortopedii i Traumatologii Narządu Ruchu Wydziału Lekarskiego w Katowicach SUM Kierownik: prof. dr hab. n. med. Damian Kusz W razie zaobserwowania niepokojących
Bardziej szczegółowo2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16
INTENSYWNA TERAPIA STANU ASTMATYCZNEGO 1. Definicja... 13 2. Etiopatogeneza astmy... 14 2.1. Układ oddechowy... 14 2.2. Układ krążenia... 16 3. Obraz kliniczny... 17 3.1. Rozpoznanie... 17 3.2. Diagnostyka
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA. Praktyczne zasady postępowania przedszpitalnego. Sylweriusz Kosiński Tomasz Darocha. www.hipotermia.edu.pl
HIPOTERMIA Praktyczne zasady postępowania przedszpitalnego Sylweriusz Kosiński Tomasz Darocha mechanizmy obronne obkurczenie skórnych naczyń krwionośnych pierwsza linia obrony przed zimnem zmniejszenie
Bardziej szczegółowoHIPOTERMIA. Praktyczne zasady postępowania przedszpitalnego KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC. Sylweriusz Kosiński. Tomasz Darocha. www.hipotermia.edu.
HIPOTERMIA Praktyczne zasady postępowania przedszpitalnego KWALIFIKOWANA PIERWSZA POMOC Sylweriusz Kosiński Tomasz Darocha temperatura człowiek jest stałocieplny zachowuje stałą temperaturę centralną (narządów
Bardziej szczegółowoPorażenia przez pioruny w Tatrach Polskich. lek. med. Sylweriusz Kosiński TOPR Zakopane
Porażenia przez pioruny w Tatrach Polskich lek. med. Sylweriusz Kosiński TOPR Zakopane epidemiologia w USA z powodu porażeń ginie rocznie około osób śmiertelność ogółem 3% 85% ofiar to mężczyźni w wieku
Bardziej szczegółowoLp. Zakres świadczonych usług i procedur Uwagi
Choroby układu nerwowego 1 Zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym * X 2 Choroby nerwów obwodowych X 3 Choroby mięśni X 4 Zaburzenia równowagi X 5 Guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni X 6
Bardziej szczegółowoOstra niewydolność serca
Ostra niewydolność serca Prof. dr hab. Jacek Gajek, FESC Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Niewydolność serca Niewydolność rzutu minutowego dla pokrycia zapotrzebowania na tlen tkanek i narządów organizmu.
Bardziej szczegółowoukładu krążenia Paweł Piwowarczyk
Monitorowanie układu krążenia Paweł Piwowarczyk Monitorowanie Badanie przedmiotowe EKG Pomiar ciśnienia tętniczego Pomiar ciśnienia w tętnicy płucnej Pomiar ośrodkowego ciśnienia żylnego Echokardiografia
Bardziej szczegółowoWytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji
Wytyczne Resuscytacji 2015 Europejskiej Rady Resuscytacji Prof. dr hab. med. Janusz Andres Katedra Anestezjologii i Intensywnej Terapii UJCM w Krakowie Polska Rada Resuscytacji janusz.andres@uj.edu.pl
Bardziej szczegółowoROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM
ROZKŁAD MATERIAŁU EDUKACJA DLA BEZEPIECZEŃSTWA KLASA III GIMNAZJUM I. Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Nr lekcji. Temat lekcji 1. O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Kryteria
Bardziej szczegółowoKurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19
Kurs odbywa się w Zakładzie Medycyny Katastrof i Pomocy Doraźnej KAiIT UJ CM ul. Kopernika 19 SZCZEGÓŁOWY PROGRAM KURSU Tytuł kursu: Ratownictwo medyczne dzień I 19.06.2017 Powitanie uczestników i omówienie
Bardziej szczegółowoKrwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków.
Krwotoki- rodzaje i pomoc w razie krwotoków. Krwotok Krwotok jest to wylanie się krwi z naczynia krwionośnego lub serca wskutek urazowego lub chorobowego uszkodzenia ich ściany. Nagła utrata ponad 500
Bardziej szczegółowoOpracował: Instruktor WOPR 1107 Ratownik medyczny Jakub Sekuła
N i k t n i e j e s t n a p r a w d ę m a r t w y d o p ó k i n i e j e s t c i e p ł y i m a r t w y Opracował: Instruktor WOPR 1107 Ratownik medyczny Jakub Sekuła Hipotermia Definicja: - dolegliwość
Bardziej szczegółowoBÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA
BÓL W KLATCE PIERSIOWEJ, ZASŁABNIĘCIE, OMDLENIA, PADACZKA. EDUKACJA DLA BEZPIECZEŃSTWA PAMIĘTAJ!!! TEKST PODKREŚLONY LUB WYTŁUSZCZONY JEST DO ZAPAMIĘTANIA. Opracował: mgr Mirosław Chorąży Zasłabnięcie
Bardziej szczegółowoPierwsza pomoc w nagłych wypadkach
Pierwsza pomoc w nagłych wypadkach Obowiązek udzielania pierwszej pomocy Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym niebezpieczeństwem utraty życia lub zdrowia nie udziela pomocy, mogąc jej
Bardziej szczegółowoZasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii
Dr n. med. Krzysztof Powała-Niedźwiecki Zasady, Kryteria Przyjęć i Wypisów Pacjentów do Oddziału Intensywnej Terapii Centrum Onkologii Ziemi Lubelskiej im. św. Jana z Dukli Lublin, 2011 1. Do OIT będą
Bardziej szczegółowoKąpiel kwasowęglowa sucha
Kąpiel kwasowęglowa sucha Jest to zabieg polegający na przebywaniu w komorze do suchych kąpieli w CO2 z bezwodnikiem kwasu węglowego. Ciało pacjenta (z wyłączeniem głowy) jest zamknięte w specjalnej komorze,
Bardziej szczegółowouszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego.
Barotrauma uszkodzenie tkanek spowodowane rozszerzeniem lub zwężeniem zamkniętych przestrzeni gazowych, wskutek zmian objętości gazu w nich zawartego. Podział urazów ciœnieniowych płuc zatok obocznych
Bardziej szczegółowoPROMIENIOWANIE SŁONECZNE
moduł II foliogram 1 PROMIENIOWANIE SŁONECZNE CIEPLNE (podczerwone) NADFIOLETOWE WIDZIALNE RADIOWE RENTGENOWSKIE CZĄSTECZKOWE >> NIE DOCIERA DO POWIERZCHNI ZIEMI W ISTOTNEJ ILOŚCI moduł II foliogram 2
Bardziej szczegółowoBartosz Horosz. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa. Sopot, 17 kwietnia 2015r.
Bartosz Horosz Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego Warszawa Sopot, 17 kwietnia 2015r. Zjawisko Śródoperacyjną hipotermię definiuje się jako obniżenie
Bardziej szczegółowoFORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA
Data wypełnienia: FORMULARZ MEDYCZNY PACJENTA NAZWISKO i IMIĘ PESEL ADRES TELEFON Nazwisko i imię opiekuna/osoby upoważnionej do kontaktu: Telefon osoby upoważnionej do kontaktu: ROZPOZNANIE LEKARSKIE
Bardziej szczegółowoWanda Siemiątkowska - Stengert
Wanda Siemiątkowska - Stengert Wpływ zabiegu odsysania z tchawicy na ciśnienie śródczaszkowe i układ krążenia noworodków wymagających wentylacji zastępczej, po zastosowaniu różnej premedykacji farmakologicznej.
Bardziej szczegółowoChirurgia - klinika. złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja
złamania szyjki kości udowej podwieszenie na taśmach wyciągowych na 6 tyg.; proteza metalowa; leczenie operacyjne złamania krętarzowe wyciąg szkieletowy na 8-10 tyg.; operacja złamania trzonu kości udowej
Bardziej szczegółowoDziecko z hipotermią. Andrzej Piotrowski. Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka
Dziecko z hipotermią Andrzej Piotrowski Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Instytut Pomnik Centrum Zdrowia Dziecka Tomasz lat 16 Znaleziony w śniegu, niedaleko stoku narciarskiego, nieprzytomny
Bardziej szczegółowoKURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: Grażyna Gugała
KURS STRAŻKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: Grażyna Gugała Niedrożne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje
Bardziej szczegółowoZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE DO KONKURSU PIERWSZA POMOC DLA UCZNIÓW GIMNAZJUM Edukacja w zakresie pierwszej pomocy, to działania dydaktyczno - wychowawcze szkoły, mające na celu przygotowanie młodzieży do działania
Bardziej szczegółowoKONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH. - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi.
moduł V foliogram 7 KONTROLA CZYNNOŚCI ŻYCIOWYCH Kolejność postępowania: - kontrola przytomności, - kontrola drożności dróg oddechowych, - kontrola oddychania, - kontrola krążenia krwi. moduł V foliogram
Bardziej szczegółowoHipotermia po NZK. II Katedra Kardiologii
Hipotermia po NZK II Katedra Kardiologii Hipotermia Obniżenie temperatury wewnętrznej < 35 st.c łagodna 32 do 35 st. C umiarkowana 28 do 32 st. C ciężka - < 28 st. C Terapeutyczna hipotermia kontrolowane
Bardziej szczegółowoPatofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej
Patofizjologia resuscytacji krążeniowo - oddechowej Resuscytacja krążeniowo - oddechowa Optymalizacja krążenia wieńcowego i mózgowego Układ nerwowy: Średni przepływ krwi: 70ml/100g/min Przepływ krwi w
Bardziej szczegółowoZakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Załączniki do rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 26 sierpnia 2009 r. Załącznik nr 1 Zakres wiedzy i umiejętności niezbędnych do prowadzenia zajęć edukacyjnych w zakresie udzielania pierwszej pomocy:
Bardziej szczegółowoOdrębności znieczulenia pacjentów otyłych do zabiegów laparoskopowych
66 Zasady postępowania anestezjologicznego Odrębności znieczulenia pacjentów otyłych do zabiegów laparoskopowych Coraz więcej zabiegów u osób otyłych jest wykonywanych metodą laparoskopową. Jest to związane
Bardziej szczegółowoŚmierć mózgu. Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM
Śmierć mózgu Janusz Trzebicki I Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii WUM Proces śmierci Przerwanie czynności neurologicznych OUN Zatrzymanie czynności serca Zatrzymanie czynności oddechowej Śmierć
Bardziej szczegółowoNASTĘPSTWA DZIAŁANIA CIEPŁA I ZIMNA
NASTĘPSTWA DZIAŁANIA CIEPŁA I ZIMNA Stopnie oparzeń objawy: I zaczerwienienie, ból (uszkodzenie naskórka), II zaczerwienienie, ból, pęcherze wypełnione przezroczystym płynem (uszkodzenie skóry właściwej),
Bardziej szczegółowoDiagnostyka różnicowa omdleń
Diagnostyka różnicowa omdleń II KATEDRA KARDIOLOGII CM UMK 2014 Omdlenie - definicja Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie
Bardziej szczegółowoIII stopnia - uraz dotyczy nie tylko skóry właściwej, uszkodzone mogą być także znajdujące się pod nią narządy i tkanki, w miejscu oparzenia poszkodow
Temat: Urazy skórno naczyniowe. Urazy skórno-naczyniowe są jednymi z najczęściej występujących obnażeń. Chociaż mogą być spowodowane przez wiele różnych czynników, dzielimy je zazwyczaj na trzy podstawowe
Bardziej szczegółowo2. Plan wynikowy klasa druga
Plan wynikowy klasa druga budowa i funkcjonowanie ciała człowieka ział programu Materiał kształcenia L.g. Wymagania podstawowe Uczeń: Kat. Wymagania ponadpodstawowe Uczeń: Kat. Pozycja systematyczna 3
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz... 13
SPIS TREŚCI ROZDZIAŁ 1 ZARYS HISTORII ANESTEZJOLOGII I JEJ PRZYSZŁOŚĆ Janusz Andres, Bogdan Kamiński, Andrzej Nestorowicz...... 13 ROZDZIAŁ 2 CELE ZNIECZULENIA I MOŻLIWOŚCI WSPÓŁCZESNEJ ANESTEZJOLOGII
Bardziej szczegółowoRodzaje omdleń. Stan przedomdleniowy. Omdlenie - definicja. Diagnostyka różnicowa omdleń
Omdlenie - definicja Diagnostyka różnicowa omdleń Przejściowa utrata przytomności spowodowana zmniejszeniem perfuzji mózgu (przerwany przepływ mózgowy na 6-8sek lub zmniejszenie ilości tlenu dostarczonego
Bardziej szczegółowoPRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN
moduł V foliogram 14 PRZYCZYNY POWSTAWANIA RAN Rana jest to przerwanie ciągłości skóry lub błon śluzowych. Rozległość i głębokość ran zależy od rodzaju urazu, jego siły i miejsca, na które działał. Przyczyny
Bardziej szczegółowoWentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients
Bardziej szczegółowoZabiegi fizjoterapeutyczne. SPA-Centrum «Respect»
Zabiegi fizjoterapeutyczne SPA-Centrum «Respect» Usługi medyczne Nazwazabiegu Czas 1. Początkowa konsultacja lekarza ogólnego 4 min. bezpłatnie 2. Ponowna konsultacja lekarza ogólnego 30 min. bezpłatnie
Bardziej szczegółowoRealizowane kierunkowe efekty kształcenia kierunkowe i przedmiotowe (symbole zaplanowanych efektów kształcenia zgodne z umieszczonymi w sylabusie)
Tabela 2* Harmonogram realizacji przedmiotu: Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia Anestezjologia i pielęgniarstwo w zagrożeniu życia/ kierunkowy, obligatoryjny Data realizacji wykładu /numer
Bardziej szczegółowoProgram powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina
Program powszechnego dostępu do wczesnej pomocy medycznej na Lotnisku Chopina Zespół Medycyny Ratunkowej Warszawa, 11-02-2009 Skróty używane w prezentacji AED - Automatic External Defibrillator automatyczny
Bardziej szczegółowoBROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA
BROSZURA INFORMACYJNA DLA PACJENTA Zastosowanie produktu BOTOX /Vistabel 4 jednostki Allergan/0,1 ml toksyna botulinowa typu A w leczeniu zmarszczek pionowych gładzizny czoła Spis treści Co to są zmarszczki
Bardziej szczegółowoZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU
ZMIANY W ORGANIZMIE SPOWODOWANE PICIEM ALKOHOLU ( na podstawie artykułu zamieszczonego na portalu internetowym www.wp.pl zebrał i opracował administrator strony www.atol.org.pl ) Przewlekłe nadużywanie
Bardziej szczegółowoSpis treści. Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware. Część II Choroby układu oddechowego 137 Eleanor C. Hawkins
Spis treści Część I Choroby układu krążenia 1 Wendy A. Ware 1 Badanie układu krążenia 2 2 Badania dodatkowe stosowane w chorobach układu krążenia 8 3 Leczenie zastoinowej niewydolności serca 29 4 Zaburzenia
Bardziej szczegółowoWSKAZANIA OSTRE KOD OPIS
WSKAZANIA OSTRE KOD OPIS A48.0 ZGORZEL GAZOWA A48.8 INNE OKREŚLONE CHOROBY BAKTERYJNE D.74 METHEMOGLOBINEMIA D.74.0 D.74.8 D.74.9 H.83.3 METHEMOGLOBINEMIA WRODZONA INNE METHEMOGLOBINEMIE NIEOKREŚLONA METHEMOGLOBINEMIA
Bardziej szczegółowoSTUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA
STUDENCKA PRAKTYKA ZAWODOWA RATOWNICTWO MEDYCZNE STUDIA I STOPNIA STUDIA NIESTACJONARNE SZCZEGÓŁOWY OPIS KSZTAŁCENIA PRAKTYCZNEGO ROK III Rodzaj i czas trwania praktyki Miejsce praktyki Cele ogólne kształcenia
Bardziej szczegółowoNaCoBeZu Edukacja dla bezpieczeństwa
Ochrona przed skutkami różnorodnych zagrożeń Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. Główne zadania ochrony ludności i obrony cywilnej Ostrzeganie ludności o zagrożeniach, alarmowanie. NaCoBeZu
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY Lekarski I FAKULTET II ROK
PROGRAM NAUCZANIA NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2017/2018 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY Lekarski I FAKULTET II ROK 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Kwalifikowana Pierwsza Pomoc II 2. NAZWA JEDNOSTKI Realizującej
Bardziej szczegółowoGRUPY ZAGROŻENIA. = fala uderzeniowa
Uraz ciśnieniowy płuc (UCP) Każde uszkodzenie miąższu płucnego, spowodowane nagłym wzrostem objętości powietrza (czynnika oddechowego) w płucach, przy braku możliwości jego odpływu przez drogi oddechowe.
Bardziej szczegółowoAneks III. Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta
Aneks III Uzupełnienia odpowiednich punktów Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta Uwaga: Charakterystyka Produktu Leczniczego i Ulotka dla pacjenta są wynikiem zakończenia procedury
Bardziej szczegółowoCMC/2015/03/WJ/03. Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca
CMC/2015/03/WJ/03 Dzienniczek pomiarów ciśnienia tętniczego i częstości akcji serca Dane pacjenta Imię:... Nazwisko:... PESEL:... Rozpoznane choroby: Nadciśnienie tętnicze Choroba wieńcowa Przebyty zawał
Bardziej szczegółowoSEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM
Procedura nr 1 SEKWENCJA ZAŁOŻEŃ TAKTYCZNYCH W RATOWNICTWIE MEDYCZNYM PRZYBYCIE NA MIEJSCE ZDARZENIA I ROZPOZNANIE EWENTUALNE UZNANIE ZDARZENIA ZA MASOWE ZABEZPIECZENIE MIEJSCA ZDARZENIA I RATOWNIKÓW DOTARCIE
Bardziej szczegółowoMechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy. Izabela Duda
Mechanizm odpowiedzi krążeniowej na ciężki uraz czaszkowo-mózgowy Izabela Duda 1 Krążeniowe Systemowe powikłania urazu czaszkowomózgowego Oddechowe: pneumonia, niewydolność oddechowa, ARDS, zatorowość,
Bardziej szczegółowoZakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR
Zakres tematyczny na stopień RATOWNIK HOPR 1. Wzywanie pogotowia ratunkowego 2. Wypadek 3. Resuscytacja krąŝeniowo oddechowa a. Nagłe Zatrzymanie KrąŜenia (NZK), a zawał serca b. Resuscytacja dorosłych
Bardziej szczegółowo6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej
6.2. Podsumowanie planu zarządzania ryzykiem dotyczącego produktu leczniczego DUOKOPT przeznaczone do wiadomości publicznej 6.2.1. Podsumowanie korzyści wynikających z leczenia Co to jest T2488? T2488
Bardziej szczegółowoImię i nazwisko Pacjenta:..PESEL/Data urodzenia:... FORMULARZ ZGODY. Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:...
FORMULARZ ZGODY I Informacje o osobach uprawnionych do wyrażenia zgody Imię i nazwisko Pacjenta:... Imię i nazwisko przedstawiciela ustawowego:... PESEL/Data urodzenia Pacjenta:... II Nazwa procedury medycznej
Bardziej szczegółowoUdzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych. Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach
Udzielanie pierwszej pomocy dzieciom w placówkach oświatowych Beata Łaziuk Zespół Medycznych Szkół Policealnych w Siedlcach Cele wdrażania pierwszej pomocy Moralny obowiązek ochrony życia Obowiązek prawny
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Rok akademicki 2017/2018 - Semestr V Środa 15:45 17:15 ul. Medyczna 9, sala A
Bardziej szczegółowo57.94 Wprowadzenie na stałe cewnika do pęcherza moczowego
ICD9 kod Nazwa 03.31 Nakłucie lędźwiowe 03.311 Nakłucie lędźwiowe w celu pobrania płynu mózgowo-rdzeniowego 100.62 Założenie cewnika do żyły centralnej 23.0103 Porada lekarska 23.0105 Konsultacja specjalistyczna
Bardziej szczegółowoAneks III. Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta.
Aneks III Zmiany do odpowiednich części Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta. Uwaga: Poszczególne punkty Charakterystyki Produktu Leczniczego i Ulotki dla pacjenta są wynikiem zakończenia
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja studia stacjonarne Środa 15.45-17.15, ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący: 05.10.16 Omówienie
Bardziej szczegółowoKryteria i sposób stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów do przeszczepienia
Kryteria i sposób stwierdzenia nieodwracalnego zatrzymania krążenia poprzedzającego pobranie narządów do przeszczepienia Janusz Trzebicki Zrealizowano ze środków finansowych Ministerstwa Zdrowia w ramach
Bardziej szczegółowoEDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT.
EDUKACJA PACJENTA I JEGO RODZINY MAJĄCA NA CELU PODNIESIENIE ŚWIADOMOŚCI NA TEMAT CUKRZYCY, DOSTARCZENIE JAK NAJWIĘKSZEJ WIEDZY NA JEJ TEMAT. Prowadząca edukację: piel. Anna Otremba CELE: -Kształtowanie
Bardziej szczegółowoSekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1. Przybycie na miejsce zdarzenia
Sekwencja założeń taktycznych w ratownictwie medycznym Procedura 1 Przybycie na miejsce zdarzenia : - zabezpieczenie ratowników - identyfikacja zagrożeń - liczba poszkodowanych - potrzebne dodatkowe siły
Bardziej szczegółowoPROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW 2 ROKU STUDIÓW
PROGRAM NAUCZANIA PRZEDMIOTU OBOWIĄZKOWEGO NA WYDZIALE LEKARSKIM I ROK AKADEMICKI 2015/2016 PRZEWODNIK DYDAKTYCZNY dla STUDENTÓW 2 ROKU STUDIÓW 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Resuscytacja krążeniowo-oddechowa 2.
Bardziej szczegółowoAnna Durka Z E S P Ó Ł. Z M I A Ż D Ż E N I A (CS Crush Syndrome) - E T I O L O G I A I T E R A P I A, O P I S P R Z Y P A D K U.
Anna Durka Z E S P Ó Ł Z M I A Ż D Ż E N I A (CS Crush Syndrome) - E T I O L O G I A I T E R A P I A, O P I S P R Z Y P A D K U. Opiekun pracy: Dr n. med. Waldemar Machała Studenckie Koło Naukowe Anestezjologii,
Bardziej szczegółowoSpis treści. Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty
Ogólne zasady postępowania w stanach nagłych Psy i koty 1 Leczenie infuzyjne (płynoterapia)....................................................... 3 Objętość płynów..................................................................................
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA.... (imię i nazwisko)
UNIWERSYTET MEDYCZNY W BIAŁYMSTOKU SYLABUS - CHIRURGIA... (imię i nazwisko) III rok (semestr 5/6) wykłady seminaria ćwiczenia I Klinika Chirurgii Ogólnej i Endokrynologicznej II Klinika Chirurgii Ogólnej
Bardziej szczegółowoACOUSTIC WAVE THEAPY X-WAVE TERAPIA FALAMI AKUSTYCZNYMI
ACOUSTIC WAVE THEAPY X-WAVE TERAPIA FALAMI AKUSTYCZNYMI TERAPIA FALAMI AKUSTYCZNYMI zaawansowane, nieinwazyjne leczenie cellulitu pomagające uzyskać gładką skórę w miejscach, gdzie zazwyczaj występują
Bardziej szczegółowoOddział Chorób Wewnętrznych - ARION Szpitale sp. z o.o. Zespół Opieki Zdrowotnej w Biłgoraju
Nazwa świadczenia A26 zabiegi zwalczające ból i na układzie współczulnym A31 choroby nerwów obwodowych A32 choroby mięśni A33 zaburzenia równowagi A34c guzy mózgu i rdzenia kręgowego < 4 dni A34d guzy
Bardziej szczegółowoPierwsza pomoc w wypadkach lawinowych. Wytyczne IKAR - CISA
Pierwsza pomoc w wypadkach lawinowych Wytyczne IKAR - CISA 1. Czynniki warunkujące przeżycie ofiary Zakres zasypania całkowite czy częściowe? Obecność śmiertelnych obrażeń Czas przebywania pod śniegiem
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Biorąc pod uwagę sprawozdanie komitetu PRAC do raportu PSUR dla dexamethasonu (za wyjątkiem
Bardziej szczegółowoWymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasie VIII
Wymagania edukacyjne na poszczególne oceny z przedmiotu edukacja dla bezpieczeństwa w klasie VIII Ocena dopuszczająca: - zna i rozróżnia sygnały alarmowe; - wie jak rozpoznać urazy; - zna czynności przy
Bardziej szczegółowowww.hipotermia.edu.pl
Centrum Leczenia Hipotermii Głębokiej Kraków wspólnie z Polską Radą Resuscytacji przedstawiają tłumaczenie części rozdziału wytycznych ERC 2015, który dotyczy poszkodowanych w hipotermii. Autorzy tłumaczenia:
Bardziej szczegółowoDziałania niepożądane radioterapii
Działania niepożądane radioterapii Powikłania po radioterapii dzielimy na wczesne i późne. Powikłania wczesne ostre występują w trakcie leczenia i do 3 miesięcy po jego zakończeniu. Ostry odczyn popromienny
Bardziej szczegółowoAKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY. Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej
AKADEMIA SKUTECZNEJ SAMOKONTROLI W CUKRZYCY Powikłania cukrzycy Zespół stopy cukrzycowej PRZEWLEKŁE POWIKŁANIA CUKRZYCY Cukrzyca najczęściej z powodu wieloletniego przebiegu może prowadzić do powstania
Bardziej szczegółowoPierwsza pomoc medyczna z elementami pielęgniarstwa - opis przedmiotu
Pierwsza pomoc medyczna z elementami pielęgniarstwa - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Pierwsza pomoc medyczna z elementami pielęgniarstwa Kod przedmiotu 12.7-WL-LEK-Pp-Ć2_pNadGen541ZV
Bardziej szczegółowoPrzedmiotowy system oceniania
1. Istota udzielania pierwszej pomocy 2. Łańcuch ratunkowy nie masz prawa go zerwać 3. Ocena stanu poszkodowanych wyjaśnić zasady zachowania się ratujących (świadków zdarzenia) w miejscu wypadku. rozpoznać
Bardziej szczegółowoHarmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja. Rok akademicki 2018/ Semestr V
Harmonogram wykładów z patofizjologii dla Studentów III roku Wydziału Farmaceutycznego kierunku Farmacja Rok akademicki 2018/2019 - Semestr V Środa 16:15 17:45 ul. Medyczna 9, sala A Data Temat: Prowadzący:
Bardziej szczegółowoAstma oskrzelowa. Zapalenie powoduje nadreaktywność oskrzeli ( cecha nabyta ) na różne bodźce.
Astma oskrzelowa Astma jest przewlekłym procesem zapalnym dróg oddechowych, w którym biorą udział liczne komórki, a przede wszystkim : mastocyty ( komórki tuczne ), eozynofile i limfocyty T. U osób podatnych
Bardziej szczegółowoKURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II. TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy. Autor: GraŜyna Gugała
KURS STRAśKÓW RATOWNIKÓW OSP część II TEMAT 7: Elementy pierwszej pomocy Autor: GraŜyna Gugała NiedroŜne drogi oddechowe. Utrata przytomności powoduje bezwład mięśni, wskutek czego język zapada się i blokuje
Bardziej szczegółowoElżbieta Łoniewska-Paleczny. Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej
Elżbieta Łoniewska-Paleczny Oddział Anestezjologii i Intensywnej Terapii Szpital Wojewódzki w Bielsku-Białej Ryzyko powikłań związanych z zastosowaniem metody nie może przewyższać korzyści z uzyskanych
Bardziej szczegółowoOrganizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów. problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW
POLSKIE STOWARZYSZENIE DIABETYKÓW Organizacje pozarządowe w diabetologii: realne problemy pacjentów problem z postrzeganiem cukrzycy typu 2 Małgorzata Marszałek POSTRZEGANIE CUKRZYCY TYPU 2 Łagodniejszy,
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu.
Aneks I Wnioski naukowe oraz podstawy zmian warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu. 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO
PYTANIA NA EGZAMIN DYPLOMOWY OBOWIĄZUJĄCE W ROKU AKADEMICKIM 2018/2019 STUDIA POMOSTOWE KIERUNEK PIELĘGNIARSTWO PYTANIA Z PEDIATRII I PIELĘGNIARSTWA PEDIATRYCZNEGO 1. Wskaż metody oceny stanu zdrowia noworodka
Bardziej szczegółowoZaawansowany. Zaliczenie pierwszego semestru z anatomii i z patologii
1 Kierunek: PILĘGNIARSTWO Nazwa przedmiotu Chirurgia i pielęgniarstwo chirurgiczne Kod przedmiotu Poziom przedmiotu Rok studiów Semestr Liczba punktów Metody nauczania Język wykładowy Imię i nazwisko wykładowcy
Bardziej szczegółowoInformacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie
brygatynib Informacje dla pacjenta i fachowych pracowników ochrony zdrowia zaangażowanych w opiekę medyczną lub leczenie Imię i nazwisko pacjenta: Dane lekarza (który przepisał lek Alunbrig ): Numer telefonu
Bardziej szczegółowoURAZY KLATKI PIERSIOWEJ
URAZY KLATKI PIERSIOWEJ URAZY KLATKI PIERSIOWEJ W 25 % są przyczyną zgonów MECHANIZM URAZU Bezpośrednie (przenikające, tępe, miażdżące) Pośrednie (deceleracja, podmuch) Najczęściej bez widocznych uszkodzeń
Bardziej szczegółowoWynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa
Wynikowy plan pracy z edukacji dla bezpieczeństwa I. Zagrożenia życia i zapobieganie im Temat lekcji O czym będziemy się uczyć na lekcjach zasady bezpieczeństwa Zagrożenia powodziowe Zagrożenia pożarowe
Bardziej szczegółowoFizjologia, biochemia
50 Fizjologia, biochemia sportu Krioterapia powoduje lepszą krążeniową i metaboliczną tolerancję oraz opóźnia narastanie zmęczenia w trakcie wykonywania pracy mięśniowej przez zawodników sportów wytrzymałościowych.
Bardziej szczegółowoHARMONOGRAM DOSTOSOWANIA SOR Z TERENU WOJEWÓDZTWA MAŁOPOLSKIEGO DO WYMOGÓW ROZPORZĄDZENIA. (STAN NA DZIEŃ 1 KWIETNIA 2009 R.)
3 z Polikliniką ul. Wielicka 265, 30-663 3. 1. Oddział lokalizuje się na poziomie wejścia dla pieszych i wjazdu specjalistycznych środków transportu z osobnym wejściem dla pieszych oddzielonym od trasy
Bardziej szczegółowoEdukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie
Edukacja dla bezpieczeństwa Wymagania edukacyjne na poszczególne stopnie 1. OSTRZEGANIE O ZAGROŻENIACH I ALARMOWANIE Uczeń : opisuje sposoby ogłoszenia komunikatów alarmowych, wyjaśnia na czym polegają
Bardziej szczegółowoAneks I. Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu
Aneks I Wnioski naukowe i podstawy zmiany warunków pozwolenia (pozwoleń) na dopuszczenie do obrotu 1 Wnioski naukowe Uwzględniając raport oceniający komitetu PRAC w sprawie okresowych raportów o bezpieczeństwie
Bardziej szczegółowo