PAŃSTWO, SAMORZĄDY, ORGANIZACJE POZARZĄDOW: I WSPÓLNOTY LOKALNE; ;..' < WOBEC UBÓSTWA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO

Transkrypt

1 Piotr Błędowski, Piotr Broda-Wysocki (red.), Paweł Kelbicki, Jolanta Grotowska-Leder,. Wielisława Warzy woda-kraszyńska PAŃSTWO, SAMORZĄDY, ORGANIZACJE POZARZĄDOW: I WSPÓLNOTY LOKALNE; ;..' < WOBEC UBÓSTWA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO Raport z badam Opracowania PBZ

2 SPIS TREŚCI OD KOORDYNATORA PROJEKTU 7 Rozdział 1 SAMORZĄD LOKALNY WOBEC UBÓSTWA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO : 10 Wprowadzenie. ; Cel, przedmiot i zakres badania Samorząd terytorialny wobec problemu wykluczenia w świetle przepisów i praktyki. Charakterystyka zadań Społeczność lokalna w systemie polityki samorządu terytorialnego : Polityka społeczna samorządu terytorialnego wobec problemów wykluczenia społecznego...: Metodologia oraz źródła i jakość informacji wykorzystanych w pracy Postrzeganie wykluczenia społecznego w analizowanych gminach Kim są wykluczeni? Społeczny kontekst wykluczenia społecznego Działania wobec wykluczonych 36, 4.4. Wykluczenie społeczne a marginalizacja i ubóstwo 37 )4.5. Postrzeganie wykluczenia społecznego - wnioski : Miejsce problemu wykluczenia społecznego w strategiach rozwiązywania problemów społecznych. Zadania organów samorządu terytorialnego wynikające ze strategii Autorzy strategii, konstrukcja dokumentu i definiowanie pojęć : Diagnoza sytuacji i kluczowe problemy społeczne Proponowane działania Metody ^wdrożenia, monitorowania i źródła wsparcia ' Najważniejsi uczestnicy procesu decyzyjnego w ramach działań na rzecz zwalczania wykluczenia społecznego Wójt/burmistrz gminy '...:: '.: :..' Zastępca burmistrza/wójta, sekretarz gminy ; Kierownik OPS i pracownicy socjalni Rada gminy i radni Gminna komisja ds. rozwiązywania problemów alkoholowych : Gminne Ośrodki Kultury... ; Sołtysi Inni partnerzy lokalni?. : Kompetencje i zasoby finansowe w samorządowej polityce społecznej Ocena prowadzonej przez samorządy polityki wobec wykluczenia...'.' Podsumowanie ' Wnioski i rekomendacje 54 Rozdział 2 WSPÓŁPRACA PAŃSTWA I ORGANIZACJI POZARZĄDOWYCH W ZWALCZANIU UBÓSTWA I WYKLUCZENIA SPOŁECZNEGO. PRÓBA OCENY, 57 Wprowadzenie Uwarunkowania społeczno-polityczne Uwarunkowania historyczne 58 Iv2. Modele partnerstwa i federalizacji sektora Uwarunkowania ustrojowe - partnerzy czy konkurenci? : Instytucjonalne ramy partnerstwa publiczno-społecznego Główni aktorzy partnerstwa : Prawne kanały współpracy.' Zasady i priorytety współpracy Finansowa wartość współpracy Mechanizm 1% Inrie formy współpracy 88

3 3. Rzeczywistość partnerstwa - kwestie problemowe Oceny partnerów Wskazania eksperckie W stronę przesunięcia akcentów - od budowania obywatelskości do ekonomii społecznej - hipotezy Metodologia doboru partnerstw do badania '.' Cel badań i klasyfikacja działań partnerskich Technika i kryteria doboru Inicjatywy i działania wybrane i przebadane Wyniki - raport z badań Druga Szansa" - Wolski Program Reintegracji Społecznej... : Samodzielnie w przyszłość" Praca w posagu" - model wychodzenia z rodzinnego bezrobocia na wsi Manufaktury integracyjne w projekcie Nowa Huta - Nowa Szansa" : Zielone miejsca pracy Razem można więcej Uniwersytet Otwarty POKOLENIA Bobolice gminą ludzi odpowiedzialnych za los osób zagrożonych wykluczeniem społecznym Wnioski i rekomendacje Wnioski z badań wtórnych, Wnioski z badań własnych 130 Rozdział 3 NIEFORMALNE SIECI WSPARCIA LUDNOŚCI ŻYJĄCEJ W BIEDZIE (na wsi i w małym mieście) 134 Wprowadzenie, Wsparcie społeczne jako przedmiot badań naukowych : Wsparcie społeczne - wybrane aspekty teoretyczne i empiryczne Badania nad wsparciem społecznym ' Charakterystyka badań / Wprowadzenie Teren badań......' Dobór respondentów i realizacja badań ' Charakterystyka społeczno-demograficzna badanych, Cechy spółeczno-dembgraficzne Sytuacja rodzinna '.' Sytuacja życiowa Problemy dnia codziennego Materialne warunki życia Sposoby radzenia sobie w życiu Kondycja materialna otoczenia społecznego... r Kondycja psychiczna badanych, Kontakty społeczne ludzi żyjących w biedzie w ramach kręgów nieformalnych i instytucji formalnych Kontakty społeczne ludzi żyjących w biedzie w ramach kręgów nieformalnych Kontakty społeczne z lokalnymi instytucjami Podsumowanie - cechy biedy badanych gospodarstw domowych Wzory wsparcia społecznego ludności żyjącej w biedzie Wsparcie potencjalne w ramach kręgów nieformalnych, Wsparcie rzeczywiste w ramach kręgów nieformalnych Czynniki różnicujące wsparcie otrzymywane w ramach kręgów nieformalnych Trwanie na zasiłku a wsparcie otrzymywane.^ Podsumowanie...'. 182 BIBLIOGRAFIA... : 183 Załącznik 1 FORMULARZE BADAWCZE - DYSPOZYCJE DO ROZMÓW 189

4 TABLE.OF CONTENTS FROM PROJECT COORDINATOR..7 Chapter 1....,....,. LOCAL GOVERNMENT TOWARDS THE POVERTY AND SOCIAL EXCLUSION 10 Introdućtion.'.:;.\...'...'I..:...:..: : ; The purpośe, the object and fhe scope of research..'. :...' :' Local government in the face of ruling the problem out in the light of recipes and the practice. Characteristics of tąsks The local comrnunity in the system of the policy of local government '.'.'..' Social policy of the local government on problems of social exclusion, Methodology and sources and the ąuality of the information used at work '. :.', Pęrceiving social exclusion at analysed local governments Whom are they excluded with? Social context of social exclusion Action toward sexclusion Social exclusion and marginalization and poverty ' PerceWing social exclusion -'conclusions '....' Place of the problem of social exclusion in strategies of solving social problems. Problems of organs of the local government resulting from strategy Authors of the strategy, the structure of the document and defining notions ' The diagnosis of the situation and crucial social problems Offered action..:..:.-.'... ' Óf implementing the method, monitoring and the soiirce of support :: The most important participants of the decision-making process as part of action for fighting social exclusion.' Alderman/mayor of administrative district...! The substitute for the mayor/alderman, the secretary of administrative district : The OPS manager and social workers ; yThe district council and councillors : District committee for of solving drink problems.:.'...' District community ceńtres Village admionistrators :..'. : Other local partners...' : Competence and financial reserves in śelf-government śocialpolicy... ' Assessment of the policy conducted by self-goyernment bodies on exclusión. '...' Summary : Conclusions and recommendations...'. '.. 54 Chapter :.. COOPERATION OF STATE AND NONGOVERNMENTAL ORGANIZATIONS IN FIGHTING OF THE POVERTY AND SOCIAL EXCLUSION. ATTEMPT OF ASSESSMENT :...57 Introdućtion...' Sociopolitical conditioning Historical conditioning Models of thepartnership and the fęderalization of sector...' ' Political conditioning - partners or competitors? ' Institutional framework of public-social pąrtnership :...!. ' Main actors of pąrtnership Legał channels, of cooperation Prińciples and priority of cooper : '. : Financial value of cooperation Mechanismof 1% Other forms of cooperation! 88

5 3. Reality of the pąrtnership - problem issues Assessments of partners Recommendations of expert In the direction of the shift of focus - frofn building citizenship to the social economy - hypotheses Methodology of the selection of partnerships for research The aim of examinations and classification of action 100 of equal partners The techniąue and criteria of selection Initiatives and chosen and examined action Results - report of research The second Chance" - Program of Social Reintegration Independently in the future" Work in the dowry" - model of leaving the family unemployment to villages Integration manufactures in the project Now Huta - New Chance" Green places of employment Together it is possible mo Free university Generation" Bobolice - administrative district of the people responsible for the lot of the endangered people with social exclusion Conclusions and recommendations Conclusions from secondary researches Conclusions from own researches...: 130 Chapter 3 UNOFFICIAL NETWORKS OF SUPPORTING THE POPULATION LIVING IN POVERTY (in the country and in the smali city) 134 Introdućtion, The social support as the object of research ' Social support - chosen theoretical and empirical aspects Research on social support... r. '. ' Characteristics of research Introdućtion The scope of research, The selection of respondents and the realization of research Social-demographic characteristics examined ' Social-demographic features Family situation One's situation in life Everyday problems Financial living conditions Ways of advising oneself in life Materiał condition of social environnient Psychological condition examined : Social contacts of people living in poverty in frames of unofficial ranges and formal institutions Social contacts of people living in poverty in frames of unofficial ranges : Social contacts with local institutions Summing - the feature of the poverty of explored households Patterns of social supporting the population living in poverty Potential support in frames of unofficial ranges Real support in frames of unofficial ranges Support diversifying factors ręceived in frames of unofficial ranges Remaining on benefit and received support..'....; Summary '. '. '.'. 182 BIBLIOGRAPHY 183 Annexe 1 - RESEARCH FORMS - ORDERS TO CONYERSATIONS...189