I N F O R M A C J A z kontroli prawidłowości funkcjonowania placówek gastronomicznych typu fast-food

Transkrypt

1 1 I N F O R M A C J A z kontroli prawidłowości funkcjonowania placówek gastronomicznych typu fast-food Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Poznaniu przeprowadził w I kwartale 2009 r. na terenie województwa wielkopolskiego 15 kontroli w placówkach gastronomicznych. Celem kontroli było sprawdzenie przestrzegania obowiązujących przepisów w zakresie funkcjonowania placówek gastronomicznych należących do dużych sieci, legalności i rzetelności działania, jakości oferowanych wyrobów kulinarnych i napojów, przestrzegania przepisów regulujących zasady obrotu towarowego oraz przepisów dotyczących ochrony interesów konsumentów. W wyniku podjętych działań kontrolnych nieprawidłowości stwierdzono w 11 placówkach (73% objętych kontrolą). Ustalenia kontroli w zakresie poszczególnych zagadnień przedstawiają się następująco : 1. Jakość surowców półproduktów, potraw i napojów. ocena świeżości potraw, surowców i półproduktów służących do przygotowywania potraw W powyższym zakresie oceniono 66 partii wartości 3168 zł takich jak : warzywa, owoce, pieczywo do hamburgerów i hot dogów, surówki, wędliny do pizzy, elementy mięsa drobiowego, elementy mięsa wieprzowego, kebab.

2 2 Nie stwierdzono zanieczyszczeń, oznak śluzowacenia, zeschnięć, pleśni, niewłaściwej barwy, zapachu świadczącego o rozpoczynającym się procesie psucia. W powyższym zakresie nieprawidłowości nie stwierdzono. ocena surowców i półproduktów pod kątem obecności niedozwolonych substancji dodatkowych, na podstawie oznakowania opakowań W powyższym zakresie oceniono 45 partii wartości 3.600,- zł półproduktów i surowców stosowanych do przygotowywania potraw. Sprawdzono m.in. : sos pomidorowy, majonezowy, śmietanowo grzybowy, filety śledziowe korzenne, przyprawa Vegeta, hamburgery, produkty mleczno tłuszczowe, zaprawa cytrynowa do napojów, ketchupy, napoje, kostki rosołowe, jabłka prażone, Wszystkie oceniane surowce i półprodukty zawierały w swoim składzie substancje dodatkowe wymienione w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z dnia r. w/s dozwolonych substancji dodatkowych (Dz.U. Nr 177, poz. 1094). ocena tłuszczu smażalniczego W kontrolowanych placówkach stosowano tłuszcz smażalniczy do przygotowania potraw. Oceniane tłuszcze posiadały jasną barwę oraz świeży zapach i były pozbawione pozostałości surowców wcześniej smażonych. ocena jakości półproduktów, potraw i napojów poprzez zbadanie cech organoleptycznych i fizykochemicznych w laboratorium W 1 zakładzie gastronomicznym ( tj.6,7% ) tj. barze (nazwa) w miejscowości (-) pobrano do badań laboratoryjnych przygotowane wcześniej surówki : 3 próbki surówki a` 100g z kukurydzy z partii 20 porcji

3 3 3 próbki surówki a` 100g z kapusty pekińskiej z patii 10 porcji Badane próbki surówek odpowiadały pod względem cech organoleptycznych deklaracji producenta. 2. Rzetelność obsługi. Tylko w 1 placówce w barze (nazwa) w miejscowości (-) przygotowano i wcześniej porcjowano potrawy- surówki. Nie przeważono kontrolnie potraw, za wyjątkiem surówek, których masę ustalono w laboratorium UOKIK w Poznaniu, nie stwierdzając nieprawidłowości. Dania w placówkach gastronomicznych typu fast-food są sporządzone bezpośrednio po złożeniu zamówienia przez klienta. W każdym w zakładzie gastronomicznym sprawdzono, czy przedsiębiorcy nie dokonują podmiany asortymentowej. Nieprawidłowości stwierdzono w 3 placówkach : 1) Pizzeria (nazwa) w jadłospisie wyszczególniono składniki pizzy, które nie występowały na stanie placówki - ser żółty, szynka, bekon, anchois, ser (nazwa) zamiast w/w składników stwierdzono ich zamienniki takie jak: produkt mleczno - tłuszczowy do pizzy, kiełbasa szynkowa, wędzonka ogonówka, filety śledziowe solone, ser sałatkowo kanapkowy (nazwa). 2) Punkt małej gastronomii (nazwa) w miejscowości (-) w jadłospisie, jako składnik zapiekanek i cheseburgerów wyszczególniono ser żółty, którego nie posiadano na stanie placówki. Zamiast sera żółtego stwierdzono stosowanie wyrobu seropodobnego z tłuszczem roślinnym i aromatem sera Gouda.

4 4 3) Bar w miejscowości (-) gdzie stwierdzono, że w jadłospisie uwidoczniono następujące potrawy : pita z żółtym serem, pita z pieczarkami i żółtym serem, tost z pieczarkami i żółtym serem. Natomiast na stanie placówki znajdował się produkt mleczno - tłuszczowy EDEN. Właściciele zakładów gastronomicznych wprowadzili zmiany w jadłospisach deklarując jako składnik potraw wyroby będące na stanie placówki. Oferowanie produktów w skład których wchodzą surowce nie będące na stanie placówki i nie będące odpowiednikami składu wyrobów gotowych noszą znamiona zafałszowania i stanowią sankcje wynikające z ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych. 3. Prawidłowość uwidaczniania cen w świetle przepisów Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia r. w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, poz. 894 ze zm.) Nieprawidłowości w powyższym zakresie stwierdzono w 8 placówkach tj. 53 % kontrolowanych : - Pizzeria (nazwa) i w barze w miejscowości (-) brak uwidocznionych ilości nominalnych potraw i napojów oraz daty wystawienia cennika, - Bar (-) w miejscowości (-) do dyspozycji konsumentów umieszczone były cenniki w formie ulotek, w których nie uwidoczniono ilości nominalnej potraw i napojów oraz daty wystawienia cennika. - Zakład gastronomiczny w miejscowości (-) nie uwidoczniono ilości nominalnych potraw, - Zakład gastronomiczny (nazwa) w miejscowości (-) nie uwidoczniono w cennikach ilości nominalnych potraw, - Zakład gastronomiczny (nazwa) w miejscowości (-) nie uwidoczniono w cenniku informacji o ilości nominalnej potraw i napojów, - Pizzernia (nazwa) w miejscowości (-) nie podano ilości nominalnej dla 7 p. potraw i napojów, nie odnotowano daty wystawienia cennika, - Bar w miejscowości (-) w cenniku na 19 p. potraw i napojów nie podano ilości nominalnej i daty wystawienia cennika,

5 5 - Bistro (nazwa) w miejscowości (-) na wywieszkach cenowych przy towarach handlowych nie uwidoczniono informacji dotyczących nazwy towaru gramatur oraz ceny jednostkowej. Właścicieli zobowiązano do uzupełnienia cenników o wymagane informacje oraz do przekazywania konsumentom jednoznacznych i aktualnych informacji o poziomie cen i dacie wystawienia cenników. W pizzerii (nazwa) oferowano sosy : pomidorowy i czosnkowy do pizzy gratis. Informacja o sosach bez dodatkowej opłaty znajdowała się w cenniku. 4. Prawidłowość oznakowania towarów w odniesieniu do przepisów : - rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 lipca 2007r. w sprawie znakowania środków spożywczych (Dz.U. Nr 137, poz. 966) - ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz.U. z 2001r. Nr 5, poz. 44 ze zm.) - ustawy z dnia 7 października 1999r. o języku polskim (Dz.U. Nr 90, poz. 999 ze zm.) Ogółem w powyższym zakresie zbadano 101 partii wartości zł. Z powodu niewłaściwego oznakowania zakwestionowano 1 partię wartości 42,- zł, tj. napój herbaciany niegazowany o smaku brzoskwiniowym (nazwa) a 500 ml, producent (nazwa firmy) miejscowość (-). W oznakowaniu w/w środka spożywczego nie podano ilościowej zawartości składnika tj. ekstraktu herbaty, podczas gdy nazwa tego składnika występowała w nazwie środka spożywczego, co jest niezgodne z 9 art. 1 pkt 1 rozporządzenia MRiGŻ w/s znakowania środków spożywczych. Do producenta napoju przesłano pismo wskazujące na zawarte w przepisach uregulowania oraz zwrócono się o dostosowanie oznakowania wskazanego produktu do wymagań obowiązujących przepisów.

6 6 5. Prawidłowość magazynowania. We wszystkich kontrolowanych zakładach środki spożywcze przechowywane były zgodnie zaleceniami producenta. Liczba i stan techniczny pomieszczeń i urządzeń zapewniał przechowywanie w wymaganych warunkach. Środki spożywcze, surowce do produkcji i wyroby kulinarne były przechowywane zgodnie z wymogami ogólnymi Rozporządzenia (EW) Nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004r. w higieny środków spożywczych ( Dz. U. L. 139 z r. str.1-54). Nie stwierdzono przechowywania surowców razem z przetworzonymi produktami lub towarami nie będącymi żywnością oraz takimi środkami spożywczymi, które mogą na siebie oddziaływać powodując zmianę smaku lub zapachu. 6. Przestrzeganie okresów przechowywania żywności. W każdej kontrolowanej placówce sprawdzono przestrzeganie terminów przydatności do spożycia i dat minimalnej trwałości poddając oględzinom łącznie 101 partii produktów wartości zł. Zakwestionowano w 1 placówce 1 partię wartości 10,60 zł tj. 0,99% ilości i 0,14 % wartości zbadanych produktów. Powyższe ustalono w zakładzie gastronomicznym (nazwa) w miejscowości (-) a dotyczyło 1 opakowania (1,4 kg) parówek (nazwa) 24 dni po okresie minimalnej trwałości ). Przedsiębiorca wycofał z obrotu w/w parówki i przeznaczył na cele pozakonsumpcyjne. O powyższym powiadomiono właściwy terenowo organ sanitarny.

7 7 7. Legalność prowadzonej działalności. zgodność wykonywanej działalności z zakresem i miejscem wpisanym do ewidencji działalności gospodarczej w świetle ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej ( Dz.U. Nr 173, poz ze zm.) Kontrolowani przedsiębiorcy prowadzili działalność gospodarczą po uzyskaniu wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej lub wpisu do Krajowego Rejestru Sądowego. Na tę okoliczność kontrolującym przedłożono stosowne dokumenty wydane przez organy ewidencyjne. Prowadzona przez przedsiębiorców działalność gospodarcza była zgodna z danymi zawartymi w przedłożonych dokumentach ewidencyjnych za wyjątkiem działalności prowadzonej przez przedsiębiorcę (imię nazwisko) w zakładzie gastronomicznym bar w miejscowości (-). W przedłożonym zaświadczeniu o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej określono przedmiot zgodnie z Polską Klasyfikacją Działalności Bary, która to podklasa nie obejmowała prowadzonej w lokalu sprzedaży posiłków wraz z napojami sklasyfikowanej w A i B W związku z powyższym przedsiębiorca zgłosił organowi ewidencyjnemu zmiany stanu wykonywanej działalności w tym zakresie i otrzymał prawidłowe zaświadczenie. posiadanie aktualnych badań lekarskich zgodnie z przepisami art. 59 ust. 4 ustawy z dnia 25 sierpnia 2006r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. Nr 171, poz ) dot. przechowywania przez przedsiębiorcę i udostępnienia na żądanie organów urzędowej kontroli żywności orzeczeń lekarskich wydawanych do celów sanitarno epidemiologicznych osobom bezpośrednio stykającym się z żywnością.

8 8 Wszystkie osoby zatrudnione w kontrolowanych placówkach posiadały zaświadczenia lekarskie i pracownicze książeczki zdrowia z aktualnymi badaniami lekarskimi. prawidłowość oznakowania stosowanych naczyń jednorazowego użytku zgodnie z rozporządzeniem (WE) nr 1935/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 27 października 2004 r. w sprawie materiałów i wyrobów przeznaczonych do kontaktu z żywnością oraz uchylającym dyrektywy 80 /590/EWG i 89/109/EWG (D. U. L 338 z r. str.4). Naczynia jednorazowego użytku stosowano w 14 zakładach gastronomicznych. Sprawdzono oznakowanie 51 partii naczyń plastikowych. Oznakowanie wyrobów takich jak : kubki, widelce, noże, łyżki, talerzyki pojemniki były oznaczone symbolem materiału z którego wykonano dany wyrób oraz informację w formie napisu do kontaktu z żywnością lub symbolami. Na opakowaniach podano też nazwę i adres producenta wyrobów. aktualność i czytelność cech legalizacji przyrządów pomiarowych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 maja 2001r. Prawo o miarach ( Nr 36, poz. 636 ze zm.) W 12 placówkach ( 80%) znajdowały się przyrządy pomiarowe (wagi). Nieprawidłowości stwierdzono w 4 placówkach ( 33% badanych). Natomiast w 4 placówkach ( 44,4% ) znajdowały się wagi z nieaktualnymi cechami legalizacji i bez cech legalizacji : Bar w miejscowości (-) waga elektroniczna z cechą legalizacji 03, Bar (nazwa) w miejscowości (-) waga elektroniczna z cechą legalizacji 99 Restauracja (nazwa) w miejscowości (-) - waga elektroniczna z cechą legalizacji III. 06, Bar (nazwa) w miejscowości (-) waga bez cechy legalizacji.

9 9 W czasie kontroli w/w wagi zostały wycofane z użycia a po uaktualnieniu cech legalizacji ponownie je wprowadzono do stosowania w tych placówkach. przestrzeganie postanowień ustawy z dnia r. o ochronie zdrowia przed następstwami używania tytoniu i wyrobów tytoniowych (Dz.U. z 1996 Nr 10 poz. 55 ze zm.) W 11 kontrolowanych placówkach obowiązywał całkowity zakaz palenia tytoniu. W pozostałych 4 zakładach gastronomicznych były wyznaczone miejsca dla osób palących. przestrzeganie przepisów Ustawy z dnia 26 października 1982r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (Dz.U. Nr 35, poz. 230 ze zm.). W 7 kontrolowanych placówkach (46%) prowadzona była sprzedaż napojów alkoholowych. W miejscu sprzedaży uwidoczniono informację o szkodliwości spożywania alkoholu. Sprzedaż odbywała się w oparciu o ważne zezwolenia. Nie stwierdzono w czasie kontroli sprzedaży napojów alkoholowych osobom nieletnim oraz nietrzeźwym, sprzedaży alkoholu na kredyt lub pod zastaw. Wykorzystanie ustaleń kontroli : Ustalenia kontroli dały podstawę do : nałożenia 11 mandatów karnych z Kw., art Kw., art. 26 ust. 1 pkt. 2 ustawy z dnia r. Prawo o miarach, art. 100 ust. 1 pkt. 1 Ustawy z dnia r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia, art. 60` 2, 3 Kw. przesłania 1 informacji do organów nadzoru sanitarnego powiadomienia w 2 sprawach Urzędu Miar.

10 10 P o d s u m o w a n i e Przeprowadzone kontrole funkcjonowania usług gastronomicznych w placówkach typu Fast Food wykazały szereg nieprawidłowości w funkcjonowaniu tych placówek. Nieprawidłowości ujawniono w 8 placówkach na 15 skontrolowanych (73%). Najwięcej uchybień dotyczyło sfery ochrony interesów konsumentów a w szczególności niedopełnienia obowiązku uwidaczniania informacji w jadłospisach dotyczących ilości nominalnej potraw i napojów, daty wystawienia cennikach wymaganych przepisami 5 ust. 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 10 czerwca w sprawie szczegółowych zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów przeznaczonych do sprzedaży co stwierdzono w 8 placówkach (78,6 %) W 4 placówkach (26,7%) stwierdzono narzędzia z wygasłymi cechami lub bez cech legalizacji. pomiarowe W 1 placówkach (6,7%) znajdowały się z przekroczoną datą ważności. artykuły spożywcze Przyczyną powyższych nieprawidłowości była pobieżna znajomość obowiązujących przepisów prawa przez kontrolowanych przedsiębiorców a także niedbalstwo z ich strony. W czasie kontroli przedsiębiorcy podjęli działania zmierzające do usunięcia stwierdzonych uchybień. W świetle opisanych ustaleń Inspektorat proponuje kontynuowanie w następnych latach działań kontrolnych w tego typu placówkach.