INFORMACJA. 4 partie masła wartości 429 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł,

Transkrypt

1 WOJEWÓDZKI INSPEKTORA tel ul. Gdańska Łódź fax NIP Regon Łódź, dnia r. INFORMACJA dotycząca kontroli mleka i przetworów mlecznych (w tym produktów z mleka koziego i owczego) pod kątem ujawniania zafałszowań oraz kompleksowej kontroli jakości i prawidłowości oznakowania tych produktów Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Handlowej w Łodzi w II kwartale 2013 r. w ramach realizacji programu Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów DIH 81 1(1)/13/GS, przeprowadził kontrole w 20 placówkach zlokalizowanych na terenie województwa łódzkiego prowadzących sprzedaż m.in. mleka i przetworów mlecznych obejmując nimi: 2 hurtownie, 9 placówek należących do sieci handlowych, 9 pozostałych sklepów. Celem tych kontroli było dokonanie oceny jakości i prawidłowości oznakowania mleka i przetworów mlecznych, w tym produktów z mleka koziego i owczego w kierunku ujawniania zafałszowania tłuszczem obcym, a także składnikami pochodzącymi z mleka od innych gatunków zwierząt zwłaszcza produktów z mleka koziego mlekiem krowim oraz zwrócenie uwagi na problematykę technologicznego uzasadnienia stosowania niektórych substancji dodatkowych. Łącznie ocenie poddano 107 partii mleka i przetworów mlecznych wartości zł, w tym 20 partii mleka i przetworów z mleka koziego i owczego wartości zł tj.: 4 partie masła wartości 429 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł, 2 partie serów dojrzewających wartości 84 zł, w tym 1 partię sera z mleka koziego wartości 81 zł, 16 partii śmietany i śmietanki wartości 711 zł, 8 partii mleka wartości 457 zł, w tym 3 partie z mleka koziego wartości 300 zł, 26 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 547 zł, w tym 2 partie napojów z mleka koziego wartości 30 zł, 44 partie serów twarogowych wartości zł, w tym 11 partii serów z mleka koziego i owczego wartości 648 zł,

2 7 partii serów topionych wartości 137 zł, w tym 2 partie serów z mleka koziego wartości 62 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 10 placówkach (co stanowiło 50 % objętych kontrolą), w tym w: 1 hurtowni, 3 placówkach należących do sieci handlowych, 6 pozostałych sklepach. W toku prowadzonych czynności kontrolnych zakwestionowano ogółem 25 partii przetworów mlecznych wartości 815 zł (23,36 % partii badanych ogółem), w tym 2 partie przetworów z mleka koziego i owczego wartości 229 zł (10 % partii badanych ogółem) tj.: 3 partie masła wartości 345 zł, w tym 1 partię z mleka koziego wartości 152 zł, 1 partię sera dojrzewającego wartości 3 zł, 3 partie śmietany wartości 95 zł, 6 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 70 zł, 8 partii serów twarogowych wartości 241 zł, w tym 1 partię sera z mleka owczego wartości 77 zł, 4 partie serów topionych wartości 61 zł. JAKOŚĆ W zakresie zgodności parametrów jakościowych z wymaganiami obowiązujących przepisów i deklaracjami producentów sprawdzono laboratoryjnie 20 partii mleka i przetworów mlecznych wartości zł, w tym 8 partii przetworów z mleka koziego i owczego wartości 672 zł. Szczegółową kontrolą objęto: 3 partie wartości 91 zł w hurtowniach, 10 partii wartości 833 zł w placówkach należących do sieci handlowych, 7 partii wartości 214 zł w pozostałych sklepach. Badaniom laboratoryjnym poddano: 2 partie masła wartości 285 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł, 4 partie śmietany i śmietanki wartości 109 zł, 1 partię mleka koziego wartości 154 zł, 3 partie napojów mlecznych fermentowanych wartości 53 zł, w tym 1 partię napoju z mleka koziego wartości 18 zł, 10 partii serów twarogowych wartości 537 zł, w tym 5 partii serów z mleka koziego i owczego wartości 348 zł 2

3 W wyniku przeprowadzonych badań zakwestionowano z uwagi na niewłaściwą jakość 5 partii przetworów mlecznych łącznej wartości 465 zł (25 % partii badanych laboratoryjnie), w tym 2 partie przetworów z mleka koziego i owczego wartości 229 zł (25 % partii badanych laboratoryjnie) tj.: 2 partie masła wartości 285 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł: masło ekstra o masie 200 g, masło solone z pasteryzowanego mleka koziego o masie 125 g, 3 partie serów twarogowych wartości 180 zł, w tym 1 partię sera z mleka owczego wartości 77 zł: serek deserowy czekoladowy, twarogowy termizowany, o masie 125 g, twaróg pełnotłusty kl. I o zawartości 11,5% tł. (oferowany do sprzedaży luzem), bułgarski biały ser szopski owczy o masie 200 g. Stwierdzone wady jakościowe to niewłaściwe cechy fizyczno chemiczne w tym: podwyższona zawartość tłuszczu dla 3 partii wartości 292 zł: w maśle ekstra o masie 200 g deklarowano 82%, a stwierdzono średnią zawartość 84 %, w maśle solonym z pasteryzowanego mleka koziego o masie 125 g, deklarowano 85 %, a stwierdzono średnią zawartość 88,2 %, w serku deserowym czekoladowym, twarogowym termizowanym, o masie 125 g deklarowano 5,0%, a stwierdzono 6,7% przy niepewności pomiaru ±0,2, obniżona zawartość białka dla 2 partii wartości 173 zł: w bułgarskim białym serze szopskim owczym o masie 200 g, deklarowano 22 g, a stwierdzono 14 g przy niepewności pomiaru ± 0,5, w twarogu pełnotłustym kl. I deklarowano 17,7g, a stwierdzono 13,1 g przy niepewności pomiaru ± 0,5. W celu wyeliminowania stwierdzonych nieprawidłowości: skierowano wystąpienia pokontrolne do producentów, dystrybutorów i importerów kwestionowanych towarów; przesłano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno- Spożywczych w Łodzi; powiadomiono Powiatowy Inspektorat Sanitarny w Garwolinie. W zakresie zgodności masy netto z deklarowaną przez producentów w oznakowaniu produktu oceniono 56 opakowań mleka i przetworów mlecznych wartości 260 zł, badanych 3

4 laboratoryjnie pochodzących z 19 partii wartości zł, w tym 24 opakowania mleka i przetworów z mleka koziego i owczego wartości 198 zł, pochodzące z 8 partii wartości 672 zł. Badaniem objęto: 11 opakowań masła wartości 63 zł pochodzących z 2 partii wartości 285 zł, w tym 5 opakowań masła z mleka koziego wartości 42 zł pochodzących z 1 partii wartości 152 zł, 10 opakowań śmietany i śmietanki wartości 15 zł pochodzących z 4 partii wartości 109 zł, 2 opakowania mleka koziego wartości 28 zł pochodzące z 1 partii wartości 154 zł, 8 opakowań napojów mlecznych fermentowanych wartości 13 zł pochodzących z 3 partii wartości 53 zł, w tym 3 opakowania napoju z mleka koziego wartości 6 zł pochodzące z 1 partii wartości 18 zł, 25 opakowań serów twarogowych wartości 141 zł pochodzących z 9 partii wartości 441 zł, w tym 14 opakowań serów z mleka koziego i owczego wartości 122 zł pochodzących z 5 partii wartości 348 zł. Niedoborów masy netto w stosunku do deklarowanej na opakowaniach nie stwierdzono. PRAWIDŁOWOŚĆ OZNAKOWANIA Prawidłowość oznakowania sprawdzano we wszystkich kontrolowanych placówkach. Ocenie poddano 100 partii mleka i przetworów mlecznych wartości zł, (bez 7 partii wartości 109 zł po upływie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia), w tym 20 partii mleka i przetworów z mleka koziego i owczego wartości zł. Kontrolą objęto: 10 partii wartości 479 zł w hurtowniach, 45 partii wartości zł w placówkach należących do sieci handlowych, 45 partii wartości 945 zł w pozostałych sklepach. Ocenie poddano: 3 partie masła wartości 369 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł, 1 partię sera dojrzewającego z mleka koziego wartości 81 zł, 16 partii śmietany i śmietanki wartości 711 zł, 8 partii mleka wartości 457 zł, w tym 3 partie mleka koziego wartości 300 zł, 26 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 547 zł, w tym 2 partie napojów z mleka koziego wartości 30 zł, 42 partie serów twarogowych wartości zł, w tym 11 partii serów z mleka koziego i owczego wartości 648 zł, 4

5 4 partie serów topionych wartości 104 zł, w tym 2 partie serów z mleka koziego wartości 62 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce, w której zakwestionowano 1 partię (1 % badanych) śmietany 12% tłuszczu o masie 180 g wartości 41 zł. W oznakowaniu przedmiotowego wyrobu podano informację o treści Naturalnie gęsta, podczas gdy w składzie wykazano m.in. żelatynę wieprzową i substancję zagęszczającą E 1422 (skrobię modyfikowaną). Do producenta kwestionowanej śmietany skierowano wystąpienie pokontrolne z wnioskiem o dostosowanie oznaczeń do obowiązujących przepisów oraz przesłano informację do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Łodzi. W związku ze stwierdzeniem w sprzedaży przetworów mlecznych (śmietany, śmietanki, jogurty, serki), w oznakowaniu których podano liczne substancje dodatkowe (stabilizatory, zagęstniki, emulgatory) do producentów skierowano zapytania o technologiczne uzasadnienie stosowania przez nich w/w składników i dodatków do żywności. Ponadto do producentów spoza województwa łódzkiego pisma z zapytaniami skierowano za pośrednictwem właściwych terenowo Wojewódzkich inspektoratów Inspekcji Handlowej. W odpowiedziach producenci poinformowali między innymi, że użyte w procesach technologicznych substancje dodatkowe są dopuszczone obowiązującymi w tym zakresie przepisami i mają na celu zwiększenie stabilności wyrobów oraz utrzymanie właściwości fizykochemicznych produktów w okresie ich przydatności do spożycia. Wobec 3 przedsiębiorców zostaną wszczęte z urzędu postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz z późn. zm.) w związku z wprowadzeniem do obrotu przetworów mleczarskich nieodpowiadających jakości handlowej. PRZESTRZEGANIE TERMINÓW PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA I DAT MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI Przestrzeganie terminów przydatności do spożycia oraz dat minimalnej trwałości towarów sprawdzono we wszystkich placówkach. Zbadano łącznie 107 partii mleka i przetworów mlecznych wartości zł, w tym 20 partii mleka i przetworów z mleka koziego i owczego wartości zł tj.: 4 partie masła wartości 429 zł, w tym 1 partię masła z mleka koziego wartości 152 zł, 2 partie serów dojrzewających wartości 84 zł, w tym 1 partię sera z mleka koziego wartości 81 zł, 16 partii śmietany i śmietanki wartości 711 zł, 8 partii mleka wartości 457 zł, w tym 3 partie z mleka koziego wartości 300 zł, 5

6 26 partii napojów mlecznych fermentowanych wartości 547 zł, w tym 2 partie napojów z mleka koziego wartości 30 zł, 44 partii serów twarogowych wartości zł, w tym 11 partii serów z mleka koziego i owczego wartości 648 zł, 7 partii serów topionych wartości 137 zł, w tym 2 partie serów z mleka koziego wartości 62 zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 2 placówkach pozostałych sklepach (10 %), w których to zakwestionowano 7 partii przetworów mlecznych wartości 109 zł, w tym: 1 partię masła wartości 60 zł, 1 partię sera dojrzewającego wartości 3 zł, 2 partie serów twarogowych wartości 13 zł, 3 partie serów topionych wartości 33 zł. Przeterminowane towary wycofano z obrotu handlowego, a wobec osób odpowiedzialnych zastosowano przepisy prawa o wykroczeniach. Ponadto we wszystkich kontrolowanych placówkach sprawdzono warunki i sposób przechowywania mleka i przetworów mlecznych z uwzględnieniem deklaracji producentów oraz zgodnie z obowiązującymi przepisami. Ogółem badaniu w tym zakresie poddano 100 partii mleka i przetworów mlecznych wartości zł, (bez 7 partii wartości 109 zł po upływie dat minimalnej trwałości i terminów przydatności do spożycia), w tym 20 partii mleka i przetworów z mleka koziego i owczego wartości zł. Nieprawidłowości stwierdzono w 1 placówce, w której właściciel nie zapewnił utrzymania właściwej jakości handlowej dla 12 partii przetworów mleczarskich (napoje mleczne fermentowane, śmietany, serki, ser topiony) wartości 200 zł, z uwagi na składowanie ich w temperaturze otoczenia +24 C, zamiast zgodnie z deklaracjami producentów podanymi na opakowaniach jednostkowych w temperaturach od 0 C do +8 C. W toku kontroli wydano decyzję, którą zarządzono zapewnienie utrzymania właściwej jakości handlowej w trakcie składowania przetworów mleczarskich, a wobec właściciela punktu zastosowano przepisy prawa o wykroczeniach. DOWODY DOSTAW We wszystkich kontrolowanych placówkach przedsiębiorcy posiadali dowody dostaw, na podstawie których można było dokonać identyfikacji przedsiębiorców dostarczających oceniane środki spożywcze do kontrolowanych placówek. IDENTYFIKACJA KONTROLOWANYCH PRZEDSIĘBIORCÓW We wszystkich placówkach objętych kontrolą dokonano identyfikacji kontrolowanego przedsiębiorcy w oparciu o wpis do CEIDG lub Krajowego Rejestru Sądowego i nie stwierdzono nieprawidłowości. Przedsiębiorcy posiadali książki kontroli. Placówki zostały zarejestrowane 6

7 i zatwierdzone przez Inspekcję Sanitarną oraz prowadziły działalność zgodnie z decyzjami wydanymi przez organ sanitarny. ORZECZENIA LEKARSKIE We wszystkich 20 placówkach przedsiębiorcy i zatrudnieni pracownicy posiadali aktualne orzeczenia lekarskie wydawane do celów sanitarno-epidemiologicznych INNE ZAGADNIENIA w 3 placówkach stwierdzono brak wywieszek cenowych oraz niepełne wywieszki cenowe dla 86 towarów, w tym dla 18 partii mleka i przetworów mlecznych. Przy w/w towarach nie uwidoczniono cen jednostkowych, w 5 placówkach oferowano do sprzedaży 39 partii towarów innych niż mleko i przetwory mleczne wartości 514 zł po upływie terminów przydatności i dat minimalnej trwałości (odżywki dla dzieci, wyroby cukiernicze, napoje bezalkoholowe, koncentraty spożywcze, przetwory owocowo warzywne) od 1 dnia do 7 miesięcy po upływie dat ważności, w 3 placówkach posługiwano się przyrządami pomiarowymi bez aktualnych cech legalizacji, w 1 placówce w trakcie kontroli stwierdzono, że w przypadku 3 partii wędlin tj. parówek ze starej wędzarni, szynki ze starej wędzarni i kiełbasy szynkowej ze starej wędzarni, wykazy składników podane na stronie internetowej były niezgodne ze składem zamieszczonym przez producenta na opakowaniach jednostkowych. W związku z powyższym na przedsiębiorcę nałożono karę pieniężną z art. 40a ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 21 grudnia 2000 r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz z późn. zm.). WYKORZYSTANIE USTALEŃ KONTROLI w 3 przypadkach wobec przedsiębiorców zostaną wszczęte postępowania administracyjne w przedmiocie nałożenia kar pieniężnych wynikających z art. 40a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 21 grudnia 2000r. o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych (Dz. U. z 2005 r. nr 187, poz z późn. zm.), w 4 przypadkach nałożono mandaty karne kredytowane na łączną kwotę zł w związku z popełnieniem wykroczeń z art KW, art. 26 ust.1 pkt 2 ustawy z dnia r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004r. Nr 243, poz.2441 ze zm.), art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010r. Nr 136, poz. 914 ze zm.), w 1 przypadku, w związku z popełnieniem wykroczeń z art. 40 ust 1 pkt 4 ustawy z dnia r. o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych (Dz. U. z 2005 r. Nr 187, poz ze zm.), art KW, art. 26 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz ze zm.), art. 100 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia r. o bezpieczeństwie żywności i żywienia (Dz. U. z 2010 r. Nr 136, poz. 914 ze zm.) skierowano wniosek o ukaranie do Sądu Rejonowego. Sąd wymierzył grzywnę w kwocie 600 zł, 7

8 w 5 przypadkach wydano decyzje zarządzające wycofanie z obrotu handlowego towarów przeterminowanych oraz zapewnienie utrzymania właściwej jakości handlowej w trakcie składowania przetworów mleczarskich, w 6 przypadkach zażądano usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości poprzez uwidocznienie brakujących wywieszek cenowych, uzupełnienie brakujących informacji na wywieszkach cenowych i podanie cen jednostkowych oraz poddanie prawnej kontroli metrologicznej przyrządów pomiarowych. Ponadto przesłano: 6 wystąpień pokontrolnych do producentów, dystrybutorów i importerów kwestionowanych wyrobów, 1 wystąpienie pokontrolne do jednostki nadrzędnej, 2 pisma do Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno Spożywczych w Łodzi, 1 pismo do Powiatowego Inspektoratu Sanitarnego w Garwolinie, 1 pismo do Okręgowego Urzędu Miar w Łodzi, 11 pism z zapytaniami (w tym 7 do producentów i 4 do właściwych terenowo Wojewódzkich Inspektoratów Inspekcji Handlowej). 8