Certyfikacja usług Service Certification

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Certyfikacja usług Service Certification"

Transkrypt

1 Certyfikacja usług Service Certification Idea oraz sposoby podejścia do oceny jakości usług Michał Juchnowicz Politechnika Warszawska Wydział Elektroniki i Technik Informacyjnych 14 stycznia 2007 r. Abstrakt - Jakość aplikacji stanowi pierwszy warunek uzyskania ogólno organizacyjnego sukcesu i wdrożenia architektur zorientowanych na usługi (SOA). Z tak wieloma połączonymi ze sobą częściami tworzącymi aplikacje mogące być dostarczone praktycznie wszędzie, testowanie nie jest zwykłym sposobem poszukiwania błędów w kodzie programistów czy problemów pojawiających się w danym interfejsie użytkownika. Procesy zapewnienia jakości oprogramowania muszą ewoluować wraz z architekturą, aby dokładnie testować proces biznesowy i utrzymywać kontekst poprzez cały cykl zadań. Niniejszy artykuł jest wstępem do zaproponowania optymalnego rozwiązania oceny jakości usług wchodzących w skład architektury SOA. Wstęp Wzrost zainteresowania usługami Web Service, różnorodność dostępnych usług oraz nowe sposoby wykorzystania, w sposób gwałtowny zwiększyły konkurencję pomiędzy dostawcami usług. Niestety, po kilku latach od pojawienia się koncepcji systemów zorientowanych usługowo nie pojawił się żaden ustandaryzowany sposób wyboru usług, wychodzący poza porównanie ceny, przejrzenie ich funkcjonalności czy analizę syntaktyczną. W przypadku dwóch usług oferujących tę samą funkcjonalność i mających tą samą cenę, użytkownik nie ma możliwości stwierdzenia, która usługa jest lepsza pod względem wymagań niefunkcjonalnych, takich jak na przykład czas dostępu czy czas realizacji. Problem ten stanowi piętę Achillesa architektury SOA w przypadku automatycznego wyboru usług, pozwalającego na budowanie całych procesów biznesowych i wymianę poszczególnych usług wchodzących w skład takiego procesu, bez ingerencji kogoś z zewnątrz. Dlatego niezbędne jest określenie sposobu i odpowiednich kryteriów wyboru najlepszej i najodpowiedniejszej usługi spośród wszystkich oferowanych. Pracę nad rozwiązaniem tego problemu trwają od pojawienia się architektury SOA. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie problemu określania i oceny jakości w architekturze zorientowanej na usługi. W pierwszym rozdziale staram się przedstawić sens oceny jakości usług. Drugi rozdział poświęciłem przedstawieniu ogólnie stosowanego rozwiązania określenia jakości usług, stosowanego nie tylko w informatyce. Trzeci, czwarty i piąty rozdział jest obszernym opisem obecnie rozwijanych rozwiązań. Przedstawiam tu podejścia do oceny i określania poziomów jakości, rozwiązania 1

2 wykorzystywane w procesie wyboru żądanej usługi oraz inne bardziej ogólne rozwiązania. Rozdział szósty jest podsumowaniem problemów związanych z obecnymi sposobami oceny jakości i propozycją rozwiązania wykorzystującego mocne strony przedstawionych podejść. 1. Idea oceny jakości usług Web Service y dostarczyły możliwości zmiany Internetu z bazy danych statycznych dokumentów w rynek e-biznesu. Termin ten odnosi się do wykonywania transakcji biznesowych w kontekście rozproszonym, obejmującym organizację, jej klientów i partnerów. E-biznes jest blokowany przez bariery integracji technicznej. Ostatnio rozpoczęto prace standaryzacyjne w celu dogonienia rozwoju biznesowego i umożliwiono integrację funkcjonalną dzięki dwóm czynnikom: standaryzacji architektur pośredniczących tzw. middleware i standaryzacji protokołów komunikacyjnych. Standardy opisu, oferowania oraz interakcji z usługami sieciowymi pozwoliły organizacjom integrować swoje systemy w jednakowy sposób. Struktura usług Web Service dostarcza platformę integracyjną, bazującą na WSDL języku opisu interfejsów usługi, UDDI katalogu usług i SOAP będącego mechanizmem komunikacji. Funkcjonalna integracja może uwzględniać także dostarczanie infrastruktury jednej organizacji przez drugą, jak to jest w przypadku na przykład dostawcy Internetu, dostawcy magazynów pamięci czy udostępniania serwerów aplikacyjnych. Dostarczanie to polega na wykorzystaniu standardowych i ustalonych architektur oraz technologii. 2. Umowa o jakości usług Udostępnianie między organizacyjnych usług nie stanowi jedynie problemu technicznego. Relacje usługowe stanowią także relacje biznesowe pomiędzy organizacjami, zdefiniowane w umowie. Organizacje muszą się spotkać, uzgodnić zasady współpracy, mieć pewność, że usługa, którą zakupili spełni ich wymagania, i tym samym oni spełnią oczekiwania swoich klientów. Ważnym aspektem umowy dla usług IT jest zbiór gwarancji jakości usług przekazywanych przez dostawcę usługi, zwanym często umową o jakości usług (SLA Service Level Agreement). Umowa o jakości usług (SLA) jest ustaleniem pomiędzy klientem a dostawcą, opisującym techniczne i nietechniczne właściwości usługi, uwzględniając wymagania jakości usług i odpowiednie miary jakości przy pomocy, których będzie mierzone i oceniane dostarczanie wymagań. Niestety większość dzisiejszych umów SLA ma postać zwykłych tekstowych dokumentów, a to oznacza, że muszą być one dostarczane i monitorowane ręcznie, co jest bardzo drogie. 3. Podejścia do oceny jakości usług IBM przedstawił specjalny język XML do specyfikacji, monitorowania i zarządzania umowami o jakości usług WSLA (Web Service Level Agreement)[1]. Składa się on z trzech części. Pierwsza część definiuje strony zaangażowane w umowie. Druga część zawiera definicje usług z informacją o monitorowanych obiektach usługi z przypisanymi odpowiednimi parametrami jakości usługi SLA. Każdemu parametrowi SLA przypisana jest miara jakości usług, definiująca sposób pomiaru i/lub liczbową wartość parametrów SLA. Przykładem takiej miary może być czas odpowiedzi. Jedna miara może być użyta przez wiele parametrów SLA, na przykład dla różnych usług Web Service. Aktualna wartość miary mierzona jest przy pomocy wytycznych pomiarowych lub obliczona przy pomocy funkcji. Usługa może być także powiązana z wieloma planami i wyzwalaczami opisującymi, kiedy przeprowadzać działania monitorowania i pomiaru. W skład trzeciej części wchodzą SLO docelowe poziomy usług. SLO opisuje gwarantowany stan parametrów SLA w określonym czasie. Część ta zawiera także opis czynności wykonywanych w szczególnych sytuacjach oraz harmonogramy i zdarzenia ewaluacyjne. Podczas gdy specyfikacja SLA dostarczona jest przy pomocy WSLA, aspekt monitorowania zgodności z przypisanym SLA zaimplementowany jest w SLA Compliance Monitor wchodzący w skład IBM Web Service Toolkit.[2] Firma Hewlett-Packard rozwinęła inny język dla formalnego przedstawienia SLA dla usług Web Service w języku XML, będący częścią WSML (Web Service Management Language).[3] Język ten zawiera opis okresów ważności SLA, zaangażowanych stron i zbiór SLO. Każde SLO zawiera opis dni i okresów, kiedy SLO jest ważne, a także zestaw klauzul. Klauzula opisuje jedną lub wiele rzeczy (np. operację), dla których przeprowadzany jest pomiar, okresy i zdarzenia (np. zakończenie operacji) wyzwalające ewaluację, 2

3 wzory pomiarów używane do ewaluacji, jedną boolowską funkcję oceniającą oraz opis czynności przeprowadzanej, gdy funkcja oceniająca zwróci fałsz. WSML nie zawiera opisu funkcji oceniających usługę. Funkcje te opisywane są w odpowiednim matematycznym języku XML, takim jak MathML. To pozwala na znaczną elastyczność, ale wymusza na kliencie i dostawcy usługi posiadanie infrastruktury wspierającej matematyczny język. Oba powyższe języki są zorientowane w kierunku zarządzania jakością w wewnętrznych scenariuszach organizacyjnych. Zakładają one istnienie dodatkowych infrastruktur pomiarowych i zarządczych na obu końcach transakcji. Następnym proponowanym rozwiązaniem jest język WSOL (Web Service Offerings Language), skupiający uwagę na ofercie usług, czyli formalnej specyfikacji klasy usług (tab.1).[4] Tab. 1. Przykładowe klasy usług Klasa usługi Złota Srebrna Brązowa Czas przetwarzania Wydajność 1 sek. 1,5 sek. 2,2 sek. 140 żądań /sek. 120 żądań /sek. 100 żądań /sek. Cena za 0,10 0,06 0,03 usługę Źródło: opracowanie własne W przeciwieństwie do umów SLA, oferty usług są w zasadzie nienegocjowanymi umowami dostawca usługi określa ofertę usługi, a klient wybiera jedną z zaproponowanych. WSOL zawiera formalne definicje ograniczeń, deklaracji zarządczych i konstrukcji ponownego użycia. Każde ograniczenie WSOL oznacza pewny warunek do ocenienia i/lub po wywołaniu jakiejś operacji lub okresowo w przyjętych odstępach czasu. W skład zawartych ograniczeń wchodzą ograniczenia funkcjonalne (warunki wstępne i końcowe, niezmienniki), ograniczenia niefunkcjonalne (gwarantowana jakość usługi dla klienta i jakość usługi wymagana od dostawcy Web Service u) i polityka autoryzacji. Deklaracje są konstrukcją przedstawiającą informacje zarządcze dotyczące określonej klasy usługi. W deklaracjach ujęte są odpowiedzialności stron, okresy ważności, ceny i kary pieniężne za nie wypełnienie ograniczeń określonych w pierwszej części. Konstrukcja ponownego użycia ułatwia tworzenie oferty nowej usługi, dzięki wykorzystaniu dziedziczenia, zawierania czy jako instancji. Dodatkowo WSOL zawiera specyfikację dynamicznych relacji ofert usług. Relacje te określają, jaka oferta usługi jest odpowiednim zamiennikiem w przypadku, gdy określone ograniczenie używanej usługi nie może być spełnione. Monitorowanie usług opisanych w WSOL, oraz implementacja algorytmów i protokołów dynamicznego dostosowywania usług możliwe jest dzięki zastosowaniu infrastruktury WSOI Web Service Offering Infrastructure (rys.1).[5] Rys. 1. Umiejscowienie WSOI Źródło: opracowanie własne na podstawie: Tosic V., Ma W., Pagurek B., Esfandiari B., Web Service Offerings Infrastructure (WSOI) a management infrastructure for XML Web services, IEEE Network Operations and Management Symposium, 2004 Umowy SLA w językach WSLA i WSML zawierają gwarancje poziomu usług w postaci SLO i informację zarządczą jak na przykład odpowiedzialności stron czy ceny. WSOL nie specyfikuje umów SLA, ale określa oferty usług (gwarancje i wymagania) i informacje zarządcze, które mogą być sprowadzone do postaci prostych umów SLA. Postać ta jest mniej szczegółowa od prezentacji w WSLA i WSML. Języki te dodatkowo opisują harmonogramy ewaluacji, o wiele dokładniej niż okresowe ograniczenia w WSOL, a także zawierają opis czynności zarządczych podejmowanych przypadku nie spełniania przyjętych poziomów SLO, podczas gdy WSOL opisuje tylko kary pieniężne i zakłada, że strony umowy będą same wysyłały sobie komunikaty z powiadomieniami w przypadku problemów z wypełnieniem umowy. W tym kontekście WSLA i WSML są mocniejszymi językami. Jednakże w kontekście kosztów związanych z zastosowaniem języki te pozostają w tyle za WSOL. Język WSLA definiuje użycie miar jakości usług w zakresie SLA, podczas gdy WSOL powierza definicje miar zewnętrznym ontologiom. WSML może powierzać definicję funkcji oceniających zewnętrznym 3

4 bibliotekom, ale wadą jest to, że wymaga wsparcia dodatkowego języka matematycznego dla wyrażeń matematycznych. Wybór języka jest dowolny, co może sprawiać potencjalne problemy z kompatybilnością. To wszystko powoduje większy narzut uruchomieniowy dla języków WSLA i WSML niż narzut prostszego języka WSOL. Kolejną propozycją języka opisującego poziomy jakości usług dla Web Service ów jest język SLAng.[6] Język ten pozwala określić SLA na poziomie Web Service u, a także na kilku niższych poziomach, dlatego też ma szerszy zakres niż języki WSLA, WSML czy WSOL. SLAng definiuje siedem typów umów SLA. Opisują one możliwe uzgodnienia pomiędzy różnymi typami stron w umowie: aplikacją, Web Service em, komponentem, kontenerem, magazynem pamięci i siecią. Można podzielić ja na dwa typy SLA pionowe i poziome. W skład pionowych SLA wchodzą: Aplikacji pomiędzy aplikacjami lub usługami Web Service a komponentami Hostingu pomiędzy kontenerem a dostawcą komponentu Trwałości pomiędzy dostawcą komponentu a dostawcą serwera aplikacyjnego Komunikacji pomiędzy kontenerem a dostawcami sieci. Wśród poziomych SLA znajdują się: Usług pomiędzy dostawcami komponentów i usług Web Service Kontenera pomiędzy dostawcami kontenerów Sieciowe pomiędzy dostawcami sieci. Składnia języka SLAng określona jest przy użyciu XML Schema. Język ten ma predefiniowany format i definicje metryk jakości usług są wbudowane w schemat SLAng. Dodanie nowych metryk wymaga rozszerzenia schematu SLAng. Odmienne podejście przedstawione jest w koncepcji WS-QoS (Web Service Quality of Service) rozwijanej przez organizację standaryzacyjną OASIS. WS-QoS, w przeciwieństwie do poprzednich rozwiązań, nie przedstawia nowego języka opisu usług, a tylko proponuje rozszerzenie już istniejącego i przyjętego języka WSDL.[7] Autorzy WS-QoS proponują schemat XML, umożliwiający specyfikację kilku wbudowanych parametrów jakości usług, informacji o protokołach i cenach. W skład WS-QoS wchodzą trzy dokumenty XML: WS-QoS RequirementDefinition, WS-QoS OfferDefinition i WS-QoS Ontology. WS-QoS RequirementDefinition określa wymagania jakościowe klienta. Jest to opis minimalnych wymagań, które muszą być spełniane w każdych warunkach. WS-QoS OfferDefinition zawiera jeden lub kilka opisów ofert jakości usług, które dostawca usługi może dostarczyć po cenie odpowiedniej do określonego poziomu jakości. Oba powyższe dokumenty zawierają jeden lub wiele elementów QoSInfo, przetrzymujących informacje o poziomie jakości usługi związanym z wydajnością serwera, jakością warstw transportowych oraz protokołami wymaganymi dla zapewnienia bezpieczeństwa. Dodatkowe parametry jakości usług mogą być określane przy pomocy trzeciego dokumentu, WS- QoS Ontology, przez dostarczanie nazwy, opisu słownego, jednostki miary, i stwierdzenia czy lepsze są mniejsze czy większe wartości. Parametr jakości usługi jest określany przez dostawców jak i odbiorców usług, w taki sposób, aby łączenie gwarancji dostawców i wymagań klientów mogło być przeprowadzane przez Web Servcie Broker (WSB). Wyszukiwanie usług jest kierowane przez WSB, który pobiera z rejestru UDDI wszystkie usługi odpowiadające zapytaniu, a następnie porównuje je z wymaganiami klienta. Jednakże, wybór klas usług pasujących do wymagań klientów przeprowadzany jest tylko na podstawie ceny wybierana jest najtańsza usługa.(rys.2) WS-QoS nie zawiera specyfikacji wyrażeń i formalnie nie definiuje metryk jakości usług. WS- QoS nie ma także wbudowanego wsparcia dla okresowych ograniczeń jakości usług, ograniczeń funkcjonalnych, praw dostępu, kar pieniężnych i dynamicznych relacji pomiędzy klasami usługi. 4

5 Rys. 2. Interakcje pomiędzy czterema współpracującymi stronami Źródło: opracownie własne na podstawie: Tian M., Gramm A., Naumowicz T., Ritter H., Shiller J., A Concept for QoS, op. cit. 4. Podejścia wykrywania i wybierania usług na podstawie jakości Inna grupa koncepcji skupia się na wykrywaniu i wybieraniu usług Web Service. Do grupy tej należy podejście Ontology Web Language OWL-S (wcześniej DAML-S) dostarczające dostawcom usług zestaw konstrukcji w języku XML do opisywania właściwości i możliwości usługi w jednoznaczny, interpretowalny komputerowo sposób.[8] OWL-S ma ułatwić automatyzację czynności związanych z Web Service ami automatyczne wykrycie, uruchomienie i złożenie usługi oraz jej monitorowanie. OWL-S składa się z trzech modułów:[9] Profilu opisu możliwości usługi Web Service, jak i innych cech ważnych w procesie wykrywania usług Modelu Procesu opisu działania usługi, w tym określenia wejść i wyjść za pomocą klas OWL lub typów danych dostarczanych przez XML Schema, warunków wstępnych, których spełnienie wymagane, aby uruchomić usługę oraz efektów, czyli tego, co jest rezultatem usługi. Podstawy opisu jak usługa może być wykorzystana, w tym opisu protokołu komunikacyjnego, konkretnych szczegółów dotyczących usługi np. numerów portów, i jednoznacznych sposobów wymiany danych. Aby umożliwić wykrywanie i wybieranie usług z wykorzystaniem OWL-S, niezbędne jest zmapowanie informacji zawartych w Profilu OWL-S do rejestru UDDI. Istnieje także możliwość użycia architektury połączonego rejestru OWL-S/UDDI, w którym komponent OWL-S korzysta z portów UDDI do swoich operacji. W kilku projektach badawczych wykrywania i wybierania usługi pojawiała się opinia potrzeby rozszerzenia rejestru UDDI. Obecne implementacje UDDI mają bardzo ograniczony zakres, pozwalają na wyszukiwanie usług na podstawie ograniczonej liczby atrybutów. Usługę można wyszukiwać po nazwie usługi (service name), kluczu (keyreference) unikalnym dla każdej usługi oraz na podstawie listy kategorii biznesowych (categorybag), w których serwis został umieszczony. Ponadto, rejestr UDDI może zawierać listy organizacji, które już nie istnieją lub odniesienia do stron, które już nie są aktywne. Jednym z poważnych problemów obecnie jest sprawa interakcji rejestrów UDDI. Nadal nie ma 5

6 porozumienia na temat tego, kto powinien posiadać główny rejestr UDDI, tzw. root. Jedno z bardziej rozwiniętych podejść adresujących niektóre z powyższych ograniczeń dotyczy UDDIe.[10] UDDIe poszerza UDDI o wsparcie dla specyfikacji szeregu właściwości definiowanych przez użytkownika oraz możliwość przeszukiwania rejestru na podstawie tych właściwości. Każda właściwość zawiera nazwę, typ oraz jej wartość. UDDIe nie wspiera określenia jednostki pomiaru. Dla łatwiejszego użycia właściwości są określane w rozszerzonym pliku WSDL i publikowane w rejestrze UDDIe. Dzięki możliwości wysyłania prostych zapytań do UDDIe, rejestr ten może być wykorzystywany w procesie wykrywania i wybierania Web Servcie ów. UDDIe znajduje usługi spełniające kryteria zapytania, a oddzielny broker jakości usług wybiera jedną biorąc pod uwagę poziomy ważności, które klient przypisał do poszczególnych atrybutów jakości. UDDIe pozwala na proste określenie jakości i cen dla usług Web Service, ale ma bardzo ograniczone możliwości. Opisy jakości usług nie są wystarczająco szczegółowe dla działań zarządczych, nie zawierają na przykład informacji gdzie i jak oceniać ograniczenia jakości usług. UDDIe jest w porównaniu z innymi podejściami ograniczonym i mało elastycznym rozwiązaniem. Przy prezentacji grupy koncepcji wykrywania i wybierania usług warto wspomnieć też o jeszcze jednym języku XML do opisywania jakości usług QRL (Quality Requirements Language). QRL jest bardzo mocnym i ogólnym językiem, który może być używany nie tylko do wykrywania i wybierania Web Service ów, ale także innych systemów rozproszonych (np. wideo na żądanie). Niestety ogólność języka wpływa na jego złożoność, oraz wnosi wątpliwości, co do kompatybilności z językiem WSDL.[11] 5. Inne rozwiązania Innym powiązanym rozwiązaniem jest WS- Policy, będący ogólną strukturą specyfikacji polityk działania usług Web Servcies. Polityka może być jakąkolwiek właściwością Web Servcie u lub jego części.[12] Jest to bardzo elastyczne i rozszerzalne rozwiązanie polityki mogą być definiowane wewnątrz jak i na zewnątrz plików WSDL. Nie mniej jednak trzeba pamiętać, że WS- Policy jest tylko ogólną strukturą, podczas gdy szczegółowe specyfikacje określonych kategorii zasad będą definiowane w wyspecjalizowanych językach. Jednym z takich wyspecjalizowanych języków rozwijanych obecnie jest WS- SecurityPolicy, dotyczący wymagań zabezpieczenia komunikacji z usługą. Nie wiadomo obecnie czy jakiś specjalizowany język do specyfikacji polityki jakości, cen, kar czy innych informacji zarządczych będzie rozwijany. Firma IBM we wczesnych latach rozwoju koncepcji SOA pracowała nad językiem WSEL (Web Servcie Endpoint Language), będącym uzupełnieniem języka WSDL. Jednym z celów języka WSEL była specyfikacja zachowania i pewnych ograniczeń, włączając jakość usług, dla Web Service ów. Prace nad WSEL zostały zaprzestane a IBM promuje teraz WS-Policy i WSLA jako specyfikacje informacji, która miała być pokryta przez WSEL. 6. Podsumowanie Przedstawione powyżej rozwiązania w większości wymuszają użycie dodatkowej infrastruktury, aby móc z nich korzystać. Sytuacja ta może być uzasadniona w przypadku architektury zorientowanej na usługi wewnątrz przedsiębiorstw, umożliwiając firmom dokładne określenie swoich SLA i aktywne nimi zarządzanie. Prowadzi to jednak do zwiększenia nakładów czasowych i finansowych, zmniejszając tym samym elastyczność i niezależność koncepcji SOA. W przypadku globalnego zasobu usług Web Service, dodatkowa infrastruktura oddziela usługi wchodzące w jej skład od usług pozostających w standardowych rozwiązaniach. Aby móc przeprowadzać działania w wielu różnorodnych systemach, niezbędne jest używanie ogólnie przyjętych standardów. Standardy te mogą być stworzone przez integrację cech rozwiązań WSOL, WSLA, WSML i WS-Policy w jedną jednolitą i rozszerzalną strukturę i platformę. W takiej sytuacji najlepszym wyjściem wydaje się zaproponowanie dodatkowego rozwiązania, wykorzystującego już istniejące i ogólnie przyjęte standardy, z tą różnicą, że system ten będzie usługą samą w sobie. Usługa ta będzie oceniać jakość usług poddanych ewaluacji, gromadzić zebrane dane oraz umożliwiać klientom wgląd w metryki jakości poszczególnych usług i wybranie najlepszej. Wymaganą infrastrukturą dla tego rozwiązania jest tylko środowisko uruchomieniowe usługi i baza danych, co pozwala na wykorzystanie już istniejących w Internecie serwisów, a co za tym idzie umożliwia powszechne wykorzystanie usługi. 6

7 Bibliografia [1] Ludwig H., Keller A., Dan A., King R.P., A Service Level Agreement Language for Dynamic Electronic Services, IEEE International Workshop on Advanced Issues of E Commerce and Web Based Information Systems, 2002 [2] Tian M., Gramm A., Naumowicz T., Ritter H., Shiller J., A Concept for QoS Integration in Web Services, IEEE Web Information Systems Engineering Workshops, 2003 [3] Sahai A., Durante A., Machiraju V., Towards Automated SLA Management for Web Services, Hewlett-Packard, 2002, /2001/HPL R1.pdf [4] Tosic V., Pagurek B., Esfandiari B., Patel K., On the Management of Compositions of Web Services, Carleton University, Ottawa, Kanada, 2001 [5] Tosic V., Ma W., Pagurek B., Esfandiari B., Web Service Offerings Infrastructure (WSOI) a management infrastructure for XML Web services, IEEE Network Operations and Management Symposium, 2004 [6] Lamanna D.D., Skene J., Emmerich W., SLAng: a language for defining service level agreements, IEEE Distributed Computing Systems, 2003 [7] Srinivasan N., Paolucci M., Sycara K., Semantic Web Discovery in the OWL-S IDE, IEEE Conference on System Science, 2006 [8] DAML Servcies, /services/owl-s/ [9] ShaikhAli A., Rana O.F., Al-Ali R., Walker D.W., UDDIe: an extended registry for Web services, IEEE Applications and the Internet Workshops, 2003 [10] Martin-Diaz O., Ruiz-Cortes A., Corchuelo R., Toro M., A Framework for Classifying and Comparing Web Services Procurement Platforms, IEEE International Web Services Quality Workshop, 2003 [11] Hondo M., Kaler C. (red. nauk.), Web Services Policy Framework (WS-Policy), wersja 1.2, 2006, org/ws-policy pdf 7

Część I -ebxml. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

Część I -ebxml. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Część I -ebxml Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie omówić potrzeby rynku B2B w zakresie przeprowadzania transakcji przez Internet zaprezentować architekturę ebxml wskazać na wady i zalety

Bardziej szczegółowo

Oprogramowanie dostosowane do potrzeb użytkownika. Skrócenie czasu wejścia na rynek

Oprogramowanie dostosowane do potrzeb użytkownika. Skrócenie czasu wejścia na rynek Platforma ASG jak wykorzystać potencjał usług sieciowych Beta Prelegent: Tomasz Kaczmarek Zespoł: Witold Abramowicz, Agata Filipowska, Monika Kaczmarek, Marek Kowalkiewicz, Tomasz Kaczmarek, Wojciech Rutkowski,

Bardziej szczegółowo

Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych

Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych Wykorzystanie standardów serii ISO 19100 oraz OGC dla potrzeb budowy infrastruktury danych przestrzennych dr inż. Adam Iwaniak Infrastruktura Danych Przestrzennych w Polsce i Europie Seminarium, AR Wrocław

Bardziej szczegółowo

Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone

Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone Typy przetwarzania Przetwarzanie zcentralizowane Systemy typu mainfame Przetwarzanie rozproszone Architektura klient serwer Architektura jednowarstwowa Architektura dwuwarstwowa Architektura trójwarstwowa

Bardziej szczegółowo

Komunikacja i wymiana danych

Komunikacja i wymiana danych Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 10 Komunikacja i wymiana danych Metody wymiany danych Lokalne Pliki txt, csv, xls, xml Biblioteki LIB / DLL DDE, FastDDE OLE, COM, ActiveX

Bardziej szczegółowo

Web Services. Bartłomiej Świercz. Łódź, 2 grudnia 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz Web Services

Web Services. Bartłomiej Świercz. Łódź, 2 grudnia 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz Web Services Web Services Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 2 grudnia 2005 roku Wstęp Oprogramowanie napisane w różnych językach i uruchomione na różnych platformach może wykorzystać

Bardziej szczegółowo

serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009

serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009 serwisy W*S ERDAS APOLLO 2009 1 OGC (Open Geospatial Consortium, Inc) OGC jest międzynarodowym konsorcjum 382 firm prywatnych, agencji rządowych oraz uniwersytetów, które nawiązały współpracę w celu rozwijania

Bardziej szczegółowo

Problemy niezawodnego przetwarzania w systemach zorientowanych na usługi

Problemy niezawodnego przetwarzania w systemach zorientowanych na usługi Problemy niezawodnego przetwarzania w systemach zorientowanych na usługi Jerzy Brzeziński, Anna Kobusińska, Dariusz Wawrzyniak Instytut Informatyki Politechnika Poznańska Plan prezentacji 1 Architektura

Bardziej szczegółowo

Programowanie Komponentowe WebAPI

Programowanie Komponentowe WebAPI Programowanie Komponentowe WebAPI dr inż. Ireneusz Szcześniak jesień 2016 roku WebAPI - interfejs webowy WebAPI to interfejs aplikacji (usługi, komponentu, serwisu) dostępnej najczęściej przez Internet,

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja procesów biznesowych Andrzej Sobecki. ESB Enterprise service bus

Automatyzacja procesów biznesowych Andrzej Sobecki. ESB Enterprise service bus Automatyzacja procesów biznesowych Andrzej Sobecki ESB Enterprise service bus Plan prezentacji Zdefiniowanie problemu Możliwe rozwiązania Cechy ESB JBI Normalizacja wiadomości w JBI Agile ESB Apache ServiceMix

Bardziej szczegółowo

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni

Warsztaty FRAME. Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Sygnatura warsztatu: W1 (W3) Czas trwania: 3 dni Warsztaty FRAME I. Cel Zapoznanie uczestników z możliwościami wykorzystania Europejskiej Ramowej Architektury ITS FRAME (zwanej dalej FRAME ) oraz jej narzędzi

Bardziej szczegółowo

Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS

Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS Monitoring procesów z wykorzystaniem systemu ADONIS BOC Information Technologies Consulting Sp. z o.o. e-mail: boc@boc-pl.com Tel.: (+48 22) 628 00 15, 696 69 26 Fax: (+48 22) 621 66 88 BOC Management

Bardziej szczegółowo

Wybrane działy Informatyki Stosowanej

Wybrane działy Informatyki Stosowanej Wybrane działy Informatyki Stosowanej Java Enterprise Edition WebServices Serwer aplikacji GlassFish Dr hab. inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki Aplikacje

Bardziej szczegółowo

Stan zaawansowania prac dotyczących zamówienia na opracowanie i wdrożenie rdzenia systemu e Urząd.

Stan zaawansowania prac dotyczących zamówienia na opracowanie i wdrożenie rdzenia systemu e Urząd. Stan zaawansowania prac dotyczących zamówienia na opracowanie i wdrożenie rdzenia systemu e Urząd. Andrzej Natuniewicz, Andrzej Perkowski Departament Geodezji i Kartografii Urząd Marszałkowski Województwa

Bardziej szczegółowo

Uniwersytet Łódzki Wydział Matematyki i Informatyki, Katedra Analizy Nieliniowej. Wstęp. Programowanie w Javie 2. mgr inż.

Uniwersytet Łódzki Wydział Matematyki i Informatyki, Katedra Analizy Nieliniowej. Wstęp. Programowanie w Javie 2. mgr inż. Uniwersytet Łódzki Wydział Matematyki i Informatyki, Katedra Analizy Nieliniowej Wstęp Programowanie w Javie 2 mgr inż. Michał Misiak Agenda Założenia do wykładu Zasady zaliczeń Ramowy program wykładu

Bardziej szczegółowo

EXSO-CORE - specyfikacja

EXSO-CORE - specyfikacja EXSO-CORE - specyfikacja System bazowy dla aplikacji EXSO. Elementy tego systemu występują we wszystkich programach EXSO. Może on ponadto stanowić podstawę do opracowania nowych, dedykowanych systemów.

Bardziej szczegółowo

Programowanie współbieżne i rozproszone

Programowanie współbieżne i rozproszone Programowanie współbieżne i rozproszone WYKŁAD 11 dr inż. CORBA CORBA (Common Object Request Broker Architecture) standard programowania rozproszonego zaproponowany przez OMG (Object Management Group)

Bardziej szczegółowo

Automatyzacja procesu tworzenia i zarządzania Wirtualnymi Organizacjami w oparciu o wiedzę w zastosowaniu do architektur zorientowanych na usługi

Automatyzacja procesu tworzenia i zarządzania Wirtualnymi Organizacjami w oparciu o wiedzę w zastosowaniu do architektur zorientowanych na usługi IT-SOA Automatyzacja procesu tworzenia i zarządzania Wirtualnymi Organizacjami w oparciu o wiedzę w zastosowaniu do architektur zorientowanych na usługi Dariusz Król, W. Funika, B. Kryza, R. Słota, J.

Bardziej szczegółowo

SOA Web Services in Java

SOA Web Services in Java Wydział Informatyki i Zarządzania Wrocław,16 marca 2009 Plan prezentacji SOA 1 SOA 2 Usługi Przykłady Jak zacząć SOA Wycinek rzeczywistości Problemy zintegrowanych serwisów : Wycinek Rzeczywistości Zacznijmy

Bardziej szczegółowo

AUREA BPM Oracle. TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7

AUREA BPM Oracle. TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7 AUREA BPM Oracle TECNA Sp. z o.o. Strona 1 z 7 ORACLE DATABASE System zarządzania bazą danych firmy Oracle jest jednym z najlepszych i najpopularniejszych rozwiązań tego typu na rynku. Oracle Database

Bardziej szczegółowo

System zarządzania i monitoringu

System zarządzania i monitoringu Załącznik nr 12 do Opisu przedmiotu zamówienia System zarządzania i monitoringu System zarządzania i monitoringu powinien być zbudowany z odrębnych, dedykowanych modułów oprogramowania, monitorujących:

Bardziej szczegółowo

InPro BMS InPro BMS SIEMENS

InPro BMS InPro BMS SIEMENS InPro Siemens OPC InPro BMS Produkt InPro BMS jest w sprzedaży od 2000 roku. W ostatnich kilku latach staliśmy się liderem wśród dostawców informatycznych rozwiązań dla systemów bezpieczeństwa. Oferowane

Bardziej szczegółowo

Architektury i protokoły dla budowania systemów wiedzy - zadania PCSS w projekcie SYNAT

Architektury i protokoły dla budowania systemów wiedzy - zadania PCSS w projekcie SYNAT Architektury i protokoły dla budowania systemów wiedzy - zadania PCSS w projekcie SYNAT A. Dudczak, C. Mazurek, T. Parkoła, J. Pukacki, M. Stroiński, M. Werla, J. Węglarz Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe

Bardziej szczegółowo

Jarosław Kuchta Administrowanie Systemami Komputerowymi. Internetowe Usługi Informacyjne

Jarosław Kuchta Administrowanie Systemami Komputerowymi. Internetowe Usługi Informacyjne Jarosław Kuchta Internetowe Usługi Informacyjne Komponenty IIS HTTP.SYS serwer HTTP zarządzanie połączeniami TCP/IP buforowanie odpowiedzi obsługa QoS (Quality of Service) obsługa plików dziennika IIS

Bardziej szczegółowo

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl

Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML. Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Komputerowe Systemy Przemysłowe: Modelowanie - UML Arkadiusz Banasik arkadiusz.banasik@polsl.pl Plan prezentacji Wprowadzenie UML Diagram przypadków użycia Diagram klas Podsumowanie Wprowadzenie Języki

Bardziej szczegółowo

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501)

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) Spis treści Dzień 1 I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy

INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy 1. Wyjaśnić pojęcia problem, algorytm. 2. Podać definicję złożoności czasowej. 3. Podać definicję złożoności pamięciowej. 4. Typy danych w języku C. 5. Instrukcja

Bardziej szczegółowo

Warstwa integracji. wg. D.Alur, J.Crupi, D. Malks, Core J2EE. Wzorce projektowe.

Warstwa integracji. wg. D.Alur, J.Crupi, D. Malks, Core J2EE. Wzorce projektowe. Warstwa integracji wg. D.Alur, J.Crupi, D. Malks, Core J2EE. Wzorce projektowe. 1. Ukrycie logiki dostępu do danych w osobnej warstwie 2. Oddzielenie mechanizmów trwałości od modelu obiektowego Pięciowarstwowy

Bardziej szczegółowo

Technologie dla aplikacji klasy enterprise. Wprowadzenie. Marek Wojciechowski

Technologie dla aplikacji klasy enterprise. Wprowadzenie. Marek Wojciechowski Technologie dla aplikacji klasy enterprise Wprowadzenie Marek Wojciechowski Co oznacza enterprise-ready? Bezpieczeństwo Skalowalność Stabilność Kompatybilność wstecz Wsparcie Dokumentacja Łatwość integracji

Bardziej szczegółowo

Wybrane problemy modelu usługowego

Wybrane problemy modelu usługowego XV Forum Teleinformatyki, 24.IX 2009, Warszawa-Miedzeszyn Wybrane problemy modelu usługowego Jerzy Nawrocki Instytut Informatyki Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Poznańska Dwie twarze modelu

Bardziej szczegółowo

Dodatkowo, w przypadku modułu dotyczącego integracji z systemami partnerów, Wykonawca będzie przeprowadzał testy integracyjne.

Dodatkowo, w przypadku modułu dotyczącego integracji z systemami partnerów, Wykonawca będzie przeprowadzał testy integracyjne. Załącznik nr 1a do Zapytania ofertowego nr POIG.08.02-01/2014 dotyczącego budowy oprogramowania B2B oraz dostawcy sprzętu informatycznego do projektu pn. Budowa systemu B2B integrującego zarządzanie procesami

Bardziej szczegółowo

Mateusz Kurleto NEOTERIC. Analiza projektu B2B Kielce, 18 października 2012

Mateusz Kurleto NEOTERIC. Analiza projektu B2B Kielce, 18 października 2012 2012 Pierwsze przymiarki do zakresu informatyzacji (rodzaj oprogramowania: pudełkowe, SaaS, Iaas, CC, PaaS. Zalety i wady: dostępność, koszty, narzędzia, ludzie, utrzymanie, bezpieczeństwo, aspekty prawne)

Bardziej szczegółowo

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 274/9

Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 274/9 20.10.2009 Dziennik Urzędowy Unii Europejskiej L 274/9 ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (WE) NR 976/2009 z dnia 19 października 2009 r. w sprawie wykonania dyrektywy 2007/2/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w zakresie

Bardziej szczegółowo

Usługi danych przestrzennych w GEOPORTAL-u. Marek Szulc , Warszawa

Usługi danych przestrzennych w GEOPORTAL-u. Marek Szulc , Warszawa Usługi danych przestrzennych w GEOPORTAL-u Marek Szulc 16.05.2013, Warszawa Czym jest GEOPORTAL 2? GEOPORTAL 2 jest jednym z największych projektów w Polsce, który koncentruje się na rozwoju Infrastruktury

Bardziej szczegółowo

Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl

Narzędzia i aplikacje Java EE. Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Narzędzia i aplikacje Java EE Usługi sieciowe Paweł Czarnul pczarnul@eti.pg.gda.pl Niniejsze opracowanie wprowadza w technologię usług sieciowych i implementację usługi na platformie Java EE (JAX-WS) z

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. z dnia 20 grudnia 2013r.

ZAPYTANIE OFERTOWE. z dnia 20 grudnia 2013r. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ZAPYTANIE OFERTOWE z dnia 20 grudnia 2013r. w związku z realizacją projektu pn. Wdrożenie systemu

Bardziej szczegółowo

Architektury usług internetowych. Tomasz Boiński Mariusz Matuszek

Architektury usług internetowych. Tomasz Boiński Mariusz Matuszek Architektury usług internetowych 2016 Tomasz Boiński Mariusz Matuszek Organizacja przedmiotu 1. Wykład 2 kolokwia po 25 punktów (23 listopada i 27 stycznia) 2. 6 zadań laboratoryjnych, zadania 1-5 po 8

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7 I Wprowadzenie (wersja 0906) Kurs OPC S7 Spis treści Dzień 1 I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami automatyki I-6 Cechy podejścia dedykowanego

Bardziej szczegółowo

ZAŁOŻENIA TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNE SYSTEMU BUDOWANEGO W RAMACH PROJEKTU

ZAŁOŻENIA TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNE SYSTEMU BUDOWANEGO W RAMACH PROJEKTU Projekt Rozwój elektronicznej administracji w samorządach województwa mazowieckiego wspomagającej niwelowanie dwudzielności potencjału województwa ZAŁOŻENIA TECHNICZNO-TECHNOLOGICZNE SYSTEMU BUDOWANEGO

Bardziej szczegółowo

Grupy pytań na egzamin magisterski na kierunku Informatyka (dla studentów niestacjonarnych studiów II stopnia)

Grupy pytań na egzamin magisterski na kierunku Informatyka (dla studentów niestacjonarnych studiów II stopnia) Grupy pytań na egzamin magisterski na kierunku Informatyka (dla studentów niestacjonarnych studiów II stopnia) WERSJA WSTĘPNA, BRAK PRZYKŁADOWYCH PYTAŃ DLA NIEKTÓRYCH PRZEDMIOTÓW Należy wybrać trzy dowolne

Bardziej szczegółowo

dr inż. Mariusz Rogulski Zastosowanie standardów OGC do opisu danych dotyczących jakości środowiska

dr inż. Mariusz Rogulski Zastosowanie standardów OGC do opisu danych dotyczących jakości środowiska dr inż. Mariusz Rogulski Zastosowanie standardów OGC do opisu danych dotyczących jakości środowiska Warszawa, 17 styczeń 2017 r. Sensory, czujniki Sensor (czujnik) urządzenie, które konwertuje sygnały

Bardziej szczegółowo

Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach

Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach Informacja o firmie i oferowanych rozwiązaniach Kim jesteśmy INTEGRIS Systemy IT Sp. z o.o jest jednym z najdłużej działających na polskim rynku autoryzowanych Partnerów Microsoft w zakresie rozwiązań

Bardziej szczegółowo

DOTACJE NA INNOWACJE

DOTACJE NA INNOWACJE Strzyżów, 29-05-2013 Ogłoszenie o zamówieniu kompleksowego wdrożenia systemu B2B do współpracy handlowej pomiędzy firmą Triton a Partnerami Zamawiający: TRITON S.C. Marcin Bosek, Janusz Rokita ul. Słowackiego

Bardziej szczegółowo

ZAPYTANIE OFERTOWE. nr 1/UE/2014. z dnia 7.01.2014 r. w związku z realizacją projektu pn.

ZAPYTANIE OFERTOWE. nr 1/UE/2014. z dnia 7.01.2014 r. w związku z realizacją projektu pn. Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego ZAPYTANIE OFERTOWE nr /UE/204 z dnia 7.0.204 r. w związku z realizacją projektu pn. Wdrożenie

Bardziej szczegółowo

Modelowanie i Programowanie Obiektowe

Modelowanie i Programowanie Obiektowe Modelowanie i Programowanie Obiektowe Wykład I: Wstęp 20 październik 2012 Programowanie obiektowe Metodyka wytwarzania oprogramowania Metodyka Metodyka ustandaryzowane dla wybranego obszaru podejście do

Bardziej szczegółowo

PureSystems zautomatyzowane środowisko aplikacyjne. Emilia Smółko Software IT Architect

PureSystems zautomatyzowane środowisko aplikacyjne. Emilia Smółko Software IT Architect PureSystems zautomatyzowane środowisko aplikacyjne. Emilia Smółko Software IT Architect Wbudowana wiedza specjalistyczna Dopasowane do zadania Optymalizacja do aplikacji transakcyjnych Inteligentne Wzorce

Bardziej szczegółowo

Deduplikacja danych. Zarządzanie jakością danych podstawowych

Deduplikacja danych. Zarządzanie jakością danych podstawowych Deduplikacja danych Zarządzanie jakością danych podstawowych normalizacja i standaryzacja adresów standaryzacja i walidacja identyfikatorów podstawowa standaryzacja nazw firm deduplikacja danych Deduplication

Bardziej szczegółowo

Wymiana opisu procesów biznesowych pomiędzy środowiskiem Eclipse i EMC Documentum

Wymiana opisu procesów biznesowych pomiędzy środowiskiem Eclipse i EMC Documentum Wymiana opisu procesów biznesowych pomiędzy środowiskiem Eclipse i EMC Documentum Stanisław Jerzy Niepostyn, Ilona Bluemke Instytut Informatyki, Politechnika Warszawska Wprowadzenie Systemy CMS (Content

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Specyfikacja Wejścia-Wyjścia Wersja 1.0 Warszawa, 16.02.2017 r. Copyright (c) 2017 Ministerstwo Finansów MINISTERSTWO FINANSÓW, DEPARTAMENT INFORMATYZACJI

Bardziej szczegółowo

Rozwiązanie Compuware Data Center - Real User Monitoring

Rozwiązanie Compuware Data Center - Real User Monitoring Rozwiązanie Compuware Data Center - Real User Monitoring COMPUWARE DATA CENTER REAL USER MONITORING... 3 2 COMPUWARE DATA CENTER REAL USER MONITORING Sercem narzędzia Compuware Data Center Real User Monitoring

Bardziej szczegółowo

Analiza procesów wewnętrznych i ich optymalizacja przez ICT.

Analiza procesów wewnętrznych i ich optymalizacja przez ICT. 2012 Analiza procesów wewnętrznych i ich optymalizacja przez ICT. Sebastian Śnieciński Qubsoft - software media house Analiza biznesowa integracji B2B Bydgoszcz, 26 września 2012 Potrzebuję system B2B,

Bardziej szczegółowo

Architektura bezpieczeństwa informacji w ochronie zdrowia. Warszawa, 29 listopada 2011

Architektura bezpieczeństwa informacji w ochronie zdrowia. Warszawa, 29 listopada 2011 Architektura informacji w ochronie zdrowia Warszawa, 29 listopada 2011 Potrzeba Pomiędzy 17 a 19 kwietnia 2011 roku zostały wykradzione dane z 77 milionów kont Sony PlayStation Network. 2 tygodnie 25 milionów

Bardziej szczegółowo

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu

Instalacja SQL Server Express. Logowanie na stronie Microsoftu Instalacja SQL Server Express Logowanie na stronie Microsoftu Wybór wersji do pobrania Pobieranie startuje, przechodzimy do strony z poradami. Wypakowujemy pobrany plik. Otwiera się okno instalacji. Wybieramy

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy opis przedmiotu umowy. 1. Środowisko SharePoint UWMD (wewnętrzne) składa się z następujących grup serwerów:

Szczegółowy opis przedmiotu umowy. 1. Środowisko SharePoint UWMD (wewnętrzne) składa się z następujących grup serwerów: Rozdział I Szczegółowy opis przedmiotu umowy Załącznik nr 1 do Umowy Architektura środowisk SharePoint UMWD 1. Środowisko SharePoint UWMD (wewnętrzne) składa się z następujących grup serwerów: a) Środowisko

Bardziej szczegółowo

Virtual Grid Resource Management System with Virtualization Technology

Virtual Grid Resource Management System with Virtualization Technology Virtual Grid Resource Management System with Virtualization Technology System zarządzania zasobami wirtualnego Gridu z wykorzystaniem technik wirtualizacji Joanna Kosińska Jacek Kosiński Krzysztof Zieliński

Bardziej szczegółowo

Architektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu.

Architektura Systemu. Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura Systemu Architektura systemu umożliwia kontrolowanie iteracyjnego i przyrostowego procesu tworzenia systemu. Architektura jest zbiorem decyzji dotyczących: organizacji systemu komputerowego,

Bardziej szczegółowo

Opis zmian funkcjonalności platformy E-GIODO wprowadzających możliwość podpisania wniosku bezpośrednio w oknie przeglądarki.

Opis zmian funkcjonalności platformy E-GIODO wprowadzających możliwość podpisania wniosku bezpośrednio w oknie przeglądarki. Opis zmian funkcjonalności platformy E-GIODO wprowadzających możliwość podpisania wniosku bezpośrednio w oknie przeglądarki. Wstęp. Opisane poniżej zmiany wprowadzają modyfikacje platformy e-giodo w zakresie

Bardziej szczegółowo

Aurea BPM Dokumenty pod kontrolą

Aurea BPM Dokumenty pod kontrolą Aurea BPM Dokumenty pod kontrolą 1 Aurea BPM unikalna platforma o wyróżniających cechach Quality Software Solutions Aurea BPM Aurea BPM system informatyczny wspomagający zarządzanie procesami biznesowymi

Bardziej szczegółowo

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami

Model referencyjny doboru narzędzi Open Source dla zarządzania wymaganiami Politechnika Gdańska Wydział Zarządzania i Ekonomii Katedra Zastosowań Informatyki w Zarządzaniu Zakład Zarządzania Technologiami Informatycznymi Model referencyjny Open Source dla dr hab. inż. Cezary

Bardziej szczegółowo

UML w Visual Studio. Michał Ciećwierz

UML w Visual Studio. Michał Ciećwierz UML w Visual Studio Michał Ciećwierz UNIFIED MODELING LANGUAGE (Zunifikowany język modelowania) Pozwala tworzyć wiele systemów (np. informatycznych) Pozwala obrazować, specyfikować, tworzyć i dokumentować

Bardziej szczegółowo

SIMON SAYS ARCHITECTURE! Usługi zdalne. Technologie, techniki i praktyki implementacji

SIMON SAYS ARCHITECTURE! Usługi zdalne. Technologie, techniki i praktyki implementacji SIMON SAYS ARCHITECTURE! Usługi zdalne Technologie, techniki i praktyki implementacji O mnie Bloguję: SIMON-SAYS-ARCHITECTURE.COM Twittuję: www.twitter.com/szymonpobiega Koduję: DDDSample.Net, NetMX, WS-Man.Net

Bardziej szczegółowo

Analiza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32

Analiza i projektowanie oprogramowania. Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania Analiza i projektowanie oprogramowania 1/32 Analiza i projektowanie oprogramowania 2/32 Cel analizy Celem fazy określania wymagań jest udzielenie odpowiedzi na pytanie:

Bardziej szczegółowo

Zarządzanie projektami. Wykład 2 Zarządzanie projektem

Zarządzanie projektami. Wykład 2 Zarządzanie projektem Zarządzanie projektami Wykład 2 Zarządzanie projektem Plan wykładu Definicja zarzadzania projektami Typy podejść do zarządzania projektami Cykl życia projektu/cykl zarządzania projektem Grupy procesów

Bardziej szczegółowo

Spis treúci. 1. Wstęp... 11

Spis treúci. 1. Wstęp... 11 Księgarnia PWN: Zbigniew Fryźlewicz, Adam Salamon - Podstawy architektury i technologii usług XML sieci WEB Spis treúci 1. Wstęp... 11 2. Usługi sieci Web jako baza technologiczna SOA... 15 2.1. Dostęp

Bardziej szczegółowo

SHAREPOINT SHAREPOINT QM SHAREPOINT DESINGER SHAREPOINT SERWER. Opr. Barbara Gałkowska

SHAREPOINT SHAREPOINT QM SHAREPOINT DESINGER SHAREPOINT SERWER. Opr. Barbara Gałkowska SHAREPOINT SHAREPOINT QM SHAREPOINT DESINGER SHAREPOINT SERWER Opr. Barbara Gałkowska Microsoft SharePoint Microsoft SharePoint znany jest również pod nazwą Microsoft SharePoint Products and Technologies

Bardziej szczegółowo

Wybrane działy Informatyki Stosowanej

Wybrane działy Informatyki Stosowanej Wybrane działy Informatyki Stosowanej Java Enterprise Edition. WebServices. Język XML. Serwer aplikacji GlassFish. Dr inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki

Bardziej szczegółowo

Projekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie

Projekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie Projekt dotyczy stworzenia zintegrowanego, modularnego systemu informatycznego wspomagającego zarządzanie pracownikami i projektami w firmie informatycznej. Zadaniem systemu jest rejestracja i przechowywanie

Bardziej szczegółowo

Wykład I. Wprowadzenie do baz danych

Wykład I. Wprowadzenie do baz danych Wykład I Wprowadzenie do baz danych Trochę historii Pierwsze znane użycie terminu baza danych miało miejsce w listopadzie w 1963 roku. W latach sześcdziesątych XX wieku został opracowany przez Charles

Bardziej szczegółowo

DLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE

DLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE DLA SEKTORA INFORMATYCZNEGO W POLSCE SRK IT obejmuje kompetencje najważniejsze i specyficzne dla samego IT są: programowanie i zarządzanie systemami informatycznymi. Z rozwiązań IT korzysta się w każdej

Bardziej szczegółowo

OSGi Agata Hejmej 4.05.2009

OSGi Agata Hejmej 4.05.2009 OSGi Agata Hejmej 4.05.2009 Plan prezentacji Co to jest OSGi Jakie problemy rozwiązuje Opis standardu Przykładowa aplikacja Podsumowanie korzyści Co to jest OSGi? Standard, który pozwala na tworzenie wysoce

Bardziej szczegółowo

Programowanie w języku Java. Wykład 13: Java Platform, Enterprise Edition (Java EE)

Programowanie w języku Java. Wykład 13: Java Platform, Enterprise Edition (Java EE) Programowanie w języku Java Wykład 13: Java Platform, Enterprise Edition (Java EE) Standard J2EE Programowanie w języku Java 2 J2EE - komunikacja Programowanie w języku Java 3 J2EE warstwa biznesowa Programowanie

Bardziej szczegółowo

Międzyplatformowy interfejs systemu FOLANessus wykonany przy użyciu biblioteki Qt4

Międzyplatformowy interfejs systemu FOLANessus wykonany przy użyciu biblioteki Qt4 Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Matematyki i Informatyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Agnieszka Holka Nr albumu: 187396 Praca magisterska na kierunku Informatyka

Bardziej szczegółowo

Serwery. Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak

Serwery. Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak Serwery Autorzy: Karol Czosnowski Mateusz Kaźmierczak Czym jest XMPP? XMPP (Extensible Messaging and Presence Protocol), zbiór otwartych technologii do komunikacji, czatu wieloosobowego, rozmów wideo i

Bardziej szczegółowo

JTW SP. Z OO. Zapytanie ofertowe. Zewnętrzny audyt jakościowy projektu technicznego dedykowanego systemu B2B Platforma Integracji Serwisowej

JTW SP. Z OO. Zapytanie ofertowe. Zewnętrzny audyt jakościowy projektu technicznego dedykowanego systemu B2B Platforma Integracji Serwisowej JTW SP. Z OO Zapytanie ofertowe Zewnętrzny audyt jakościowy projektu technicznego dedykowanego systemu B2B Platforma Integracji Serwisowej Strona 1 z 8 Spis treści 1. Klauzula poufności... 3 2. Wskazówki

Bardziej szczegółowo

System B2B jako element przewagi konkurencyjnej

System B2B jako element przewagi konkurencyjnej 2012 System B2B jako element przewagi konkurencyjnej dr inż. Janusz Dorożyński ZETO Bydgoszcz S.A. Analiza biznesowa integracji B2B Bydgoszcz, 26 września 2012 Kilka słów o sobie główny specjalista ds.

Bardziej szczegółowo

Monitorowanie i zarządzanie urządzeniami sieciowymi przy pomocy narzędzi Net-SNMP

Monitorowanie i zarządzanie urządzeniami sieciowymi przy pomocy narzędzi Net-SNMP Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu Wydział Matematyki i Informatyki Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej Szymon Klimuk Nr albumu: 187408 Praca magisterska na kierunku Informatyka Monitorowanie

Bardziej szczegółowo

1 Wprowadzenie do J2EE

1 Wprowadzenie do J2EE Wprowadzenie do J2EE 1 Plan prezentacji 2 Wprowadzenie do Java 2 Enterprise Edition Aplikacje J2EE Serwer aplikacji J2EE Główne cele V Szkoły PLOUG - nowe podejścia do konstrukcji aplikacji J2EE Java 2

Bardziej szczegółowo

Multi-wyszukiwarki. Mediacyjne Systemy Zapytań wprowadzenie. Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne

Multi-wyszukiwarki. Mediacyjne Systemy Zapytań wprowadzenie. Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne Architektury i technologie integracji danych Systemy Mediacyjne Multi-wyszukiwarki Wprowadzenie do Mediacyjnych Systemów Zapytań (MQS) Architektura MQS Cechy funkcjonalne MQS Cechy implementacyjne MQS

Bardziej szczegółowo

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka

Zmiany w standardzie ISO dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka Zmiany w standardzie ISO 9001 dr inż. Ilona Błaszczyk Politechnika Łódzka 1 W prezentacji przedstawiono zmiany w normie ISO 9001 w oparciu o projekt komitetu. 2 3 4 5 6 Zmiany w zakresie terminów używanych

Bardziej szczegółowo

Systemy Rozproszone Technologia ICE

Systemy Rozproszone Technologia ICE Systemy Rozproszone Technologia ICE Zespół Systemów Rozproszonych () Katedra Informatyki AGH Kraków Kornel Skałkowski skalkow@agh.edu.pl Opracowano na podstawie książki: Henning M, Spruiell M. Distributed

Bardziej szczegółowo

Co to jest jest oprogramowanie? 8. Co to jest inżynieria oprogramowania? 9. Jaka jest różnica pomiędzy inżynierią oprogramowania a informatyką?

Co to jest jest oprogramowanie? 8. Co to jest inżynieria oprogramowania? 9. Jaka jest różnica pomiędzy inżynierią oprogramowania a informatyką? ROZDZIAŁ1 Podstawy inżynierii oprogramowania: - Cele 2 - Zawartość 3 - Inżynieria oprogramowania 4 - Koszty oprogramowania 5 - FAQ o inżynierii oprogramowania: Co to jest jest oprogramowanie? 8 Co to jest

Bardziej szczegółowo

Szczegółowy plan szkolenia

Szczegółowy plan szkolenia Szczegółowy plan szkolenia ISTQB Advanced Level Syllabus Test Manager (version 2012) (19 October 2012) Harmonogram zajęć (5 dni szkoleniowych: 9:00 17:00) Dzień 1. 0. Wprowadzenie do syllabusa poziom zaawansowany

Bardziej szczegółowo

Serwery LDAP w środowisku produktów w Oracle

Serwery LDAP w środowisku produktów w Oracle Serwery LDAP w środowisku produktów w Oracle 1 Mariusz Przybyszewski Uwierzytelnianie i autoryzacja Uwierzytelnienie to proces potwierdzania tożsamości, np. przez: Użytkownik/hasło certyfikat SSL inne

Bardziej szczegółowo

Programowanie obiektowe

Programowanie obiektowe Programowanie obiektowe Wykład 13 Marcin Młotkowski 27 maja 2015 Plan wykładu Trwałość obiektów 1 Trwałość obiektów 2 Marcin Młotkowski Programowanie obiektowe 2 / 29 Trwałość (persistence) Definicja Cecha

Bardziej szczegółowo

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta

Mechanizmy pracy równoległej. Jarosław Kuchta Mechanizmy pracy równoległej Jarosław Kuchta Zagadnienia Algorytmy wzajemnego wykluczania algorytm Dekkera Mechanizmy niskopoziomowe przerwania mechanizmy ochrony pamięci instrukcje specjalne Mechanizmy

Bardziej szczegółowo

Dobre praktyki w doborze technologii rozwiązań informatycznych realizujących usługi publiczne

Dobre praktyki w doborze technologii rozwiązań informatycznych realizujących usługi publiczne Dobre praktyki w doborze technologii rozwiązań informatycznych realizujących usługi publiczne Rafał Czubik Krzysztof Komorowski IBM 2008 IBM Corporation Metodyka jest ważna Procesy i moduły Obszary decyzyjne

Bardziej szczegółowo

Wybrane działy Informatyki Stosowanej

Wybrane działy Informatyki Stosowanej Wybrane działy Informatyki Stosowanej Dr inż. Andrzej Czerepicki a.czerepicki@wt.pw.edu.pl http://www2.wt.pw.edu.pl/~a.czerepicki 2017 APLIKACJE SIECIOWE Definicja Architektura aplikacji sieciowych Programowanie

Bardziej szczegółowo

Projektowanie Infrastruktury Sieciowej v2 2012/09/01

Projektowanie Infrastruktury Sieciowej v2 2012/09/01 Projektowanie Infrastruktury Sieciowej v2 2012/09/01 www.netcontractor.pl Wstęp Era nowych technologii umożliwiła praktycznie nieograniczone możliwości komunikacji niezależenie od miejsca i czasu. Dziś

Bardziej szczegółowo

GS2TelCOMM. Rozszerzenie do TelCOMM 2.0. Opracował: Michał Siatkowski Zatwierdził: IMIĘ I NAZWISKO

GS2TelCOMM. Rozszerzenie do TelCOMM 2.0. Opracował: Michał Siatkowski Zatwierdził: IMIĘ I NAZWISKO GS2TelCOMM Rozszerzenie do TelCOMM 2.0 Opracował: Michał Siatkowski 29-03-2017 Zatwierdził: IMIĘ I NAZWISKO DATA TEL-STER 2017 Spis treści Wprowadzenie... 3 Architektura... 3 Instalacja... 3 Współpraca

Bardziej szczegółowo

Zagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language)

Zagadnienia (1/3) Data-flow diagramy przepływów danych ERD diagramy związków encji Diagramy obiektowe w UML (ang. Unified Modeling Language) Zagadnienia (1/3) Rola modelu systemu w procesie analizy wymagań (inżynierii wymagań) Prezentacja różnego rodzaju informacji o systemie w zależności od rodzaju modelu. Budowanie pełnego obrazu systemu

Bardziej szczegółowo

HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT

HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT HP Service Anywhere Uproszczenie zarządzania usługami IT Robert Nowak Architekt rozwiązań HP Software Dlaczego Software as a Service? Najważniejsze powody za SaaS UZUPEŁNIENIE IT 2 Brak zasobów IT Ograniczone

Bardziej szczegółowo

Architektura oraz testowanie systemu DIADEM Firewall Piotr Piotrowski

Architektura oraz testowanie systemu DIADEM Firewall Piotr Piotrowski Architektura oraz testowanie systemu DIADEM Firewall Piotr Piotrowski 1 Plan prezentacji I. Podstawowe informacje o projekcie DIADEM Firewall II. Architektura systemu III. Środowisko testowe IV. Literatura

Bardziej szczegółowo

Czynniki sukcesu w e-biznesie. dr Mirosław Moroz

Czynniki sukcesu w e-biznesie. dr Mirosław Moroz Czynniki sukcesu w e-biznesie dr Mirosław Moroz Plan wystąpienia Sukces niejedno ma imię Czynniki sukcesu w e-biznesie ujęcie modelowe Składowe modelu Podsumowanie Sukces niejedno ma imię Tym, co wiąże

Bardziej szczegółowo

Platforma epuap. Igor Bednarski kierownik projektu epuap2 CPI MSWiA. Kraków, 16.05.2011 r.

Platforma epuap. Igor Bednarski kierownik projektu epuap2 CPI MSWiA. Kraków, 16.05.2011 r. Platforma epuap Igor Bednarski kierownik projektu epuap2 CPI MSWiA Kraków, 16.05.2011 r. Agenda 1. Czym jest epuap 2. Cele projektu epuap2 3. Możliwości portalu 4. Komunikacja poprzez epuap 5. Stan zaawansowania

Bardziej szczegółowo

Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania

Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wykład 1 Inżynieria Oprogramowania Wstęp do inżynierii oprogramowania. Cykle rozwoju oprogramowaniaiteracyjno-rozwojowy cykl oprogramowania Autor: Zofia Kruczkiewicz System Informacyjny =Techniczny SI

Bardziej szczegółowo

Popularyzacja podpisu elektronicznego w Polsce

Popularyzacja podpisu elektronicznego w Polsce Popularyzacja podpisu elektronicznego w Polsce Rola administracji w budowaniu gospodarki elektronicznej Warszawa, 25 września 2006 r. Poruszane tematy Wprowadzenie i kontekst prezentacji Rola administracji

Bardziej szczegółowo

Forum Client - Spring in Swing

Forum Client - Spring in Swing Forum Client - Spring in Swing Paweł Charkowski. 0. Cel projektu Celem projektu jest próba integracji Spring Framework z różnymi technologiami realizacji interfejsu użytkownika, oraz jej ocena. Niniejszy

Bardziej szczegółowo

Hurtownie danych - przegląd technologii

Hurtownie danych - przegląd technologii Hurtownie danych - przegląd technologii Problematyka zasilania hurtowni danych - Oracle Data Integrator Politechnika Poznańska Instytut Informatyki Robert.Wrembel@cs.put.poznan.pl www.cs.put.poznan.pl/rwrembel

Bardziej szczegółowo

Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych

Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych Ćwiczenie 14 Temat: Tworzenie i wykorzystanie usług sieciowych Cel ćwiczenia: W trakcie ćwiczenia student zapozna się z procedurą tworzenia usługi sieciowej w technologii ASP.NET oraz nauczy się tworzyć

Bardziej szczegółowo

Katedra Inżynierii Oprogramowania Tematy prac dyplomowych inżynierskich STUDIA NIESTACJONARNE (ZAOCZNE)

Katedra Inżynierii Oprogramowania Tematy prac dyplomowych inżynierskich STUDIA NIESTACJONARNE (ZAOCZNE) Katedra Inżynierii Oprogramowania Tematy prac dyplomowych inżynierskich STUDIA NIESTACJONARNE (ZAOCZNE) Temat projektu/pracy dr inż. Wojciech Waloszek Grupowy system wymiany wiadomości. Zaprojektowanie

Bardziej szczegółowo