- Chemia w kosmetologii dla liceum - Preparatyka kosmetyczna - Ćwiczenie 2

Transkrypt

1 Ćwiczenie 2 Temat: Preparatyka kosmetyków kolorowych. Cel ćwiczenia: Poznanie wymagań przemysłu kosmetycznego w stosunku do kosmetyków kolorowych. Nabycie umiejętności preparatyki pudrów, podkładów, pomadek i innych produktów barwnych.. I. Część teoretyczna Kosmetyki barwne zwane też środkami upiększającymi to szeroka gama wyrobów służących do malowania (upiększania) skóry a przy okazji do ukrywania różnych drobnych defektów urody. Do tej grupy zaliczyć można również środki do barwienia włosów, malowania paznokci oraz wyroby stosowane do charakteryzacji, np. scenicznej. Do środków upiększających zalicza się: - pudry i róże (sypkie, prasowane, w płynie i kremie podkłady); - kredki (konturówki, eye-linery) - pomadki i błyszczyki - sztyfty, wyroby półpłynne; - preparaty do upiększania powiek cienie prasowane, tusze w płynie, pastele w sztyfcie; - lakiery i emalie do paznokci. Wymagania, jakie powinny spełniać wymienione wyżej wyroby są dość jasno sprecyzowane i zawarte w szeregu aktów prawnych (wykazy substancji dozwolonych do stosowania w kosmetykach, polskie i europejskie normy, itp.) I. 1. Pudry Wyroby te powinny mieć właściwości maskujące, zdolność absorbowania wody i tłuszczów i poślizg. Stosuje się w nich proste związki nieorganiczne: krzemiany (talk, kaolin), węglany (wapniowy i magnezowy), tlenki metali (tlenek cynku i tytanu), sole kwasów organicznych (stearynian cynku i magnezu), policukry (skrobia, dekstran). Dobrą adhezję (przyciąganie przez powierzchnię) wykazują dzięki dodatkowi stearynianów (w szczególności cynkowego pudry tłuste), kaolinu koloidalnego, wazeliny, alkoholu cetylowego, lanoliny lub ciężkich olejów mineralnych. Nośnikami głównymi są: kaolin, bentonit, węglan wapnia lub/i magnezu i skrobia (ryżowa). Śliskość pudru uzyskuje się dzięki talkowi (uwodniony krzemian magnezu). Barwniki stosowane w pudrach są związkami nieorganicznymi: tlenki żelaza (żółte, czerwone i brązowe), lub organicznymi (ultramaryna zielone i niebieskie). 1

2 Pudry to wyroby o różnej konsystencji: pudry prasowane (nie rozsypują się), pudry w kremie (dają się rozprowadzić cienką warstwą, stosowane pod makijaż), płynne ( w roztworach wodno-glicerynowych. Róże suche odpowiadają składowi pudrów ale maja większą ilość barwnika, działają wysuszająco, zmywa się je ciepłą wodą i mydłem lub zmywaczem tłuszczowym. Róże tłuste produkowane są na podłożu bezwodnym lub jako emulsje z wodą. Zawierają kaolin i krochmal (skrobia) lub surowce syntetyczne. Ogólna procedura wymaga rozdrobnienia składników do rozmiarów ziaren o średnicy mniejszej niż 0,5 mm. Uzyskuje się to przez mielenie w młynach kulowych lub tarczowych. Mieszanie składników prowadzi się grawitacyjnie przez ok. 2 godz. I. 2. Pomadki W skład pomadki wchodzą: oleje (np. rycynowy, jako rozpuszczalnik barwników), woski (Karnauba i Candelila), tłuszcze (masło kakaowe), substancje zapachowe i barwniki (naturalne i/lub syntetyczne). Pod względem technologicznym zatem pomadka to zawiesina mieszaniny barwników w bazie tłuszczowo-woskowo-olejowej. Pomadki dzieli się na: nieścierające (suche) z małą ilością tłuszczów, a dużą ilością wosków i barwników płynne tworzą trwałą powłokę, dzięki składnikom żywicowym, plastyfikatorom i alkoholowi ochronne zawierają oleje mineralne, woski i składniki roślinne dla zwiększenia przyczepności do skóry. I. 3. Kosmetyki do makijażu oczu Do makijażu oczu używane są: tusze do brwi i rzęs (maskara), cienie na powieki (eye shadows), tusze do robienia kresek na powiekach (eye liners) oraz ołówki do brwi (eye brow pencil). Barwniki używane do tych preparatów są albo pochodzenia roślinnego (henna) albo nieorganicznego. Powszechnie stosowanymi barwnikami są: sadza (czerń), tlenki żelaza (brązy), ultramaryna (kolor niebieski), tlenki chromu (zieleń), połysk srebrny lub złoty (sproszkowane złoto, brąz lub glin). I. 4. Lakiery do paznokci Historia lakierów sięga wieku XIX, kiedy to wynaleziono pierwszy składnik lakieru, nitrocelulozę. W tej grupie preparatów w ostatnich latach dokonały się wręcz rewolucyjne zmiany. Jest ona rozszerzana i uzupełniana o multiwitaminową pielęgnację paznokci 2

3 składającą się z odżywek, preparatów nabłyszczających, żeli do usuwania naskórka, a także preparaty przyspieszające schnięcie, lakierów zapobiegających obgryzaniu paznokci, lakierów utwardzających, podkładowych, światłoutwardzalnych, kremów regenerujących i zmywaczy do paznokci. Współczesne lakiery do paznokci powinny być bogate w witaminy A, E i B5. Nie mogą zawierać toluenu i formaldehydu. Lakier powinien schnąć w krótkim czasie, być łatwym w aplikacji, kolor powinien zachować długą trwałość i być wytrzymałym na odpryskiwanie. Ogólna receptura lakieru zawiera następujące składniki: Octan etylu 40,69% Octan butylu 20,06% Nitroceluloza 11,85% Alkohol izopropylowy 4,56% Bezwodnik ftalilo-trimellitowy 7,29% Kopolimer glikolowo ftalanowodibutylowy 4,56% Kopolimer akrylowy 0,91% Kamfora 0,91% Banzofenon 0,36% Barwniki >1% Octan tokoferylu 0,03% Palmitynian retinylu 0,03% Związki krzemoorganiczne 8,22% II. Część doświadczalna Ćwiczenie polega na wykonaniu 2 preparatów, wskazanych przez prowadzącego zajęcia, spośród 4 zaproponowanych receptur. Należy obliczyć ilość składników, przyjmując końcową masę preparatu 10 g. Odczynniki: Sprzęt: Nazwa Ilość Nazwa Ilość Wosk pszczeli 6,0 g Zlewka 50 cm 3 4 szt Olej parafinowy 10,0 g Zlewka 25 cm 3 4 szt Wosk Candelilla 1,3 g szpatułka 1 szt. wazelina 0,8 g bagietki 2 szt. Olej Jojoba 2,0 g Szalki Petri ego 2 szt. Olej rycynowy 7,5 g Tygielki ew. 2 szt. moździerz Lanolina 1,5 g Mirystynian izopropylu 4,07 g Wosk Carnauba 2,9 g 3

4 Trójetanoloamina (C 2 H 5 ) 3 N 1,0 g Glikol propylenowy 2,0 g Guma ksantanowa 2,0 g Ditlenek tytanu TiO 2 2,0 g Pigmenty różne Po ok. 0,1 g Ester metylowy kwasu p- 1,0 g hydroksybenzoesowego 10 % r-r w etanolu (10 g + 90 g (112,5 cm 3 ) etanolu Zapach, antyutleniacz Ćwiczenie 1. Otrzymywanie płynnego eyelinera Składnik/Nazwa INCI Ilość [% wagowe] Ilość [g] Iron Oxide (tlenek żelaza) 10,0 Titanium dioxide (ditlenek 2,0 tytanu) Acrylates/octylacrylamide 2,0 copolymer (lub zwiększyć ilość gumy ksantanowej) Propylene glycol (glikol 2,0 propylenowy) Xanthan gum (guma 1,0 ksantanowa) Triethanolamine (tri 0,75 etanoloamina) Aqua (woda) do 100 Preservatives, fragrances (konserwanty, substancje zapachowe) Wykonanie: Do zlewki 50 cm 3 odmierzyć połowę ilości wody i dodawać stopniowo gumę ksantanową intensywnie mieszając. W drugim naczyniu rozprowadzić mieszaninę tlenków (tytanu i żelaza) w glikolu propylenowym do uzyskania jednorodnej zawiesiny. 4

5 Ćwiczenie 2. Otrzymywanie pomadki przykładowa receptura Składnik/Nazwa INCI Ilość [% wagowe] Ilość [g] Castor oil (olej rycynowy) 60,00 Jojoba oil (olej Jojoba WATER CLEAR lub Złoty) 20,00 Candelilla wax (wosk Candelilla) 12,60 Beeswax (wosk pszczeli) 5,00 Carnauba wax (wosk 1,90 Canrnauba) Pigments (pigmenty) 4 8 Preservatives, fragrances Wykonanie: W moździerzu sporządzić mieszaninę pigmentów i wymieszać z olejem rycynowym, dodając go kroplami. W zlewce zmieszać składniki bazy tłuszczowo-woskowoolejowej, stopić ją a następnie dodać do zlewki przygotowaną wcześniej mieszaninę pigmentów z olejem rycynowym.. Ćwiczenie 3. Otrzymywanie błyszczyka do warg: błyszczyk w postaci stopu, nakładany palcem. Składnik/Nazwa INCI Ilość [% wagowe] Ilość [g] Castor oil (olej rycynowy) 15,00 Lanolin (lanolina) 10,00 Petrolatum (wazelina) 8,00 Beeswax (wosk pszczeli) 8,00 Paraffinum oil (olej parafinowy) do 100 (ok. 58 ) Pigments (pigmenty - 0,5 mieszanina) Preservatives, fragrances (konserwanty, subs. zapachowe) 5

6 Wykonanie: W zlewce odważyć odpowiednie ilości lanoliny, wazeliny i oleju parafinowego, dodać potrzebną ilość wosku pszczelego, całość ogrzewać łagodnie do stopienia. Barwniki wymieszać z olejem rycynowym i dodać do stopionych tłuszczy, wymieszać dokładnie lecz powoli aby nie dopuścić do zapowietrzenia masy. Całość wylewać bezpośrednio do opakowania. Ćwiczenie 4. Róż na policzki w formie stopu woskowo-tłuszczowego Składnik/Nazwa INCI Ilość [% wagowe] Ilość [g] Beeswax (wosk pszczeli) 4,00 Carnauba wax (wosk Carnauba) 9,00 Izopropyl palmitate/izopropyl 40,00 mirystate (mirystynian izopropylu Lanolin (lanolina) 2,00 Paraffinum oil (olej 35,00 parafinowy) Pigments (pigmenty Fe 2 O 3 ) 4,00 Titanium dioxide (TiO 2 ) 6,00 Preservatives, fragrances Wykonanie: Pigment (pigmenty) wymieszać z tlenkiem tytanu, a następnie dodać odpowiednie ilości palmitynianu izopropylu oraz oleju parafinowego. W osobnym naczyniu odważyć odpowiednie ilości składników fazy tłuszczowej (woski, lanolinę i mirystynian izopropylu), fazę tłuszczową stopić ogrzewając ją ostrożnie na płycie kuchenki. Do ciepłych wosków należy dodać roztwór barwników i całość dokładnie wymieszać, utrzymując jeszcze przez jakiś czas podwyższoną temperaturę. Całość przenieść na szalkę Petriego (lub do innego wskazanego naczynia) i pozostawić do ostygnięcia Po zakończonych ćwiczeniach otrzymane preparaty przedstawić do oceny prowadzącemu, a następnie zabezpieczyć je do następnych zajęć i przedstawić ponownie do oceny. 6

7 III. Sprawozdanie Opisać przeprowadzone procesy, podać własne obserwacje, np. czas ucierania, objawy zapowietrzenia wyrobu, konsystencję produktu końcowego, jednorodność otrzymanej mieszaniny. Należy umieścić także opis wykonania preparatu, wyjaśnić wszystkie obserwacje dokonane podczas pracy laboratoryjnej (np. szybkość łączenia się składników, pienienie itp.). Scharakteryzować rolę poszczególnych składników. Opis poszczególnych składników należy podać według poniższego wzoru. Zawartość procentową należy obliczyć biorąc pod uwagę faktycznie dokładnie naważone ilości składników, bowiem w recepturze podane są ilości orientacyjne. Nazwa preparatu:... Składnik/Nazwa Rola składnika w Działanie Zaw. % składnika INCI/handlowa/chemiczna recepturze kosmetyczne w recepturze składnika Bezpośrednio po wykonaniu: Ocena preparatu Minimum tydzień po wykonaniu Data: Podpis Data: Podpis IV. Wymagania teoretyczne: Pigmenty i barwniki w wyrobach kosmetycznych klasyfikacja, przykłady, podstawa prawna stosowania. Woski, tłuszcze i oleje przykłady i zastosowanie w kosmetykach. Podstawy komponowania wyrobów kosmetyki kolorowej. Rodzaje wyrobów i ich otrzymywanie. Techniki rozdrabniania i mieszania. Rodzaje mieszadeł i mieszalników. Urządzenia do rozdrabniania. 7

8 V. Utylizacja literą N. Po zakończeniu ćwiczenia otrzymane wyroby składować w pojemniku oznaczonym VI. Zalecana literatura 1. W. S. Brud, R. Glinka, Technologia kosmetyków. Wybrane zagadnienia, Wyd. Oficyna Wydawnicza, Łódź, M. Mrukot, Receptariusz kosmetyczny, Małopolska Wyższa Szkoła Zawodowa w Krakowie, Kraków M. Molski, Chemia piękna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa E. Fink, Kosmetyka. Przewodnik po substancjach czynnych i pomocniczych, MedPharm Polska, W. Malinka, Zarys chemii kosmetycznej, Volumed, Wrocław, R. Glinka, Receptura kosmetyczna, Wyd. Oficyna Wydawnicza, Łódź, A. Marzec, Chemia kosmetyków surowce, półprodukty, preparatyka wyrobów, Dom Organizatora, Toruń, Chemia nowoczesnych kosmetyków: substancje aktywne w preparatach i zabiegach kosmetycznych, Dom Organizatora, Toruń, VII. Opracowanie ćwiczenia i instrukcji: Danuta Kroczewska (wrzesień 2014) 8