Wydawnictwo Lekarskie PZWL

Transkrypt

1 Spis t r e ś c i t o m u 1 Ro z d z i a ł 1. Ciąża o przebiegu prawidłowym Zapłodnienie Leszek Pawelczyk, Monika Serdyńska-Szuster Przygotowanie komórki jajowej do zapłodnienia Przygotowanie plemników do zapłodnienia Penetracja plemników Zapobieganie polispermii Fuzja gamet Następstwa zapłodnienia Płód i popłód Rozwój oraz budowa zarodka i płodu Anna Roztocka Rozwój, budowa i hormonalna czynność popłodu Piotr Oszukowski Płyn owodniowy Agata Szpera-Goździewicz Immunologia ciąży Łukasz Wicherek, Danuta Kowalczyk Tolerancja immunologiczna matki względem antygenów płodu Rola komórek układu odpornościowego matki w przebiegu porodu Perspektywy Zmiany ustrojowe w przebiegu ciąży Agata Szpera-Goździewicz Układ sercowo-naczyniowy Układ krzepnięcia Układ oddechowy Układ moczowy Układ pokarmowy Gruczoły wydzielania wewnętrznego Układ mięśniowo-szkieletowy Oko Zmiany w metabolizmie Przepływ krwi przez macicę Rozpoznanie ciąży i ustalenie terminu porodu Robert Z. Spaczyński Objawy podmiotowe

2 XII Spis treści tomu Objawy przedmiotowe Pewne objawy przedmiotowe Ustalenie terminu porodu Organizacja opieki medycznej nad kobietą w ciąży Grzegorz H. Bręborowicz, Wiesław Markwitz Ocena czynników ryzyka Ocena stanu organizacji opieki perinatalnej w Polsce Opieka przedporodowa w ciąży o prawidłowym przebiegu Promocja prawidłowych zachowań w ciąży Żywienie w czasie ciąży i połogu Grzegorz H. Bręborowicz, Mariola Ropacka- -Lesiak Okres przedkoncepcyjny Metabolizm w okresie ciąży Zapotrzebowanie na energię Struktura spożycia podstawowych składników pokarmowych Suplementacja żywienia w okresie ciąży Połóg okres karmienia Konsekwencje nieprawidłowego odżywiania się w czasie ciąży Ro z d z i a ł 2. Ciąża o przebiegu nieprawidłowym Poronienie Jana Skrzypczak Epidemiologia Rodzaje poronień Etiopatogeneza Poronienie a wiek kobiety Mechanizm poronienia Czynniki rokownicze Profilaktyka Wskazówki praktyczne Sytuacja kliniczna Ciąża ektopowa Jana Skrzypczak Etiologia Umiejscowienie ciąży ektopowej Metody diagnozowania Leczenie Wpływ leczenia ciąży ektopowej na potencjał rozrodczy Powikłania Sytuacja kliniczna Nieprawidłowy czas trwania ciąży Jarosław Kalinka, Adam Bitner Poród przedwczesny Ciąża przeterminowana Niepowściągliwe wymioty ciężarnych Beata Kubiaczyk-Paluch Etiopatogeneza Rozpoznanie Postępowanie terapeutyczne

3 Spis treści tomu 1 XIII 2.5. Konflikt serologiczny Mirosław Wielgoś, Longin Marianowski Etiopatogeneza Diagnostyka Leczenie Profilaktyka Krwawienia w II i III trymestrze ciąży Grzegorz Kruszyński, Grzegorz H. Bręborowicz Łożysko przodujące (placenta praevia) Łożysko wrośnięte Przedwczesne oddzielenie łożyska Naczynia przodujące Pęknięcie macicy Podsumowanie Wielowodzie małowodzie Krzysztof Preis Wielowodzie Małowodzie Ciąża wielopłodowa Witold Malinowski Powstawanie ciąży wielopłodowej Epidemiologia Jatrogenna ciąża wielopłodowa Ciąża bliźniacza heterotopowa Popłody ciąż bliźniaczych Określanie zygotyczności Rozpoznanie ciąży wielopłodowej Powikłania w przebiegu ciąży wielopłodowej Wady rozwojowe i anomalie chromosomalne Umieralność okołoporodowa płodów i noworodków pochodzących z ciąż wielopłodowych Obumarcie płodu Anna Dera-Szymanowska, Grzegorz H. Bręborowicz Definicja Epidemiologia Etiopatogeneza Rozpoznanie Opieka w ciąży powikłanej obumarciem płodu Prowadzenie ciąży u kobiety z obumarciem płodu w wywiadzie Ciąża wielopłodowa Koagulopatie położnicze Joanna Świder-Musielak Układ hemostazy w ciąży o przebiegu prawidłowym Koagulopatie położnicze Trombofilie wrodzone Nieprawidłowe wzrastanie płodu: hipotrofia i hipertrofia Dorota Bomba- -Opoń Definicja Etiologia

4 XIV Spis treści tomu Hipotrofia płodu Hipertrofia płodu Niewydolność cieśniowo-szyjkowa Grzegorz H. Bręborowicz Definicja Etiopatogeneza Rozpoznanie Leczenie Rokowanie Przedwczesne pęknięcie błon płodowych Przemysław Oszukowski, Agnieszka Pięta-Dolińska Definicja Budowa błon płodowych Etiopatogeneza przedwczesnego pęknięcia błon płodowych Rozpoznanie i postępowanie diagnostyczne Rozpoznanie różnicowe Powikłania przedwczesnego odpływania płynu owodniowego Leczenie i postępowanie położnicze Ro z d z i a ł 3. Choroby współistniejące z ciążą Farmakoterapia w okresie ciąży Marzena Dworacka Teratogenność działanie embrio- i fetotoksyczne leków Klasyfikacja leków pod względem ich potencjalnego wpływu na zarodek lub płód Leki stosowane w leczeniu niektórych objawów i schorzeń występujących w przebiegu ciąży Ogólne zasady stosowania leków w okresie ciąży Nadciśnienie tętnicze Jan Oleszczuk, Bożena Leszczyńska-Gorzelak, Radzisław Mierzyński Nadciśnienie tętnicze przewlekłe Stan przedrzucawkowy Stan przedrzucawkowy współwystępujący z przewlekłym nadciśnieniem tętniczym Choroby wątroby w ciąży Mateusz Madejczyk, Marian Grzymisławski Choroby wątroby występujące tylko w ciąży Choroby wątroby współistniejące z ciążą Choroby układu moczowego Andrzej K. Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz Bakteriomocz bezobjawowy Ostre odmiedniczkowe zapalenie nerek Ostre zapalenie pęcherza moczowego Ostra niewydolność nerek Przewlekłe choroby nerek w ciąży Zespół nerczycowy Kamica moczowa Ciąża u kobiet po przeszczepie nerki Hemodializa w ciąży

5 Spis treści tomu 1 XV 3.5. Choroby układu sercowo-naczyniowego Romuald Ochotny Diagnostyka układu krążenia u kobiet w ciąży Ocena ryzyka Metody zapobiegania ciąży lub zakończenia ciąży u pacjentek z chorobą serca Wybrane schorzenia układu krążenia Choroby układu krwiotwórczego Agata Szpera-Goździewicz Niedokrwistość z niedoboru żelaza Niedokrwistość z niedoboru kwasu foliowego Niedokrwistość z niedoboru witaminy B Niedokrwistość poporodowa Cukrzyca Ewa Wender-Ożegowska Cukrzyca a zmiany metaboliczne Ciąża u kobiety chorej na cukrzycę Noworodek matki chorującej na cukrzycę Postępowanie u pacjentki z cukrzycą Cukrzyca ciążowa Choroby gruczołów dokrewnych Krzysztof Drews, Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz Choroby gruczołu tarczowego Choroby przysadki Choroby nadnerczy Choroby autoimmunologiczne Agnieszka Seremak-Mrozikiewicz, Krzysztof Drews Zespół antyfosfolipidowy Małopłytkowość samoistna Toczeń rumieniowaty układowy Twardzina układowa Reumatoidalne zapalenie stawów Miastenia Pemfigoid ciężarnych Nowotwory Wiesław Markwitz, Grzegorz H. Bręborowicz Nowotwory jajnika Nowotwory sutka Nowotwory szyjki macicy Czerniak Nowotwory układu krwionośnego Rak jelita grubego i odbytnicy Postępowanie w przypadku nowotworów u kobiet w ciąży Choroby układu oddechowego Mariola Ropacka-Lesiak, Karolina Gruca-Stryjak Astma oskrzelowa Zapalenie płuc Aspiracyjne zapalenie płuc (zespół Mendelsona) Niekardiogenny obrzęk płuc ARDS (zespół ostrej niewydolności oddechowej)

6 XVI Spis treści tomu Gruźlica Sarkoidoza Zakażenia i zarażenia Dorota Nowakowska, Jan Wilczyński Zakażenia bakteriami Zakażenia wirusami Zarażenia pierwotniakami Zarażenia grzybami Choroby neurologiczne w przebiegu ciąży Michał K. Owecki, Wojciech Kozubski Choroby naczyniowe mózgu Choroby nerwowo-mięśniowe Guzy mózgu Bóle głowy Padaczka Stwardnienie rozsiane Ro z d z i a ł 4. Poród Anatomia położnicza Wiesław Markwitz, Mariola Ropacka-Lesiak Miednica kostna Budowa kanału rodnego Mięśnie i więzadła miednicy mniejszej Narządy płciowe zewnętrzne Narządy płciowe wewnętrzne Stosunki otrzewnowe miednicy mniejszej Anatomia płodu Poród prawidłowy Mariola Ropacka-Lesiak, Grzegorz H. Bręborowicz Badanie i postępowanie wstępne Przebieg porodu fizjologicznego Poród nieprawidłowy Znieczulenie w czasie porodu Michał Gaca Miednicowe położenie płodu Witold Malinowski Poród w nieprawidłowym ułożeniu płodu Krzysztof Szymanowski Poród w nieprawidłowych ustawieniach płodu Krzysztof Szymanowski Poród w ciąży wielopłodowej Witold Malinowski Poród po cięciu cesarskim Grzegorz H. Bręborowicz Poród patologiczny Krzysztof Czajkowski Zaburzenia czynności skurczowej mięśnia macicy Nieprawidłowy przebieg III okresu porodu Operacje położnicze Grzegorz H. Bręborowicz, Andrzej K. Bręborowicz Cięcie cesarskie Wyciągacz próżniowy Operacja kleszczowa Operacje w położeniu poprzecznym płodu

7 Spis treści tomu 1 XVII Dystocja barkowa Wynicowanie macicy Okołoporodowe wycięcie macicy Nacięcie krocza Postępowanie w przypadku wypadniętej pępowiny Krwotoki poporodowe Grzegorz Kruszyński, Grzegorz H. Bręborowicz Ro z d z i a ł 5. Połóg Elżbieta Ronin-Walknowska Fizjologia połogu Połogowe zmiany ogólnoustrojowe Laktacja Połogowe zmiany w narządach płciowych Postępowanie w połogu Powikłania połogowe Zakażenie połogowe Choroba zakrzepowa Późne krwawienia poporodowe Zaburzenia laktacji Leki w okresie laktacji Wybrane grupy leków możliwe do zastosowania podczas laktacji Szczepienia Antykoncepcja w okresie karmienia piersią Karmienie piersią a badania radiologiczne Ro z d z i a ł 6. Diagnostyka rozwoju i stanu płodu Niedotlenienie płodu Andrzej K. Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz Transport gazów między matką a płodem Mechanizmy kontroli układu krążenia płodu a niedotlenienie Potencjalne przyczyny niedotlenienia w czasie porodu Kliniczne aspekty rozpoznania niedotlenienia w ciąży Diagnostyka prenatalna Piotr Sieroszewski, Elżbieta Baś-Budecka Nieinwazyjne metody diagnostyki prenatalnej Inwazyjne metody diagnostyki prenatalnej Badanie równowagi kwasowo-zasadowej Beata Kubiaczyk-Paluch, Andrzej K. Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz Pobieranie krwi płodu w trakcie kordocentezy Badanie krwi włośniczkowej ze skalpu płodu Ocena krwi pępowinowej po porodzie Ocena aktywności ruchowej płodu Andrzej K. Bręborowicz, Beata Kubiaczyk- -Paluch Ocena ruchów płodu przez ciężarną Aktografia i kardiotokografia

8 XVIII Spis treści tomu Profil biofizyczny płodu Postępowanie kliniczne w zależności od wyniku badania profilu biofizycznego płodu Stany zachowywania się płodu Ocena czynności serca płodu w czasie ciąży i porodu Jerzy Sikora Osłuchiwanie czynności serca płodu Kardiotokografia Elektrokardiografia płodowa Ultrasonografia w położnictwie Mariola Ropacka-Lesiak, Marek Pietryga USG w I trymestrze ciąży USG w II i III trymestrze ciąży Terapia wewnątrzmaciczna a USG USG przedporodowe USG w trakcie porodu Zastosowanie badań dopplerowskich w położnictwie Mariusz Dubiel, Szymon Bednarek Podstawy fizyczne badań dopplerowskich Rodzaje badań dopplerowskich Diagnostyka dopplerowska w położnictwie Biochemiczna ocena rozwoju ciąży Joanna Kempiak Oznaczenia hormonalne Hormony steroidowe łożyska Alfa-fetoproteina Oznaczenia enzymatyczne Oznaczenia innych substancji Ro z d z i a ł 7. Noworodek Adaptacja noworodka do życia zewnątrzmacicznego Janusz Gadzinowski, Bogumiła Stoińska, Marta Szymankiewicz Podstawy patologii noworodka Marta Szymankiewicz Krwiak podokostnowy Złamanie obojczyka Porażenie nerwu twarzowego Zespół zaburzeń oddychania (ZZO) Zespół aspiracji smółki Zapalenie płuc Dysplazja oskrzelowo-płucna Żółtaczki Przetrwały przewód tętniczy (PDA) Martwicze zapalenie jelit Krwawienia śródczaszkowe Skorowidz

9 Spis t r e ś c i t o m u 2 Ro z d z i a ł 1. Rozwój, budowa i fizjologia żeńskich narządów płciowych Helena Kędzia Jajnik (ovarium, oophoron) Jajowód (salpinx, oviductus, tuba uterina) Macica (uterus, metra, hystera) Pochwa (vagina, kolpos) Srom (vulva, pudendum femininum) Krocze (perineum) Dno miednicy Miednica kostna (pelvis) Unaczynienie narządów płciowych Unerwienie narządów płciowych Ro z d z i a ł 2. Cykl miesiączkowy Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska Układ podwzgórzowo-przysadkowy Podwzgórze Przysadka Hormony steroidowe jajnika Estrogeny Gestageny Androgeny Cykl jajnikowy Faza folikularna Owulacja Faza lutealna... 30

10 X Spis treści tomu Cykl endometrialny Faza miesiączkowa (1. 5. dzień cyklu) Faza proliferacyjna ( dzień cyklu) Faza owulacyjna (14. dzień cyklu) Faza sekrecyjna ( dzień cyklu) Cykl szyjkowy Rozdział 3. Wady wrodzone żeńskich narządów płciowych Zbigniew Friebe, Karina Kapczuk Podział wad macicy i pochwy Wrodzony brak macicy i pochwy Diagnostyka wrodzonego braku macicy i pochwy Leczenie wrodzonego braku macicy i pochwy Wady obstrukcyjne macicy i pochwy Diagnostyka wad obstrukcyjnych macicy i pochwy Leczenie wad obstrukcyjnych macicy i pochwy Wady macicy Diagnostyka wad macicy Leczenie Wady pochwy Ro z d z i a ł 4. Zaburzenia statyki żeńskich narządów płciowych Andrzej Skręt, Joanna Skręt-Magierło Fizjologia Prawidłowe położenie macicy i pochwy Siły oddziałujące na narządy płciowe Aparat utrzymujący narządy płciowe Nieprawidłowości statyki narządów płciowych Częstość występowania Rozpoznanie Leczenie Profilaktyka Ro z d z i a ł 5. Zakażenia i zarażenia żeńskich narządów płciowych Zapalenia w obrębie żeńskich narządów płciowych Romuald Dębski Zapalenie sromu, pochwy i szyjki macicy Zapalenia górnego odcinka narządów płciowych Zakażenie rany pooperacyjnej Choroby przenoszone drogą płciową Grzegorz Jakiel, Aneta Słabuszewska-Jóźwiak Epidemiologia Wywiad i badanie pacjenta z STD Kliniczny podział chorób przenoszonych drogą płciową... 73

11 Spis treści tomu 2 XI Ro z d z i a ł 6. Urologia ginekologiczna Jan Kotarski Nietrzymanie moczu u kobiet Fizjologia mikcji Etiopatogeneza nietrzymania moczu Diagnostyka nietrzymania moczu Profilaktyka nietrzymania moczu Leczenie nietrzymania moczu Uszkodzenia układu moczowego (przetoki moczowo-płciowe) Etiologia przetok moczowo-płciowych Klasyfikacja uszkodzeń układu moczowego Objawy przetok moczowo-płciowych Rozpoznawanie przetok moczowo-płciowych Leczenie uszkodzeń układu moczowego Ro z d z i a ł 7. Endokrynologia ginekologiczna Neuroendokrynologia i regulacja osi podwzgórze przysadka jajnik Błażej Męczekalski, Agnieszka Podfigurna-Stopa Neuroendokrynologia Oś podwzgórze przysadka jajnik Regulacja osi podwzgórze przysadka jajnik Podstawy diagnostyki w endokrynologii ginekologicznej Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski Badanie podmiotowe Badanie przedmiotowe Badania hormonalne i biochemiczne Diagnostyka obrazowa Zabiegi diagnostyczne w endokrynologii ginekologicznej Zaburzenia miesiączkowania Agnieszka Podfigurna-Stopa, Błażej Męczekalski Klasyfikacja zaburzeń miesiączkowania Pierwotny brak miesiączki Wtórny brak miesiączki, nieregularne miesiączki Nieprawidłowe krwawienia maciczne Zespół napięcia przedmiesiączkowego Zaburzenia rozwoju płci Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski Różnicowanie płciowe Zaburzenia rozwoju płci z kariotypem 46,XX Zaburzenia rozwoju płci z kariotypem 46,XY Zaburzenia aktywności androgenów DSD zależne od chromosomów płci Hipogonadyzm hipogonadotropowy Agnieszka Podfigurna-Stopa, Błażej Męczekalski Etiologia hipogonadyzmu hipogonadotropowego Choroby podwzgórza Choroby przysadki

12 XII Spis treści tomu Hipogonadyzm hipergonadotropowy Błażej Męczekalski, Krzysztof Katulski Dysgenezja gonad Przedwczesne wygasanie czynności jajników Hiperandrogenizacja i zespół policystycznych jajników Krzysztof Katulski, Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski Objawy hiperandrogenizmu Zespół policystycznych jajników Hormonalnie czynne guzy jajnika Hiperandrogenizacja nadnerczowa Okres menopauzy Błażej Męczekalski, Krzysztof Katulski Podłoże hormonalne, objawy i konsekwencje menopauzy Okres menopauzy a ośrodkowy układ nerwowy Okres menopauzy a skóra Okres menopauzy a układ moczowo-płciowy Okres menopauzy a układ kostny Okres menopauzy a układ sercowo-naczyniowy Leczenie zmian związanych z menopauzą Leczenie hormonalne w endokrynologii ginekologicznej Adam Czyżyk, Błażej Męczekalski Natywna gonadoliberyna (GnRH) i jej analogi Gonadotropiny Leki obniżające stężenie prolaktyny Leki antyandrogenne Hormonalna terapia zastępcza i terapia estrogenowo-progestagenowa Leki stosowane w leczeniu insulinooporności Ro z d z i a ł 8. Niepłodność Marian Szamatowicz Diagnostyka niepłodności Metody leczenia niepłodności Niepłodność idiopatyczna Zaburzenia fazy lutealnej Oligoowulacja Anowulacja Czynnik jajowodowy niepłodności Czynnik maciczny niepłodności Czynnik szyjkowy niepłodności Endometrioza Czynnik męski niepłodności Skuteczność postępowania terapeutycznego w leczeniu niepłodności Szanse terapeutyczne w przypadku jajnikowego czynnika niepłodności Szanse terapeutyczne w przypadku jajowodowego czynnika niepłodności.. 150

13 Spis treści tomu 2 XIII Szanse terapeutyczne w przypadku szyjkowego czynnika niepłodności Szanse terapeutyczne w przypadku macicznego czynnika niepłodności Szanse terapeutyczne w przypadku męskiego czynnika niepłodności Techniki rozrodu wspomaganego medycznie Skuteczność leczenia niepłodności bez stosowania technik wspomagania rozrodu Inseminacje domaciczne Zapłodnienie pozaustrojowe przeniesienie embrionu Docytoplazmatyczne wstrzykiwanie plemników (ICSI) Diagnostyka przedimplantacyjna Klonowanie Niemożność donoszenia ciąży (infertilitas) Mrożenie zachowanie płodności Psychospołeczne aspekty niepłodności Ro z d z i a ł 9. Ginekologia dziecięca i dziewczęca Izabella Rzepka-Górska Dojrzewanie płciowe Neuroendokrynologiczne aspekty dojrzewania płciowego Czynność osi podwzgórze przysadka jajnik w różnych okresach życia Sygnał metaboliczny, krytyczna masa ciała, leptyna Wiek ginekologiczny i wiek metrykalny kryteria dojrzałości dziewcząt Cechy płciowe w okresie pokwitania Zaburzenia rozwoju płciowego Przedwczesne dojrzewanie płciowe pubertas praecox Opóźnione pokwitanie lub brak pokwitania Zahamowanie pokwitania lub zahamowanie rozwoju płciowego Guzy jajnika w wieku rozwojowym Rodzaje nowotworów jajnika u dziewcząt Torbiele czynnościowe Pierwotne nowotwory nabłonkowe Nowotwory specyficzne dla gonad Leczenie nowotworów jajnika u dziewcząt Prawidłowy i powikłany rozwój sutków Fizjologiczne obrzmienie sutków u noworodków intumescentia mammarum hormonalis neonati Powiększenie sutków u dziewczynek thelarche praecox Nieprawidłowości i zaburzenia rozwoju sutków w okresie pokwitania Guzy nowotworowe sutków Odpryskowiec hamartoma Grupy i czynniki ryzyka w karcynogenezie raka szyjki macicy Zagadnienia dotyczące współżycia płciowego dziewcząt Nadżerka części pochwowej szyjki macicy u pacjentek w wieku rozwojowym

14 XIV Spis treści tomu Nowotwory złośliwe pochwy Guz pęcherzyka żółtkowego (yolk sac tumor) Mięsak groniasty sarcoma botryoides Zapalenie narządów płciowych Zapalenia sromu i pochwy Zakażenia układu moczowego w powiązaniu ze stanami zapalnymi pochwy Zrost warg sromowych mniejszych Stany zapalne przydatków Stan zapalny przydatków po zapaleniu wyrostka robaczkowego Zapalenie przydatków w okresie pokwitania Ro z d z i a ł 10. Onkologia ginekologiczna Ewa Nowak-Markwitz Powstawanie nowotworów Etiologia nowotworów narządów płciowych Rak szyjki macicy Rak endometrium Rak jajnika Rak sromu i pochwy Rak kosmówki i nowotwory nienabłonkowe narządów płciowych Profilaktyka nowotworów narządów płciowych Rak szyjki macicy Rak endometrium Rak jajnika Rak pochwy i sromu Nowotwory nienabłonkowe jajnika, trzonu macicy i pochwy Epidemiologia nowotworów narządów płciowych Podział nowotworów złośliwych narządów płciowych kobiety Rozpoznanie nowotworów Histologia Planowanie leczenia Badanie ginekologiczne i per rectum Badania obrazowe Badania biochemiczne markery nowotworowe Metody leczenia nowotworów narządów płciowych Metody chirurgiczne Radioterapia Chemioterapia i terapia celowana Rak szyjki macicy Rak endometrium Mięsaki macicy Mięsak gładkokomórkowy

15 Spis treści tomu 2 XV Mięsak podścieliskowy Mięsak podścieliskowy niezróżnicowany Gruczolakomięsak Mięsakorak Rak jajnika, jajowodu i otrzewnej Nowotwory złośliwe nienabłonkowe jajnika Nowotwory germinalne Nowotwory gonadalne jajnika (sex-cord-stromal tumors) Inne rzadkie nowotwory jajnika Nowotwory pochwy Rak pochwy Mięsak pochwy Nowotwory sromu Rak sromu Czerniak sromu Rak gruczołu Bartholina Rzadkie nowotwory złośliwe sromu Rozrosty i nowotwory trofoblastu Zaśniad groniasty całkowity i częściowy Rak kosmówki Ro z d z i a ł 11. Nowotwory gruczołu piersiowego Paweł Murawa, Dawid Murawa Rak piersi Epidemiologia raka piersi Objawy raka piersi Diagnostyka raka piersi Typy raka piersi Stopnie zaawansowania klinicznego raka piersi Leczenie chorych na raka piersi Metody operacyjne stosowane w leczeniu raka piersi Leczenie raka przedinwazyjnego Leczenie raka inwazyjnego Rokowanie i obserwacje po leczeniu Inne nowotwory złośliwe gruczołu piersiowego Mięsaki piersi Pierwotny chłoniak piersi Guz liściasty Nowotwory niezłośliwe gruczołu piersiowego Tłuszczak (lipoma) Gruczolakowłókniak (fibroadenoma) Gruczolak (adenoma) Brodawczak wewnątrzprzewodowy (intraductal papilloma)

16 XVI Spis treści tomu 2 Ro z d z i a ł 12. Endometrioza Jan Kotarski, Jana Skrzypczak Etiopatogeneza endometriozy Kliniczne postacie endometriozy Rozpoznanie Badanie kliniczne Metody inwazyjne diagnozowania endometriozy Leczenie endometriozy Leczenie operacyjne Leczenie farmakologiczne Zapobieganie endometriozie Ro z d z i a ł 13. Osteoporoza Tomasz Opala, Dorota Rabiega-Gmyrek Etiologia i patogeneza osteoporozy Podział osteoporozy Kryterium lokalizacji Kryterium etiologiczne Diagnostyka w osteoporozie Badanie kliniczne Badanie densytometryczne Markery kostne Profilaktyka osteoporozy Leczenie osteoporozy Wysiłek fizyczny Suplementacja wapnia Witamina D Bisfosfoniany Denosumab Selektywny modulator receptora estrogenowego Teryparatyd Ranelinian strontu Hormonalna terapia zastępcza a osteoporoza Ro z d z i a ł 14. Seksualność kobiet Robert Kowalczyk, Violetta Skrzypulec-Plinta Definicja seksualności Funkcje seksualności Identyfikacja (tożsamość) i rola płciowa Orientacja seksualna Uwarunkowania seksualności Psychofizjologia seksualna Zakres psychofizjologii seksualnej

17 Spis treści tomu 2 XVII Biologia i fizjologia reakcji seksualnych Obraz seksualności Polek Seksualność w okresie ciąży i po porodzie Seksualność w wieku menopauzalnym Seksualność a antykoncepcja Zaburzenia zdrowia seksualnego Definicja zaburzeń seksualnych Zaburzenia zainteresowania seksualnego Zaburzenia podniecenia u kobiet Nadmierny popęd seksualny (erotomania, satyriasis, nimfomania) Zaburzenia orgazmu Zaburzenia związane z bolesnością genitalno-miedniczną/penetracją Prowadzenie rozmowy na temat seksu Deklaracja praw seksualnych Ro z d z i a ł 15. Ginekologia operacyjna Leczenie operacyjne w ginekologii Zbigniew Friebe Kwalifikacja i przygotowanie pacjentki do operacji Metody operacyjne Przegląd najważniejszych rodzajów operacji stosowanych w ginekologii Laparoskopia w ginekologii Andrzej Skręt Ewolucja roli laparoskopii w ginekologii operacyjnej Fazy operacji laparoskopowej Wskazania i przeciwwskazania do laparoskopii Powikłania laparoskopii Laparoskopia robotyczna Histeroskopia Stefan Sajdak Technika histeroskopii Wskazania do histeroskopii Powikłania histeroskopii Ro z d z i a ł 16. Regulacja urodzeń Leszek Pawelczyk, Beata Banaszewska Indeks Pearla i idealna metoda antykoncepcji Podział metod antykoncepcji Metody naturalne Antykoncepcja hormonalna Kształtka wewnątrzmaciczna Mechaniczne metody antykoncepcji Środki plemnikobójcze Prezerwatywa Sterylizacja chirurgiczna Antykoncepcja hormonalna dostępna w Polsce

18 XVIII Spis treści tomu 2 Ro z d z i a ł 17. Diagnostyka ginekologiczna Badanie ginekologiczne Andrzej K. Bręborowicz, Grzegorz H. Bręborowicz Badanie podmiotowe Badanie przedmiotowe Badania dodatkowe Badanie histopatologiczne Helena Kędzia Diagnostyka cytologiczna Witold Kędzia Nabłonek szyjki macicy i pochwy Zasady pobierania rozmazu cytologicznego szyjki macicy Ocena preparatów cytologicznych klasyfikacja TBS (The Bethesda System) Klasyfikacja TBS vs Papanicolaou Śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy Badanie andrologiczne Tomasz Żak Badanie podmiotowe Badanie przedmiotowe Analiza seminologiczna Testy czynnościowe plemników Badanie kolposkopowe Antoni Basta, Andrzej Szczudrawa, Paweł Basta Budowa i rodzaje kolposkopów Technika badania kolposkopowego E tapy badania kolposkopowego Cele kolposkopii Klasyfikacja obrazów kolposkopowych Pytania kontrolne do tomów 1 i Skorowidz