PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO

Transkrypt

1 Załącznik do Uchwały Nr XLVIII/546/2013 Rady Miasta Gorzowa Wlkp. z dnia 24 kwietnia 2013r. Gorzów Wielkopolski PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO Gorzów Wielkopolski, 2013 r.

2 2 S t r o n a

3 SPIS TREŚCI 1. PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA WPROWADZENIE OPIS OBSZARU OBJĘTEGO PROGRAMEM INFORMACJE PODSTAWOWE SIEĆ DROGOWA SIEĆ TRAMWAJOWA SIEĆ KOLEJOWA OBSZARY PRZEMYSŁOWE TERENY PODLEGAJĄCE OCHRONIE PRZED HAŁASEM ŹRÓDŁA HAŁASU W MIEŚCIE HAŁAS DROGOWY HAŁAS TRAMWAJOWY HAŁAS PRZEMYSŁOWY HAŁAS KOLEJOWY PODSTAWOWE KIERUNKI NIEZBĘDNE DO PRZYWRÓCENIA I UTRZYMANIA DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU W ŚRODOWISKU DZIAŁANIA NIEZBĘDNE DO OSIĄGNIĘCIA DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU W ŚRODOWISKU ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM WPROWADZENIE KONTROLA I NADZÓR NAD REALIZACJĄ PROGRAMU OGRANICZENIA I OBOWIĄZKI PODMIOTÓW KORZYSTAJĄCYCH ZE ŚRODOWISKA ZARZĄDCA DROGI, LINII KOLEJOWEJ I LINII TRAMWAJOWEJ PODMIOTY EKSPLOATUJĄCE INSTALACJE UZASADNIENIE PROGRAMU PODSTAWY PRAWNE DYREKTYWA 2002/49/WE PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ŚRODOWISKA MAPA AKUSTYCZNA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO ANALIZA MATERIAŁÓW, DOKUMENTÓW I PUBLIKACJI WYKORZYSTANYCH DO OPRACOWANIA PROGRAMU POLITYKI, STRATEGIE, PLANY I PROGRAMY PLANY INWESTYCYJNE I ORGANIZACYJNE MIASTA GENARALNA DYREKCJA DRÓG KRAJOWYCH I AUTOSTRAD POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE PODSUMOWANIE ANALIZY PRZEPISY PRAWA MIEJSCOWEGO MAJĄCE WPŁYW NA STAN AKUSTYCZNY ŚRODOWISKA MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO UCHWAŁA O UTWORZENIU OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA OBSZARY CICHE W AGLOMERACJI OBSZARY PRZEMYSŁOWE S t r o n a

4 DECYZJE O DOPUSZCZALNYM POZIOMIE HAŁASU ORAZ DOKUMENTY WYKORZYSTYWANE W POSTĘPOWANIACH ADMNISTRACYJNYCH PRZEPISY DOTYCZĄCE EMISJI Z INSTALACJI I URZĄDZEŃ, KTÓRYCH FUNKCJOWANIE MA NEGATYWNY WPŁYW NA ŚRODOWISKO METODYKA REALIZACJI PROGRAMU WSKAŹNIKI PROGRAMU WSKAŹNIK M EFEKTYWNOŚĆ EKOLOGICZNA ROZWIĄZANIA ANTYHAŁASOWEGO EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA ROZWIĄZANIA ANTYHAŁASOWEGO WSKAŹNIK KORZYŚCI SPOŁECZNYCH NOWE, DOSTĘPNE TECHNIKI I TECHNOLOGIE W ZAKRESIE OGRANICZANIA HAŁASU WIELKOŚCI WPŁYWAJĄCE NA POZIOM EMISJI I IMISJI HAŁASU WYELIMINOWANIE RUCHU TRANZYTOWEGO Z OBSZARU MIASTA POPRAWA STANU NAWIERZCHNI DROGOWYCH TWORZENIE STREF USPOKOJONEGO RUCHU BUDOWA EKRANÓW AKUSTYCZNYCH WSPIERANIE KOMUNIKACJI ROWEROWEJ ROZWÓJ PRZYJAZNEJ KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ PARKINGI STEROWANIE RUCHEM W MIEŚCIE SPOSOBY REDUKCJI HAŁASU SZYNOWEGO SPOSOBY REDUKCJI HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO DZIAŁANIA PROGRAMU HAŁAS DROGOWY HAŁAS TRAMWAJOWY UWZGLĘDNIANIE WYNIKÓW MAPY AKUSTYCZNEJ GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO W KSZTAŁTOWANIU PRZESTRZENI MIEJSKIEJ PROWADZENIE EDUKACJI EKOLOGICZNEJ DOTYCZĄCEJ HAŁASU ŚRODOWISKOWEGO ASPEKTY FINANSOWE WDRAŻANIA PROGRAMU WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH PODSUMOWANIE WYKAZ SKRÓTÓW... 6 SPIS TABEL SPIS RYSUNKÓW BIBLIOGRAFIA Załącznik 1: Rysunki hałas drogowy Załącznik 2: Rysunki hałas tramwajowy Załącznik 3: Płyta DVD zawierająca opracowanie w formie elektronicznej 4 S t r o n a

5 WYKAZ SKRÓTÓW db E ekol E ekon GDDKiA - Decybel - Współczynnik Efektywności Ekologicznej Rozwiązania Antyhałasowego - Współczynnik Efektywności Ekonomicznej Rozwiązania Antyhałasowego - Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad L AeqD - Równoważny poziom dźwięku A dla pory dnia ( ) L AeqN - Równoważny poziom dźwięku A dla pory nocy ( ) L DWN - L N - Długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia ( ), pory wieczoru ( ) oraz pory nocy ( ) (wskaźnik hałasu dla pory dziennej, wieczornej i nocnej) Długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony dla wszystkich pór nocy w roku ( ) (wskaźnik hałasu dla pory nocnej) M - K-SSSE mpzp PKP PLK S.A. Wskaźnik charakteryzujący wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu i liczbę mieszkańców na terenie, określony w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498) Kostrzyńsko Słubicka Specjalna Strefa Ekonomiczna - Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego - PKP Polskie Linie Kolejowe Spółka Akcyjna POIiŚ - Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko Poś - Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) Program - Program ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego RPO SUiKZP Studium uooś - WIOŚ WKS - Regionalny Program Operacyjny - Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Ustawa z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. Nr 199, poz z późn. zm.). - Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska - Współczynnik Korzyści Społecznych WPF - Wieloletnia Prognoza Finansowa 5 S t r o n a

6 1. PODSTAWY FORMALNE OPRACOWANIA Opracowanie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego zostało wykonane na podstawie umowy z dnia 25 października 2011 r. pomiędzy Zamawiającym: Miastem Gorzów Wielkopolski, a Wykonawcą: firmą SECTEC Adam Naguszewski w ramach zadania pn. "Opracowanie mapy akustycznej miasta Gorzowa Wielkopolskiego wraz z systemem do jej zarządzania i udostępniania na stronach internetowych Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego oraz opracowanie Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego". Prace zlecone w ramach umowy zostały podzielone na dwa etapy: Etap I Mapa akustyczna Gorzowa Wielkopolskiego, Etap II Program ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego. Niniejszy dokument został zrealizowany w ramach Etapu II. 6 S t r o n a

7 2. WPROWADZENIE Program ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego jest dokumentem przygotowanym w celu określenia działań zmierzających do osiągnięcia odpowiedniego poziomu hałasu w środowisku. Opracowanie Programu wynika z art. 119 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) i ma związek z wdrożeniem Dyrektywy 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady Unii Europejskiej z dnia 25 czerwca 2002 r. odnoszącej się do oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Program uchwalony przez Radę Miasta w Gorzowie Wielkopolskim staje się aktem prawa miejscowego, a jego założenia i postępy w realizacji są przekazywane Komisji Europejskiej. Głównym celem Programu jest wskazanie kierunków i działań, których realizacja spowoduje dostosowanie poziomu hałasu do dopuszczalnego na terenach, na których nastąpiły przekroczenia obowiązujących norm. Ogólne zasady wskazane w dokumencie powinny być wykorzystane do bieżącej pracy zarządzających źródłami hałasu oraz organów wydających decyzje administracyjne i akty prawa miejscowego mające wpływ na poziom hałasu w środowisku. Mając na względzie poprawę klimatu akustycznego miasta zamierzenia inwestycyjne i zmiany organizacyjne powinny być realizowane zgodnie z kierunkami działań Programu. Merytoryczną podstawą opracowania Programu jest wykonana w 2012 r. mapa akustyczna Gorzowa Wlkp. przedstawiająca diagnozę stanu środowiska akustycznego miasta i jej aktualizacja z października 2012 r. zrealizowana w związku ze zmianą rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (w rozporządzeniu przyjęto mniej rygorystyczne poziomy hałasu dla dróg, linii tramwajowych i kolejowych). Mapy terenów zagrożonych hałasem oraz pierwsze mapy rozkładu wskaźnika M stanowiły materiał wyjściowy do opracowania niniejszego dokumentu. Program oparty jest o wskaźniki długookresowe: L DWN oraz L N i kryteria określające m.in. kolejność realizacji zadań (tzw. wskaźnik M), efektywność ekonomiczną i ekologiczną zaproponowanych rozwiązań. Na terenie Gorzowa Wlkp. źródłami hałasu w środowisku są: komunikacja drogowa, linie tramwajowe, linie kolejowe oraz przemysł. Główny wpływ na klimat akustyczny ma hałas drogowy, którym zagrożonych jest 1,9 % mieszkańców miasta. Hałasem tramwajowym i przemysłowym zagrożona jest niewielka liczba mieszkańców około 0,05 %. Tereny narażone na hałas drogowy położone są wzdłuż: dróg krajowych Nr 3, Nr 22; dróg wojewódzkich Nr 151, Nr 132, Nr 130; pozostałych ulic m.in.: Pomorskiej, Kazimierza Wielkiego, Kobylogórskiej, Strażackiej, Jagiełły, Estkowskiego, Marcinkowskiego, Kos. Gdyńskich, Szarych Szeregów. W większości przypadków są to narażenia w granicach 0-5 db (wskaźnik L DWN ), a jedynie 150 osób narażonych jest na przekroczenia wyższe. Nieliczne tereny zagrożone hałasem tramwajowym położone są wzdłuż torowisk przy ul. Gen. Władysława Sikorskiego, ul. Pomorskiej, ul. Kazimierza Wielkiego i ul. Kostrzyńskiej. 7 S t r o n a

8 Hałasem przemysłowym zagrożone są niewielkie tereny zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie kilku zakładów. W Gorzowie Wlkp. nie ma osób narażonych na ponadnormatywny hałas kolejowy. Zadania Programu oparto w głównej mierze o kierunki wskazane w dokumentach strategicznych miasta związane z rozwojem sieci drogowej. Zabiegi te miały na celu dostosowanie działań Programu do polityki zrównoważonego rozwoju Gorzowa Wielkopolskiego. W obecnym czasie, przy stale rosnącym wskaźniku motoryzacji 1, obniżenie hałasu drogowego jest trudne do realizacji biorąc pod uwagę istniejący układ drogowy oraz nastawienie na korzystanie z indywidualnych środków transportu zamiast z komunikacji zbiorowej. Realizację pierwszego Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego zaproponowano do 2019 roku. Założeniem Programu jest obniżenie o około 25% liczby osób narażonych na ponadnormatywny hałas przy stosunkowo niewielkich środkach finansowych w ramach realizacji niezbędnych dla miasta zadań inwestycyjnych oraz organizacyjnych. W niniejszym dokumencie oprócz działań bezpośrednio wpływających na poziom hałasu w środowisku, zwrócono uwagę na działania, które mimo że nie przynoszą bezpośrednio redukcji hałasu, powodują zmiany w świadomości społecznej i kreują pozytywne zachowania ekologiczne. Opracowanie jest pierwszym Programem ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego i zawarte w nim działania nie wyczerpują katalogu czynności (związanych z postępem technicznym), które mogą być podejmowane przez zarządzających źródłami hałasu, aby zwiększać komfort życia mieszkańców. Zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498) niniejszy Program składa się z trzech części: 1. Części opisowej (rozdział 3-5), zawierającej główne założenia Programu, przyczynę jego tworzenia wraz z podaniem wielkości przekroczeń oraz obszaru, jaki jest objęty Programem. Najważniejszym elementem tej części jest wykaz działań naprawczych uzgodnionych z zarządzającymi źródłami hałasu, niezbędnych do poprawy jakości klimatu akustycznego. Działania ujęte zostały w harmonogram rzeczowo-finansowy ze wskazaniem podmiotów/jednostek, które realizować będą poszczególne zadania, kosztów oraz źródeł finansowania. 2. Części określającej zadania i ograniczenia w zakresie realizacji Programu (rozdział 6). Część ta zawiera wykaz podmiotów/jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za realizację Programu wraz ze wskazaniem zakresu ich kompetencji i obowiązków. Opisana jest sprawozdawczość, w tym wskazane są terminy składania informacji przez jednostki i podmioty odpowiedzialne za wykonanie Programu. 3. Części uzasadniającej wybrany sposób realizacji Programu (rozdział 7). W skład tej części dokumentu wchodzą informacje o podstawach prawnych, wykorzystanej metodyce i użytych wskaźnikach, dokumentach, strategiach, planach i programach, które przeanalizowano w ramach 1 W Gorzowie Wlkp. na 1000 mieszkańców w 2003r. przypadało 280 samochodów, w 2005r. 307, w 2009r. 398,5, w 2010r. 419,2,w 2011r. 441,9 [13] 8 S t r o n a

9 prac nad Programem. Omówione są również techniki i technologie pozwalające na ograniczenie lub wyeliminowanie ponadnormatywnego hałasu. Dla każdego obszaru obliczone zostały odpowiednie wskaźniki i określona kolejność realizacji działań. 3. OPIS OBSZARU OBJĘTEGO PROGRAMEM 3.1. INFORMACJE PODSTAWOWE Program ochrony środowiska przed hałasem obejmuje obszar miasta Gorzowa Wielkopolskiego (15 o 14 E 52 o 44 N). Gorzów Wlkp. jest miastem wojewódzkim - siedzibą wojewody lubuskiego. Położony jest w zachodniej części Polski, 448 km od Warszawy, około 53 km od granicy z Niemcami i 135 km od Berlina. Gorzów Wielkopolski jest miastem na prawach powiatu (powiat grodzki) i jednocześnie siedzibą starosty powiatu gorzowskiego (powiat ziemski). Pełni rolę ważnego ośrodka administracyjnego, społeczno gospodarczego i kulturalnego regionu. Miasto zajmuje obszar ok. 85,72 km² i liczy mieszkańców, co daje zagęszczenie ok.1407 osób na km² (stan: pierwsze półrocze 2012 r.). GORZÓW WIELKOPOLSKI Rysunek 1. Gorzów Wielkopolski na tle Polski i województwa lubuskiego. [35] Gorzów Wlkp. położony jest w obrębie dwóch bardzo różnych jednostek morfogenetycznych o skrajnie zróżnicowanych warunkach fizjograficznych: Równiny Gorzowskiej, Kotliny Gorzowskiej. 9 S t r o n a

10 Największą rzeką, a zarazem osią hydrograficzną obszaru, jest Warta, do której uchodzi rzeka Kłodawka ze swym dopływem Kanałem Srebrnym. Północna część miasta jest położona na Równinie Gorzowskiej i charakteryzuje się bardzo urozmaiconą morfologią i rzeźbą. Dominującą formą jest równina sandrowa na wysoczyźnie morenowej o rzędnych m z nielicznymi pagórkami morenowymi ( m). Powierzchnię sandru w części północnej miasta rozcina erozyjna dolina Kłodawki. Prawobrzeżna część miasta w strefie krawędziowej porozcinana jest dolinami, w których poza terenem miejskim spotyka się liczne małe cieki wód powierzchniowych. Najniżej położonym rejonem jest rozległa, prawie płaska dolina Warty w południowej części miasta (16 23 m). Stanowi ona centralną część Kotliny Gorzowskiej, gdzie występuje tzw. obszar Łęgów Warciańskich na tarasie zalewowym oraz wyższy zalesiony taras zbudowany z utworów piaszczystych. [32] Klimat Gorzowa, ze względu na wpływ zarówno klimatu morskiego (Atlantyk), jak i kontynentalnego, jest klimatem przejściowym strefy umiarkowanej i cechuje go duża zmienność pogody. Średnia roczna temperatura powietrza wynosi ok. 8.5 o C. W mieście notuje się relatywnie mniej opadów w stosunku do reszty kraju. [12] Znaczną część terenu miasta pokrywają użytki rolne, zajmując 52.2 % ogólnej powierzchni (4477 ha). Tereny zabudowane i zurbanizowane zajmują około 3076 ha, co stanowi 35.9% powierzchni miasta. Około 8% obszaru Gorzowa Wlkp. to grunty leśne, tereny zadrzewione i zakrzewione. W granicach administracyjnych występuje jeden zwarty, znaczący ze względu na powierzchnię kompleks leśny graniczący z obszarem chronionego krajobrazu Gorzowsko-Krzeszycką Doliną Warty. Od północy wkracza w obszar miasta niewielki fragment kompleksu leśnego, związany ze zboczem doliny Kłodawki. Poza obszarami leśnymi w obszarze miejskim występuje wiele innych form zieleni. Przede wszystkim są to parki miejskie: Park Czechówek (34 ha), Park Słowiański (29,6 ha), Park Wiosny Ludów (4,78 ha), Park Henryka Siemiradzkiego (11,22 ha), Park Zacisze (Park Ludowy) (6,4 ha), park przy szpitalu psychiatrycznym (4,88 ha), Park Mikołaja Kopernika (17,93 ha), park wzdłuż rzeki Kłodawki przy ul. Jarosława Dąbrowskiego (2,1 ha), Skwer Wolności (1,7 ha), park przy ul. Piotra Wawrzyniaka (1,7 ha), park przy ul. Kostrzyńskiej (1,08 ha). Uzupełnieniem systemu zielni miasta są założenia ogrodowe przy rezydencjach, zieleńce oraz ogrody działkowe i przydomowe.[10] 10 S t r o n a

11 Gorzów Wielkopolski jest miastem historycznym, którego początki sięgają średniowiecza. Na jego terenie można wyróżnić obszary ze strukturami przestrzennymi o szczególnych ponadlokalnych i lokalnych walorach historycznych i kompozycyjnych: a) Stare Miasto; b) Przedmieście Santockie; c) Przedmieście Młyńskie; d) Przedmieście Mostowe (obecne Zamoście); e) Nowe Miasto; f) Górne Miasto; g) Chwalęcice Dolne; h) Frydrychowo; i) Robotnicze osiedla satelickie przy Placu Słonecznym, ul. Pomorskiej, ul. Krótkiej, ul. K. Marcinkowskiego, ul. L. Waryńskiego; f) Inne zabytkowe zespoły poza historycznymi dzielnicami miasta: przy ulicy Myśliborskiej - Koszary Wojskowe Waltera Flexa, przy ulicy F. Walczaka - Szpital dla Psychicznie i Nerwowo Chorych, dawny cmentarz ewangelicki (obecny Park im. Mikołaja Kopernika); g) Historyczne wsie lub folwarki znajdujące się częściowo w granicach miasta: Wieprzyce, Chróścik, Karnin, Siedlice, Małyszyn Wielki, Zieleniec, Łagodzin. Obecnie, ze względu na stopień zurbanizowania w mieście, wyodrębnia się trzy zasadnicze strefy przestrzenne: a) strefę zurbanizowaną - obejmującą tereny śródmieścia oraz tereny ukształtowanego układu przestrzennego; b) strefę rozwoju - obejmującą tereny częściowo zurbanizowane oraz niezurbanizowane przewidziane do urbanizacji, obejmujące: tereny przyłączone do miasta z gminy Kłodawa, rejony Chróścika, Baczyny, ul. Żwirowej, ul. M. Kasprzaka; c) strefę niezurbanizowaną - obejmującą pozostałe tereny niezainwestowane wymagające ochrony wartości ekologicznych, krajobrazowych, zieleni i systemów przyrodniczych, ochrony gruntów rolnych itp. - rozmieszczone w południowej i północno-zachodniej (lasy i obszary Natura 2000) części miasta.[11] SIEĆ DROGOWA Układ komunikacji kołowej miasta składa się z ok. 247 km dróg w tym ok. 180 km dróg publicznych (krajowych, wojewódzkich, powiatowych i gminnych). Opiera się on na sieci ulic lokalnych i zbiorczych obsługujących oraz łączących tereny dzielnic mieszkaniowych, tereny 11 S t r o n a

12 przemysłu i usług zarówno w części północnej jak i południowej miasta. Ulice te łączą się z trasami dróg tranzytowych wprowadzającymi ruch do miasta. Cały kołowy układ komunikacyjny części północnej i południowej miasta spinają dwa mosty na rzece Warcie i dwa mosty na Kanale Ulgi. [10] Na terenie Gorzowa Wlkp. przecinają się dwie drogi krajowe: nr 3 : Świnoujście Szczecin Gorzów Wielkopolski Zielona Góra Legnica Jelenia Góra Jakuszyce, nr 22 : Kostrzyn nad Odrą Gorzów Wielkopolski Wałcz Elbląg Grzechotki. W mieście biorą początek cztery drogi wojewódzkie: nr do Kostrzyna nad Odrą, nr 151 do Choszczna, nr 158 do Drezdenka i nr 130 do Dębna. W 2007 roku oddano do użytku zachodnią obwodnicę Gorzowa Wielkopolskiego, która jest częścią drogi ekspresowej S3. Droga przejęła ruch tranzytowy na kierunku północ-południe powodując odciążenie i zmniejszenie ruchu w centrum miasta SIEĆ TRAMWAJOWA W Gorzowie Wielkopolskim ruch tramwajowy odbywa się na dwóch trasach. Długość tras tramwajowych wynosi 12,5 km, z czego większość to trasy dwutorowe (95%). Tabor składa się z tramwajów: 105N/Na (16 szt.), 6EGTW (10 szt.), 6ZGTW (9 szt.) oraz z historycznego wagonu Konstal N SIEĆ KOLEJOWA Przez teren miasta przebiegają linie kolejowe o łącznej długości 33 kilometrów. Są to linie normalnotorowe, niezelektryfikowane i na odcinkach o długości 11 kilometrów dwutorowe. Mają one istotne znaczenie dla przewozów pasażerskich oraz transportu towarowego dla Gorzowa Wielkopolskiego i obszarów przyległych. Przez miasto nie przebiegają linie magistralne. Podstawową oś komunikacji kolejowej w mieście stanowi linia 203 relacji Krzyż-Kostrzyn, biegnąca ze wschodu na zachód, po północnym brzegu rzeki Warty. Jest to linia pierwszorzędna i dwutorowa. Charakterystyka dobowego ruchu pociągów na tej linii jest następująca: 2 pociągi pośpieszne, 23 pociągi osobowe, 9 pociągów towarowych. Ze stacji Gorzów Główny, poprzez most na Warcie i na Kanale Ulgi, odchodzi linia 367: Gorzów Wielkopolski Zbąszynek. Linia ta jest linią pierwszorzędną i jednotorową OBSZARY PRZEMYSŁOWE Gorzów Wielkopolski jest największym w województwie ośrodkiem przemysłowym z rozwiniętym przemysłem chemicznym, elektronicznym, energetycznym, farmaceutycznym, lekkim, maszynowym, metalowym, motoryzacyjnym, spożywczym i włókienniczym. 12 S t r o n a

13 W mieście działa podstrefa Kostrzyńsko Słubickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej. Przemysł skoncentrowany jest we wschodniej i zachodniej części miasta. Tereny zlokalizowane w zachodniej strefie, zajmują łącznie powierzchnię ok. 60 ha i posiadają rezerwy dla rozwoju funkcji przemysłowo-produkcyjnej o powierzchni ok. 170 ha. Przemysł we wschodniej strefie zajmuje ok. 250 ha i posiada w swej części północnej niewielkie rezerwy o powierzchni ok. 30 ha. W części wschodniej zlokalizowane są zakłady przemysłowe takie jak: Zakład Włókien Chemicznych STILON SA, STIL-PAK Sp. z o.o., Elektrociepłownia Gorzów, HMP Heidenhain- Microprint Polska Sp. z o.o., Rhodia Polyamide Polska Sp. z o.o., SE Bordnetze Polska Sp. z o.o. W części zachodniej zlokalizowana jest m.in. firma FAURECIA GORZÓW SA, TVP Displays Polska Sp. z o.o. Zakłady zlokalizowane są także w południowej części miasta, zwanej popularnie Zamościem (np. Holding-Zremb Gorzów SA). Odrębną grupę funkcjonalną terenów stanowią obszary przemysłu, baz i składów w sąsiedztwie ul. Małorolnych, ul. M. Kasprzaka i linii kolejowej (BAMA Polska Sp. z o.o., Centrala Materiałów Budowlanych Sp. z o.o., hurtownia ogrodnicza Daja Sp.J., Lindo Gobex Sp. z o.o.) TERENY PODLEGAJĄCE OCHRONIE PRZED HAŁASEM Na terenie Gorzowa Wlkp. znajdują się tereny, które podlegają ochronie ze względu na hałas. Obszary te zostały zidentyfikowane na mapie wrażliwości hałasowej wykonanej podczas realizacji mapy akustycznej Gorzowa Wielkopolskiego. Przedstawia ona rozkład dopuszczalnych poziomów hałasu, w zależności od sposobu zagospodarowania terenu i jego funkcji, z odniesieniem do miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku, do innych dokumentów planistycznych, w tym do opracowań ekofizjograficznych lub studium zagospodarowania przestrzennego. Na rysunku poniżej przedstawiono mapę wrażliwości wraz z określonymi dopuszczalnymi poziomami hałasu dla różnych terenów. Tereny chronione zajmują ponad 1/3 powierzchni miasta. Terenami podlegającymi ochronie akustycznej są: 1) tereny zabudowy jednorodzinnej, 2) tereny zabudowy wielorodzinnej, 3) tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej, 4) tereny strefy śródmiejskiej, 5) tereny związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży (szkoły, internaty, przedszkola, żłobki), 6) tereny szpitali w miastach, tereny domów opieki, 7) tereny rekreacyjno-wypoczynkowe (ogrody działkowe, parki). 13 S t r o n a

14 \ Rysunek 2. Fragment mapy wrażliwości hałasowej. [1] 3.3. ŹRÓDŁA HAŁASU W MIEŚCIE Na podstawie wykonanej aktualizacji mapy akustycznej Gorzowa Wielkopolskiego, w szczególności map terenów zagrożonych hałasem zidentyfikowano źródła, które powodują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku na terenach chronionych. W tabeli poniżej przestawiono wielkość terenów i ich narażenie na przekroczenia dopuszczalnych poziomu hałasu drogowego, tramwajowego, kolejowego i przemysłowego. 14 S t r o n a

15 Tabela 1: Rodzaj i wielkość terenów chronionych narażonych na ponadnormatywny hałas. [1] Lp. Rodzaj obszaru Wielkość obszaru Wielkość obszaru z przekroczeniami [ km 2 ] Hałas drogowy Hałas tramwajowy Hałas kolejowy Hałas przemysłowy [ km 2 ] L DWN L N L DWN L N L DWN L N L DWN L N Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży 8,91 0, , , , , , , , ,66 0, , , , Tereny szpitali w miastach 0,30 0, , , , Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego Tereny zabudowy zagrodowej Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Tereny mieszkaniowo-usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej 3,23 0, , , ,36 0, , , , ,34 0, , , , , ,24 0, , ,0000* 0,0000* 0, , ,13 0, , , , , RAZEM 31,17 0, , , ,000, , , , ,02116 * wartości zerowe wynikają z zaokrąglenia liczb do 5 miejsc po przecinku Wyniki mapy akustycznej, na potrzeby niniejszego Programu, zebrano w formę tabelaryczną. W pkt do podano zakres naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku mierzonego przekroczeniami wskaźnika L DWN HAŁAS DROGOWY Tereny zagrożone hałasem drogowym położone są wzdłuż: drogi krajowej Nr 3 (E65) ul. Poznańskiej, ul. Sulęcińskiej; drogi krajowej Nr 22 ul. Podmiejskiej, Trasy Nadwarciańskiej; drogi wojewódzkiej Nr 151 ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego; drogi wojewódzkiej Nr 130 Alei Konstytucji 3 Maja, ul. Myśliborskiej, ul. Szczecińskiej; drogi wojewódzkiej Nr 132 ul. Kostrzyńskiej; pozostałych dróg w mieście np.: ul. Pomorskiej, ul. Kazimierza Wielkiego, ul. Kobylogórskiej. Hałas ten powodowany jest dźwiękiem generowanym przez poruszające się pojazdy i hałasem powstającym na styku opony z nawierzchnią drogową. Przy prędkościach powyżej 60 km/h, hałas wynikający z tarcia opon o nawierzchnię drogi przewyższa hałas silnika. Na poziom hałasu w otoczeniu ww. tras komunikacyjnych ma wpływ: liczba pojazdów przejeżdżających w jednostce czasu, w tym udział pojazdów ciężkich w strukturze ruchu, rodzaj samochodów i ich stan techniczny, 15 S t r o n a

16 rodzaj, jakość i stan nawierzchni dróg, zmienność ruchu wymuszona przez jego określoną organizację (np. obowiązujące ograniczenia prędkości), rzeczywista prędkość potoku ruchu. Rysunek 3. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym wskaźnik L DWN. [1] Tabela 2: Hałas drogowy zakres naruszeń 2.[1] Lp. Ulica 1. Poznańska Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] 15 2 W tabeli ujęto wszystkie źródła hałasu, które powodują przekroczenia na terenie chronionym, w tym ulice, na których nie ma konieczności podejmowania działań z uwagi na brak osób narażonych na hałas oraz obiektów ochrony specjalnej ( np. ul. Słowiańska, ul. W. Łukasińskiego). 16 S t r o n a

17 Lp. Ulica 2. Myśliborska 3. Kazimierza Wielkiego 4. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 5. Karola Marcinkowskiego 6. Trasa Nadwarciańska 7. Koniawska 8. Strażacka 9. Wylotowa Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny strefy śródmiejskiej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny szpitali w mieście tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy zagrodowej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] 10. Sulęcińska (od Trasy Zgody do Poznańskiej) tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej Nowa 12. Pomorska tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej 13. Aleja Odrodzenia Polski tereny zabudowy jednorodzinnej Podmiejska 15. Warszawska tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży strefa śródmiejska 16. Bohaterów Warszawy tereny zabudowy jednorodzinnej Jana Matejki 18. Ewarysta Estkowskiego 19. Kosynierów Gdyńskich tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny strefy śródmiejskiej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny strefy śródmiejskiej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 20. Władysława Jagiełły tereny strefy śródmiejskiej Aleja Konstytucji 3 Maja tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 22. Marii Skłodowskiej - Curie tereny zabudowy jednorodzinnej Kostrzyńska tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe 24. Wodna teren strefy śródmiejskiej Owocowa tereny zabudowy jednorodzinnej Słowiańska tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 27. Ukośna tereny zabudowy jednorodzinnej Wiejska tereny zabudowy jednorodzinnej S t r o n a

18 Lp. Ulica Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] 29. Błotna tereny zabudowy jednorodzinnej Żwirowa 31. Fabryczna 32. Grobla 33. Piotra Wawrzyniaka 34. Przemysłowa 35. Śląska tereny zabudowy jednorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej 36. Wiatraczna tereny zabudowy jednorodzinnej Kobylogórska tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy zagrodowej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 38. Marcina Kasprzaka tereny zabudowy jednorodzinnej Siedlicka tereny zabudowy jednorodzinnej Adama Czartoryskiego tereny zabudowy jednorodzinnej Czereśniowa 42. Franciszka Walczaka 43. Jana Dekerta tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny szpitali tereny zabudowy jednorodzinnej tereny szpitali i domów opieki w miastach 44. Kazimierza Pułaskiego tereny zabudowy jednorodzinnej Kazimierza Sosnkowskiego 46. Michała Kleofasa Ogińskiego 47. Okólna 48. Srebrna 49. Szarych Szeregów 50. Wojciecha Głowackiego 51. Michała Drzymały tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy jednorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny zabudowy jednorodzinna tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży tereny strefy śródmiejskiej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 52. Podmiejska Boczna tereny zabudowy jednorodzinnej Uskok tereny zabudowy jednorodzinnej Aleksander Fredry tereny zabudowy jednorodzinnej Aleksandra Puszkina tereny zabudowy jednorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży S t r o n a

19 Lp. Ulica 56. Franklina Roosevelta 57. Fryderyka Chopina 58. Karola Chodkiewicza Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu tereny zabudowy jednorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny strefy śródmiejskiej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] 59. Powstańców Wielkopolskich tereny zabudowy jednorodzinnej Stefana Czarnieckiego tereny zabudowy jednorodzinnej Stefana Okrzei tereny zabudowy jednorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 62. Bolesława Chrobrego tereny strefy śródmiejskiej Garbary tereny strefy śródmiejskiej Orląt Lwowskich tereny strefy śródmiejskiej Pocztowa teren strefy śródmiejskiej Składowa tereny strefy śródmiejskiej Spichrzowa tereny strefy śródmiejskiej Stanisława Moniuszki tereny zabudowy jednorodzinnej Władysława Sikorskiego tereny strefy śródmiejskiej tereny zabudowy wielorodzinnej 70. Aleje 11 Listopada tereny zabudowy wielorodzinnej Artura Grottgera tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy wielorodzinnej 72. Cypriana Kamila Norwida tereny zabudowy jednorodzinnej Gwiaździsta tereny zabudowy wielorodzinnej tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 74. Jana Kasprowicza tereny zabudowy jednorodzinnej Juliusza Kossaka tereny zabudowy jednorodzinnej Konstantego Ciołkowskiego tereny zabudowy jednorodzinnej Mała tereny zabudowy jednorodzinnej Plac Słoneczny tereny zabudowy wielorodzinnej Słoneczna tereny zabudowy wielorodzinnej Stanisława Skarżyńskiego tereny zabudowy jednorodzinnej tereny zabudowy mieszkaniowo-usługowej 81. Jurija Gagarina tereny zabudowy jednorodzinnej Stefana Żeromskiego tereny zabudowy jednorodzinnej Małyszyńska tereny zabudowy jednorodzinnej Szczecińska tereny zabudowy jednorodzinnej Trasa Zgody 86. Dobra tereny zabudowy zagrodowej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny zabudowy jednorodzinnej tereny rekreacyjno-wypoczynkowe tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci i młodzieży 87. Waleriana Łukasińskiego tereny zabudowy wielorodzinnej HAŁAS TRAMWAJOWY Tereny zagrożone hałasem tramwajowym zlokalizowane są na niewielkich odcinkach wzdłuż torowisk tramwajowych. Na przekroczenia hałasu szynowego wpływa: rodzaj taboru, konstrukcja i stopień zużycia szyn, rodzaj podłoża i konstrukcja podkładów, parametry ruchu (szczególnie prędkość), długość składów. 19 S t r o n a

20 Przykładowy fragment obszaru zagrożonego hałasem tramwajowym Pętla Wieprzyce Rysunek 4. Mapa terenów zagrożonych hałasem tramwajowym wskaźnik L DWN. [1] Tabela 3: Hałas tramwajowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Lp. Lokalizacja odcinka toru Długość [m] Rodzaj torowiska Rodzaj podkładów Prędkość dopuszczalna Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] 1. Pętla Wieprzyce 400 m pojedyncze drewniane 10 km/h tereny zabudowy jednorodzinnej 5 2. ul. Gen.W.Sikorskiego odcinek od ul. Jancarza do ul. Dworcowej 350 m pojedyncze drewniane 25 km/h tereny strefy śródmiejskiej 5 3. ul. Gen.W.Sikorskiego odcinek od ul. Dworcowej do ul. Młyńskiej 390 m podwójne drewniane 50 km/h tereny strefy śródmiejskiej 5 4. ul. Pomorska odcinek dwutorowy przy Rondzie 80 m podwójne betonowe 35 km/h tereny zabudowy jednorodzinnej 5 20 S t r o n a

21 Lp. Lokalizacja odcinka toru Długość [m] Rodzaj torowiska Rodzaj podkładów Prędkość dopuszczalna Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnego poziomu hałasu Maksymalna wartość przekroczenia L DWN w [db] Ofiar Katynia 5. ul. Kazimierza Wielkiego odcinek od ul. K.Chodkiewicza do ul. S.Okrzei 250 m podwójne betonowe km/h tereny zabudowy jednorodzinnej HAŁAS PRZEMYSŁOWY Tereny zagrożone hałasem przemysłowym znajdują się w sąsiedztwie zakładów produkcyjnych i usługowych. Tabela 4: Hałas przemysłowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Lp. Zakład/Instalacja Źródła hałasu Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje zagrożenie ponadnormatywnym hałasem Wartość przekroczenia w [db] 1 GAMAPLAST ul. Międzychodzka 12 f Młynek do odpadów, praca hali, chłodni, wentylatory tereny zabudowy jednorodzinnej L DWN - 5 do 10 2 Sklep Netto ul. Czarnieckiego 11 Ruch samochodów po parkingu tereny zabudowy jednorodzinnej L DWN - do 5 3 Faurecia Gorzów Sp. z o. o. ul. Szczecińska 31 Wentylatory, środki transportu tereny zabudowy jednorodzinnej (L DWN - 0) L N - do 5 4 Zajezdnia MZK ul. Kostrzyńska 46 Tramwaje, autobusy tereny zabudowy jednorodzinnej tereny mieszkaniowo-usługowe L DWN - 5 do 10 5 Piekarnia Chlebek ul. Podmiejska Boczna 5 Hala, transport tereny szpitali i domów opieki tereny rekreacyjno-wypoczynkowe L DWN - 5 do Rhodia Polyamide Polska Sp. z o.o. ul. Walczaka 25 STAL-TECH Sp. z o.o. ul. Fabryczna 18 Hala tereny szpitali i domów opieki L DWN - 5 do 10 Hala tereny zabudowy wielorodzinnej L DWN - do 5 8 Sklep Biedronka ul. J.L. Popławskiego 72 Ruch samochodów po parkingu tereny stałego lub czasowego pobytu dzieci L DWN - do 5 9 Fabryka Maszyn do Drewna GOMAD Sp. z o.o. ul. Kosynierów Gdyńskich 56 Obiekty produkcyjne, transport teren strefy śródmiejskiej L DWN - do 5 21 S t r o n a

22 Rysunek 5. Mapa terenów zagrożonych hałasem przemysłowym wskaźnik L DWN. [1] HAŁAS KOLEJOWY W Gorzowie Wlkp. tereny, na których przekroczone są dopuszczalne poziomy hałasu kolejowego znajdują się wzdłuż linii 203 relacji Krzyż-Kostrzyn. Zakres naruszeń jest jednak znikomy (tabela 1) i nie powoduje zagrożenia dla obiektów chronionych. 22 S t r o n a

23 Przykładowy fragment obszaru zagrożonego hałasem kolejowym Rysunek 6. Mapa terenów zagrożonych hałasem kolejowym wskaźnik L DWN.[1] Tabela 5: Hałas kolejowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Numer linii Parametry linii Rodzaj terenu chronionego, na którym występuje przekroczenie dopuszczalnych poziomów hałasu Maksymalna wartość przekroczenia w [db] Lina kolejowa 203 Linia niezelektryfikowana Podkłady : betonowe Łączenie : spawane Przytwierdzenie : sprężyste Podsypka : tłuczniowa Prędkość max V=120 km/h ul. Kostrzyńska tereny zabudowy jednorodzinnej, ul. Teatralna strefa śródmiejska L DWN S t r o n a

24 4. PODSTAWOWE KIERUNKI NIEZBĘDNE DO PRZYWRÓCENIA I UTRZYMANIA DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU W ŚRODOWISKU Podstawowe kierunki działań niezbędnych do osiągnięcia standardów jakości środowiska na terenie Gorzowa Wielkopolskiego sformułowano, uwzględniając następujące czynniki: przyczyny przekroczeń dopuszczalnych norm zanieczyszczeń, wielkości przekroczeń, ilość osób narażonych na ponadnormatywny poziom hałasu, prognozowane efekty działań wynikające bezpośrednio z planów inwestycyjnych miasta, kierunki działań zapisane w miejskich programach ochrony środowiska, strategiach rozwoju, miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego oraz opracowaniach eksperckich przyjętych przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, dostępne rozwiązania i finansowe możliwości miasta, konieczność osiągnięcia standardów jakości środowiska. KIERUNKI DZIAŁAŃ dotyczące HAŁASU DROGOWEGO: a) planowanie systemu rozwoju sieci transportu w mieście z uwzględnieniem m.in. emisji hałasu do środowiska, b) stworzenie zintegrowanego systemu kierowania ruchem ulicznym, c) wyeliminowanie ruchu tranzytowego z obszaru miasta, w tym: budowa obwodnic zewnętrznych i wewnętrznych, d) ograniczanie prędkości ruchu pojazdów na terenach chronionych akustycznie, e) tworzenie stref z zakazem lub ograniczeniem ruchu pojazdów osobowych i/lub ciężarowych w centrum miasta, f) tworzenie stref uspokojonego ruchu na terenie osiedli mieszkaniowych (wprowadzenie elementów technicznych uspokojenia ruchu), g) budowa ekranów akustycznych, h) utrzymywanie w należytym stanie technicznym nawierzchni drogowych, i) zakaz stosowania nawierzchni o podwyższonej hałaśliwości na terenach chronionych, j) stosowanie nawierzchni o dobrych parametrach akustycznych (nawierzchnie ciche), k) wdrażanie rozwiązań usprawniających funkcjonowanie komunikacji zbiorowej w obszarze śródmieścia, l) stworzenie systemu parkingów na obrzeżach centrum, a) rozwój alternatywnych form komunikacji w mieście, b) uwzględnianie wyników mapy akustycznej i założeń Programu w zmianach organizacji ruchu w mieście. KIERUNKI DZIAŁAŃ dotyczące HAŁASU SZYNOWEGO: a) modernizacja torowisk, b) ograniczenie prędkości na terenach chronionych. 24 S t r o n a

25 KIERUNKI DZIAŁAŃ dotyczące HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO: a) kontrole na terenach zakładów, które powodują przekroczenia wskaźnika L DWN i L N, b) przegląd obowiązujących zezwoleń w zakresie dotyczącym emisji hałasu (pozwoleń zintegrowanych). KIERUNKI WSPÓLNE DLA WSZYSTKICH RODZAJÓW HAŁASU: a) uwzględnianie wyników mapy akustycznej w kształtowaniu przestrzeni miejskiej, w szczególności w zakresie planowania przestrzennego, b) prowadzenie edukacji ekologicznej dotyczącej hałasu środowiskowego. 5. DZIAŁANIA NIEZBĘDNE DO OSIĄGNIĘCIA DOPUSZCZALNYCH POZIOMÓW HAŁASU W ŚRODOWISKU Na podstawie wskazanych w rozdziale 4 kierunków, określono możliwe do podjęcia działania w odniesieniu do konkretnej ulicy lub jej fragmentu, które spowodują ograniczenie liczby ludności narażonej na ponadnormatywny hałas o 25 %. Zadania naprawcze podzielono na dwie grupy: działania główne i działania wspomagające. Działania główne związane są z bezpośrednim ograniczeniem lub wyeliminowaniem przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku. Na wybór działań miały wpływ zamierzenia i potrzeby inwestycyjne miasta (patrz rozdział: ), które w części zostały włączone do zadań Programu (np. nowe nawierzchnie). Opis efektywności poszczególnych działań został umieszczony w uzasadnieniu Programu. Działania wspomagające nie wiążą się bezpośrednio z uzyskaniem mierzalnego, konkretnego efektu ekologicznego w postaci redukcji hałasu. Proponowane są tu działania związane z edukacją ekologiczną (w tym wspieranie ruchu rowerowego i pieszego oraz komunikacji zbiorowej), planowaniem i zagospodarowaniem przestrzennym oraz wykorzystaniem sterowania ruchem drogowym na potrzeby zarządzania hałasem w mieście. Działania główne dla poszczególnych źródeł hałasu zostały przedstawione w kolejności, w jakiej powinny być realizowane zgodnie z przyjętą metodyką opisaną w rozdziale 7.4. Poniższe tabele przedstawiają jedynie szacunkowe koszty (opracowane na podstawie danych jednostkowych) i źródła finansowania działań oraz terminy, formę dokumentowania i kontroli realizacji zadań, jednostki odpowiedzialne, a także odniesienie do postaci graficznych przed i po realizacji Programu, które znajdują się w załączniku nr 1 i 2. Rejony objęte sprawozdawczością będą przedmiotem szczególnej uwagi podczas realizacji następnej mapy akustycznej. Termin realizacji niniejszego Programu obejmuje lata S t r o n a

26 Kolejność realizacji zadania Tabela 6: Działania główne Programu: hałas drogowy. Ulica / fragment ulicy Działanie Szacunkowy koszt [w tys. zł] Finansowanie 3 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu przed i po wykonaniu zadania Programu / numer rysunku w załączniku 1 1 Karola Marcinkowskiego Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach planowanej inwestycji: Przebudowa ulicy Karola Marcinkowskiego [ odcinek od ul. Myśliborskiej do ul. Jana Matejki (Alejki) ]. Długość : ok.147 m 148 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-01 2 Kazimierza Wielkiego Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-02 3 Poznańska i Sulęcińska Odciążenie ul. Poznańskiej poprzez skierowanie ruchu tranzytowego na S3 w momencie ukończenie odcinka drogi ekspresowej S3 Gorzów Wlkp. Międzyrzecz. Bez kosztów dla zarządcy D-03 dróg w mieście 4 4 Piotra Wawrzyniaka Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-04 5 Artura Grottgera, Marii Skłodowskiej-Curie, Cypriana Norwida, Bohaterów Warszawy, Fryderyka Chopina, Stefana Żeromskiego Ograniczenie prędkości ruchu (proponowana strefa uspokojonego ruchu). Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych na ul. M. Skłodowskiej-Curie. Długość : ok.170 m 83 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-05 6 Ewarysta Estkowskiego Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Ewarysta Estkowskiego (odcinek od ul. Stanisława Moniuszki do ronda Kosynierów Gdyńskich). Długość : ok.130 m 167 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-06 3 Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania powinna starać się również o środki pozabudżetowe. 4 Koszty budowy odcinka drogi ekspresowej S3 Gorzów Wlkp. Międzyrzecz są pokrywane z budżetu GDDKiA. 26 S t r o n a

27 Kolejność realizacji zadania Ulica / fragment ulicy Działanie Szacunkowy koszt [w tys. zł] Finansowanie 3 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu przed i po wykonaniu zadania Programu / numer rysunku w załączniku 1 7 Pomorska Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Pomorskiej (odcinek od ronda Solidarności do ul. Franciszka Walczaka - jezdnia wschodnia i od ul. Ludwika Zamenhofa do ronda Solidarności-jezdnia zachodnia). Długość : ok.800 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-07 8 Karola Chodkiewicza Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-08 9 Władysława Jagiełły Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Władysława Jagiełły (odcinek od ul. Jarosława Dąbrowskiego do ul. Franciszka Walczaka). Długość : ok.442 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Aleksandra Puszkina Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Kobylogórska Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Kobylogórskiej. Długość : ok.1845 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Kostrzyńska Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Budowa i przebudowa ulicy i torowiska ul. Kostrzyńska i 11-Listopada (odcinek od Placu Słonecznego do węzła z drogą ekspresową S3). Długość : ok.3200 m ,6 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-12 5 Koszt wynika z WPF i nie jest ujęty w Programie. 27 S t r o n a

28 Kolejność realizacji zadania Ulica / fragment ulicy Działanie Szacunkowy koszt [w tys. zł] Finansowanie 3 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu przed i po wykonaniu zadania Programu / numer rysunku w załączniku 1 13 Małyszyńska Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych od ul. Nasiennej do ul. Rolnej. Długość : ok.460 m 265 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Przemysłowa Ograniczenie prędkości ruchu na odcinku od ul. Kolejowej do ul. Mazowieckiej. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Władysława Sikorskiego Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy gen. Władysława Sikorskiego (odcinek od Alei Konstytucji 3 Maja do ul. Bolesława Chrobrego). Długość : ok.630 m ,6 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Siedlicka Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Kazimierza Pułaskiego Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Kazimierza Pułaskiego. Długość : ok.436 m 205 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Pocztowa Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. Długość : ok.220 m 158 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Okólna Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Okólnej. Długość : ok.834 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Spichrzowa i Składowa Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulic Składowej i Spichrzowej (tzw. trasa alternatywna). Długość : ok.1718 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D S t r o n a

29 Kolejność realizacji zadania Ulica / fragment ulicy Działanie Szacunkowy koszt [w tys. zł] Finansowanie 3 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu przed i po wykonaniu zadania Programu / numer rysunku w załączniku 1 21 Wojciecha Głowackiego Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Wylotowa Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. Długość : ok.650 m 326 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Ukośna Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Wiejska Ograniczenie prędkości ruchu. 5 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Kazimierza Sosnkowskiego Zastosowanie nawierzchni o dobrych parametrach akustycznych. Długość : ok.500 m 202 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Szczecińska Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa istniejącej i budowa drugiej jezdni ulicy Szczecińska (odcinek od ul. Dobrej do drogi ekspresowej S3 oraz od ul. Złotego Smoka do granic miasta). Długość : ok.2250 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-26 Ograniczenie prędkości ruchu. 27 Stefana Czarnieckiego Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych od ul. A. Puszkina do ul. K. Wielkiego. Długość : ok.120 m 80 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D S t r o n a

30 Kolejność realizacji zadania Ulica / fragment ulicy Działanie Szacunkowy koszt [w tys. zł] Finansowanie 3 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu przed i po wykonaniu zadania Programu / numer rysunku w załączniku 1 28 Jana Dekerta Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Jana Dekerta (odcinek od ul. Kardynała Józefa Wyszyńskiego do ul. Adama Czartoryskiego). Długość : ok.890 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Dobra Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa odcinka ulicy Dobrej (odcinek od ul. Artylerzystów do ul. Myśliborskiej). Długość : ok.1820 m Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Czereśniowa Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Czereśniowej (odcinek od wjazdu do hali sportowej do ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego). Długość : ok.580 m 511 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Fabryczna Ograniczenie prędkości ruchu na odcinku od ul. Towarowej do ul. L. Waryńskiego. 2 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Gwiaździsta Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. Długość : ok.430 m 232 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D Szarych Szeregów Wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Szarych Szeregów (odcinek od ul. Franciszka Walczaka do ul. Kombatantów). Długość : ok.289 m 197 Budżet Miasta Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji D-33 Razem Koszt obejmuje całość planowanej inwestycji zgodnie z Informacją dotyczącą dróg w mieście - potrzeby remontowe i inwestycyjne układu komunikacyjnego Urzędu Miasta Gorzowa Wlkp. 30 S t r o n a

31 Kolejność realizacji zadań Tabela 7: Działania główne Programu: hałas tramwajowy. Torowisko/ulica Działanie Szacunkowy koszt [w tys.zł] Finansowanie 7 Podmiot odpowiedzialny za realizację zadania Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Mapa przedstawiająca obszar działania wraz z przewidywanymi efektami redukcji hałasu po wykonaniu zadania Programu / numer metryczki w załączniku 2 lub opis otrzymanego efektu 1. 1 Torowisko w ul. Gen. Władysława Sikorskiego od ul. Jancarza do ul. Dworcowej Długość : ok.350 m Modernizacja torowiska Budżet Miasta POIiŚ RPO Zarządca torowiska Sprawozdanie z realizacji Całkowita redukcja przekroczeń 2. 2 Torowisko w ul. Gen. Władysława Sikorskiego na odcinku od ul. Dworcowej do ul. Chrobrego Długość : ok.640 m Modernizacja torowiska POIiŚ Budżet Miasta RPO Zarządca torowiska Sprawozdanie z realizacji Całkowita redukcja przekroczeń 3. 3 Torowisko w ulicy Kostrzyńskiej Długość : ok.890 m Modernizacja torowiska POIiŚ Budżet Miasta RPO Zarządca torowiska Sprawozdanie z realizacji T Razem Jednostka odpowiedzialna za realizację zadania powinna starać się również o inne niż wymienione środki finansowe. 8 Koszt na podstawie pisma MZK NT-07-45/2012 z dnia Inwestycja realizowana w ramach Budowy i przebudowa ulicy i torowiska ul. Kostrzyńska i 11-Listopada (odcinek od Placu Słonecznego do węzła z drogą ekspresową S3). Koszt wynika z WPF i nie jest ujęty w Programie. 31 S t r o n a

32 Tabela 8: Działania wspomagające. Lp. Obszar Działanie Koszt Finansowanie 1 Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne 1. W strefach udokumentowanych przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu lokalizowanie zabudowy podlegającej ochronie po wprowadzeniu stosownych środków ochrony przed hałasem. 2. W odniesieniu do terenów niezagospodarowanych stosowanie zasad strefowania, 3. Ograniczanie ilości osób narażonych na działanie hałasu poprzez, wypieranie funkcji mieszkaniowej z budynków położonych przy pasach drogowych na rzecz usług, w przypadku ograniczonych możliwości technicznych i organizacyjnych redukcji hałasu. 4. Projektowanie w nowych obszarach mieszkalnych sieci drogowo - ulicznej, jako terenów ruchu uspokojonego. Koszty obecnie niemożliwe do oszacowania - Jednostka odpowiedzialna Miasto Gorzów Wlkp. Informacje i dokumenty wykorzystywane do kontroli i dokumentowania realizacji działań Sprawozdanie z realizacji 2 Sterowanie ruchem w mieście (Inteligentne Systemy Transportowe) Uwzględnianie wyników mapy akustycznej i założeń Programu we wdrażanych projektach związanych z organizacją ruchu w mieście poprzez: 1. zarządzanie natężeniem ruchu i strukturą rodzajową ruchu (optymalizacja wykorzystania infrastruktury), 2. zarządzanie dostępnością dróg, 3. promowanie wykorzystania bardziej ekologicznych środków transportu, 4. kontrola prędkości. Bez kosztów - Zarządca drogi Sprawozdanie z realizacji 3 Edukacja ekologiczna 1. Udostępnienie wyników mapy akustycznej, Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego, upowszechnianie podstawowych informacji o hałasie i metodach redukcji poprzez stronę internetową, broszury, wydawnictwa. 2. Promowanie zachowań proekologicznych związanych z alternatywnymi formami transportu ( transport miejski, transport rowerowy, Ekodriving 10 ). 3. Udział w akcjach, kampaniach, konferencjach, szkoleniach projektach dotyczących ograniczania hałasu w środowisku zł/na rok Budżet Miasta Miasto Gorzów Wlkp. Sprawozdanie z realizacji 10 Ekologiczne zasady stosowane podczas jazdy samochodem w celu zmniejszenia emisji hałasu i zanieczyszczeń wprowadzanych do środowiska. 32 S t r o n a

33 6. ORGANIZACJA ZARZĄDZANIA PROGRAMEM 6.1. WPROWADZENIE Program ochrony środowiska przed hałasem zgodnie z art. 84 ust. 1 Poś w związku z art. 119 ust. 1 i 2 Poś jest programem naprawczym. Nadrzędną zasadą Programu jest realizacja wyznaczonych kierunków i działań przez określone jednostki. W procesie wdrażania Programu biorą udział następujące grupy podmiotów: podmioty uczestniczące w organizacji i zarządzaniu Programem, podmioty realizujące zadania Programu, podmioty kontrolujące przebieg realizacji i efekty Programu, mieszkańcy Gorzowa Wielkopolskiego, odbierający wyniki działań Programu. W cyklach dwuletnich będzie oceniany stopień realizacji przyjętych kierunków i działań. Ocena ta będzie bazą do ewentualnej aktualizacji Programu. Weryfikacja działań Programu nastąpi w czasie realizacji następnej mapy akustycznej KONTROLA I NADZÓR NAD REALIZACJĄ PROGRAMU Organem odpowiedzialnym za kontrolę realizacji Programu i raportowanie jego postępów jest Prezydent Gorzowa Wielkopolskiego (podstawa prawna: 23 Uchwały Nr VII/58/2003 Rady Miejskiej Gorzowa Wlkp. z dnia 17 lutego 2003 r. w sprawie Statutu Miasta Gorzowa Wlkp.). Prezydent Miasta przekazuje, w terminie do 30 czerwca, Radzie Miasta Raporty z realizacji Programu ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego za okres dwuletni. Pierwszy raport sporządzony zostanie do 30 czerwca 2015 r. Raport powinien zawierać: 1. Opisy poszczególnych zadań zrealizowanych i będących w realizacji: a) jednostkę odpowiedzialną za zadanie zgodnie z przyjętym Programem ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego, b) harmonogram realizacji zadania, koszty i źródła finansowania, c) założone i uzyskane w wyniku realizacji rezultaty zadania. 2. Informacje o ewentualnych zagrożeniach wykonania zadań Programu. 3. Informacje o wydanych aktach prawa miejscowego, mających wpływ na klimat akustyczny miasta (miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, obszary ograniczonego użytkowania, obszary ciche w aglomeracji). 4. Informacje o realizowanych zadaniach bieżących mających wpływ na klimat akustyczny miasta (remonty, budowa zaplanowanych rozwiązań komunikacyjnych i stosowanie środków ochrony przed hałasem). 33 S t r o n a

34 Raport z realizacji należy tworzyć w oparciu o: 1. Informacje przekazywane przez zarządców źródeł hałasu o zrealizowanych i będących w realizacji zadaniach: a) posiadane decyzje administracyjne, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów Programu, w szczególności: pozwolenia na budowę, zgłoszenia robót budowlanych, decyzje o środowiskowych uwarunkowaniach. b) sprawozdania z pomiarów poziomu hałasu przed rozpoczęciem zadania i po jego zakończeniu, w tym także analiz porealizacyjnych, c) pomiary poziomu hałasu wykonane przez zarządcę źródła hałasu w ramach innych zadań, w tym monitoringowych, d) sprawozdania z wprowadzenia zmian organizacyjnych. 2. Informacje o przyjętych w planach zagospodarowania przestrzennego zapisach dotyczących rozwiązań, mających na celu ograniczenie emisji hałasu do środowiska. 3. Informacje przekazywane od organów ochrony środowiska w zakresie ograniczania negatywnego oddziaływania hałasu na środowisko. Informacje do raportu Prezydent Miasta uzyskuje od: 1) podmiotów zobowiązanych do realizacji zadań Programu: zarządcy dróg w mieście, linii tramwajowych oraz jednostek wewnętrznych Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego w zakresie planowania przestrzennego i edukacji, 2) podmiotów zewnętrznych realizujących zadania własne: GDDKiA OGRANICZENIA I OBOWIĄZKI PODMIOTÓW KORZYSTAJĄCYCH ZE ŚRODOWISKA ZARZĄDCA DROGI I LINII TRAMWAJOWEJ Artykuł 139 Poś stanowi, że w przypadku dróg, linii kolejowych i tramwajowych, lotnisk oraz portów przestrzeganie wymogów ochrony środowiska muszą zapewnić zarządzający tymi obiektami. Do ich obowiązków należy dotrzymanie standardów jakości środowiska (rozumiany jako obowiązek zachowania dopuszczalnych poziomów hałasu art. 174 Poś) oraz stosowanie zabezpieczeń akustycznych i właściwej organizacji ruchu w celu ochrony środowiska przed zanieczyszczeniem hałasem (art. 173 Poś). Zarządcami źródeł hałasu w mieście są: 1. Prezydent Miasta - zarządca dróg i linii tramwajowych na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.), 2. GDDKiA - zarządca dróg na podstawie przepisów ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz z późn. zm.). 34 S t r o n a

35 PODMIOTY EKSPLOATUJĄCE INSTALACJE Ochrona przed hałasem wynikającym z działalności gospodarczej nakłada na podmiot użytkujący instalację obowiązek eksploatowania jej zgodnie z wymaganiami ochrony środowiska. W przypadku przekraczania dopuszczalnych norm hałasu organy ochrony środowiska mają możliwość wydawania aktów administracyjnych (decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu). Zagrożenia hałasem przemysłowym, jeśli występują, mają charakter lokalny i obejmują swym zasięgiem jedynie niewielkie obszary zabudowy mieszkaniowej sąsiadujące bezpośrednio z obiektem będącym źródłem emisji hałasu (co w pełni potwierdza wykonana mapa akustyczna). Obowiązki zarządzających źródłami hałasu przemysłowego polegają na: dotrzymywaniu standardów emisji hałasu (art. 141 Poś), zapewnieniu prawidłowej eksploatacji urządzenia, tzn. niepowodującej przekroczenia standardów jakości środowiska (art. 144 Poś), prowadzeniu okresowych pomiarów wartości emisji hałasu (art. 147 ust.1 Poś) lub ciągłych pomiarów wielkości emisji w razie wprowadzenia do środowiska znacznych ilości hałasu (art. 147 ust. 2 Poś), przy czym pomiary powinny zostać przeprowadzane przez odpowiednie laboratoria (art. 147a Poś), ewidencjonowaniu oraz przechowywaniu wyników pomiarów przez 5 lat (art. 147 ust. 6 Poś) oraz przedstawianiu właściwemu organowi ochrony środowiska oraz wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska wyników wykonanych pomiarów (art. 149 ust.1 Poś). 7. UZASADNIENIE PROGRAMU 7.1. PODSTAWY PRAWNE DYREKTYWA 2002/49/WE Program ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego jest zgodny z podstawowym dokumentem europejskim odnoszącym się do problematyki ochrony przed hałasem Dyrektywą 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 r. w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Dyrektywa wprowadziła trzy podstawowe, następujące po sobie, rodzaje aktywności: ustalenie i przyjęcie przez Państwa Członkowskie wspólnych wskaźników oceny hałasu i wspólnych europejskich metod ich wyznaczania (art. 5 i 6 Dyrektywy), sporządzenie strategicznych map akustycznych dla wyznaczonych według jednolitego kryterium obszarów (art. 7 Dyrektywy), opracowanie w oparciu o sporządzone mapy i realizacja wieloletnich programów ochrony środowiska przed hałasem (art. 8 Dyrektywy) tzw. planów działań. 35 S t r o n a

36 W oparciu o strategiczną mapę akustyczną, zgodnie z artykułem 1 ust.1c Dyrektywy 2002/49/WE, państwa członkowskie zobowiązane są przyjąć plany działań zmierzające do: zapobiegania powstawaniu hałasu w środowisku i obniżania jego poziomu tam, gdzie jest to konieczne, zwłaszcza tam, gdzie oddziaływanie hałasu może powodować szkodliwe skutki dla ludzkiego zdrowia oraz zachowanie jakości klimatu akustycznego środowiska tam, gdzie jest ona jeszcze właściwa. Zgodnie z załącznikiem V Dyrektywy plan działań musi zawierać co najmniej następujące elementy: opis danej aglomeracji, jej głównych dróg, głównych linii kolejowych lub głównych lotnisk i innych uwzględnionych źródeł hałasu, odpowiedzialne władze, kontekst prawny, wszystkie obowiązujące wartości graniczne zgodnie z art. 5, podsumowanie wyników sporządzania map hałasu, szacunkową liczbę osób poddanych działaniu hałasu, określenie problemów i sytuacji wymagających poprawy, historię społecznych konsultacji organizowanych zgodnie z art. 8 ust.7, wszelkie obowiązujące już środki zmniejszania hałasu i wszelkie przygotowywane przedsięwzięcia, działania, jakie właściwe władze zamierzają podjąć w ciągu najbliższych pięciu lat, łącznie ze środkami zachowania obszarów ciszy, długofalową strategię, dane finansowe (o ile są dostępne): budżety, ocena efektywności kosztowej, ocena relacji koszt / korzyść, przewidywane przepisy, służące ocenie wdrożenia i wyników planu działań. W odniesie do programów, Dyrektywa wprowadza także: zasady informowania społeczeństwa o stanie klimatu akustycznego środowiska oraz zrealizowanych planach działań (art. 9 Dyrektywy), obowiązek przekazywania Komisji informacji na temat realizowanych planów działań (art. 10 Dyrektywy) PRAWO OCHRONY ŚRODOWISKA Przepisy unijne zostały wprowadzone do polskiego porządku prawnego i zawarte są w Dziale V ustawy z dn. 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.). Artykuł 117 cytowanej ustawy stanowi, że oceny stanu akustycznego środowiska i obserwacji zmian dokonuje się w ramach państwowego monitoringu środowiska na podstawie wyników pomiarów poziomów hałasu określonych wskaźnikami hałasu L DWN i L N z uwzględnieniem pozostałych danych, w szczególności demograficznych oraz dotyczących sposobu zagospodarowania i użytkowania terenu. Art. 119 ustawy Poś wskazuje natomiast, że programy ochrony 36 S t r o n a

37 środowiska przed hałasem tworzy się dla terenów, na których poziom hałasu przekracza poziom dopuszczalny - celem dostosowania poziomu hałasu do obowiązujących standardów. Organem właściwym do przyjęcia programu w miastach na prawach powiatu jest rada miasta. Pozostałe wymagania konieczne do uwzględnienia w procesie tworzenia programu ochrony środowiska przed hałasem to: zapewnienie możliwości udziału społeczeństwa (tzw. konsultacje społeczne), uchwalenie programu w ciągu jednego roku od dnia opracowania mapy akustycznej, obowiązek aktualizacji, co najmniej raz na pięć lat, a także w przypadku wystąpienia okoliczności uzasadniających zmianę planu lub harmonogramu realizacji. Program ochrony środowiska przed hałasem na podstawie art. 84 ust. 1 Poś jest aktem prawa miejscowego, obowiązującym powszechnie na określonym terenie i zawierającym normy o charakterze zarówno ogólnym jak i szczegółowym. Główne zadania programu są adresowane do podmiotów podporządkowanych organowi, gdyż nie można konstruować obowiązków, w szczególności finansowych, w stosunku do podmiotów niepodporządkowanych (np. GDDKiA). Obowiązki i ograniczenia powyższych podmiotów muszą mieścić się w zakresie art. 84 ust. 2 pkt. 6 i 7 Poś i mogą polegać jedynie na: a) obowiązku prowadzenia pomiarów wielkości emisji lub poziomów substancji lub energii w środowisku, b) obowiązku przekazywania ze wskazaną częstotliwością wyników prowadzonych pomiarów oraz informacji dotyczących przestrzegania wymagań, określonych w posiadanych pozwoleniach, c) ograniczeniu czasu obowiązywania posiadanych przez dany podmiot pozwoleń (np. pozwolenie zintegrowane w odniesieniu do zakładów). Zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt. 2 ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. Nr 100, poz.1085 z późn. zm.) aglomeracje o liczbie ludności większej niż 100 tysięcy powinny przyjąć program do 30 czerwca 2013 r. Uchwalony program zostaje przekazany wojewódzkiemu inspektorowi ochrony środowiska ROZPORZĄDZENIA MINISTRA ŚRODOWISKA Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498). Niniejsze rozporządzenie jest podstawowym przepisem określającym zasady wykonania i treść programu ochrony środowiska przed hałasem w Polsce. Rozporządzenie określa między innymi, że pogram ochrony środowiska przed hałasem musi składać się z: 1. Części opisowej, obejmującej: a) charakterystykę obszaru objętego zakresem programu, 37 S t r o n a

38 b) wskazania naruszeń dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku oraz zakres działań niezbędnych do przywrócenia dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, c) termin i koszty realizacji programu wraz ze wskazaniem źródeł jego finansowania. 2. Części wyszczególniającej ograniczenia i obowiązki wynikające z realizacji programu, która zawiera: 1) organy administracji właściwe w sprawach: a) przekazywania organowi przyjmującemu program informacji o wydawanych decyzjach, których ustalenia zmierzają do osiągnięcia celów programu, b) wydawania aktów prawa miejscowego, c) monitorowania realizacji programu lub etapów programu; 2) podmioty korzystające ze środowiska i ich obowiązki. 3. Części uzasadniającej zakres zagadnień objętych programem zawierającej: a) dane i wnioski wynikające ze sporządzonych map akustycznych, b) zestawienie zrealizowanych zadań w zakresie ochrony środowiska przed hałasem wraz z oceną ich skuteczności i analizą poniesionych kosztów, c) analizę materiałów, dokumentów i publikacji wykorzystanych do opracowania programu. Omawiane rozporządzenie odnosi się także do harmonogramu realizacji poszczególnych zadań. Harmonogram ten determinowany winien być wielkością przekroczeń w zależności od przeznaczenia terenu, na którym przekroczenia są notowane. Pomocą w ustalaniu kolejności działań ochronnych jest wprowadzony do niniejszego rozporządzenia tzw. wskaźnik M, szerzej omówiony w dalszej części dokumentu. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 października 2007 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych ujętych na mapach akustycznych oraz ich układu i sposobu prezentacji (Dz.U. Nr 187, poz. 1340). Niniejszy akt prawny dotyczy nie tylko zagadnień odnoszących się do map akustycznych, lecz także związanych z opracowywaniem programów ochrony środowiska przed hałasem. Rozporządzenie to określa niezbędny zakres informacji, który powinien być zawarty na mapie akustycznej, będącej podstawą opracowania programu naprawczego. Dokument może zawierać kierunki zmian zagospodarowania przestrzennego wynikające z potrzeb ochrony przed hałasem np. proponowane obszary ciche. Przepis ten, po raz pierwszy w naszym prawodawstwie, zwraca uwagę na obowiązek nie tylko poprawy stanu klimatu akustycznego, lecz także stosowania działań prewencyjnych. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 826 z późn. zm.) W wyniku implementacji Dyrektywy 2002/49/WE do polskiego ustawodawstwa wprowadzono m.in. wskaźniki służące do realizacji długofalowej polityki hałasowej: 38 S t r o n a

39 długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich dób w roku, z uwzględnieniem pory dnia, pory wieczoru oraz pory nocy, oznaczany w ustawie Poś jako L DWN, długookresowy średni poziom dźwięku A wyrażony w decybelach (db), wyznaczony w ciągu wszystkich pór nocy w roku, oznaczany w ustawie Poś jako L N. Wskaźniki te służą do opracowania mapy akustycznej, a na jej podstawie do opracowania programu ochrony środowiska przed hałasem. Bazując na powyższych wskaźnikach ustalono w omawianym rozporządzeniu dopuszczalne poziomy hałasu. Poziomy te przyjmują różne wartości w zależności od: rodzaju źródła hałasu, funkcji urbanistycznej terenu. Tabela 9: Dopuszczalne poziomy hałasu w środowiska.[4] Dopuszczalny długookresowy średni poziom dźwięku A w [db] Drogi lub linie kolejowe 1) Pozostałe obiekty i działalność będąca źródłem hałasu Lp. Rodzaj terenu L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy L DWN przedział czasu odniesienia równy wszystkim dobom w roku L N przedział czasu odniesienia równy wszystkim porom nocy 1. a) Strefa ochronna "A" uzdrowiska b) Tereny szpitali poza miastem a) Tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej b) Tereny zabudowy związanej ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży c) Tereny domów opieki społecznej d) Tereny szpitali w miastach a) Tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego b) Tereny zabudowy zagrodowej c) Tereny rekreacyjno-wypoczynkowe d) Tereny mieszkaniowo-usługowe Tereny w strefie śródmiejskiej miast 2) powyżej 100 tys. mieszkańców Objaśnienia: 1) 2) Wartości określone dla dróg i linii kolejowych stosuje się także dla torowisk tramwajowych poza pasem drogowym i kolei linowych. Strefa śródmiejska miast powyżej 100 tys. mieszkańców to teren zwartej zabudowy mieszkaniowej z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. W przypadku miast, w których występują dzielnice o liczbie mieszkańców pow. 100 tys., można wyznaczyć w tych dzielnicach strefę śródmiejską, jeżeli charakteryzuje się ona zwartą zabudową mieszkaniową z koncentracją obiektów administracyjnych, handlowych i usługowych. 39 S t r o n a

40 7.2. MAPA AKUSTYCZNA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO Wykonana w czerwcu 2012 roku Mapa akustyczna Gorzowa Wielkopolskiego wraz z jej aktualizacją, związaną ze zmianą rozporządzenia w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, stanowiła materiał wyjściowy do opracowania niniejszego Programu. W wyniku realizacji mapy akustycznej uzyskano opracowanie zawierające: 1) charakterystykę obszaru podlegającego ocenie, 2) identyfikację i charakterystykę źródeł hałasu, 3) uwarunkowania akustyczne wynikające z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, 4) metody wykorzystane do dokonania oceny, 5) zestawienie wyników badań, 6) identyfikację terenów zagrożonych hałasem, 7) liczbę ludności zagrożonej hałasem, 8) analizę trendów zmian stanu akustycznego środowiska, 9) mapy emisyjne, imisyjne oraz terenów zagrożonych hałasem, 10) mapy terenów cichych oraz pierwsze mapy wskaźnika M, 11) wnioski w zakresie ochrony przed hałasem. Dla Programu szczególne znaczenie miały zaktualizowane mapy terenów zagrożonych hałasem, które wskazały miejsca narażone na ponadnormatywny hałas, a wykonane mapy wskaźnika M pokazały, gdzie należy podejmować działania w pierwszej kolejności. Na etapie Programu mapy te uległy modyfikacji z uwagi na łączenie i dzielenie obszarów pod względem doboru możliwych środków redukcji dla poszczególnych ciągów komunikacyjnych. Wyniki mapy akustycznej jednoznacznie wskazują, że głównym źródłem zagrożeń klimatu akustycznego jest hałas drogowy, zaś w niewielkim stopniu hałas tramwajowy, przemysłowy i kolejowy. Hałas drogowy powoduje przekroczenia przy głównych trasach komunikacyjnych na powierzchni około 0,6 km 2. Z analiz statystycznych, wynika, że ok. 1,9% mieszkańców Gorzowa Wlkp. narażonych jest na hałas przekraczający ustalone wartości dopuszczalne określone wskaźnikiem L DWN, lecz tylko 0,13% na przekroczenia większe niż 5 db. W tabeli 10 została przedstawiona statystyczna informacja o przekroczeniach hałasu drogowego na terenie miasta. 40 S t r o n a

41 Tabela 10: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu drogowego.[1] HAŁAS DROGOWY WSKAŹNIK : L DWN Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,55 0,05 0,00* 0 0 0,722 0,048 0,00* 0 0 2,105 0,150 0, HAŁAS DROGOWY WSKAŹNIK : L N Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,27 0, ,291 0, ,795 0, * wielkość zerowa wynikająca z zaokrąglenia niewielkich wartości Hałas tramwajowy dotyczy niewielkiego obszaru miasta (0,01 km 2 ) i dotyka około 0,03% mieszkańców dla obu wskaźników. 41 S t r o n a

42 Tabela 11: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu tramwajowego. [1] HAŁAS TRAMWAJOWY WSKAŹNIK : L DWN Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,01 0,00* ,012 0,00* ,039 0, HAŁAS TRAMWAJOWY WSKAŹNIK : L N Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,00* , , * wielkość zerowa wynikająca z zaokrąglenia niewielkich wartości Z analiz hałasu przemysłowego wynika, że stanowi jedynie lokalne zagrożenie. Stwierdzono przekroczenie wartości dopuszczalnych dla niewielkiej liczby mieszkańców, 16 dla wskaźnika L DWN oraz 22 dla wskaźnika L N (w zaokrągleniu daje to 0,02 % całkowitej ilości mieszkańców). 42 S t r o n a

43 Tabela 12: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu przemysłowego.[1] HAŁAS PRZEMYSŁOWY WSKAŹNIK : L DWN Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,02 0,00* 0,00* 0 0 0, , HAŁAS PRZEMYSŁOWY WSKAŹNIK : L N Wielkość przekroczeń do 5 db > 5-10 db > db > db pow. 20 db Stan środowiska niedobry zły bardzo zły Powierzchnia obszarów zagrożonych w danym zakresie (w km 2 ) Liczba lokali mieszkalnych w danym zakresie (tys.) Liczba zagrożonych mieszkańców w danym zakresie (w tys.) Liczba budynków szkolnych i przedszkolnych w danym zakresie Liczba budynków służby zdrowia, opieki społecznej i socjalnej w danym zakresie Inne obiekty budowlane istotne z punktu widzenia ochrony przed hałasem (liczba obiektów) 0,02 0,01 0,00* 0 0 0,007 0, ,020 0, * wielkość zerowa wynikająca z zaokrąglenia niewielkich wartości Wyniki analiz hałasu kolejowego wskazują jedynie na niewielkie przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu na terenach chronionych (0,0033 km 2 ) bez narażenia osób czy też obiektów chronionych (szkół, przedszkoli, szpitali). 43 S t r o n a

44 Wyniki mapy akustycznej jednoznacznie wskazują, że działania naprawcze powinny być skierowane na eliminację hałasu drogowego. Analiza tendencji zmian klimatu akustycznego wskazuje, że realizacja zamierzeń inwestycyjnych miasta, w połączeniu z systematyczną modernizacją istniejącej infrastruktury drogowej, wpłynie w istotny sposób na poprawę płynności ruchu samochodowego na całym obszarze Gorzowa Wlkp. Zmniejszenie ruchu samochodów ciężarowych oraz upłynnienie ruchu z pewnością spowodują spadek poziomu hałasu wewnątrz aglomeracji miejskiej. Przeniesienie ruchu samochodowego, w szczególności ruchu samochodów ciężarowych, na trasy obwodnicowe spowoduje przeniesienie uciążliwości związanej z hałasem w inne rejony, dotychczas spokojne. Należy temu przeciwdziałać stosując np. najnowsze technologie nawierzchni dróg tzw. ciche asfalty oraz nowoczesne ekrany akustyczne. Oczekiwany wzrost ilości samochodów osobowych (wzrost wskaźnika motoryzacji) prawdopodobnie tylko w nieznacznym stopniu spowoduje wzrost poziomu hałasu (dwukrotne zwiększenie natężenia ruchu to wzrost poziomu hałasu o ok. 3 db). Nowe technologie zabezpieczeń antyhałasowych z pewnością zrekompensują ewentualny wzrost poziomu hałasu powodowanego wzrostem ilości samochodów osobowych. Również rozwój i poprawa jakości komunikacji zbiorowej oraz zwiększenie sieci ścieżek rowerowych mogą przyczynić się do zmniejszenia uciążliwości akustycznej w mieście ANALIZA MATERIAŁÓW, DOKUMENTÓW I PUBLIKACJI WYKORZYSTANYCH DO OPRACOWANIA PROGRAMU POLITYKI, STRATEGIE, PLANY I PROGRAMY Program ochrony środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego jest zgodny z założeniami innych opracowań w mieście, a jego zapisy spójne z dokumentami strategicznymi opracowanymi na poziomie lokalnym i regionalnym. Poziom regionalny był rozpatrywany w odniesieniu do proponowanych rozwiązań komunikacyjnych i transportowych województwa. W ramach prac przeanalizowano: Strategię Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 przyjętą przez Sejmik Województwa Lubuskiego uchwałą Nr XXXII 319/12 z dnia 19 listopada 2012 r. Zmianę Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Lubuskiego, przyjętą przez Sejmik Województwa Lubuskiego uchwałą Nr XXII/191/2012 z dnia 21 marca 2012 r. Strategię Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, przyjętą przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego uchwałą Nr LXVIII/1073/2010 z dnia 3 lutego 2010 r. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gorzowa Wielkopolskiego, przyjęte przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego uchwałą Nr 44 S t r o n a

45 XII/131/2003 z dnia 18 czerwca 2003 r., zmienione uchwałą Nr LXXIV/903/2006 z dnia 30 sierpnia 2006 r., zmienione uchwałą Nr LI/840/2009 z dnia 25 marca 2009 r. Ekofizjografię dla miasta Gorzowa Wlkp. z 2007 r. Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Gorzowa Wielkopolskiego. Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Miasta Gorzowa na lata , przyjęty uchwałą Rady Miasta Nr XL/662/2008 z dnia r. oraz uchwałą Nr LI/835/2009 z dnia 25 marca 2009 r. zmieniającą uchwałę w sprawie uchwalenia Wieloletniego Planu Inwestycyjnego dla miasta Gorzowa Wielkopolskiego na lata Program Rewitalizacji Obszarów Zdegradowanych miejskich, poprzemysłowych i powojskowych Miasta Gorzowa Wielkopolskiego, przyjęty uchwałą Rady Miasta Nr XLII/462/2004 z dnia 29 grudnia 2004 r. Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w Gorzowie Wielkopolskim na lata r. przyjęty przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego uchwałą Nr XL/422/2004 z dnia 24 listopada 2004 r. Aktualizację programu ochrony środowiska dla Miasta Gorzów Wielkopolski na lata z perspektywą na lata , przyjętą uchwałą Nr LII/849/2009 Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia 29 kwietnia 2009 r. W Strategii Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 głównymi priorytetami rozwoju obszaru są: zwiększenie konkurencyjności i innowacyjności gospodarki, poprawa dostępności komunikacyjnej i telekomunikacyjnej w układzie zewnętrznym i wewnętrznym, zapewnienie większej spójności społecznej i terytorialnej oraz wzmocnienie szeroko rozumianego zarządzania rozwojem. Osiągnięcie pożądanego stanu planuje się poprzez realizację celów operacyjnych oraz kierunków interwencji, rozumianych jako wskazanie działań niezbędnych do osiągnięcia celu (cel główny: wykorzystanie potencjałów województwa lubuskiego do wzrostu jakości życia, dynamizowania konkurencyjnej gospodarki, zwiększenia spójności regionu oraz efektywnego zarządzania jego rozwojem). Celami strategicznymi są: 1. Konkurencyjna i innowacyjna gospodarka regionalna; 2. Wysoka dostępność transportowa i teleinformatyczna; 3. Społeczna i terytorialna spójność regionu; 4. Region efektywnie zarządzany. Nadrzędnym celem Wysokiej dostępności transportowej i teleinformatycznej jest: 1) Budowa nowej i modernizacja istniejącej infrastruktury komunikacyjnej poprzez m.in.: a) Poprawę stanu technicznego infrastruktury komunikacyjnej w celu zapewnienia sprawnych połączeń pomiędzy strategicznymi ośrodkami i obszarami rozwoju gospodarczego województwa (miasta, port lotniczy, strefy gospodarcze, parki przemysłowe i naukowo-technologiczne, bazy logistyczno-magazynowe, węzły komunikacyjne etc.). b) Rozwój infrastruktury drogowej: rozwój sieci dróg krajowych i ekspresowych w województwie lubuskim poprzez ich sukcesywną przebudowę i modernizację, w tym w międzynarodowych korytarzach 45 S t r o n a

46 transportowych sieci TEN-T, z zapewnieniem skomunikowania węzłów dróg S3, A2 i A18 z siecią dróg niższych kategorii, budowa obwodnic miast leżących w ciągach dróg krajowych, wojewódzkich i lokalnych w oparciu o kryteria natężenia i bezpieczeństwa ruchu drogowego, budowa niezbędnych przepraw mostowych na rzekach województwa, wzmocnienie powiązań transportowych z sąsiednimi regionami w tym budowa transgranicznych połączeń drogowych, przebudowa i modernizacja sieci dróg wojewódzkich i lokalnych w celu uzyskania ich dobrego stanu technicznego, poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego poprzez likwidowanie miejsc niebezpiecznych na drogach. c) Rozwój infrastruktury kolejowej: rozbudowa i modernizacja głównych linii kolejowych położonych na terenie województwa w celu podniesienia ich parametrów technicznych, poprawa infrastruktury dworców i przystanków pasażerskich, monitorowanie działań na rzecz planowanej linii Kolei Dużych Prędkości ze stacją kolejową na terenie województwa lubuskiego. 2) Usprawnienie systemu transportu publicznego poprzez: a) Rozwój połączeń transportowych: zapewnienie spójnych i sprawnych połączeń komunikacyjnych pomiędzy strategicznymi dla rozwoju województwa miastami i obszarami, zwiększenie ilości transgranicznych i międzywojewódzkich połączeń komunikacyjnych, w szczególności kolejowych Gorzowa Wlkp. i Zielonej Góry z Warszawą oraz sąsiednimi metropoliami (Wrocławiem, Poznaniem, Szczecinem, Berlinem), poprawa stanu technicznego i zwiększenie ilości nowoczesnego taboru kolejowego na liniach komunikacyjnych o znaczeniu regionalnym i międzywojewódzkim, zapewnienie regularnej komunikacji lotniczej z Warszawą i innym miastami w kraju i Europie oraz inne działania na rzecz rozwoju i promocji połączeń lotniczych z Portu Lotniczego Zielona Góra/Babimost. b) Działania na rzecz poprawy zarządzania komunikacją: rozwój inteligentnych systemów transportowych, zwiększenie różnorodności form transportu w województwie, rozwój i promocja zbiorowego transportu publicznego, w tym z zastosowaniem rozwiązań proekologicznych, kontynuacja działań i współpraca z innymi regionami na rzecz utworzenia Środkowoeuropejskiego Korytarza Transportowego CETC - ROUTE 65. Wszystkie cele Strategii stanowią kontynuację przyjętych kierunków wyznaczonych w poprzednio obowiązującej Strategii. Dla Gorzowa Wielkopolskiego priorytetowe znaczenie ma kluczowa inwestycja regionalna pod nazwą: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury i taboru transportu publicznego w obszarach funkcjonalnych Zielonej Góry (lubuskie Trójmiasto) 46 S t r o n a

47 i Gorzowa Wlkp. Rozwój transportu publicznego obu miast wojewódzkich i zintegrowanie różnych jego systemów obejmie przede wszystkim rozbudowę i modernizację infrastruktury transportu szynowego. W obszarze funkcjonalnym Gorzowa Wlkp. dotyczy to rozbudowy linii tramwajowych. Konieczny będzie zakup taboru tramwajowego i autobusowego. Sieciowy charakter inwestycji wskazuje wysoką rangę zadania i uzasadnia jego ujęcie w Strategii. Ze Strategią Rozwoju Województwa Lubuskiego jest ściśle związana Zmiana planu zagospodarowania przestrzennego województwa lubuskiego (w celu zapewnienia pełnej spójności obu dokumentów Strategii i Planu, będzie on musiał być znowelizowany). Obecnie dokument wskazuje na konieczność: przebudowy sieci dróg krajowych do parametrów klasy GP wzgl. G, uzyskania nośności konstrukcji jezdni 115 kn/oś, budowy obejść miejscowości, poprawy bezpieczeństwa i standardu podróży. W zakresie komunikacji drogowej projektuje się budowę obwodnic miejscowości na drogach krajowych, a zwłaszcza: Wschowy, Szprotawy, Nowogrodu Bobrzańskiego (droga nr 27), Słubic i Krosna Odrzańskiego (droga nr 29), Kostrzyna nad Odrą (droga nr 31), Kargowej (droga nr 32) oraz budowę nowego przebiegu drogi nr 22 przez teren gminy Kłodawa (jako północne obejście aglomeracji Gorzowa Wlkp.) z przedłużeniem jej do Kostrzyna nad Odrą. Dla obsługi zachodniej części województwa, pobudzenia aktywności gospodarczej a także poprawy dostępności dla potrzeb turystyki i rekreacji istotne jest stworzenie korytarza (położonego na zachód od S-3), złożonego z dróg wojewódzkich o parametrach klasy G, łączących takie ośrodki jak: Iłowa Żagań Krosno Odrzańskie Sulęcin Gorzów Wielkopolski, a także trasy przygranicznej (równoległej w przybliżeniu do Nysy i Odry) o parametrach klasy Z-G. Docelowo drogi krajowe powinny uzyskać parametry klasy GP, a wojewódzkie klasy G. W przyszłości proponuje się także rozważyć ewentualną możliwość odbudowy mostów granicznych zniszczonych podczas wojny oraz nowych połączeń na szczeblu samorządowym. W zakresie komunikacji kolejowej postulowana jest poprawa stanu szlaków i infrastruktury kolejowej. Zaprojektowano budowę sprawnego połączenia kolejowego Gorzów Wlkp. Zielona Góra, przez Skwierzynę, Międzyrzecz, Świebodzin, Sulechów z możliwością przedłużenia do Nowej Soli. Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gorzowa Wlkp. w latach formułuje cele rozwoju miasta spójne z celami rozwoju województwa. Miasto podejmuje działania inwestycyjne i administracyjne dotyczące ochrony powietrza, ochrony wód, gospodarki odpadami, ochrony przed hałasem, urządzania i utrzymania terenów zieleni oraz monitoringu stanu środowiska. Równocześnie prowadzona jest edukacja i popularyzacja zagadnień ochrony środowiska. Wszystkie działania podejmowane są zgodnie z zasadą, że Ziemi nie odziedziczyliśmy po naszych przodkach, a tylko pożyczyliśmy ją od naszych dzieci, a ich podstawą jest wiedza o istniejących zagrożeniach. Źródłem tej wiedzy są 47 S t r o n a

48 wyniki badań stanu środowiska, prowadzonych w ramach monitoringu krajowego, regionalnego i lokalnego, które wykorzystywane są przy podejmowaniu konkretnych decyzji mających na celu poprawę istniejącego stanu środowiska. Wyniki badań i ich analizy publikowane są w wydawanych przez Urząd Miasta i Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska raportach o stanie środowiska na terenie miasta. Z danych tych wynika, że wpływ aglomeracji na środowisko w ostatnich latach znacznie się zmniejszył, przede wszystkim dzięki prowadzonym inwestycjom proekologicznym. W Strategii Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gorzowa zawarta jest informacja o realizowanych działaniach, które mają na celu poprawę klimatu akustycznego miasta i ograniczenie uciążliwości wywoływanych przez wibracje. Zadania obejmują: modernizację infrastruktury komunikacji miejskiej oraz modernizację taboru autobusowego i tramwajowego; przebudowę torowisk tramwajowych; instalowanie ekranów akustycznych; stworzenie mapy akustycznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gorzowa i miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego określają ogólne warunki dotyczące ochrony przed hałasem. W Studium wskazano na występowanie przekroczeń dopuszczalnych norm w zakresie hałasu drogowego generowanego przez ruch na dwóch drogach krajowych przebiegających przez miasto. Strefy największego hałasu koncentrują się w rejonie centrum miasta oraz tras wylotowych, co wyznacza, jako podstawowy kierunek działań, wyprowadzenie ruchu transportowego głównie ciężarowego na ciągi tras obwodnicowych. Studium wskazuje na następujące kierunki rozwoju i zagospodarowania przestrzennego w zakresie ochrony przed hałasem: modernizację nawierzchni ulic i torowisk tramwajowych; realizację głównych tras obwodnicowych miasta umożliwiającą wyprowadzenie tranzytowego ruchu samochodowego głównie ciężarowego ze strefy śródmiejskiej; realizację (o ile to możliwe) ekranów akustycznych wzdłuż głównych tras komunikacyjnych szczególnie na styku z funkcjami mieszkaniowymi; zwiększenie izolacyjności akustycznej budynków, głównie mieszkalnych poprzez wymianę stolarki. Realizacja powyższych zamierzeń doprowadzi do poprawy klimatu akustycznego w mieście, szczególnie w rejonach, w których uciążliwości hałasowe są największe. Zapisy Studium mają bezpośrednie przełożenie na plany zagospodarowania przestrzennego. W Gorzowie Wielkopolskim obowiązują obecnie 64 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W nowych mpzp uwzględniane są wymagania dotyczące ochrony środowiska przed hałasem, w zakresie zgodnym z obowiązującymi przepisami. 48 S t r o n a

49 Na terenie Gorzowa Wielkopolskiego nie ustanowiono obszarów ograniczonego użytkowania, które ustaliłyby warunki i ograniczenia korzystania z terenu z uwagi na ponadnormatywny hałas z instalacji. Wieloletni Plan Inwestycyjny Miasta Gorzowa Wielkopolskiego jest dokumentem, który nie odnosi się bezpośrednio do zagadnień związanych z ochroną środowiska przed hałasem, ale zawiera informację o długookresowej perspektywie prowadzenia polityki finansowej, w tym realizacji zadań inwestycyjnych (budowy, modernizacje i remonty istniejącej infrastruktury drogowej). W ramach Lokalnego Programu Rewitalizacji Obszarów Zdegradowanych miejskich, poprzemysłowych i powojskowych dla Miasta Gorzowa Wielkopolskiego planowane będą przedsięwzięcia nastawione na: poprawę warunków bytowych mieszkańców zdegradowanych obszarów (projekty dotyczące modernizacji budynków np. termomodernizacja), poprawę stanu infrastruktury komunikacyjnej (chodniki, ciągi piesze), rozszerzenie oferty turystycznej (co wpłynie korzystnie na rozwój gospodarczy), poprzez realizację projektów dotyczących zabytkowych obiektów oraz instytucji kulturalnych, rozbudzenie aktywności społecznej, poczucia wspólnoty wśród mieszkańców, poprzez realizację projektów społecznych. Na terenie Miasta Gorzowa Wielkopolskiego zostały wyznaczone następujące obszary miejskie przeznaczone do rewitalizacji (obszary zdegradowane): M1 Obszar Nowe Miasto, M2 Obszar Centrum, M3 Obszar Zamoście. Planowane działania na obszarach miejskich: 1. Budowa terenów rekreacyjnych wzdłuż Kłodawki i remont mostów na rzece. 2. Budowa sieci ciepłowniczej wraz z węzłami w Śródmieściu w celu ograniczenia emisji zanieczyszczeń do powietrza. 3. Przebudowa skrzyżowania Chrobrego Jagiełły Wybickiego wraz z sygnalizacją świetlną. 4. Przebudowa ulic Sikorskiego i Chrobrego zamknięcie ruchu kołowego deptak. 5. Przebudowa deptaka od Kina Słońce do Placu Grunwaldzkiego. 6. Przebudowa ulic: Estkowskiego, Wybickiego, Łokietka. 7. Modernizacja infrastruktury tramwajowej. 8. Modernizacja infrastruktury ulic: systemy parkingów, nawierzchnia jezdni, torowiska chodniki, oświetlenie ulic i parków, sygnalizacja świetlna. Planowane działania na obszarach poprzemysłowych i powojskowych: 1. Budowa układu drogowego w rejonie ulic: Szczecińska, Złotego Smoka i Mosiężna. 2. Modernizacja i dostosowanie obiektów byłych zakładów Ursus na Baczynie do nowoczesnych gałęzi przemysłu. 3. Modernizacja infrastruktury ulic terenów poprzemysłowych Zawarcia: kanalizacja deszczowa, nawierzchnia jezdni, chodniki, oświetlenie. 49 S t r o n a

50 4. Budowa północnej obwodnicy miasta. 5. Budowa infrastruktury technicznej i zagospodarowanie terenów popoligonowych, w tym na cele sportowo-rekreacyjne. Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego opisuje m.in. stan sieci drogowej w Gorzowie Wielkopolskim. Dokument wskazuje najważniejsze działania zmierzające do wyprowadzenia ruchu tranzytowego z centrum miasta oraz do usprawnienia wewnętrznego układu komunikacyjnego poprzez budowę nowych dróg i modernizację istniejących już układów. Do najważniejszych inwestycji lat ubiegłych dokument zalicza budowę (w tym przebudowę): 1) Trasy Nadwarciańskiej z mostami nad Wartą, Kanałem Ulgi i rondem Santockim; 2) ulicy Marcina Kasprzaka z rondem; 3) drugiej jezdni ul. Górczyńskiej i Marsz. Józefa Piłsudskiego z rondami: Górczyńskim, Niepodległości i Gdańskim; 4) ulicy Kardynała Stefana Wyszyńskiego z rondami i niezbędną infrastrukturą; 5) ulicy Strażackiej; 6) ulicy Dobrej (od ul. Kostrzyńskiej do ul. Artylerzystów); 7) ulic Głowackiego Nowa; 8) ulicy Sybiraków; 9) Trasy Średnicowej z rondami Kardynała Stefana Wyszyńskiego i Myśliborskim; 10) połączenia ul. Franciszka Walczaka z ulicą Podmiejską (droga wojewódzka 158) wraz z rondem Sybiraków; 11) I etapu Zachodniej Obwodnicy Gorzowa Wlkp. wraz z odcinkiem ul. Sulęcińskiej do ul. Poznańskiej (z rondem) oraz połączenie z ul. Marcina Kasprzaka, 12) ulic: gen. Stanisława Maczka i Józefa Bogusławskiego na osiedlu Górczyn, 13) ulic: Emilii Sczanieckiej i Józefa Dowbora-Muśnickiego na osiedlu Piaski. W najbliższych latach kontynuowane będą działania związane ze zmianą układu komunikacyjnego miasta. Działania w celu ochrony środowiska aglomeracji przed hałasem zawiera Aktualizacja programu ochrony środowiska dla Miasta Gorzów Wielkopolski na lata z perspektywą na lata Opracowanie to ocenia jakościowo klimat akustyczny występujący na terenie miasta i przedstawia główne kierunki działań w celu zmniejszenia uciążliwości hałasowej: opracowanie mapy akustycznej i programu ochrony środowiska przed hałasem, zwiększenie płynności i przepustowości sieci drogowej. W zakresie zwalczania hałasu komunikacyjnego program podaje następujące kierunki działań: 1) Budowę ekranów akustycznych przy nowych trasach komunikacyjnych i odcinkach istniejących tras o nadmiernym ruchu; 2) Wprowadzanie do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego terenów o różnych funkcjach lub różnych zasadach zagospodarowania (tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową, na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, itp.) na podstawie art. 114 i 113 Poś; 50 S t r o n a

51 3) Eliminację ruchu drogowego o charakterze tranzytowym z centrum miasta; 4) Ograniczenie ruchu docelowego do centrum; 5) Tworzenie warunków do zwiększenia udziału komunikacji zbiorowej w przewozach pasażerskich; 6) Wsparcie budowy infrastruktury rowerowej. W zakresie zwalczania hałasu z sektora gospodarczego program zaleca prowadzenie kontroli emisji hałasu do środowiska z obiektów działalności gospodarczej PLANY INWESTYCYJNE I ORGANIZACYJNE MIASTA Miasto realizuje na swoim terenie szereg działań, które mają na celu poprawę infrastruktury drogowej i tramwajowej. Wszystkie zadania inwestycyjne, które są w planach realizacyjnych Miasta, a mogące wpłynąć na stan akustyczny miasta zostały ujęte w tabeli 13. Tabela 13: Realizowane lub planowane do realizacji przedsięwzięcia mające wpływ na klimat akustyczny miasta. [33] Lp. Inwestycja Prognozowane zmniejszenie poziomu hałasu Termin realizacji Szacunkowy koszt całej inwestycji [ zł ] 1. Budowa i przebudowa ulicy i torowiska ul. Kostrzyńska i 11- Listopada (odcinek od Placu Słonecznego do węzła z drogą ekspresową S3) Długość : 3200,00 m Hałas drogowy 3 db Hałas tramwajowy 6 db Zadanie wpisane do WPF w kwocie : zł Wartość kosztorysowa robót : zł 2. Przebudowa ulicy Dąbroszyńskiej (odcinek od ul. Kostrzyńskiej do Zielonej Doliny) Długość : 560,00 m Halas drogowy 3 db 2018 Brak zadania w WPF, wartość kosztorysowa: zł 3. Przebudowa ulicy Kobylogórskiej (odcinek od ul. Koniawskiej do ul. Strażackiej) Długość : 1845,00 m Hałas drogowy 3 db 2013 Zadanie I etap wpisane do WPF w kwocie zł Wartość kosztorysowa: zł 4. Przebudowa ulicy Pomorskiej (odcinek od ronda Solidarności do ul. F. Walczaka jezdnia wschodnia i od ul. L. Zamenhofa do ronda Solidarności jezdnia zachodnia) Długość : 800,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 5. Przebudowa ulicy Sikorskiego (odcinek od Al. Konstytucji 3 Maja do ul. B. Chrobrego) Długość : 630,00 m Hałas drogowy 3 db zł 6. Przebudowa ulicy Śląskiej (odcinek od ul. Kwiatowej do ul. Jasnej) Długość : 245,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 7. Przebudowa ulicy Czereśniowej (odcinek od wjazdu do hali sportowej do ul. Marszałka J. Piłsudskiego) Długość : 580,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 51 S t r o n a

52 8. Przebudowa ulicy Towarowej Długość : 251,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 9. Przebudowa ulic : Bracka, Sielska, Lipowa, Jaśminowa Morelowa i Klonowa. Łączna długość : 2040,00 m Hałas drogowy 3 db zł 10. Przebudowa ulic W. Łokietka i ul. J. Wybickiego (odcinek od ronda do rzeki Kłodawki) Długość : 190,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 11. Przebudowa ulicy Estkowskiego (odcinek od ul. S. Moniuszki do ronda Kosynierów Gdyńskich) Długość : 130,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 12. Przebudowa ulicy Jagiełły (odcinek od ul. J. Dąbrowskiego do ul. F. Walczaka) Długość : 442,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 13. Przebudowa ulicy Okólnej Długość : 834,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 14. Przebudowa ulicy Marcinkowskiego [ odcinek od ul. Myśliborskiej do ul. J. Matejki (Alejki) ] Długość : 147,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 15. Przebudowa ulicy Wróblewskiego (odcinek od ul. W. Wróblewskiego 35 do ul. Gorczyńskiej) Długość : 848,00 Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 16. Przebudowa ulicy Szarych Szeregów (odcinek od ul. F. Walczaka do ul. Kombatantów) Długość : 289 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 17. Przebudowa ulicy J. Dekerta (odcinek od ul. Kardynała S. Wyszyńskiego do ul. A. Czartoryskiego) Długość : 890,00 m Hałas drogowy 3 db Szacunkowa wartość: zł 18. Remont nawierzchni ulicy H. Kołłątaja (odcinek od ul. J. Lelewela do ul. J. Stanisławskiego) Długość : 275,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 19. Remont nawierzchni ulicy J. Lelewela Długość : 182,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 20. Przebudowa ulicy Pułaskiego Długość : 436,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 21. Przebudowa peronów tramwajowych w ciągu Alei 11-go Listopada (odcinek od ul. Gen. W. Sikorskiego do ul. Kostrzyńskiej) Długość łączna : 580,00 m Hałas tramwajowy 6 db Brak danych Brak danych 22. Przebudowa ulic : Składowej i Spichrzowej [ odcinek od ul. Dworcowej do ul. Teatralnej (tzw. trasa alternatywna) ] Długość łączna : 1718,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 23. Przebudowa odcinka ulicy Dobrej (odcinek od ul. Artylerzystów do ul. Myśliborskiej) Długość : 1820,00 m Hałas drogowy 3 db zł 24. Przebudowa ulicy E. Borowskiego (odcinek od ul. J. Dąbrowskiego do ul. Kardynała J. Wyszyńskiego) Długość : 210,00 m Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 52 S t r o n a

53 25. Przebudowa istniejącej i budowa drugiej jezdni ulicy Szczecińska (odcinek od ul. Dobrej do drogi ekspresowej S3 oraz od ul. Złotego Smoka do granic miasta) Hałas drogowy 3 db Brak danych Brak danych 26. Budowa obwodnicy Północnej (odcinek od ul. Wyszyńskiego do ul. Myśliborskiej) Wprowadzenie nowego źródła hałasu w rejony dotychczas nienarażone. Hałas drogowy 3 db na terenach odciążonych. Brak danych Brak danych Z punktu widzenia ochrony przed hałasem w mieście znaczenie może mieć budowa obwodnicy Północnej odcinek od ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego do ul. Myśliborskiej. Planowana droga pozwoli ograniczyć ruch pojazdów powyżej 3,5 t na ulicach: Franciszka Walczaka, Odrodzenia Polski, Kardynała Stefana Wyszyńskiego oraz Franklina Roosvelta oraz ruch samochodów osobowych na kierunku wschód-zachód z centrum miasta i obszarów osiedli mieszkaniowych. Realizacja pozostałych inwestycji wymienionych w tabeli 13 będzie miała znaczenie lokalne i jest związana z polepszeniem nawierzchni i płynności ruchu, co może spowodować redukcję hałasu drogowego maksymalnie o 3 db niezależnie czy udokumentowane są tam przekroczenia czy też nie. W zależności od posiadanych środków finansowym realizacja zadań inwestycyjnych powinna być w dalszej perspektywie czasowej skorelowana z aktualizacją Programu (dotyczy zadań, których nie ujęto w dokumencie). Miasto planuje rozwój sieci tramwajowej do 2022 roku. W ramach kluczowej inwestycji regionalnej pod nazwą: Rozbudowa i modernizacja infrastruktury i taboru transportu publicznego w obszarach funkcjonalnych Zielonej Góry (lubuskie Trójmiasto) i Gorzowa Wlkp. planuje się realizację projektu: Zintegrowany system komunikacji publicznej gorzowskiego obszaru funkcjonalnego". Projekt został podzielony na II etapy: Etap I: Działanie 1: System Zarządzania Ruchem Drogowym w Gorzowie i jego obszarze funkcjonalnym: budowa systemu zarządzania ruchem drogowym; przebudowa i budowa systemu sygnalizacji świetlnej uwzględniającego priorytet dla komunikacji miejskiej; budowa i przebudowa przystanków tramwajowych dla potrzeb obsługi taboru niskopodłogowego; budowa przystanków autobusowych na terenie miejscowości wchodzących w skład gorzowskiego obszaru funkcjonalnego; budowa węzłów przesiadkowych autobusowo-tramwajowych wraz z parkingami na potrzeby systemu Park and Ride. Działanie 2: System informacji pasażerskiej: zaprojektowanie i wdrożenie systemu dynamicznej informacji przystankowej. 53 S t r o n a

54 Działanie 3: Modernizacja i rewitalizacja istniejących tras tramwajowych (12,5 km). Działanie 4: Modernizacja taboru do obsługi istniejących linii tramwajowych - 18 szt. tramwajów przegubowych z częściowo niską podłogą (przebudowa wagonów typu 105N/Na). Działanie 5: Budowa linii tramwajowej wraz z niezbędną infrastrukturą od ul. Pomorskiej przez Park Kopernika, ul. Marsz. J. Piłsudskiego, ul. Gorczyńską do Ronda Niepodległości i dalej ul. L. Okulickiego w rejon podstrefy K-SSSE (długość trasy: 4,6 km). Działanie 6: Zakup nowych wagonów tramwajowych niskopodłogowych przegubowych do obsługi nowej linii - 10 szt. Termin realizacji inwestycji planowany jest na lata Koszty szacunkowe określono na ok zł i przewidziano następujące źródła finansowania: program operacyjny dot. gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego; Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (RPO); budżet Miasta Gorzowa Wlkp.; budżety jednostek samorządu terytorialnego leżące na terenie Miejskiego Obszaru Funkcjonalnego Gorzowa Wlkp. Etap II: Działanie 1: Budowa linii tramwajowej wraz z niezbędną infrastrukturą od ul. Marsz. J. Piłsudskiego (rondo Marsz. J. Piłsudskiego) przez Al. Odrodzenia, ul. F. Roosevelta do ul. Mieszka I - długość trasy: 1 km). Działanie 2: Budowa linii tramwajowej wraz z niezbędną infrastrukturą od ul. F. Walczaka (Rondo Gdańskie) przez ul. Gorczyńską do Ronda Niepodległości (długość trasy: 0,6 km). Działanie 3: Integracja Zintegrowanego systemu komunikacji publicznej gorzowskiego obszaru funkcjonalnego" z połączeniami kolejowymi organizowanymi w ramach przewozów regionalnych przez Województwo Lubuskie na linii kolejowej nr 203 Kostrzyn - Krzyż, która m.in. pełni rolę kolei aglomeracyjnej. Działanie 4: Integracja Zintegrowanego systemu komunikacji publicznej gorzowskiego obszaru funkcjonalnego" z transgranicznymi połączeniami kolejowymi. Kontynuowanie działań Europejskiego Ugrupowania Interesów Gospodarczych, Wspólnota Interesów Linia Kolejowa Gorzów - Berlin, a następnie powołanie Europejskiego Ugrupowania Współpracy Terytorialnej Eurodystrykt TransOderana, którego celem będzie działalność na rzecz rozwoju linii kolejowej Berlin-Gorzów Wlkp.-Piła. Termin realizacji planuje się na lata Koszty oszacowano na ok zł i uwzględniono następujące źródła finansowania: program operacyjny dot. gospodarki niskoemisyjnej, ochrony środowiska, przeciwdziałania i adaptacji do zmian klimatu, transportu i bezpieczeństwa energetycznego; Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (RPO), Program Operacyjny Europejskiej Współpracy Terytorialnej; 54 S t r o n a

55 budżet Województwa Lubuskiego; budżet państwa; budżet federalny Niemiec; budżet Landu Brandenburgia. Trasy tramwajowe po Etapie I i II Rysunek 7. Trasy tramwajowe po realizacji I i II etapu projektu Zintegrowany system komunikacji publicznej gorzowskiego obszaru funkcjonalnego". [38] Realizacja projektu przyczyni się do całkowitego wyeliminowania przekroczeń hałasu tramwajowego i może zachęcić mieszkańców do korzystania z miejskich środków transportu GENARALNA DYREKCJA DRÓG KRAJOWYCH I AUTOSTRAD Zachodnia obwodnica Gorzowa stanowi znaczący fragment trasy międzynarodowej E65, leżącej w transeuropejskim korytarzu transportowym. Droga S3 prowadzi południkowo od zespołów portów morskich Świnoujście Szczecin na północy, wzdłuż zachodniej granicy kraju do granicy z Czechami. Pierwszy odcinek zachodniej obwodnicy Gorzowa Wlkp. od Węzła Gorzów Południe do ul. Sulęcińskiej długości około 2380 m został oddany do użytkowania w 2004 r. Drugi odcinek od węzła północnego do węzła południowego długości 9467 m został oddany do użytkowania w 2007 r. Obwodnica skierowała ruch tranzytowy poza obszar centrum i w znaczny sposób przyczyniła się do zmniejszenia poziomu hałasu na głównych ciągach komunikacyjnych: ul. Koniawskiej, Gen. W Sikorskiego, Konstytucji 3 Maja i Myśliborskiej. Obecnie w rejonie Gorzowa Wlkp. realizuje się dwie inwestycje, mające wpływ na klimat akustyczny miasta. Planowaną inwestycją jest budowa prawej jezdni zachodniej obwodnicy w ciągu drogi ekspresowej S3 (etapu III całego przedsięwzięcia) o długości 11,66 km. Projektowany odcinek ma na celu zwiększenie bezpieczeństwa i płynności ruchu tranzytowego oraz usprawnienie połączeń obwodnicy z lokalną siecią drogową. 55 S t r o n a

56 Rysunek 8. Drogi szybkiego ruchu wokół Gorzowa Wlkp. [34] W ramach budowy prawej jezdni obwodnicy zostały zaplanowane następujące ekrany akustyczne: E1 wzdłuż ul. Kostrzyńskiej km lokalny , str. prawa 121, dł. 110, wys. 5 m, pełny E2 obwodnica km , strona lewa, dł. 164 m, wys. 4 m, pełny E3 obwodnica km , strona prawa, dł. 164 m, wys. 4 m, pełny E4 obwodnica km , strona lewa, dł. 295 m, wys. 4 m, pełny E5 obwodnica km , strona prawa, dł. 296 m, wys. 4 m, pełny E6 obwodnica km , strona prawa, dł. 200 m, wys. 4 m, pełny E7 obwodnica km , strona prawa, dł. 240 m, wys. 3 m, pełny E8 węzeł Południe strona prawa łącznicy S2, km S-3, dł. 232 m, wys. 5 m pełny E9 prawa strona ul. Kasprzaka, początek km S-3, dł. 330 m, wys. 5 m, pełny E10 obwodnica km , strona lewa, dł. 312 m, wys. 3 m, pełny E11 obwodnica km , strona lewa, dł. 110 m, wys. 3 m, pełny E12 obwodnica km , strona prawa, dł. 600 m, wys. 4 m, pełny E13 obwodnica km , strona lewa, dł. 260 m, wys. 4 m, pełny. Ponadto inwestor zaproponował ekrany z zieleni izolacyjnej w następujących lokalizacjach: Km , dł. 300 m, szer m, strona prawa, Km , dł. 330 m, szer m, strona lewa, Km , dł. 320 m, szer m, strona prawa, Km , dł. 980 m, szer m, strona lewa, Km , dł. 720 m, szer m, strona prawa, Km , dł. 290 m, szer m, strona lewa, Wzdłuż łącznicy S3 na węźle Gorzów Południe, dł.320 m, szer.7 m. Inwestycja będzie kosztowała ok.635 mln zł a jej zakończenie planuje się do 2015 roku. 56 S t r o n a

57 Jednocześnie trwają prace nad odcinkiem drogi ekspresowej Gorzów Wlkp.- Międzyrzecz o długości 38 km, który będzie realizowany do maja 2014 r. (koszt: 761,5 mln zł). Wybudowanie trasy ma wpływ na odciążenie z ruchu tranzytowego ul. Poznańskiej oraz ul. Sulęcińskiej. W ramach inwestycji planuje się także budowę ekranów akustycznych chroniących zabudowę ulicy Sulęcińskiej, ul. Dojazdowej, ul. Poznańskiej, ul. Pszennej, ul. Łagodzińskiej i ul. Karnińskiej. Parametry i lokalizacja ekranów zostały określone w postanowieniu Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim znak RDOŚ-08- WOOŚ-II /10/pt z dnia 26 marca 2010 r, w sprawie uzgodnienia warunków budowy drogi ekspresowej S3 Świnoujście - Lubawka - Granica Państwa, odcinek Gorzów Wielkopolski - Węzeł Międzyrzecz Północ" POLSKIE KOLEJE PAŃSTWOWE Mimo, że hałas kolejowy nie stanowi uciążliwości dla mieszkańców Gorzowa na potrzeby niniejszego Programu przeanalizowano plany inwestycyjne PKP PLK SA. Do 30 grudnia 2011 roku prowadzono na terenie Gorzowa Wielkopolskiego modernizacje linii kolejowych w ramach Lubuskiego Regionalnego Programu Operacyjnego na lata : linii kolejowej nr 367 Zbąszynek Gorzów Wlkp., linii kolejowej nr 203 Tczew Kostrzyn na odcinku Gorzów Wlkp. Kostrzyn. Przedsięwzięcia polegały na modernizacji torowiska, obiektów inżynieryjnych, urządzeń samoczynnej sygnalizacji przejazdowej, peronów i wiat na wybranych przystankach osobowych. Linie zostały przystosowane w zakresie parametrów eksploatacyjnych do prędkości 120 km/h dla autobusów szynowych oraz do 70 km/h dla ruchu towarowego. Na peronie 1 stacji Gorzów Wlkp. została zamontowana winda dla usprawnienia obsługi osób niepełnosprawnych. W 2012 roku ukończono modernizację dworca kolejowego w Gorzowie Wielkopolskim. Odcinek linii kolejowej nr 203 Gorzów Wielkopolski Piła planowany jest do przebudowy. Inwestycja polegająca m.in. na modernizacji nawierzchni będzie realizowana do 2015 roku. W założeniach Master Planu dla transportu kolejowego w Polsce do roku 2030 linia kolejowa 203 przeznaczona jest do elektryfikacji. Obecnie odcinek linii kolejowej Piła Kostrzyn wykorzystywany jest głównie w ruchu pasażerskim, z dominującą przewagą przewozów wojewódzkich. Ruch towarowy obejmuje jedną parę regularnych pociągów liniowych w relacji Kostrzyn Poznań Franowo. Pozostały ruch towarowy odbywa się na podstawie indywidualnego rozkładu jazdy. Stosunkowo niskie jest średniodobowe natężenie ruchu, zaś wykorzystana zdolność przepustowa na szlakach waha się aktualnie między 16 a 24%. Elektryfikacja odcinka Kostrzyn Piła ma przede wszystkim znaczenie dla poprawy połączeń z Poznaniem i Warszawą. W odniesieniu do przewozów towarowych stworzyłaby możliwość alternatywnego połączenia Śląska z portami w Szczecinie i Świnoujściu (magistralą węglową przez Bydgoszcz i Piłę) oraz omijania Poznania w relacjach ze wschodu i południa Polski do Szczecina PODSUMOWANIE ANALIZY Analizowane dokumenty wskazywały głównie na układ drogowy wraz z transportem, jako główną przyczynę wysokiego poziomu hałasu. Wskazywane w dokumentach rozwiązania techniczne 57 S t r o n a

58 i organizacyjne zostały wzięte pod uwagę i przeanalizowane pod kątem najlepszych rozwiązań związanych z ograniczaniem hałasu drogowego. Do nich należą: budowa obwodnic miejskich lub dróg alternatywnych, zmniejszenie prędkości ruchu, budowa ekranów akustycznych, remonty istniejącej infrastruktury, ograniczenie lub zakazy ruchu pojazdów ciężkich, wyłączenia ulic z ruchu samochodowego. Realizowane i będące w planach działania inwestycyjne związane z budową nowych dróg i uporządkowaniem istniejącej sieci drogowej, bez podejmowania dodatkowych działań, spowodowałyby ograniczenie hałasu na terenie miasta do 3 db. Zadania te, z uwagi na poprawę klimatu akustycznego w ich rejonie po realizacji, zostały wprowadzone do Programu. W zakresie hałasu tramwajowego najbardziej efektywną formą redukcji hałasu są modernizacje istniejących układów torowych PRZEPISY PRAWA MIEJSCOWEGO MAJĄCE WPŁYW NA STAN AKUSTYCZNY ŚRODOWISKA MIEJSCOWE PLANY ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W Gorzowie Wielkopolskim aktualnie obowiązują 64 miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W obecnie uchwalanych planach uwzględniane są wymagania dotyczące ochrony przed hałasem w odniesieniu do kwalifikacji terenu podlegającego ochronie akustycznej UCHWAŁA O UTWORZENIU OBSZARU OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA Kompetencje do tworzenia obszaru ograniczonego użytkowania posiada Sejmik Województwa oraz Rada Miasta (art. 135 Poś). Tworząc obszar ograniczonego użytkowania określa się jego granice, ograniczenia w zakresie przeznaczenia terenu, wymagania techniczne dotyczące budynków oraz sposobu korzystania z terenu. Ustanowienie obszaru ograniczonego użytkowania ma stanowić granicę, poza którą nie będzie można emitować ponadnormatywnego poziomu hałasu. Jeżeli w związku z ograniczeniem sposobu korzystania z nieruchomości, korzystanie z niej w dotychczasowy sposób stało się niemożliwe lub istotnie ograniczone, to zgodnie z art. 129 Poś właściciel nieruchomości może żądać wykupienia nieruchomości w całości lub jej części. Utworzenie obszarów ograniczonego użytkowania uwzględnia się w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego oraz w decyzjach o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Na terenie Gorzowa Wielkopolskiego nie ma obszarów ograniczonego użytkowania. 58 S t r o n a

59 OBSZARY CICHE W AGLOMERACJI Na terenie miasta znajdują się obszary, na których nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu wyrażonych wskaźnikiem L DWN. Obszary te mogą zostać poddane prawnej ochronie i na podstawie art. 118b Poś ustanowione obszarami cichymi w aglomeracji. Uchwała Rady Miasta może wprowadzić na tych obszarach ograniczenia w sposobie korzystania z nieruchomości. W takim przypadku, właściciel nieruchomości może wystąpić do Prezydenta z żądaniem wypłaty odszkodowania. Wysokość odszkodowania Prezydent ustala w drodze decyzji (art. 131 ust. 1 Poś). Właściciel nieusatysfakcjonowany wysokością odszkodowania może w odniesieniu do uzyskanej decyzji wnieść powództwo do sądu powszechnego (art. 131 ust. 2 Poś). Wyznaczenie obszarów cichych jest wiążące dla organów sporządzających plany zagospodarowania przestrzennego oraz organów wydających decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu (art. 73 ust. 1 pkt. 2a Poś). Rysunek 9. Obszary, na których nie występują przekroczenia wskaźnika L DWN.[1] Na podstawie mapy akustycznej, na terenie Gorzowa Wielkopolskiego zidentyfikowano tereny, na których nie występują przekroczenia standardów jakości środowiska. Niektóre z nich mogą 59 S t r o n a

60 zostać ustanowione obszarami cichymi w aglomeracji. Może to dotyczyć np. istniejących obszarów rekreacyjno-wypoczynkowych na terenie miasta OBSZARY PRZEMYSŁOWE Zgodnie z art. 136a ust. 1 ustawy Poś możliwość tworzenia stref przemysłowych dotyczy tylko terenów, na których obowiązują miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. Strefę przemysłową tworzy się na wniosek właściciela terenu, jeśli pomimo zastosowania dostępnych rozwiązań technicznych poza zakładem, nie mogą zostać dotrzymane standardy jakości środowiska (np. poziomy dopuszczalne hałasu). We wniosku o utworzenie strefy przemysłowej właściwy podmiot musi udowodnić, że dany teren przeznaczony jest w planie zagospodarowania przestrzennego na cele przemysłowe. Strefę przemysłową tworzy, w drodze uchwały, sejmik województwa, po uzgodnieniu projektu z państwowym wojewódzkim inspektorem sanitarnym oraz regionalnym dyrektorem ochrony środowiska (art. 136d Poś). Na terenie miasta Gorzowa Wlkp. nie ma utworzonych stref przemysłowych w rozumieniu Poś DECYZJE O DOPUSZCZALNYM POZIOMIE HAŁASU ORAZ DOKUMENTY WYKORZYSTYWANE W POSTĘPOWANIACH ADMNISTRACYJNYCH W odniesieniu do zakładów, które nie spełniały standardów jakości środowiska przed hałasem Prezydent Miasta Gorzowa Wlkp. wydał następujące decyzje: Tabela 14: Wydane decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu od 2005 roku. [1] Nazwa zakładu Adres zakładu Znak decyzji Data decyzji Warsztat samochodowy p. Marcina Ćwikły Warszawska 266A SR.VIII.7671/2/ Sklep pani Barbary Bernolak Słoneczna 6 WSR.VIII.7671/3/ Sklep Nr 2 "Fardo" p. Krzysztofa Chwirota Słoneczna 6 WSR.VIII.7671/4/ "Maszt" Sp. z o.o. (Intermarche) Fredry 10 WSR.VIII.7671/5/ "Vetoquinol Biowet" Sp. z o.o. Kosynierów Gdyńskich 13/14 WSR.VIII.7671/1/ Supermarket Tesco Gorzów Sikorskiego 9 WSR.VIII.7671/2/ PUH "Satori" kwiaciarnia "Dekoratornia" Pocztowa 9 WSR.VIII.7671/3/ STAL-TECH Sp. z o.o. Fabryczna 18 WSR.VIII.7671/1/ Restauracja Bar 4 Chrobrego 5 WSR.VIII.7671/1/ Pub "Fahrenheit" Chrobrego 7 WSR.VIII.7671/3/08/ Zakład Produkcyjno-Usługowo- Handlowy Elkap Kostrzyńska 57 WSR.VIII / PPH "LEKS" Sp. z o.o. Kasprowicza 47 WSR.VIII / Telekomunikacja Polska S.A. Paderewskiego 2a WSR.VIII / S t r o n a

61 PHU "Słoneczko" Słoneczna 3 WSR.VIII / BUDNEX Sp. z o.o. ul. Husarska 10 Husarska 34 WSR.VIII / Obowiązek przestrzegania dopuszczalnych norm natężenia hałasu z dróg i linii tramwajowych wynika bezpośrednio z mocy prawa i nie wymaga indywidualnych rozstrzygnięć w formie decyzji administracyjnych (art. 115a). Na terenie objętym Programem dla wyszczególnionych odcinków tras komunikacyjnych nie prowadzono, na żadnym szczeblu administracji publicznej, postępowań administracyjnych, zobowiązujących zarządzających źródłami hałasu do zmniejszenia ponadnormatywnego hałasu np. na podstawie art. 362 Poś. Natomiast w ramach realizacji inwestycji na terenie Gorzowa Wlkp. opracowano szereg dokumentów na potrzeby prowadzonych postępowań dotyczących wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach oraz pozwoleń na budowę. Dokumenty te, oraz będące w opracowaniu i wydane decyzje środowiskowe, miały wpływ na kształt niniejszego Programu PRZEPISY DOTYCZĄCE EMISJI Z INSTALACJI I URZĄDZEŃ, KTÓRYCH FUNKCJOWANIE MA NEGATYWNY WPŁYW NA ŚRODOWISKO Z uwagi na zakres Programu odniesiono się jedynie do przepisów związanych z pojazdami drogowymi i szynowymi. Zgodnie z art. 155 Poś, środki transportu powinny spełniać wymagania ochrony środowiska określone w ustawie oraz w przepisach odrębnych. W odniesieniu do pojazdów drogowych mają tu zastosowanie przepisy ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 poz. 1137). Zgodnie z art. 66 ww. ustawy pojazd uczestniczący w ruchu ma być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby korzystanie z niego nie zakłócało spokoju publicznego przez powodowanie hałasu przekraczającego poziom określony w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2003 r., Nr 32, poz. 262 z późn. zm.). Tabela 15: Poziom hałasu zewnętrznego. [36] Lp. Pojazd o zapłonie iskrowym Rodzaj silnika o zapłonie samoczynnym 1 Motocykl z silnikiem o pojemności skokowej : - nieprzekraczającej 125 cm 3 - większej niż 125 cm 3 94 db(a) 96 db(a) Samochód osobowy 93 db(a) 96 db(a) 3 Pojazd samochodowy o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, z wyjątkiem samochodu osobowego 93 db(a) 102 db(a) 4 Inny pojazd samochodowy 98 db(a) 108 db(a) 61 S t r o n a

62 Zgodnie z 9 ust. 1 cytowanego rozporządzenia pojazd powinien być tak zbudowany, wyposażony i utrzymany, aby poziom hałasu zewnętrznego mierzony podczas postoju pojazdu z odległości 0,5 m nie przekraczał: a) w odniesieniu do pojazdu, który był poddany badaniom homologacyjnym - wartości ustalonej w trakcie badań homologacyjnych o 5 db (A), b) w odniesieniu do pozostałych pojazdów - wartości podanych w poniższej tabeli "Poziom hałasu zewnętrznego". Dla ciągnika rolniczego, pojazdu wolnobieżnego ( 45 ust. 1 ww. rozporządzenia) poziom hałasu zewnętrznego mierzony podczas postoju pojazdu silnikowego z odległości 0,5 m nie może przekraczać 104 db(a) natomiast motoroweru 90 db (A) ( 53 ust. 5 ww. rozporządzenia). Jednocześnie należy zaznaczyć, że ustawowe wartości emisji hałasu z pojazdów nie są sprawdzane w ramach okresowej oceny stanu technicznego pojazdów dopuszczanych do ruchu drogowego. W odniesieniu do pojazdów szynowych mają tu zastosowanie ogólne przepisy rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. Nr 65, poz. 344). Tramwaj powinien być tak zbudowany i utrzymany, aby poziom hałasu nie przekraczał: 1) 80 db - przy stałej prędkości 50 km/h, na torowisku wydzielonym z podkładami żelbetowymi na tłuczniu, w odległości 7,5 m od osi toru, na wysokości 1,2 m ± 0,2 m od główki szyny, a w przypadku tramwaju wyprodukowanego przed wejściem w życie rozporządzenia dopuszcza się poziom dźwięku A nie wyższy niż 85 db; 2) 64 db - na postoju, w odległości 6 m od ściany nadwozia, na wysokości 1,2 m ± 0,2 m od główki szyny, a w przypadku tramwaju wyposażonego w układ jazdy autonomicznej, dla którego źródłem energii jest silnik spalinowy, dopuszcza się, aby poziom dźwięku A mierzony na postoju nie przekraczał 80 db.[26] Stan pojazdów kolejowych opisany jest w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 października 2005 r. w sprawie ogólnych warunków technicznych eksploatacji pojazdów kolejowych (Dz.U. Nr 212, poz z późn. zm.). Przepisy rozporządzenia nie odnoszą się bezpośrednio do emisji hałasu z pojazdów kolejowych, a jedynie wskazują ogólne warunki techniczne eksploatacji tychże pojazdów. Obecnie na szczeblu europejskim trwają prace dotyczące zmiany przepisów w zakresie emisji hałasu z pojazdów. Komisja Europejska przedstawiła wniosek, mający na celu ograniczenie hałasu emitowanego przez samochody osobowe, lekkie pojazdy dostawcze, autobusy, autokary oraz lekkie i ciężkie pojazdy ciężarowe. W przypadku samochodów osobowych, lekkich pojazdów dostawczych, autobusów i autokarów dopuszczalne wartości hałasu byłyby obniżane w dwóch etapach, za każdym razem o 2 db(a). W przypadku samochodów ciężarowych poziom redukcji wyniósłby 1 db(a) w pierwszym etapie i 2 db(a) w drugim etapie. Pierwszy etap zacząłby obowiązywać dwa lata po opublikowaniu tekstu (po jego zatwierdzeniu przez Parlament Europejski i państwa członkowskie), zaś drugi po kolejnych trzech latach. Łącznie środki te umożliwią ograniczenie dokuczliwości hałasu wytwarzanego przez pojazdy o około 25%. Ponadto Komisja zamierza wprowadzić nowe, bardziej wiarygodne metody pomiaru emisji 62 S t r o n a

63 hałasu. Jednocześnie, proponuje się, aby pojazdy elektryczne i pojazdy hybrydowe z napędem elektrycznym były opcjonalnie wyposażone w generatory dźwięku, które uczynią te pojazdy bezpieczniejszymi METODYKA REALIZACJI PROGRAMU Celem strategicznym odnoszącym się do ochrony klimatu akustycznego Gorzowa Wlkp. jest osiągnięcie normatywnej wartości poziomu hałasu w środowisku, wyrażonej przy pomocy wskaźnika oceny, którym jest poziom dzienno-wieczorno-nocny L DWN. W niniejszym Programie prawie wszystkie analizy odnoszą się do tego właśnie wskaźnika. W większości przypadków osiągnięcie wartości dopuszczalnych dla wskaźnika L DWN spowoduje obniżenie wskaźnika L N. Ze względu na nie do końca wykształcony układ transportowy miasta (brak wewnętrznej północnej obwodnicy miasta), w tym planowaną budowę dróg krajowych poza miastem (np. drogi krajowej Nr 22), stworzenie dokładnej koncepcji działań antyhałasowych w perspektywie powyżej 6 lat jest obarczone dużym błędem, zarówno jeśli chodzi o prognozowanie natężenia i struktury ruchu oraz rozwiązania techniczne, jak i aspekt finansowy. W związku z powyższym zaproponowano realizację Programu do 2019 roku. Jest to ściśle powiązane z dokończeniem ważnych dla miasta przedsięwzięć, niezbędnych remontów i przygotowaniem się do funkcjonowania miasta w nowym układzie dróg krajowych oraz stosunkowo niewielkich przekroczeń. Mając na uwadze plany miasta oraz jego priorytety inwestycyjne, założono stopniową redukcję liczby osób narażonych na hałas. Całkowita eliminacja istniejących przekroczeń jest niemożliwa biorąc aktualne aspekty techniczne i organizacyjne oraz dopuszczalną emisję ze środków transportu. Na potrzeby niniejszego Programu przyjęto następujące założenia obniżania ilości osób narażonych na ponadnormatywny hałas: a) obniżenie o 25 % do 2019 r. b) obniżenie o kolejne 25% do 2025 r. c) obniżenie o kolejne 25% do 2030 r. Etap do 2019 r. obejmuje następujące środki techniczno-organizacyjne ochrony przed hałasem: a) uspokojenie ruchu (w tym zmniejszenie prędkości ruchu), b) zastosowanie nawierzchni o zmniejszonej hałaśliwości. Na potrzeby Programu teren Gorzowa Wlkp. został podzielony na obszary działań odpowiadające poszczególnym ulicom lub ich fragmentom. Dla terenów przekroczeń zostały określone działania do wykonania w kolejności wynikającej z zastosowanego wskaźnika M opisanego szczegółowo poniżej. W odniesieniu do ochrony terenów pozostałych: terenów szpitali oraz terenów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, zaproponowane działania są głównie powiązane z zadaniami na obszarach mieszkaniowych natomiast w czterech przypadkach są to zadania samodzielne. 63 S t r o n a

64 WSKAŹNIKI PROGRAMU Działania Programu dla poszczególnych ulic zostały opisane poprzez wskaźniki: 1) Wskaźnik M, 2) Współczynnik Efektywności Ekologicznej Rozwiązania Antyhałasowego, 3) Współczynnik Efektywności Ekonomicznej Rozwiązania Antyhałasowego, 4) Wskaźnik Korzyści Społecznych. Wskaźnik M wynika wprost z przepisów prawnych i ma znaczenie przy ustalaniu kolejności realizowanych zadań naprawczych, pozostałe wskaźniki mają znaczenie jedynie pomocnicze (informacyjne). Wszystkie wskaźniki w odniesieniu do poszczególnych obszarów zostały przedstawione w tabelach 19 i WSKAŹNIK M Kolejność realizacji zadań wymienionych w tabeli 6 i 7 określono przy pomocy wskaźnika M z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498). Wskaźnik M ma postać: M = 0.1 m ( ΔL 1) gdzie: M wartość wskaźnika, ΔL wielkość przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu db, m liczba mieszkańców na terenie o przekroczonym poziomie dopuszczalnym. Wskaźnik M jest wielkością bezwymiarową, wiążącą wielkość przekroczeń z liczbą ludności przebywającej w obszarach, na których te przekroczenia występują. Wskaźnik M przyjmuje wartość 0 na obszarach gdzie nie ma przekroczeń lub ludzi narażonych na ponadnormatywny hałas. Działania podejmuje się w pierwszej kolejności na terenach o najwyższej wartości wskaźnika M. Na potrzeby niniejszego opracowaniu obliczenia wskaźnika M dokonano w odniesieniu do niewielkich fragmentów ulic. 64 S t r o n a

65 Rysunek 10. Mapa wskaźnika M dla obszarów Programu - Hałas drogowy- wskaźnik - L DWN. [1] EFEKTYWNOŚĆ EKOLOGICZNA ROZWIĄZANIA ANTYHAŁASOWEGO Obliczony wskaźnik M zastosowano do oceny efektywności danego rozwiązania antyhałasowego. E kol wyrażono wzorem: M M' E ekol 100% M gdzie: M wartość wskaźnika przed realizacją Programu, M wartość wskaźnika po realizacji Programu. Parametr E ekol nazwano Współczynnikiem Efektywności Ekologicznej, gdyż jest on ściśle powiązany, poprzez wskaźnik M, z wielkością emisji hałasu do środowiska. Współczynnik Efektywności Ekologicznej E ekol pozwolił określić, które rozwiązanie antyhałasowe jest najlepsze, przy czym nie był brany pod uwagę koszt takiego rozwiązania. Porównując dwa rozwiązania, bardziej efektywnym będzie to, dla którego współczynnik E ekol jest większy. Jeśli w wyniku działań naprawczych nastąpiłoby wyeliminowanie przekroczeń poziomów dopuszczalnych na danym obszarze, to Efektywność Ekologiczna zastosowanego rozwiązania wyniesie 100%. 65 S t r o n a

66 EFEKTYWNOŚĆ EKONOMICZNA ROZWIĄZANIA ANTYHAŁASOWEGO Wielkością określającą korzyść z zastosowanego rozwiązania redukcji hałasu jest skuteczność rozwiązania antyhałasowego, wyrażona wzorem: S = m r ΔL r gdzie: S skuteczność rozwiązania antyhałasowego, m r liczba osób zamieszkujących dany obszar, ΔL r wielkość redukcji hałasu na tym obszarze. Skuteczność jest wprost proporcjonalna do liczby ludności zamieszkującej obszar i do stopnia redukcji hałasu po zastosowaniu środka antyhałasowego. Porównując koszt danego rozwiązania do jego skuteczności otrzymano informację o tym, ile kosztować będzie redukcja hałasu o 1dB w przeliczeniu na jednego mieszkańca. Stosunek kosztu realizacji przedsięwzięcia do jego skuteczności nazwano kosztochłonnością inwestycji (antyhałasowej). k KCH = S gdzie: KCH kosztochłonność inwestycji (antyhałasowej) k koszt inwestycji w mln zł S skuteczność inwestycji określona wzorem Dzięki wskaźnikowi KCH można wyznaczyć inwestycje, które przy nakładzie najmniejszych środków dadzą największą redukcję hałasu obejmując jak największą liczbę osób. Współczynnik jest większy przy inwestycjach bardziej efektywnych ekonomicznie. Wyraża się go wzorem: 1 E ekon = KCH WSKAŹNIK KORZYŚCI SPOŁECZNYCH Wzajemne powiązanie efektywności ekologicznej i ekonomicznej zadania pozwoliło określić tzw. Wskaźnik Korzyści Społecznych (WKS). W niniejszym Programie przyjęto następującą zależność: WKS = E ekol * E ekon Zadania Programu, dla których wartość wskaźnika WKS była największa, są zadaniami najbardziej korzystnymi społecznie NOWE, DOSTĘPNE TECHNIKI I TECHNOLOGIE W ZAKRESIE OGRANICZANIA HAŁASU WIELKOŚCI WPŁYWAJĄCE NA POZIOM EMISJI I IMISJI HAŁASU W niniejszym Programie wyznaczając kierunki działań związane z redukcją hałasu z poszczególnych źródeł wzięto pod uwagę wielkości wpływające na poziom hałasu na terenach chronionych. 66 S t r o n a

67 Wielkości wpływające na poziom emisji hałasu drogowego to: rodzaj drogi, natężenie ruchu, struktura ruchu, płynność ruchu, prędkość pojazdów, rodzaj nawierzchni, nachylenie drogi, lokalizacja sygnalizacji świetlnej. Wielkości wpływające na wielkość emisji hałasu szynowego: natężenie ruchu, prędkość pociągów, rodzaj i stan techniczny lokomotyw i wagonów, rodzaj hamulców, rodzaj i stan techniczny torowisk, geometria tras (zakręty). Wielkości wpływające na emisję hałasu przemysłowego to: lokalizacja instalacji, rodzaj instalacji, tryb pracy instalacji, stan techniczny. Wielkości wpływające na rozchodzenie się hałasu to przede wszystkim (rysunek 10) odległość zabudowy od źródła [1], wysokość zabudowy [2], gęstość zabudowy [3], odległość przeszkód (np. wału ziemnego) od źródła [4], wysokość pasa zieleni [5], szerokość pasa zieleni [6], wysokość przeszkody (np. ekranu akustycznego) [7], ukształtowanie terenu [8]. 67 S t r o n a

68 Rysunek 11. Wielkości wpływające na emisję i rozchodzenie się hałasu hałas drogowy. Powyższe uwarunkowania mają decydujący wpływ na propozycje rozwiązań antyhałasowych na analizowanym obszarze. Zakres zmienności hałasu drogowego dla poszczególnych parametrów może wynosić: 1) prędkość poruszających się pojazdów: 15 db ( km/h), 2) charakter jazdy: 3 db (gwałtowne ruszanie i hamowanie), 3) rodzaj opon samochodów: 6-8 db, 4) obciążenie pojazdów i ciśnienie w oponach: 5 db, 5) rodzaj nawierzchni 9 db. [29] Zarządca drogi może mieć bezpośredni wpływ jedynie na rodzaj nawierzchni i prędkość jazdy zaś jedynie pośrednio na jej charakter. Nie ma wpływu na stan techniczny pojazdów poruszających się po drodze publicznej. 68 S t r o n a

69 WYELIMINOWANIE RUCHU TRANZYTOWEGO Z OBSZARU MIASTA Na poziom hałasu na terenach podlegających ochronie akustycznej wpływa ilość samochodów poruszająca się po drodze oraz udział samochodów ciężkich w potoku ruchu. Eliminacja ruchu samochodów ciężarowych z ulic znajdujących się w obszarach szczególnie chronionych przed hałasem oraz kumulacja ruchu pojazdów ciężarowych na wybranych, mniej wrażliwych akustycznie trasach zbiorczych, jest klasycznym instrumentem stosowanym w planowaniu przestrzennym. Środki te są również stosowane w odniesieniu do istniejącej infrastruktury (jak ograniczenie ruchu dla samochodów ciężarowych w strefie śródmiejskiej). Nie mogą one jednak prowadzić do istotnego pogorszenia sytuacji na innym obszarze chronionym. W związku z tym, rozwiązań takich nie można planować dla stosunkowo małego wyodrębnionego z całości obszaru miasta. Właściwie zrealizowana hierarchiczna koncepcja ruchu dla całego miasta, uwzględniająca obszary z ograniczeniem prędkości do 30 km/godz. (lub nawet do 20 km/godz.) oraz sieć dróg zbiorczych i głównych z transportem ciężarowym, pozwala w wielu wypadkach zmienić niekorzystną sytuację i w ostatecznym bilansie uzyskać w ramach całego obszaru miasta znacznie mniejsze obciążenie hałasem drogowym. Tabela 16: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie natężenia ruchu. [23] Redukcja natężenia ruchu [%] Redukcja hałasu [db] Mniej drastycznym środkiem jest częściowe ograniczenie procentowego udziału pojazdów ciężkich w potoku ruchu. Wartość tej redukcji zależy dodatkowo od prędkości potoku ruchu (poziom hałasu pojazdów ciężkich zmienia się z prędkością ruchu inaczej niż w przypadku hałasu pojazdów lekkich). Tabela 17: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie procentu udziału pojazdów ciężkich w potoku ruchu. [23] Redukcja procentu pojazdów ciężkich w potoku ruchu [%] Redukcja hałasu [db] od 10 do od 20 do od 30 do S t r o n a

70 Zmniejszenie potoku ruchu na terenach chronionych akustycznie możliwe jest poprzez realizację i rozbudowę obwodnic pozamiejskich oraz tras alternatywnych. Układ drogowy związany z ruchem drogowym tranzytowym powinien dążyć do całkowitego wyeliminowania tego rodzaju ruchu z terenów podlegających ochronie akustycznej w mieście POPRAWA STANU NAWIERZCHNI DROGOWYCH Właściwy dobór nawierzchni drogowej i stosowanie nowoczesnych rozwiązań technicznych umożliwia znaczne zmniejszenie hałasu drogowego. Niezależnie od przyczyny uszkodzenia nawierzchni (powierzchniowa czy konstrukcyjna) wpływa ona na poziom emisji. Należy likwidować wszelkie spękania, dziury, nierówności (szczególnie poprzeczne) oraz prawidłowo osadzać studzienki. Należy unikać stosowania nawierzchni o podwyższonej hałaśliwości: powierzchniowych utrwaleń, uszorstnionych nawierzchni typu SMA, betonów asfaltowych o uziarnieniu powyżej 16 mm, klasycznych betonów cementowych, betonowej kostki brukowej z optymalnymi układami połączeń, kostki kamiennej/granitowej, betonowej kostki brukowej bez optymalizacji połączeń, betonów cementowych poprzecznie rowkowanych na rzecz nawierzchni o zredukowanej hałaśliwości ewentualnie normalnej hałaśliwości. Nawierzchnie hałaśliwe są powszechnie stosowane w rejonach osiedli mieszkaniowych, na których dominuje zabudowa jednorodzinna. Powoduje to, że ulica mimo lokalnego, jedynie dojazdowego charakteru, o niewielkim natężeniu ruchu, jest źródłem ponadnormatywnego hałasu. Efekt ten można jedynie skorygować poprzez wymianę nawierzchni, ale działanie takie w przypadku nowo wybudowanych ulic jest nieuzasadnione ekonomicznie i nieproponowane w niniejszym Programie. Normalną hałaśliwością charakteryzują się nawierzchnie: SMA o uziarnieniu kruszywa powyżej 10 mm, dywaniki bitumiczne o uziarnieniu mm, betony asfaltowe o uziarnieniu poniżej 16 mm, betony cementowe o optymalnym teksturowaniu. Przy remontach nawierzchni bądź budowie nowych dróg, gdzie prędkość nie będzie przekraczała 60 km/h, optymalnie należy stosować: SMA i betony asfaltowe o uziarnieniu poniżej 10 mm, dywaniki bitumiczne o uziarnieniu kruszywa poniżej 10 mm, pojedyncze dywaniki porowate o uziarnieniu kruszywa większym niż 10 mm.[29] Różną hałaśliwością charakteryzują się poszczególne typy nawierzchni: 1) nawierzchnie porowate o różnym uziarnieniu 90,0 db - 95,3 db; 2) cienka nawierzchnia bitumiczna typu Slurry seal 96,8 db; 70 S t r o n a

71 3) nawierzchnie z mieszanki mastyksowo-grysowej o różnym uziarnieniu (SMA) 94,3 db- 100,6 db; 4) niemiecka nawierzchnia Guss asfalt 97,8 db; 5) powierzchniowe utrwalenia nawierzchni 97,7 db 99,5 db; 6) nawierzchnie cementowe 96,2 db db; 7) nawierzchnie z kostki i bruku 100,6 db 107 db.[30] Przy budowie nowych dróg oraz modernizacjach istniejącej infrastruktury, gdzie prędkość będzie przekraczała 60 km/h należy stosować nawierzchnie ciche. Do cichych nawierzchni drogowych należą nawierzchnie drenażowe, niektóre cienkie dywaniki asfaltowe oraz będące w stadium eksperymentu nawierzchnie poroelastyczne. Mimo dobrych właściwości akustycznych (emisja hałasu mniejsza przynajmniej o 3 db w stosunku do SMA i betonu asfaltowego z kruszywem 11 do 16 mm), asfalty porowate są bardziej wrażliwe na działanie czynników środowiskowych (woda, temperatura, sól, brud) w porównaniu z tradycyjnym asfaltobetonem czy mieszankami SMA. Trwałość asfaltu drenażowego wynosi około 8-9 lat (SMA - 12 lat) i koszty utrzymania są wyższe niż klasycznych asfaltów (nawierzchnia ta wymaga oczyszczania specjalistycznym sprzętem). Pomimo, że nawierzchnie mniej hałaśliwe są droższe, to ich stosowanie w dłuższej perspektywie jest opłacalne. Koszt warstwy ścieralnej jest niewielkim ułamkiem kosztu budowy nowej drogi. To ta warstwa w poważnym stopniu decyduje o parametrach eksploatacyjnych drogi. Warto poszukiwać rozwiązań bardziej zaawansowanych niż powszechnie stosowane, gdyż pozwalają one często na rezygnację z barier akustycznych i ograniczeń prędkości, dając w zamian dobry klimat akustyczny a także, co jest istotne, pozwalają na zmniejszenie zużycia paliwa przez zmniejszenie oporu toczenia opon. [30] TWORZENIE STREF USPOKOJONEGO RUCHU Emisja hałasu do środowiska wiąże się bezpośrednio z uzyskiwaną przez samochody prędkością. W przypadku skutecznego ograniczenia prędkości nastąpi ograniczenie emisji hałasu ograniczenie to nie jest większe niż około 2 db na 10 km/h ograniczenia prędkości. Redukcja poziomu hałasu przy zmianie prędkości ruchu jest inna dla pojazdów lekkich (osobowych i dostawczych do 3,5 t) oraz ciężkich (powyżej 3,5 t). Poniższa tabela przedstawia prognozowane poziomy redukcji poziomu hałasu przy zmianie prędkości ruchu dla pojazdów lekkich i ciężkich na asfalcie tradycyjnym. Tabela 18: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie prędkości ruchu dla pojazdów lekkich i ciężkich, na asfalcie tradycyjnym. [23] Zmiana prędkości ruchu Pojazdy lekkie Redukcja hałasu [db] Pojazdy ciężkie od 60 do 50 km/godz od 50 do 40 km/godz od 40 do 30 km/godz od 60 do 40 km/godz S t r o n a

72 od 60 do 30 km/godz od 50 do 30 km/godz Ograniczenie prędkości w Gorzowie Wlkp. dotyczy przede wszystkim nieoznakowanych do tej pory ulic. Na obszarze nowych osiedli (np. Górczyn) wprowadzono już odpowiednie oznakowanie, jak również elementy architektoniczno-urbanistyczne niepozwalające na rozwijanie nadmiernych prędkości, co stanowi przykład planowego uspokojenia ruchu w strefach zamieszkiwania (np. ul. K. Ogińskiego) Na obszarze starszych osiedli infrastruktura drogowa powinna być rozwijana na komunikację samochodową współistniejącą z rowerzystami i pieszymi. Ukształtowanie sieci drogowej zwłaszcza długie i proste odcinki ulic, szerokie przekroje, organizacja ruchu i otoczenie ulicy sprzyjają rozwijaniu dużych prędkości jazdy. Dążeniem większości kierowców jest przemieszczać się szybko, a same znaki drogowe nie wystarczą, aby skłonić ich do przestrzegania ograniczeń prędkości. Biorąc pod uwagę formę środków służących uspokojeniu ruchu, w obszarach miast mogą mieć zastosowanie: 1. Środki prawne: ogólne ograniczenia prędkości, zakazy wyprzedzania, forma parkowania. 2. Środki zagospodarowania przestrzennego: hierarchizacja sieci drogowej (sieć podstawowa i lokalna, ich kategorie i klasy techniczne), kształt geometryczny sieci drogowej, delimitacja stref o różnej dostępności dla ruchu samochodowego, w tym strefy ruchu pieszego. 3. Środki organizacji ruchu: odcinkowe ograniczenie prędkości, strefowe ograniczenie prędkości, urządzenia ostrzegawcze, sygnalizacja świetlna, priorytety dla transportu zbiorowego, ograniczenia dostępności, organizacja parkowania. 4. Środki fizyczne (budowlane) bramy wjazdowe (na obszar osiedla), wyspy segregacyjne, wyspy dla pieszych, progi (listwowe, płytowe, wyspowe, podrzutowe), wyniesienia, zawężenia jezdni, wygięcia jezdni, 72 S t r o n a

73 ronda, skrzyżowania wyniesione. 5. Środki prewencyjne (policyjne) patrole policyjne, kontrola automatyczna. Wybór należy dostosować do kategorii drogi, struktury ruchu, jak i efektu w postaci zmniejszenia prędkości jaki zarządca chce osiągnąć BUDOWA EKRANÓW AKUSTYCZNYCH Ekrany akustyczne są jedną z metod ochrony przed hałasem środowiskowym. Klasycznym ekranem akustycznym objęte być powinny raczej osiedla o zabudowie niskiej (2-5 kondygnacje). Zastosowanie ekranu akustycznego w przypadku osiedli z budynkami wysokimi może powodować, że ochronie przed hałasem za pomocą ekranu podlega jedynie obszar leżący w cieniu akustycznym ekranu oraz niższe kondygnacje budynków wysokich. Piętra wyższe pozostają bez zabezpieczeń. Dodatkowo, w takiej sytuacji, może wystąpić pogorszenie sytuacji akustycznej na wyższych kondygnacjach. W celu zapobieżenia takim sytuacjom, na krawędzi górnej ekranu stosuje się tzw. dyfraktory. Skuteczność ekranu akustycznego jest uzależniona od jego wysokości, długości i zastosowanego materiału. Ekrany wykonuje się z przezroczystych lub półprzezroczystych płyt szklanych, głównie z poliwęglanu lub szkła akrylowego (odbijające) oraz z materiałów odbijającopochłaniających, takich jak np. beton, drewno, różne odmiany trocinobetonu, keramzytobetonu itp., z ceramiki, wreszcie ze specjalnych kaset akustycznych wypełnionych wełną mineralną umieszczoną między siatkami z tworzyw sztucznych, wewnątrz perforowanej blachy lub panelu PCV (pochłaniające). Wymienione typy ekranów akustycznych (poza akrylowymi) dzięki różnorodnym konstrukcjom umożliwiają rozrost i utrzymanie roślin pnących 11. Do ekranów możemy zaliczyć także wały ziemne np. dodatkowo obsadzone roślinnością. Ekrany są powszechnie stosowane przy trasach szybkiego ruchu, natomiast w miastach zaleca się stosowanie ich w miejscach, gdzie nie można wykorzystać innego środka redukcji. Na terenach zurbanizowanych ekran akustyczny może dzielić w sposób niekorzystny przestrzeń miejską tworząc odizolowane, nienaturalne obszary. Nowością w Polsce jest budowa przeszklonych półtuneli akustycznych. Rozwiązanie to zostało zastosowane w Warszawie przy modernizacji Trasy Armii Krajowej WSPIERANIE KOMUNIKACJI ROWEROWEJ Dla miasta o liczbie mieszkańców około 100 tyś wskaźnik motoryzacji wynosi 463,24. Jak pokazują wyniki badań, 60% indywidualnych podróży samochodem w strefie śródmiejskiej dużych miast nie przekracza 3 km, a 30 % podróży jest nawet krótsze od 1,5 km. Takie odległości można bez większych problemów pokonać rowerem lub pieszo lub skorzystać ze 11 Rośliną szczególnie polecaną do obsadzania przy ekranach akustycznych jest Rdestówka Auberta ( Polygonum aubertii ), która może osiągnąć nawet 8-12m rocznego przyrostu. 73 S t r o n a

74 środków komunikacji publicznej. Tym samym należy dążyć do wypierania ruchu samochodowego ze strefy śródmiejskiej. W tym zakresie należy: konsekwentnie realizować zaplanowaną i poddaną konsultacji społecznej sieć dróg rowerowych, stosować właściwe oznakowanie, przekształcać drogi jednokierunkowe dla ruchu rowerowego w przeciwnym kierunku, zamykać ulice dla ruchu samochodowego na rzecz deptaków, tworzyć strefy z ograniczonym ruchem samochodowym (np. do wybranych godzin), ograniczać prędkości dla ruchu samochodowego do 30 km/h, instalować elementy architektoniczno-budowlane ułatwiające przekraczanie drogi, instalować stojaki dla rowerów, instalować sygnalizację świetlną uwzględniającą ruch rowerowy, prowadzić akcje informacyjno-reklamowe. Należy podkreślić znaczenie wszelkiego rodzaju prac informacyjno reklamowych zmierzających do stworzenia klimatu sprzyjającego rozwojowi komunikacji rowerowej i pieszej. Ich celem jest przełamanie niewłaściwych przyzwyczajeń i uprzedzeń i są one tak samo ważne jak budowa odpowiedniej infrastruktury. W działaniach warto wykorzystać istniejące kampanie edukacyjne, w których miasto bierze udział (Europejski Dzień Bez Samochodu) ROZWÓJ PRZYJAZNEJ KOMUNIKACJI ZBIOROWEJ Komunikacja zbiorowa powoduje znacznie mniej hałasu i zanieczyszczeń na osobę niż indywidualna komunikacja samochodowa. W tej sytuacji powinno podejmować się działania mające na celu zwiększenie atrakcyjności komunikacji zbiorowej. Komunikację zbiorową należy wspierać wprowadzając następujące zasady: skrócenie taktów kursowania pojazdów komunikacji zbiorowej, duża ilość połączeń bezpośrednich, optymalizacja połączeń z przesiadkami, właściwa informacja i reklama, oferta pokrywająca cały obszar miasta, środki ekonomiczne (odpowiednio atrakcyjna taryfa opłat za przejazdy), środki restrykcyjne dotyczące indywidualnego ruchu samochodowego zakazy wjazdu pojazdów do strefy centrum miasta. Komunikacja zbiorowa powinna być realizowana przez nowoczesny i cichy tabor zarówno autobusowy jak i tramwajowy PARKINGI Obiecującym środkiem prowadzącym do redukcji ilości pojazdów w obszarach chronionych jest wykorzystanie gospodarcze miejsc do parkowania zarówno miejskich jak i prywatnych. Zalecane są następujące sposoby: wyznaczone obszary parkowania tylko dla mieszkańców, 74 S t r o n a

75 miejsca do parkowania płatne w zależności od czasu parkowania, rezerwacja miejsc do parkowania pojazdów osób niepełnosprawnych, rezerwacja miejsc do parkowania dla samochodów dostawczych, stojaki dla rowerów, zakaz parkowania w miejscach, które ze względu na swój charakter nie są do tego wskazane np. sąsiedztwo obiektów zabytkowych, sterowanie ilością pojazdów poprzez odpowiedni zapis w planach zagospodarowania, lokalizacja i agregacja miejsc do parkowania wraz z dojazdami na obszarach mniej wrażliwych na hałas, lokalizacja parkingów typu Parkuj i Jedź (z ang. Park and Ride), Parkuj i Idź (z ang. Park and Go) na obrzeżach miasta przy zagwarantowaniu możliwie wygodnego dojazdu do centrum środkami komunikacji zbiorowej. System parkingów Parkuj i Jedź jest coraz popularniejszy na terenie Europy. Jego idea polega na wyznaczeniu odpowiednich miejsc parkingowych w pobliżu ważniejszych węzłów przesiadkowych na obrzeżach miast. Z uwagi na niewielkie odległości, możliwe jest realizowanie systemów Parkuj i Idź przed wjazdem do Śródmieścia w przypadku ograniczania ruchu samochodowego w centrum miasta (np. poprzez zmniejszenie a nie zwiększenie liczby miejsc parkingowych) STEROWANIE RUCHEM W MIEŚCIE Główne cele unijnej polityki rozwoju inteligentnych systemów transportowych (ITS) wyrażone w Komunikacie Komisji Europejskiej Plan działania na rzecz wdrażania inteligentnych systemów transportowych w Europie koncentrują się na: zmniejszeniu uciążliwości ekologicznej transportu, poprawie wydajności i energooszczędności transportu, zapewnieniu bezpieczeństwa w ruchu. Możliwości sterowania ruchem w mieście są rozwijającym się narzędziem, które może być wykorzystane także w odniesieniu do zarządzania hałasem. W poprzednich rozdziałach omówiono wpływ poszczególnych parametrów ruchu na poziom hałasu w otoczeniu dróg. Wiedza ta, w porównaniu z nowoczesną technologią może być alternatywą w miastach w odniesieniu do ekranów akustycznych. Inteligentne systemy transportowe dają możliwość znacznego ograniczenia niekorzystnego wpływu transportu na środowisko naturalne, dzięki połączonemu wykorzystaniu telematyki drogowej i systemów pokładowych. Obszary zastosowania ITS kluczowe z punktu widzenia ochrony środowiska to przede wszystkim: zarządzanie natężeniem ruchu i strukturą rodzajową ruchu (optymalizacja wykorzystania infrastruktury, zarządzanie dostępnością dróg, promowanie wykorzystania bardziej ekologicznych środków transportu, kontrola prędkości (ekologiczna jazda). 75 S t r o n a

76 Zarządzanie natężeniem ruchu mające na względzie środowiskową optymalizację wykorzystania infrastruktury drogowej to przede wszystkim działania, które zmierzają do ograniczenia zatłoczenia i bardziej racjonalnego rozłożenia obciążenia ruchem na sieci drogowej. W ten sposób zmniejsza się liczba pojazdów, które generują zanieczyszczenia, a jednocześnie tworzy się mniej zatorów i poprawia się płynność ruchu, dzięki czemu maleją emisje hałasu i szkodliwych substancji. Bardziej racjonalny rozkład ruchu to przede wszystkim systemy sterowania ruchem za pomocą znaków o zmiennej treści przy wspomaganiu systemami informacji drogowej w czasie rzeczywistym, które przekazują komunikaty kierowcom, a także bezpośrednio do urządzeń pokładowych w pojazdach. Przyjazne dla środowiska są również systemy zarządzania parkingami, gdyż zmniejszają niepotrzebne przejazdy pojazdów, których kierowcy poszukują miejsc do parkowania. Bardziej racjonalny rozkład ruchu umożliwia też nawigacja satelitarna, planery podróży oraz systemy zarządzania logistyką i dostawami, dające wybór odpowiedniej trasy.[38] SPOSOBY REDUKCJI HAŁASU SZYNOWEGO Do zmniejszenia hałasu szynowego na drodze propagacji, stosowane są przeważnie takie same środki (ekrany), jak w przypadku hałasu drogowego. Ponadto istnieją inne możliwości redukcji emisji hałasu u źródła, z których najważniejsze to: stosowanie nowoczesnych konstrukcji torowisk (redukcja hałasu powyżej 5-10 db), wymiana przestarzałego i głośnego taboru na nowoczesny cichszy (redukcja hałasu nie mniejsza niż 5 db), szlifowanie szyn (redukcja hałasu od 1-4 db), toczenie obręczy kół pojazdów szynowych (redukcja hałasu 1-5 db), stosowanie hamulców tarczowych względnie hamulców z okładzinami z tworzyw sztucznych w pojazdach szynowych (1-6 db), stosowanie urządzeń do smarowania szyn (redukcja hałasu do 8 db) SPOSOBY REDUKCJI HAŁASU PRZEMYSŁOWEGO Wybór metody redukcji hałasu przemysłowego następuje zawsze indywidualnie dla źródła hałasu przemysłowego. Stosuje się tu podwyższone izolacyjności przegród zewnętrznych, obudowy maszyn i urządzeń, aktywne środki redukcji, zmiany organizacyjne w zakładach, ekrany akustyczne lub w przypadku braku technicznych możliwości przeniesienie źródła na inny teren. Hałas przemysłowy ma zawsze charakter lokalny i obejmuje swoim oddziaływaniem najbliższą zabudowę chronioną. Źródła hałasu w odróżnieniu od hałasu drogowego i szynowego nie są z góry określone i nie ma możliwości wskazania katalogu czynności do wykonania, aby hałas ten ograniczyć. Podmioty gospodarcze powodujące negatywne oddziaływanie na środowisko ponoszą odpowiedzialność za wprowadzanie hałasu do środowiska. Są one zobowiązywane do ograniczenia lub wyeliminowanie hałasu na podstawie decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu (art. 115a ust. 1 Poś) oraz decyzji o ograniczeniu negatywnego oddziaływania na środowisko 76 S t r o n a

77 (art. 362 ust. 1 Poś). Obecnie na terenie Gorzowa Wlkp. nie ma potrzeby podejmowania zadań, które należałoby włączyć w działania główne Programu. Wszystkie zakłady powodujące wg mapy akustycznej przekroczenia wskaźników długookresowych należy poddać działaniom administracyjnym: kontroli i w razie potrzeby przeprowadzić pomiary poziomu hałasu, co w konsekwencji może doprowadzić do wydania jednej z cytowanych wyżej decyzji administracyjnych DZIAŁANIA PROGRAMU HAŁAS DROGOWY Działania Programu zostały wytypowane na podstawie zaktualizowanej mapy akustycznej i po analizach dostępnych dokumentów strategicznych i planistycznych miasta. Preferowana wymiana nawierzchni w Programie obejmuje nawierzchnię o normalnej lub obniżonej hałaśliwości. Popularną kostkę brukową (jako nawierzchnię o podwyższonej hałaśliwości) można jedynie lokalizować na ulicach osiedlowych o niewielkim natężeniu ruchu. Zaproponowane ograniczenia prędkości w strefach mieszkaniowych mogą zostać wpisane w miejską koncepcję uspokojonego ruchu, która powinna zawierać hierarchizację całej sieci ulicznej, zarządzania dostępnością, ustanowienia stref prędkości ograniczonej do 30 km/h (dróg dojazdowych), stref zamieszkania i stref ruchu pieszego, przewidywać wykonanie zmian w geometrii jezdni i organizacji ruchu, które zapewnią bezpieczne prędkości pojazdów. W opracowaniu uwzględniono wprowadzenie, poza oznakowaniem, elementów architektoniczno-budowlanych, które są szacunkowym kosztem Programu. W tabeli poniżej zestawiono obszary działań wraz ze wskaźnikami Programu wg kolejności realizacji (od najwyższego do najniższego wskaźnika M). Do jednej z najbardziej ekologicznie efektywnych inwestycji (największy współczynnik E ekol ) należy wymiana nawierzchni (na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych) na ul. Kostrzyńskiej. Inwestycją, która przy nakładzie najmniejszych środków da największą redukcję hałasu (największy wskaźnik E ekon ) ograniczenie prędkości na ul. Piotra Wawrzyniaka. Inwestycja ta jest także najbardziej korzystna społecznie (najwyższy wskaźnik WKS). Tabela 19: Wskaźniki Programu hałas drogowy. Kolejność realizacji ULICA WSKAŹNIKI M M' E ekol E ekon WKS 1. Karola Marcinkowskiego % Kazimierza Wielkiego % Poznańska i Sulęcińska % -* -* 4. Piotra Wawrzyniaka % S t r o n a

78 Kolejność realizacji 5. ULICA Artura Grottgera, Marii Skłodowskiej-Curie, Cypriana Norwida, Bohaterów Warszawy, Fryderyka Chopina, Stefana Żeromskiego WSKAŹNIKI M M' E ekol E ekon WKS % Ewarysta Estkowskiego % Pomorska % Karola Chodkiewicza % Władysława Jagiełły % Aleksandra Puszkina % Kobylogórska % Kostrzyńska % Małyszyńska % Przemysłowa % Władysława Sikorskiego % Siedlicka % Kazimierza Pułaskiego % Pocztowa % Okólna % Spichrzowa i Składowa % Wojciecha Głowackiego % Wylotowa % Ukośna % Wiejska % Kazimierza Sosnkowskiego % Szczecińska % Stefana Czarnieckiego % Jana Dekerta % Dobra % *współczynniki nieliczony z uwagi na brak kosztów po stronie zarządcy źródła 78 S t r o n a

79 Oszacowano, że całkowity koszt Programu w odniesieniu do hałasu drogowego do 2019 r. wyniesie zł, w tym : wymiana nawierzchni zł, zmiany organizacyjne ruchu zł, Kosztami Programu nie są zadania wynikające z Wieloletniej Prognozy Finansowej Miasta. W ramach prac nad Programem poddano analizie obiekty szczególnej ochrony (tereny związane z wielogodzinnym przebywaniem dzieci i młodzieży). Wyniki zestawiono w tabeli poniżej. Niektóre z niżej wymienionych obiektów zostały poddane ochronie w ramach zadań opisanych w tabeli 6 (obiekty przy ul. Gwiaździstej, Czereśniowej, Szarych Szeregów i Fabrycznej). Jednocześnie należy stwierdzić, że prawie wszystkie placówki mają lub będą miały zagwarantowany komfort akustyczny wewnątrz budynków poprzez wymianę stolarki okiennej. Tego typu działania, mimo że wykraczają poza regulacje dyrektywy 2002/49/UE oraz Poś są pożądane w przypadku, gdy nie ma innej możliwości ochrony ludzi przebywających w budynku. Tabela 20: Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, na terenie których jest przekroczony wskaźnik L DWN. Lp. Nazwa i adres (ulica) jednostki organizacyjnej Poziom przekroczenia L DWN Stan techniczny przegród zewnętrznych 1. Przedszkole Miejskie Nr 1 ul. Kosynierów Gdyńskich 29 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 2. Przedszkole Miejskie Nr 17 ul. Stanisława Maczka 21 do 5 Stolarka okienna nowa. 3. Przedszkole Nr 22 ul. Szarych Szeregów 2 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 4. Prywatne Przedszkole Elemelek ul. Kostrzyńska 64 do 10 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 5. Niepubliczne Przedszkole Zgromadzenia Sióstr Miłosierdzia ul. Warszawska 45 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 6. Szkoła Podstawowa Nr 5 Aleja Konstytucji 3 Maja do 10 Stolarka okienna częściowo wymieniona - okna PCV. 7. Szkoła Podstawowa Nr 4 ul. Kobylogórska 110 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 8. Katolickie Gimnazjum Katolickie Liceum Ogólnokształcące Św. Tomasza z Akwinu ul. Drzymały 36 do 5 Stolarka okienna i drzwiowa niewymieniona, drewniana. Ośrodek rehabilitacyjno - edukacyjno - wychowawczy Polskiego Stowarzyszenia na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym 9. Przedszkole Nr 34 Szkoła Podstawowa nr 18 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. Gimnazjum Nr 18 Ul. Franciszka Walczaka Gimnazjum Nr 4 ul. Grobla 68a do 5 Stolarka okienna częściowo wymieniona - okna PCV. 11. Liceum Ogólnokształcące WZDZ Gimnazjum Nr 7 ul. E. Estkowskiego 3 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 79 S t r o n a

80 12. Zespół Szkół Nr 20 ul. Szarych Szeregów 7 do 5 Stolarka okienna i drzwiowa wymieniona w części na okna i drzwi PCV; część okien starych. 13. Zespół Szkół Nr 6 ul. Gwiaździsta 14 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 14. Zespół Szkół Technicznych i Ogólnokształcących ul. Czereśniowa 1 do 5 Stolarka okienna częściowo wymieniona (pozostało ok. 20% do wymiany) 15. Szkoła Europejska EuroCollege Zespół Szkół Budowlanych ul. S. Okrzei 42 do 5 Stolarka okienna i drzwiowa częściowo wymieniona 16. Bursa dla uczennic Szkół Ponadpodstawowych Sióstr Maryi Niepokalanej ul. Koniawska 51 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 17. Międzyszkolny Ośrodek Sportowy ul. Fabryczna 177 do 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 18. Zespół Szkół Odzieżowych ul. Śląska 64a do 5 Stolarka okienna częściowo wymieniona - okna PCV. Tabela 21: Wykaz obiektów szpitalnych, na terenie których jest przekroczony wskaźnik L DWN. Lp. Nazwa i adres (ulica) jednostki organizacyjnej Poziom przekroczenia L DWN Stan techniczny przegród zewnętrznych 1. Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki w Gorzowie Wielkopolskim ul. J. Dekerta 1 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. 2. Dom Pomocy Społecznej ul. F. Walczaka 27 5 Stolarka okienna wymieniona - okna PCV. W odniesieniu do pozostałych ulic nieujętych w Programie nie ma, w stanie obecnym, technicznych i organizacyjnych możliwości ograniczenia hałasu do środowiska. Przyczyną takiego stanu są następujące okoliczności: 1) w czasie realizacji inwestycji zastosowano cichą nawierzchnię i/lub dokonano zmiany organizacji ruchu (np. ul. Warszawska, ul. Podmiejska), 2) w czasie realizacji inwestycji zastosowano inne rozwiązania, (np. wymiana stolarki okiennej na ul. Podmiejskiej), 3) brak rezerwy terenu, duże spadki terenu, wysoka zabudowa, zabytkowa strefa śródmiejska wykluczają zastosowanie ekranów, 4) niewielkie przekroczenia hałasu (do 3 db) na terenach mieszkaniowych, które powodowane są jedynie ruchem wewnętrznym (osobowym i lokalnym ciężarowym) HAŁAS TRAMWAJOWY Działania Programu obejmują fragmenty sieci tramwajowej i są związane z modernizacją istniejącej infrastruktury. W tabeli 22 zestawiono torowiska poddane Programowi wraz z podstawowymi wskaźnikami. Szacunkowy koszt Programu, w odniesieniu do hałasu tramwajowego wyniesie zł. 80 S t r o n a

81 Tabela 22: Wskaźniki Programu hałas tramwajowy. Kolejność realizacji 1 2 Lokalizacja torowiska Torowisko w ul. Gen. Władysława Sikorskiego od ul. Jancarza do ul. Dworcowej Torowisko w ul. Gen. Władysława Sikorskiego na odcinku od ul. Dworcowej do ul. Chrobrego WSKAŹNIKI M M' E ekol E ekon WKS % % Torowisko w ulicy Kostrzyńskiej 0, % UWZGLĘDNIANIE WYNIKÓW MAPY AKUSTYCZNEJ GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO W KSZTAŁTOWANIU PRZESTRZENI MIEJSKIEJ Ustawa z dnia 27 marca 2003 roku o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz.U. z 2012, poz. 646) określa zasady kształtowania polityki przestrzennej przez jednostki samorządu terytorialnego i organy administracji rządowej oraz zakres i sposoby postępowania w sprawach przeznaczenia terenów na określone cele oraz ustalania zasad ich zagospodarowania i zabudowy. Na podstawie obowiązujących przepisów, każdy ma prawo do zagospodarowania terenu, do którego ma tytuł prawny oraz ochrony własnego interesu prawnego, przy zagospodarowaniu terenów należących do innych osób lub jednostek organizacyjnych. Prowadzenie odpowiedniej polityki planistycznej umożliwiającej wyznaczanie obszarów pod zabudowę mieszkaniową z dala od emitorów hałasu w przypadku miejscowych planów zagospodarowania uchwalanych na niezagospodarowanych terenach oraz uwzględnianie w planach uchwalanych na terenach zagospodarowanych istniejących źródeł hałasu, których nie można wyeliminować powinno być podstawowym zakresem działań niezbędnych do zachowania wartości dopuszczalnych hałasu w środowisku. Opracowania planistyczne należy oprzeć na wynikach mapy akustycznej opisującej stan akustyczny środowiska. Dzięki informacjom dotyczącym zasięgu konkretnych izofon hałasu pochodzącego z poszczególnych źródeł można wyznaczać wolne od zanieczyszczeń obszary (mieszkaniowe, szkół, ośrodków zdrowia, tereny rekreacyjne). Wykorzystując te informacje, należy w planowaniu przestrzennym określać dopuszczalność lokowania konkretnego rodzaju zabudowy (mieszkaniowa, usługowa), spełniając tym wymóg ochrony środowiska oraz ochrony zdrowia. Minimalne informacje o charakterze akustycznym, jakie powinno zawierać się w materiałach planistycznych, powinny uwzględniać: 81 S t r o n a

82 zestaw poziomów dopuszczalnych na danym terenie poprzez odpowiednią kwalifikację terenu zgodnie z art. 114 Poś, zasięg ponadnormatywnego hałasu (na podstawie wyników mapy akustycznej bądź prognozy do planu zawierającej rozprzestrzenianie hałasu). Inwestor chcący zrealizować inwestycję budowlaną jest zobowiązany do ochrony przed hałasem poprzez zachowanie odpowiednich odległości od źródła, usytuowanie i ukształtowanie budynku, stosowanie elementów ekranujących, a także racjonalne rozmieszczenie pomieszczeń w budynku oraz zapewnienie odpowiedniej izolacyjności akustycznej przegród zewnętrznych [ rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.)]. W nowotworzonych miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, dla terenów położonych w strefie udokumentowanych przekroczeń dopuszczalnego poziomu hałasu, wskazanym jest zastosowanie rozwiązań pozwalających na eliminację bądź zmniejszenie tych uciążliwości. W tym celu należy wprowadzić w planach: wskaźniki i parametry utrudniające rozchodzenie się hałasu, takie jak np.: nieprzekraczalne linie zabudowy odsunięte od strony źródła hałasu, odpowiednio kształtowaną wysokość zabudowy i jej gęstość; zasadę, iż na terenach zabudowy mieszkaniowej jedno - i wielorodzinnej nie lokalizuje się funkcji usługowych będących źródłem ponadnormatywnego hałasu. Rysunek 12. Przykładowy zasięg stref hałasu drogowego. [1] W planach zagospodarowania przestrzennego powinna być stosowana zasada strefowania tzn. wprowadzanie określonego przeznaczenia i typu zabudowy oraz zagospodarowania terenu w zależności od istniejącego lub potencjalnego poziomu hałasu. Strefowanie akustyczne polega na tym, aby w odpowiednim układzie przestrzennym sąsiadowały ze sobą obszary o konkretnych funkcjach. Podstawowe założenia strefowania, to: oddalanie zabudowy wymagającej ochrony akustycznej od źródeł hałasu oraz zmienność parametrów tej zabudowy (intensywności, wysokości itp.), ekranowanie źródeł hałasu zabudową niewymagającą ochrony akustycznej, 82 S t r o n a

83 wprowadzanie ekranów akustycznych w pasach drogowych. Przykładowe strefowanie wokół tras komunikacyjnych: Strefa I do planów zagospodarowania przestrzennego wprowadza się zapisy o wymaganej realizacji ekranów akustycznych, wprowadzanie sztucznych nasypów ziemnych lub zagłębianie trasy komunikacyjnej w stosunku do otaczającego terenu, Strefa II lokalizuje się tutaj elementy komunikacji lokalnej i dojazdowej wraz ze strefami parkingowymi służącymi obsłudze terenów otaczających, obiekty działalności gospodarczej i usługowej oraz składy niewymagające ochrony akustycznej ze znaczącym udziałem zieleni towarzyszącej, Strefa III lokalizacja strefy zamieszkania wymagająca ochrony akustycznej w zależności od poziomu hałasu do planów wprowadza się linie zabudowy oddalające budynki mieszkalne od źródła hałasu oraz stosowne zabezpieczenia akustyczne np. w postaci dźwiękochłonnych przegród budowlanych, ekranów, potrójnych szyb okiennych, a także poprzez usytuowanie budynków, określenie ich wysokości lub intensywności zabudowy oraz udziału zieleni towarzyszącej, Strefa IV lokalizacja strefy zamieszkania wymagająca ochrony akustycznej oraz strefy wypoczynku i rekreacji wraz z terenami cennymi przyrodniczo. Lokalizacja budynków w znacznej odległości od trasy komunikacyjnej jest jedną z najprostszych metod ochrony przed hałasem. Na terenie mocno zurbanizowanym jest to metoda nieskuteczna z uwagi na oszczędne gospodarowanie terenem i lokalizowanie zabudowy na każdej wolnej parceli. Natomiast lokalizowanie w pierwszej linii zabudowy obiektów niechronionych akustycznie pozwala na zabezpieczenie budynków mieszkalnych położonych dalej. W przypadku braku takich możliwości należy stosować na obiekcie podlegającym ochronie, przeźroczyste ekrany, które znajdują się w pewnej odległości przed elewacją (ok. 1m) PROWADZENIE EDUKACJI EKOLOGICZNEJ DOTYCZĄCEJ HAŁASU ŚRODOWISKOWEGO Podstawowym i głównym celem edukacji ekologicznej jest podniesienie świadomości ekologicznej społeczeństwa i jego wpływu na środowisko. Efekt tych działań winien przejawiać się w postaci pozytywnych zachowań proekologicznych we wszystkich dyscyplinach życia, a także w poczuciu współodpowiedzialności mieszkańców miasta za stan środowiska. Z treści ustawy Poś oraz przepisów wykonawczych dotyczących programu ochrony środowiska przed hałasem nie wynika obowiązek ujęcia w nim zagadnienia, jakim jest edukacja ekologiczna. Jednak biorąc pod uwagę, że znajomość takich terminów jak hałas czy mapa akustyczna mogą w znacznym stopniu ułatwić zrozumienie przyjętych w Programie rozwiązań uznano za istotne, aby rozszerzyć niniejszy dokument o zagadnienia związane z edukacją ekologiczną. W ustalonym zakresie ma ona dotyczyć zarówno młodzieży szkolnej jak i dorosłych mieszkańców Gorzowa Wielkopolskiego. Jej celem będzie informowanie, w jaki sposób człowiek może wpływać na klimat akustyczny środowiska, którego jest trwałym elementem. Edukacja ekologiczna i promocja powinna objąć następujące zagadnienia: 83 S t r o n a

84 podstawowe informacje na temat hałasu środowiskowego, metodach redukcji i jego wpływu na organizm człowieka, upowszechnianie informacji o stanie akustycznym środowiska i działaniach mających na celu doprowadzenie do standardów jakości środowiska, kreowanie postaw ekologicznych wśród dzieci, młodzieży i dorosłych (kierowców) np. Eko-driving, promowanie komunikacji publicznej, promowanie ruchu pieszego i rowerowego ASPEKTY FINANSOWE WDRAŻANIA PROGRAMU Sukcesywna realizacja poszczególnych zaplanowanych zadań uzależniona jest głównie od dostępności środków finansowych, które mogą pochodzić z różnych źródeł. Do podstawowych źródeł finansowania tych zadań zalicza się środki własne Urzędu Miasta. Jeśli będą to środki niewystarczające, będą musiały być wspierane kredytami, pożyczkami lub dotacjami, które mogą pochodzić ze źródeł krajowych lub zagranicznych. Potencjalne źródła finansowania: Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska, Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Zielonej Górze, Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko, Regionalny Program Operacyjny Województwa Lubuskiego, Program LIFE +, Bank Ochrony Środowiska i inne banki komercyjne. Tabela 23: Szacunkowe koszty szacunkowe poszczególnych zadań Programu. Zadanie Ograniczenie prędkości (wstawienia znaków drogowych oraz wprowadzanie technicznych elementów uspokojonego ruchu na drogach) Remont nawierzchni drogowej (koszt nakładki z asfaltu o dobrych parametrach akustycznych) Remont torowiska tramwajowego Koszt [zł] Koszt wprowadzenia elementów uspokojenia ruchu uzależniono od kategorii drogi i długości szacunkowo: zł 90 zł / 1m mln zł / 1km toru pojedynczego dla torowisk wydzielonych 7 mln zł / 1km toru pojedynczego dla torowisk wbudowanych w jezdnię W Programie kwota została oszacowana przez MZK 84 S t r o n a

85 8. WYNIKI KONSULTACJI SPOŁECZNYCH Od 18 lutego do 11 marca 2013 r. projekt Programu środowiska przed hałasem dla Gorzowa Wielkopolskiego został udostępniony mieszkańcom. Jego celem było umożliwienie mieszkańcom Gorzowa Wlkp. zapoznanie się z projektem dokumentu oraz wniesienie uwag dotyczących przyjętych w nim rozwiązań oraz własnych propozycji odnośnie ograniczenia negatywnego oddziaływania hałasu na środowisko. Projekt Programu został udostępniony zarówno w siedzibie Urzędu Miasta Gorzowa Wielkopolskiego w formie papierowej jak również w wersji elektronicznej na stronie internetowej Mieszkańcy miasta mieli możliwość wnoszenia uwag w formie pisemnej, ustnie (do protokołu) oraz w formie elektronicznej (wysyłając maila na wskazany adres mailowy). W trakcie konsultacji społecznych wpłynęło jedno pismo dotyczące uciążliwości komunikacji publicznej, które zostało skierowane do zarządcy taboru z wnioskiem o przeanalizowanie możliwości zmiany logistycznej rozprowadzania autobusów na trasy. Uwaga nie miała wpływu na zmianę treści Programu. 9. PODSUMOWANIE Realizacja zadań Programu w zakresie hałasu drogowego spowoduje zmniejszenie liczby ludzi narażonych na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L DWN we wszystkich poziomach przekroczeń. Tabela 24: Liczba ludności narażona na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L DWN przed i po realizacji Programu hałas drogowy. Zakres przekroczeń poziomów dopuszczalnych wskaźnika L DWN w db do 5 od 5 do 10 od 10 do 15 od 15 do 20 powyżej 20 Liczba ludności stan przed realizacją Programu (A) Liczba ludności stan po realizacji Programu (B) Różnica (A-B) Działania Programu spowodują prawie całkowite wyeliminowanie przekroczeń hałasu tramwajowego. Tabela 25: Liczba ludności narażona na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L DWN przed i po realizacji Programu hałas tramwajowy. Zakres przekroczeń poziomów dopuszczalnych wskaźnika L DWN w db do 5 od 5 do 10 od 10 do 15 od 15 do 20 powyżej 20 Liczba ludności stan przed realizacją Programu (A) Liczba ludności stan po realizacji Programu (B) Różnica (A-B) S t r o n a

86 Opisane w niniejszym Programie działania powinny zostać zrealizowane do 2019 roku i muszą być skorelowane z innymi zadaniami inwestycyjnymi w mieście (np. z planowaną modernizacją linii tramwajowych na całym obszarze miasta i wymianą taboru). Realizacja zadań ujętych w Programie przyczyni się do poprawy klimatu akustycznego w Gorzowie Wielkopolskim i osiągnięcia zakładanych rezultatów zmniejszenia liczby mieszkańców narażonych na ponadnormatywny hałas o ok. 25% w latach W dalszej perspektywie czasowej należy rozważyć realizację zadań inwestycyjnych, np. budowę Obwodnicy Północnej, wymianę nawierzchni (np. ul. J. Matejki), uspokojenie ruchu na drogach lokalnych i eliminowanie ruchu samochodów powyżej 3,5 t na terenach mieszkaniowych. 86 S t r o n a

87 SPIS TABEL Tabela 1: Rodzaj i wielkość terenów chronionych narażonych na ponadnormatywny hałas. [1] Tabela 2: Hałas drogowy zakres naruszeń.[1] Tabela 3: Hałas tramwajowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Tabela 4: Hałas przemysłowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Tabela 5: Hałas kolejowy charakterystyka i zakres naruszeń. [1] Tabela 6: Działania główne Programu : hałas drogowy Tabela 7: Działania główne Programu : hałas tramwajowy Tabela 8: Działanie wspomagające Tabela 9: Dopuszczalne poziomy hałasu w środowiska.[4] Tabela 10: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu drogowego.[1] Tabela 11: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu tramwajowego. [1] Tabela 12: Podsumowanie danych i informacji opracowanych w ramach aktualizacji mapy akustycznej dla hałasu przemysłowego.[1] Tabela 13: Realizowane lub planowane do realizacji przedsięwzięcia mające wpływ na klimat akustyczny miasta. [33] Tabela 14: Wydane decyzje o dopuszczalnym poziomie hałasu od 2005 roku. [1] Tabela 15: Poziom hałasu zewnętrznego. [36] Tabela 16: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie natężenia ruchu. [23] Tabela 17: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie procentu udziału pojazdów ciężkich w potoku ruchu. [23] Tabela 18: Redukcja poziomu hałasu przy zmianie prędkości ruchu dla pojazdów lekkich i ciężkich, na asfalcie tradycyjnym. [23] Tabela 19: Wskaźniki Programu hałas drogowy Tabela 20: Wykaz obiektów związanych ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieży, na terenie których jest przekroczony wskaźnik L DWN Tabela 21: Wykaz obiektów szpitalnych, na terenie których jest przekroczony wskaźnik L DWN Tabela 22: Wskaźniki Programu hałas tramwajowy Tabela 23: Koszty szacunkowe realizacji poszczególnych zadań Programu...84 Tabela 24: Liczba ludności narażona na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L DWN przed i po realizacji Programu hałas drogowy Tabela 25: Liczba ludności narażona na ponadnormatywny hałas wyrażony wskaźnikiem L DWN przed i po realizacji Programu hałas tramwajowy S t r o n a

88 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 1. Gorzów Wielkopolski na tle Polski i województwa lubuskiego. [35]... 9 Rysunek 2. Fragment mapy wrażliwości hałasowej. [1] Rysunek 3. Mapa terenów zagrożonych hałasem drogowym wskaźnik L DWN. [1] Rysunek 4. Mapa terenów zagrożonych hałasem tramwajowym wskaźnik L DWN. [1] Rysunek 5. Mapa terenów zagrożonych hałasem przemysłowym wskaźnik L DWN. [1] Rysunek 6. Mapa terenów zagrożonych hałasem kolejowym wskaźnik L DWN.[1] Rysunek 7. Trasy tramwajowe po realizacji I i II etapu projektu Zintegrowany system komunikacji publicznej gorzowskiego obszaru funkcjonalnego". [38] Rysunek 8. Drogi szybkiego ruchu wokół Gorzowa Wlkp. [34] Rysunek 9. Obszary, na których nie występują przekroczenia wskaźnika L DWN.[1] Rysunek 10. Mapa wskaźnika M dla obszarów Programu - Hałas drogowy- wskaźnik - L DWN. [1] Rysunek 11. Wielkości wpływające na emisję i rozchodzenie się hałasu hałas drogowy Rysunek 12. Przykładowy zasięg stref hałasu drogowego. [1] S t r o n a

89 BIBLIOGRAFIA [1] Opracowanie Mapa akustyczna Gorzowa Wielkopolskiego z czerwca 2012 r. wraz z aktualizacją z października 2012 r. [2] Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 z późn. zm.) [3] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 października 2002 r. w sprawie szczegółowych wymagań, jakim powinien odpowiadać program ochrony środowiska przed hałasem (Dz.U. Nr 179, poz. 1498) [4] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz.U. Nr 120, poz. 826 z późn. zm.) [5] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2007 r. w sprawie ustalania wartości wskaźnika hałasu L DWN (Dz.U. Nr 106, poz. 729 z późn. zm.) [6] Dyrektywa 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego oraz Rady z dnia 25 czerwca 2002 w sprawie oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku (Dz.U. WE L 189 z dnia 18 lipca 2002 r.) [7] Strategia Rozwoju Województwa Lubuskiego 2020 przyjęta przez Sejmik Województwa Lubuskiego uchwałą Nr XXXII 319/12 z dnia 19 listopada 2012 r. [8] Zmiana Planu zagospodarowania przestrzennego Województwa Lubuskiego przyjęta 21 marca 2012 r. przez Sejmik Województwa uchwałą Nr XXII/191/2012 [9] Strategia Zrównoważonego Rozwoju Miasta Gorzowa Wielkopolskiego przyjęta uchwałą Rady Miasta LXVIII/1073/2010 z dnia 3 lutego 2010 r. [10] Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Gorzowa Wielkopolskiego przyjęte przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego uchwałą Nr XII/131/2003 z dnia 18 czerwca 2003 r., zmienione uchwałą Nr LXXIV/903/2006 z dnia 30 sierpnia 2006 r., zmienione uchwałą Nr LI/840/2009 z dnia 25 marca 2009 r. [11] Ekofizjografia dla miasta Gorzowa Wlkp. z 2007 r. [12] Gorzów w liczbach UMGW. [13] [14] Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego Gorzowa Wielkopolskiego. [15] Wieloletni Plan Inwestycyjny dla Miasta Gorzowa na lata przyjęty uchwałą Rady Miasta XL/662/2008 z dnia r. oraz uchwała LI/835/2009 z dnia 25 marca 2009 r. zmieniająca uchwałę w sprawie uchwalenia Wieloletniego Planu Inwestycyjnego dla miasta Gorzowa Wlkp. na lata [16] Program Rewitalizacji Obszarów Zdegradowanych miejskich, poprzemysłowych i powojskowych Miasta Gorzowa Wielkopolskiego przyjęty uchwałą Rady Miasta XLII/462/2004 z dnia 29 grudnia 2004 r. [17] Zintegrowany Plan Rozwoju Transportu Publicznego w Gorzowie Wielkopolskim na lata r. przyjęty uchwałą Nr XL/422/2004 przez Radę Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia 24 listopada 2004 r. [18] Aktualizacja programu ochrony środowiska dla Miasta Gorzów Wielkopolski na lata przyjęta uchwałą Nr LII/849/2009 Rady Miasta Gorzowa Wielkopolskiego z dnia 29 kwietnia 2009 r. [19] PN-S-96025:2000 Drogi samochodowe i lotniskowe. Nawierzchnie asfaltowe. Wymagania 89 S t r o n a

90 [20] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie wymagań technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz.U. Nr 75, poz. 690 z późn. zm.) [21] Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o Planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz.U. z 2012, poz. 646) [22] Makarewicz R., Hałas w Środowisku, Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań, 1996 r. [23] Opracowanie Mapa akustyczna miasta Poznania wraz z programem ochrony środowiska przed hałasem., Centrum Badań Akustycznych Fundacja Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, Poznań, czerwiec 2008 r. [24] Kucharski R., Szymański Z. Praktyczne aspekty projektowania ekranów akustycznych. Projekty budowlano-wykonawcze wydawnictwo Intermedia, 2006 [25] Kucharski R. Szymański Z. : Uwarunkowania stosowania w środowisku ekranów akustycznych do ochrony przed hałasem komunikacyjnym Infrastruktura 1/2006, wydawnictwo Intermedia [26] Makarewicz R., Kokowski P.; Prediction of noise changes due to traffic speed control. J.Acoust.Soc.Am., 122 (4), 2007 [27] Makarewicz R., Gołębiewski R.: Modelling of the roundabout noise impact. J.Acoust.Soc.Am., 122 (4), 2007 [28] Bohatkiewicz J. [red], Zasady uspokajania ruchu na drogach za pomocą fizycznych środków Technicznych, opracowanie na zlecenie Ministerstwa Infrastruktury, 2008 [29] Mioduszewski P. Środki ochrony przed hałasem komunikacyjnym, materiały konferencyjne I Konferencji Środowiskowej Hałas, 2011 [30] Sandberg, Ejsmont, Tyre/Road Noise Reference Book, 2002 [31] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 2 marca 2011 r. w sprawie warunków technicznych tramwajów i trolejbusów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. Nr 65, poz. 344). [32] Uchwała Nr 277 Rady Ministrów z dnia 19 grudnia 2008 r. w sprawie przyjęcia Master Planu dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku [33] Informacja dotycząca dróg w mieście potrzeby remontowe i inwestycyjne układu komunikacyjnego (sierpień 2011 r.) materiały Urzędu Miasta Gorzowa. [34] [35] Opracowanie własne z wykorzystaniem danych zaczerpniętych m.in. ze stron : [36] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych pojazdów oraz zakresu ich niezbędnego wyposażenia (Dz.U. z 2003 r., Nr 32, poz. 262 z późn. zm.). [37] Pismo Prezydenta Miasta Gorzowa Wielkopolskiego Znak: BRA KK z dnia r. [38] Bohatkiewicz J., Biernacki S., Jamrozik K., Kuliś S., ITS w ograniczaniu hałasu drogowego, 2009 [39] Ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. Prawo o ruchu drogowym (tekst jednolity Dz.U. z 2012 poz. 1137). 90 S t r o n a

91 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO Z A Ł Ą C Z N I K 1 RYSUNKI HAŁAS DROGOWY

92 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Karola Marcinkowskiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Karola Marcinkowskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach planowanej inwestycji: przebudowa ulicy Karola Marcinkowskiego [ odcinek od ul. Myśliborskiej do ul. Jana Matejki (Alejki) ]. WSKAŹNIK M L DWN = 122,72 WSKAŹNIK M L N = 30,07 WSKAŹNIK M L DWN = 45,97 WSKAŹNIK M L N = 21,64 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-01 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-1 S t r o n a

93 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Kazimierza Wielkiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Kazimierza Wielkiego Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU WSKAŹNIK M L DWN = 89,60 WSKAŹNIK M L N = 16,88 WSKAŹNIK M L DWN = 40,98 WSKAŹNIK M L N = 1,35 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-02 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-2 S t r o n a

94 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Poznańska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Poznańska i ulica Sulęcińska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : odciążenie ul. Poznańskiej i Sulęcińskiej poprzez skierowanie ruchu tranzytowego na S3 w momencie ukończenie odcinka drogi ekspresowej S3 Gorzów Wlkp. Międzyrzecz. WSKAŹNIK M L DWN = 71,39 WSKAŹNIK M L N = 48,38 WSKAŹNIK M L DWN = 17,03 WSKAŹNIK M L N = 6,58 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-03 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-3 S t r o n a

95 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Piotra Wawrzyniaka PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Piotra Wawrzyniaka Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU WSKAŹNIK M L DWN = 71,31 WSKAŹNIK M L N = 19,16 WSKAŹNIK M L DWN = 0,00 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-04 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-4 S t r o n a

96 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulice Artura Grottgera, Marii Skłodowskiej-Curie, Cypriana Norwida, Bohaterów Warszawy, Fryderyka Chopina, Stefana Żeromskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulice Artura Grottgera, Marii Skłodowskiej-Curie, Cypriana Norwida, Bohaterów Warszawy, Fryderyka Chopina, Stefana Żeromskiego Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu (proponowana strefa uspokojonego ruchu), wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych na ul. M. Skłodowskiej-Curie. WSKAŹNIK M L DWN = 69,79 WSKAŹNIK M L N = 14,26 WSKAŹNIK M L DWN = 44,71 WSKAŹNIK M L N = 13,90 OBIEKTY NA MAPIE : PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-05 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-5 S t r o n a

97 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Ewarysta Estkowskiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Ewarysta Estkowskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Ewarysta Estkowskiego (odcinek od ul. Stanisława Moniuszki do ronda Kosynierów Gdyńskich). WSKAŹNIK M L DWN = 68,53 WSKAŹNIK M L N = 2,37 WSKAŹNIK M L DWN = 51,29 WSKAŹNIK M L N = 1,60 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-06 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-6 S t r o n a

98 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Pomorska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Pomorska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Pomorskiej ( odcinek od ronda Solidarności do ul. Franciszka Walczaka - jezdnia wschodnia i od ul. Ludwika Zamenhofa do ronda Solidarności-jezdnia zachodnia ). WSKAŹNIK M L DWN = 57,38 WSKAŹNIK M L N = 4,26 WSKAŹNIK M L DWN = 37,33 WSKAŹNIK M L N = 3,76 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-07 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-7 S t r o n a

99 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Karola Chodkiewicza PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Karola Chodkiewicza Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU WSKAŹNIK M L DWN = 45,12 WSKAŹNIK M L N = 19,42 WSKAŹNIK M L DWN = 18,31 WSKAŹNIK M L N = 2,47 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-08 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-8 S t r o n a

100 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Władysława Jagiełły PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Władysława Jagiełły PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Władysława Jagiełły ( odcinek od ul. Jarosława Dąbrowskiego do ul. Franciszka Walczaka ) WSKAŹNIK M L DWN = 34,85 WSKAŹNIK M L N = 11,16 WSKAŹNIK M L DWN = 15,59 WSKAŹNIK M L N = 6,25 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-09 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-9 S t r o n a

101 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Aleksandra Puszkina PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Aleksandra Puszkina Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU WSKAŹNIK M L DWN = 28,57 WSKAŹNIK M L N = 0,01 WSKAŹNIK M L DWN = 10,39 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-10 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-10 S t r o n a

102 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Kobylogórska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Kobylogórska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Kobylogórskiej. WSKAŹNIK M L DWN = 23,55 WSKAŹNIK M L N = 1,98 WSKAŹNIK M L DWN = 3,73 WSKAŹNIK M L N = 0,01 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-11 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-11 S t r o n a

103 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Kostrzyńska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Kostrzyńska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Budowa i przebudowa ulicy i torowiska ul. Kostrzyńska i 11-Listopada ( odcinek od Placu Słonecznego do węzła z drogą ekspresową S3 ) WSKAŹNIK M L DWN = 22,06 WSKAŹNIK M L N = 7,17 WSKAŹNIK M L DWN = 0,07 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowane drogi drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-12 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-12 S t r o n a

104 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Małyszyńska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Małyszyńska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych od ul. Nasiennej do ul. Rolnej. WSKAŹNIK M L DWN = 19,72 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 9,20 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-13 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-13 S t r o n a

105 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Przemysłowa PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Przemysłowa PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu ( od ul. Kolejowej do ul. Mazowieckiej ). WSKAŹNIK M L DWN = 19,14 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 1,37 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-14 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-14 S t r o n a

106 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Władysława Sikorskiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Władysława Sikorskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy gen. Władysława Sikorskiego ( odcinek od Alei Konstytucji 3 Maja do ul. Bolesława Chrobrego ) WSKAŹNIK M L DWN = 16,66 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 2,56 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-15 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-15 S t r o n a

107 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Siedlecka Obszar przekroczeń : ulica Siedlecka Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. WSKAŹNIK M L DWN = 16,54 WSKAŹNIK M L N = 2,93 WSKAŹNIK M L DWN = 7,08 WSKAŹNIK M L N = 0,31 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-16 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-16 S t r o n a

108 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Kazimierza Pułaskiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Kazimierza Pułaskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Kazimierza Pułaskiego. WSKAŹNIK M L DWN = 13,62 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 0,88 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowany odcinek drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-17 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-17 S t r o n a

109 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Pocztowa Obszar przekroczeń : ulica Pocztowa Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. WSKAŹNIK M L DWN = 11,80 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 0,00 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-18 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-18 S t r o n a

110 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Okólna Obszar przekroczeń : ulica Okólna Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Okólnej. WSKAŹNIK M L DWN = 11,67 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 1,48 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-19 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-19 S t r o n a

111 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Spichrzowa PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Spichrzowa PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji : Przebudowa ulic Składowej i Spichrzowej ( tzw. trasa alternatywna ). WSKAŹNIK M L DWN = 9,98 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 6,28 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-20 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-20 S t r o n a

112 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Wojciecha Głowackiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Wojciecha Głowackiego Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU WSKAŹNIK M L DWN = 8,37 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 4,17 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-21 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-21 S t r o n a

113 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Wylotowa PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Wylotowa PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. WSKAŹNIK M L DWN = 7,77 WSKAŹNIK M L N = 3,17 WSKAŹNIK M L DWN = 2,46 WSKAŹNIK M L N = 0,25 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-22 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-22 S t r o n a

114 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Ukośna Obszar przekroczeń : ulica Ukośna Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. WSKAŹNIK M L DWN = 6,43 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 1,78 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-23 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-23 S t r o n a

115 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Wiejska Obszar przekroczeń : ulica Wiejska Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. WSKAŹNIK M L DWN = 4,75 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 1,36 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-24 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-24 S t r o n a

116 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Kazimierza Sosnkowskiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Kazimierza Sosnkowskiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : zastosowanie nawierzchni o dobrych parametrach akustycznych. WSKAŹNIK M L DWN = 2,32 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 0,17 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-25 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-25 S t r o n a

117 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Szczecińska PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Szczecińska PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji : Przebudowa istniejącej i budowa drugiej jezdni ulicy Szczecińska (odcinek od ul. Dobrej do drogi ekspresowej S3 oraz od ul. Złotego Smoka do granic miasta ). WSKAŹNIK M L DWN = 2,20 WSKAŹNIK M L N = 0,51 WSKAŹNIK M L DWN = 0,90 WSKAŹNIK M L N = 0,16 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-26 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-26 S t r o n a

118 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Stefana Czarnieckiego PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Stefana Czarnieckiego PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu; wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych od ul. Aleksandra Puszkina do ul. Kazimierza Wielkiego. WSKAŹNIK M L DWN = 1,54 WSKAŹNIK M L N = 0,01 WSKAŹNIK M L DWN = 0,11 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-27 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-27 S t r o n a

119 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Jana Dekerta PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Jana Dekerta PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji : Przebudowa ulicy Jana Dekerta (odcinek od ul. Kardynała Józefa Wyszyńskiego do ul. Adama Czartoryskiego ). WSKAŹNIK M L DWN = 0,21 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 0,16 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-28 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-28 S t r o n a

120 OBIEKTY NA MAPIE : analizowany odcinek drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA LDWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Dobra Obszar przekroczeń : ulica Dobra Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji : Przebudowa odcinka ulicy Dobrej ( odcinek od ul. Artylerzystów do ul. Myśliborskiej ). WSKAŹNIK M L DWN = 0,18 WSKAŹNIK M L N = 0,00 WSKAŹNIK M L DWN = 0,00 WSKAŹNIK M L N = 0,00 OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-29 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-29 S t r o n a

121 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Czereśniowa PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Czereśniowa PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych w ramach realizacji inwestycji: Przebudowa ulicy Czereśniowej (odcinek od wjazdu do hali sportowej do ul. Marszałka Józefa Piłsudskiego). Przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN do 5dB Przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN do 2 db OBIEKTY NA MAPIE : analizowany odcinek drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-30 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-30 S t r o n a

122 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Źródło przekroczeń : ulica Fabryczna Obszar przekroczeń : ulica Fabryczna Działania ujęte w Programie : ograniczenie prędkości ruchu. Przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN do 5dB Przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN do 2 db OBIEKTY NA MAPIE : analizowany odcinek drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-31 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-31 S t r o n a

123 PROGRAM OCHRONY ŚRODOWISKA PRZED HAŁASEM DLA GORZOWA WIELKOPOLSKIEGO MAPA ROZKŁADU PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN Źródło przekroczeń : ulica Gwiaździsta PRZED ZASTOSOWANIEM DZIAŁAŃ PROGRAMU Obszar przekroczeń : ulica Gwiaździsta PO ZASTOSOWANIU DZIAŁAŃ PROGRAMU Działania ujęte w Programie : wymiana nawierzchni na nawierzchnię o dobrych parametrach akustycznych. Przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN do 3dB Brak przekroczenia WSKAŹNIKA L DWN OBIEKTY NA MAPIE : analizowana droga drogi ekrany akustyczne budynki granice miasta PRZEDZIAŁY PRZEKROCZEŃ WSKAŹNIKA L DWN : do 5 db 5-10 db db db powyżej 20 db D-32 ZAŁĄCZNIK NR 1 Z1-32 S t r o n a