Wody geotermalne w powiecie nyskim

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Wody geotermalne w powiecie nyskim"

Wiktor Szczepaniak
8 lat temu
Przeglądów:

1 Wody geotermalne w powiecie nyskim

2 Temat został opracowany na podstawie analizy warunków hydrotermalnych dla powiatu nyskiego wykonanej przez Zakład Energii Odnawialnej Polskiej Akademii Nauk w Krakowie. Praca została zatwierdzona przez Profesora Romana Ney a w 2004 roku. Kilka danych o powiecie nyskim: Powierzchnia powiatu wynosi 1224 km 2 i stanowi 12% obszaru województwa opolskiego, liczba mieszkańców przekracza 152 tysiące tj 15% ludności województwa. W skład powiatu wchodzi 9 gmin, w tym 5 miejskich. Gmina Głuchołazy zajmuje drugie miejsce po Nysie, w której mieszka 29 tysięcy osób. Występuje tu bogata oferta obiektów i terenów przeznaczonych pod inwestycje, które uczynią z gminy dogodne miejsce do lokalizacji przedsięwzięć gospodarczych i turystycznych. Szczególnym rejonem dla turystów są Góry Opawskie wraz z przełomem rzeki Białej Głuchołaskiej i Złotego Potoku. Tereny te jak do tej pory nie zostały zdegradowane w temacie środowiska i wymagają stosowania inwestycji ekologicznych przy wykorzystaniu geotermii. Energia geotermalna jest zawarta w wodach, parach wodnych i otaczających je skałach. Zasoby te są ogromne w Polsce i naszym powiecie. Są odnawialne wtedy, gdy po wykorzystaniu ciepła z pobranej wody spowrotem włączamy je do miejsca pobrania. Wody termalne występują w rejonie Sudetów i są potwierdzone między innymi na krawędzi naszego powiatu w Grabinie, gdzie na głębokości 545 metrów uzyskano wypływ o wydajności 200 m 3 /h solanki o mineralizacji 10 g/l, temperaturze 31,4 o C z duŝą zawartością dwutlenku węgla, sodu i magnezu, co wskazuje na moŝliwość wykorzystania ich w balneologii. W sąsiednich Czechach w miejscowości Velke Losiny uzyskuje się wypływy z głębokości m o temperaturze o C i wydajności ok. 100 m 3 /h. Badania geologiczne potwierdzają, Ŝe obszar między Grabinem a Velkimi Lozinami stanowią podobną strukturę. Tereny te w prostej linii przebiegają przez powiat nyski, w tym przez Głuchołazy. Brak tu jest jezior geotermalnych, występują tu rozwinięte strefy spękań i szczelin skalnych połączonych między sobą, w których panują wysokie temperatury i ciśnienia. ZróŜnicowane poziomy wody wynikają z róŝnic wysokości spękań skalnych. Ich umiejscowienie wynika z wyporu wody w skutek panującego ciśnienia. Na terenie powiatu nyskiego i pogranicza wykonano 12 otworów wiertniczych, na podstawie których opracowano mapę geologiczną 2

Kilka danych o powiecie nyskim: Powierzchnia powiatu wynosi 1224 km 2 i stanowi 12% obszaru województwa opolskiego, liczba mieszkańców przekracza 152 tysiące tj 15% ludności województwa.

3 powiatu. Ich głębokość wynosi od 130 do 1700 metrów, w tym dwa otwory w miejscowości Konradów, która to stanowi integralną część Głuchołaz. Otwory te posiadają głębokość 400 i 700 metrów. Dla ustalenia geotermalnej strefy powiatu nyskiego Z.E.O. w Krakowie poszerzył zakres badań wód termalnych o rejon sudecki, gdzie występują wycieki potwierdzone i wykorzystywane od wielu lat w rejonie Lądka Zdroju (30-45 o C), Cieplic(30-90 o C), Dusznik i Kudowy. W Czechach oprócz Losin w miejscowości Bartoszowice nawiercono otwór o głębokości 1250 metrów, którego woda posiada temperaturę 58 o C. Analizując wymienione odwierty opracowano mapę strefy geotermalnej na obszarze powiatu ze szczególnym uwzględnieniem gminy Nysa. (mapa) Najbardziej perspektywiczna strefa na obszarze gminy związana jest z uskokiem rzeki Nysa, biegnącym od Paczkowa, Otmuchowa, Nysy w kierunku Rusocin oraz na południowy-wschód przez Iławę do granicy z gminą Głuchołazy. Przejawy warunków geotermalnych w rejonie Głębinowa i wzdłuŝ rzeki Nysa wskazują, Ŝe jest to strefa najbardziej interesująca na obszarze gminy Nysa. Gmina Głuchołazy nie była objęta szczegółową analizą z uwagi na zakres zlecenia. Przeprowadzone prace, a przede wszystkim dane z rejonu Grabin wskazują, Ŝe parametry wód termalnych na naszym terenie moŝna oszacować w następujący sposób: Wiercenia do głębokości : 500 metrów wydajność 50m 3 /h (wyjątek Grabin), temp. 30 o C, mineralizacja 5g/l Wiercenia do głębokości : 1000 m wydajność 100m3/h, temp. 45 o C, mineralizacja 7g/l Wiercenia do głębokości : 1500 m wydajność 100m3/h, temp. 65 o C, mineralizacja 10g/l Wiercenia do głębokości : 2000 m wydajność 150m 3 /h, temp. 85oC, mineralizacja 15g/l Wiercenia do głębokości : 2500 m wydajność 200m 3 /h, temp. 100 o C, mineralizacja 20g/l Na Śląsku odwierty prowadzone w zakresie ustalenia zasobów węgla, trafiały na wody (pary) geotermalne o temp. 160 o C na głębokości 3000 metrów. Jeśli chodzi o moŝliwości prowadzenia wierceń w ziemi, to wymienione głębokości naleŝą do średnich. W Polsce prowadzone są odwierty sięgające 9000 metrów w głąb. 3

w Krakowie poszerzył zakres badań wód termalnych o rejon sudecki, gdzie występują wycieki potwierdzone i wykorzystywane od wielu lat w rejonie Lądka Zdroju (30-45 o C), Cieplic(30-90 o C), Dusznik i

4 Ceny odwiertów 1-go metra bieŝącego są zaleŝne od głębokości i w roku 2004 kształtowały się następująco: wiercenia do 300 m 1100 zł/mb m 2000 zł/mb m 2200 zł/mb do 3000 m 3000 zł/mb Wiercenia powinny być przeprowadzone badaniami geologicznymi, które wskaŝą prawdopodobne miejsca najpłytszych odwiertów. Jednym z najprostszych badań jest pomiar temperatury ziemi przeprowadzonej na głębokości 1-go metra w zimie. Przykłady układów ciepłowniczych wykorzystującą energię geotermalną: Ze względu na warunki geologiczne spektrum wykorzystania energii geotermalnej wód podziemnych w powiecie nyskim jest bardzo szerokie. Według prognoz moŝliwa jest eksploatacja wód geotermalnych o temp. 30 do 115 o C. Wybór konkretnego rozwiązania technologicznego uzaleŝniony jest od wymogów odbiorcy niŝ warunków geologicznych. NaleŜą do nich: - głębokość odwiertu - temperatura wody geotermalnej - wydajność odwiertu - mineralizacja wody Wymienione wymogi mają zasadniczy wpływ na koszty inwestycji. A oto kilka schematów technologicznych układów ciepłowniczych. Schemat pierwszy dotyczy przypadku, w którym temperatura wody geotermalnej jest niska 30 o C. Woda wykorzystywana jest jako nośnik energii cieplnej dla pomp ciepła. Dzięki konsumpcji energii napędowej pompa ciepła transformuje niskotemperaturową energię zawartą w wodach do wymaganego poziomu temperaturowego. Moc grzewcza pomp wynosi od kilku do kilkuset kw, cena inwestycji w granicach 6 mln zł. Schemat drugi przedstawia moŝliwości wykorzystania wód geotermalnych do celów grzewczych z kotłami wspomagania szczytowego. Temperatura wody do 60 o C. Korzysta się z nich wtedy, gdy występują duŝe mrozy. Koszt inwestycji około 12 mln zł. 4

Jednym z najprostszych badań jest pomiar temperatury ziemi przeprowadzonej na głębokości 1-go metra w zimie.

5 Schemat trzeci jest docelowym etapem wykorzystania wód geotermalnych, których temperatura wynosi o C. Koszt inwestycji około 15 mln zł. Schemat trzeci w przypadku otrzymania temperatury w granicach o C winien być uzupełniony o agregat cieplny prądotwórczy, a następnie po nim do ogrzewania pomieszczeń. Technologie agregatów pozwala na wytwarzanie energii elektrycznej w temperaturach powyŝej 90 o C. Z analizy ekonomicznej wynika, Ŝe propozycja trzecia jest najkorzystniejsza. Całkowity koszt produkcji 1GJ wynosi 20 zł. Dla porównania koszt 1GJ uzyskany przy uŝyciu gazu ziemnego wynosi 40zł/GJ i co roku droŝeje. Wszystkie wskaźniki podane jw. zostały opracowane dla gminy Nysa. Jednak naleŝy uznać, Ŝe Głuchołazy są odległe od Nysy zaledwie 20 km i wymienione parametry będą takie same. Nie moŝna sobie wyobrazić, aŝeby przyszłe nasze inwestycje takie jak baseny (kryte i otwarte), hale sportowe czy inne obiekty uŝytku publicznego miały być ogrzewane metodami dotychczasowymi. Ogrzewanie konwencjonalne nie ma uzasadnienia ekonomicznego. Takie ogrzewanie musi być dotowane przez gminę lub sponsorów. Tylko wykorzystanie ciepła geotermalnego zapewni nam opłacalność przedsięwzięcia i stworzy warunki podobne do Velkich Losin. Dziękuję. 5

Technologie agregatów pozwala na wytwarzanie energii elektrycznej w temperaturach powyŝej 90 o C. Z analizy ekonomicznej wynika, Ŝe propozycja trzecia jest najkorzystniejsza.

Podobne dokumenty

Czym w ogóle jest energia geotermalna?

Energia geotermalna Czym w ogóle jest energia geotermalna? Ogólnie jest to energia zakumulowana w gruntach, skałach i płynach wypełniających pory i szczeliny skalne. Energia ta biorąc pod uwagę okres istnienia