WYKORZYSTANIE ENERGII GEOTERMALNEJ W POLSCE. PROJEKTY I INSTALACJE EKSPLOATOWANE

Transkrypt

1 INSTYTUT GOSPODARKI SUROWCAMI MINERALNYMI I ENERGIĄ POLSKIEJ AKADEMII NAUK Zakład Odnawialnych Źródeł Energii i Badań Środowiskowych Kraków ul. Wybickiego 7 WYKORZYSTANIE ENERGII GEOTERMALNEJ W POLSCE. PROJEKTY I INSTALACJE EKSPLOATOWANE dr inż. Barbara Tomaszewska IV Konferencja Wytwórców Energii Elektrycznej i Cieplnej, Skawina,

2 ENERGIA GEOTERMALNA to wewnętrzne ciepło Ziemi, zakumulowane w systemach hydrotermalnych lub suchych skałach. Są to ogromne, praktycznie niewyczerpywalne ilości energii odnawialnej. MOC ZAINSTALOWANA wg stanu na 2010 r. (10,7 GW)

3 WYKORZYSTANIE ENERGII GEOTERMALNEJ

4 Lokalizacja ujęć geotermalnych na tle zasięgu utworów jury dolnej Bujakowski, Tomaszewska, 2012

5 Lokalizacja ujęć geotermalnych eksploatujących wody z utworów kredy dolnej i jednostek geologicznych występujących na południu Polski Bujakowski, Tomaszewska, 2012

6 Niecka Podhalańska najlepszy zbiornik geotermalny w Polsce Główny zbiornik geotermalnywęglanowe utwory triasu i eocenu (głębokość 1-3,5 km) Temperatura złożowa: o C Wydajność ujęć: l/s temperatura wody: o C Zasolenie: g/l Bujakowski, Tomaszewska, 2012

7 Instalacja Sposób wykorzystania Maksymalna wydajność ujęcia [m 3 /h] Maksymalna temperatura wody geotermalnej [ o C] Moc zainstalowana /oszacowana z Całkowita geotermii [MW t ] [MW t ] Wykorzystanie /sprzedaż ciepła z Całkowita geotermii [TJ/r] [TJ/r] Podhale-ciepłownia C ,8 40, ,5 Pyrzyce-ciepłownia C , Mszczonów-ciepłownia C ,2 2,7 56,9 15,1 Uniejów-ciepłownia C ,2 17,8 8,9 Kąpielisko Geotermalne Szymoszkowa, Zakopane R + C ,3 0,3 3 3 Terma Bukowina Tatrzańska R/B + C 40 64,5 0,35 0, Termy Uniejów R/B + C ,5 0,5 7,7 7,7 Uniejów-podgrzewanie murawy boiska I ,28 0,28 4,4 4,4 Aqua Park Zakopane R ,23 0,23 1,8 1,8 Termy Podhalańskie R ,14 0, Termy Mszczonowskie R ,07 0,07 2,2 2,2 Cieplice Śląskie Zdrój B ,3 0, Lądek Zdrój B ,7 0, Duszniki Zdrój B, I ,05 0,05 0,7 0,7 Ciechocinek B 204, ,9 1,9 2,8 2,8 Konstancin B ,01 0,01 0,2 0,2 Ustroń B 2, ,06 0,06 0,6 0,6 Iwonicz Zdrój B 2,5 24,5 0,01 0,01 0,4 0,4 Rabka Zdrój B 4,5 28 Grudziądz-Marusza B Lubatówka I 11 24,5 Razem 149,9 66,3 612,5 432,3

8 NOWE PROJEKTY I INSTALACJE Podhale: projekt ciepłowniczy priorytet (nowe podłączenia, nowy otwór produkcyjny), Niż Polski: Gostynin, Kleszczów, Lidzbark W., Piaseczno, Poddębice, Toruń, Poznań wykonane odwierty, projekty w toku Karpaty zewnętrzne: - Poręba Wlk: przygotowania do budowy ośrodka rekreacyjno leczniczego (po rekonstrukcji otworu z lat 1970., woda: Q = 12 m 3 /h, T = 42ºC) - Krynica: projekt adaptacji głębokiego otworu na wymiennik ciepła Nowe inwestycje: 25 koncesji na poszukiwanie/rozpoznanie wód geotermalnych, 10 na eksploatację, Opracowania dot. warunków geotermalnych, wykonalności projektów, sposobów wykorzystania (dla gmin, prywatnych inwestorów, itp.) Projekty badawcze, B-R (m.in. instalacje binarne, Hot Dry Rocks/EGS) Rekonstrukcje głębokich otworów dla potrzeb eksploatacji wód geotermalnych

9 Rekonstrukcje głębokich otworów dla potrzeb eksploatacji wód geotermalnych Badania dla poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód termalnych w polskich zakładach geotermalnych Ograniczenie procesów scalingu i korozji Wytrącanie osadów wtórnych z wód geotermalnych oraz efekty korozji Kępińska (ed.), Bujakowski (ed.), 2011

10 Hot Dry Rocks/EGS Ocena potencjału, bilansu cieplnego i perspektywicznych struktur geologicznych dla potrzeb zamkniętych systemów geotermicznych (Hot Dry Rocks) w Polsce Pająk et al., 2012

11 Pająk et al., 2012

12 Pająk et al., 2012

13 Wykorzystanie wód termalnych do skojarzonej produkcji energii elektrycznej i cieplnej przy zastosowaniu układów binarnych w Polsce Górecki, Sowiżdżał, 2012

14 NIŻ POLSKI JURA DOLNA Górecki, Sowiżdżał, 2012

15 NIŻ POLSKI TRIAS DOLNY Górecki, Sowiżdżał, 2012

16 Kompleksowe wykorzystanie wód termalnych w kontekście poprawy bilansu wodnego i ograniczenia lub likwidacji ilości zatłaczanych wód do górotworu Schemat 1 - Zamknięty system otworów produkcyjnych i chłonnych Schemat 2 Otwarty system eksploatacji Schemat 3 Utylizacja wód termalnych z wykorzystaniem procesów odsalania Bujakowski, Tomaszewska, 2008

17 Schemat Technologiczny procesu odsalania wody geotermalnej Tomaszewska,

18 PODSUMOWANIE Prace studialne nad rozpoznaniem i zagospodarowaniem energii geotermalnej, studia wykonalności; Poszukiwania zasobów i wiercenia nowych otworów eksploatacyjnych Rekonstrukcje starych odwiertów w celu zagospodarowania w geotermii Prognozowanie i zapobieganie wytrącaniu osadów wtórnych i korozji w systemach geotermalnych Projekty badawcze i badawczo-rozwojowe (Hot Dry Rocks/EGS) Wskazanie obszarów perspektywicznych dla wykorzysania energii geotermalnej w systemach binarnych, Kompleksowe wykorzystanie energii i wód geotermalnych I in...

19 Dziękuję za uwagę! INSTYTUT GOSPODARKI SUROWCAMI MINERALNYMI I ENERGIĄ POLSKIEJ AKADEMII NAUK ZAKŁAD ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII I BADAŃ ŚRODOWISKOWYCH KRAKÓW, UL. Wybickiego 7 Tel w tomaszewska@meeri.pl