OPIS DOBREJ PRAKTYKI. 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk

Transkrypt

1 OPIS DOBREJ PRAKTYKI 1. Dane dotyczące podmiotu/podmiotów realizujących lub zasłużonych dla realizacji opisanych inicjatyw lub praktyk nazwa inicjatywy Spółdzielnia Socjalna ECOSS nazwa podmiotu Powiat Gostyński dokładny adres Gostyń, ul. Wrocławska 256 województwo Wielkopolskie telefon adres strony internetowej faks adres 2. Rodzaj(e) współpracy (zaznacz): miedzy sąsiednimi gminami między sąsiednimi gminami i powiatami miedzy województwami gmin i powiatu gmin i powiatów z województwem inne.. 3. Przedmiot współpracy Udany pomysł na współdziałanie, ekonomię społeczną i integrację środowisk: samorządy powiatu gostyńskiego oraz gminy Krobia założyły Spółdzielnię Socjalną ECOSS. Jest to dowód na istniejące zaufanie między samymi samorządami oraz przykład ich otwartości na ekonomię społeczną. Decyzja wymagała od samorządów i ich władz dużej determinacji oraz poprzedzających decyzję przygotowań, analiz, poszukiwania doświadczeń, najlepszych praktyk. Spółdzielnia zajmuje się usługami komunalnymi oraz utrzymaniem dróg, a powstała na bazie majątku samorządów (który dzierżawi) oraz na kadrze byłych jednostek samorządowych. 1

2 4. Opis działań Wspólne przedsięwzięcie samorządów powiatu gostyńskiego i gminy Krobia związane z powołaniem do życia Spółdzielni Socjalnej ECOSS, oznacza nową jakość w zakresie współpracy samorządów, budowy i wzmacniania partnerstwa oraz zmian jakościowych w zarządzaniu przestrzenią publiczną. Przyczyny i cele realizacji: 1. Włączenie się w silny nurt rozwoju ekonomii społecznej w Polsce. Spółdzielnia Socjalna osób prawnych (założycielami i udziałowcami są oba samorządy) łączy w sobie możliwość oddania części usług publicznych do przedsiębiorstwa społecznego, oraz jednocześnie wdrażania ważnej misji społecznej, związanej z przeciwdziałaniem wykluczeniu społecznemu, wspieraniem osób bezrobotnych, integracją lokalnego środowiska. Ekonomia społeczna łączy też sferę społeczną z regułami ekonomicznymi, rynkowymi, co dla samorządów ma dodatkowe, wymierne, znaczenie. 2. Oba samorządy poszukiwały sposobu racjonalizacji wydatków, min. w obszarze utrzymania dróg, zieleni, budowy i przebudowy chodników, remontów budynków, utrzymania sieci melioracyjnej itd. Zlecanie tych działań spółdzielni socjalnej przyniosło realne oszczędności budżetowe, co więcej, wzrosła jakość świadczonych usług publicznych. W powiecie zlikwidowano Powiatowy Zarząd Dróg, a w gminie Krobia grupę remontowo-budowlaną, działającą przy urzędzie miejskim. Na przestrzeni ostatnich lat dla samorządu powiatowego drastycznie obniżyła się subwencja drogowa, co oznaczało, że proporcjonalnie w coraz większym stopniu budżet drogowy był pochłaniany przez administrację. W wyniku zmian, dla samorządów spadły koszty administracyjne zarządzania drogami, zielenią, utrzymaniem czystości itp. Jednocześnie trzeba podkreślić, że nikt z pracowników zlikwidowanych jednostek nie został bez pracy. Część z nich zasiliła spółdzielnię socjalną. Majątek zlikwidowanych jednostek (nieruchomości, sprzęt, wyposażanie) w dużym stopniu zastał przekazany spółdzielni w dzierżawę. 3. Powstanie spółdzielni socjalnej umożliwiło pozyskanie dużych środków zewnętrznych przeznaczonych na jej doposażenie, zakup sprzętu i urządzeń. Ma to wpływ na poprawę warunków pracy w spółdzielni i wzrost wydajności. Spółdzielnia tym samym zwiększa swój potencjał jako usługodawca, poszerza portfel usług, otwierając się na nowych kontrahentów i pozyskując zlecenia. 4. Spółdzielnia socjalna jest dowodem dobrego i skutecznego partnerstwa między samorządami, a także dodatkowo między samorządami a sferą społecznogospodarczą. Samorządy powinny bowiem w coraz większym stopniu otwierać się mechanizmy rynkowe, wspierając jednocześnie działania pro-społeczne. 5. Spółdzielnia jest ważnym, ale nie jedynym etapem rozwijania ekonomii społecznej. Powiat gostyński oraz gmina Krobia podjęły kolejną inicjatywę: doszło do podpisania 2

3 porozumienia na rzecz wspierania społecznej gospodarki rynkowej w powiecie. Inicjatywę wsparły pozostałe samorządy, ale także inne spółdzielnie socjalne, instytucje społeczne oraz firmy. Obecnie dojrzewa pomysł powołania Centrum Integracji Społecznej. Uzasadnienie dla działań z perspektywy powiatu gostyńskiego: obniżenie kosztów zarządzania drogami, racjonalna ekonomicznie i uzasadniona społecznie odpowiedź na systematyczny spadek wielkości subwencji drogowej, możliwość pozyskania środków na doposażenie spółdzielni socjalnej ECOSS. Harmonogram działań na przykładzie powiatu gostyńskiego: 1. Uchwała Zarządu Powiatu z dnia 11 marca 2013 r. ws. przyjęcia projektu uchwały Rady Powiatu o likwidacji Powiatowego Zarządu Dróg. 2. Uchwała Rady Powiatu z dnia 21 marca 2013 r. o likwidacji Powiatowego Zarządu Dróg. 3. Wyznaczenie likwidatora PZD przez Zarząd Powiatu. 4. Rozpoczęcie procesu likwidacji 1 kwietnia 2013 r. 5. Uregulowanie spraw kadrowych (przeniesienia i wypowiedzenia) kwiecień 2013 r. 6. Przekazanie majątku PZD do zasobu Starostwa Powiatowego. 7. Udostępnienie części majątku po PZD Spółdzielni Socjalnej ECOSS. 8. Zakończenie procesu likwidacji 31 lipca 2013 r. 9. Zarządzanie drogami powiatowymi bezpośrednio przez Zarząd Powiatu przy pomocy Starostwa Powiatowego w Gostyniu 1 sierpnia 2013 r. 5. Ocena efektów Spółdzielnia Socjalna ECOSS, której organami założycielskimi są powiat gostyński oraz gmina Krobia, zakończyła pierwsze półrocze funkcjonowania. Dobrze pod względem jakości i ceny wywiązuje się ze zleceń samorządów. Te z kolei odnotowały znaczące oszczędności, ale nie kosztem realizowanych usług, ale właśnie zmianą modelu zarządzania. Wymusiła ją niejako zaburzona w ostatnich latach proporcja wydatków: inwestycje na drogach/administrowanie drogami. Dzięki podjętym działaniom obecnie proporcje się zmieniają. Zarządzanie drogami odbywa się poprzez wzmocniony personalnie Wydział Komunikacji i Dróg, a zaoszczędzone w ten sposób pieniądze trafiają rzeczywiście na drogi. 6. Oszacowanie nakładów poniesionych na organizację i realizację projektu Na początkowym etapie wdrażania pomysłu, pracownicy obu urzędów (Starostwa Powiatowego w Gostyniu oraz Urzędu Miejskiego w Krobi) zostali zaangażowani w prace projektowe (rozeznanie rynku, potencjalnych zleceń, zakresy prac pracowników, biznesplan nowego przedsięwzięcia, skosztorysowanie dotychczasowej działalności). 3

4 Oba samorządy uczestniczyły w projekcie wsparcia dla nowo tworzonych spółdzielni socjalnych. Prowadziła go Fundacja Barka z Poznania. W ramach projektu uzyskano wsparcie merytoryczne, przeprowadzono szkolenia, został napisany projekt o dofinansowanie spółdzielni wraz z biznesplanem. W ramach projektu spółdzielnia otrzymała środki na doposażenie, opiekę księgową, prawną oraz w zakresie promocji. Przekształcenie na bazie likwidacji jednostek organizacyjnych nie rodziło żadnych specjalnych kosztów dla samorządów. Znaczna część pracowników przeszła do spółdzielni, pozyskano też dodatkowe środki finansowe z Powiatowego Urzędu Pracy na wyposażenie ich miejsca pracy. Samorządy przekazały majątek dawnych jednostek spółdzielni w dzierżawę za symboliczną opłatę. Szacowane oszczędności w skali roku z perspektywy budżetu powiatu (Powiatowy Zarząd Dróg + Starostwo Powiatowe), w zł: koszty osobowe utrzymanie bazy inne RAZEM: Czy napotkali Państwo trudności, z którymi należało się zmierzyć, aby zrealizować projekt? Obszary trudne: niska wiedza wśród społeczeństwa oraz samorządowców na temat ekonomii społecznej, jej roli w społeczeństwie oraz współczesnej gospodarce; pejoratywne postrzeganie spółdzielni socjalnej przez ogół społeczeństwa, bazujące na stereotypach nawiązujących do nienajlepszej dyscypliny pracy, problemów alkoholowych wśród pracowników, niskiej jakości i organizacji pracy; obawy przed konsekwencjami (społecznymi, ale także politycznymi) likwidacji jednostek samorządowych, np. Powiatowego Zarządu Dróg. Z pewnością decyzje takie wymagają dobrych przygotowań analitycznych, precyzyjnego harmonogramu działań, włączenia w cały proces pracowników, a przede wszystkim determinacji w realizacji obranego celu. Założenie spółdzielni socjalnej przez samorządy na bazie swoich dotychczasowych jednostek organizacyjnych jest jak ruch w jedną stronę. Trudno sobie wyobrazić zatrzymanie się wpół drogi; trudności nastręcza też przygotowanie dobrego i wiarygodnego biznesplanu, opartego na realnych założeniach; nie jest łatwo znaleźć dobrego prezesa spółdzielni, osoby, która będzie łączyć cechy dobrego i skutecznego menagera z otwartością na sprawy społeczne. 4

5 8. Zalecenia dla innych jednostek samorządu terytorialnego zainteresowanych wdrożeniem projektu Główne zalecenia: 1. Poszukiwanie dobrych praktyk, najlepszych przykładów bo to one stanowią inspirację do trudnych, ale opłacalnych decyzji systemowych. 2. Otwarcie na dialog w zakresie ekonomii społecznej, poszukiwanie partnerów samorządowych, ale też społecznych. Nawet najlepszy projekt samorządowy będzie nieskuteczny, jeśli nie będzie miał celu społecznego. 3. Dążenie do stałej racjonalizacji i efektywności wydatkowania środków publicznych. W przypadku powiatu i Krobi właśnie poszukiwanie sposobów na ograniczanie zbędnych wydatków (głównie administracyjnych) na rzecz wspierania konkretnych przedsięwzięć, było głównym motorem działań. 5