EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r.

Transkrypt

1 EKONOMIA SPOŁECZNA - ZA czy PRZECIW? 28 listopada 2012 r.

2 Diagnoza sektora podmiotów ekonomii społecznej w województwie lubelskim

3 Głównym celem diagnozy był opis stanu ilościowego i jakościowego podmiotów ekonomii społecznej w województwie lubelskim pod kątem obszarów funkcjonowania, szans rozwoju, możliwości utworzenia nowych PES przy wykorzystaniu współpracy z Ośrodkami Wsparcia Ekonomii Społecznej. Cel diagnozy

4 Uzyskanie informacji dot. liczby podmiotów ES, osób zatrudnionych, korzystających ze wsparcia PES i obszarów ich działania. Opis instytucji wsparcia podmiotów ekonomii społecznej. Ocena potencjału podmiotów ekonomii społecznej w kontekście produktów i usług. Opis współpracy między podmiotami ekonomii społecznej a innymi podmiotami Cele szczegółowe

5 Identyfikacja barier i problemów wpływających na działalność i tworzenie podmiotów ekonomii społecznej Analiza funkcjonowania podmiotów ekonomii społecznej w celu identyfikacji rozwiązań, wypracowania rekomendacji. Cele szczegółowe

6 Centra integracji społecznej Kluby integracji społecznej Zakłady aktywności zawodowej Warsztaty terapii zajęciowej Spółdzielnie socjalne Spółdzielnie inwalidów i niewidomych Organizacje pozarządowe Ośrodki wsparcia ekonomii społecznej Próba badawcza

7 Analiza danych zastanych (Desk Research) dostarcza informacji o kontekście formalnym badanego obszaru. Wywiad telefoniczny wspomagany komputerowo (CATI) przeprowadzenie wywiadów kwestionariuszowych przez telefon Indywidualny wywiad pogłębiony (IDI) wnikliwa rozmowa z respondentem, której celem jest dotarcie do precyzyjnych informacji Metody i techniki badawcze

8 Strategia rozwoju Województwa Lubelskiego na lata Regionalny program Operacyjny Województwa Lubelskiego na lata Strategia Polityki Społecznej Województwa Lubelskiego na lata Strategie województwa lubelskiego, których cele wpisują się w zakres polityki społecznej, ekonomii społecznej, rynku pracy

9 Rozmieszczenie PES

10 Składki Członkowskie 30,91 Fundator 16,19 PFRON Budżet samorządu terytorialnego Budżet Państwa 11,46 13,83 13,54 Środki własne 5,56 Fundusz Pracy Program Operacyjny Kapitał Ludzki Europejski Fundusz Rozwoju Narodowy Fundusz Zdrowia Usługi /świadczenia odpłatne 1,30 0,62 0,62 0,31 0,00 Inne 5, Źródła finansowania wykorzystane na utworzenie

11 NGO 1. Składki członkowskie 2. Fundator 3. Budżet samorządu terytorialnego 4. Budżet państwa PES 1. Budżet samorządu terytorialnego 2. PFRON 3. Składki członkowskie 4. Budżet państwa Źródła finansowania działalności

12 ok. 40% respondentów określiło swoja sytuację jako dobrą 36%- raczej dobrą ok. 6% jako złą ok. 56% uważa, że ich sytuacja w ciągu ostatnich 12 miesięcy nie zmieniła się ok. 24% uważa, że uległa pogorszeniu 20%- poprawiła się Respondenci o swojej sytuacji

13 Wśród PES przedstawiciele NGO wypowiadają się bardziej pozytywnie o swojej sytuacji. Również uważają, że ich sytuacja w przyszłości poprawi się. Pozostałe PES udzielają przede wszystkim negatywnych odpowiedzi. Swoją sytuację oceniają negatywnie. W przeciągu ostatnich 12 m-cy pogorszyła się i przypuszczają, że w przyszłości będzie podobnie. Respondenci o swojej sytuacji

14 Zainteresowanie Brak zainteresowania Trudno powiedzieć 80,00 70,00 71,43 73,81 75,00 70,24 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 13,10 15,48 14,88 14,29 11,31 10,71 11,90 17,86 0,00 Mikropożyczki Kredyty Pożyczki Poręczenia Stosunek do wsparcia finansowego

15 Dotacje bezzwrotne Instrumenty zwrotne 32,30 67,70 Preferencje dotacji bezzwrotnych do zwrotnych instrumentów finansowych

16 60,00 50,00 48,05 40,00 30,00 28,57 20,00 17,53 10,00 5,84 0,00 Do Powyżej 50 Zatrudnianie pracowników

17 NGO PES Ogółem Gmina Powiat Ośrodki Pomocy Społecznej Powiatowymi urzędami pracy Powiatowe Centra Pomocy Rodzinie Województwo Innymi instytucjami pomocy i integracji społecznej Innymi instytucjami rynku pracy Żadna z powyższych 1,96 0,00 1,19 21,57 13,64 18,45 19,61 15,15 17,86 74,51 82,74 65,69 68,18 66,67 61,76 65,15 63,10 53,92 72,73 61,31 45,10 66,67 53,57 48,04 40,91 45,24 95, Współpraca badanych organizacji z innymi podmiotami

18 NGO PES Ogółem Wykonywanie zleceń 28,57 33,81 38,16 Pomoc materialna i finansowa 22,37 26,98 24,46 Wymiana informacji 21,05 14,29 17,99 Wspólna organizacja imprez 7,94 12,23 15,79 Konieczność ze względu na podległosć lub zasięg działalności 2,63 10,07 19,05 Wspólne organizowanie szkoleń 10,53 6,35 8,63 Pomoc w realizacji celów placówki 7,89 6,35 7,19 Szeroki zakres wspólpracy Inne 3,95 3,17 3,60 3,95 6,35 5,04 0,00 5,00 10,00 15,00 20,00 25,00 30,00 35,00 40,00 45,00 Formy współpracy z gminami

19 NGO PES Ogółem Finansowanie 19,40 29,46 44,44 Zlecanie zadań 19,40 22,22 20,54 Wspólna organizacja imprez 16,42 11,11 14,29 Współpraca projektowa 4,44 13,39 19,40 Wymiana informacji 11,94 15,56 13,39 Organizowanie szkoleń 7,46 9,82 13,33 Wsparcie materialne (lokal, sprzęt) 4,48 6,67 5,36 Promocja 0,00 5,97 3,57 Współpraca z instytucjami powiatowymi 0,00 5,97 3,57 Nadzoruje działalność 1,49 4,44 2,68 Inne 2,99 4,44 3,57 Trudno sprecyzować 8,96 8,89 8, Formy współpracy z powiatami

20 NGO PES Ogółem ściślejsza współpraca Finansowa i materialna Zlecanie zadań Doradztwo i udzielanie informacji Wieksze zaangażowanie ze strony samorządu Wykorzystanie instrumentów prawnych (ulgi, klauzula przywilejowania) Promocja Tworzenie nowych ośrodków pomocy i podmiotów ekonomii społ. Bez zmian Aktywizacja zawodowa Ogólna pomoc Zmniejszenie biurokracji Inne Trudno powiedzieć 0,00 0,00 9,26 9,26 1,85 9,09 6,67 9,26 8,26 4,00 7,41 5,79 4,00 5,56 4,96 4,00 5,56 4,96 1,33 7,41 4,13 2,67 1,85 2,48 4,00 2,48 3,70 1,65 5,33 5,56 5,79 13,33 12,40 13,33 16,00 16,67 17,36 18,67 15,70 17,33 18,52 19, Rola samorządów w rozwoju es

21 Tak Nie 37,50 62,50 Współpraca z przedsiebiorstwami

22 NGO PES Dotacje, darowizny Stosunki biznesowe 7 11 Sponsoring w zamian za reklamę 5 10 Wspólna realizacja projektów lub programów 4 9 Organizacja stażu, praktyk 2 7 Realizacja zleceń Szkolenia Wymiana doświadczeń 0 3 Inne 3 5 Formy współpracy z przedsiębiorstwami

23 72,02 TAK 26,79 NIE 34,96 65,04 NIE TAK Współpraca z OWES Wiedza na temat form wsparcia jakie oferuje OWES

24 Uwarunkowania prawne na szczeblu państwowym - 56% Niski poziom współpracy PES z instytucjami wsparcia, w tym JST 45% Ubóstwo 39% Kryzys gospodarczy 34% Niski poziom współpracy między podmiotami ekonomii społecznej 31% Bariery w rozwoju

25 Przedstawiciele NGO często nisko oceniają zaangażowanie członków stowarzyszeń w statutową działalność społeczną. Funkcjonowanie większości PES oraz NGO działających na terenie woj. lubelskiego jest uzależnione od finansowania ze środków publicznych. Większość PES, funkcjonujących na obszarze woj. lubelskiego, nie kieruje się przemyślaną i zaplanowaną strategią działania. Słaba współpraca większości PES oraz NGO funkcjonujących na Lubelszczyźnie z samorządami w zakresie rozwijania ES w społecznościach lokalnych. Wnioski z indywidualnych wywiadów pogłębionych

26 Władze publiczne oraz instytucje samorządowe nie wykorzystują w pełni możliwości wspierania ekonomii społecznej. Podmioty ekonomii społecznej a także NGO posiadają bardzo niewielką wiedzę na temat możliwości korzystania z instrumentów finansowych (zwrotnych oraz łączonych: zwrotnych i bezzwrotnych), w związku z czym obawiają się korzystania z takich form wsparcia. Stosunkowo mała aktywność społeczności lokalnych czynnikiem hamującym rozwój sektora ES w woj. lubelskim. Niska świadomość społeczna w woj. lubelskim dotycząca ES wpływa na utrwalanie negatywnych stereotypów. ES mylona jest często z pomocą społeczną. Wnioski z indywidualnych wywiadów pogłębionych

27 Osoby zakładające PES-y (zwłaszcza spółdzielnie socjalne) nie są wystarczająco przygotowywane do prowadzenia działalności. Pomiędzy instytucjami (zarówno PES jak i NGO) często dochodzi do rywalizacji przejawiającej się m.in. w konkurowaniu o środki finansowe. Niektóre przepisy prawne sformułowane są w sposób niejednoznaczny, pozwalający na dowolną ich interpretację, a co za tym idzie nierównego tratowania PES przez instytucje samorządowe. Zaniżanie cen usług poniżej kosztów jest często spotykanym procederem praktykowanym przez niektóre firmy komercyjne w zamówieniach publicznych. Wnioski z indywidualnych wywiadów pogłębionych

28 Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej w Lublinie ul. Zana 38, Lublin rops@lubelskie.pl Dziękuję za uwagę