Instytut Partnerstwa Publiczno Prywatnego

Transkrypt

1 Instytut Partnerstwa Publiczno-Prywatnego Memorandum inwestycyjne Zakup elektrycznego taboru do obsługi linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej i przewozów regionalnych oraz/lub modernizacja posiadanych pojazdów kolejowych do obsługi powyższych przewozów Opracowanie: Instytut Partnerstwa Publiczno Prywatnego ul. Noakowskiego 24, Warszawa tel./ fax (22) info@ippp.pl Listopad 2014

2 Szanowni Państwo, Województwo Pomorskie (zwane w dalszej części Zamawiającym / Podmiotem Publicznym) zleciło Instytutowi Partnerstwa Publiczno Prywatnego z siedzibą w Warszawie opracowanie analiz finansowych i prawnych możliwości realizacji Przedsięwzięcia pod nazwą Zakup elektrycznego taboru do obsługi linii Pomorskiej Kolei Metropolitalnej i przewozów regionalnych oraz/lub modernizacji posiadanych pojazdów kolejowych do obsługi powyższych przewozów. Z uwagi na fakt, iż Zamawiający zainteresowany jest wypracowaniem optymalnej struktury realizacji w/w Przedsięwzięcia, która odpowiadać będzie także potencjalnym partnerom prywatnym, przekazujemy Państwu wstępne informacje dotyczące Przedsięwzięcia w celu poznania Państwa stanowiska. Zwracamy się z prośbą o przekazanie Państwa uwag, zarówno co do struktury prawnej modelu jak i założeń finansowych, celem dokonania przez Zamawiającego ewentualnych korekt przyjętych rozwiązań. Uzyskane od Państwa informacje traktować będziemy jako poufne i zobowiązujemy się do nie udostępniania innym podmiotom niż Województwo Pomorskie. Niniejszy dokument nie jest ofertą handlową i jako taki nie może być traktowany jako oferta handlowa. Informujemy, iż uzyskane od Państwa odpowiedzi na zawarte pytania nie będą traktowane jako ostateczne stanowisko Państwa firmy, ale jako wstępna ocena i informacje handlowe z zastrzeżeniem ich poufności, które zostaną wykorzystane wyłącznie na cele niniejszego Przedsięwzięcia. Niniejsze konsultacje, które mamy Państwu przyjemność zaproponować, mają na celu przeprowadzenie testu rynkowego, a także uzyskanie Państwa opinii, co do założeń przyjętych przez Województwo Pomorskie. Jednocześnie pragniemy zaznaczyć, iż udział w niniejszych konsultacjach nie przyznaje uczestnikom prawa pierwszeństwa w trakcie postępowania przetargowego na wyłonienie Partnera Prywatnego ani jakiejkolwiek innych przywilejów. Ponadto informujemy, iż opisane poniżej Przedsięwzięcie, co do zakresu rzeczowego, jak i założeń finansowych, nie jest ostateczne i może ulec zmianie w wyniku Państwa uwag i wskazówek, dalszych prac analitycznych i negocjacji przeprowadzanych w trybie ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o partnerstwie publiczno-prywatnym (zwaną dalej jako Ustawa o PPP) podczas postępowania dotyczącego wyboru partnera prywatnego do realizacji przedsięwzięcia przez Województwo Pomorskie. 2

3 1. CHARAKTERYSTYKA PRZEDSIĘWZIĘCIA Realizacja planowanego przedsięwzięcie rozpatrywana jest w dwóch wariantach inwestycyjnych i obejmuje: (i) (ii) W I wariancie zakup 14 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych, mających służyć obsłudze nowo powstałej sieci Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz zakup kolejnych 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi regionalnych przewozów kolejowych na istniejących pomorskich liniach PKP PLK (łączny zakup 34 elektrycznych zespołów trakcyjnych). W II wariancie zakup 14 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych, mających służyć obsłudze nowo powstałej sieci Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz modernizację 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych i zakup kolejnych 6 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi regionalnych przewozów kolejowych na istniejących pomorskich liniach PKP PLK (łączny zakup 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych połączony z modernizacją 14 obecnie używanych zespołów). (d) (e) (f) Główną przyczyną podjęcia się realizacji projektu jest przestarzały tabor obsługujący połączenia wojewódzkie. Ponadto realizacja inwestycji umożliwi utworzenie sprawnego, zintegrowanego systemu publicznego transportu zbiorowego, którego podstawą będzie transport kolejowy, wzrost komfortu podróżowania oraz jego uatrakcyjnienie. Zakupiony tabor umożliwi skuteczne i efektywne realizowanie przewozów w ramach dynamicznie rozwijającej się Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Projekt identyfikuje się z celem operacyjnym nowego Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie transportu Mobilne Pomorze (zwanym w dalszej części Programem). Program jest jednym z sześciu zasadniczych narzędzi realizacji Strategii Rozwoju Województwa Pomorskiego Zgodnie ze wspomnianym Programem jego celem operacyjnym jest sprawny system transportowy. Projekt wpisuje się w jeden z 3 kierunków działania Programu: Rozwój systemów transportu zbiorowego (g) Zapewnienie elementarnych warunków dla stabilnego, długofalowego i zrównoważonego rozwoju wymaga podejmowania szeregu działań związanych z tworzeniem warunków do wysokiej mobilności mieszkańców, a także sprawnego i bezpiecznego przepływu towarów. Podejmowana interwencja ma przyczynić się do podniesienia sprawności i efektywności funkcjonowania publicznego transportu zbiorowego oraz poprawy warunków dostępności zewnętrznej i spójności transportowej województwa. (h) (i) Projekt został wpisany w Programie na listę Przedsięwzięć Strategicznych. Przewidywane źródła finansowania to partnerstwo publiczno-prywatne, dotacje 3

4 i instrumenty unijne, komercyjny kredyt inwestycyjny, udział private equity. (j) Realizacja przedmiotowej inwestycji w założeniu odbywać się będzie w ramach partnerstwa publiczno prywatnego. 2. PODSTAWY PRAWNE WSPÓŁPRACY Zgodnie z Ustawa o PPP przedmiotem partnerstwa publiczno-prywatnego jest wspólna realizacja przedsięwzięcia oparta na podziale zadań i ryzyk pomiędzy podmiotem publicznym i partnerem prywatnym, przy czym przedsięwzięciem może być bardzo szeroki zakres świadczeń, obejmujących: budowę lub remont obiektu budowlanego, świadczenie usług, wykonanie dzieła, w szczególności wyposażenie składnika majątkowego w urządzenia podwyższające jego wartość lub użyteczność, inne świadczenie połączone z utrzymaniem lub zarządzaniem składnikiem majątkowym, który jest wykorzystywany do realizacji przedsięwzięcia publiczno-prywatnego lub jest z nim związany. Zgodnie z Ustawą o PPP, jeżeli wynagrodzeniem partnera prywatnego jest prawo do pobierania pożytków z przedmiotu partnerstwa publiczno-prywatnego, albo przede wszystkim to prawo wraz z zapłatą sumy pieniężnej przez podmiot publiczny, wyboru partnera prywatnego dokonuje się stosując odpowiednio przepisy Ustawy o Koncesjach. Jeżeli wynagrodzenie partnera prywatnego ma pochodzić w całości lub w przeważającej części z zapłaty sumy pieniężnej przez podmiot publiczny, to zgodnie z Ustawą o PPP, partner prywatny będzie musiał zostać wybrany w trybie Prawa Zamówień Publicznych, z uwzględnieniem zmian przewidzianych Ustawą o PPP. 3. LOKALIZACJA PRZEDSIĘWZIĘCIA (d) Przedsięwzięcie realizowane będzie na terenie województwa pomorskiego. Zakresem obejmie następujące powiaty: Miasto Słupsk, słupski, lęborski, wejherowski, Miasto Gdynia, Miasto Sopot, Miasto Gdańsk, gdański, tczewski, malborski, starogardzki, kwidzyński, kartuski, kościerski. Na obszarze województwa pomorskiego znajduje się 1241 kilometrów linii kolejowych, znajdujących się w eksploatacji. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z 2010 roku, są to linie normalnotorowe - linii zelektryfikowanych jest w tym 456 kilometrów. 879 kilometrów linii kolejowych stanowią odcinki jednotorowe. Zakupiony w ramach przedsięwzięcia tabor częściowo zostanie wykorzystany do obsługi Pomorskiej Kolei Metropolitalnej. 4

5 Rysunek 1. Przebieg Pomorskiej Kolei Metropolitalnej etap I Źródło: opracowanie na podstawie materiałów Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego 5

6 oraz/lub modernizacja posiadanych pojazdów kolejowych do obsługi powyższych przewozów Rysunek 2. Przebieg Pomorskiej Kolei Metropolitalnej etap I Źródło: opracowanie na podstawie materiałów Departamentu Infrastruktury Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego 6

7 4. OTOCZENIE PRZEDSIĘWZIĘCIA Transport kolejowy Zgodnie z Programem większość miast i gmin województwa pomorskiego posiadających dobre, regionalne powiązania transportem zbiorowym, koncentrowała się w północno-wschodniej części województwa. Głównymi czynnikami tego zgrupowania jest bliskość aglomeracji trójmiejskiej oraz dostęp do magistralnych tras kolejowych (wraz z PKP SKM). W zachodniej części województwa dobrymi powiązaniami wyróżnia się Słupsk, częściowo Chojnice. Zdecydowanym obszarem problemowym pod względem powiązań transportem zbiorowym jest środkowa i zachodnia część województwa, gdzie istnieje grupa miast i wielu gmin o bardzo słabych powiązaniach, w tym trzy miasta powiatowe (Bytów, Kartuzy i Kościerzyna). Zgodnie zdanymi GUS i informacjami zawartymi w Programie w województwie pomorskim długość eksploatowanych linii kolejowych w końcu 2011 roku wynosiła 1238 kilometrów w tym: zelektryfikowanych 455 km. Rysunek 3. Infrastruktura kolejowa województwa pomorskiego Źródło: opracowanie własne na podstawie Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie transportu Mobilne Pomorze 7

8 Około 11% eksploatowanych linii (140 km) można zakwalifikować, jako te w stanie dobrym i bardzo dobrym. Po zrealizowaniu planowanych inwestycji kolejowych: Pomorskiej Kolei Metropolitalnej (PKM), E-65, kościerskiego i helskiego korytarza kolejowego, w 2015 roku wskaźnik ten wzrośnie do około 37% (460 km). (d) Regularne (całoroczne) pasażerskie połączenia kolejowe posiada jedynie 31 spośród 42 pomorskich miast, a nie mają ich takie ośrodki jak: Bytów, Kartuzy, Nowy Dwór Gdański, Gniew, Skarszewy, Dzierzgoń, Debrzno, Łeba, Nowy Staw, Skórcz i Krynica Morska. (e) Stan infrastruktury kolejowej, zwłaszcza tej służącej transportowi towarów, w województwie pomorskim ulega stopniowemu pogorszeniu. Najistotniejszym problemem jest brak wieloletniej (do 2030 roku) polityki Państwa odnośnie utrzymania infrastruktury i ustalania cen za jej dostęp. Organizatorzy kolejowego publicznego transportu zbiorowego oraz przewoźnicy towarowi z roku na rok zaskakiwani są nieprzewidywalnymi decyzjami odnośnie wzrostu stawek za dostęp do infrastruktury. W efekcie redukuje się układ połączeń pasażerskich, a transport towarów przerzucany jest na drogi kołowe. W rezultacie cała środkowozachodnia i zachodnia część województwa pozbawiona jest dostępności do transportu kolejowego. Trwające modernizacje, rewitalizacje linii kolejowych (E65, Kościerski, Helski Korytarz Kolejowy) powodują przejściowe ograniczenia możliwości przewozów pasażerskich i towarowych do i z OMT (do zakończenia robót). Transport lotniczy W obrębie aglomeracji trójmiejskiej funkcjonuje Port Lotniczy Gdańsk im. Lecha Wałęsy, który jest częścią systemu transportowego, stanowiąc element transeuropejskiej sieci transportowej TEN-T. Oprócz Portu Lotniczego im. Lecha Wałęsy w Gdańsku, istnieje ujęte w rejestrze ULC lotnisko Słupsk-Krępa, 5 lotnisk wojskowych (Gdynia-Oksywie, Pruszcz Gdański, Malbork, Cewice, Słupsk- Redzikowo) oraz 6 lądowisk i obiektów lotniskowych (Jastarnia, Lędziechowo, Korne, Borsk, Pieniężnica, Konarzyny). Budowa i uruchomienie w 2015 r. Pomorskiej Kolei Metropolitalnej dowożącej pasażerów z centrum aglomeracji (Gdańsk, Gdynia) oraz z Kaszub przyczyni się do poprawy dostępności do lotniska i wpłynie na wzrost atrakcyjności terenów wokół portu lotniczego. 8

9 Transport drogowy W ostatnich latach Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad przeprowadziła wiele ważnych przedsięwzięć inwestycyjnych na drogach krajowych w województwie pomorskim (przebudowa odcinków dróg krajowych nr 7, 20, 22, 91, budowa obwodnic Chojnic i Słupska, mostu przez Wisłę w Kwidzynie, Południowej Obwodnicy Gdańska). Ukończyła została również budowa odcinka autostrady A1 (Gdańsk Toruń), która w zdecydowanym stopniu przyczyniła się do poprawy dostępności zewnętrznej województwa, ale także wewnętrznej dla mieszkańców południowej części regionu. Pomimo znaczących inwestycji, duża część sieci drogowej województwa pomorskiego w dalszym ciągu znajduje się w niezadowalającym lub złym stanie technicznym. Około 17% dróg krajowych i 52% dróg wojewódzkich kwalifikuje się do pilnego remontu, względnie poprawy stanu technicznego. Rysunek 2. Infrastruktura drogowa województwa pomorskiego Źródło: opracowanie własne na podstawie Regionalnego Programu Strategicznego w zakresie transportu Mobilne Pomorze 9

10 5. REALIZACJA PROJEKTU Elektryczne zespoły trakcyjne, których modernizacja / zakup jest przedmiotem przedsięwzięcia będą musiały: (i) posiadać zezwolenie na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego, wydane przez Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego, zgodnie z postanowieniami ustawy o zmianie ustawy o transporcie kolejowym (ii) spełniać wymagania umożliwiające wydanie świadectwa sprawności technicznej pojazdu szynowego. spełniać wymagania interoperacyjności zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Transportu, Budownictwa i Gospodarki Morskiej z dnia 6 listopada 2013 r. w sprawie interoperacyjności systemu kolei. Zakup elektrycznych zespołów trakcyjnych (d) Zakup nowego taboru dotyczyć będzie 34 lub 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych (w zależności od przyjętego do realizacji wariantu). Na chwile obecną nie zostało jeszcze opracowane studium wykonalności lub inne opracowanie szczegółowo określające parametry i wymagania wobec zakupowanych pojazdów. Przewidywana całkowita liczba miejsc siedzących w zakupowanych pojazdach ma wynosić od miejsc. Szacowany koszt zakupu jednego zespołu to ok. 20 mln PLN. Modernizacja elektrycznych zespołów trakcyjnych (e) (f) (g) (h) W przypadku modernizacji istniejącego taboru konieczne będzie dostosowanie pojazdów do parametrów i wymagań określonych w dokumentach normalizacyjnych (Lista Prezesa Urzędu Transportu Kolejowego w sprawie właściwych krajowych specyfikacji technicznych i dokumentów normalizacyjnych, których zastosowanie umożliwia spełnienie zasadniczych wymagań dotyczących interoperacyjności kolei. Warszawa dnia 26 września 2013 r.). Będzie to warunkować uzyskanie zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji podsystemu strukturalnego (elektrycznego zespołu trakcyjnego). Modernizacja dotyczyć będzie 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych serii EN57 lub EN71 będących własnością Województwa Pomorskiego, przeznaczonych do obsługi kolejowych przewozów pasażerskich w regionie. Konstrukcja i parametry zmodernizowanych elektrycznych zespołów trakcyjnych będą musiały spełniać wymogi każdorazowo obowiązujących norm i przepisów a także wymagania pozostałych obowiązujących norm (TSI, PN-EN, kartu UIC) w zakresie niezbędnym do uzyskania zezwolenia na dopuszczenie do eksploatacji. Szacowany koszt modernizacji jednego zespołu to ok mln PLN. 10

11 6. UMOWA Zawarcie umowy nastąpi po przeprowadzeniu przez Podmiot Publiczny procedury o zawarcie Umowy z Partnerem Prywatnym zgodnie z Ustawą o PPP. 7. ZAŁOŻENIA FINANSOWO EKONOMICZNE Realizacja planowanego przedsięwzięcie rozpatrywana jest w dwóch wariantach inwestycyjnych i obejmuje: (i) (ii) W I wariancie zakup 14 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych, mających służyć obsłudze nowo powstałej sieci Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz zakup kolejnych 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi regionalnych przewozów kolejowych na istniejących pomorskich liniach PKP PLK (łączny zakup 34 elektrycznych zespołów trakcyjnych). W II wariancie zakup 14 nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych, mających służyć obsłudze nowo powstałej sieci Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz modernizację 14 elektrycznych zespołów trakcyjnych i zakup kolejnych 6 elektrycznych zespołów trakcyjnych do obsługi regionalnych przewozów kolejowych na istniejących pomorskich liniach PKP PLK (łączny zakup 20 elektrycznych zespołów trakcyjnych połączony z modernizacją 14 obecnie używanych zespołów). (d) (e) W przypadku modelu PPP zgodnie z art. 7 ust. 1 ustawy o PPP partner prywatny zobowiązany będzie do realizacji Przedsięwzięcia za wynagrodzeniem oraz poniesienia w całości albo w części wydatków na jego realizację lub poniesienia ich przez osobę trzecia, a podmiot publiczny zobowiązany będzie do współdziałania w osiągnięciu tego celu przez partnera prywatnego w szczególności poprzez wniesienie wkładu własnego. Ponadto w przypadku technicznego zarządzania nowym/ zmodernizowanym taborem partner prywatny będzie odpowiedzialny za zapewnienie jego dostępności i ponosił będzie koszty z tym związane (przede wszystkim koszt przeglądów i remontów). Podmiot publiczny bierze pod uwagę sytuację, w której partner prywatny w ramach umowy PPP podejmie się zadań przewoźnika. Rozważany okres partnerstwa oscyluje w granicach lat. Przewidywane źródła finansowania to partnerstwo publiczno-prywatne, dotacje i instrumenty unijne, komercyjny kredyt inwestycyjny, udział private equity. 11

12 8. HARMONOGRAM REALIZACJI PRZEDSIĘWZIĘCIA (d) (e) Realizację Przedsięwzięcia podzielono na cztery Etapy. Etap I obejmuje opracowanie dokumentacji koncepcyjnej oraz przygotowanie dokumentacji przetargowej. W II Etapie odbędą się negocjacje z potencjalnymi partnerami prywatnymi, wybór partnera oraz podpisanie umowy o PPP. W ramach etapu II założono również pozyskanie dofinansowania ze środków unijnych na wsparcie realizacji projektu: przygotowanie i złożenie dokumentacji, ocenę formalna, oceny merytoryczne oraz podpisanie umowy. Etap III obejmuje montaż i dostawę nowych pojazdów oraz w przypadku wariantu II również modernizację obecnych. Etap IV oznacza rozpoczęcie etapu operacyjnego umowy PPP. Etap ten nie powinien przekroczyć 30 lat. Tabela Harmonogram realizacji Przedsięwzięcia Wyszczególnienie Etap I Dokumentacja koncepcyjna Przygotowanie dokumentacji przetargowej (w tym PFU) Negocjacje Etap II Wybór partnera prywatnego i podpisanie umowy PPP Złożenie dokumentacji aplikacyjnej i pozyskanie dofinansowania ze środków UE Etap III Etap dostawy nowych/zmodernizowanych pojazdów Etap IV Początek etapu operacyjny Źródło: opracowanie własne 12