SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI

Transkrypt

1 Załącznik nr 12 do Statutu Zespołu Szkół Szkoła Podstawowa im. Św. Królowej Jadwigi w Jerzmanowicach SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI Szkoła Podstawowa im. Św. Królowej Jadwigi w Jerzmanowicach 1

2 I. Diagnoza zagrożeń 1. Diagnoza środowiska lokalnego Sytuacja środowiska lokalnego jest obecnie dość trudna. Według danych z GOPS-u około 290 rodzin korzysta z pomocy społecznej, z czego 490 osób z powodu ubóstwa. Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych oraz prowadzenia gospodarstwa domowego dotyka prawie 400 osób. Wśród uczniów Gimnazjum przeciętnie korzysta z bezpłatnych obiadów 30 osób, co stanowi ponad 10 %. Ponadto należy przyjąć, że znaczna liczba rodzin nie korzysta z pomocy, bądź to z przyczyn ambicjonalnych, bądź z powodów zapisów formalnych w Ustawie o Systemie Pomocy Społecznej. Natomiast znajdują się one w trudnej sytuacji materialnej. Według danych z Rejonowego Urzędu Pracy około 450 osób pozostaje bez pracy, co stanowi 4 % mieszkańców gminy. Należy jednak podkreślić, że część osób, zwłaszcza wśród rodzin zagrożonych niedostosowaniem, nie jest zarejestrowana z różnych przyczyn. Często wynika to z nieporadności życiowej bądź też niewiary w skuteczność działań instytucjonalnych. Również według rozpoznania Gminnej Komisji do Spraw Rozwiązywania Problemów Alkoholowych około 10 % rodzin dotkniętych jest problemem nadużywania alkoholu przez jednego bądź dwojga rodziców. Wśród uczniów gimnazjum dwie rodziny objęte są nadzorem sądowym. Z powyższych danych wynika, że pole zagrożeń niedostosowaniem społecznym jest dość duże. Zwłaszcza, że dochodzą zagrożenia związane z bliskością dużego ośrodka miejskiego jakim jest Kraków. Wśród pozytywów należało by wymienić dobrą znajomość środowiska lokalnego i uczniów przez nauczycieli. 2. Diagnoza sytuacji uczniów W roku szkolnym 2002/2003 dwukrotnie przeprowadzaliśmy badania ankietowe mające na celu określenie zagrożeń związanych z: - agresją w szkole - piciem alkoholu - paleniem tytoniu - zażywaniem środków odurzających. 2

3 Z uzyskanych danych wynika, że problem przemocy w szkole nie przybiera form drastycznych. Nie pojawiły się informacje o znęcaniu, fali czy wymuszeniach. Problem dotyczy głównie agresji słownej czy tez nieumiejętności rozwiązywania przez uczniów konfliktów. Pojawiały się stwierdzenia, że wynika ona z głupoty a niekoniecznie ze złej woli. Niemniej agresja występuje i należy podjąć działania mające na celu jej minimalizowanie. Znacznie gorzej wygląda sytuacja w przypadku spożywania przez młodzież alkoholu a co gorsza akceptacji tego zjawiska. Tylko 31% stwierdziło, że nigdy nie piło alkoholu, natomiast aż 35% piło w ciągu ostatniego miesiąca. Należy również zwrócić uwagę na niski stan wiedzy o szkodliwości alkoholu. Nieco lepiej wygląda sytuacja z paleniem tytoniu. Według ankiety tylko 8 % uczniów pali papierosy z tego 5% codziennie. Znaczna liczba uczniów nigdy nie paliła- 76%. Prawdopodobnie wpływ na niepalenie ma kampania antynikotynowa prowadzona przez media oraz moda na niepalenie. Niemniej również i w tym obszarze należy prowadzić działania profilaktyczne. Bardzo niepokojące są odpowiedzi uzyskane na pytania dotyczące środków odurzających. Mogą one świadczyć, że problem narkotyków staje się problemem naszych uczniów. Do zażycia środka odurzającego przyznało się 7% uczniów naszej szkoły. Zakładając nawet błąd merytoryczny w sformułowaniu pytania i ewentualną chęć zaszpanowania to i tak budzi to niepokój. Zwłaszcza, że znaczna część uczniów 27%uważa, że ich koledzy zażywają narkotyki. Również fakt znania osobiście (20%) lub ze słyszenia (29%) kogoś, kto zażywa świadczy o obecności narkotyków w środowisku lokalnym. Dane uzyskane w ankietach świadczą o wzroście zagrożenia w stosunku do badań przeprowadzonych w roku W ostatnich ankietach nie badaliśmy problemu zagrożenia ze stron sekt. Wydaje się, że w naszym środowisku pojawienie się aktywności ze strony jakiejś sekty byłoby nagłośnione. Ponadto z badań przeprowadzonych w 2002 roku wynikało, że jest to problem marginalny. Niemniej należy prowadzić akcję informacyjną na temat zagrożeń ze strony sekt, zarówno skierowaną do dzieci jak i do rodziców. (Załącznik 1) 3. Kierunki działań profilaktycznych Z przeprowadzonej diagnozy wynika, że główne działania profilaktyczne powinny być ukierunkowane na problemy związane ze spożywaniem alkoholu. Ponadto niezwykle istotne jest podejmowanie 3

4 działań związanych profilaktyką narkomani, przy zachowaniu ostrożności, tak aby profilaktyka nie zamieniła się w instruktaż. Na bazie tych wiodących potrzeb należy prowadzić działania zmierzające do zmniejszania nikotynizmu oraz radzenia sobie z agresją. Wydaje się, że problematyka zagrożenia sektami może być realizowana poprzez działania informacyjne i służące wzmacnianiu więzi rodzinnych. W pracy szkoły należy większa uwagę zwrócić na dzieci które są wyłączane z życia klasy ze względu na trudną sytuację materialną. Niemożność uczestniczenia w wycieczkach, wyjazdach i imprezach, często powoduje frustrację mogąca skutkować agresją bądź poszukiwaniem towarzystwa w środowiskach patologicznych. I. Cele Szkolnego Programu Profilaktyki 1. Wyposażenie uczniów w wiedzę dotyczącą zagrożeń związanych z alkoholem, narkotykami, agresją nikotynizmem oraz sektami. 2. Kształtowanie postaw służących zdrowemu trybu życia a) asertywność b) poczucie własnej wartości c) odpowiedzialność d) zaufanie do wychowawców i rodziców 3. Wyrobienie umiejętności organizacji czasu wolnego a) rozwijanie zainteresowań b) rozrywka bez używek II. Warunki niezbędne do realizacji programu a) współpraca z rodzicami - wywiadówki - dni otwarte - informowanie o problemach wychowawczych - włączanie rodziców w rozwiązywanie problemów b) szkolenia dla wychowawców - warsztaty psychoedukacyjne - warsztaty dla realizatorów programów profilaktycznych c) szkolenia dla rodziców - Szkoła dla wychowawców i rodziców - warsztaty wg Joanny Sakowskiej 4

5 - Wywiadówka profilaktyczna wg Agnieszki Arendarskiej - pedagogizacji na spotkaniach wywiadowczych d) koordynacja działań wszystkich nauczycieli i pracowników szkoły. e) środki finansowe na szkolenia i warsztaty II. Formy realizacji 1. Działania formalne a) zapisy w WSO świadczące o braku akceptacji dla picia alkoholu, zażywania narkotyków, palenia papierosów, agresji, b) zmiany w regulaminie wycieczek i przy organizowaniu dyskotek związane współodpowiedzialnością uczniów i rodziców za profilaktykę 2. Warsztaty realizowane przez wychowawców i pedagoga na godzinach wychowawczych. - Program profilaktyczny Republika Dziecięca przygotowany przez Polskie Towarzystwo Psychologów Praktyków (Załącznik 2) - Program profilaktyczny Spójrz inaczej autorstwa Andrzeja Kołodziejczyka, Tomasza Kołodziejczyka ( Załącznik 3) 3. Programy realizowane przez instytucje zewnętrzne - Program profilaktyczny NOE dla klas II i III - Program profilaktyczny Elementarz II 4. Spotkania edukacyjne - policja - kurator sądowy - lekarz 5. Realizacja edukacji prozdrowotnej na lekcjach biologii, j.polskiego, religii, godzinach wychowawczych, chemii, - wpływ używek na organizm - konsekwencje nieprzemyślanych decyzji - zdrowe odżywianie - zdrowy styl życia - kontakty z innymi ludźmi - dorastanie a odpowiedzialność 5

6 6. Współpraca z Samorządem Uczniowskim, Kołem Młodego Ekologa, Kołem PTSM - organizacja imprez związanych ze zdrowym trybem życia / przedstawienia, konkursy, organizacja Dnia dla zdrowia / - wyjazdy dla klas pod hasłem Trzy dni dla zdrowia/- istnieje możliwość skorzystania z programu w Szkolnym Schronisku Młodzieżowym w Łazach - wyjazdy i wycieczki integracyjne III. Ewaluacja programu 1. Badania ankietowe przeprowadzane w połowie II semestru każdego roku szkolnego 2. Analiza problemów wychowawczych na zakończenie semestru. 6