Plan prezentacji: Bezpieczeństwo systemów komputerowych.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Plan prezentacji: Bezpieczeństwo systemów komputerowych."

Transkrypt

1 Bezpieczeństwo systemów komputerowych. Temat seminarium: Bezpieczny XML Autorzy: Piotr Sasak, Wojciech Śronek Plan prezentacji: - nowa technologia: XML - DTD opis struktury dokumentu XML - XML Schema zaawansowany opis dokementu XML - XMLPath - XMLLInk - XML Signature - XML Encryption - Web Services 1

2 Początek XML'a - oficjalny dokument definiujący XML: luty 1998 XML powstał z myśl ą o sieci Internet i dla sieci Internet, aczkolwiek obszary jego zastosowa ń wykraczaj ą poza t ę sieć. XML na poważnie - XML nie jest nowy, - XML jest językiem tekstowym, - XML jest rozszerzalny, - XML jest elastyczny, - XML jest międzynarodowy, - XML sam si ę opisuje - XML to rodzina języków i technologii, - XML to standard otwarty, - XML jest nielicencjonowany, - XML jest niezależny od platformy, - XML jest sformalizowany - XML jest hierarchiczny, - XML umożliwia oddzielenie treści od formy jej prezentacji - XML jest modułowy XML nie jest językiem programowania, ale sposobem tekstowego zapamiętywania informacji czy co ś jeszcze można powiedzieć o XML'u? 2

3 DTD - podstawowe deklaracje wykorzystywane w DTD: <!DOCTYPE...> określa typ dokumentu i zawiera lub wskazuje definicje typu dokumentu, <!ENTITY...> definiuje jednostki, dzięki którym można jeden raz zdefiniować pewien fragment dokumentu, a potem wielekrotnie si ę do niego odwoływać, <!NOTATION...> definiuje notacje, poprzez które można określić typy danych zewnętrznych, <!ELEMENT...> deklaruje element(opisuje zawartość elementu), <!ATTLIST...> deklaruje list ę atrybutów elementu, <![IGNORE [..]> umo liwia odpowiednio wył czenie i wł czenie do przetwarzania ż ą ą <![INCLUDE[.]> pewnych fragmentów dokumentu. 3

4 DTD - instrukcje przetwarzania(processing instruction PI) zawieraj ą informacje potrzebne dla programów przetwarzających dokument XML. Dla odróżnienia od zwykłego elemntu instrukcje przetwarzania s ą umieszczaje w bloku ograniczonym znakami <? i?> Instrukcje te zawieraj ą cel(pitarget) oraz instrukcje do wykonania. Celem jest słowo kluczowe identyfikujące aplikacj ę, dla której przeznaczona jest instrukcja do wykonania. Jeśli cel nie jest znany aplikacji przetwarzającej dokument, wtedy cała instrukcja zostanie pominięta. Np: <?php for ( $e = 0; $e < $n; $e++) { $tab[ $e ] = $e + 10; }?> Instrukcje przetwarzania umożliwiaj ą umieszczenie w dokumentach XML fragmentów innych języków, zwłaszcza języków programowania. Entity jednostki <!ENTITY XML extensible Markup Language > użycie jednostki w dokumencie XML: <opis>to jest tekst o XML czyli o &XML;.</opis> 4

5 - tworzenie DTD DTD Np: wewnętrzne DTD składa si ę z wielu deklaracji zgrupowanych w jeden blok zwany deklaracj ą typu dokumentu. Blok ten zaczyna si ę od slowa kluczowego DOCTYPE. <?xml version= 1.0 encoding= UTF-8 > <!--komentarz dokumentu XML zawieraj?cy na poczatku wewn?trzne DTD--> <!DOCTYPE opis [ <!ELEMENT opis (#PCDATA)> <!--dalsze deklaracje DTD --> ]> <!--w?a?ciwy dokument XML --> <opis> To jest opis. </opis> Powyższy przykład prezentuje dokument XML (typu opis) wraz z DTD umieszczonym na początku dokumentu. Wewnętrzne DTD musi być przetworzone przez parser XML, nie ma możliwości omininięcia wewnętrznej deklaracji typów dokumentu. Element zadeklarowany w DOCTYPE (w przykladzie to opis) to główny element dokumentu korze ń. W treści dokumentu XML element korze ń może wystąpić tylko jeden raz. 5

6 - tworzenie DTD DTD Np: zewnętrzne DTD -lepsza metoda, plik z opsem DTD znajduje si ę w zewnętrznym pliku. W dokumencie XML jest tylko odwołanie do tego pliku. Zewnętrzne DTD może być prywatne lub publiczne. <?xml version= 1.0 encoding= UTF-8 > <!--komentarz dokumentu XML zawieraj?cy na poczatku wewn?trzne DTD--> <!ELEMENT opis (#PCDATA)> <!--dalsze deklaracje DTD --> <?xml version= 1.0 encoding= UTF-8 > <!--w?a?ciwy dokument XML, odwo?anie do zewn?trznego pliku z DTD --> <!DOCTYPE opis SYSTEM opisdtd.dtd > <opis> To jest opis. </opis> Słowo kluczowe SYSTEM oznacza DTD prywatne a słowo kluczowe PUBLIC DTD publiczne. 6

7 - deklaracje elementów DTD - słowo kluczowe ELEMENT, nazwa danego elementu czyli nazwa znacznika, słowa lub grupy słów definiujących jego zawartość, Zawartość elementu moze być zadeklarowana jako: - (#PCDATA) oznacza zawartość tekstowa (dowoln ą), - EMPTY określa element pusty (pozbawiony treści), - ANY deklaruje, że element może zawierać dowolne wartości Element może być zadeklarowany tylko jeden raz. Np: <!ELEMENT kotek (#PCDATA)> <!ELEMENT kotek EMPTY> <!ELEMENT kotek ANY> <kotek>to jest kotek.</kotek> <kotek/> lub <kotek></kotek> <kotek>to jest kotek.</kotek> lub <kotek/> lub <kotek></kotek> 7

8 - deklaracje podelementów DTD - model grupy(elementowy) otoczony jest nawiasami i zawiera przynajmniej jeden symbol (token) opisujący podelement danego elementu: <!--element uczelnia sk?ada si? z dok?adnie jednego podelementu rektor--> <!ELEMENT uczelnia (rektor)> <!ELEMENT rektor (#PCDATA)> <!--przyk?ad u?ycia ww. Deklaracji w dokumencie--> <uczlenia> <rektor> Jak Kowalski </rektor> </czelnia> - sekwencja podelementów: <?xml version= 1.0?> <!DOCTYPE uczelnia [ <!ELEMENT uczelnia ( nazwa, rektor, profil)> <!ELEMENT nazwa (#PCDATA)> <!ELEMENT rektor (#PCDATA)> <!ELEMENT profil (#PCDATA)> ]> 8

9 - deklaracje podelementów - wybór podelementów: DTD <?xml version= 1.0?> <!DOCTYPE uczelnia [ <!ELEMENT uczelnia ( nazwa rektor profil)> <!ELEMENT nazwa (#PCDATA)> <!ELEMENT rektor (#PCDATA)> <!ELEMENT profil (#PCDATA)> ]> - połączenie sekwencji i wyboru podelementów: <?xml version= 1.0?> <!DOCTYPE uczelnia [ <!ELEMENT uczelnia ( nazwa, rektor, ( wydzial inna jednostka ) ) > <!ELEMENT nazwa (#PCDATA)> <!ELEMENT rektor (#PCDATA)> <!ELEMENT wydzia? (#PCDATA)> <!ELEMENT inna jednostka (#PCDATA)> ]> - wskaźniki wystąpie ń podelementów:?, *, + 9

10 DTD - deklaracje notacji: element bąd ź jednostka może zawierać dane nie będące stryktur ą XML. Aby parser nie traktował takich danych jako błędy, dane musz ą być w specyficzny sposób oznaczone. Do tego celu słu żą deklaracjenotacji. <?xml version= 1.0 standalone= no?> <!DOCTYPE obrazek [ <!ELEMENT obrazek EMPTY> <!ATTLIST obrazek zrodlo ENTITY #REQUIRED> <!-- Jednostka ogólna--> <!ENTITY logo SYSTEM Logo.jpg NDATA jpeg> <!--notacje nadaje nazwie jpeg wskazanie na program do przegl?dania plików *.jpg --> <!NOTATION jpeg SYSTEM..\jpgView.exe > ]> <!-- odwołanie w dokumencie XML--> <obrazek zrodlo= logo /> <!--odwołanie do jednostki ogólnej czyli pliku Logo.jpg przetwarzanego przez program jpgview.exe --> 10

11 DTD - sekcje warunkowe: sposób na wydzielenie fragmentów DTD, które można włączyć lub wyłączyć z przetwarzania. <![INCLUDE [...]> <![IGNORE[...]> Np <?xml version= 1.0 encoding= UTF-8?> <![INCLUDE [ <!ELEMENT imie (#PCDATA)> <!ELEMENT nazwisko (#PCDATA)> ]> <![IGNORE [ <!ELEMENT nazwa_firmy (#PCDATA)> <!ELEMENT adres (#PCDATA)> ]> 11

12 Problemy i ograniczenia DTD - brak możliwości ograniczenia tekstowej treści elementów. Jeżeli możliwa jest zawartość tekstowa to w treści elementu można umieścić wszystko. W szczególności nie można określić typu zawartości elementu, - brak wartości domyślnych dla elementów (istniej ą one tylko dla atrybutów), - słabe możliwości kontroli typów atrybutów (typ wyliczeniowy to za mało), w tym także brak możliwościzapewniania niepowtarzalności wartości atrybutów, - brak możliwości zmiany kolejności elementów, - brak możliwości ustalenia kolejności elementów, - słaba modułowość (chodzi o możliwość podziału rozbudowanego DTD na cześci ), mechanizm jednostek to często za mało, - typ ID dla atrybutów ma zbyt wiele ogranicze ń. Nie można za jego pomoc ą zapewnić niepowtarzalności w ramach tylko jednego atrybutu (dotyczy on zawsze całego dokumentu i wszystkich atrybutów o typie ID), nie można go także stosować do treści elementów, - syntaktyka DTD jest inna ni ż zwykłego XML (np elementy zaczynaj ą si ę od znaku!) 12

13 XML Schema - standard zatwierdzony 2 maja 2001, - umożliwia dokładne opisanie drzewiastej struktury dokumentu XML, - bardziej zaawansowany sposób opisu struktury umożliwiający dużo większ ą kontrol ę nad zawartości ą dokumentu, - schemat XML Schema jest zewnętrznym w stosunku do dokumentu XML i nie zawiera żadnych odnośników do opisywanego dokumentu, sprawdzenie poprawności może nastąpić jedynie dzięki odpowiednim powiązaniom, umieszczonym w dokumencie XML 13

14 XML Schema - budowa dokumentu: poniewa ż XML jest osobnym językiem potrzebna jest odpowiednia przestrze ń nazw zawierająca nazwy wykorzystywane w schematach, - ogólna struktura schematu: <?xml version= 1.0?> <!--deklaracja przestrzeni nazw oraz korze ń: schema--> <!--wszystkie nazwy elementów pochodz ą z przestrzeni nazw identyfikowanej przez <xsd:schema xmlns:xsd= > <!--wlaściwa część deklaracji schematu-->... </xsd:schema> - można te ż zastosować domyśln ą przestrze ń (bez prefiksu): <?xml version= 1.0?> <schema xmlns= > <!--wlaściwa część deklaracji schematu--> </schema> 14

15 XML Schema - budowa dokumentu: - zasadnicze składowe schematu: podstawowymi strukturami schematów s ą elementy o nazwach: element oraz atrybut. W deklaracjach tych określa si ę typ przechowywanych danych, wymagania związane z liczb ą i koniecznoś ci ą wystąpie ń. - np: <!--imie jest dowolnym ciagiem znaków --> <!-- odpowiada to deklaracji DTD, elementowi #PCDATA--> <xsd:element name= imie type= xsd:string /> użycie: <?xml version= 1.0?> <imie>karol</imie> - oprócz deklaracji elementów i atrybutów w schematach mog ą wystąpić definicje nowych typów, które s ą następnie stosowane w deklaracjach, Ogólnie schematy XML Schema składaj ą si ę z: - deklaracji XML, czyli wiersza: <?xml version= 1.0?>, - elementu głównego schema, który zawiera określenie przestrzeni nazw, - definicji typów, - deklaracji elementów i atrybutów 15

16 XML Schema - odwołania do schematów bez przestrzeni nazw: dokment XML można przypisać schematowi bez określania przestrzeni nazw damego schematu w danym dokumencie. Należy wtedy w dokumencie XML użyć atrybutu xsl: nonamespaceschemalocation, w którym podaje si ę lokalizacj ę, - np: <?xml version= 1.0?> <elementkorzen xmlns:xsi= xsi:nonamespaceschemalocation= schemat1.xsd > <!--zasadnicza tresc dokumentu XML--> </elementkorzen> 16

17 - typy proste: np: XML Schema <!--wiek jest dowolna liczb? ca?kowit?--> <xsd:element name= wiek type= xsd:integer /> Atrybut type może przybierać wartości: - typu wbudowanego, czyli zdefiniowanego bezpoś rednio przez standard XML Schema np: integer, string, - typu prostego wlasnego zdefiniowanego typu prostego przy użyciu elemntu: <xsd:simpletype>, - typu złoż onego własnego zdefiniowanego przy użyciu elementu: <xsd:complextype> np: zdefioniowanie typu prostego (liczby calkowitej z przedzialu <1;150>) <?xsd: schema xmlns:xsd= <xsd:simpletype name= mojtyp1 > <xsd:restriction base= xsd:integer > <xsd:mininclusive= 1 /> <xsd:maxinclusive= 150 /> </xsd:restriction> </xsd:simpletype > </xsd:schema> - uzycie zdefioniowanego typu w XML Schema: <xsd:element name= wiek type= mojtyp1 /> 17

18 XML Schema - typy złożone mog ą określać istnienie w elemencie podelementów (także ich liczb ę, typ i kolejność) oraz koniecznoś ć istnienia oraz typ atrybutów. Jeśli dany element zawiera zawiera atrybuty lub podelementy, zawsze musimy zastosować typ złożony. np: <xsd:element name= adres type= mojtypadres /> <xsd:complextype= mojtypadres > <xsd:sequence> <xsd:element name= ulica type= xsd:string /> <xsd:element name= nrdomu type= string /> <xsd:element name= miasto type= string /> </xsd:sequence> </xsd:complextype> - przykład użycia typu złożonego: <adres> <ulica>j.slowackiego</ulica> <nrdomu>23/4</nrdomu> <miasto>pozna?</miasto> </adres> 18

19 XML Schema - wymuszenia występowania atrybuty w znaczniku element czyli minoccurs i maxoccurs np: <xsd:element name= imie type= xsd:string minoccurs= 1 maxoccurs= 3 /> <!--element rys mo?e wyst?pi? dowoln? liczb? razy, mo?e te? nie wyst?pi?--> <xsd:element name= rys type= xsd:string minoccurs= 0 maxoccurs= unbounded /> <!--element opis mo?e wyst?pi? co najmniej raz--> <xsd:element name= opis type= xsd:string minoccurs= 1 maxoccurs= unbounded /> - występowanie atrybutu atrybut może wystąpić jeden raz albo nie występować w ogóle. Aby określić sposób występowania atrybutu w XML Schema należy użyć use np: <xsd:attribute name= wersja use= required /> <xsd:attribute name= wersja use= optional default= 1.0 /> <xsd:attribute name= wersja use= prohibited /> 19

20 XML Schema wnioski - XML schema daje więcej możliwoś ci opisu dokumentu XML ale jest te ż bardziej skomplikowany, - dokumenty XML Schema zaimuj ą dużo więcej miejsca, - możliwość definiowania nowych typów danych, - dzięki dużej elastyczno ści XML Schema można ju ż w momencie sprawdzania poprawno ści struktury dokumentu XML wychwycić niepoprawne dane, - w odróżnieniu do DTD składnia schematów XML schema jest taka, jak zwykłych dokumentów XML. 20

21 XPath - język umożliwiaj ący wskazywanie elementów, atrybutów czy całych fragmentów dokumentu XML, - wykorzystywany w innych standardach takich, jak XSLT, Xlink 21

22 XPath - budowa wyraże ń XPath: wyrażenia XPath pozwalaj ą na operacje na zawartości dokumentu XML. Do opercji tych należy przetwarzanie informacji tekstowych oraz badanie drzewiastej struktury dokumentu. - najmniejsz ą jednostk ą składaj ąc ą si ę na wyrażenie XPath jest krok (ang. step). Jest to wyrażenie reprezentujące element,atrybut lub funkcj ę, - pojedy ńczy krok jest poprawnym wyrażeniem XPath, najcz ęściej zachodzi systuacja, gdy trzeba złozyć kilka kroków i utworzyć ścieżk ę, poszczególne kroki rozdzielone sa /, - język XPath umożliwia wyszukiwanie informacji w dokumentach XML przez odzwierciedlenie struktury dokuemntu w drzewo, - do podstawowych struktur XPath nale żą intrukcje pozwalające sprawnie poruszać si ę po drzewiastym modelu dokumentu 22

23 XPath - relacje miedzy węzłami w dokuemncie XML: 23

24 XPath - dost ęp do węzłów drzewa: słowo języka XPath znaczenie child - węzły-dzieci descedant - węzły potomkowie parent - węzeł-rodzic(pusty dla węzła korzenia) ancestor - węzły przodkowie following-sibiling - kolejne węzły na tym samym poziomie preceding-sibiling - poprzednie węzły na tym samym poziomie following - wszystkie kolejne węzły (bez potomków) preceding - wszystkie poprzednie węzły (bez przodków) self - aktulany węzeł descendant-or-self - potokowie oraz aktualny węzeł ancestor-or-self - przodkowie oraz aktualny węzeł 24

25 XPath - podsumowanie - język XPath umożliwia tworzenie złożonych wyraże ń wyszukujących poszczególne węzły lub ich zbiory, jednak nie posiada mechanizmów do: - wyszukiwania łańcuchów tekstów rozciągaj ących si ę poprzez kilka elementów, - wskazywania na znaczniki: pocz ątkowy lub końcowy, - oznaczania punktów (określonych miejsc w tekście) lub zakresów (obszarów pomi ędzy dwoma puktami) rozwiązanie: język XPointer 25

26 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - odsyłacze hipertekstowe jeden z fundamentów popularności języka HTML, - niezwykle pomocne przy nawigowaniu po dokumencie i wyszukiwaniu interesujących fragmentów Czy można jeszcze co ś poprawić...a może wogóle zastosować inne podejście w odsyłaczach???...oczywi ście XML ma odpowied ź;) Teraz XLink!!! 26

27 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - na potrzeby dokumentów XML i w celu poszerzenia możliwości odsyłaczy HTML został opracowany specjalny standard języka odesła ń XLink (XML Linking Language), publikacja XLink jest osobnym standardem i nie należy do specyfikacji XML więc aby móc go użyć należy posłu żyć si ę odpowiednia przestrzeni ą nazw. Przestrze ń ta jest zwykle oznaczana prefiksem xlink a jej identyfikatow URI to pocz ątek dokumentu XML, zawierającego odsyłacze Xlink: <?xml version= 1.0?> <!--deklaracja przestrzeni nazw dla odsy?aczy XLink--> <korzen_dokumentu xmlns:xlink= >... </korzen_dokumentu> 27

28 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - zostały wyróżnione dwa rodzaje odsyłaczy: odsyłacze proste (ang. simple) będące jedynie roszerzon ą wersj ą odsyłaczy znanych z języka HTML; odsyłacze rozszerzone (ang. Extended), czyli wielokierunkowe, umożliwiają ce przechowywanie w jednym miejscu różnych odesła ń jednocze śnie do wielu miejsc przykład odsyłacza prostego: <?xml version= 1.0?> <korzen xmlns:xlink= > <!--odsylacz odsylacz_prosty wskazuje na zdalny plik dostepny za pomoc? protokolu http na serwerze <odsylacz_prosty> xlink:href= http;// xlink:type= simple Wi?cej informacji w tym pliku. </odsylacz_prosty> </korzen> 28

29 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - odsyłacze rozszerzone mog ą łączyć wiele miejsc jednocze śnie, s ą złożonymi strukturami i mog ą zawierać: - wskaźnik (lacator-type element), odsyłaj ący do zewnętrzych zasobów, - zasów (resource-type element), opisujący lokalne zasoby, - łuk (arc-type element), określający reguły przechodzenia między zasobami, - tytuł (title-type element), za jego pomoc ą można nadawać zrozumiałe dla człowiekka nazwy, - wyszczególnione elementy mog ą występować samodzielnie(nie jako podelementy odsyłacza rozszerzonego), przykład wykorzystania elementu wskaź nik ( typ locator) który wkazuje na źródło informacji zwykle jest to dokument XML, chocia ż nie koniecznie <wydzial xlink:type= locator > xlink:label= wydzial_mech xlink:href= /?> przykład wykorzystania samego elementu zasób ( typ resource) <przedmiot xlink:type= resource > xlink:label= Systemy Wiarygodne <imie>micha?</imie> <nazwisko>szychowiak</nazwisko><tytul>dr inz.</tytul> </przedmiot> 29

30 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - łuki i reguły przechodzenia; najstotniejszymi atrybutami łuku s ą from i to, za ich pomoc ą tworzony jest łuk (połączenie) z zasobu wskazywaneg przez from (zasób startowy) do zasobu wskazywanego przez to (zasób docelowy). Wartościom tych atrybutów musz ą odpowiadać takie same wartości atrybutu label w odpowiednich, łącz ących przez łuk zasobach. <przedmiot xlink:type= locator > xlink:label= ti xlink:title= Teoria informacji xlink:href= /> <wydzial xlink:type= locator > xlink:label= wiiz xlink:title= Wydzia? Informatyki i Zarz?dzania xlink:href= wiiz.xml /> <kurs xlink:type= arc xlink:title= Teoria informacji na Wydz. Informatyki i Zarz?dzania xlink:from= ti xlink:to= wiiz /> 30

31 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - odsyłacze rozszerzone; poprzednio zaprezentowane elementy można połaczyć ze sob ą i utworzyć odsyłacz rozszerzony. Za pomoc ą tych adsyłaczy można tworzyć wielokierunkowe odesłania do wielu zasobów, gdy ż w jednym odsyłaczu rozszerzonym może wystąpić wiele elementów typu zasób, wskaźnik i łuk przykład: <?xml version="1.0"?> <katalog_odsylaczy xmlns:xlink=" xlink:type="extended"> <nazwa_katalogu xlink:type="title"> Katalog kursów dla Politechniki Wroc?awskiej </nazwa_katalogu> <przedmiot xlink:type="locator" xlink:label="ti" xlink:title="teoria informacji" xlink:href="ti.xml#opis"/> <prowadzacy> <imie>czes?aw</imie> <nazwisko>dani?owicz</nazwisko> </prowadzacy> <godzina tydzien="parzysty">wtorek </godzina> <sala>budynek A-1, sala 203b</sala> </przedmiot> 31

32 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. Ciąg dalszy przykładu: <wydzial xlink:type="locator" xlink:label="wydz_iz" xlink:title="wydzia? Informatyki i ZarzÄdzania" xlink:href="wiz.xml"/> <wydzial xlink:type="locator" xlink:label="wydz_mech" xlink:title="wydzia? Mechaniczny" xlink:href="wm.xml"/> <kurs xlink:type="arc" xlink:from="ti" xlink:to="wydz_iz" xlink:arcrole=" xlink:title="kurs podstawowy"/> <kurs xlink:type="arc" xlink:from="ti" xlink:to="wydz_mech" xlink:arcrole=" xlink:title="kurs dodatkowy"/> <kurs xlink:type="arc" xlink:from="algebra" xlink:to="wydz_iz" xlink:arcrole=" xlink:title="kurs podstawowy"/> <kurs xlink:type="arc" xlink:from="algebra" xlink:to="wydz_mech" xlink:arcrole=" xlink:title="kurs podstawowy"/></katalog_odsylaczy > 32

33 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. Ciąg dalszy przykładu: 33

34 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - hipotytyczna prezentacja łuków: 34

35 XLink XML'owy sposób na odsyłacze. - Xlink to nowe spojrzenie na odsyłacze (osobny element języka), - bazy odsyłaczy daj ą możliwości łatwego zarządzania linkami, - łatwość katalogowania odsyłaczy, - czy istnieje jaka ś wada...(dos :) 35

36 Podsumowanie: XML to bardzo obiecująca technologia!!! 36

37 Bezpieczeństwo XML I. Kontrola poprawności dokumentów II. Integralność, niezaprzeczalność ( XML Signature ) III. Prywatność, poufność ( XML Encryption ) IV. Web Services 37

38 DTD ( Document Type Definition ) <!DOCTYPE catalog [ <!ELEMENT Katalog (Produkt*)> <!ELEMENT Produkt (NrProduktu*, NazwaProduktu*, CenaSklepowa*)> <!ELEMENT NrProduktu (#PCDATA)> <!ELEMENT NazwaProduktu (#PCDATA)> <!ELEMENT CenaSklepowa (#PCDATA)> ]> <!ENTITY BrakTowaru Towar nie jest dostępny w magazynie. > - struktura nie XMLowa, - zewnętrzne DTD mogą nie być odpowiednio chronione, - brak definicji typów i rozmiaru zawartości elementów, - nie zapewnia odpowiedniego poziomu integralności dokumentu XML, - wartości ENTITY i NOTATION nie podlegające analizie składni DTD: XML: <!ENTITY Sciezka_1 Bardzo_dziwny_łańcuch > <!ENTITY Sciezka_2 Bardzo_długi_łańcuch > <znacznik sciezka= &Sciezka_1; /> 38

39 XSD ( XML Schema Declaration) <xsd:schema id="catalog" xmlns="catalog.xsd" xmlns:xsd=" <xsd:element name="katalog"> <xsd:complextype> <xsd:choice maxoccurs="unbounded"> <xsd:element name="produkt"> <xsd:complextype> <xsd:sequence> <xsd:element name="nrproduktu" type="xsd:string" minoccurs="0" /> <xsd:element name="nazwaproduktu" type="xsd:string" minoccurs="0" /> <xsd:element name="cenasklepowa" type="xsd:decimal" minoccurs="0" /> </xsd:sequence> </xsd:complextype> </xsd:element> </xsd:choice> </xsd:complextype> </xsd:element> </xsd:schema> - typy danych, zakresy wartości, rozmiary wartości, wzorce,... <xsd:simpletype name="date"> <xsd:restriction base="xsd:token"> <xsd:pattern value="[0-1][0-9]/[0-3][0-9]/[0-9]{2}" /> </xsd:restriction> </xsd:simpletype> - ma strukturę XMLową - kilkustopniowa kontrola poprawności - zapewnia większy poziom integralności dokumentu XML - problem: zewnętrzne schematy 39

40 Kodowanie Serwer MS IIS podatny na żądanie dostępu do bezpiecznych plików łańcuch_1: /../../ łańcuch_2 ( Unicode ): %c0%af../..%c0%af - problem: różne standary kodowania, - ASCII ( ISO ,... ), - Unicode ( UTF-8, UTF-16,... ) - dla przykładu: znak '/' %c0%af, %c1%pc, %c0%9v, %c0%qf, %c1%8s, %c1%1c, %e0%80%af, %f0%80%80%af, %f8%80%80%80%af, %fc%80%80%80%80%af - znaki sterujące ( ASCII od 0 31 ) - A - litera A, 2 - cyfra 2 - &#24; - anuluj wiersz - znak końca tekstu, sterowanie przepływem, rozkazy dla drukowania, urządzeń komunikacyjnych 40

41 Analiza szkodliwych znaków - analiza reprezentacji znaku transformując go do różnych postaci znakowych w różnych standardach kodowania i weryfikowanie ich pod kątem szkodliwości - przed analizą dokumentu sprowadzenie tekstu do jednego standaru kodowania ( np: Python unicode( 'łańcuch', UTF-8 ) ) 41

42 1. Analiza szkodliwych znaków, łańcuchów 2. Kontrola poprawności dokumentów Reasumując... DTD ( Document Type Definition) - brak możliwości weryfikacji DTD - bardzo małe możliwości w określaniu typów, rozmiarów,... - zewnętrzny DTD nie jest bezpieczny XSD ( XML Schema Declaration ) - weryfikacja poprawności schematu, - znacznie większe możliwości w określaniu typów, rozmiarów, zakresów,... - zewnętrzny XSD nie jest bezpieczny Wydajność ( tysiąc odwołań na minutę ) - weryfikacja danych bezpośrednio w aplikacji Narzędzia - XML Spy 4.3 środowisko programowe do weryfikacji XML'a na podstawie DTD i schematów ( ) - Oprogramowanie firmy Sun. Dokonuje poprawności względem schematów i DTD ( ) - W3C Validator for XML Schema Analiza poprawności dokumentu XML Analiza poprawności dokumentu XML

43 XML Signature, podpis cyfrowy 43

44 XML Signature, postać kanoniczna - różne składnie XML, to samo znaczenie <img src="dwlogo.gif" width="225" height="30"/> <img src= dwlogo.gif" height="30" width="225"/> - różne składnie XML a to samo znaczenie, różne skróty wiadomości - konieczność sprowadzenia do postaci neutralnej składniowo Canonical XML Version 1.0 ( ) - dokument kodowany w UTF-8, - domyślne atrybuty dodane do każdego elementu, - odwołania do ENTITY z DTD są zastępowane ich wartościami, - deklaracje dokumentu XML i DTD są usuwane, - leksykograficzny porządek deklaracji przestrzeni nazw, atrybutów, - zbędne deklaracje przestrzeni nazw są usuwane, - usuwanie zbędnych białych znaków z elementów, - puste elementy konwertowane do elementów start-end, - wartości atrybutów umieszczane są w kurzych łapkach 44

45 XML Signature, postać kanoniczna <?xml version="1.0" encoding="iso "?> <!DOCTYPE doc [<!ATTLIST e10 attr CDATA "default"> <!ENTITY ent1 "Hello">]> <doc> <e1 /> <e2 >&ent1;</e2> <e3 name = "elem3" id="elem3" /> <e4 name="elem4" id="elem4" ></e4> <e5> </e5> <e6 a:attr="out" b:attr="sorted" attr2="all" attr="i'm" xmlns:b=" xmlns:a=" xmlns=" <e7 xmlns="" xmlns:a=" <e8 xmlns=" <e9 xmlns="" xmlns:a=" <e10 xmlns="" xmlns:a=" </e9> </e8> </e7> <!-- Comment --> </doc> <doc> <e1></e1> <e2>hello</e2> <e3 id="elem3" name="elem3"></e3> <e4 id="elem4" name="elem4"></e4> <e5>#xc2#xa9</e5> <e6 xmlns=" xmlns:a=" xmlns:b=" attr="i'm" attr2="all" b:attr="sorted" a:attr="out"></e5> <e7 xmlns:a=" <e8 xmlns=" <e9 xmlns=""> <e10 xmlns:a=" attr="default"></e9> </e9> </e8> </e7> <!-- Comment --> </doc> 45

46 XML Signature, struktura XML podpisu cyfrowego <Signature ID?> <SignedInfo> <CanonicalizationMethod/> <SignatureMethod/>) (<Reference URI?> (<Transforms>)? <DigestMethod> <DigestValue> </Reference>)+ </SignedInfo> <SignatureValue> (<KeyInfo>)? (Object ID?)* </Signature> - transformacja dokumentu ( transformacje XPath i XSLT, kodowanie, dekodowanie, kompresja, dekompresja ), <Transforms> <Transform Algorithm=" </Transforms> - sprowadzanie danych do postaci kanonicznej, <CanonicalizationMethod Algorithm=" /> - obliczenie funkcji skrótu <DigestMethod Algorithm=" - podpisanie dokumentu <SignatureMethod Algorithm=" /> 46

47 XML Signature, formy podpisu cyfrowego - Forma otoczona podpis znajduje się wewnątrz dokumentu <Envelope> <Signature>... </Signature> <Data>The information that we want to sign goes here...</data> </Envelope> - Forma otaczająca dokument znajduje się wewnątrz podpisu <Signature>... <Reference URI="#object">... <Object Id= object > <Data>The information that we want to sign goes here...</data> </Object> </Signature> - Forma odłączona podpis odnosi się do dokumentu wskazanego przez URI <Signature>... <Reference URI="file:///home/voytek/xml/weather.xml">... </Signature> 47

48 XML Signature, inne formy podpisu cyfrowego - Połączenie form <Signature>... <Reference URI="file:///home/voytek/xml/weather.xml">... </Reference> <Reference Type=" URI= #myxml >... </Reference>... <Object Id= myxml > <Data>The information that we want to sign goes here...</data> </Object> </Signature> - Podpisywanie części dokumentu <Signature>... <Reference URI="file:///home/voytek/xml/weather.xml#Poznan">... </Reference>... </Signature> 48

49 XML Signature, inne formy podpisu cyfrowego - Podpisywanie części dokumentu ( przekształcenie XPath ) <Signature>... <Reference URI="file:///home/voytek/xml/weather.xml"> <Transforms> <Transform Algorithm=" <XPath> //weather[@id="poznan"] </XPath> </Transform> </Transforms> </Reference> </Signature> 49

50 XML Signature, inne formy podpisu cyfrowego - Podpisywanie części dokumentu ( przekształcenie XSLT ) <Signature>... <Reference URI="file:///home/voytek/xml/weather.xml"> <Transforms><Transform Algorithm=" <xsl:stylesheet xmlns:xsl=" version="1.0"> <xsl:output encoding="utf-8" method="xml"/>... <xsl:template match="location"> <xsl:apply-templates/></xsl:template> <xsl:template match="time wind visibility sky note dewpt press temperature humidity"> </xsl:template> </xsl:stylesheet> </Transform></Transforms> </Reference> </Signature> 50

51 - manfiest XML Signature, inne formy podpisu cyfrowego <Signature xmlns=" Id="Signer1"> <SignedInfo>... <Reference URI="#WeatherReport" Type=" <DigestValue>...</DigestValue> </Reference> <SignedInfo> <Object> <Manifest Id="WeatherReport"> <Reference URI=""file:///home/voytek/xml/weather.xml#Poznan">... <DigestValue>...</DigestValue> </Reference> <Reference URI=""file:///home/voytek/xml/weather.xml#Gdansk">... <DigestValue>...</DigestValue> </Reference> </Manifest> </Object> </Signature> <Signature xmlns=" Id="Signer2"> <SignedInfo>... <Reference URI="#WeatherReport" Type=" <DigestValue>...</DigestValue> </Reference> <SignedInfo> </Signature> - podpisujemy skrót manifestu ( skrót skrótów ) - wiele podpisów dla jednego manifestu 51

52 XML Signature, certyfikaty - certyfikat X.509 <KeyInfo> <X509Data /> </KeyInfo> <KeyInfo> <X509Data> <X509Certificate> MIICmjCCAkSgAwIBAgIBBzANBgkqhkiG9w0BAQQFADCBvTELMAkGA1UEBhMCVVMxEzARBgNVBAgTCkNhbGlmb3JuaW ExETAPBgNVBAcTCE1vbnRlcmV5MSAwHgYDVQQKExdUYXlnZXRhIFNjaWVudGlmaWMgSW5jLjEoMCYGA1UECxMfQ2Vy dglmawnhdglvbibtzxj2awnlcybeaxzpc2lvbjezmbcga1ueaxmqdmvnys50yxlnzxrhlmnvbtefmb0gcsqgsib3dqej ARYQc2tpcEB0YXlnZXRhLmNvbTAeFw0wMjA2MDYwODIzMzJaFw0wMzA2MDYwODIzMzJaMDoxFzAVBgNVBAMTDkV2Z XJldHQgQ2FydGVyMR8wHQYJKoZIhvcNAQkBFhBza2lwQHRheWdldGEuY29tMIGfMA0GCSqGSIb3DQEBAQUAA4GNADC BiQKBgQCw3RzQ6Rtkqn1qmyCwmQpC+q37u5cYd6qET8d4PkTB9w/7GWqgcQdtNGcoym/0RNN8m7c3W5rmzUlHS8Pkii itovq+oxgoiyhkt/klzblkslhf957b+20ec9wlcgggom2u2optimolv/rw22lo/m5g8k54sfjnf28a0wjerdad0qidaq ABo20wazAbBgNVHREEFDASgRBza2lwQHRheWdldGEuY29tMAwGA1UdEwEB/wQCMAAwHwYDVR0jBBgwFoAU/g8Leo1 SC4i5XE3LdvnCR+jCzTgwHQYDVR0lBBYwFAYIKwYBBQUHAwIGCCsGAQUFBwMEMA0GCSqGSIb3DQEBBAUAA0EAGKz EY81y3mA61q6Od7NkovXdXMO9PSX+eQPQiYvk7Fzffo1620WJTds2TRkkromSIfoLxVH49c8T0Efpg0HvDA== </X509Certificate> </X509Data> </KeyInfo> 52

DTD - encje ogólne i parametryczne, przestrzenie nazw

DTD - encje ogólne i parametryczne, przestrzenie nazw DTD - encje ogólne i parametryczne, przestrzenie nazw Instytut Informatyki Encje Encja (ang.entity) - uogólnienie pojęcia makrodefinicji Encje to dogodny sposób reprezentacji danych które występują wielokrotnie,

Bardziej szczegółowo

EDI, XML i ochrona danych Przemysław Kazienko

EDI, XML i ochrona danych Przemysław Kazienko EDI, XML i ochrona danych Przemysław Kazienko Zakład Systemów Informacyjnych, Wydział Informatyki i Zarządzania Politechnika Wrocławska kazienko@pwr.wroc.pl http://www.pwr.wroc.pl/~kazienko EDI Elektroniczna

Bardziej szczegółowo

XML w bazach danych i bezpieczeństwie

XML w bazach danych i bezpieczeństwie XML w bazach danych i bezpieczeństwie Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Klasyfikacja wsparcia dla XML-a w bazach danych (Relacyjna) baza danych

Bardziej szczegółowo

Rola języka XML narzędziem

Rola języka XML narzędziem Wprowadzenie do XML dr inż. Adam Iwaniak Szkolenie w Luboradzy, ZCPWZ, 12-13.02.2009r. Rola języka XML narzędziem Pierwszą rewolucją internetową było dostarczenie ludziom informacji. Znajdujemy się teraz

Bardziej szczegółowo

Przykładowy dokument XML

Przykładowy dokument XML Przykładowy dokument XML DTD - wady Ograniczona kontrola nad strukturą dokumentów. Zbyt wysokopoziomowe typy danych: liczby, daty są zawsze reprezentowane jako tekst! Bardzo ogólne metody definiowania

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do technologii XML

Wprowadzenie do technologii XML Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 6 października 2005 roku 1 Informacje organizacyjne Omówienie przedmiotu 2 vs HTML Struktura 3 Struktura Informacje o przedmiocie Informacje organizacyjne

Bardziej szczegółowo

LABORATORIUM 5 WSTĘP DO SIECI TELEINFORMATYCZNYCH WPROWADZENIE DO XML I XSLT

LABORATORIUM 5 WSTĘP DO SIECI TELEINFORMATYCZNYCH WPROWADZENIE DO XML I XSLT LABORATORIUM 5 WSTĘP DO SIECI TELEINFORMATYCZNYCH WPROWADZENIE DO XML I XSLT 1. Wstęp XML (Extensible Markup Language Rozszerzalny Język Znaczników) to język formalny przeznaczony do reprezentowania danych

Bardziej szczegółowo

Inżynieria biomedyczna

Inżynieria biomedyczna Inżynieria biomedyczna Projekt Przygotowanie i realizacja kierunku inżynieria biomedyczna studia międzywydziałowe współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Bardziej szczegółowo

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema. Elementy czy atrybuty? Wartości domyślne i ustalone. Elementy czy atrybuty?

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema. Elementy czy atrybuty? Wartości domyślne i ustalone. Elementy czy atrybuty? Globalne i lokalne deklaracje elementów i atrybutów Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema Deklaracje lokalne:

Bardziej szczegółowo

Język XML Schema. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

Język XML Schema. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Język Schema Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie Stworzyć formalny opis dokumentu Deklarować elementy i atrybuty Określić strukturę elementów w dokumencie Operować dostępnymi typami danych

Bardziej szczegółowo

- wewnątrz elementów prostych występuje tylko jeden typ danych, wewnątrz złoŝonych nie moŝemy dokładnie określić liczby wystąpień elementu

- wewnątrz elementów prostych występuje tylko jeden typ danych, wewnątrz złoŝonych nie moŝemy dokładnie określić liczby wystąpień elementu XML Schema DTD a XML Schema DTD jako opis dokumentu XML: - pozwala stworzyć jedynie bardzo ogólny schemat dokumentu - w standardzie DTD dostępne mamy jedynie rozróŝnienie na elementy proste i złoŝone -

Bardziej szczegółowo

XML DTD XML Schema CSS

XML DTD XML Schema CSS XML XML czyli Extensible Markup Language (rozszerzalny język znaczników) można traktować jak stosunkowo prosty i elastyczny format tekstowy wywodzący się z SGML. Pierwotnie został zaprojektowany aby umożliwiać

Bardziej szczegółowo

XML w bazach danych i bezpieczeństwie

XML w bazach danych i bezpieczeństwie XML w bazach danych i bezpieczeństwie Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Patryk Czarnik (MIMUW) 12 bazy danych, bezpieczeństwo XML 2007/08 1

Bardziej szczegółowo

XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią

XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią Egzamin, 7 lutego 2014 r. Imię i nazwisko: Czas: 90 minut. Maksymalna suma punktów: 50. Pytania testowe są wielokrotnego wyboru, można przyjąć że co najmniej

Bardziej szczegółowo

29. Poprawność składniowa i strukturalna dokumentu XML

29. Poprawność składniowa i strukturalna dokumentu XML 29. i strukturalna dokumentu XML 13 października 2015 1 2 Poprawny składniowo dokument XML powinien być tworzony zgodnie z poniżej przedstawionymi zasadami. Deklaracja XML Powinien zawierać deklarację

Bardziej szczegółowo

extensible Markup Language, cz. 4 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl

extensible Markup Language, cz. 4 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl extensible Markup Language, cz. 4 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl XML 5 XML Schema Projektowany jako rozszerzenie i uzupełnienie DTD Jest w stanie odwzorować dowolną definicję DTD (ale nie odwrotnie!) Bardzo

Bardziej szczegółowo

Plan dzisiejszego wykładu. Narzędzia informatyczne w językoznawstwie. XML - Definicja. Zalety XML

Plan dzisiejszego wykładu. Narzędzia informatyczne w językoznawstwie. XML - Definicja. Zalety XML Plan dzisiejszego wykładu Narzędzia informatyczne w językoznawstwie Perl - Wprowadzenie do XML Marcin Junczys-Dowmunt junczys@amu.edu.pl Zakład Logiki Stosowanej http://www.logic.amu.edu.pl 16. kwietnia

Bardziej szczegółowo

Podstawy języka XML. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

Podstawy języka XML. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Podstawy języka XML Cel zajęć Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie Prawidłowo zidentyfikować składowe dokumentu XML Utworzyć dokument XML Dokonać sprawdzenia poprawności składniowej (syntaktycznej)

Bardziej szczegółowo

Definicja struktury danych XSD dla opisu wzorów dokumentów elektronicznych przyjmowanych w Centralnym Repozytorium Dokumentów

Definicja struktury danych XSD dla opisu wzorów dokumentów elektronicznych przyjmowanych w Centralnym Repozytorium Dokumentów Definicja struktury danych XSD dla opisu wzorów dokumentów elektronicznych przyjmowanych w Centralnym Repozytorium Dokumentów Zawartość Wstęp...3 Cel dokumentu...3 Adresat dokumentu...3 Deklarowane przestrzenie

Bardziej szczegółowo

Technologie zarządzania treścią

Technologie zarządzania treścią Technologie zarządzania treścią dr inż. Robert Perliński rperlinski@icis.pcz.pl Politechnika Częstochowska Instytut Informatyki Teoretycznej i Stosowanej Technologie zarządzania treścią 2/43 Technologie

Bardziej szczegółowo

Rozproszone systemy internetowe. Bezpieczeństwo usług WWW

Rozproszone systemy internetowe. Bezpieczeństwo usług WWW Rozproszone systemy internetowe Bezpieczeństwo usług WWW Usługi bezpieczeństwa w sieci Poufność (confidentiality) Weryfikacja i autoryzacja (authentication/ authorization) Integralność (integrity) Niezaprzeczalność

Bardziej szczegółowo

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema. Struktura logiczna dokumentu XML. Składnia XML. Encje predefiniowane.

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema. Struktura logiczna dokumentu XML. Składnia XML. Encje predefiniowane. Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema Jak wygląda XML? st. asp. Jan Łapówka dołowice Górne wypadek

Bardziej szczegółowo

Kurs WWW Język XML, część I

Kurs WWW Język XML, część I Język XML, część I Paweł Rajba pawel@ii.uni.wroc.pl http://pawel.ii.uni.wroc.pl/ Zawartość modułu Wprowadzenie do XML Składnia Znaczniki i atrybuty DTD XML Schema Na podstawie kursu ze strony: http://www.w3schools.com/schema/default.asp

Bardziej szczegółowo

Komunikacja i wymiana danych

Komunikacja i wymiana danych Budowa i oprogramowanie komputerowych systemów sterowania Wykład 10 Komunikacja i wymiana danych Metody wymiany danych Lokalne Pliki txt, csv, xls, xml Biblioteki LIB / DLL DDE, FastDDE OLE, COM, ActiveX

Bardziej szczegółowo

Extensible Markup Language (XML) Wrocław, Java - technologie zaawansowane

Extensible Markup Language (XML) Wrocław, Java - technologie zaawansowane Extensible Markup Language (XML) Wrocław, 15.03.2019 - Java - technologie zaawansowane Wprowadzenie XML jest językiem znaczników (ang. markup language) używanym do definiowania zbioru zasad rozmieszczenia

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO FINANSÓW PLAN INTEGRACJI SYSTEMU ZAŁĄCZNIK NR 6 SEAP SPECYFIKACJA KANAŁ EMAIL DLA PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH PL PROJEKT ECIP/SEAP

MINISTERSTWO FINANSÓW PLAN INTEGRACJI SYSTEMU ZAŁĄCZNIK NR 6 SEAP SPECYFIKACJA KANAŁ EMAIL DLA PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH PL PROJEKT ECIP/SEAP MINISTERSTWO FINANSÓW PLAN INTEGRACJI SYSTEMU ZAŁĄCZNIK NR 6 SEAP SPECYFIKACJA KANAŁ EMAIL DLA PODMIOTÓW ZEWNĘTRZNYCH PL PROJEKT ECIP/SEAP WERSJA 1 z 15 Spis treści 1. Kanał email dla podmiotów zewnętrznych...

Bardziej szczegółowo

Słowem wstępu. Część rodziny języków XSL. Standard: W3C XSLT razem XPath 1.0 XSLT Trwają prace nad XSLT 3.0

Słowem wstępu. Część rodziny języków XSL. Standard: W3C XSLT razem XPath 1.0 XSLT Trwają prace nad XSLT 3.0 Słowem wstępu Część rodziny języków XSL Standard: W3C XSLT 1.0-1999 razem XPath 1.0 XSLT 2.0-2007 Trwają prace nad XSLT 3.0 Problem Zakładane przez XML usunięcie danych dotyczących prezentacji pociąga

Bardziej szczegółowo

Dokument poprawnie sformułowany jest zgodny z ogólnymi zasadami składniowymi:

Dokument poprawnie sformułowany jest zgodny z ogólnymi zasadami składniowymi: DTD Document Type Definition Dokument poprawnie sformułowany (well-formed) Dokument poprawnie sformułowany jest zgodny z ogólnymi zasadami składniowymi: 1. KaŜdy znacznik musi posiadać zamknięcie (wyjątek

Bardziej szczegółowo

Podstawowe konstrukcje Podstawowymi konstrukcjami są wzorce element oraz attribute:

Podstawowe konstrukcje Podstawowymi konstrukcjami są wzorce element oraz attribute: Standard Relax NG Schemat strukturalizacji dokumentów Relax NG (relaxing). Opracowany głównie przez Jamesa Clarka i Makoto Muratę. Standard ISO: Information technology Document Schema Definition Language

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI

MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI ul. Wspólna 1/3 00-529 Warszawa URZĘDOWE POŚWIADCZENIA ODBIORU UPP ORAZ UPD Projekt współfinansowany Przez Unię Europejską Europejski

Bardziej szczegółowo

UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie Prawidłowo zidentyfikować składowe dokumentu XML Utworzyć dokument XML Dokonać sprawdzenia poprawności składniowej (syntaktycznej) dokumentu 2 1 WWW Consortium,

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 1 METAJĘZYK SGML CZĘŚĆ 1

WYKŁAD 1 METAJĘZYK SGML CZĘŚĆ 1 WYKŁAD 1 METAJĘZYK SGML CZĘŚĆ 1 SGML (Standard Generalized Markup Language) Standardowy uogólniony język znaczników służący do ujednolicania struktury i formatu różnego typu informacji (danych). Twórcy

Bardziej szczegółowo

XML extensible Markup Language. Paweł Chodkiewicz

XML extensible Markup Language. Paweł Chodkiewicz XML extensible Markup Language Paweł Chodkiewicz XML - extensible Markup Language Uniwersalny język znaczników przeznaczony do reprezentowania różnych danych w strukturalizowany sposób. Historia GML Projekt

Bardziej szczegółowo

Plan prezentacji DTD. Wiązanie DTD z dokumentem XML Deklaracja typu dokumentu. Co to jest DTD. Wstęp. Przedmiot: XML i jego zastosowania

Plan prezentacji DTD. Wiązanie DTD z dokumentem XML Deklaracja typu dokumentu. Co to jest DTD. Wstęp. Przedmiot: XML i jego zastosowania Plan prezentacji Przedmiot: XML i jego zastosowania Dr inż. Stanisław Polak Akademia Górniczo - Hutnicza w Krakowie, Katedra Informatyki http://www.icsr.agh.edu.pl/~polak/ Wstęp Deklarowanie elementów

Bardziej szczegółowo

Programowanie komponentowe

Programowanie komponentowe Piotr Błaszyński Wydział Informatyki Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego 25 października 2014 WebService, (usługi sieciowe) - komponenty aplikacji webowych, zawierające logike biznesową.

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do XML. Joanna Jędrzejowicz. Instytut Informatyki

Wprowadzenie do XML. Joanna Jędrzejowicz. Instytut Informatyki Instytut Informatyki Literatura http://www.w3c.org/tr/ - Technical Reports K. B. Stall - XML Family of Specifications, Addison-Wesley 2003 P. Kazienko, K. Gwiazda - XML na poważnie, Helion 2002 XML Rozszerzalny

Bardziej szczegółowo

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema Globalne i lokalne deklaracje elementów i atrybutów Deklaracje lokalne:

Bardziej szczegółowo

extensible Markup Language, cz. 1 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl

extensible Markup Language, cz. 1 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl extensible Markup Language, cz. 1 Marcin Gryszkalis, mg@fork.pl Plan wykładu Wprowadzenie: historia rozwoju technik znakowania tekstu Motywacje dla prac nad XML-em Podstawowe koncepcje XML-a XML jako metajęzyk

Bardziej szczegółowo

Web Services. Bartłomiej Świercz. Łódź, 2 grudnia 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz Web Services

Web Services. Bartłomiej Świercz. Łódź, 2 grudnia 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz Web Services Web Services Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 2 grudnia 2005 roku Wstęp Oprogramowanie napisane w różnych językach i uruchomione na różnych platformach może wykorzystać

Bardziej szczegółowo

Część I -ebxml. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

Część I -ebxml. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Część I -ebxml Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie omówić potrzeby rynku B2B w zakresie przeprowadzania transakcji przez Internet zaprezentować architekturę ebxml wskazać na wady i zalety

Bardziej szczegółowo

Bezpieczeństwo dokumentów XML

Bezpieczeństwo dokumentów XML Bezpieczeństwo dokumentów XML Przemysław Kazienko Zakład Systemów Informacyjnych, Wydział Informatyki i Zarządzania, Politechnika Wrocławska Wyb. Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław kazienko@pwr.wroc.pl,

Bardziej szczegółowo

XML Schema. Typy proste, wyprowadzanie typów, modularyzacja schematu. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW

XML Schema. Typy proste, wyprowadzanie typów, modularyzacja schematu. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW XML Schema Typy proste, wyprowadzanie typów, modularyzacja schematu Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Typy proste i złożone Typy złożone struktura

Bardziej szczegółowo

Dlaczego GML? Gdańsk r. Karol Stachura

Dlaczego GML? Gdańsk r. Karol Stachura Dlaczego GML? Gdańsk 13.03.2017r. Karol Stachura Zanim o GML najpierw o XML Dlaczego stosuje się pliki XML: Tekstowe Samoopisujące się Elastyczne Łatwe do zmiany bez zaawansowanego oprogramowania Posiadające

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Finansów Departament Informatyki

Ministerstwo Finansów Departament Informatyki Ministerstwo Finansów Departament Informatyki Uniwersalna Bramka Dokumentów Specyfikacja Wejścia-Wyjścia Środowisko testowe Wersja 0.0.5 Warszawa, 01.07.2014 r. Copyright (c) 2014 Ministerstwo Finansów

Bardziej szczegółowo

XML Schema. Bartłomiej Świercz. Łódź, 19 listopada 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz XML Schema

XML Schema. Bartłomiej Świercz. Łódź, 19 listopada 2005 roku. Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych. Bartłomiej Świercz XML Schema XML Schema Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 19 listopada 2005 roku Wstęp XML Schema służy do definiowania struktury dokumentu XML (pełni podobną funkcję jak DTD).

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Finansów

Ministerstwo Finansów Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Specyfikacja Wejścia-Wyjścia Wersja 1.0 Warszawa, 16.02.2017 r. Copyright (c) 2017 Ministerstwo Finansów MINISTERSTWO FINANSÓW, DEPARTAMENT INFORMATYZACJI

Bardziej szczegółowo

5.14 JSP - Przykład z obiektami sesji... 83 5.15 Podsumowanie... 84 5.16 Słownik... 85 5.17 Zadanie... 86

5.14 JSP - Przykład z obiektami sesji... 83 5.15 Podsumowanie... 84 5.16 Słownik... 85 5.17 Zadanie... 86 Spis treści 1 Wprowadzenie - architektura, protokoły, system WWW... 1 1.1 Wstęp.................................................. 1 1.2 Ważniejsze daty......................................... 2 1.3 Protokoły

Bardziej szczegółowo

Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Usług Publicznych

Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Usług Publicznych Ministerstwo Finansów Departament Informatyzacji Usług Publicznych Uniwersalna Bramka Dokumentów Specyfikacja Wejścia-Wyjścia Wersja 0.1.0 Warszawa, 02.01.2015 r. Copyright (c) 2015 Ministerstwo Finansów

Bardziej szczegółowo

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7

Spis treści. Dzień 1. I Wprowadzenie (wersja 0906) II Dostęp do danych bieżących specyfikacja OPC Data Access (wersja 0906) Kurs OPC S7 I Wprowadzenie (wersja 0906) Kurs OPC S7 Spis treści Dzień 1 I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami automatyki I-6 Cechy podejścia dedykowanego

Bardziej szczegółowo

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema. Struktura logiczna dokumentu XML. Składnia XML. Encje predefiniowane.

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema. Struktura logiczna dokumentu XML. Składnia XML. Encje predefiniowane. Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD, XML Schema Jak wygląda XML? st. asp. Jan Łapówka dołowice Górne wypadek

Bardziej szczegółowo

Zasady Nazewnictwa. Dokumentów XML 2007-11-08. Strona 1 z 9

Zasady Nazewnictwa. Dokumentów XML 2007-11-08. Strona 1 z 9 Zasady Nazewnictwa Dokumentów 2007-11-08 Strona 1 z 9 Spis treści I. Wstęp... 3 II. Znaczenie spójnych zasady nazewnictwa... 3 III. Zasady nazewnictwa wybrane zagadnienia... 3 1. Język oraz forma nazewnictwa...

Bardziej szczegółowo

GML w praktyce geodezyjnej

GML w praktyce geodezyjnej GML w praktyce geodezyjnej Adam Iwaniak Kon-Dor s.c. Konferencja GML w praktyce, 12 kwietnia 2013, Warszawa SWING Rok 1995, standard de jure Wymiany danych pomiędzy bazami danych systemów informatycznych

Bardziej szczegółowo

MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI

MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI DEPARTAMENT INFORMATYZACJI ul. Wspólna 1/3 00-529 Warszawa ZASADY NAZEWNICTWA DOKUMENTÓW XML Projekt współfinansowany Przez Unię Europejską Europejski Fundusz

Bardziej szczegółowo

XPath XML Path Language. XPath. XSLT część 1. XPath data model. Wyrażenia XPath. Location paths. Osie (axes)

XPath XML Path Language. XPath. XSLT część 1. XPath data model. Wyrażenia XPath. Location paths. Osie (axes) XPath XML Path Language XPath. XSLT część 1. Problem: jednoznaczne adresowanie fragmentów struktury dokumentu XML. Rozwiązanie: drzewiasty model struktury dokumentu, normalizacja zawartości dokumentu (ten

Bardziej szczegółowo

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: ZZIP IN-s Punkty ECTS: 2. Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Specjalność: Informatyka w zarządzaniu

Rok akademicki: 2013/2014 Kod: ZZIP IN-s Punkty ECTS: 2. Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Specjalność: Informatyka w zarządzaniu Nazwa modułu: Elektroniczna wymiana danych w przemyśle Rok akademicki: 2013/2014 Kod: ZZIP-2-306-IN-s Punkty ECTS: 2 Wydział: Zarządzania Kierunek: Zarządzanie i Inżynieria Produkcji Specjalność: Informatyka

Bardziej szczegółowo

BAZY DANYCH. Dr hab. Sławomir Zadrożny, prof. PR

BAZY DANYCH. Dr hab. Sławomir Zadrożny, prof. PR BAZY DANYCH Dr hab. Sławomir Zadrożny, prof. PR Co to jest baza danych? Wiele możliwych definicji Zbiór danych, który istnieje przez dłuższy okres czasu Współdzielony zestaw logicznie powiązanych danych

Bardziej szczegółowo

Spis treści Informacje podstawowe Predykaty Przykłady Źródła RDF. Marek Prząda. PWSZ w Tarnowie. Tarnów, 6 lutego 2009

Spis treści Informacje podstawowe Predykaty Przykłady Źródła RDF. Marek Prząda. PWSZ w Tarnowie. Tarnów, 6 lutego 2009 PWSZ w Tarnowie Tarnów, 6 lutego 2009 1 Interpretacja trójek i SWI-Prolog Składnia 2 3 4 Interpretacja trójek i SWI-Prolog Składnia Opis (ang. Resource Description Framework) jest specyfikacją modelu metadanych,

Bardziej szczegółowo

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów. Struktura logiczna dokumentu XML. Podstawy składni XML. Definiowanie języków. Poprawność dokumentów

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów. Struktura logiczna dokumentu XML. Podstawy składni XML. Definiowanie języków. Poprawność dokumentów Jak wygląda XML? 9 października 2003 Definiowanie typów dokumentów Część 1: DTD st. asp. Jan Łapówka dołowice Górne

Bardziej szczegółowo

mgr inż. Jacek Staniec Język XML staniec@wit.edu.pl

mgr inż. Jacek Staniec Język XML staniec@wit.edu.pl mgr inż. Jacek Staniec Język XML staniec@wit.edu.pl Zaliczenie przedmiotu (3 punkty ECTS) Obecność na 7 pierwszych zajęciach 15 punktów Sprawozdania z 7 pierwszych zajęć 15 punktów Projekt podstawowy 50

Bardziej szczegółowo

XML w sosie własnym. Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW

XML w sosie własnym. Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW XML w sosie własnym Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Podstawy

Bardziej szczegółowo

Format danych adnotacji do tytułów wykonawczych przekazywanych do organów egzekucyjnych przez epuap w związku ze zbiegiem egzekucji

Format danych adnotacji do tytułów wykonawczych przekazywanych do organów egzekucyjnych przez epuap w związku ze zbiegiem egzekucji Izba Administracji Skarbowej w Szczecinie Centrum Kompetencyjne Egzekucji Administracyjnej Format danych adnotacji do tytułów wykonawczych przekazywanych do organów egzekucyjnych przez epuap w związku

Bardziej szczegółowo

Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone

Typy przetwarzania. Przetwarzanie zcentralizowane. Przetwarzanie rozproszone Typy przetwarzania Przetwarzanie zcentralizowane Systemy typu mainfame Przetwarzanie rozproszone Architektura klient serwer Architektura jednowarstwowa Architektura dwuwarstwowa Architektura trójwarstwowa

Bardziej szczegółowo

Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 14 Architektura systemów (1), Interoperability Wiktor Zychla 2013

Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 14 Architektura systemów (1), Interoperability Wiktor Zychla 2013 Projektowanie obiektowe oprogramowania Wykład 14 Architektura systemów (1), Interoperability Wiktor Zychla 2013 1 Architektura aplikacji rozległych Aplikacje rozległe (ang. Enterprise applications) to

Bardziej szczegółowo

XML w sosie własnym. Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW

XML w sosie własnym. Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW XML w sosie własnym Standard XML wraz z DTD, przestrzenie nazw, projektowanie struktury dokumentów. Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Patryk

Bardziej szczegółowo

Aplikacje internetowe laboratorium XML, DTD, XSL

Aplikacje internetowe laboratorium XML, DTD, XSL Aplikacje internetowe laboratorium XML, DTD, XSL Celem ćwiczenia jest stworzenie dokumentu XML, wyposażenie dokumentu w specyfikację struktury (przy użyciu DTD), oraz transformacja dokumentu XML do postaci

Bardziej szczegółowo

XML Schema. Motywacja, struktura schematu, typy złożone. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW

XML Schema. Motywacja, struktura schematu, typy złożone. Patryk Czarnik. Instytut Informatyki UW XML Schema Motywacja, struktura schematu, typy złożone Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarzadzania treścia 2007/08 Dlaczego nie DTD? Zastosowania XML-a w elektronicznej

Bardziej szczegółowo

c TP: anything: 13 listopada 2004 roku 1

c TP: anything: 13 listopada 2004 roku 1 SGML/XML SGML: International Standard (ISO 8879). Information Processing Text and Office Systems Standardized Generalized Markup Language. Znakowanie powinno opisywać strukturę dokumentu (...) a nie określać

Bardziej szczegółowo

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501)

Kurs OPC S7. Spis treści. Dzień 1. I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) Spis treści Dzień 1 I OPC motywacja, zakres zastosowań, podstawowe pojęcia dostępne specyfikacje (wersja 1501) I-3 O czym będziemy mówić? I-4 Typowe sytuacje I-5 Klasyczne podejście do komunikacji z urządzeniami

Bardziej szczegółowo

Rozproszone systemy Internetowe

Rozproszone systemy Internetowe Rozproszone systemy Internetowe Transport komunikatów WS: protokół SOAP RSI Oskar Świda 1 Simple Object Access Protocol Bezstanowy protokół komunikacyjny, oparty na standardzie XML Prosty i elastyczny,

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do XML schema

Wprowadzenie do XML schema Spis treści Tomasz Przechlewski 1. Podstawowe pojęcia. 1 2. Typy proste.. 3 3. Wzorzec regułowy 4 4. Typy złożone 5 5. Modele o prostej zawartości 5 6. Modele o złożonej zawartości. 6 7. Rozszerzanie modelu

Bardziej szczegółowo

Model semistrukturalny

Model semistrukturalny Model semistrukturalny standaryzacja danych z różnych źródeł realizacja złożonej struktury zależności, wielokrotne zagnieżdżania zobrazowane przez grafy skierowane model samoopisujący się wielkości i typy

Bardziej szczegółowo

LAB 7. XML EXtensible Markup Language - Rozszerzalny Język Znaczników XSD XML Schema Definition Definicja Schematu XML

LAB 7. XML EXtensible Markup Language - Rozszerzalny Język Znaczników XSD XML Schema Definition Definicja Schematu XML Informatyka sem. III studia inżynierskie Transport 2018/19 LAB 7 XML EXtensible Markup Language - Rozszerzalny Język Znaczników XSD XML Schema Definition Definicja Schematu XML 1. Prosty dokument XML lab7_1.xml

Bardziej szczegółowo

Elastyczna ochrona w elektronicznej wymianie danych

Elastyczna ochrona w elektronicznej wymianie danych Elastyczna ochrona w elektronicznej wymianie danych Przemysław Kazienko kazienko@pwr.wroc.pl, http://www.pwr.wroc.pl/~kazienko Język jest już powszechnie wykorzystywany w serwisach internetowych oraz w

Bardziej szczegółowo

Simple Object Access Protocol

Simple Object Access Protocol Simple Object Access Protocol Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 11 grudnia 2005 roku Czym jest SOAP? Akronim SOAP oznacza Simple Object Access Protocol. SOAP jest

Bardziej szczegółowo

XML extensible Markup Language. część 3

XML extensible Markup Language. część 3 XML extensible Markup Language część 3 Definicja Typu Dokumentu - DTD DTD (ang. Document Type Definition) rodzaj dokumentu definiujący formalną strukturę dokumentów XML. DTD określa składnię konkretnej

Bardziej szczegółowo

Schematy XML. Tomasz Traczyk. ttraczyk@ia.pw.edu.pl http://www.ia.pw.edu.pl/~ttraczyk/

Schematy XML. Tomasz Traczyk. ttraczyk@ia.pw.edu.pl http://www.ia.pw.edu.pl/~ttraczyk/ Schematy XML Tomasz Traczyk ttraczyk@ia.pw.edu.pl http://www.ia.pw.edu.pl/~ttraczyk/ Plan prezentacji Dlaczego schematy? Przykład schematu XML Schema nieco szczegółów Rola schematów XML Problemy z DTD

Bardziej szczegółowo

Plan prezentacji. Krótko o XML Arkusze stylów XSLT XSL XSL Path Przegląd konstrukcji języka i przykłady Narzędzia Podsumowanie Literatura

Plan prezentacji. Krótko o XML Arkusze stylów XSLT XSL XSL Path Przegląd konstrukcji języka i przykłady Narzędzia Podsumowanie Literatura XSLT Dariusz Dudek Plan prezentacji Krótko o XML Arkusze stylów XSLT XSL XSL Path Przegląd konstrukcji języka i przykłady Narzędzia Podsumowanie Literatura Cechy XML a Rozszerzalny język znaczników Stworzony

Bardziej szczegółowo

Prezentacja i transformacja

Prezentacja i transformacja Prezentacja i transformacja Bartłomiej Świercz Katedra Mikroelektroniki i Technik Informatycznych Łódź, 21 października 2005 roku 1 Prezentacja Przykładowa aplikacja CSS- Cascading Style Sheets CSS2aXML

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do XML. Tomasz Przechlewski

Wprowadzenie do XML. Tomasz Przechlewski Spis treści Wprowadzenie do XML Tomasz Przechlewski 1. SGML/XML.. 1 1.1. Składniki systemu.. 1 2. Dokument XML i schemat DTD. 1 2.1. Struktura dokumentu XML 1 2.2. DTD 4 2.3. Elementy. 5 2.4. Atrybuty

Bardziej szczegółowo

CENTRUM PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI

CENTRUM PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI CENTRUM PROJEKTÓW INFORMATYCZNYCH MINISTERSTWA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI Instrukcja użytkownika Narzędzie do modelowania procesów BPEL Warszawa, lipiec 2009 r. UNIA EUROPEJSKA EUROPEJSKI FUNDUSZ

Bardziej szczegółowo

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema

Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema Definiowanie typów dokumentów Część 2. Przestrzenie nazw, XML Schema 1 Globalne i lokalne deklaracje elementów i atrybutów Deklaracje lokalne:

Bardziej szczegółowo

XML w elektronicznej wymianie danych, integracji aplikacji i bezpieczeństwie

XML w elektronicznej wymianie danych, integracji aplikacji i bezpieczeństwie XML w elektronicznej wymianie danych, integracji aplikacji i bezpieczeństwie Patryk Czarnik Instytut Informatyki UW XML i nowoczesne technologie zarządzania treścią 2008/09 Elektroniczna wymiana danych

Bardziej szczegółowo

Jak bezpieczne są Twoje dane w Internecie?

Jak bezpieczne są Twoje dane w Internecie? Politechnika Krakowska im. Tadeusza Kościuszki Wydział Fizyki, Matematyki i Informatyki Jak bezpieczne są Twoje dane w Internecie? Dawid Płoskonka, Łukasz Winkler, Jakub Woźniak, Konrad Żabicki Plan prezentacji

Bardziej szczegółowo

Język XSLT. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz

Język XSLT. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz. UEK w Krakowie Janusz Stal & Grażyna Paliwoda-Pękosz Język XSLT Po zrealizowaniu materiału student będzie w stanie Dokonać przekształcenia zawartości dokumentu XML do formatu HTML oraz TXT Realizować przetwarzanie warunkowe dokumentu XML Formatować wartości

Bardziej szczegółowo

XML Path Language (XPath)

XML Path Language (XPath) XML Path Language (XPath) 1 Cel adresowanie elementów /częś ci dokumentu XML składnia podobna do URI wyszukiwanie elementów bądź grup elementów dokument jako drzewo typy węzłów: element, attribute, text

Bardziej szczegółowo

Elektroniczna wymiana danych (EDI) jest to: - wymiana informacji pomiędzy komputerami, z użyciem powszechnie akceptowanych standardów

Elektroniczna wymiana danych (EDI) jest to: - wymiana informacji pomiędzy komputerami, z użyciem powszechnie akceptowanych standardów Elektroniczna wymiana danych (EDI) jest to: - wymiana informacji pomiędzy komputerami, z użyciem powszechnie akceptowanych standardów Znaczniki w języku XML: - mogą zostać zdefiniowane przez użytkownika

Bardziej szczegółowo

Zasady budowy i przekazywania komunikatów wykorzystywanych w Systemie IT KDPW_CCP

Zasady budowy i przekazywania komunikatów wykorzystywanych w Systemie IT KDPW_CCP Załącznik Nr 3 KDPW_CCP Zasady budowy i przekazywania komunikatów wykorzystywanych w Systemie IT KDPW_CCP Wersja 1.0 Warszawa, czerwiec 2012 Spis treści Wstęp... 3 Budowa komunikatów XML... 3 Przestrzenie

Bardziej szczegółowo

Programowanie internetowe

Programowanie internetowe Programowanie internetowe Wykład 1 HTML mgr inż. Michał Wojtera email: mwojtera@dmcs.pl Plan wykładu Organizacja zajęć Zakres przedmiotu Literatura Zawartość wykładu Wprowadzenie AMP / LAMP Podstawy HTML

Bardziej szczegółowo

Usługi WWW. dr Zbigniew Lipiński Instytut Matematyki i Informatyki ul. Oleska 48 50-204 Opole zlipinski@math.uni.opole.pl

Usługi WWW. dr Zbigniew Lipiński Instytut Matematyki i Informatyki ul. Oleska 48 50-204 Opole zlipinski@math.uni.opole.pl Budowa aplikacji sieciowych. Usługi WWW dr Zbigniew Lipiński Instytut Matematyki i Informatyki ul. Oleska 48 50-204 Opole zlipinski@math.uni.opole.pl Usługi WWW W3C Working Group, Web Services Architecture,

Bardziej szczegółowo

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD. Struktura logiczna dokumentu XML. Podstawy składni XML. Definiowanie języków

Jak wygląda XML? Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD. Struktura logiczna dokumentu XML. Podstawy składni XML. Definiowanie języków Definiowanie typów dokumentów Część 1. DTD Jak wygląda XML? st. asp. Jan Łapówka dołowice Górne wypadek dnia

Bardziej szczegółowo

INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy

INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy INFORMATYKA Pytania ogólne na egzamin dyplomowy 1. Wyjaśnić pojęcia problem, algorytm. 2. Podać definicję złożoności czasowej. 3. Podać definicję złożoności pamięciowej. 4. Typy danych w języku C. 5. Instrukcja

Bardziej szczegółowo

WYKŁAD 2 DTD DOCUMENT TYPE DEFINITION CZĘŚĆ 1

WYKŁAD 2 DTD DOCUMENT TYPE DEFINITION CZĘŚĆ 1 WYKŁAD 2 DTD DOCUMENT TYPE DEFINITION CZĘŚĆ 1 XML (ang. Extensible Markup Language Rozszerzalny język znaczników) Oparty o SGML prosty, elastyczny format tekstowy opisujący klasę obiektów nazywanych dokumentami

Bardziej szczegółowo

Programowanie Komponentowe WebAPI

Programowanie Komponentowe WebAPI Programowanie Komponentowe WebAPI dr inż. Ireneusz Szcześniak jesień 2016 roku WebAPI - interfejs webowy WebAPI to interfejs aplikacji (usługi, komponentu, serwisu) dostępnej najczęściej przez Internet,

Bardziej szczegółowo

XQuery. XQuery. Przykład. dokument XML. XQuery (XML Query Language) XQuery 1.0: An XML Query Language. W3C Recommendation http://www.w3.

XQuery. XQuery. Przykład. dokument XML. XQuery (XML Query Language) XQuery 1.0: An XML Query Language. W3C Recommendation http://www.w3. XQuery XQuery XQuery (XML Query Language) XQuery 1.0: An XML Query Language. W3C Recommendation http://www.w3.org/tr/xquery/ Język programowania funkcyjnego (podobnie jak Lisp) Język zapytań do danych

Bardziej szczegółowo

Specyfikacja HTTP API. Wersja 1.6

Specyfikacja HTTP API. Wersja 1.6 Specyfikacja HTTP API Wersja 1.6 1. Wprowadzenie Platforma PlaySMS umożliwia masową rozsyłkę SMS-ów oraz MMS-ów marketingowych. Umożliwiamy integrację naszej platformy z dowolnym systemem komputerowym

Bardziej szczegółowo

Wykład 2 xaml, cz. 2 12-03-2014. Czym jest xml?

Wykład 2 xaml, cz. 2 12-03-2014. Czym jest xml? Kwalifikacje kadry dydaktycznej kluczem do rozwoju Uczelni PROJEKT WSPÓŁFINANSOWANY ZE ŚRODKÓW UNII EUROPEJSKIEJ I EUROPEJSKIEGO FUNDUSZU SPOŁECZNEGO Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy Wydział

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do PKI. 1. Wstęp. 2. Kryptografia symetryczna. 3. Kryptografia asymetryczna

Wprowadzenie do PKI. 1. Wstęp. 2. Kryptografia symetryczna. 3. Kryptografia asymetryczna 1. Wstęp Wprowadzenie do PKI Infrastruktura klucza publicznego (ang. PKI - Public Key Infrastructure) to termin dzisiaj powszechnie spotykany. Pod tym pojęciem kryje się standard X.509 opracowany przez

Bardziej szczegółowo

Pakiet XML Czym jest i z czym się je?

Pakiet XML Czym jest i z czym się je? Pakiet XML Czym jest i z czym się je? mgr Maciej Beręsewicz Katedra Statystyki, UE w Poznaniu Spis treści 1. Web scraping 2. XML 3. XPath 4. Pakiet XML 4.1 Allegro.pl 4.2 Last.fm 4.3 Poznan.gumtree.pl

Bardziej szczegółowo

Środowisko XML (Extensible Markup Language).

Środowisko XML (Extensible Markup Language). Środowisko XML (Extensible Markup Language). W skrócie Idea: XML standard opisu informacji Uniwersalne, proste, samoopisujące się dokumenty Źródła: Geneza SGML Specyfikacja www.w3.org Składania: XML to

Bardziej szczegółowo

KARTA KURSU. Przetwarzanie dokumentów XML i zaawansowane techniki WWW

KARTA KURSU. Przetwarzanie dokumentów XML i zaawansowane techniki WWW KARTA KURSU Nazwa Nazwa w j. ang. Przetwarzanie dokumentów XML i zaawansowane techniki WWW XML processing and advanced web technologies Kod Punktacja ECTS* 3 Koordynator dr Maria Zając Zespół dydaktyczny:

Bardziej szczegółowo