temat: Chodzimy i tropimy. Wykorzystanie zabaw plastycznych i tekstów kultury do nauki obserwacji faktów, zjawisk przyrodniczych i społecznych

Transkrypt

1 temat: Chodzimy i tropimy. Wykorzystanie zabaw plastycznych i tekstów kultury do nauki obserwacji faktów, zjawisk przyrodniczych i społecznych lekcja 2.1 Holistyczny cel ogólny Wsparcie całościowego rozwoju dziecka poprzez doświadczenie udziału w zabawach plastycznych, rytmicznych i językowych w zakresie tematyki związanej z obserwacją zmian w otaczającym świecie Wymagania szczegółowe 1 Uczeń rozumie proste teksty literackie wspierane obrazkami, gestami, rekwizytami i inne teksty kultury, o ile otrzymuje dodatkowe wyjaśnienia uczestniczy w rozmowie, wyraża w prosty sposób własne zdanie czyta na głos i cicho proste, krótkie teksty wyszukuje w tekście potrzebne informacje korzysta z obrazkowych słowników i encyklopedii pisze małe i wielkie litery, dostrzega różnice między literą a głoską; przepisuje wyrazy i proste zdania; dba o poprawność graficzną polskich liter. Przewidywane osiągnięcia doświadczenia uczniów w obszarach rozwojowych Dzieci tańczą, kreślą spirale, kolorują, wydzierają, kreślą literę n uczą się dobrych relacji, współpracy, szacunku do zwierząt, do kultury przodków i innych kultur cieszą się, śmieją, dziwią się, zachwycają, doświadczają poczucia sprawstwa, tworzą relacje uczą się samodzielnego, refleksyjnego i krytycznego myślenia, doskonalą umiejętność rozumienia i mówienia po polsku, głoskują słowa, wysłuchują głoskę n w różnych pozycjach, komponują wspólną pracę plastyczną, czytają proste zdania, śpiewają kolędę odgrywają role, wymieniają nazwy miesięcy w kolejności ich występowania, zapisują imiona kolegów, opowiadają o zwierzętach potrzebujących dokarmiania w czasie zimy, używają czasowników w czasie przeszłym w liczbie pojedynczej i mnogiej słuchanie mówienie czytanie pisanie rozwój fizyczny rozwój społeczny rozwój emocjonalny rozwój poznawczy 1 Wynikające z podstawy programowej dla dzieci uczących się języka polskiego poza Polską. 1

2 4 9 Materiały dydaktyczne Sprytny Ołówek. Cz. 2, s. 4 9, kredki pastelowe, odtwarzacz muzyki, biały papier A4, duże arkusze białego papieru (flipchart), kalendarze do uzupełnienia dla każdego dziecka (zamieszczone w konspekcie), wycięte wyrazy nazwy miesięcy (zamieszczone w konspekcie), 13 balonów. PLANOWANE SYTUACJE EDUKACYJNE I ICH FUNKCJE tworzenie rytuału powitania, tworzenie dobrej atmosfery, zapamiętanie życzeń noworocznych 1. Zabawa powitalna Noworoczne życzenia Dzieci stoją w kręgu i, podając sobie balon z napisem Nowy Rok 20, powtarzają życzenia: Szczęśliwego nowego roku. Potem przez chwilę podbijają balon do góry, zachowując zasadę, że kto dotknie balonu skanduje życzenia. ćwiczenia w rozumieniu i mówieniu po polsku, utrwalenie polskich nazw miesięcy i ich kolejności w kalendarzu 2. Zabawa dydaktyczna Noworoczne balony Nauczycielka (nauczyciel) zaprasza dzieci do rozmowy o tym, jak witały nowy rok. Podczas rozmowy warto wspomnieć o tym, jaką krzywdę można wyrządzić ludziom i zwierzętom, strzelając z petard. Nauczyciel przebija sylwestrowy balon 2, z którego wysypują się karteczki z napisem styczeń. Zwraca uwagę dzieci na to, że miesiąc, który rozpoczyna nowy rok po polsku nazywa się styczeń, bo przez chwilę styka się z odchodzącym rokiem. Nauczyciel zaprasza dzieci do zabawy, w trakcie której będą podrzucały kolorowe balony. Balony kolejno będą przebijane, wówczas wysypią się z nich kartki z nazwami miesięcy. Trzeba będzie je ułożyć w dobrej kolejności 3. ćwiczenia w rozumieniu i mówieniu po polsku, utrwalenie polskich nazw miesięcy i ich kolejności w kalendarzu, gromadzenie informacji na temat zmian w przyrodzie, w klimacie Polski, ćwiczenia w pisaniu imion 3. Zabawa dydaktyczna Kalendarz na nowy rok Dzieci porządkują nazwy miesięcy, układają swój kalendarz na nowy rok. Dla sprawdzenia i utrwalenia kolejności miesięcy, nauczyciel czyta zdanie o każdym miesiącu. Dzieci sprawdzają, czy zachowały dobrą kolejność, układając swój kalendarz na nowy rok. 1) Kiedy stary rok umyka, grudzień się ze styczniem styka. 2) Gdy się skończy styczeń, będzie mroźny luty, chcesz go spędzić w Polsce, szykuj ciepłe buty. 3) Po lutym jest marzec, z nim można radośnie marzyć o wiośnie. 2 Efektowną zabawę pomagającą w zapamiętaniu nazw miesięcy można uzyskać, przygotowując 12 balonów, do których przed napompowaniem zostaną włożone karteczki z nazwami miesięcy. 3 Do układania nazw miesięcy w kolejności można wykorzystać kalendarz zamieszczony w konspekcie. 2 Lekcje z Ołówkiem, Małgorzata Małyska

3 4) Marzec marzył, by mieć kwiaty, kwiecień w kwiaty jest bogaty. 5) Kiedy w kwiatach cały kraj, żabka kumka, że już maj. 6) Kiedy maj się skończy, słońce mocno świeci, czerwiec czereśniami poczęstuje dzieci. 7) Po czerwcu lipiec, pachnie lipami i na wakacje mknie z dzieciakami. 8) Po lipcu sierpień, to ważna pora, by zebrać plony z łąki i z pola. 9) We wrześniu słabiej już słonko świeci, lecz pachną wrzosy, w szkole są dzieci. 10) Jak się skończy wrzesień, to październik będzie, kolorowe liście, kasztany, żołędzie. 11) Po październiku przychodzi listopad. Smutny, bo ostatni liść już z drzewa opadł. 12) I ostatni grudzień, kończy rok świętami, czasem sypnie śniegiem, częściej prezentami. W kalendarzu jest jeszcze jedna wolna rubryka. To miejsce na wpisanie imienia kolegi, który obchodzi urodziny w danym miesiącu. 4. Kinezjologiczna zabawa dydaktyczna Ślady na śniegu Kiedy zaczyna się nowy kalendarzowy rok, to w Polsce jest zima, czasami łagodna i bez śniegu, a czasem biała. Mówi się, że dzieci bardzo lubią śnieg. Dlaczego dzieci lubią śnieg? 4 Nauczyciel zaprasza do zabawy, w trakcie której dzieci będą zostawiać ślady na śniegu. Dzieci składają białe kartki A4 na 4 części i oddzierają wierzchołek złożonej kartki tak, aby po rozłożeniu w środku kartki pojawiła się dziura (w miarę okrągła). Dzieci poruszają się (w rytmie radosnej muzyki) wokół stołów, do których jest przypięty duży biały papier. Na znak nauczyciela (np. hop ) dzieci przykładają w dowolnym miejscu na dużym papierze swoje kartki z dziurką i kreślą spiralę, ale tylko w dziurze. Robią to kredką pastelową, którą znajdą na dużej, białej kartce 5. Efektem plastycznym zabawy ma być biała kartka zapełniona kolorowymi spiralnymi plamami. ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu, mówieniu, bogacenie słownika ucznia, uporządkowanie informacji na temat pogody w Polsce, zwrócenie uwagi na śnieg, jako element styczniowego krajobrazu, stworzenie przestrzeni do odczuwania potrzeby obserwowania i odczytywania znaków (śladów) na śniegu, nauka w ruchu, tworzenie dobrych relacji koleżeńskich 5. Zabawa dydaktyczna Chodzimy i tropimy Dzieci wspólnie zastanawiają się, kogo mogłyby wytropić, idąc śladem zielonym, czerwonym Liczą ślady, porównują ich kolory i liczbę. Można wyobrazić sobie ośnieżony stok górski i kolorowe chorągiewki i szusować między nimi. 4 Nauczyciel powinien zwrócić uwagę na to, że dzieci z ciekawością obserwują ślady na śniegu. Lubią iść tropem śladów i odkrywać ciekawe zjawiska, poznawać przyrodę i wymyślać prawdopodobne historie. 5 Wcześniej należy przygotować kredki w kolorach: czerwony, pomarańczowy, brązowy, żółty, niebieski, bordowy, zielony. ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu, mówieniu, bogacenie słownika, ćwiczenia wyobraźni i myślenia przyczynowo-skutkowego, stworzenie przestrzeni do odczuwania potrzeby obserwowania, tworzenie dobrych relacji koleżeńskich 3

4 Można uruchomić wyobraźnię dzieci i porównać biały śnieg z białym świątecznym obrusem i domyślać się, co wydarzyło się na stole, po jakich potrawach zostały kolorowe plamy. Tropiąc, dzieci łączą plamy o takim samym kolorze. Robią to jedną kredką, podając ją sobie, używają słów proszę i dziękuję. ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu, zachęcenie do wspólnego czytania, nauka czytania 4 6. Zabawa z tekstem literackim N. Usenko Tropiciele Nauczyciel czyta wiersz, dzieci stoją wokół wspólnie zagospodarowanego papieru i słuchają. Dzieci siadają z otwartymi książkami i ponownie słuchają wiersza czytanego przez nauczyciela. Odnajdują ślady dawnych lekcji zamieszczone w książce wokół wiersza i rozmawiają o tych lekcjach. Czytają, wraz z nauczycielem, zdania umieszczone pod ilustracjami. Podejmują próby domyślenia się, jakiej litery brakuje w śladzie pieczątek. Dzieci, wspólnie z nauczycielem, podejmują próbę czytania pierwszego fragmentu wiersza. ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu, mówieniu, bogacenie słownika, powtórzenie nazw kolorów, ćwiczenia wyobraźni, tworzenie dobrych relacji koleżeńskich, przyjemna nauka w ruchu i rytmie 7. Kinezjologiczna zabawa dydaktyczna Noworoczny pokaz sztucznych ogni Nauczyciel zaprasza do noworocznego tańca z kredkami. Taniec poprzedzi ustalenie sposobu, w jaki zatańczą kredki. Dzieci, które wybrały kredkę niebieską, kreślą kreski wokół czerwonej plamy; dzieci które wybrały kredkę żółtą, wokół niebieskiej, itp. Efektem zabaw ma być wspólna karta pracy 6 obraz sztucznych ogni, które w noc sylwestrową zostawiały ślady na niebie i w pamięci tych, którzy takie pokazy oglądali. 6 7 ćwiczenia w rozumieniu ze słuchu, mówieniu i czytaniu, przygotowanie do wystąpień publicznych, rozbudzanie wyobraźni i kreatywności, wzbudzanie motywacji wewnętrznej, przygotowanie do odbioru tekstów kultury 8. Zabawa fabularyzowana z elementami dramy Ołówkowe studio filmowe Zabawa może przebiegać podobnie jak na poprzednich zajęciach. Oglądanie fragmentów filmu przygotowanego przez reżysera, którym jest Ołówek str. 6 7 rozmowa o treści filmu: O czym opowiada film Ołówka? Wysłuchanie opowiadania czytanego przez nauczyciela. W czasie słuchania dzieci powinny mieć otwarte książki. Mogą podążać wzrokiem za tekstem czytanym przez nauczyciela lub znajdować na ilustracjach stosowne miejsca. Nauczyciel powinien czytać opowiadanie rytmicznie. ale dosyć wolno. Wspólne czytanie ostatnich zdań. Naśladowanie sposobu mówienia robota (czytanie sylabami na jednym tonie). 6 Karta pracy w systemie Edukacja przez ruch, to plastyczno-techniczna impresja stworzona przez dzieci w trakcie ćwiczeń i zabaw systemu, przeznaczona jako środek dydaktyczny do realizacji treści kształcenia z zakresu wszystkich obszarów rozwoju człowieka. Za D. Dziamska Edukacja przez ruch na języku polskim poza Polską, ORPEG PCN, Lublin Lekcje z Ołówkiem, Małgorzata Małyska

5 Ćwiczenia dramowe. Wyznaczenie aktorów i ról. Praca nad ożywieniem pierwszego kadru. Ustalenie przebiegu rozmowy między zwierzętami. Pytanie o osobę: Gdzie jest Nik? 9. Trening czytania i pisania w języku polskim Dzieci ćwiczą czytanie zdań zamieszczonych pod ilustracjami (str. 5), każde stara się samodzielnie ćwiczyć. Na zakończenie ćwiczenia dzieci rozcinają samodzielnie rozsypankę wyrazową 7, wklejają do zeszytów ilustracje i pasujące do nich podpisy zgodnie z materiałem zamieszczonym w książce. Dzieci śpiewają z Samem i zielonym ptaszkiem kolędę Lulajże Jezuniu w ptasim języku, zmieniając samogłoski. Dzieci, wspólnie z nauczycielem, czytają wyrazy umieszczone w książce na str. 8, głoskują je i znajdują stosowne miejsca, by wpisać je do krzyżówki. Czytają wyrazy, w których n występuje w nagłosie (na początku), w śródgłosie (w środku) i w wygłosie (na końcu słowa). Dzieci ćwiczą kreślenie litery n w liniaturze lub na gładkim papierze (zgodnie z potrzebą rozpoznaną przez nauczyciela) 8. 5 doskonalenie umiejętności czytania i pisania w aspekcie technicznym (czytanie globalne, czytanie sylabami, synteza pojedynczych liter, ćwiczenia w kreśleniu liter, ćwiczenie wymowy n z samogłoskami), semantycznym i krytyczno- -twórczym (słuchanie ze zrozumieniem, rozmowy na temat tekstów, interpretacja ilustracji, przygotowujące do płynnego pisania, nauka samodzielnego uczenia się) Alfabet, czyli uporządkowane litery Dzieci sprawdzają, w którym miejscu w alfabecie jest litera n. 9 trening czytania, nauka alfabetu, nauka i utrwalenie nazw polskich liter 11. Sprawdzenie znajomości nazw miesięcy i kolejności ich występowania Zimowy slalom Dzieci wykonują ćwiczenie ze str. 9. Dzieci wracają do zrobionego samodzielnie kalendarza i w trakcie omawiania ćwiczenia zapisują w nim imiona kolegów, którzy obchodzą urodziny w kolejnych miesiącach roku. Bezwzględnie należy przypomnieć dzieciom o wielkiej literze! 9 sprawdzenie zapamiętania nazw miesięcy, utrwalenie pisowni imion, tworzenie dobrych relacji koleżeńskich 12. Informacja zwrotna Dzieci siedzą w kręgu. Nauczyciel zadaje pytanie: Co robiłeś (robiłaś) dzisiaj na zajęciach?. Odpowiada tylko dziecko, które ma w ręku balon. Może wymienić jedną czynność, np. rysowałam. Wówczas nauczyciel prosi, by wszyscy powtórzyli: My też rysowaliśmy. Zabawa trwa dotąd, aż dzieci wymienią wszystkie czynności wykonywane na zajęciach. sprawdzenie tego, co dzieci zapamiętały z zajęć, ćwiczenie użycia czasowników w czasie przeszłym w liczbie pojedynczej i mnogiej, tworzenie dobrych relacji koleżeńskich 7 Karta pracy zamieszczona w konspekcie. 8 Karty do ćwiczeń w kreśleniu liter, z liniaturą i bez są do pobrania na stronie Wydawnictwa: 5

6 nauka systematyczności, wdrażanie do samodzielnej pracy, nauka odpowiedzialności za swoje osiągnięcia, doświadczenie sukcesu w nauce, obserwacja własnych postępów w tempie czytania, w miarę trenowania (coraz dłuższe teksty, a czas potrzebny na ich przeczytanie z pewnością będzie się skracał) Praca domowa Trening czyni mistrza Wykonanie ćwiczeń zaproponowanych w książce Trening z Ołówkiem, s. 17. Codzienne ćwiczenie czytania na krótkim fragmencie tekstu umieszczonym w książce. Sprawdzanie czasu potrzebnego na przeczytanie tego samego fragmentu w każdym dniu tygodnia. Zapisanie (początkowo z pomocą osoby dorosłej) wyników codziennego treningu. Znalezienie (wykreślenie, zaznaczenie) wyrazów, które były czytane (zapamiętywane) w czasie lekcji (Sprytny Ołówek. Cz. 2, s. 8). Podczas wykonywania ćwiczenia dziecko może (a początkowo nawet powinno) posiłkować się książką. Zaprojektowanie scenki zatrzymanej klatki filmu według własnego pomysłu i wymyślenie krótkiego dialogu (lub monologu). 6 Lekcje z Ołówkiem, Małgorzata Małyska

7 Mama stoi w te oknie. My tropimy Sam tropi misia. Kto zostawił ślady 7

8 Kalendarz na rok Lekcje z Ołówkiem, Małgorzata Małyska

9 styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień styczeń luty marzec kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień wrzesień październik listopad grudzień 9