LATEX system do składu tekstu

Transkrypt

1 L A TEX system do składu tekstu 4 października 2008

2 Czym jest L A TEX Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... L A TEX(wym. latech) jest systemem służącym do składu tekstu. W odróżnieniu od programów typu WYSIWYG (What You See Is What You Get), do składania tekstu używa się komend.

3 TEX, L A TEX, CONTEXt historia... Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... TEX początki TEXa Donald Knuth (1977), światło dzienne 1982, kolejne numery wersji zbiegają do liczby π (obecnie 3, ), nagrody za znalezienie błędów (obecnie od roku 1994: 327,68 USD). L A TEX zestaw poleceń do TEXa, ułatwiający skład przede wszystkim publikacji naukowych współczesna wersja: L A TEX 2ε

4 Zady i walety L A TEXa Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Zalety: wiele gotowych wzorców dokumentów, łatwy skład wzorów matematycznych, wiele gotowych pakietów, łatwość obsługi, wymuszanie przemyślanej struktury dokumentu. Wady: trudność projektowania całkowicie nowych wzorców dokumentów, trudność składania chaotycznych dokumentów o nieprzemyślanej strukturze, Twój chomik może nie być w stanie, mimo kilku obiecujących kroków wstępnych, w pełni pojąć koncepcję znakowania logicznego ( Nie za krótkie... ).

5 Komendy i agrumenty Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Komenda L A TEXa rozpoczyna się od znaku \ (backslash) i może zawierać argumenty podawane zawsze w nawiasach klamrowych. Komenda \times generuje znak mnożenia. Komenda \frac zawiera dwa argumenty i powoduje wstawienie ułamka. Na przykład \frac{2}{3} wstawia ułamek 3 4. Komenda może zawierać argumenty opcjonalne podawane w nawiasach kwadratowych. Komenda \sqrt[n]{a} powoduje wstawienie n a, natomiast komenda bez argumenty opcjonalnego, tj. \sqrt{a} powoduje wstawienie a.

6 Zagadka Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Jak to złożyć? a + b 3 a 1 b

7 Zagadka Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Jak to złożyć? a + b 3 a 1 b Odpowiedź \sqrt[3]{\frac{a+\sqrt{b}}{a-\frac{1}{\sqrt{b}}}

8 Środowiska Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Oprócz komend, L A TEXużywa tzw. środowisk, czyli fragmentów większych dokumentu objętych określonym formatowaniem. Środowiska uaktywnia się poleceniem \begin{nazwa środowiska}, a kończy poleceniem \end{nazwa środowiska}. Na przykład środowisko enumerate włącza listę numerowaną, a polecenie \item włącza pojedynczy element tej listy.

9 Zagadka Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Jak złożyć taką listę: Składniki makaronu: 1 woda, 2 masło, 3 jajka.

10 Zagadka Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... Jak złożyć taką listę: Składniki makaronu: 1 woda, 2 masło, 3 jajka. Odpowiedź Składniki makaronu: \begin{enumerate} \item woda, \item masło, \item jajka. \end{enumerate}

11 Plik źródłowy jak program Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części pliku źródłowego: 1 Preambuła dokumentu rozpoczyna się od deklaracji \documentclass{klasa dokumentu}, zawiera deklarację dołączonych pakietów \usepackage{nazwa pakietu}, zawiera inne informacje o dokumencie, deklaracje nowych poleceń itp. 2 Treść dokumentu zawarta jest wewnątrz środowiska document, tzn. między poleceniami \begin{document} oraz \end{document}.

12 Klasy dokumentów Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Pierwsze polecenie \documentclass{nazwa klasy} informuje L A TEXa, jakiego rodzaju dokument składamy. Powszechnie używa się następujących klas: book książki, report dłuższe opracowania, prace magisterskie itp., article krótkie opracowania, artykuły itp., letter listy Oprócz tego powszechnie używane są polskie klasy Marcina Wolińskiego, dostosowane do polskich norm typograficznych: mwbk odpowiednik klasy book mwrep odpowiednik klasy report mwart odpowiednik klasy article

13 Opcje klas dokukmentów Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Deklaracja klasy może mieć postać \documentclass[opcje]{nazwa klasy}, gdzie najczęstsze opcje określają: 10pt, 11pt, 12pt stopień pisma dla tekstu zasadniczego (domyślnie 10pt), a4paper, letterpaper format papieru, onecolumn, twocolumns skład jedno- lub dwułamowy, oneside, twoside wydruk jedno- lub dwustronny. Przykład użycia polecenia z opcjami: \documentclass[12pt,a4paper,twoside]{book}

14 Pakiety Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Pakiety rozszerzają L A TEXa o dodatkowe możliwości takie jak np. kolorowanie tekstu, dołączanie grafiki, skład dużych tabel itp. Dołącza się je poleceniem \usepackage[opcje]{pakiet}. W polskojęzycznych dokumentach dołącza się zazwyczaj pakiet inputenc z opcją określającą kodowanie polskich znaków (cp1250, iso lub utf8) oraz pakiet polski.

15 Przykład Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Typowy dokument składany po polsku w klasie article ma następującą budowę \documentclass{article} \usepackage{polski} \usepackage[cp1250]{inputenc} \begin{document} Pójdźże na łąkę. \end{document} Inne sposoby kodowania polskich znaków: latin2 (iso ) oraz unicode (utf8). W systemie Windows używa się najczęściej cp1250.

16 Białe znaki Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Ignorowane są podwójne spacje (w składzie zawsze pojawia się jedna) oraz podwójne końce wiersza. Tekst Ala ma kota zostanie złożony jako Ala ma kota, bez podwójnych spacji. Po przyimkach i spójnikach jednoliterowych zamiast spacji warto wstawić tyldę. Skład Jestem w~domu zamiast Jestem w domu zapobiegnie brzydkiemu złamaniu wiersza po przyimku w. Znak końca akapitu oznaczamy pustą linijką w kodzie źródłowym.

17 Znaki specjalne Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Znaki: $ & % # _ { } ~ ^ \ mają specjalne znaczenie dla L A TEXa, dlatego umieszczone dosłownie w pliku źródłowym najczęściej doprowadzą do błędów. Aby wprowadzić któryś z takich znaków, należy poprzedzić go backslashem: \$ \& \% \# \_ \{ \}, zaś sam backslash wprowadzamy używając komendy $\backslash$. Znak % oznacza komentarz w pliku źródłowym. Wszystkie znaki następujące po znaku % są ignorowane podczas kompilacji.

18 Klasa book Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Dokument klasy book może składać się z części następujących rzędów: \part{tytuł} \chapter{tytuł} \section{tytuł} \subsection{tytuł} \subsubsection{tytuł} \paragraph{tytuł} \subparagraph{tytuł}

19 Klasa article Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części Klasa article nie zawiera części (part) i rozdziałów (chapter), a nadrzędną jednostką struktury teksty jest sekcja (section). \section{tytuł} \subsection{tytuł} \subsubsection{tytuł} \paragraph{tytuł} \subparagraph{tytuł} Tytuły wygenerowane za pomocą omawianych poleceń automatycznie pojawią się w spisie treści (spis taki dołączamy poleceniem \tableofcontents). Jeśli chcemy pominąć numerację, używamy nazwy polecenia z gwiazdką, np. \subsection*{tytuł nienumerowanej podsekcji}.

20 Przykładowy dokument Co zawiera preambuła dokumentu? dokumentu Struktura dokumentu podział na części \documentclass[12pt,a4paper]{article} \usepackage{polski} \usepackage[cp1250]{inputenc} \title{o pewnych własnościach pewnych funkcji} \author{jan Całka} \begin{document} \maketitle % wstawia stronę tytułową \begin{abstract} Tu zaczyna się streszczenie... \end{abstract} \section*{ustalenia wstępne} % sekcja nienumerowana Treść rozdziału... \section{ustalenia już całkiem poważne} % sekcja 1. \subsection{najważniejsze definicje} % podsekcja 1.1 Treść podsekcji pierwszej \subsection{najważniejsze twierdzenia} % podsekcja 1.2 Treść podsekcji drugiej \section{dalsze własności} % sekcja 2. \subsection{początkowe dalsze własności} % podsekcja 2.1 Treść podsekcji pierwszej \subsection{inne dalsze własności} % podsekcja 2.2 \end{document}

21 Cztery sposoby wstawiania formuł Formuły matematyczne 1 Formuła w linii, wstawiana za pomocą kodu $formuła$, 2 Wyeksponowana formuła w nowej linii, wstawiana za pomocą kodu $$formuła$$ 3 Formuła wyeksponowana i numerowana, wstawiana za pomocą środowiska \begin{equation} formuła \end{equation} 4 Formuła wielolinijkowa numerowana, wstawiana za pomocą środowiska \begin{eqnarray} formuła wielolinijkowa \end{eqnarray}

22 Formuły matematyczne Komendy często używane w formułach komenda znak komentarz \cdot znak iloczynu a \sqrt[a]{b} b w przypadku braku opcji a: b p \frac{p}{q} q \cup \cap \forall \exists \sum \int \lim_{n\rightarrow\infty} lim n \infty=

23 Formuły matematyczne ciąg dalszy nastąpi...