Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

Wielkość: px
Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza."

Transkrypt

1 Latex dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza Komputerowy skład tekstu

2 Hierarchia dokumentu part chapter section subsection subsubsection paragraph subparagraph

3 Hierarchia dokumentu Sposoby użycia \ chapter { Odstepy miedzy wierszami } \ s e c t i o n { Automatyczne odstepy } Sposoby użycia \ chapter { Odstepy miedzy wierszami } \ s e c t i o n { Automatyczne odstepy } Sposoby użycia \ chapter [ Odstepy ] { Odstepy miedzy wierszami } \ s e c t i o n [ Odstepy ] { Automatyczne odstepy }

4 Hierarchia dokumentu - Przykład L A T E X: zastosowanie polecenia Pobierz plik, zapoznaj się z jego zawrtości a, a następnie przetestuj: cw1.tex

5 L A T E X: \usepackage{polski} L A T E X: Aby rozdziały były po polsku. \ usepackage { p o l s k i } Pakiet polski odpowiada za spolszczenie nazw rozdziałów, spolszczenie dat, zapewnienie poprawnego łamania wyrazów języka polskiego, itp. Pełna dokumentacja pakietu: ftp://ftp.gust.org.pl/tex/macros/latex/ contrib/polski/polski.pdf L A T E X: zastosowanie polecenia Pobierz plik, zapoznaj się z jego zawrtości a, a następnie przetestuj: cw2.tex

6 Organizacja dokumentu Dokładne omówienie organizacji dokumentu znajduje się w ksiażce: Robert Chwałowski. Typografia typowej ksiażki. ISBN: Format: B5, stron: 112. Helion, Karty tytułowe: Karty tytułowe moga zawierać cztery strony (tzw. czwórka tytułowa) lub dwie strony (tzw. dwójka tytułowa). W skład czwórki tytułowej wchodza: strona przedtytułowa, strona przytytułowa, strona tytułowa i strona redakcyjna. W skład dwójki tytułowej wchodza: strona tytułowa i strona redakcyjna. Materiały wprowadzajace: Uwagi wstępne Przedmowy Dedykacje, itp.

7 Tekst główny Karty końcowe: Indeks, Posłowie, Bibliografia, Podziękowania,... Organizacja dokumentu

8 Organizacja dokumentu - przykład \ documentclass [12 pt, a4paper ] { book } \ begin { document } \ f r o n t m a t t e r \ m a k e t i t l e \ t a b l e o f c o n t e n t s \ mainmatter... \ chapter { Pojedyncza spacja pomiedzy zdaniami } \ chapter { Cudzyslowy }... \ backmatter \ appendix \ chapter { Acknowledgement } \ a ddcontentsline { toc } { chapter } { \ bibname } \ b i b l i o g r a p h y { db } \ end { document }

9 Organizacja dokumentu - przykład L A T E X: zastosowanie polecenia Pobierz plik, zapoznaj się z jego zawrtości a, a następnie przetestuj: cw3.tex

10 Zarzadzanie dużymi dokumentami Praca z dużym dokumentem staje się wygodniejsza, jeśli podzielimy plik źródłowy na mniejsze części. L A T E X udostępnia następujace dwie instrukcje ułatwiajace pracę z podzielonymi dokumentami: \include{plik} \includeonly{lista-plików} Instrukcja \include{plik} dołacza do dokumentu zawartość pliku plik. Przed i po przystapieniu do przetwarzania zawartości dołaczonego pliku L A T E X rozpoczyna nowa stronę. Instrukcja \includeonly{lista-plik}: stosowana jest tylko w preambule i pozwala dołaczyć do dokumentu tylko wybrane pliki. W liście plików nie można używać odstępów. Spośród instrukcji \include zostana wykonane tylko te, dla których nazwy plików sa na liście plików polecenia \includeonly.

11 Organizacja dokumentu - przykład L A T E X: zastosowanie polecenia Pobierz plik, zapoznaj się z jego zawrtościa, a następnie przetestuj: cw4.tex Pobierz plik, zapoznaj się z jego zawrtościa, a następnie przetestuj: cw5.tex Pliki pomocnicze wykorzystne w cw4 i cw5: Zamiast.tex, Cudzyslowy.tex, Tabulatory.tex, Dzielenie.tex.

12 Zarzadzanie dużymi dokumentami Instrukcja \include rozpoczyna skład dołaczanego tekstu od nowej strony. Jeżeli rozpoczęcie składu od nowej strony nie jest pożadane, to zamiast \include można zastosować instrukcję: \input{plik}. Instrukcja \input{plik} wstawia zawartość podanego pliku bez żadnych dodatkowych formatowań. Przykład \documentclass[12pt]{article} \begin{document} Dwa pliki plik1.tex plik2.tex: \input{plik1} \input{plik2} \end{document}

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 3 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza. Latex dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Komputerowy skład tekstu Czego się nauczymy? Pisać proste dokumenty w L A T E X(wym. Latech), oparte o klasę article. Przekształcić

Bardziej szczegółowo

IV. Struktura logiczna dokumentów w LATEX-u

IV. Struktura logiczna dokumentów w LATEX-u IV. Struktura logiczna dokumentów w L A TEX-u 9 marca 2014 Tytuł L A TEX składa część tytułowa dokumentu, napotkawszy instrukcje: \maketitle Należy ja umieścić po \begin{document}, czyli nie w preambule.

Bardziej szczegółowo

Latex. Laboratorium 6. Akademia im. Jan Długosza.

Latex. Laboratorium 6. Akademia im. Jan Długosza. Latex dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Laboratorium 6 Środowisko tabular \begin{tabular}[] {} text & text &...& text \\...

Bardziej szczegółowo

Wykład VIII i IX LaTeX

Wykład VIII i IX LaTeX Wykład VIII i IX LaTeX Na podstawie: Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LaTeX podręcznik z sieci dr Magdalena Posiadała-Zezula www.fuw.edu.pl/~mposiada/pk16/ Czym jest LaTeX?! LaTeX jest darmowym systemem

Bardziej szczegółowo

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 2 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

Latex Makra. Laboratorium 10. Akademia im. Jan Długosza.

Latex Makra. Laboratorium 10. Akademia im. Jan Długosza. Latex Makra dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Laboratorium 10 Definiowanie Poleceń \ newcommand{name } [ num ] { d e f i n i t i o n } name - nazwa polecenia num

Bardziej szczegółowo

Programy użytkowe - ćwiczenia 1

Programy użytkowe - ćwiczenia 1 Programy użytkowe - ćwiczenia 1 1 Zadanie do wykonania Stwórz na pulpicie katalog w formacie ImieStudenta NazwiskoStudenta Ściągnij plik: http://wmii.uwm.edu.pl/ artem/tex/1.tex i zapisz plik do utworzonego

Bardziej szczegółowo

Podstawy systemu L A TEX

Podstawy systemu L A TEX systemu L A TEX wersja 0.5 27 kwietnia 2006 1 2 3 4 5 1 Zalogować się do systemu. 2 Otworzyć okienko terminala. 3 Korzystać z podstawowych komend systemowych Linuksa: tworzenie katalogów i plików, kopiowanie

Bardziej szczegółowo

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 8 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie

L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie 1 Wstęp L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie (wersja 0.2) Marzena M. Tefelska L A TEXjest systemem umożliwiającym zaawansowane składanie tekstu. Daje możliwość przygotowywania zarówno prostych tekstów,

Bardziej szczegółowo

L A T E X- wprowadzenie

L A T E X- wprowadzenie L A T E X- wprowadzenie Katarzyna Grzelak październik 2009 K.Grzelak (IFD UW) 1 / 36 Najprostszy tekst w L A T E X u Zawartość przykładowego pliku zerowy.tex : \documentclass{article} \begin{document}

Bardziej szczegółowo

LaTeX a MS Word. Czym się różni LaTeX od MS Worda? Jak pisano książki naukowe kiedyś, a jak pisze się je teraz?

LaTeX a MS Word. Czym się różni LaTeX od MS Worda? Jak pisano książki naukowe kiedyś, a jak pisze się je teraz? TeX TeX jest programem komputerowym stworzonym przez Donalda E. Knutha; Jest przeznaczony do składu tekstów oraz wzorów matematycznych; Knuth rozpoczął pracę nad TeX-em w 1977 roku; TeX wykorzystuje potencjał

Bardziej szczegółowo

LaTeX. Na podstawie: Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LaTeX podręcznik z sieci

LaTeX. Na podstawie: Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LaTeX podręcznik z sieci LaTeX Na podstawie: Nie za krótkie wprowadzenie do systemu LaTeX podręcznik z sieci dr Magdalena Posiadała-Zezula www.fuw.edu.pl/~mposiada Czym jest LaTeX?! LaTeX jest darmowym systemem składu tekstu,

Bardziej szczegółowo

LATEX odrobina informacji

LATEX odrobina informacji L A TEX odrobina informacji 16 października 2007 Co to jest LATEX Dystrybucje Typowa sesja Co to jest L A TEX TEX: system składania tekstu niższego poziomu, opracowany w latach 70. przez Donalda E. Knutha

Bardziej szczegółowo

LATEX system do składu tekstu

LATEX system do składu tekstu L A TEX system do składu tekstu 4 października 2008 Czym jest L A TEX Informacje wstępne Komendy, argumenty, opcje... L A TEX(wym. latech) jest systemem służącym do składu tekstu. W odróżnieniu od programów

Bardziej szczegółowo

Laboratorium nr 1 L A TEX

Laboratorium nr 1 L A TEX Laboratorium nr 1 L A TEX Ewa Rejwer Luty 2018 1 1 Instalacja Na stronie MiKTeX wejdź w zakładkę Download i pobierz plik instalacyjny wersji MiKTeX 2.9 lub nowszej (basic-miktex-2.9.6520-x64.exe dla Windows).

Bardziej szczegółowo

Zofia Walczak. Styczeń 2014. 4. Krok czwarty tworzymy dokument... 3 Preambuła... 4

Zofia Walczak. Styczeń 2014. 4. Krok czwarty tworzymy dokument... 3 Preambuła... 4 Zofia Walczak L A TEX Wprowadzenie Styczeń 2014 Spis treści 1. Krok pierwszy instalacja systemu............................... 1 2. Krok drugi wybieramy edytor................................. 1 3. Krok

Bardziej szczegółowo

mgr.sty instrukcja obsługi

mgr.sty instrukcja obsługi mgr.sty instrukcja obsługi Adam Ratajczak 15 września 2011 Spis treści 1 Wstęp 1 2 Jak używać? 2 2.1 Instalacja................................. 2 2.2 Opcje klasy dokumentu.......................... 3

Bardziej szczegółowo

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych. Beamer, czyli prezentacje w L A TEX-u. Marek Gągolewski. M.Gagolewski@mini.pw.edu.

Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych. Beamer, czyli prezentacje w L A TEX-u. Marek Gągolewski. M.Gagolewski@mini.pw.edu. Politechnika Warszawska Wydział Matematyki i Nauk Informacyjnych Beamer, czyli prezentacje w L A TEX-u Marek Gągolewski M.Gagolewski@mini.pw.edu.pl Warszawa, 3 maja 2013 r. Beamer Cóż to takiego? Beamer

Bardziej szczegółowo

Pusty wiersz kończy akapit. Kolejno występujące puste wiersze LaTex traktuje tak, jak jeden pusty wiersz.

Pusty wiersz kończy akapit. Kolejno występujące puste wiersze LaTex traktuje tak, jak jeden pusty wiersz. 1.Wstęp \documentclass{article} \begin{document} Hello world \end{document} 2. Plik źródłowy Plikiem źródłowym LaTex-a jest zwykły plik tekstowy (plik ASCII). Taki plik można otworzyć za pomocą dowolnego

Bardziej szczegółowo

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 4 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

LaTeX. Leksykon kieszonkowy

LaTeX. Leksykon kieszonkowy LaTeX. Leksykon kieszonkowy Autor: Pawe³ upkowski ISBN: 978-83-246-1216-1 Format: B6, stron: 144 Wydawnictwo Helion ul. Koœciuszki 1c 44-100 Gliwice tel. 032 230 98 63 e-mail: helion@helion.pl Tajniki

Bardziej szczegółowo

Dodatkowe pakiety i polecenia L A TEXowe

Dodatkowe pakiety i polecenia L A TEXowe Dodatkowe pakiety i polecenia L A TEXowe 3 grudnia 2007 1 Ustawienia strony Do zmian ustawień strony warto użyć pakietu geometry, tj. w preambule wpisujemy: \usepackage[]{geometry} Dostępne opcje pakietu

Bardziej szczegółowo

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie

Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie Wydział Elektrotechniki, Automatyki, Informatyki i Elektroniki KATEDRA AUTOMATYKI PRACA MAGISTERSKA MARCIN SZPYRKA PRZYGOTOWANIE PRACY DYPLOMOWEJ

Bardziej szczegółowo

Latex. Laboratorium 3. Akademia im. Jan Długosza.

Latex. Laboratorium 3. Akademia im. Jan Długosza. Latex dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Laboratorium 3 Formatowanie akapitów Wyrównywanie tekstu \begin{flushleft} To jest wyrównane do lewej strony \end{flushleft}

Bardziej szczegółowo

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 5 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

Wilkołazka. 12 października 2014

Wilkołazka. 12 października 2014 M. Katolicki Uniwersytet Lubelski 12 października 2014 Dzisiaj na zajęciach 1 Zakres przedmiotu Warunki zaliczenia Literatura 2 Instalacja Miktexa i TeXnicCenter Struktura dokumentu Zakres przedmiotu Zakres

Bardziej szczegółowo

Jak składać tekst? Komputer nie jest maszyną do pisania. Wydanie 2. Robin Williams

Jak składać tekst? Komputer nie jest maszyną do pisania. Wydanie 2. Robin Williams Jak składać tekst? Komputer nie jest maszyną do pisania. Wydanie 2 Robin Williams 21 września 2014 ii Spis treści 1 Pojedyncza spacja pomiędzy zdaniami 1 2 Cudzysłowy 3 2.1 Unikaj tego błędu!.........................

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do L A TEXa

Wprowadzenie do L A TEXa Wprowadzenie do L A TEXa 10 marca 2009 Streszczenie Dokument opisuje podstawowe polecenia systemu L A TEX. Należy go czytac porównując dokument źródłowy (są w nim obszerne komentarze) z plikiem wynikowym.

Bardziej szczegółowo

II. Składanie tekstu niematematycznego

II. Składanie tekstu niematematycznego II. Składanie tekstu niematematycznego Wiesław Krakowiak 10 marca 2014 1 Struktura pliku źródłowego L A TEX-a 1.1 Części składowe pliku źródłowego Każdy dokument pisany w edytorze, a będący źródłem L A

Bardziej szczegółowo

II. Składanie tekstu niematematycznego

II. Składanie tekstu niematematycznego II. niematematycznego 10 marca 2014 II. niematematycznego Części składowe pliku źródłowego Każdy dokument pisany w edytorze, a będący źródłem L A TEX-a ma następującą budowę. % Informacja o pliku dla autora

Bardziej szczegółowo

Podstawy Kompilatorów

Podstawy Kompilatorów Podstawy Kompilatorów Laboratorium 3 Uwaga: Do wykonania poniższych zadań związanych z implementacją niezbędny jest program LEX oraz kompilator. Dla środowiska Linux mogą to być: Darmowa wersja generatora

Bardziej szczegółowo

Przejścia. Latex Beamer. dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak. Akademia im. Jan Długosza. Laboratorium 8

Przejścia. Latex Beamer. dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak. Akademia im. Jan Długosza. Laboratorium 8 Latex Beamer dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Laboratorium 8 Strona tytułowa \title{tytuł } \subtitle{podtytuł } \author{autor } \date{data } \institute{instytucja

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ

Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ na wszystkich kierunkach studiów w Wyższej Szkole Medycznej w Białymstoku Złożona praca powinna spełniać następujące wymogi: 1.

Bardziej szczegółowo

Jak napisać prace magisterską w LaTex-u?

Jak napisać prace magisterską w LaTex-u? Jak napisać prace magisterską w LaTex-u? Monika Piekarz 2006 1 Szkielet dokumentu Plikiem źródłowym L A TEX-a jest zwykły plik tekstowy, który można przygotować za pomocą dowolnego edytora tekstu np.:

Bardziej szczegółowo

LaTeX wprowadzenie. Piotr Kustra. Faculty of Metals Engineering and Industrial Computer Science. Department of Applied Computer Science and Modelling

LaTeX wprowadzenie. Piotr Kustra. Faculty of Metals Engineering and Industrial Computer Science. Department of Applied Computer Science and Modelling LaTeX wprowadzenie Piotr Kustra Faculty of Metals Engineering and Industrial Computer Science Department of Applied Computer Science and Modelling LaTeX co to jest? LaTeX jest to system składu umoŝliwiający

Bardziej szczegółowo

1. Wstawianie macierzy

1. Wstawianie macierzy 1. Wstawianie macierzy Aby otworzyć edytor równań: Wstaw Obiekt Formuła Aby utworzyć macierz najpierw wybieramy Nawiasy i kilkamy w potrzebny nawias (zmieniający rozmiar). Następnie w oknie formuły zamiast

Bardziej szczegółowo

Technologie Informacyjne Laboratorium. Ćwiczenie nr 5

Technologie Informacyjne Laboratorium. Ćwiczenie nr 5 Technologie Informacyjne Laboratorium Ćwiczenie nr 5 Wprowadzenie do systemu LaTeX I. Zagadnienia: 1. Instalacja LaTeXa 2. Pierwszy dokument 3. Sekcje dokumentów 4. Wstawianie rysunków 5. Wstawianie tabel

Bardziej szczegółowo

Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie

Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie ZASADY PRZYGOTOWANIA PRACY KOŃCOWEJ NA STUDIACH PODYPLOMOWYCH PEDAGOGIKA KWALIFIKACYJNA DLA NAUCZYCIELI PRZEDMIOTÓW ZAWOWOWYCH PROWADZONYCH W RAMACH PROJEKTU "NAUCZYCIEL NA 6+" Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości

Bardziej szczegółowo

Beamer prezentacja w L A TEX-ie

Beamer prezentacja w L A TEX-ie Beamer prezentacja w L A TEX-ie Paweł Garbacz, Piotr Kulicki, Robert Trypuz Grupa L3 15 grudnia 2009 aweł Garbacz, Piotr Kulicki, Robert Trypuz (L3G) Metodologia prowadzenia badań naukowych 15 grudnia

Bardziej szczegółowo

Podstawy systemu L A TEX część 2

Podstawy systemu L A TEX część 2 Imię Nazwisko Podstawy systemu L A TEX część 2 05.03.2007 Część I Podstawy 1. Podział tekstu 1.1. Podział linii \\ lub \newline łamanie linii bez justowania linebreak łamanie linii z justowaniem \nolinebreak

Bardziej szczegółowo

Kurs Komputerowy T. Kurs T: System składu publikacji LATEX. c Sławomir Zelek Katedra Informatyki Stosowanej

Kurs Komputerowy T. Kurs T: System składu publikacji LATEX. c Sławomir Zelek Katedra Informatyki Stosowanej Kurs Komputerowy T System składu publikacji L A TEX Sławomir Zelek Katedra Informatyki Stosowanej Umieszczanie tabel i rysunków \begin{table}[htbp] 1 \begin{figure}[htbp] 1.. \caption[opisa]{opis}. \end{table}

Bardziej szczegółowo

Komputerowy skład w L A T E X

Komputerowy skład w L A T E X Komputerowy skład w L A T E X dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak, prof. UJD Uniwersytet Humanistyczno-Przyrodniczy im. Jana Długosza w Częstochowie b.wozna@ujd.edu.pl Laboratorium 1 B. Woźna-Szcześniak (UJD)

Bardziej szczegółowo

Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ I MAGISTERSKIEJ

Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ I MAGISTERSKIEJ Załącznik nr 1. TECHNICZNE ZASADY PISANIA PRACY DYPLOMOWEJ LICENCJACKIEJ I MAGISTERSKIEJ na wszystkich kierunkach studiów w Wyższej Szkole Medycznej w Białymstoku Złożona praca powinna spełniać następujące

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF

Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF 1. Wstęp Treści zawarte w tym dokumencie mogą być przydatne w przypadku konieczności dokonania konwersji dokumentów tworzonych z

Bardziej szczegółowo

Procesory tekstu czyli WYSIAYG

Procesory tekstu czyli WYSIAYG page.1 Procesory tekstu czyli WYSIAYG Wersja: 6 z drobnymi modyfikacjami! Wojciech Myszka 2013-10-14 20:08:25 +0200 page.2 WYSIAYG What You See Is All You Get czyli To Co Widzisz To Wszysto Co Masz albo

Bardziej szczegółowo

Najprostsza konstrukcja, jako klasa należy wybrać szablon: article, report,

Najprostsza konstrukcja, jako klasa należy wybrać szablon: article, report, Dokument w formacie *.tex - klocki LaTeX Najprostsza konstrukcja, jako klasa należy wybrać szablon: article, report, \documentclass {klasa} początek struktury dokumentu % Preambuła (miejsce na definicje,

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenie 4 Konspekt numerowany

Ćwiczenie 4 Konspekt numerowany Ćwiczenie 4 Konspekt numerowany Celem ćwiczenia jest zastosowane automatycznej, wielopoziomowej numeracji nagłówków w wielostronicowym dokumencie. Warunkiem poprawnego wykonania tego ćwiczenia jest właściwe

Bardziej szczegółowo

L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie

L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie 1 Wstęp L A TEX - bardzo krótkie wprowadzenie (wersja 0.4) Marzena M. Sala-Tefelska L A TEXjest systemem umożliwiającym zaawansowane składanie tekstu. Daje możliwość przygotowywania zarówno prostych tekstów,

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dla autorów monografii

Instrukcja dla autorów monografii Instrukcja dla autorów monografii SPIS TREŚCI czcionka Times New Roman (dalej: TNR), rozmiar 16 STRESZCZENIE TNR 11... 6 1. WSTĘP... 7 2. ROZDZIAŁ 2... 23 2.1. Podrozdział TNR 11... 36 2.2. Podrozdział

Bardziej szczegółowo

Przykłady zastosowań funkcji tekstowych w arkuszu kalkulacyjnym

Przykłady zastosowań funkcji tekstowych w arkuszu kalkulacyjnym S t r o n a 1 Bożena Ignatowska Przykłady zastosowań funkcji tekstowych w arkuszu kalkulacyjnym Wprowadzenie W artykule zostaną omówione zagadnienia związane z wykorzystaniem funkcji tekstowych w arkuszu

Bardziej szczegółowo

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza.

Latex. Komputerowy skład tekstu. Akademia im. Jan Długosza. Latex dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Komputerowy skład tekstu Czego się nauczymy? Pisać proste dokumenty w L A T E X(wym. Latech), oparte o klasę article. Przekształcić

Bardziej szczegółowo

ĆWICZENIE 1 SKŁAD TEKSTU DO DRUKU

ĆWICZENIE 1 SKŁAD TEKSTU DO DRUKU ĆWICZENIE 1 SKŁAD TEKSTU DO DRUKU 1. Skopiowanie przykładowego surowego tekstu (format.txt) wybranego rozdziału pracy magisterskiej wraz z tekstem przypisów do niego (w osobnym pliku) na komputery studentów.

Bardziej szczegółowo

OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA PRAC DYPLOMOWYCH (wytyczne dla Studentów)

OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA PRAC DYPLOMOWYCH (wytyczne dla Studentów) OGÓLNE WYMAGANIA DOTYCZĄCE SPOSOBU PRZYGOTOWANIA PRAC DYPLOMOWYCH (wytyczne dla Studentów) W pracy dyplomowej należy zachować: Styl całego dokumentu: Styl Standardowy: rodzaj czcionki: Times New Roman

Bardziej szczegółowo

Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów

Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów Sylabus Moduł 2: Przetwarzanie tekstów Niniejsze opracowanie przeznaczone jest dla osób zamierzających zdać egzamin ECDL (European Computer Driving Licence) na poziomie podstawowym. Publikacja zawiera

Bardziej szczegółowo

Praca licencjacka. Seminarium dyplomowe Zarządzanie przedsiębiorstwem dr Kalina Grzesiuk

Praca licencjacka. Seminarium dyplomowe Zarządzanie przedsiębiorstwem dr Kalina Grzesiuk Praca licencjacka Seminarium dyplomowe Zarządzanie przedsiębiorstwem dr Kalina Grzesiuk 1.Wymagania formalne 1. struktura pracy zawiera: stronę tytułową, spis treści, Wstęp, rozdziały merytoryczne (teoretyczne

Bardziej szczegółowo

L A T E X. Wprowadzenie. A. Bogdziewicz pa¹dziernika Podstawy LATEX Formatowanie tekstu Bibliograa

L A T E X. Wprowadzenie. A. Bogdziewicz pa¹dziernika Podstawy LATEX Formatowanie tekstu Bibliograa L A T E X Wprowadzenie A. Bogdziewicz 1 1 Instytut Informatyki, Automatyki i Robotyki 15 pa¹dziernika 2007 Spis tre±ci 1 Podstawy L A TEX Czym jest L A TEX Polecenia L A TEX 2 Kodowanie znaków 3 Czym jest

Bardziej szczegółowo

Tytuł projektu wpisany czcionką Times New Roman 14 pt. pogrubioną, prostą, tekst wyśrodkowany, interlinia pojedyncza

Tytuł projektu wpisany czcionką Times New Roman 14 pt. pogrubioną, prostą, tekst wyśrodkowany, interlinia pojedyncza Tytuł projektu wpisany czcionką Times New Roman 14 pogrubioną, prostą, tekst wyśrodkowany, interlinia pojedyncza Imię i nazwisko Studenta, czcionka 12, pogrubiona Projekt wykonany w Zespole nazwa zespołu

Bardziej szczegółowo

Temat 1. Więcej o opracowywaniu tekstu

Temat 1. Więcej o opracowywaniu tekstu Temat 1. Więcej o opracowywaniu tekstu Cele edukacyjne Celem tematu 1. jest uporządkowanie i rozszerzenie wiedzy uczniów na temat opracowywania dokumentów tekstowych (m.in. stosowania tabulatorów, spacji

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie do L A TEX-a

Wprowadzenie do L A TEX-a Wprowadzenie do L A TEX-a Jarosław Piersa Wydział Matematyki i Informatyki, Uniwersytet Mikołaja Kopernika 2011-11-15 1 Idea L A TEXa Czym jest L A TEX? Cykl tworzenia dokumentu Kompilatory / środowiska

Bardziej szczegółowo

Katolicki Uniwersytet Lubelski Wydział Instytut. pełna nazwa studiów. Magdalena Wilkołazka nr albumu:... tytuł pracy

Katolicki Uniwersytet Lubelski Wydział Instytut. pełna nazwa studiów. Magdalena Wilkołazka nr albumu:... tytuł pracy Katolicki Uniwersytet Lubelski Wydział Instytut pełna nazwa studiów Magdalena Wilkołazka nr albumu:... tytuł pracy Praca licencjacka/inżynierska/magisterska napisana na seminarium pod kierunkiem Spis tre±ci

Bardziej szczegółowo

Tworzenie dokumentów PDF w systemie TEX Piotr Bolek

Tworzenie dokumentów PDF w systemie TEX Piotr Bolek Tworzenie dokumentów PDF w systemie TEX Piotr Bolek Strona 1 z 13 1 Wprowadzenie 3 2 Pakiety wspomagające tworzenie dokumentów PDF 6 2.1 Pakiet hyperref........................... 6 2.2 Pakiet pdfscreen...........................

Bardziej szczegółowo

Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF

Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF Instrukcja dotycząca konwersji dokumentów LaTeX do plików w formacie RTF 1. Wstęp Treści zawarte w tym dokumencie mogą być przydatne w przypadku konieczności dokonania konwersji dokumentów tworzonych z

Bardziej szczegółowo

Wprowadzenie (17) Część I. Makra w Excelu - podstawy (23)

Wprowadzenie (17) Część I. Makra w Excelu - podstawy (23) Wprowadzenie (17) Omówione zagadnienia (18) Co trzeba wiedzieć? (18) Co trzeba mieć? (18) Układ książki (18) o Część I. Makra w Excelu - podstawy (19) o Część II. Praca ze skoroszytami (19) o Część III.

Bardziej szczegółowo

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA

OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA ZP/IPN/18/2012 Zał. nr 1a do siwz OPIS PRZEDMIOTU ZAMÓWIENIA Zadanie 1: Opracowanie graficzne i wydruk 2 zeszytów naukowych (z zakresu badań środowiskowych oraz chemii) z numerami ISBN zapewnionym przez

Bardziej szczegółowo

KILKA WSKAZÓWEK ZWIĄZANYCH ZE SKŁADEM TEKSTU PRACY LICENCJACKIEJ (MAGISTERSKIEJ) I KSIĄŻKI W PROGRAMIE MICROSOFT WORD 2010

KILKA WSKAZÓWEK ZWIĄZANYCH ZE SKŁADEM TEKSTU PRACY LICENCJACKIEJ (MAGISTERSKIEJ) I KSIĄŻKI W PROGRAMIE MICROSOFT WORD 2010 KILKA WSKAZÓWEK ZWIĄZANYCH ZE SKŁADEM TEKSTU PRACY LICENCJACKIEJ (MAGISTERSKIEJ) I KSIĄŻKI W PROGRAMIE MICROSOFT WORD 2010 Jeśli musisz samodzielnie złożyć swoją pracę licencjacką (magisterską) lub przygotować

Bardziej szczegółowo

Przedmiot do wyboru: Komputerowa obróbka tekstu rosyjskiego - opis przedmiotu

Przedmiot do wyboru: Komputerowa obróbka tekstu rosyjskiego - opis przedmiotu Przedmiot do wyboru: Komputerowa obróbka tekstu rosyjskiego - opis przedmiotu Informacje ogólne Nazwa przedmiotu Przedmiot do wyboru: Komputerowa obróbka tekstu rosyjskiego Kod przedmiotu 11.3-WH-FRSP-KOTR-K-S15_pNadGen8ZBY0

Bardziej szczegółowo

Język UML w modelowaniu systemów informatycznych

Język UML w modelowaniu systemów informatycznych Język UML w modelowaniu systemów informatycznych dr hab. Bożena Woźna-Szcześniak Akademia im. Jan Długosza bwozna@gmail.com Wykład 8 Diagram pakietów I Diagram pakietów (ang. package diagram) jest diagramem

Bardziej szczegółowo

ABC języka HTML i XHTML / Maria Sokół. wyd. 2. Gliwice, cop Spis treści

ABC języka HTML i XHTML / Maria Sokół. wyd. 2. Gliwice, cop Spis treści ABC języka HTML i XHTML / Maria Sokół. wyd. 2. Gliwice, cop. 2012 Spis treści Wstęp 9 1 HTML 5 i XHTML w pytaniach i odpowiedziach 13 Co to jest HTML 5? 13 Co to jest XHTML? 15 Czy strony utworzone w HTML

Bardziej szczegółowo

Tematy lekcji informatyki klasa 4a luty/marzec 2013

Tematy lekcji informatyki klasa 4a luty/marzec 2013 Tematy lekcji informatyki klasa 4a luty/marzec 2013 temat 11. z podręcznika (str. 116-120) Jak uruchomić edytor tekstu MS Word 2007? ćwiczenia 2-5 (str. 117-120); Co to jest przycisk Office? W jaki sposób

Bardziej szczegółowo

prosper - prezentacje w LATEX u

prosper - prezentacje w LATEX u prosper - prezentacje w LATEX u Daniel Rychcik, AIS.PL prosper - prezentacje w LAT E X u p.1/14 Co będzie Co to jest prosper? Postać dokumentu Przejścia Predefiniowane style Definiowanie własnych stylów

Bardziej szczegółowo

Zadanie 8. Dołączanie obiektów

Zadanie 8. Dołączanie obiektów Zadanie 8. Dołączanie obiektów Edytor Word umożliwia dołączanie do dokumentów różnych obiektów. Mogą to być gotowe obiekty graficzne z galerii klipów, równania, obrazy ze skanera lub aparatu cyfrowego.

Bardziej szczegółowo

Wymagania stawiane pracom magisterskim z zakresu zasad edytorskich dla studentów II roku studiów drugiego stopnia w roku akad.

Wymagania stawiane pracom magisterskim z zakresu zasad edytorskich dla studentów II roku studiów drugiego stopnia w roku akad. Wymagania stawiane pracom magisterskim z zakresu zasad edytorskich dla studentów II roku studiów drugiego stopnia w roku akad. 2013/2014 Każda praca magisterska składa się z kilku części, które składają

Bardziej szczegółowo

PRACA MAGISTERSKA. Skoro Wordem klepie się tak dobrze, to po co się starać?

PRACA MAGISTERSKA. Skoro Wordem klepie się tak dobrze, to po co się starać? PRACA MAGISTERSKA Skoro Wordem klepie się tak dobrze, to po co się starać? Czym będziemy się zajmowali? PRACA = FORMA + TREŚĆ FORMA = JĘZYK + TYPOGRAFIA + SZATA GRAFICZNA JĘZYK = ORTOGRAFIA + INTERPUNKCJA

Bardziej szczegółowo

AKADEMIA im. JANA DŁUGOSZA w CZĘSTOCHOWIE

AKADEMIA im. JANA DŁUGOSZA w CZĘSTOCHOWIE AKADEMIA im. JANA DŁUGOSZA w CZĘSTOCHOWIE Wydział Matematyczno-Przyrodniczy Kierunek: nazwa kierunku Specjalność: nazwa specjalności JAN KOWALSKI Nr albumu:. TYTUŁ PRACY Praca przygotowana w nazwa zakładu/katedry

Bardziej szczegółowo

NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA

NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA Ćwiczenie 1: Ściągnij plik z tekstem ze strony www. Zaznacz tekst i ustaw go w stylu Bez odstępów. Sformatuj tekst: wyjustowany czcionka Times New Roman

Bardziej szczegółowo

Opisywanie wygl du dokumentu. Andrzej Filipiak. 3 grudnia 2007

Opisywanie wygl du dokumentu. Andrzej Filipiak. 3 grudnia 2007 Opisywanie wygl du dokumentu 3 grudnia 2007 opcje klasy dokumentu Ukªad dokumentu zmieniamy za pomoc argumentu opcjonalnego polecenia documentclass wyliczaj cego opcje. Dopisanie takiej opcji powoduje

Bardziej szczegółowo

Ćwiczenia nr 11. Translatory. Wprowadzenie teoretyczne

Ćwiczenia nr 11. Translatory. Wprowadzenie teoretyczne J.Nawrocki, M. Antczak, A. Hoffa, S. Wąsik Plik źródłowy: 08cw11-tr.doc; Data: 2009-01-15 09:47:00 Ćwiczenia nr 11 Translatory Wprowadzenie teoretyczne Wiele dokumentów wprowadzających do języków Lex oraz

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA OPOLSKA Wydział Mechaniczny. Praca Przejściowa Symulacyjna. Projekt nr : Tytuł projektu. Kierunek studiów: Mechatronika

POLITECHNIKA OPOLSKA Wydział Mechaniczny. Praca Przejściowa Symulacyjna. Projekt nr : Tytuł projektu. Kierunek studiów: Mechatronika POLITECHNIKA OPOLSKA Wydział Mechaniczny Praca Przejściowa Symulacyjna Projekt nr : Tytuł projektu. Kierunek studiów: Mechatronika Imię i Nazwisko:... Grupa: MTR 1st ST sem.6 Pnumer_grupy Data złożenia

Bardziej szczegółowo

Składanie akapitów indentfirst

Składanie akapitów indentfirst Składanie akapitów LaTeX ustala miejsca złamań linii oraz wielkość odstępów między słowami Sposób składania akapitów zależy od użytej klasy dokumentu Najczęściej pierwszy wiersz akapitu jest wcięty, a

Bardziej szczegółowo

NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA

NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA NAGŁÓWKI, STOPKI, PODZIAŁY WIERSZA I STRONY, WCIĘCIA Ćwiczenie 1: Ściągnij plik z tekstem ze strony www. Zaznacz tekst i ustaw go w stylu Bez odstępów. Sformatuj tekst: wyjustowany czcionka Times New Roman

Bardziej szczegółowo

EDYCJA TEKSTU MS WORDPAD

EDYCJA TEKSTU MS WORDPAD EDYCJA TEKSTU MS WORDPAD EDYCJA TEKSTU - MS WORDPAD WordPad (ryc. 1 ang. miejsce na słowa) to bardzo przydatny program do edycji i pisania tekstów, który dodatkowo dostępny jest w każdym systemie z rodziny

Bardziej szczegółowo

Zastosowanie klasy beamer w LaTeXu tworzenie dynamicznych prezentacji w formacie PDF

Zastosowanie klasy beamer w LaTeXu tworzenie dynamicznych prezentacji w formacie PDF Zastosowanie klasy beamer w LaTeXu tworzenie dynamicznych prezentacji w formacie PDF Krzysztof Michalski, Marcin Sienicki, Mariusz Maciuk Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Chełmie Streszczenie Beamer

Bardziej szczegółowo

ABC systemu L A TEX. Marcin SZPYRKA. 11 grudnia 2006

ABC systemu L A TEX. Marcin SZPYRKA. 11 grudnia 2006 ABC systemu L A TEX Marcin SZPYRKA 11 grudnia 006 1 Wprowadzenie L A TEX (wymawiamy latech ) jest systemem składu drukarskiego, nadającym się do tworzenia różnego rodzaju dokumentów. L A TEX jest zbiorem

Bardziej szczegółowo

Edytor tekstu Microsoft Office 2007 przewodnik dla gimnazjalisty Autor: Dariusz Kwieciński nauczyciel ZPO w Sieciechowie

Edytor tekstu Microsoft Office 2007 przewodnik dla gimnazjalisty Autor: Dariusz Kwieciński nauczyciel ZPO w Sieciechowie 1. Podstawowe pojęcia związane z edytorem tekstu Word 2007 a) Edytor tekstu program komputerowy przeznaczony do tworzenia (pisania) i redagowania tekstów za pomocą komputera. b) Redagowanie dokonywanie

Bardziej szczegółowo

LATEX I. Grzegorz Stefanek Jan Kochanowski University. LATEX System Komputerowego Składu Tekstów Drukarskich. Grzegorz Stefanek 1

LATEX I. Grzegorz Stefanek Jan Kochanowski University. LATEX System Komputerowego Składu Tekstów Drukarskich. Grzegorz Stefanek 1 LATEX I Grzegorz Stefanek Jan Kochanowski University Grzegorz Stefanek 1 LATEX LATEX wstęp - System Komputerowego Składu Tekstów Drukarskich - oparty na systemie składu formuł matematycznych TEX (twórca

Bardziej szczegółowo

ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów Moduł B3 Sylabus - wersja 5.0

ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów Moduł B3 Sylabus - wersja 5.0 ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów Moduł B3 Sylabus - wersja 5.0 Przeznaczenie sylabusa Dokument ten zawiera szczegółowy sylabus dla modułu ECDL/ICDL Przetwarzanie tekstów. Sylabus opisuje zakres wiedzy i

Bardziej szczegółowo

Pakiet beamer w L A TEX-u

Pakiet beamer w L A TEX-u Pakiet beamer w L A TEX-u Krzysztof Kruszewski PWSZ Płock 2009 Krzysztof Kruszewski (PWSZ Płock) Pakiet beamer w LATEX-u 2009 1 / 28 Plan prezentacji: 1 Wstęp Ogólne informacje... 2 Elementy podstawowe

Bardziej szczegółowo

Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie do L A TEX

Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie do L A TEX Podstawy Technik Informatycznych - Wprowadzenie do L A TEX dr inż. Piotr Kaczmarek Piotr.Kaczmarek@put.poznan.pl Instytut Automatyki i Inżynierii Informatycznej Politechnika Poznańska 18 listopada 2010

Bardziej szczegółowo

Wstęp do programowania INP003203L rok akademicki 2018/19 semestr zimowy. Laboratorium 3. Karol Tarnowski A-1 p.

Wstęp do programowania INP003203L rok akademicki 2018/19 semestr zimowy. Laboratorium 3. Karol Tarnowski A-1 p. Wstęp do programowania INP003203L rok akademicki 2018/19 semestr zimowy Laboratorium 3 Karol Tarnowski karol.tarnowski@pwr.edu.pl A-1 p. 411B Plan prezentacji Dyrektywy preprocesora #include #define Interakcja

Bardziej szczegółowo

SystemskładupublikacjiL A TEX

SystemskładupublikacjiL A TEX SystemskładupublikacjiL A TEX 25 września 2016 Spis treści 1 PracazsystememL A TEX 1 2 Podstawy składu tekstu 2 3 Struktura logiczna i układ strony 2 4 Rozmiary 3 5 Fonty 3 6 Kolor 3 7 Listy 3 8 Tabele

Bardziej szczegółowo

Autorzy: Projekt okładek: Korekta: Spis treści

Autorzy: Projekt okładek: Korekta: Spis treści Wydawnicza kompozycja książki 3 Autorzy: Kevin Bienas, Adrian Grabarczyk Projekt okładek: Kevin Bienias Korekta: Adrian Grabarczyk Wydawnicza kompozycja książki... 5 Czwórka tytułowa... 5 Materiały wprowadzające...

Bardziej szczegółowo

Temat bardzo mądrego referatu maksymalnie na dwie linijki tekstu

Temat bardzo mądrego referatu maksymalnie na dwie linijki tekstu Tutaj logo szkoły Gimnazjum nr 72 ul. Wysoka 8/12 00-155 Warszawa Temat bardzo mądrego referatu maksymalnie na dwie linijki tekstu Opiekun merytoryczny: Zofia Zatorska Opiekun techniczny: Ewa Kołodziej

Bardziej szczegółowo

POLITECHNIKA POZNAŃSKA. Kilka informacji dla piszących pracę w LaTeX-u

POLITECHNIKA POZNAŃSKA. Kilka informacji dla piszących pracę w LaTeX-u POLITECHNIKA POZNAŃSKA WYDZIAŁ ELEKTRYCZNY Instytut Matematyki Kilka informacji dla piszących pracę w LaTeX-u POZNAŃ, 2012 Spis treści Wstęp dotyczy L A TEX-a... 5 1. Preambuła dokumentu... 7 1.1. Pierwsze

Bardziej szczegółowo

Bezbolesny wstęp do LATEX

Bezbolesny wstęp do LATEX Bezbolesny wstęp do L A TEX 27 kwietnia 2004 Historia Ciekawe informacje o TEX-ie Czym jest L A TEX? jest doskonałym, darmowym (również wolnym) systemem składu tekstu, służącym między innymi do przygotowywania

Bardziej szczegółowo

Nawigacja po długim dokumencie może być męcząca, dlatego warto poznać następujące skróty klawiszowe

Nawigacja po długim dokumencie może być męcząca, dlatego warto poznać następujące skróty klawiszowe Zestawienie wydatków rok 2015 1 Wstaw numerację stron. Aby to zrobić przejdź na zakładkę Wstawianie i w grupie Nagłówek i stopka wybierz Numer strony. Następnie określ pozycję numeru na stronie (na przykład

Bardziej szczegółowo