Skuteczność i efektywność drogowych urządzeń bezpieczeństwa biernego

Transkrypt

1 Skuteczność i efektywność drogowych urządzeń bezpieczeństwa biernego Konstrukcje bezpieczne zgodne z normą PN EN oraz osłony energochłonne i zakończenia barier zgodne z normą PN EN 1317 jako wyzwanie do obniżenia kosztów wypadków na Polskich drogach Jarosław Schabowski WIMED Oznakowanie Dróg

2 Tematem naszej prezentacji w ramach seminarium Gambit 2010 były: Podatne konstrukcje wsporcze zmniejszające konsekwencje wypadku drogowego - Co udało się przez ostatnie lata w tej materii zmienić i wdrożyć? - czy priorytety Gambit 2005 znalazły uznanie wśród projektantów, inwestorów, producentów, wykonawców, administracji drogowej - czy powstały ł wytyczne do racjonalnego stosowania konstrukcji k bezpiecznych i innych urządzeń brd? - czy specyfikacje zamówień publicznych uwzględniają odpowiednie wymagania zharmonizowanych normy europejskich? - czy jest sens testowania nowych kategorii i technologii konstrukcji bezpiecznych skoro nie są one wymagane?

3

4 Dlaczego należy stosować słupy i bezpieczne konstrukcje zgodne z PN-EN 12767? Nie da się uniknąć stosowania słupów i podpór pod znaki drogowe wzdłuż drogi. Wg starych i obecnych praktyk projektowania w większości przypadków konstrukcje wsporcze znaków drogowych osłania się drogowymi barierami ochronnymi. Uwzględniając aspekty bezpieczeństwa ń i ekonomii takie rozwiązanie nie w każdym przypadku jest zasadne. Pojawienie i się normy EN i zgodnych z tą normą konstrukcji wsporczych takich jak: LATTIX, później konstrukcji Jerol i PROLIFE pozwoliło na zmianę tej sytuacji i zmniejszenie obszarów ryzyka kolizji.

5 Dlaczego należy stosować słupy i bezpieczne konstrukcje zgodne z PN-EN 12767? Zastosowanie konstrukcji zgodnych z PN-EN to również możliwość zmniejszenia kosztów instalacji znaków i tablic. Właściwe stosowanie tego typu rozwiązań wymaga opracowania i wdrożenia zasad stosowania tego typu urządzeń. Fakty i kalkulacje przedstawione w tej prezentacji pozwolą lepiej uzasadnić słuszność stosowania tego typu rozwiązań ą

6 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Wg normy EN 1317 minimalny odcinek bariery ochronnej koniecznej do ochrony pojedynczego obiektu infrastruktury drogowej to 60 mb, do tego trzeba jeszcze dodać odcinki pochylone lub energochłonne zakończenia barier. Wg wyliczeń Instytutu Ekspertyz Sądowych w Krakowie ryzyko wypadku przy zastosowaniu konstrukcji bezpiecznych w miejsce osłony barierami zmniejsza się o około 30%

7

8 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Efektywność ekonomiczna stosowania konstrukcji bezpiecznych zgodnych z EN jest bardzo wysoka jeżeli uwzględni się nakłady i możliwe efekty w odniesieniu i i do kosztów wypadków drogowych Wg danych Ministerstwa Transportu z roku 2007 koszt życia ludzkiego w wypadku drogowych wynosił: w obszarze zabudowanym ponad 12 1,2 mln zł ł w obszarze niezabudowanym ponad 988 tyś. zł

9 Wykres i tabela w oparciu o dane z Komendy Głównej Policji Rodzaje wypadków drogowych w 2010 r. Rodzaj zdarzenia wypadki Zabici Ranni ogółem % ogółem % ogółem % Najechanie na słup, znak 731 1,9 75 1, ,9 Najechanie na barierę ochronną 318 0,8 40 1, ,8

10 Koszty wypadków Ile kosztowały budżet państwa wypadki w roku 2010 z tytułu najechania pojazdu na słup, ł znak kd drogowy? Wg danych Sekretariatu Krajowej Rady Bezpieczeństwa Ruchu Drogowego z dnia r dla obszaru niezabudowanego koszt zdarzeń przedstawiają się następująco: Ofiary śmiertelnej zł Rannego złł Straty materialne Wypadku zł zł Wyliczenie kosztu łącznego jest, zatem sumą kosztów cząstkowych dla poszczególnych rodzajów zdarzeń K k = 731*( ) + 75* * = = zł

11 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Zakładając teoretycznie, że w roku 2010, co 10 wypadek odnotowany w rodzaju zdarzenia jako najechanie na słup, znak, był z podporą oznakowania drogowego uzyskamy łączny koszt wypadków na poziomie aż 75 mln zł( ok. 10% z wyliczonej wartości K k ) Od roku 2003 do 2011 przy Polskich drogach zamontowano 900 słupów konstrukcji bezpiecznych aluminiowych Lattix spełniających ł wymagania normy EN Średni koszt jednej konstrukcji bezpiecznej Średni koszt jednej konstrukcji bezpiecznej aluminiowej wynosi 5000 zł. Kierowca Porsche Carrera na ulicy Lublańskiej w Krakowie uderzył w sztywną podporę znaku drogowego, w wyniku czego auto przełamało się na pół.

12

13 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Łączny wydatek na konstrukcje bezpieczne Lattix w ciągu 8 lat wynosił 4.5 mln zł. W tym samym okresie koszty wypadków, jakie miały miejsce z konstrukcjami znaków i tablic drogowych wyniosły 600 mln (przy powyżej przyjętym teoretycznym założeniu, że roczny koszt tych wypadków wynosi 75 mln zł x 8 lat) Biorąc pod uwagę statystykę wypadków na konstrukcjach bez cech biernego bezpieczeństwa sięgamy liczby ponad 60 ( 10 % z tej kategorii ) osób zabitych w ciągu 8 lat (do obliczeń przyjęto rok 2010 w którym najmniej osób zginęło na Polskich drogach) Gdyby z kwot poniesionych w latach z tytułu tej kategorii wypadków wydać tylko 50% na zakup bezpiecznych konstrukcji czyli 300 mln zł (co w skali roku daje to kwotę 37,5 mln ), to na Polskich drogach można byłoby zainstalować 7500 nowych bezpiecznych konstrukcji aluminiowych Lattix rocznie i dzięki temu z dużym prawdopodobieństwem zminimalizować a nawet zredukować liczbę śmiertelnych wypadków na tych konstrukcjach do zera.

14 Konstrukcje bezpieczne aluminiowe - przykłady wypadków na polskich drogach w których osoby uratowały życie a nawet nie odniosły ran

15 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Konstrukcje bezpieczne PROLIFE- to Polski produkt, będący kolejnym w rozwoju bezpiecznych konstrukcji, z uwagi na cenę daje możliwość szerokiego i powszechnego stosowania na naszych drogach Gdyby z teoretycznie 75 mln zł wyliczonego kosztu wypadków z konstrukcjami k wydać ć tylko 30% na zakup bezpiecznych konstrukcji stalowych PROLIFE czyli 22,5 mln to na Polskich drogach można byłoby zainstalować aż nowych bezpiecznych konstrukcji tego typu rocznie i z dużym prawdopodobieństwem zminimalizować a nawet zredukować liczbę śmiertelnych wypadków na tych konstrukcjach do zera ( do wyliczeń przyjęto średni koszt 1 szt. konstrukcji stalowej bezpiecznej w wysokości 850zł)

16 Konstrukcje stalowe PROLIFE w realnych wypadkach i zderzeniach na polskich drogach do kolizji doszło, osoby nie ucierpiały w wypadku

17 PROLIFE w realnych wypadkach i zderzeniach na polskich drogach do kolizji doszło, osoby nie ucierpiały w wypadku

18 Od 2006 roku zostało już zamontowanych 600 ton słupków i konstrukcji stalowych bezpiecznych na polskich drogach

19 EN Bierne bezpieczeństwo konstrukcji wsporczych dla urządzeń drogowych bazowe założenia i wymagania.

20 Jaki jest sens ekonomiczny stosowania urządzeń drogowych zmniejszających ryzyko i skutki wypadków drogowych? Tablica osłonięta barierą Tablica nieosłonięta barierą koszt tablicy zł zł rodzaj konstrukcji niezgodna z PN EN zgodna z PN EN i PN EN typ konstrukcji Kratowa z rur 76mm Konstrukcja kratowa bezpieczna cena zł zł fundament trzy stopy fundamentowe dwie stopy fundamentowe cena zł zł montaż ż złł złł bariery ochronne z montażem odcinek 84 mb cena zł 0 zł Wartość poniesionych kosztów zł zł oszczędność wynikająca z zastosowanego rozwiązania 0 zł zł

21 Urządzenie, które ma chronić mogą także być w niektórych sytuacjach niebezpieczne badania z USA

22 Ile kosztowały budżet państwa wypadki w roku 2010 z tytułu najechania pojazdu na barierę ochronną? Teoretyczne wyliczenie łącznego kosztu wypadków (K b ) jest sumą kosztów cząstkowych dla poszczególnych rodzajów zdarzeń. K b = 318*( zł zł) + 40* zł + 401* = zł Powyższe wyliczenie obrazuje jak wielki koszt ponosi budżet państwa z tytułu zderzeń z barierami drogowymi, które nie w każdym przypadku działają jako chroniące życie użytkowników dróg.

23 Wytyczne stosowania barier a bezpieczne konstrukcje W nowych wytycznych do projektowania i stosowania barier ochronnych zawarty został następujący zapis Po stwierdzeniu występowania na drodze lub w jej otoczeniu zagrożeń wymagających zastosowania zabezpieczeń, należy sprawdzić możliwość usunięcia, przesunięcia lub zminimalizowania tych zagrożeń przez działania inżynierskie (np. zmianę lokalizacji przeszkód, zastosowanie konstrukcji wsporczych spełniających wymogi normy PN-EN 12767, złagodzenie pochylenia skarp i wyokrąglenie ostrych krawędzi, odsunięcie drogi od przeszkody). Zastąpienie bariery ochronnej tam, gdzie jest to możliwe bezpieczną konstrukcją podtrzymującą tablice i znaki drogowe może być kolejnym sposobem na zaoszczędzenie wydatków poniesionych i na bariery, które mogą być przyczyną tragedii w sytuacji nieszczęśliwego najechania na odcinek początkowy, końcowy czy środkowy bariery.

24 Stosowanie osłon energochłonnych i bezpiecznych zakończeń barier ochronnych. Do wyliczenia kosztów przyjęto następujące założenia ł ż teoretyczne: t Co piąty wypadek najechania na barierę ę może być zderzeniem z początkowym lub końcowym odcinkiem bariery. Skutkiem takiego zderzenia jest przeszycie samochodu lub jego koziołkowanie K pb = 318*20%*( zł zł) + 40*20%* zł zł + 401* 20%* = zł

25 Stosowanie osłon energochłonnych i bezpiecznych zakończeń barier ochronnych. Powyższe wyliczenie obrazuje koszt wypadków z tytułu zderzenia z początkowym lub końcowym odcinkiem barier(k pb ). Koszt pojedynczej instalacji bezpiecznego zakończenia bariery wynosi około 7200 zł. Za poniesione koszty wypadków można by zamontować rocznie szt. bezpiecznych początkowych odcinków barier

26 Bariery i odcinki początkowe drogowych barier ochronnych w wielu przypadkach są niezbędne, ale mogą też stanowić poważne zagrożenie

27 Wybaczające czy nie wybaczające urządzenia infrastruktury drogowej? osłony energochłonne i bezpieczne zakończenia barier po - osłony energochłonne i bezpieczne zakończenia barier po zderzeniu z pojazdem

28 Stosowanie osłon energochłonnych i bezpiecznych zakończeń barier ochronnych. Można przyjąć, że teoretycznie co dwudziesty wypadek w rodzaju zdarzenia pod nazwą : najechanie na barierę ochronną, to zderzenie z barierami w miejscach w których powinny występować osłony energochłonne ( zjazdy na łącznicę, podpory wiaduktów, niewłaściwe osłony energochłonne, itp.) K oe = 318*5%*(585 ( zł zł) + 40*5%* zł + 401* 5%* = zł

29 Stosowanie osłon energochłonnych i bezpiecznych zakończeń barier ochronnych. Powyższe wyliczenie obrazuje koszt wypadków (K oe ) z tytułu zderzenia z barierami w miejscach w których powinna być zastosowana osłona energochłonna. Średni koszt instalacji osłony energochłonnej wynosi zł. Za poniesione koszty wypadków można by zamontować rocznie 471 szt osłon energochłonnych Koszty regeneracji osłon po zderzeniach zależą od technologii w jakiej zostały wykonane. Dla przykładu osłony z tworzyw sztucznych wymagają całkowitej wymiany na nowe. Osłony wykonane ze stalowych prowadnic można użyć wielokrotnie ponoszą koszt jednorazowej naprawy wynoszący od 5% do 30% wartości nowej osłony. Biorąc pod uwagę fakt że ceny zakupu obu typów osłon jest porównywalny można dodatkowo zaoszczędzić około 70% na kosztach eksploatacyjnych.

30 Wnioski końcowe Kiedy zostaną napisane i zatwierdzone do stosowania wytyczne dla bezpiecznych konstrukcji wsporczych zgodnych z normą EN i wytycznymi do stosowania barier ochronnych? h? Czy przedmiotowe wytyczne obejmą wszystkie kategorie dróg i czy na stałe wejdą do stosowania na etapie projektowym dla nowych odcinków dróg? Czy w ramach audytu brd powstanie wymóg weryfikacji projektów oraz ewidencji istniejących potencjalnie niebezpiecznych miejsc wskazujący na stosowanie konstrukcji zgodnych z EN 12767? Kiedy zostaną uzupełnione wytyczne stosowania barier ochronnych o ważne elementy jakim są bezpieczne początkowe odcinki barier oraz osłony energochłonne? Czy warto inwestować w bezpieczne rozwiązania infrastruktury drogowej z uwzględnieniem wskaźników bezpieczeństwa wymaganych przez stosowne normy?

31 Wnioski końcowe

32